BEHAVIOURAL AND COMMON DISORDERS
ચિલ્ડ્રનમાં ટીક ડિસઓર્ડર એ એક ન્યુરોલોજીકલ ડિસઓર્ડર છે કે જેમાં સડ્ન્લી,રીપીટેટીવ, રેપીડ,નોનરિધેમીક મસલ્સ મુવમેન્ટ થાય છે. મોટર મુવમેન્ટ ( મોટર ટિક્સ)ઓર વોકેલાઇઝેશન (વોકલ ટિક્સ ).
ટિક્સ એ ઇનવોલ્યુન્ટરી ડિસઓર્ડર હોય છે અને બોડીના ઘણા પાર્ટ્સ માં થાય છે જેમ કે ફેસ,હેડ,લિમ્બસ,સોલ્ડર, નેક,ટ્રન્ક,હેન્ડસ વગેરે. ટીક ડીસઓર્ડર એ મુખ્યત્વે ચાઇલ્ડહુડ સમયે જ સ્ટાર્ટ થાય છે.
Explain the types of the tics in child ( ચિલ્ડ્રન્સ માં ટિક્સ ડિસઓર્ડર ના ટાઇપ જણાવો).
ટીક ડીસઓર્ડર ના ટોટલ ચાર ટાઇપ પડે છે.
1) મોટર ટિક્સ,
2) વોકલ ટિક્સ,
3) ટ્રાંસિયન્ટ ટિક ડિસઓર્ડર ,
4) ટોરેટ સિન્ડ્રોમ
1) મોટર ટિક્સ,
ઓર્ગન્સ અને બોડી ના અન્ય ભાગોની મુવમેન્ટ ને મોટર ટિક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.જેમ કે આઇ બ્લીન્કીન્ગ,હેડ જર્કિંગ વગેરે.
2) વોકલ ટિક્સ,
ઇનવોલ્યુન્ટરી રીપીટેટીવ વોઇસ,જેમ કે કર્કશ( ગ્રંટીન્ગ ), સુંઘવું ( સ્નીંફીંગ) અથવા ગળું સાફ કરવું ( Clearing throat), તેને વોકલ ટિક્સ કહેવામાં આવે છે.
3) ટ્રાંસિયન્ટ ટિક ડિસઓર્ડર
આમા મોટર અથવા વોકલ ટિક્સ એ પ્રેઝન્ટ હોય છે જે એક વર્ષથી ઓછા સમય સુધી રહે છે. ટ્રાંસિયન્ટ ટિક ડિસઓર્ડર ચિલ્ડ્રન્સ માં સામાન્ય છે અને ઘણીવાર ટ્રિટમેન્ટ ની જરૂર વગર તેની જાતે જ રિઝોલ્વ જાય છે.
4) ગિલ્સ ડેલા ટોરેટ સિન્ડ્રોમ ટોરેટ સિન્ડ્રોમ
એ એક કોમ્પ્લેક્સ ન્યુરોલોજીકલ ડીસઓર્ડર છે કે જેમાં મલ્ટીપલ ટિક્સ એટલે કે મોટર અને વોકલ બંનેનું ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે .
Explain the Etiology/ cause of the tics Disorder in child( ચિલ્ડ્રન માં ટીક ડિસઓર્ડર થવા માટેના કારણ જણાવો)
ટીક ડીસઓર્ડર થવાનું એક્ઝેક્ટ કોઝ અનનોન છે,
જીનેટીક ફેક્ટર ના કારણે,
ન્યુરોબાયોલોજીકલ ફેક્ટરના કારણે,
ન્યુરોટ્રાન્સમીટર ની ઇરરેગ્યુલારીટી ના કારણે,
એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટરના કારણે,
ચાઇલ્ડ માં સ્ટ્રેસ તથા એન્ઝાઇટી ,તથા ડિપ્રેશન મા હોવાના કારણે,
ઇમ્યુન સિસ્ટમ ડિસ્ફંકશન થવાના કારણે,
સાયકોલોજીકલ ફેક્ટર ના કારણે,
સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ માં ઇન્ફ્લામેશન થવાના કારણે,
ફિઝિયોલોજીકલ એબનોર્માલીટીસના કારણે,
હેડ ઇંજરીના કારણે,
સ્ટ્રોક ના કારણે,
ઇન્ફેક્શન થવાના કારણે,
કોઈ પ્રકારની ઇંજરી થવાના કારણે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the Tics Disorder ( ટીક ડીસ ઓર્ડર વાળા ચાઇના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
1) મોટર ટિક્સ
સડન, બ્રીફ,રીપીટેટીવ મસલ્સ મુવમેન્ટ થવી,
બોડી ના જુદા જુદા પાર્ટસ ના મસલ્સની મુવમેન્ટ થવી,
રીપીટેડ આઇ બ્લીન્કીન્ગ થવી,
રિપીટેડ ફેશિયલ ટ્વીચિંગ થવું,
હેડ જર્કિંગ થવું,
શોલ્ડર મુવમેન્ટ જોવા મળવી,
આર્મ તથા લેગમાં જર્કિંગ અને ટ્વીચિંગ મુવમેન્ટ જોવા મળવી.
2.વોકલ ટિક્સ
વોકલ ટિક્સમાં બાળક દ્વારા સડ્નલી, ઇનવોલ્યુન્ટરી અવાજો અથવા ઉચ્ચારો થાય છે.
આ અવાજો સિમ્પલ વોઇસ થી લઈને વધુ કોમ્પ્લેક્સ સાઉન્ડ અથવા શબ્દો સુધીનો હોય શકે છે અને તેમાં નીચેનાનો ઇન્વોલ્વમેન્ટ થઈ શકે છે:
ગળુ સાફ કરવું,
ગ્રંટીંગ સાઉન્ડ કરવો,
છીંકો આવવી,
કફિંગ, સીટી મારવી,
બૂમો પાડવી,વગેરે
અધર સિમ્ટોમ્સ:=
ઇરીટેબિલિટી થવી,
અટેન્શનમાં ડીફીકલ્ટી થવી,
લર્નિંગ ડિફીકલ્ટી થવી,
સડ્નલી લેક્સ, આમૅ તથા બોડી ની ઇનવોલ્યુન્ટરી મુવમેન્ટ થવી,
હાઇપરરિએક્ટિવ થવું,
ચાઈલ્ડને સ્ટ્રેસ, એન્ઝાઇટી થવી.
ચાઇલ્ડ ના એકેડેમીક પરફોર્મન્સમાં ઇમ્પેઇરમેન્ટ જોવા મળવી.
ચાઇલ્ડ ની ડેઇલી રૂટીન એક્ટિવિટી ઇમ્પેર્ડ થવી.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Tics Disorder( ટીક ડીશ ઓર્ડર વાળા ચાયલ્ડ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
ટિક્સ ની ફ્રિકવન્સી તથા ડ્યુરેશન વિશે હિસ્ટ્રી લેવી,
લેબોરેટરી ટેસ્ટ,
બ્લડ ટેસ્ટ,
સાયકોલોજીકલ, અસેસમેન્ટ,
એક્સ રે,
સીટી સ્કેન,
એમ. આર .આઇ ,
ઇલેક્ટ્રો એનસેફેલો ગ્રામ,
બ્લડ ટેસ્ટ
Explain the medical management of the child with the Tics Disorder (ટીક ડીશ ઓર્ડર વાળા ચાયલ્ડ નું મેડિકલ મેનેજમેન્ટ જણાવો.)
ચાઇલ્ડ ની એન્ટીસાઇકોટિક ડ્રગ પ્રોવાઇડ કરવી આ મેડીટેશન એ ડોપામાઇન રિસેપ્ટરને મોડ્યુલેટ કરે છે.
Ex:=
Haloperidol Pimozide Risperidone
Aripiprazole
Fluphenazine.
ચાઇલ્ડ ને આલ્ફા ટુ એડ્રેનેરજીક એંગોનીસ્ટ મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી. આ મેડિકેશન એ ટીક્સ સિમટોન્સ ને રીડયુઝ કરવામાં હેલ્પ કરે છે.
Ex:=
Clonidine,
Guanfasine.
ચાઇલ્ડ ને બોટ્યુલિનમ ટોક્સિન ઇન્જેક્શન પ્રોવાઇડ કરવું
આ મેડીકેશન એ ટીક્સ ડિસઓર્ડર ના સિમ્ટોમ્સ ને રિડયુસ કરવા મા મદદ કરે છે.
ચાઈલ્ડને પ્રોપરલી બિહેવ્યરલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડને પ્રોપરલી કોગ્નિટિવ બિહેવ્યરલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને ટિક ડીસીઝ તેને થવા માટેના કારણો , તેના લક્ષણો તથા ચિન્હો, તથા તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઈડ કરવો.
ચાઇલ્ડ ના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને ચાઇલ્ડ ની રેગ્યુલરલી, પ્રોપર્લી કેર કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને ટ્રીટમેન્ટ એ કેટલા અમાઉન્ટ માં ઇફેક્ટિવ છે તથા તેને કોઇ પણ પ્રકારની સાઇડ – ઇફેક્ટ છે કે નહીં તેનું પ્રોપરલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને હેબીટ રિવરઝલ ટ્રેઇનિંગ ( HRT ) પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને એક્સપોઝર તથા રિસ્પોન્સ પ્રિવેન્સન ( ERP ) થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
Explain the Nursing management of the child with the Tics Disorder ( ટીક ડીશ ઓર્ડર વાળા બાળક નુ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ચાઇલ્ડ ના સિમટોન્સ ની ફ્રિકવન્સી, ડ્યુરેશન નું પ્રોપરલી એસેસમેન્ટ કરવું.
ટીક્સ ના સીમટોમ્સ ના કારણે ચાઇલ્ડ ની ડેઇલી રુટીન એક્ટીવીટી , વેલ બિંગ મા કોઇપણ ઈમ્પિરમેન્ટ થાય છે કે નહીં તે પ્રોપરલી અસેસ કરવું.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને ટિક ડીસીઝ તેને થવા માટેના કારણો , તેના લક્ષણો તથા ચિન્હો, તથા તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને ઈમોશનલ સપોર્ટ તથા રીઇન્ફોસમેંટ કરવો.
ચાઇલ્ડને પ્રોપરલી સેફ તથા સપોટિવ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઈલ્ડ ને પ્રોપરલી બિહેવીયરલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી પ્રિસ્ક્રાઇબ કરેલી મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી. તથા તેની કોઈપણ પ્રકારની સાઇડ ઇફેક્ટ , ડ્રગ્સ ની ઇફેક્ટીવનેસ છે કે નહીં તેનું કંટીન્યુઅસલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને ચાઇલ્ડ ની કંટીન્યુઅસલી કેર કરવા માંટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને ટ્રીટમેન્ટ એ કેટલા અમાઉન્ટ માં ઈફેક્ટિવ છે તેનું કંટીન્યુઅસલી મોનેટરીંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી , રેગ્યુલર તથા સ્મોલ અમાઉન્ટ માં ડેઇલી રૂટીન એક્ટિવિટી કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને રેગ્યુલરલી સ્મોલ અમાઉન્ટ માં એક્સરસાઇઝ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ ન્યુટ્રિશિયસ ફૂડ અને એડીક્યુએટ સ્લીપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ તથા તેના પેરેન્ટ્સ ને પ્રોપરલી કાઉન્સેલિંગ પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને રેગ્યુલરલી ફોલોઅપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
પાઇકા એ એક ઈટીંગ ડિસઓર્ડર છે જે એ મુખ્યત્વે લેટીન વડૅ મેગપી માથી આવેલો વર્ડ છે.
” મેગપી ” એટલે ફૂડ સિવાયના અન્ય પદાર્થોના ખાવુ એવુ થાય છે (ઇટેબલ ન હોય તેવી વસ્તુઓ)જેમ કે,ધૂળ, માટી, રેતી, રંગના ટુકડા, દિવાલમાંથી પ્લાસ્ટર, કાપડ, બરફ વગેરે.
પાઇકા એ ચિલ્ડ્રન માં મોસ્ટ કોમનલી જોવા મળતો ઈટીંગ ડિસઓર્ડર છે.
આ કન્ડિશનમાં ચિલ્ડ્રન્સ એ નોન-ન્યુટ્રીટીવ નોન – ઈટિંગ સબસ્ટન્સ નુ કન્ઝપ્શન કરે છે જેમ કે,
ધૂળ, માટી, રેતી, રંગના ટુકડા, દિવાલમાંથી પ્લાસ્ટર, ચોક, વાળ, પેપરસોપ, બરફ, પ્લાસ્ટિક, થ્રેડ, ધાતુની વસ્તુઓ વગેરે. આ નોનઇટેબલ થિન્ગ્સ એ ચાઇલ્ડ જ્યાં સુધી બે વર્ષનું થાય ત્યાં સુધી નોર્મલ કહેવાય છે પરંતુ બે વર્ષ નહીં બાદ તે એક એબનોમૅલ હેબીટ માં કન્વર્ટ થાય છે.
Explain the Etiology/ cause the child with the pica( પાઇકા થવા માટે ના કારણ જણાવો)
ન્યુટ્રિશનલ ડેફીશીયનસી ના કારણે( ઝીંક, આયર્ન,કેલ્શિયમ ),
સાયકોસોશિયલ કોઝ ના કારણે,
લોસોશિયો ઇકોનોમિક ફેક્ટર ના કારણે,
ચાઇલ્ડ એબ્યુસ તથા નિગ્લેક્ટ ,
ડેવલોપમેન્ટલ ડિસઓર્ડર ના કારણે,
સાયકોલોજીકલ ફેક્ટર ના કારણે જેમ કે
એન્ઝાઇટી,સ્ટ્રેસ,ઇમોશનલ ડિસ્ટ્રેઝ ના કારણે,
એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટર ના કારણે,
ટ્રેસફુલ હોમ એન્વાયરમેન્ટના કારણે,
બાયોકેમિકલ ડિસઓર્ડર ના કારણે,
મેન્ટલ રિટારડેશન ના કારણે,
પુઅર સુપરવિઝન ના કારણે,
માલન્યુટ્રીશન સાથે વોર્મ્સ ઇનફેસ્ટેશન ના કારણે,
વિટામીન તથા મિનરલ ની ડેફિશન્સી ના કારણે,
પેરેન્ટલ નાગ્લેકટ કરવાના કારણે,
કેરગીવર દ્વારા પુઅર અટેન્શન પ્રોવાઇડ કરવાના કારણે,
ઇનએડીક્યુએટ લવ તથા અફેક્શન ના કારણે.
Explain/ Define clinical manifestation / Sign and symptoms of the child with the pica (પાઇકા ના લક્ષણો તથા ચિહ્નો જણાવો.)
નોનઇટેબલ સબસ્ટન્સ નું ઇન્જેક્શન કરવું,
નોન ન્યુટ્રીટીવ તથા નોન ફુડ સબસ્ટન્સ નુ કંન્ઝપશપ કરવું,
નોનઇટેબલ સબસ્ટન્સનું ઈટીંગ કરવા માટેની ક્રેવિંગ થાય ,
ચાઇલ્ડ માં બિહેવીયરલ સિમ્ટોમ્સ જોવા મળવા,
ગેસ્ટેરોઇન્ટેસ્ટાઇનલ સીમટોમ્સ જોવા મળવા જેમ કે,
નોઝિયા,
વોમીટીંગ,
એબડોમિનલ પેઇન તથા ડિસ્કંફર્ટ,
કોન્સ્ટીપેશન અથવા ડાયરિયા,
ગેસ્ટેરોઇન્ટરસ્ટાઇનલ ટ્રેક માં પરફોરેશન તથા ઓબસ્ટ્રકશન થવું,
ડેન્ટલ પ્રોબ્લેમ જોવા મળવી જેમ કે,
ટુથ ઇરોઝન થવું,
ટુથ કેરીસ( કેવીટી) થવું,
ટુથ ડેમેજ થવા,
ગમ્સ માં ઇરિટેશન તથા ઇન્ફ્લામેશન થવું,
ચાઇલ્ડ માં ન્યુટ્રીશનલ ડેફીનસી જોવા મળવી( આયર્ન,ઝીંક,તથા બીજા જરુરી ન્યુટ્રીશન),
સાયકોલોજીકલ પ્રોબ્લેમ જોવા મળવી જેમ કે સ્ટ્રેસ આવવો,એન્ઝાઇટી, ઈમોશનલ ટ્રોમાં,વગેરે,
ચાઇલ્ડ એ એનીમિક થવુ,
ચાઈલ્ડ માં મિનરલ તથા વિટામીન ની ડેફીશયન્સી જોવા મળવી.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the pica ( પાયકાના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
બિહેવ્યરલ તથા ડેવલોપમેન્ટ એસેસમેન્ટ,
ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ ઍસેસમેન્ટ,
બ્લડ ટેસ્ટ,
સાયકોલોજીકલ
અસેસમેન્ટ,
એન્વાયરમેન્ટલ કન્ડિશન અસેસમેન્ટ,
ઈમેજિંગ સ્ટડીઝ.
Explain the management of the child with the pica ( પાઇકા વાડા ચાઇલ્ડ નું મેનેજમેન્ટ જણાવો)
એન્વાયરમેન્ટલ હેઝાર્ડ ને આઇડેન્ટીફાય કરી તેનું એલિમિનેશન કરવું.
નોનઇટેબલ આઇટમ્સ એ ચાઇલ્ડસ દૂર રાખવી.
ચાઇલ્ડને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ અસેસ કરવુ સ્પેશ્યલી આયર્ન , ઝિંક તથા બીજા એસેન્શિયલ ન્યુટ્રીઅન્ટસ.
ચાઇલ્ડ્સ ને પ્રોપરલી ન્યુટ્રિશિયસ નાયત પ્રોવાઇડ કરવા માટે તેના પેરેન્ટ્સને એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી બિહેવીયરલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
પ્રોપરલી એન્વાયરમેન્ટલ મોડીફીકેશન કરવું.
ચાઇલ્ડને પ્રોપરલી સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ તથા કાઉન્સેલિંગ પ્રોવાઇડ કરવું.
જો ચાઇલ્ડ ને કોઈપણ સાઇકિએટ્રિક સિમટોમ્સ હોય તો ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ તથા તેના પેરેન્ટ્સ ને ડીસીઝ થવા માટેના કારણો તેના લક્ષણો અને ચિન્હો તથા તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ ઇન્ફોર્મેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઇલ્ડ ને કોઈ વોર્મ્સ ઇન્ફેસ્ટેશન હોય તો તેની પ્રોપરલી ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઇલ્ડ ને વિટામિન તથા મિનરલ ની ડેફિશ્યનસી હોય તો પ્રોપરલી સપ્લિમેન્ટસ પ્રોવાઇડ કરવું.
પેરેન્ટ દ્વારા ચિલ્ડ્રન પર પ્રોપરલી સુપરવિઝન કરવા માટે એડવાઈઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
“બાઇટ( બટકો ભરવો) અને સ્ટીંગ (ડંખ મારવો )” સામાન્ય રીતે એનીમલ અથવા ઇન્સેક્ટ ના ટીથ અથવા માઉથ ના ભાગો ને કારણે થતી ઇન્જરી ને કહેવામા આવે છે.
બાઇટ ( બટકો ભરવો) થી સ્કિન મા પીઅરસિંગ અથવા કટીંગ થાય છે, સામાન્ય રીતે કૂતરા, બિલાડી,સાપ અથવા મનુષ્ય જેવા પ્રાણીઓ દ્વારા.
બીજી તરફ, સ્ટીંગ(ડંખ મારવો ) એ સામાન્ય રીતે ઇન્સેક્ટ એ સ્કિન માં ઝેરી (વીનોમ) અથવા અન્ય બળતરા( ઇરીટન્ટ) કરતા પદાર્થ ને એન્ટર કરે છે જેમ કે મધમાખીઓ( હની બી), ભમરી (વાસ્પસ) અથવા વીંછી ( સ્ક્રોપીઅન ) વગેરે જેવા ઇન્સેક્ટ ના પરિણામે થાય છે. બાઇટ અને સ્ટીંગ એ બંને એક પ્રકાર નુ પોઇઝનિંગ છે કે જે ઇન્ફન્ટ તથા ચિલ્ડ્રન મા મોસ્ટ કોમનલી જોવા મળે છે.
બાઇટ( બટકો ભરવો) અને સ્ટીંગ (ડંખ મારવો )એ બંને પેઇન, સ્વેલિંગ,રેડનેસ અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં, સિવ્યર એલર્જીક રિએક્શન અથવા ઇન્ફેક્શન જેવી વધુ સિવ્યર સમસ્યાઓ થય શકે છે.વુંડ ની પ્રોપર કેર અને , કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ઇન્જરી ની સિવ્યરતા ને આધારે મેડીકલ અટેન્શન ની જરૂર પડી શકે છે.
Explain the Etiology/ cause of the animals bite and insect sting to children(બાળકો ને એનિમલ બાઇટ તથા ઇન્સેક્ટ સ્ટિંગ થવા માટેના કારણ જણાવો)
ચિલ્ડ્રન્સ માં એનીમલ્સ ના બાઇટ કરવા અને ઇનસેક્ટ ના ડંખના ઇટીઓલોજી અથવા કારણો ચોક્કસ સિચ્યુએશન પ્રમાણે બદલાઇ શકે છે, પરંતુ કેટલાક સામાન્ય ફેક્ટસૅ માં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
1. પ્રોવોકેશન (ઉશ્કેરવા ના કારણે):
બાળકો અજાણતાં જ પ્રાણીઓની નજીક આવીને, તેમને ચોંકાવીને અથવા તેમની સાથે ગેરવર્તન કરીને તેમને ઉશ્કેરે છે.પ્રાણીઓ ને જો ઉશ્કેરવામાં આવે તો સ્વ-બચાવ માં તેઓ ડંખ મારી શકે છે.
2.પ્રાદેશિક વર્તણૂક( ટેરિટોરિયલ બીહેવીયર):
કેટલાક પ્રાણીઓ, જેમ કે કૂતરા, તેમના ટેરેટરી અથવા સોર્સ ને પ્રોટેક્ટ રાખવા માટે કરડી શકે છે, ખાસ કરીને જો તેઓ માને કે કોઇ બાળક એ તેમની જગ્યામાં એન્ટર થાય છે.
3.ભય અથવા ચિંતા ( ફિયર તથા એન્ઝાઇટી):
બાળકોની અનપ્રેડિક્ટેબલ મુવમેન્ટ અથવા લાવુડ વોઇસ એ પ્રાણીઓમાં ફિયર અથવા એન્ઝાઇટી અરાઇઝ કરી શકે છે, જેનાથી તેઓ કરડવાથી ડિફેન્સીવ રિએક્શન આપે છે.
4.લેક ઓફ સુપરવિઝન:
ચિલ્ડ્રન્સ અને એનીમલ વચ્ચે પ્રોપરલી સુપરવિઝન ના રાખવાથી બાઇટ ના રિસ્ક માં વધારો થાય છે, કારણ કે ચિલ્ડ્રન્સ એ એનીમલ્સ દ્વારા મળતા વોર્નિંગ સાઇન ને ઓળખી શકતા નથી અથવા સેફ્ટલી રીતે કયાપ્રકારે રિએક્શન કરવી તે ચિલ્ડ્રન્સ એ અન્ડરસ્ટેન્ડ કરી શકતા નથી.
5.એનિમલ બિહેવિયર ની મીસઅન્ડરસ્ટે ના કારણે:
ચિલ્ડ્રન્સ એ સ્ટ્રેસ, ડિસ્કમ્ફર્ટ અથવા એગ્રેશન દર્શાવતા પ્રાણીઓના બીહેવિયરલ સંકેતો ને સંપૂર્ણપણે સમજી શકતા નથી, જેના કારણે તેઓ અજાણતા એનીમલ્સ ને ઉશ્કેરે છે.
6. અનફેમીલીયર એન્વાયરમેન્ટ:
કોઇ અનફેમીલીયર પ્રાણીઓ, જેમ કે રખડતા કૂતરા અથવા વન્યજીવ સાથે મળવાથી , જો બાળકો સાવચેતી અથવા કોઇ પણ પ્રકાર ના ડેન્જરીયસ કન્ડિશનની અવેરનેસ વગર તેમનો સંપર્ક કરે તો તે કરડી શકે છે.
ઇન્સેક્ટ ના સ્ટીંગ ના કિસ્સામાં, સામાન્ય કારણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
1. ડિફેન્સીવ બીહેવીયર:
મધમાખી, ભમરી અને કીડી જેવા ઇન્સેક્ટ એ સડ્નલી મુવમેન્ટ ને જોખમ તરીકે સમજે છે જો તેઓ ફીયર અનુભવે તો તેમના પોતાના બચાવમાં ડંખ મારી શકે છે.
2.નેસ્ટ (માળા)ના પ્રોટેક્શન ના કારણે:
બાળકો બહારની રમત દરમિયાન અજાણતાં ઇન્સેક્ટ ના માળાઓ ને ડિસ્ટબડૅ કરી શકે છે. કેટલાક ઇન્સેક્ટ એ તેમના માળાઓ અથવા મધપૂડાને દેખાતા ડેન્જરીયસ કન્ડિશન થી બચાવવા માટે ડંખ મારે છે.
3.ફુડ અથવા સુગંધ થી આકર્ષાય છે:
અમુક ઇન્સેક્ટ એ ફુડ, મીઠા પીણાં અથવા સુગંધથી એટ્રેક્ટ થાય છે, જેના કારણે ઓચિંતી રીતે અથડામણ ના કારણે ડંખ મારવાની સંભાવના વધારે રહે છે.
4.આઉટડોર એક્ટીવીટી ના કારણે:
પિકનિક, ગાર્ડનીંગ જેવી આઉટડોર પ્રવૃત્તિઓમાં એન્ગેજ થયેલા ચિલ્ડ્રન્સ ને ઇન્સેક્ટ એ ડંખ મારી શકે છે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the animals bite and insect sting ( એનિમલ બાઇટ તથા ઇન્સેક્ટ સ્ટીંગ થવા માટેના લક્ષણો તથા ચિહ્નો જણાવો)
બાઇટ તથા સ્ટીંગ થયેલા સાઇડ પર પેઇન થવું,
ડિસ્કોમ્ફર્ટ થવું,
સ્વેલિંગ થવું,
રેડનેસ થવું,
ઇચિંગ થવી,
ઈરીટેશન થવું,
બ્લીડિંગ થવું,
બાઇટ થયેલા સાઇડ પર બ્રુઇઝીંગ થવું,
લોકેલાઈઝ રિએક્શન જોવા મળવું જેમકે હાઈવ્સ, રેડનેસ, સ્વેલિંગ વગેરે,
સિસ્ટમ એક રિએક્શન જોવા મળવી જેમ કે બ્રિધિંગ ડીફીકલ્ટી થવી,
ચક્કર આવવા, નોઝિયા તથા વોમિટિંગ થવી,
તથા એનાફાઇલેક્ટીક રિએક્શન જોવા મળવી,
ઇન્ફેક્શન થવાના રિસ્ક ઇન્ક્રીઝ થવા,
એલર્જીક રિએક્શન જોવા મળવી જેમ કે ખંજવાળ આવવી, સ્વેલિંગ થવું રેડનેસ થવુ, બ્રિધિંગ ડિફીકલ્ટી થવી, હાર્ટબીટ રેપિડ થવા, ચક્કર આવવા વગેરે,
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Animals bite and insect sting ( એનિમલ બાઇટ તથા ઇન્સેટ સ્ટીંગ થવા માટેના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History tacking and physical examination,
ચાઇલ્ડ ના સાઇન તથા સિમ્ટોમ ને પ્રોપરલી અસેસ કરવા,
ચાઇલ્ડ ને એલર્જીક રિએશન છે કે નહીં તે અસેસ કરવુ,
લેબોરેટરી એસેસમેન્ટ કરવું,
કમ્પ્લીટ બ્લડ કાઉન્ટ ટેસ્ટ,
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ,
એક્સ રે,
ચાઇલ્ડ ને કોઈપણ સિસ્ટેમિક રિએક્શન છે કે નહીં તેનું એસેસમેન્ટ કરવું.
Explain the medical management of the child with the Animals bite and insect sting ( એનિમલ બાઇટ તથા ઇન્સેટ સ્ટીંગ થવા માટેનુ મેડીકલ મેનેજમેન્ટ જણાવો.)
ચાઇલ્ડ ના સાઇન તથા તેના સિમટોન્સ ને પ્રોપરલી અસેસ કરવા.
ચાઇલ્ડ ના વુંડ ની પ્રોપરલી કેર કરવી જેમાં ઇમિડિએટલી વુંડ ને શોપ તથા વોટર દ્વારા ક્લીન કરવું.
વુંડમાં કોઈ પણ ડેબ્રિસ તથા ફોરેઇન મટીરીયલ હોય તો તેને ઈમિડિએટલી રીમુવ કરવું.
જો વુંડ એરિયામાંથી બ્લીડિંગ થતું હોય તો તેને પ્રોપરલી ક્લોથ અપ્લાય કરી પ્રેશર પ્રોવાઇડ કરવું.
જો ચાઇલ્ડને પેઇન થતું હોય તો એનાલજેસીક મેડિકેશન પ્રોવાઇડ કરવી .
Ex:=
Acetaminophen,
Ibuprofen etc.
જો ચાઇલ્ડ ને કોઇપણ બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન ની કન્ડિશન હોય તો એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઇલ્ડ એ છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ટીટેનસ ઇન્જેક્શન ના લીધું હોય તો તેને ટિટેનસ બુસ્ટર ડોઝ પ્રોવાઇડ કરવો.
જો ચાઇલ્ડને કોઇપણ એલર્જીક રિએક્શન હોય તો એપીનેફ્રીન મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ તથા તેના પેરેન્ટ્સને રેગ્યુલરલી ફોલોઅપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
Explain the Nursing management of the child with the Animals bite and insect sting ( એનિમલ બાઇટ તથા ઇન્સેટ સ્ટીંગ થવા માટેનુ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ જણાવો. )
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કોમ્પ્રાહેંસીવ કેર પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન ને પ્રોપરલી અસેસ કરવી તથા તેના વુંડ ને પણ પ્રોપરલી અસેસ કરવુ.
ચાઇલ્ડ ને કોઇપણ ઇન્ફેક્શનના સાઇન, એલર્જીક રિએક્શન તથા કોઇપણ સિસ્ટેમિક રીએક્શન છે કે નહીં તે પ્રોપરલી અસેસ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના વુંડ ની પ્રોપરલી કેર કરવી જેમાં ઇમિડિએટલી વુંડ ને શોપ તથા વોટર દ્વારા ક્લીન કરવું.
વુંડમાં કોઈ પણ ડેબ્રિસ તથા ફોરેઇન મટીરીયલ હોય તો તેને ઈમિડિએટલી રીમુવ કરવું.
વુંડ માં એન્ટીસેપ્ટિક સોલ્યુશન તથા એન્ટિબાયોટિક ઓઇન્ટમેન્ટ નું એપ્લિકેશન કરવું
જો વુંડ એરિયામાંથી બ્લીડિંગ થતું હોય તો તેને પ્રોપરલી ક્લોથ અપ્લાય કરી પ્રેશર પ્રોવાઇડ કરવું.
જો ચાઇલ્ડને પેઇન થતું હોય તો એનાલજેસીક મેડિકેશન પ્રોવાઇડ કરવી .
જો ચાઇલ્ડ ને કોઇપણ બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન ની કન્ડિશન હોય તો એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ નું પ્રોપરલી ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી ઈમોશનલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સને ચાઇલ્ડ ની પ્રોપરલી કેર કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી તથા ચાઇલ્ડ ને કોઇપણ એનિમલ તથા ઇન્સેક્ટ પાસે જતા રોકવું.
ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન વિશે, તેના સાઈન અને સિમ્ટોમ વિશે તથા તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે તેના પેરેન્ટ્સને ઇન્ફોર્મેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સ ને કંટીન્યુઅસલી તથા પ્રોપરલી ચાઇલ્ડ નુ મોનિટરિંગ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ નું રેગ્યુલરલી ફોલોઅપ લેવા માટે તેના પેરેન્ટ્સ ને એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલીમેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ડોગ બાઇટ ઇન્જરી મુખ્યત્વે બાળકોમાં એ 18 years ની અંદર ના ચિલ્ડ્રનસ મા ડોગ કરડવાથી થાય છે. આ ડોગ બાઇટ ની ઇન્જરી થી નાના પંક્ચર , ઘા તથા સ્ક્રેચ થી લઇને વધુ સિવ્યર ઇજાઓ, તથા ટિશ્યુસ ને નુકસાન અને રેર કિસ્સાઓમાં, જાનહાનિ પણ થઇ શકે છે.
ચિલ્ડ્રન્સ માં ડોગ બાઇટ એ સામાન્ય રીતે ઉશ્કેરાવા ના કારણે (પ્રોવોકેશન), ડોગ ના એગ્રેસીવ બીહેવીયર, ડોગ તરફથી પોતાની જાત ના પ્રોટેક્ટીવ વર્તન ,અથવા શિકારી વર્તન સહિત વિવિધ કન્ડિશન ના કારણે થઇ શકે છે.
ડોગ બાઇટ થવાથી ચાઇલ્ડ પર કાયમી ફીઝીકલી, સાયકોલોજીકલ અને ઇમોશનલ અસરો થઇ શકે છે.
જો ચાઇલ્ડ ને કરડ્યો હોય તે ડોગ એ રેબીડ ડોગ હોય તો તેના કારણે ચાઇલ્ડ માં વાયરલ ડીઝીઝ કે જેને રેબીસ (હાઇડ્રોફોબિયા ) કહેવામાં આવે તે થઇ શકે છે. જોકે બીજા એનિમલ્સના કારણે પણ રેબિસ થઇ શકે છે જેમ કે બિલાડી, વાંદરો, ઘોડો, ઘેટાં, બકરી વગેરે.
મનુસ્ય માં રેબીસ નો ઇન્કયુબેસન પીરીયડ એ લોંગ હોય છે તેમા હોઇડ્રોફોબીયા જોવા મળે છે અને રેબીસ એ એક ફૅટલ કન્ડિશન થઇ શકે છે.
ડોગ મા રેબીસ બે સ્વરૂપો લે છે.
1) furious( ગુસ્સે ),
2)dumb( મૂંગું ).
ચિલ્ડ્રન્સ માં રેબીસ નો ઇનક્યુબેસન નો પીરીયડ બદલાઇ શકે છે,પરંતુ તે સામાન્ય રીતે એક થી ત્રણ મહિના સુધીનો હોય( 20 થી 90 દિવસ) છે, જો કે તે ટૂંકો કે લાંબો હોય શકે છે.
Explain the Etiology/cause of the child with the dog bite( ચિલ્ડ્રન્સ માં ડોગ બાઇટ થવા માટેના કારણ જણાવો).
ડોગને બાળક દ્વારા ઉશ્કેરાવા ના કારણે,
ડોગ એ પોતાના પ્રોટેક્શન માટે બાઇટ કરી શકે છે,
ડોગને ફીયર તથા એન્ઝાઈટી હોવાના કારણે,
બાળકો દ્વારા ડોગને ઉશ્કેરવા ના કરવાના કારણે,
પેરેન્ટ્સ દ્વારા બાળકોનું પ્રોપરલી સુપરવિઝન ન રાખવાના કારણે,
બાળકોને ડોગના બિહેવિયર ની પ્રોપરલી જાણ ન હોવાના કારણે,
ડોગ ને હટૅ કરવાના કારણે,
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the dog bite ( ડોગ બાઇટ થવા માટેના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
પહેલા એક થી ચાર દિવસ દરમિયાન,
ફીવર આવવો,
માયેલ્જીયા(મસલ્સ મા પેઇન થવુ),
હેડએક થવું,
સોર થ્રોટ ,
મૂડ માં ચેન્જીસ થવા વગેરે જેવા સિમ્ટોમ્સ જોવા મળવા .
વુંડ એ વિઝિબલ હોવું,
પેઇન તથા ટેન્ડરનેસ થવું,
વુંડ ની આજુબાજુ સ્વેલિંગ થવું,
વુંડ માથી બ્લીડિંગ થવું,
ઇન્ફેક્શન થવુ તેના સાઇન મા રેડનેસ,પેઇન, વામ્થનેશ, સ્વેલિંગ,વુંડ માથી પસ નુ ડ્રેઇનેજ થવુ વગેરે.
ટીટેનસ થવું,
ચાઇલ્ડ એ ઇમોશનલ ડિસ્ટ્રેઝ થવું જેથી ચાઇલ્ડ માં એન્ઝાઇટી, ફિયર, સ્ટ્રેસ,એગ્રેસીવ બીહેવીયર જેવા સિમ્ટોમ્સ જોવા મળવા.
જો ડોગ એ ખૂબ ડીપ બાઇટ કરેલું હોય તો સ્કીન, ટીશ્યુસ,નવૅ ,મસલ્સ તથા ટેંડન્સ નું પણ ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે.તેના કારણે નંબનેસ,વીકનેસ,
તથા અફેક્ટેડ એરિયા નુ ફંક્શન પણ લોસ થાય છે.
સ્કાર એ વિઝિબલ હોવું,
જો રેબીડ ડોગ દ્વારા બાઇટ કરેલું હોય તો રેબીસ ના સિમટોન્સ જોવા મળવા જેમકે.
હાઇડ્રોફોબીયા( ફીયર ઓફ વોટર),
એરોફોબીયા (ફીયર ઓફ એર),
નર્વસ સિસ્ટમ નો પાર્ટ સ્ટીમ્યુલેટ થવો,
એકસેસિવ નોઇસ એ ટોલરેટ ના થવો,
બ્રાઇટ લાઇટ ટોલરેટ ના થવી,
મસલ્સ સ્પાઝમ થવી તથા રિફ્લેક્સ ઇન્ક્રીઝ થવા,
પ્યુપીલ નું ડાયલેટેશન થવું,
એક્સેસીવ પરસ્પિરેસન થવું,
એકસેસિવ સલાઇવેશન થવું,
મેન્ટલ ચેન્જીસ જોવા મળવા જેમકે ,
ડેથ નો ફીયર,
એંગર,
ઇરીટેબીલીટી,
ડિપ્રેશન વગેરે.
જો રેબીસ ની ફેટલ કન્ડિશન થાય તો પેરાલાઇસીસ , કોમા ,તથા વ્યક્તિએ દેથ પણ થઇ શકે છે.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Dog bite (ડોગ બાઇટ વાળા ચાઇલ્ડ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
વુંડ અસેસમેન્ટ કરવું,
વુંડ ની સિવ્યારીટી નું અસેસમેન્ટ કરવું,
ઇન્ફેક્શનના સાઇન તથા સીમટોમ્સ છે કે નહીં તે અસેસ કરવું,
ટીટેનસ વેક્સીન લીધેલી છે કે નહીં તે અસેસ કરવું.
ઈમેજીંગ સ્ટડીઝ,
એક્સ રે,
ડોગ બાઇટ એ રેબીડ ડોગ દ્વારા થયેલ છે કે નહીં તે અસેસ કરવુ તથા રેબિસ થવાના ચાન્સીસ છે કે નહીં તે અસેસ કરવું,
બાઇટ સાઈડ પેરેસ્થેસીએસીસ ( ટીંગલીંગ તથા નંબનેસ)છે કે નહી તે અસેસ કરવુ. હાઇડ્રોફોબિયા છે કે નહીં તે અસેસ કરવું.
ચાઇલ્ડ નું સાયકોલોજીકલ સ્ટેટસ અસેસ કરવું,
Negri bodies નું એસેસમેન્ટ કરવું.
Explain the medical management of the child with the dog bite (ડોગ બાઇટ વાળા ચાઇલ્ડ નું મેડિકલ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ડોગ ના બાઇટ કરવાથી ચાઇલ્ડ નુ મેડીકલ મેનેજમેન્ટ એ ઇન્ફેક્શન ને પ્રિવેન્ટ કરવા , વુંડ ના હિલીંગ ને ઇમ્પ્રુવ કરવા અને ઊભી થતી કોઇપણ કોમ્પ્લિકેશન ને દૂર કરવાનો છે.
1 ચાઇલ્ડ નું પ્રોપરલી એસેસમેન્ટ કરવું.
ડોગ ના કરડવા ની સિવ્યારીટી અસેસ કરવા અને કોઇપણ અસોસીએટેડ ઇન્જરી ને ઓળખવા માટે ચાઇલ્ડ નું અસેસમેન્ટ કરવામાં આવે છે. જો ચાઇલ્ડ ને સિવ્યર બ્લીડિંગ, બ્રિધિંગ ડિફીકલ્ટી, અથવા બીજા કોઇ લક્ષણો છે કે નહી તે અસેસ કરવુ.
ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશનનું પ્રોપરલી એસસેસમેન્ટ કરવું .
ડોગ બાઇટ થી થયેલા વુંડ નું તથા ચાઇલ્ડ ને કોઇપણ પ્રકારનું ઇન્ફેક્શન ,
એલર્જીક રિએશન તથા બીજા કોઇ પણ પ્રકારના કોમ્પ્લિકેશન હોય તો તેનુ પ્રોપરલી એસેસમેન્ટ કરવું.
ચાઇલ્ડ નું ઓવરઓલ હેલ્થસ્ટેટ્સ પ્રોપરલી અસેસ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના વુંડ નું પ્રોપરલી અસેસ કરવુ જેમાં વુંડ ને પ્રોપરલી શોપ તથા વોટર દ્વારા વોશ કરવું.
વુડ ને પ્રોપર્લી વોશ કર્યા બાદ તેમાં રહેલા ડેબ્રિસ, તથા ડેડ ટીશ્યુસ ને પ્રોપરલી રીમુવ કરવુ.
આ ડેડ ટીશ્યુસ તથા ડેબ્રિસને રીમુવ કર્યા બાદ પ્રોપરલી એન્ટિસેપ્ટિક સોલ્યુશન તથા ટોપીકલ એન્ટિબાયોટિક નું એપ્લિકેશન કરવું.
જો ચાઇલ્ડ ને પેઇન થતું હોય તો એનાલજેસીક મેડીકેશન કરવી.
જો સ્વેલિંગ હોય તો તેને રિડ્યુસ કરવા માટે કોલ્ડ એપ્લિકેશન પ્રોવાઇડ કરવુ.
ચાઇલ્ડ ના વુંડ ની કન્ડિશન ને પ્રોપરલી મોનિટર કરવું કે તેમાં કોઈપણ,સ્વેલિંગ, રેડનેસ,વામ્થનેશ,તથા વુંડમાથી ડ્રેઇનેજ થાય છે કે નહીં તે અસેસ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના વાઇટલ સાઇન પ્રોપરલી અસેસ કરવા.
ચાઇલ્ડ ને ટિટેનસ નુ શેડ્યુલ એ પ્રોપરલી અસેસ કરવુ અને ચાઇલ્ડ ને ટીટેનસ બુસ્ટર ડોઝ પ્રોવાઇડ કરવો.
ડોગ બાઇટ એ ચાઇલ્ડ માટે એક ટ્રોમેટિક એક્સપિરિયન્સ છે જેના કારણે બાળકોમાં ફીયર, એન્ઝાઇટી, ઈમોશનલ ડિસ્ટ્રેઝ , વગેરે જેવા સેમટોન્સ જોવા મળે છે.
આ સીમટોમ્સ ને રિલીવ કરવા માટે ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સાઇકોલોજિકલ સપોર્ટ તથા કાઉન્સેલિંગ પ્રોવાઇડ કરવુ.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન, તેના વુંડ ની કન્ડિશન, તેના સાઇન અને સિમ્પટોમ્સ તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન કરવું.
ચાઇલ્ડ ને તથા તેના પેરેન્ટ્સ ને પ્રોપરલી ફોલોઅપ લેવા માટે એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કોમ્પરાહેન્સીવ નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરી ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન ને પ્રોપરલી ટ્રીટ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયર્મેન્ટ કરવું.
ચિલ્ડ્રનમાં સ્નેક બાઇટ એ સ્નેક ( સાપ ) ના ઝેરી ડંખને કારણે થયેલી ઇજાને કહેવામા આવે છે. સાપ એ તેમના શિકાર મા તેની વિશિષ્ટ ફેણ દ્વારા ઝેર નું ઇન્જેક્શન કરે છે, જે સામાન્ય રીતે સાપના પ્રકાર અને ઇન્જેક્ટ કરેલા ઝેરની માત્રાને આધારે ચાઇલ્ડ મા લક્ષણો અને ચિન્હો, તથા તેના કોમ્પ્લિકેશન જોવા મળે છે.
સ્નેક બાઇટ એ જે ચિલ્ડ્રન્સ કે જે સ્લમ તથા વિલેજ મા રહેતા હોય તેમા જોવા મળતી એક મોસ્ટ કોમન એમરજન્સી કન્ડિશન છે.
ઇન્ડીયા મા 216 જેટલી સાપ ની જાતી જોવા મળે છે. કે જેમાથી 52 જાતી એ પોઇઝનિયસ હોય છે કે જે 3 ફેમીલી ના મેમ્બર્સ હોય છે.જેમ કે,
1) ન્યુરોટોક્સિક એલાપિડે (કોબ્રા),
2) હેમરેઇજીક હિમોટોક્સિક વાઇપેરીડે (વાઇપર),
3) ન્યુરો – હિમોટોક્સિ ક્રેઇટ
1) ન્યુરોટોક્સિક એલાપિડે (કોબ્રા),
એલાપિડે (કોબ્રા) એ ન્યુરોટોક્સિક હોય છે. આ સ્નેક વિનોમ એ સામાન્ય રીતે ન્યુરોમસ્ક્યુલર જંક્શન મા ન્યુરોનલ ટ્રાન્સમીશન ને બ્લોક કરે છે .તેના કારણે રેસ્પીરેટરી ડિપ્રેશન થવાના કારણે ડેથ પણ થઇ શકે છે.
2) હેમરેઇજીક હિમોટોક્સિક વાઇપેરીડે (વાઇપર),
વાઇપર દ્વારા પ્રોડ્યુસ થતું વિનોમ એ સામાન્ય રીતે સાઈટોટોક્સિક હોય છે કે જે સેલ્યુલરનેક્રોસીસ,ટીસ્યુસ ડિસ્ટ્રકશન ,હિમોલાઇસીસ, તથા કોઓગ્યુલોપથી કરે છે જેના કારણે હેમરેજ,શોક,તથા રિનલ ફેઇલ્યોર થાય છે અને તેના કારણે ડેથ પણ થઇ શકે છે.
3) ન્યુરો – હિમોટોક્સિ ક્રેઇટ
ક્રેઇટ એ ન્યુરો તથા હિમોટોક્સિ બંને હોય છે. આ ઇન્ડિયા મા જોવા મડતુ એક મોસ્ટ કોમન તથા ડેન્જરીયસ સ્નેક હોય છે.
Explain the Etiology/ cause of the child with the Snake bite (સ્નેક બાઇટ થવા માટેના કારણ જણાવો.)
ચાઇલ્ડ ને સાપ કરડ્યો હોય તેની ઇટીઓલોજી એ જીયોગ્રાફિક લોકેશન, એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટર અને હ્યુમન બિહેવ્યર ,જેવા ફેક્ટર્સ પર આધાર રાખે છે.
નેચરલ હેબિટ માં એનકાઉન્ટર્સ ના કારણે
ચિલ્ડ્રન્સ એ રમતી વખતે અથવા જંગલો, ખેતરો, રણ અથવા ગ્રામીણ વિસ્તારો જેવા કુદરતી રહેઠાણોમાં કોઇવસ્તુ શોધતી વખતે સાપ કરડી શકે છે. 2) અજાણતા ઉશ્કેરણી (પ્રોવોકેશન):
સાપ એ ત્યારે કરડે છે ત્યારે થઈ શકે છે જ્યારે બાળકો તેમની આસપાસની કોઇ જગ્યા પર કોઇવસ્તુ શોધતી કરતી વખતે અજાણતા સાપને ઉશ્કેરે છે અથવા ચોંકાવી દે છે. જેમ કે,
સાપ પર અથવા તેની નજીક પગ મૂકવો,
સાપ આરામ કરી રહ્યો હોય તેવા છુપાયેલા સ્થળે પહોંચવું.તથા સાપને છંછેડવુ વગેરે.
સાપ ને ડિસ્ટરબીંગ તથા હેન્ડલિંગ કરવાથી
ક્યુરિયોસિટી તથા સાપના જોખમો વિશે અવેરનેસ ના અભાવ ને કારણે ચિલ્ડ્રન્સ એ સાપને હેન્ડલ કરે તથા તેમને ડિસ્ટબડૅ કરે છે. ચિલ્ડ્રન્સ એ સાપ ને પકડવાનો, ઉપાડવાનો અથવા તેની સાથે રમવાનો પ્રયાસ કરવાથી સાપ એ ડંખ મારી શકે છે, કારણ કે સાપ બાળકને ખતરો માને છે અને તે પોતાનો બચાવ કરવા માટે ડંખ મારી શકે છે.
ઓક્યુપેશનલ તથા રીક્રિએશનલ એક્ટિવિટી
જે બાળકોએ આવુંટડોર એક્ટિવિટીઝ જેમકે કેમ્પિંગ, માછીમારી અથવા ખેતી મા એન્ગેજ હોય છે તે બાળકો એ સાપના રહેણાંક વિસ્તારના કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે સ્નેક બાઇટ થવાના જોખમ વધારે પ્રમાણમાં રહે છે.વધુમાં, રુરલ અથવા એગ્રીકલ્ચરલ વિસ્તારોમાં રહેતા બાળકો ને કામ કરતી વખતે અથવા બહાર રમતી વખતે સાપ કરડી શકે છે.
અવેરનેસ તથા એજ્યુકેશન એ ઓછા પ્રમાણમાં હોવાના કારણે
જે બાળકો એ સાપની સેફટી તથા પ્રિવેન્શન સ્ટ્રેટેજી વિશે એજ્યુકેટેડ નથી તથા તેઓ અજાણતા માં સાપને ઉશ્કેરે છે અથવા તેમની પાસે જાય છે, તેથી તેમના કરડવાના જોખમમાં વધારો થાય છે.પર્ટીક્યુલર એન્વાયરમેન્ટ મા સાપની પ્રેઝેન્શ અને તેનાથી કેવી રીતે બચવું તે અંગે જાગૃતિનો અભાવ હોવાના કારણે પણ સાપ કરડવાની ઘટનાઓ થય શકે છે.
ઇનએપ્રોપ્રીએટ ક્લોથિંગ તથા ફુટવેર ના કારણે
બહારના એન્વાયરમેન્ટ મા કામકાજ કરતી વખતે ખુલ્લા પગના ચપ્પલ, સેન્ડલ અથવા ઢીલા-ફિટિંગ કપડાં પહેરવાથી સાપ કરડવાનું જોખમ વધી શકે છે, કારણ કે સાપ ખુલ્લી સ્કિન ને વધુ સરળતાથી ડંખ મારવા સક્ષમ હોય છે. બાળકોને મજબૂત, ક્લોઝ શુઝ અને લોંગ પેન્ટ પહેરવા એન્કરેજ કરવાથી સાપના કરડવાનો જોખમ ઘટાડી શકાય છે.
એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટર
એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટર જેમ કે સીઝનલ ચેન્જીસ,
વેધર પેટર્ન ના કારણે પણ સાપ કરડવાની ઘટનાઓ મા વધારો થય શકે છે.
આમ, ચિલ્ડ્રન્સ માં સાપ કરડવાની ઘટના એ ઘણીવાર આકસ્મિક અથડામણ અથવા કુદરતી અથવા બહારના વાતાવરણમાં સાપ સાથે અણધાર્યા અથડામણ ના પરિણામે થાય છે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the Snake bite (સ્નેક બાઇટ થવા માટેના લક્ષણો તથા ચિહ્નો જણાવો).
લક્ષણો તથા ચિન્હો એ સાપના પ્રકાર તથા લોકલ અને સિસ્ટમિક ઇફેક્ટ પર આધાર રાખે છે.
1) ન્યુરોટોક્સિક એલાપિડે (કોબ્રા):
ન્યુરોટોક્સિક એલાપિડે (કોબ્રા ) માં લોકલ ઇફેક્ટ એ કરડીયા ના બે થી ત્રણ અવરસૅમાં સ્ટાર્ટ થય જાય છે. જેમકે
પેઇન થવું,
સ્વેલિંગ થવું,
હેડએક થવું,
ચક્કર આવવા,
સિસ્ટેમીક ઇફેક્ટ એ બાઇટ કર્યા પછી 10 મિનિટ થી 10 અવર સુધીમાં જોવા મળે છે જેમ કે,ન્યુરોટોક્સિક તથા કારડીયોટોક્સિક ઇફેક્ટ જોવા મળે છે
ટોસિસ( અપર આઇલીડ
એ આઇ પર ડ્રોપ થવી) ,ઓપ્થેલ્મોપ્લેજીયા ( આઇ મસલ્સ પેરાલાઇસીસ થવા) સાથે પેરાલાયસીસ મા પેલેટ , જો, ટંગ , લેરીંગ્સ નેક તથા રેસ્પીરેટરી મસલ્સ નું ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે.
કાર્ડીઓટોક્સિસિટી મા હાઇપોટેન્શન ,ટેકીકાર્ડીયા ઇસીજી અલ્ટ્રેશન અને હિમોલાઇસીસ પણ થાય છે.
2) હેમરેઇજીક હિમોટોક્સિક વાઇપેરીડે (વાઇપર),
સિવ્યર બર્નિંગ થવું,
પેઇન થવું,
સ્વેલિંગ થવું,
સેલ્યુલાઇટિસ થવું,
બાઇટ સાઇડ પર બુલા તથા ઇકાઇમોસીસ થવુ, રેડનેસ થવું,
કંટીન્યુઅસલી ઉઝિંગ તથા બ્લીડિંગ થવું,
નેક્રોસીસ થવું,
સિસ્ટેમિક સાઇન તથા સીમટોમ્સ માં પંક્ચર સાઇડ પર બ્લીડિંગ જોવા મળવું, હેડએક થવું, ચક્કર આવવા, વોમીટીંગ થવી,
રેસ્પીરેટરી ડીફીકલ્ટી થવી, ડિફરન્ટ સાઇડ પરથી હેમરેજ થવું,
પરપ્યુરા થવું,
હીમેટેમેસીસ થવું,
મલીના થવું,
એપ્પીસ્ટેક્સીસ થવું,
હીમેંચુરીયા થવું,
ગમ્સ બ્લીડિંગ થવું,
સબકન્જક્ટાઇવલ તથા ઇન્ટ્રાક્રેનીયલ બિલ્ડીંગ થવું,
ઇન્ટ્રાક્રેનીયલ હેમરેજ થવું,
સર્ક્યુલેટરી કોલેપ્સ થવું,
રીનલ ફેઇલ્યોર થવું, જો ઇન્ટ્રાક્રેનીયલ બ્લીડિંગ થાય તો 24 થી 48 કલાક ની અંદરમાં જ દેથ થાય છે
3) ન્યુરો – હિમોટોક્સિ ક્રેઇટ
ન્યુરોલોજીકલ સીમટોમ્સ જોવા મળવા જેમકે ,
મસલ્સ વિકનેસ,
રેસ્પીરેટરી મસલ્સ વિકનેસ ,
પેરાલાઇસીસ થવું જેમાં સૌથી પહેલા ફેશિયલ મસલ્સ, એક્સ્ટ્રીમિટીસ, ત્યારબાદ રેસિપીરેટરી મસલ્સ નું પણ ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે.
રેસ્પીરેટ્રી ડિસ્ટ્રેઝ થવું,
બ્રિધિંગ ડિફિકલ્ટી થવી,
શોર્ટનેસ ઓફ બ્રીધ થવું,
રેસ્પીરેટરી ફેઇલ્યોર થવુ,
હાયપોક્ઝીયા તથા સાયનોસીસ થવું,
આઇલીડ ના મસલ્સ પેરાલાઇસીસ થવાના કારણે ટોસીસ થવું,
સ્વેલોવિંગ માં ડીફીકલ્ટી( ડીસફેજીયા) થવી.
હિમોટોક્સિક ઇફેક્ટ
બાઇટ સાઇડ પરથી,
નોઝ માંથી,
ગમ્સમાંથી બ્લીડિંગ થવું,
ઇન્ટર્નલ બ્લીડિંગ થવું,
સ્કિન પર પેટેચાઇ( સ્મોલ રેડ તથા પર્પલ સ્પોર્ટ્સ ) જોવા મડવુ,
સ્કીન પર ઇકાઇમોસીસ( લાર્જર બ્રુઇઝ લાઇક પેટેચાઇ) જોવા મળવું,
કાર્ડીઓ વાસ્ક્યુલર સિમટોન્સ
હાઇપોટેન્શન થવું,
કાર્ડીયાક આઉટપુટ ડીક્રીઝ થવું,
શોક ની કન્ડિશન થવી,
બ્રેડીકાર્ડીયા થવું( હાર્ટ રેટ સ્લો થવા),
ઓટોનોમિક ડિસ્ફંકશન
એકસેસિવ સલાઇવેસન થવું,
એક્સેસિવ સ્વેટિંગ
(ડાયાફોરેસીસ) થવું,
મેન્ટલ સ્ટેટસ અલ્ટર થવું,
કન્ફ્યુઝન થવું,
કંસિયસનેસ લોસ થવી,
હાઇપોક્ઝિયા,
ન્યુરોટોક્સિસીટી.
4. અધર જનરલ સિમટોમ્સ
નોઝિયા,
વોમીટીંગ,
પેલનેસ,
કોલ્ડ એક્સ્ટ્રીમિટીસ,
બાઇટ સાઈડ પર બર્નિંગ થવું,
બાઇટ સાઇડ પર માકસ જોવા મળવા.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Snake bite ( સ્નેક બાઇટ વાળા ચાઇલ્ડ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
સ્નેક આઈડેન્ટિફિકેશન,
લેબોરેટરી ઇન્વેસ્ટિગેશન,
હિમોગ્લોબીન લેવલ અસેસમેન્ટ,
કમ્પ્લીટ બ્લડ કાઉન્ટ ટેસ્ટ,
પ્લેટલેટ કાઉન્ટ,
બિલ્ડિંગ ટાઇમ ,ક્લોટીંગ ટાઇમ,
બ્લડયુરિયા નાઇટ્રોજન લેવલ,
ક્રિએટિનેન લેવલ,
ઇલેક્ટ્રોકાર્ડિયોગ્રામ,
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ
Explain the medical management of the child with the Snake bite ( સ્નેક બાઇટ વાળા ચાઇલ્ડ નું મેડિકલ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
સ્નેક બાઇટ વાળા ચાઇલ્ડ ના મેડિકલ મેનેજમેન્ટ નો હેતુ એ પ્રોપર ટાઇમલી તથા એપ્રોપ્રિએટલી ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવી,સાઇડ ઇફેક્ટને મીનીમાઇઝ કરવી, કોમ્પ્લીકેશનને પ્રિવેન્ટ કરવું તથા રિકવરી પ્રમોટ કરવી.
ઇમિડીયેટ ફર્સ્ટએઇડ
સાપના ડંખ ને મેનેજ કરવા માટેનું ફસ્ટ સ્ટેપ એ છે કે ચાઇલ્ડ અને તેના નજીકના લોકો ની સેફ્ટી એન્શયોર કરવી. ચાઇલ્ડ ને સાપ થી વધુ કરડવાથી બચાવવા માટે બાળક ને સાપથી દૂર ખસેડવુ
બ્લડ સ્ટ્રીમ માં વિનોમ ને સ્પ્રેડ થતું ધીમું કરવા માટે બાળક ને કામ અને સ્થિર રાખવુ. જો શક્ય હોય તો અફેક્ટેડ બોડી પાર્ટ ને
ઇમમોબીલાઇઝડ કરવુ.
સોજો આવે ત્યારે તથા કોન્સ્ટ્રક્શન અટકાવવા માટે કરડેલા પાટૅ માંથી કોઇપણ કોન્સ્ટેટીવ ક્લોથિંગ અથવા જ્વેલરી દૂર કરવી.
ડંખના વુંડ પર કાપવાનો, ચૂસવાનો કે બરફ લગાવવાનો પ્રયાસ કરવો નહીં, કારણ કે આ સ્ટેપ્સ એ ઇફેક્ટિવ નથી અને પરંતુ વધુ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
ટ્રાન્સપોર્ટ ટુ મેડિકલ ફેસીલીટી
બાળકના ફરધર અસેસમેન્ટ તથા ટ્રીટમેન્ટ માટે બને એટલા વહેલી તકે નજીક ની મેડિકલ ફેસીલીટીસમાં ટ્રાન્સપોર્ટ કરવા માટે પ્રયાસ કરવા.
અસેસમેન્ટ તથા સ્ટેબિલાઇઝેશન
હેલ્થ કેર ફેસીલીટી પર પહોંચ્યા બાદ હેલ્થ કેર પ્રોવાઇડર દ્વારા ચાઇલ્ડ ને અસેસ કરવામાં આવે છે જેમાં સ્નેક બાઇટ ની સિવ્યારીટી અને કેટલા પ્રમાણમાં વિનોમ પ્રેઝન્ટ છે તે એસેસ કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ વાઇટલ સાઇન, હાર્ટ બીટ, બ્લડપ્રેશર, રેસ્પીરેશન તથા ઓક્સિજન સેચ્યુરેશન ને ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવામાં આવે છે.
ચાઇલ્ડ ની સ્થિતિને સ્ટેબિલાઇઝ કરવા માટે જરૂરીયાત મુજબ ઇન્ટ્રાવેનસ (IV) ઍક્સેસ અને ઓક્સિજન પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે.
સ્નેક નું આઈડેન્ટિફિકેશન તથા એનવીનોમેશન
બાઇટ કરેલા સાપ એ કયા પ્રકારનો છે તેનું અસેસમેન્ટ કરવામાં આવે છે જેના કારણે ફરધર ટ્રીટમેન્ટ સ્ટાર્ટ કરી શકાય.
ડંખની જગ્યા પર સીમટોમ્સ નું અસેસમેન્ટ કરવામાં આવે છે જેમ કે લોકલ ઇફેક્ટ મા, સોજો આવવો, દુખાવો થવો વગેરે. ત્યારબાદ સિસ્ટેમિક ઇફેક્ટ અસેસ કરવામાં આવે છે જેમ કે નોઝિયા વોમિટિંગ,ન્યુરોટોક્સીસીટી વગેરે .
એન્ટીવીનોમ એડમિનિસ્ટ્રેશન
જો એનવીનોમેશન ની જાણ થાય તો તેની ઇફેક્ટ ની ન્યુટ્રલાઇઝ કરવા માટે એન્ટીવીનોમ પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે. એન્ટીવીનોમને ઇન્ટ્રાવિનસલી એડમિનિસ્ટર કરવામાં આવે છે અને તે મુખ્યત્વે કયા પ્રકારનો સાપ કરડ્યો છે તેના પર આધાર રાખે છે. એનવીનોમેશન ની સિવ્યારીટી ના આધારે મલ્ટીપલ વાયલ્સ ની જરૂરિયાત રહે છે.
સિમ્પટોમેટીક મેનેજમેન્ટ
સિમ્પટોમેટીક મેનેજમેન્ટ એ પેઇન, સ્વેલિંગ તથા સ્નેક બાઇટ થવાના કારણે જોવા મળતા સિમટોમ્સને દૂર કરવા માટે પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે. જો પેઇન થતું હોય તો એનાલજેસીક મેડિકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= Acetaminophen .
જો સ્વેલિંગ તથા ઇન્ફ્લામેશન હોય તો તેને રીલીવ કરવા માટે કોર્ટીકોસ્ટીરોઈડ મેડિકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
જો કોઇપણ બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન હોય તો એન્ટિબાયોટિક મેડિકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
મોનિટરિંગ તથા સુપરવિઝન
ચાઇલ્ડ ને ટ્રીટમેન્ટ એ કેટલા પ્રમાણમાં ઇફેક્ટિવ છે તથા અધર કોઇ પણ સાઇન અને સિમ્ટોમ્સ છે કે નહીં તેનું ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવું.
કોમ્પ્લીકેશનમાં એલર્જીક રિએક્શન તથા એન્ટીવીનોમની એડવર્સ રીએક્શન છે કે નહીં તે અસેસ કરવું.
તથા ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી રેસ્પીરેટરી સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ નુ કંટીન્યુઅસલી ઓબ્ઝર્વેશન કરવું તથા અધર કોઇપણ પ્રકારના સાઇન તથા સીમટોમ્સ છે કે નહીં તે અસેસ કરવું.
Explain the Nursing management of the child with the Snake bite (સ્નેક બાઇટ વાળા ચાઇલ્ડ નું નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કોમ્પ્રાહેંસીવ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ નુ પ્રોપરલી અસેસમેન્ટ તથા મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડના વાઇટલ સાઇન રેગ્યુલરલી તથા પ્રોપરલી મોનિટરિંગ કરવા.
ચાઇલ્ડ ની બાઇટ સાઇડ એ પ્રોપરલી અસેસ કરવી.
તથા ચાઇલ્ડ ને કોઇપણ સિસ્ટમિક સિમ્ટોમ્સ છે કે નહીં તે પ્રોપરલી અસેસ કરવુ.
ચાઇલ્ડના vital shine ક્લોઝલી મુનિટરિંગ કરવા જેમાં હાર્ટ રેટ ,બ્લડપ્રેશર રેટ, રેસ્પીરેટરી રેટ, તથા ઓક્સિજન સેચ્યુએશન ની પ્રોપરલી મોનિટર કરવા.
જો ચાઇલ્ડને પેઇન થતું હોય તો તેને રિલીવ કરવા માટે એનાલજેસીક મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= એસીટામિનોફેન
ચાઇલ્ડ ને નોન ફાર્મેકોલોજીકલ થેરાપીમાં રિલેક્સેશન ટેકનીક,
તથા માઇન્ડ ડાઈવરઝનલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
સ્નેક બાઇટ થી થતા વુડ ની પ્રોપરલી કેર કરવી કે જેમાં ક્લીનીંગ તથા ડ્રેસીંગનું ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે.
વુંડ ને સલાઇન સોલ્યુશન તથા એન્ટિસેપ્ટિક સોલ્યુશન દ્વારા ક્લીન કરવું ડેબ્રિસ તથા અધર ફોરેઇન મટીરીયલ હોય તો તેને પ્રોપર રીમુવ કરવા માટે.
ત્યારબાદ વુંડ ને પ્રોપરલી પ્રોટેક્ટ કરવા તથા ટીસ્યુસ હિલીંગ માટે ડ્રેસિંગ અપ્લાય કરવું.
ચાઇલ્ડ ને ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવું તેને કોઇપણ ઇન્ફેક્શન તથા એનર્જીક રિએક્શન ના સાઇન તથા સીમટોમ્સ છે કે નહીં તે અસેસ કરવું.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સની પ્રોપર સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સ ને ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન, તેના સાઇન તથા સીમટોમ્સ, તેની ટ્રીટમેન્ટ, અને તેને પ્રિવેન્ટ કરવા માટેના મેઝર્સ વિશે કમ્પ્લીટલી એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સને રેગ્યુલર ફોલોઅપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
જ્યારે ચિલ્ડ્રન્સ ને વીંછી ડંખ મારે તો,તેને સ્કોર્પિયન સ્ટિંગ કહેવામા આવે છે.
બાળકોને સ્કોર્પિયન સ્ટીંગના કારણે માઇલ્ડ સિમ્ટોમ્સ થી સિવ્યર રિએક્શન સુધીના સિમ્ટોમ્સ જોવા મળે છે.
વીંછીના ઝેર(વીનોમ)થી ડંખ ની જગ્યાએ દુખાવો, સોજો, રેડનેસ અને નંબનેસ આવી શકે છે. સિવ્યર કેસીસમાં,
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, મસલ્સ મા ટ્વીચિંગ, આંચકી અથવા મૃત્યુ પણ થઇ શકે છે, ખાસ કરીને ખૂબ જ નાના બાળકો માં અથવા આરોગ્યની સ્થિતિ નબળી હોય તેવા ચિલ્ડ્રન્સમા.
જો બાળકોમાં સ્કોર્પિયન સ્ટીંગ થયેલ હોય તો તેના સાઇન અને સીમટોમ્સ ને થતા રોકવા તથા અધર કોમ્પ્લિકેશન થતી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે ઇમિડીયેટ મેડીકલ ટ્રીટમેન્ટ લેવી જરુરી રહે છે.
સ્કોર્પિયન એનવીનોમેશન એ ઓલઓવર વર્લ્ડ મા એક મેજર હેલ્થ પ્રોબ્લેમ છે પરંતુ ખાસ કરી ને જે ડેવલોપિંગ કન્ટ્રીઝ છે તે કન્ટ્રીઝ મા તથા ટ્રોપિકલ તથા સબટ્રોપીકલ રિજિયન્સ મા.
ફેટલ એનવીનોમેશન ના કારણ તરીકે સાપ ના ડંખ પછી વીંછીના ડંખ બીજા ક્રમે છે સ્કોર્પિયન સ્ટિંગ એ ખાસ કરીને ટ્રોપિકલ તથા સબટ્રોપીકલ રિજિયન્સ મા અને સમર મંથ માં વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
સ્કોર્પિયનની બે સ્પીસીસ જેમ કે મેસોબ્યુથસ ટોમ્યુલસ અને પાલમનિયસ સ્વમેરડાની એ ભારતમાં ઝેરી છે.સ્કોર્પિયન સ્ટિંગ એ ઘણી વખત ફેટલ પણ થઇ શકે છે કારણ કે સ્કોર્પિયન વિનોમ એ ન્યુરોટોક્સિક, કાર્ડીઓટોક્સિક, હિમેટોક્સિક, તથા માયોટોક્સિક હોય છે અને તેમાં લોકલ અને સિસ્ટેમિક સાઇન તથા સીમટોમ્સ પણ જોવા મળે છે.
Explain the Etiology/ cause of the child with the Scorpion sting ( સ્કોર્પિયન સ્ટિંગ થવા માટેના કારણ જણાવો).
વીંછી સાથે એકસીડન્ટલ કોન્ટેક માં આવવાના કારણે,
સ્કોર્પિયન એ સામાન્ય રીતે ઘરમાં રહેલી અમુક તળો અથવા એવી નાની જગ્યા પર છુપાયેલા હોય છે અને જ્યારે કોઇ બાળક એ તેના સંપર્કમાં આવે ત્યારે કરડી શકે છે,
જ્યારે ચિલ્ડ્રન એ આઉટડોર ગેમ્સ રમતા હોય ત્યારે,
સ્લમ તથા, ટ્રોપિકલ તથા સબટ્રોપીકલ એરીયા મા રહેવા ના કારણે,
હાઉસિંગ કન્ડિશન ઇનએડીક્યુએટ હોવાના કારણે.
ઓવરક્રાવડેડ એરિયા મા
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the Scorpion sting ( સ્કોર્પિયન સ્ટિંગના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો).
સ્કોર્પિયન વિનોમ એ ન્યુરોટોક્સિક, કાર્ડીઓટોક્સિક, હિમેટોક્સિક,તથા માયોટોક્સિક હોય છે.તેના કારણે લોકલ તથા સિસ્ટેમિક ઇફેક્ટ જોવા મળે છે.
સ્ટિંગ સાઇટ પર પેઇન થવુ,
સ્ટિંગ સાઇટ ની આજુબાજુના એરીયા પર રેડનેસ તથા સ્વેલિંગ થવું,
નમ્બનેશ તથા ટીંગલીંગ સેન્સેશન થવુ,
મસલ્સ સ્પાઝમ થવા,
મસલ્સ ટ્વીચિંગ થવા,
ઇકાઇમોસીસ થવુ,
ખૂબ પરસ્પિરેસન થવું,
ટેકીપ્નીયા થવું,
નોઝિયા તથા
વોમિટિંગ થવી,
સલાઇવેશન ઇન્ક્રીઝ થવું,
લેક્રિમેશન થવું,
બ્રિધિંગ ડિફિકલ્ટી થવી,
યુરીન તથા સ્ટુલ ફ્રિકવન્ટલી પાસ થવું,
પેરીફેરલ સર્ક્યુલેટરી ફેલ્યોર થવું,
સ્કીન એ કોલ્ડ તથા ક્લેમી થવી,
રેસ્ટલેસનેસ થવું,
હાઇપોટેન્શન થવું,
ટેકીકાર્ડીયા,
હિપેટોમેગાલી,
જનરલાઇઝ કન્વલ્ઝન આવવી,
હેમીપ્લેજીયા,
ન્યુરોલોજીકલ ડેફીશીટ સાથે શોક જોવા મળવું,
એક્યુટ રીનલ ફેઇલ્યોર થવું,
કોઓગ્યુલોપથી થવું,
કાર્ડીઓમાયોપથી થવુ.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Scorpion sting ( સ્કોર્પિયન સ્ટીંગ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History tacking and physical examination,
ચાઇલ્ડ ના સાઇન તથા સીમટોમ્સ ને અસેસ કરવા,
કમ્પ્લીટ બ્લડ કાઉન્ટ,
સીરમ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ અસેસમેન્ટ,
કોઓગ્યુલેશન સ્ટડીઝ,
ક્રિએટિનીન કાઇનેઝ લેવલ અસેસમેન્ટ,
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ ફોર અસેસ ધ પલ્મોનરી એડીમા ઓર માયોકારડાઇટીસ
એક્સ-રે.
Explain the medical management of the child with the Scorpion sting. (સ્કોર્પિઅન સ્ટીંગ નું મેડિકલ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
1) ઇમિડીયેટ ફર્સ્ટએઇડ
ચાઇલ્ડ ની જે જગ્યા પરથી સ્કોર્પિયોન સ્ટિંગ થયેલ હોય તે જગ્યા પર થી દૂર લઇ જવું જેથી ફરધર સ્ટીંગ થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
ત્યારબાદ સ્ટિંગ થયેલા સાઇડની ઉપર પ્રોપરલી ટુરનીકેટ અપલાઇડ કરવું અને તે પાર્ટ ને ઇમમોબિલાઇઝ કરવું
સ્ટિંગ થયેલી સાઇડને પ્લેઇન વોટર દ્વારા પ્રોપરલી વોશ કરવી.
પેઇન તથા સ્વેલિંગ ને રીડયુઝ કરવા માટે કોલ્ડકંપ્રેસ તથા આઇસપેક નું એપ્લિકેશન કરવું.
2) પેઇન મેનેજમેન્ટ
ચાઇલ્ડ ને થતુ પેઇન ને રીડયુઝ કરવા માટે
એનાલજેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= Acetaminophen
ચાઇલ્ડને નોન સ્ટિરોઇડલ એન્ટિ ઇન્ફ્લામેન્ટરી ડ્રગ ( NSAID ) પ્રોવાઇડ કરવી.
પેઇન ને રિલીવ કરવા માટે લોકલ એનેસ્થેટિક lignocaine એ યુઝ કરવુ.
3) એન્ટીવિનોમ એડમિનિસ્ટ્રેશન
જો મોડરેટ થી સીવ્યર એનવિમેનોવેશન થયું હોય તો ચાઇલ્ડ ને એન્ટીવીનોમ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવુ એનવિમેનોવેશન ને ન્યુટ્રલાઇઝ કરવા માટે.
એન્ટીવિનોમ એ મુખ્યત્વે ઇન્ટ્રાવિનસલી પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે અને તેમાં કન્ટિન્યુઅસલી સુપરવિઝન કરી પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે.
જો હાર્ટ રેટ એ ફાસ્ટ ન હોય તો એડ્રીનાલીન સબક્યુટેનીયસલી15 મીનીટ ના ઇન્ટરવલે એડમિનિસ્ટર કરવું અને ત્યારબાદ પલ્સ એ રિટર્ન થાય છે કે નહીં તથા બોડી વામૅ થાય છે કે નહી તે અસેસ કરવું.
જો જરૂરી હોય તો એન્ટીવિનોમ થેરાપી સાથે કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ 10 % 5 -10 ml ઇન્ટ્રાવિનસલી જો જરૂરી હોય તો રીપીટ કરવું.આ મુખ્યત્વે મસ્ક્યુલર કેમ્પસ ને રિલીવ કરવામાં હેલ્પફૂલ થાય છે.
4) પ્રોપરલી સિમ્ટોમેટિક મેનેજમેન્ટ કરવું.
એલર્જીક રિએક્શન ને તથા ઇન્ફ્લામેશન ને રિલીવ કરવા માટે એન્ટીહિસ્ટામાઇન તથા કોર્ટીકોસ્ટીરોઇડ મેડિકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
મસલ્સ સ્પાઝમ તથા ક્રેમ્પસ ને રીડયુઝ કરવા માટે મસલ્સ રિલેક્સટન્ટ યુઝ કરવું.
5) lytic cocktail Regiment
લાઇટીક કોકટેઇલ સોલ્યુસનમાં,
Pethidine 100mg,
Chlorpromazine ( Largactil 50 mg )and ,
Promethazine ( Phenargan 50 mg) ડીસ્ટ્રીલ વોટરમાં 50e% ગ્લુકોઝ સાથે 50 ml પ્રીપેર કરવામાં આવે છે અને ત્યારબાદ દર 20 મિનિટે 0.3 cc/kg ઇન્ટ્રાવિનસલી આપવામાં આવે છે.
જો કંજેસ્ટિવ હાર્ટ ફેલ્યોર
( માયોકારડાઇટીસ) ના સાઇન પ્રેઝન્ટ હોય તો ઇન્ફન્ટ ને એડીક્યુએટ ડિજિટાલિસ તથા સ્ટીરોઇડ પ્રોવાઇડ કરવું. તથા જો ઓલ્ર્ડર ચિલ્ડ્રન હોય તો દર છ કલાકે 100 mg પ્રોવાઇડ કરવું.
6) સપોર્ટીવ કેર
ચાઇલ્ડના વાઇટલ સાઇન જેમ કે હાર્ટ રેટ, બ્લડપ્રેશર, તથા ઓક્સિજન સેચ્યુરેશન ને પ્રોપરલી મોનિટરિંગ કરવા.
ચાઇલ્ડ નુ હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ તથા ઇલેક્ટ્રોલાઇટ સ્ટેટસ મેઇન્ટેન કરવા માટે ઇન્ટ્રા વિનસ ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવું.
જો બ્રિધિંગ ડીફીકલ્ટી હોય તો ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી ઓક્સિજન થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોફાઇલેક્સિસ તરીકે ટીટેનસ પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને કોઇ સિસ્ટેમિક સાઇન તથા સીમટોમ્સ છે કે નહીં તેનું ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને સ્ટિંગ બાઇટ થયેલી હોય તે સાઇટ પર ઇન્ફેક્શન ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે પ્રોપરલી વુંડ કેર પ્રોવાઇડ કરવી.
જો કોઇપણ બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન ની કન્ડિશન હોય તો એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી .
ચાઇલ્ડ ને અધર કોઇપણ પ્રકારના કોમ્પ્લીકેશન છે કે નહીં તેનું ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સ ને રેગ્યુલર ફોલોઅપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
Explain the Nursing management of the child with the Scorpion sting ( સ્કોર્પિયન સ્ટિંગ નું નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ચાઇલ્ડ ના નર્સિંગ મેનેજમેન્ટમાં પ્રોપરલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ની ફરધર કોઇપણ પ્રકારની કોમ્પ્લિકેશન થી પ્રિવેન્ટ કરવું તથા એડીક્યુએટ ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરી ચાઇલ્ડ ની રિકવરી ને એનહાન્સ કરવી.
ચાઇલ્ડ ના સિમ્ટોમ્સ નું પ્રોપરલી તથા થરલી એસેસમેન્ટ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના વાઇટલ સાઇન જેમકે હાર્ટરેટ, બ્લડ પ્રેશર, તથા ઓક્સિજન સેચ્યુરેશન ને કંટીન્યુઅસલી મોનિટરિંગ કરવા.
ચાઇલ્ડ ને થતુ પેઇન ને રીડયુઝ કરવા માટે
એનાલજેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= Acetaminophen
ચાઇલ્ડને નોન સ્ટિરોઇડલ એન્ટિ ઇન્ફ્લામેન્ટરી ડ્રગ (NSAID)
પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ના વુંડ સાઇટ પર પ્રોપરલી કોલ્ડ એપ્લિકેશન પ્રોવાઇડ કરવુ.
વુંડ સાઇટ ની પ્રોપરલી કેર કરવી.
વુંડને પ્રોપરલી પ્લેઇન વોટર દ્વારા વોશ કરવું અને ત્યારબાદ તેમાં પ્રોપરલી ડ્રેસિંગ અપલાય કરવું.
ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન તથા તેના સાઇન અને સિમ્ટોમ્સ ને કંટીન્યુઅસલી મોનિટરિંગ કરવા.
ચાઇલ્ડ ની કોઇપણ એલર્જીક રિએક્શન એશન તથા સિસ્ટેમિક સાયન અને સીમટોમ્સ છે કે નહીં તે અસેસ કરવુ.
ચાઇલ્ડ ના હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ ને તથા તેના ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ ને મેઇન્ટેન કરવા માટે એડીક્યુએટ ઇન્ટ્રાવિનસલી ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના રેસ્પીરેટરી સ્ટેટસ તથા ઓક્સિજન સેચ્યુરેશન નું ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી ઓક્સિજન પ્રોવાઇડ કરવુ.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી રિએશ્યોરન્સ તથા સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલીમેમ્બર્સ ને ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન, તેના લક્ષણો અને ચિન્હો ,અને તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ની પ્રોપરલી કેર માટે અધર હેલ્થ કેર પર્સનલ સાથે પ્રોપરલી કોલાબોરેશન કરવું.
ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન તેની મેડીકેશન વિશે કમ્પ્લીટ ડોક્યુમેન્ટેશન કરવું.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સ ને રેગ્યુલર ફોલોઅપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
પેરેન્ટ્સ ને એડવાઇઝ આપવી કે ચાઇલ્ડ ને સેફ, કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
કોમ્યુનિકેબલ ડીસીઝ એવા ડીસીઝ કે છે જે કોઇપણ ઇન્ફેક્શિયસ એજન્ટ જેમકે વાઇરસ, બેક્ટેરિયા ,પેરાસાઇટસ તથા ફંગી દ્વારા એક પર્સનમાંથી બીજા પર્સનમાં જુદા જુદા રુટ્સ દ્વારા જેમ કે ડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટ એઇરબોનૅ ડ્રોપલેટ્સ, તથા કંટામિનેટેડ ફૂડ અને વોટર દ્વારા ટ્રાન્સમિટ થાય છે . આ ડીસીઝ એ મુખ્યત્વે બાળકો કે જે સ્કૂલમાં જતા હોય, પુઅર એન્વાયરમેન્ટલ સેનિટેશન વાડી કોમ્યુનિટી માં તથા જે બાળકોની ઇમ્યુન સિસ્ટમ વીક હોય તેવા બાળકોમાં વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
કોમન એક્ઝામ્પલ જેમકે, હિમોફીલસ ઇન્ફલુએન્ઝા, ચિકનપોક્સ, મીઝલ્સ, જર્મન મીઝલ્સ, મમ્પસ, પોલિયોમાયેલાઇટીસ, ડેન્ગ્યુ ફીવર, રેબીસ, મેલેરીયા, ડીપ્થેરિયા, પરટુસીસ (વુપીંગ કફ), એપીડેમીક ટાઇફસ, ટાઇફોઇડ ફીવર (એંટરિક ફીવર), બ્રુસેલોસીસ, ટીટેનસ, લેપ્રસી, ટ્યુબરક્યુલોસિસ, મેનિંગોકોકોલ ઇન્ફેક્શન વગેરેનું ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે.
હિમોફિલસ ઇન્ફલ્યુએન્ઝા- B એક બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન છે કે જે હિમોફિલસ ઇન્ફલ્યુએન્ઝા ટાઇપ – B બેક્ટેરિયા દ્વારા થાય છે.
આ ડીસીઝ એ સામાન્ય રીતે યંગ ચિલ્ડ્રન ને અફેક્ટ કરે છે સ્પેશિયલી રીતે પાંચ વર્ષથી અંદર ના બાળકોમાં થાય છે. અને અને જો ટ્રીટ કરવામા ન આવે તો સિરીયસ કોમ્પ્લિકેશન જોવા મળે છે.
આ એક ગ્રામ નેગેટિવ પ્લિઓમોરફીક કોકો બેસીલસ છે કે જે સામાન્ય રીતે નેઝોફેરીંગ્સમાં તથા અનઇમ્યુનાઇઝડ ચાઇલ્ડ માં પ્રેઝન્ટ હોય છે.
હિમોફિલસ ઇન્ફલ્યુએન્ઝા ના 6 જુદા જુદા સેરોટાઇપ છે જેમ કે હિમોફિલસ ઇન્ફલ્યુએન્ઝા A,B,C,D,E,F .
Explain the mode of transmission of the child with the Haemophilus influenzae (હિમોફિલસ ઇન્ફલ્યુએન્ઝા નો મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશન જણાવો)
હિમોફિલસ ઇન્ફલ્યુએન્ઝા બેક્ટેરિયા દ્વારા,
ડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટ દ્વારા,
ડ્રોપ્લેટ ઇન્ફેક્શન દ્વારા
રેસ્પીરેટરી ડ્રોપલેટ્સ દ્વારા,
કંન્ટામીનેટેડ કોઇપણ સરફેસ તથા ઓબ્જેક્ટ ના ડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટ માં આવવાના કારણે,
Explain the Etiology/ cause of child with the Haemophilus influenzae( હિમોફિલસ ઇન્ફલ્યુએન્ઝા નું કારણ જણાવો )
હિમોફિલસ ઇન્ફલુએન્ઝા બેક્ટેરિયા દ્વારા,
અનઇમ્યુનાઇઝડ ચિલ્ડ્રન ને,
ઇમ્યુનો ડેફિશયન્સી વાડા ચિલ્ડ્રન ને,
પુઅર સેનિટેશન ના કારણે,
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the Haemophilus influenzae (હિમોફીલ ઇન્ફલુએન્ઝા ના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
અપર રેસ્પેક્ટરી ટ્રેક ઇન્ફેક્શન ,
ઓટાઇટીસ મીડિયા
ઇયરપેઇન, ફીવર,
ઇરીટેબિલિટી, સ્લીપિંગ ડિફિકલ્ટી, ઇયર માંથી ડિસ્ચાર્જ નીકળવું.
સાઇનુસાયટીસ
નેઝલ કન્ઝેશન થવુ,
ફેશિયલ પેઇન તથા પ્રેસર,
હેડએક, કફ તથા ફીવર આવવો.
ફેરીન્જાયટીસ
સોર થ્રોટ,
સ્વેલોવિંગ મા ડિફીકલ્ટી,
ફીવર આવવો,
નેક ની લીંફ નોડ સ્વોલેન થવી,
લોવર રેસ્પિરેટરી ટ્રેક ઇન્ફેક્શન
ન્યુમોનિયા
ફીવર, કફ , બ્રીધીંગ ડીફીકલ્ટી, ચેસ્ટ પેઇન ફટીગ,
બ્રોન્કાયટીસ
પર્સીસ્ટન્ટ કફ આવવો,
ચેસ્ટ ડિસ્કમ્ફર્ટ, માઇલ્ડ ફીવર એન્ડ ફટીગ.
ઇન્વેસિવ ટાઇપ સાઇન એન્ડ સિમ્ટોમ્સ
મેનેન્જાઇટીસ,
પેરીકારડાઇટીસ,
એપીગ્લોટાઇસ ,
સેલ્યુલાઇટિસ,
સપ્યુરેટીવ આર્થરાઇટીસ,
સેપ્ટીસેમીયા,
અધર સાઇન એન્ડ સિમ્ટોમ્સ
કંજક્ટીવાઇટિસ,
ગ્લોટાઈટીસ,
ઓસ્ટિઓમાઇલાઇટીસ,
પેરીટોનાઇટીસ,
એન્ડોકારડાઇટીસ,
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Haemophilus influenzae (હીમોફીલસ ઇન્ફલુએન્ઝા વાડા ચાઇલ્ડ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
હિસ્ટરી ટેકિંગ એન્ડ ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન,
ક્લિનિકલ એક્ઝામિનેશન,
લેબોરેટરી ટેસ્ટ,
બ્લડ કલ્ચર,
સેરૂબ્રો સ્પાઇન ફ્લુઇડ એનાલાઇસીસ,
નેઝોફેરિન્જીયલ સ્વોબ ઓર થ્રોટ કલ્ચર,
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ,
ચેસ્ટ એક્સરે,
પોલીમરેઝ ચેઇન રિએક્શન ટેસ્ટ.
Explain the management of the child with the Haemophilus influenzae (હિમોફીલસ ઇન્ફલુઊન્ઝા નું મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ચાઇલ્ડને પ્રોપરલી એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:=
Cefotexime,
Cephtriaxone,
Cifixine,
Amoxicillin,
Ampicillin,
Chloramphenicol.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સપોર્ટીવ કેર પ્રોવાઇડ કરવી.
સપોર્ટીવ કેર એ સામાન્ય રીતે ડીસીઝના લક્ષણો તથા ચિન્હોને દૂર કરવા, કોમ્પ્લીકેશન ને પ્રિવેન્ટ કરવા , તથા રિકવરી ને પ્રમોટ કરવા માટે પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે.
જો ચાઇલ્ડને ફીવરની કન્ડિશન હોય તો એન્ટિપાઇરેટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઈલીને પેનની કંટીશન હોય તો એનાલજેસીક મેડિસિન કરવી.
Ex:= Acetaminophen,
Ibuprofen .
ચાઇલ્ડ ના હાઇડ્રેશન સ્ટેટસની મેઇન્ટેન રાખવા માટે એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે એન્કરેજ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના પ્રોપરલી વાઇટલ સાઇન જેમકે પલ્સ, બ્લડ પ્રેશર, ટેમ્પરેચર ને પ્રોપરલી એસેસ કરવા.
ચાઇલ્ડ ના ન્યુરોલોજીકલ સ્ટેટસ ને પ્રોપરલી અસેસ કરવું.
જો ચાઇલ્ડ ને ઇન્વેસિવ ડીઝીઝ જેમકે મેનેન્ઝાઇટીસ,એપીગ્લોટાઇસ હોય તો ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કેર પ્રોવાઇડ કરવી જેમકે રેસ્પીરેટ્રી સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો ઇન્ટ્રા વિનસ ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવું..
પ્રીવેન્શન
હીમોફીલસ ઇન્ફ્લુએન્ઝા ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે ચાઇલ્ડ ને હિમોફીલસ ઇન્ફ્લુએન્ઝા વેક્સીન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ નું પ્રોપરલી તથા ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સ ને ચાઇલ્ડ ની પ્રોપરલી કેર કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચિકનપોક્સ એ હાઇલી કોમ્યુનિકેબલ ડીસીઝ છે ચિકનપોક્સ ને વેરીસેલા( varicella) તરીકે પણ ઓળખવામા આવે છે.
ચિકનપોક્સ એ વાઇરલ ,એક્યુટ તથા હાઇલી ઇન્ફેક્શીયશ ડીસીઝ છે જે સામાન્ય રીતે વેરીસેલા ઝોસ્ટર વાયરસ (VZV) દ્વારા થાય છે. એવા ચાઇલ્ડ કે જેને ચિકનપોક્સ થાય તેમા લો ગ્રેડ ફીવર ,ચાઇલ્ડ ની ઓલઓવર બોડી માં ‘પ્લીઓમોરફીકરેસીસ’ થાય છે અને તે બ્લિસ્ટર જેવા દેખાય છે આ સામાન્ય રીતે 12 વર્ષથી અંદરના બાળકોમાં( 5-10 years) વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
Explain the Etiology/ cause of the child with the Chickenpox ( ચિકન પોક્સ થવા માટેના કારણ જણાવો)
વેરીસેલા ઝોસ્ટર વાયરસ ના કારણે( VZV),
રેસ્પીરેટરી ડ્રોપલેટ્સ ના કારણે,
ઇન્ફેક્શન ના ડાયરેક્ટ કોન્ટેકમાં આવવા ના કારણે,
DNA વાયરસ ના કારણે,
હરપીસ ઝોસ્ટર,
ઇમ્યુન સિસ્ટમ વીક થવાના કારણે.
Explain the mode of the transmission of the Chickenpox ( ચિલ્ડ્રન્સ માં ચિકનપોક્સ નું મોડઓફ ટ્રાન્સમિશન જણાવો)
કોઇ ઇન્ફેક્ટેડ ઇન્ડીવિઝ્યુઅલ દ્વારા કફિંગ, સ્નિઝિંગ કરવાથી તેના ફોમીટ્સ ના કોન્ટેક્ટમાં આવવાના કારણે.
ઇનફેકટેડ પર્સન ના ડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટ મા આવવાના કારણે.
ડાયરેક્ટ તથા ઇનડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટમાં આવવાના કારણે,
એઇરબોનૅ ઇન્ફેક્શન ના કારણે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the Chickenpox ( ચિકન પોક્સ વાળા લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
થાક લાગવો,
લો ગ્રેડ ફીવર આવવો,
માથું દુખવું,
બેકએક થવુ,
ઠંડી લાગવી,
સ્કિન મા સ્કેરિંગ થવુ,
સ્કિન લિઝન્સ જોવા મળવા,
હેમરેજ થવું,
ઓપ્થેલ્મિક તથા મેનેજીઅલલિઝન્સ થવા
ચિકનપોક્સ માં ક્લીનીકલ મેનીફેસ્ટેશન ને બે પાર્ટમાં ડિવાઇડ કંડવામાં આવે છે.
1) પ્રિ-ઇરપ્ટીવ,
2) ઇરપ્ટીવ
1) પ્રિ-ઇરપ્ટીવ,
માઇલ્ડ થી મોડરેટ ફીવર આવવો,
બેક પેઇન થવું,
ઠંડી લાગવી,
થાક લાગવો,
2) ઇરપ્ટીવ
બોડી મા રેસીસ થવા,
ફીવર આવવો,
મેસ્ક્યુલ,
પેપ્યુલ,
વેસીકલ,
પસ્ટયુલ,
ક્રસ્ટસ
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Chickenpox (ચિકનપોક્સ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
લોબેરેટરી ટેસ્ટ,
પોલીમરેઝ ચેઇન રિએક્શન ટેસ્ટ,
વેરીસોલા વાયરસ ટેસ્ટ,
સિરોલોજિકલ ટેસ્ટ,
ઇમ્યુનો ફલુરોસન્ટ સ્ટ્રેઇનિંગ ,
ફ્લુરોસન્ટ એન્ટિબોડી,
લેટેક્સ એગ્લુટીનેશન એન્ડ એલિઝા ટેસ્ટ,
સિરોલોજિકલ ટેસ્ટ.
Explain the management of the child with chickenpox ( ચીકન પોક્સ નુ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
સીમટોમ્સ રિલીફ કરવા
જો ચાઇલ્ડ ને પેઇન તથા ડિસ્કમ્ફર્ટ થતું હોય તો એનાલજેસિક પ્રોવાઈડ કરવી.
Ex:= Acetaminophen
Ibuprofen.
જો ચાઇલ્ડ ને ફીવર હોય તો એન્ટિપાયરેટીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:
Peracetamol,
Aspirine.
જો ચાઇલ્ડ ને ઇચિંગ થતી હોય તો એન્ટી હિસ્ટામાઇન મેડિસિન કરવી.
જો ચાઇલ્ડ ને ફીવર આવતો હોય તો ડીહાઇડ્રેશન માંથી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે એડીક્યુએટ વોટર ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને એન્ટીપ્રુરુરાઇટીક તથા માઇલ્ડ સિડેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને એન્ટીવાઇરલ મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= Acyclovir.
જો ચાઇલ્ડ ને ઇન્ફેક્શન થયું હોય તો એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને કેલામાઇન લોશન, પોટેશિયમ પરમેગ્નેન્ટ લોશન,એન્ટીસેપ્ટિક લોશન તથા સ્પંજબાથ પ્રોપરલી પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને સ્ક્રેચિંગ થી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે તેના નેઇલ્સ ને પ્રોપરલી શોર્ટ રાખવા.
ચાઇલ્ડ ને ઓરલ હાઇજીન ને પ્રોપરલી મેઇન્ટેન રાખવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
સાઈઝની ન્યુકોઝલ ઇન્જરી માંથી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે સોફ્ટ ટુથબ્રશ નો યુઝ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને ફરધર ઇન્ફેક્શનમાંથી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે જનરલ ક્લીનલીનેસ મેઇન્ટેન રાખવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી આઇસોલેશન કરવું કે જેથી ફરધર ચાઇલ્ડ ને ઇન્ફેક્શન થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય. તથા ચાઇલ્ડ ને મિનિમમ છ દિવસ સુધી સ્કુલે જવા નું ટાળવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી ગુડ હેન્ડ હાઇજીન મેઇન્ટેન રાખવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને એડવાઇઝ આપવી કે જે વ્યક્તિને ચિકન પોક્સ ન થયેલા હોય તેના કોન્ટેક માં ન આવવું જેથી તેને ઇન્ફેક્શન થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી વેરીસેલા વેક્સિનેશન ના બે ડોઝ પ્રોવાઇડ કરવું.
ફસ્ટ ડોઝ := at 12-15 month,
સેકન્ડ ડોઝ := at 4-6 year .
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઈલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને ચાંદની કન્ડિશન તેના લક્ષણો તથા ચિન્હો અને તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સ ને ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કેર કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને રેગ્યુલરલી મેડીકેશન લેવા માટે તથા ફોલોઅપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
મિસલ્સ ( ઓરી )એ હાઇલી કોન્ટાજીયસ તથા વાઇરલ ઇન્ફેક્શિયસ ડિસીઝ છે મુખ્યત્વે મીઝલ્સ વાયરસ દ્વારા થાય છે કે જે મુખ્યત્વે ચિલ્ડ્રન્સ માં જોવા મળે છે.
મીઝલ્સ માં સામાન્ય રીતે બોડીમાં ફિવર, અપર રેસ્પીરેટરી ટ્રેક મા કેટરરલ સિમ્ટોમ્સ, તથા બોડી ના નેક, ફેસ, ટ્રંક, આમૅ, તથા લેગ્સ મા મેક્યુલોપેપ્યુલર રેસીસ જોવા મળે છે.
આમા,મિસલ્સ એ સામાન્ય રીતે ત્રણ વર્ષ થી નીચેના ચિલ્ડ્રન્સ માં તથા મુખ્યત્વે માલનરીઝ્ડ ચિલ્ડ્રન માં વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
Explain the Etiology/ cause of the child with the measeals (મીઝલ્સ થવા માટેના કારણ જણાવો.)
મિસલ્સ વાઇરસ-a RNA Virous ( પેરામિક્ઝો વાયરસ ગ્રુપ),
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન ના ડ્રોપલેટ્સ ના કોન્ટેક માં આવવાના કારણે,
જે ચાઇલ્ડ એ મિસલ્સ દ્વારા વેક્સિનેટેડ થયેલું ન હોય તે ચાઇલ્ડ ને.
Explain the mode of transmission of the Meseals ( મિસલ્સ ના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશન ને એક્સપ્લેઇન કરો)
ઇન્કયુબેસન પીરીયડ:= 4-10 days.
ડાયરેક્ટ તથા ઇનડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટ ના કારણે.
ડ્રોપલેટ્સ ઇન્ફેક્શન ના કારણે.
રેસ્પીરેટરી ડ્રોપલેટ્સ ના કારણે.
Explain the Clinical manifestation/Sign and symptoms of the Meseals (મીઝલ્સ ના લક્ષણો તથા ચિહ્નો જણાવો)
મિસલ્સના લક્ષણો અને ચિન્હોને ત્રણ પાર્ટ માં ડિવાઇડ કરવામાં આવેલા છે.
1) પ્રોડોમલ( કેટરલ) ઓર પ્રિઇરપ્ટીવ સ્ટેજ,
2)ઇરપ્ટીવ સ્ટેજ,
3)કન્વલ્સન્ટ સ્ટેજ ઓર પોસ્ટમીઝલ સ્ટેજ.
1) પ્રોડોમલ સ્ટેજ( કેટરલ) ઓર પ્રિઇરપ્ટીવ સ્ટેજ,
પ્રોડોમલ સ્ટેજ( કેટરલ) ઓર પ્રિઇરપ્ટીવ સ્ટેજ એ ઇન્ફેક્શન થયા પછીના 10 દિવસ પછી સ્ટાર્ટ થાય છે અને 3 થી 5 દિવસ સુધી જોવા મળે છે.
કોમન કોલ્ડ,
કોરિઝા,
આઇસ એ રેડ થવી,
લેક્રિમેશન, તથા ફોટોફોબીયા,
લિંફએડીનોપથી,
વોમીટીંગ તથા ડાયરિયા,
સ્નિઝિંગ,
નેઝલ ડિસ્ચાર્જ,
ફીવર આવવો,
બ્રેસી કફ થવો,
રની નોઝ થવો,
થાક લાગવો,
સ્નિઝિંગ,
નેઝલ ડિસ્ચાર્જ,
કોપ્લિક સ્પોર્ટ્સ
(આ એક સ્મોલ વાઇટ સ્પોર્ટસ સાથે બ્લુઇસ વાઇટ સેન્ટર હોય છે અને તે સામાન્ય રીતે માઉથ ના ઇનસાઇડ તથા ચિકસ ની ઇનર લાઇનિંગ માં જોવા મળે છે).
2) ઇરપ્ટીવ સ્ટેજ
વોલબોડી માં મેક્યુલોપેપ્યુલરરેસીસ જોવા મળે છે રેસ એ સામાન્ય માઉથ માથી સ્ટાર્ટ થાય ત્યારબાદ બોડી મા ટ્રંક મા, આમૅ , તથા લેગ્સ મા ડાઉનવડૅ થાય છે.
એનોરેક્ઝીયા,
મલેઇસ,
સર્વાઇકલ લિંફએડીનોપથી,
ફીવર આવવો,
3)કન્વલ્સન્ટ સ્ટેજ ઓર પોસ્ટમીઝલ સ્ટેજ.
ફીવર આવવો,
રેસિસ થવા,
ફીવર આવવો,
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Meseals ( મિસલ્સ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો.)
History tacking and physical examination,
શિરોલોજીકલ ટેસ્ટ,
ELISA ટેસ્ટ,
લ્યુકોસાઇટ કાઉન્ટ અસેસમેન્ટ,
રૂટીન બ્લડ એક્ઝામિનેશન,
બ્લડ કલ્ચર,
કોમ્પલીમેન્ટ ફિક્સેસર એન્ટિબોડી ટાઇટર ,
વેક્સિનેશન હિસ્ટ્રી,
Explain the management of the child with the Meseals ( મિઝલ્સ નુ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સપોર્ટીવ તથા કોમ્પ્રાહેંસીવ કેર પ્રોવાઇડ કરવી.
1)આઇસોલેશન
મિસલ્સ એ હાઇલી ઇન્ફેક્શીયશ તથા કોન્ટાજીયસ ડિસીઝ છે.તેથી તેને સ્પ્રેડ થતુ પ્રિવેન્ટ કરવા માટે જે ચાઇલ્ડ ને મિઝલ્સ થાય તેને પ્રોપરલી આઇસોલેટેડ કરવુ. આઇસોલેશન એ સામાન્ય રીતે રેસીસ અપીયર થયાના 4 દિવસ સુધી કરવામા આવે છે.
2) રેસ્ટ તથા હાઇડ્રેશન
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ રેસ્ટ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇન્ટેન રાખવા તથા ડિહાઇડ્રેશનની પ્રિવેન્ટ કરવા માટે એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
3) ફીવર મેનેજમેન્ટ
ચાઇલ્ડ ના ફેવર ને રિલીવ કરવા માટે ચાઇલ્ડ ને એન્ટીપાયરેટીક મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= Acetaminophen,
Ibuprofen.
4) સિમ્પટોમેટીક મેનેજમેન્ટ
જો ચાઇલ્ડ ને રની નોઝ,કફ,તથા કંજક્ટીવાઇટિસ ની કન્ડિશન હોય તો ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઇલ્ડ ને નેઝલ કન્જેશન થયું હોય તો ચાઇલ્ડ ને નેઝલડ્રોપ ઇન્સ્ટીલેશન કરવા.
5) ન્યુટ્રીશન
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ ન્યુટ્રીશનલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ પકરવો
6) મોનિટરિંગ ફોર કોમ્પ્લીકેશન્સ
ચાઇલ્ડ ને ક્લોઝલી મોનિટર કરવા કે તેમાં કોઇપણ કોમ્પ્લીકેશન જેમ કે ન્યુમોનિયા, તથા એનસેફેલાઇટિસ છે નહીં તે જોવુ .
ચાઇલ્ડ ને બ્રિધિંગ ડિફીકલ્ટી હોય,ચેસ્ટ પેઇન,
સિવ્યર હેડએક,કન્ફ્યુઝન, સિઝર જેવી કન્ડિશન હોય તો ઇમિડીયેટ મેડીકલ ટ્રીટમેન્ટ લેવી.
7) વિટામીન A સપ્લીમેન્ટ
ચાઇલ્ડ ને જો વિટામીન A ની ડેફિશિયન્સી હોય તો વિટામીન A સપ્લીમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવી.
8). પ્રિવેન્ટીવ મેઝર્સ
ચાઇલ્ડ ને ઇમ્યુનાઇઝેશન તરીકે મિઝલ્સ વેક્સિન 0.5 ml પ્રોવાઇડ કરવી.
1st dose:=9-12month,
subcutaneously ,right upper arm 0.5 ml
2nd dose:= 16-24 month
subcutaneously ,right upper arm 0.5 ml. ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
જર્મન મિઝલ્સ ને રુબેલા પણ કહેવામાં આવે છે. કે જેને 3 day મિઝલ્સ કહેવામાં આવે છે. આ એક વાઇરલ ઇન્ફેક્શન છે કે જે રુબેલા વાયરસ/મિક્ઝો વાયરસ દ્વારા થાય છે.
જમૅન મિઝલ્સ કે જે લેટિન માથી આવેલો વર્ડ છે કે જેને લિટલ રેડ એવો થાય છે. આ ડિસીસ એ ફસ્ટૅ ટાઇમ જર્મન ફિઝીશિયન ફ્રેઇડરિચ હોફમેન દ્વારા મિડ એઇટીન સેન્ચુરી મા ડિસ્ક્રાઇબ કરવામા આવેલ હતુ.
મિઝલ્સ એ સામાન્ય રીતે ચિલ્ડ્રન્સ ને અફેક્ટ કરે છે. અને સામાન્ય રીતે 3 થી 10 વર્ષના બાળકોમાં વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે .
જર્મન મિઝલ્સ મા લો ગ્રેડ ફીવર,સર્વાઇકલ લિમ્ફનોડ નુ એનલાર્જમેન્ટ થાય, સોર થ્રોટ, રની નોઝ, રેડ રેસ કે જે ફેસ માથી સ્ટાર્ટ થઇ અને વોલ બોડી મા સ્પ્રેડ થાય છે જર્મન મિઝલ્સ ના કારણે ચિલ્ડ્રન્સ ને કોમ્પ્લિકેશન ક્યારેક જ જોવા મળે છે. પરંતુ જો જર્મન મિઝલ્સ એ જો પ્રેગનેન્ટ મધર મા થાય તો તે ઇન્ફેક્શન એ અનબોર્ન ચાઇલ્ડ મા ટ્રાન્સમિટ થય શકે છે.તેના કારણે સીરિયસ બર્થ ડિફેક્ટ થાય છે જેને કંજીનાઇટલ રુબેલા સિન્ડ્રોમ કહે છે.
Explain the Etiology/ cause of the child with the German Meseals (જર્મન મિઝલ્સ થવા માટેનુ કારણ જણાવો.)
મિક્ઝોવાયરસ / રૂબેલા વાયરસ
Explain the mode of transmission of the German Meseals (જર્મન મિઝલ્સ ના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશન ને જણાવો)
રેસ્પીરેટ્રી ડ્રોપલેટ્સ દ્વારા,
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન દ્વારા કફ અને સ્નિઝિંગ કરવાના કારણે તેના કોન્ટેક્ટ માં આવવાના કારણે.
રેસ્પીરેટ્રી સિક્રીશન ના ડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટમાં આવવાના કારણે જેમ કે સલાઇવા તથા મ્યુકસ.
કંટામીનેટેડ સરફેસના કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે.
ડાયરેક્ટ તથા ઇનડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટ મા આવવા ના કારણે.
Explain the incubation period of the German Meseals (જર્મન મિઝલ્સ ના ઇન્કયુબેસન પિરીયડ ને જણાવો)
જર્મન મિઝલ્સ નો ઇન્કયુબેસન પીરીયડ( ઇન્ફેક્શિયસ એજન્ટના કોન્ટેકમાં આવ્યા પછીનો ફર્સ્ટ સાઇન તથા સીમટોમ્સ જોવા મળે) એ 14 થી 21 દિવસ નો હોય છે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the child with the German Meseals (જર્મન મિઝલ્સ ના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો.)
બોડી મા રેસિસ જોવા મડવા,
ફીવર આવવો,
લિંમ્ફએડીનોપથી,
અપર રેસ્પરેટરી સિમ્ટોમ્સ જેમ કે કફ આવવો, સોર થ્રોટ,રની નોઝ થવો, કફ આવવો.
જનરલ ડીસકમ્ફર્ટ,
હેડએક,
ફટીગ,
જનરલ મલેઇઝ,
જોઇન્ટ પેઇન થવુ,
સ્લાઇટ મલેઇઝ થવુ,
કંજીનાઇટલ રુબેલા સિન્ડ્રોમ
ગ્રોથ રિટારડેશન થવુ,
કંચનાઇટલ હાર્ટ ડિસીઝ થવું,
મેન્ટલ રિટારર્ડેશન,
હિપેટો સ્પ્લિનો મેગાલી,
હિપેટાઇટિસ,
પેન્ક્રિયેટાઇટિસ,
ન્યુમોનાઇટીસ,
ક્લેફટ પેલેટ એન્ડ ફુટ,
રટાઇનલ લિઝન્સ,
ક્રોનિક એનસેફેલાઇટિસ.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the German Meseals (જર્મન મિઝલ્સ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History tacking and physical examination,
સિરોલોજિકલ ટેસ્ટ,
લેબોરેટરી ટેસ્ટિંગ,
બ્લડ ટેસ્ટ,
વાઇરલ આઇસોલેશન,
થ્રોટ સ્વોબ કલ્ચર,
હિમએગ્લુટીનેશન ઇન્હીબીશન ટેસ્ટ ( HAI ),
Explain the Management of the child with the German Meseals (જમૅન મિઝલ્સ નુ મેનેજમેન્ટ લખો.)
1) સિમ્પોમેટીક મેનેજમેન્ટ
ફિવર આવતો હોય, કફ થતો હોય,સોર થ્રોટ ,જનરલ ડીસકમ્ફર્ટ થતું હોય તો ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી ઓવર ધ કાઉન્ટર મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઇલ્ડ ને પેઇન થતું હોય તો એનાલજેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:=
Acetaminophen,
Ibuprofen,
2) રેસ્ટ તથા હાઇડ્રેશન
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ રેસ્ટ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને વેલહાઇડ્રેટેડ રાખવા માટે એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
3)આઇસોલેશન
ચાઇલ્ડ ને જો જમૅન મિઝલ્સ થાય તો તે એક કોન્ટાજીયસ ડીસીઝ છે તેથી ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી આઇસોલેશન મા રાખવું. મિનિમમ ચાઇલ્ડને રેસીસ થયા પછીના સાત દિવસ સુધી આઇશોલેસન માં રાખવું.
ચાઇલ્ડ ને અધર કોઇપણ કોમ્પ્લીકેશન થી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે એડીક્યુએટ રેસ્ટ પ્રોવાઇડ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
4)વેક્સિનેશન
ડીસીઝ ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે રુબેલા વેક્સિનેશન પ્રોવાઇડ કરવી. ચાઇલ્ડ ને મિઝલ્સ, મમ્પસ, તથા રુબેલા ( MMR ) વેક્સિનેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
મિઝલ્સ મા બે ડોઝ પ્રોવાઇડ કરવા જેમા,
1st dose:=9-12 month, સબક્યુટેનિયસલી,0.5ml,રાઇટ અપર આમૅ મા પ્રોવાઇડ કરવામા આવે છે.
2nd dose:= 16-24 month,0.5 ml ,subcutaneously પ્રોવાઇડ કરવામા આવે છે.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવુ.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલીમેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
મમ્પસ એ એક વાયરલ ઇન્ફેક્શન તથા કોન્ટાજીયસ ડિસીઝ છે કે જે મમ્પસ વાયરસ દ્વારા થાય છે. અને તે સલાઇવરી ગ્લેન્ડ (એક અથવા બન્ને પેરોટીડ ગ્લેન્ડ)ને અફેક્ટ કરે છે.તેના કારણે સલાઇવરીગ્લેન્ડ એ સ્વોલેન અને પેઇનફુલ થાય છે.
ચિલ્ડ્રન્સ મા ફીવર, હેડએક, મસલ્સએક, ફટીગ, ભૂખ ન લાગવી, તથા ચીક્સ અને જો નું સ્વેલિંગ થાય છે. મમ્પસ એ સામાન્ય રીતે કફીંગ દ્વારા રેસ્પીરેટરી ડ્રોપલેટ્સ દ્વારા,સ્નિઝિંગ, તથા ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન ના ક્લોઝ કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે થાય છે.
Explain the Etiology/ cause of the child with the Mumps (ચિલ્ડ્રનમાં મમ્પસ થવા માટેના કારણ જણાવો.)
મમ્પસ વાયરસ ( પેરામિક્ઝોવાયરસ ફેમેલી),
RNA Virous,
રેસ્પીરેટરી ડ્રોપલેટ્સ દ્વારા,
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સનના સલાઇવા તથા મ્યુકસ ના ડાયરેક્ટ કોન્ટેક્ટ માં આવવાના કારણે,
Explain the mode of transmission of the Mumps in children (ચિલ્ડ્રન્સ માં મમ્સ ના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશનને જણાવો)
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સનસ ના સ્નીંઝીંગ તથા કફિંગ ના રેસ્પીરેટરી ડ્રોપલેટ્સ ના કોન્ટેક્ટ માં આવવાના કારણે.
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન ના સલાઇવા તથા મ્યુકસ ના ડાયરેક્ટ કોન્ટેક માં આવવાના કારણે.
Explain the incubation period of Mumps in children (મમ્પસ ના ઇનક્યુબેશન પિરિયડ ને જણાવો)
મમ્પસ ના ઇનક્યુબેશન પિરિયડ એ 12 થી 24 days હોય છે.
Explain the Clinical manifestation/ Sign and symptoms of Mumps in children (મમ્પસ ના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
એક તથા બંને પેરોટીડ ગ્લેન્ડ માં સ્વેલિંગ થવી.
પેરોટીડ ગ્લેન્ડ માં ટેન્ડરનેસ થવી.
ફીવર આવવો.
હેડએક તથા ઇયરએક થવુ.
ચ્યુવીંગ તથા સ્વેલોવિંગ સમયે પેઇન થવુ.
ફટીગ તથા જનરલાઇઝ મલેઇસ થવુ.
ભુખ ન લાગવી.
મસલ્સ મા દુખાવો થવો.
સબમેક્ઝીલારી તથા સબલીન્ગવાઇનલ ગ્લેન્ડ ગ્લેન્ડ એન્લાર્જ થવી.
Explain the Diagnostic evaluation Mumps in children ( મમ્સ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
સી.એસ.એફ. એક્ઝામિનેશન,
બ્લડ ટેસ્ટ,
લેબોરેટરી ઇન્વેસ્ટિગેશન,
સિરોલોજિકલ ટેસ્ટ,
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ.
કોમ્પ્લીમેન્ટ ફિક્સેશન ટેસ્ટ.
Explain the management of Mumps in children (મમ્પસ ના મેનેજમેન્ટ ને જણાવો)
1) સિમ્ટોમેટીક મેનેજમેન્ટ
જો ચાઇલ્ડ ને પેઇન થતું હોય તો એનાલજેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= Acetaminophen,
Ibuprofen.
જો ચાઇલ્ડ ને ફીવર આવતો હોય તો એન્ટિપાઇરેટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ રેસ્ટ લેવા માટે એડવાન્સ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
2) કમ્ફર્ટ મેઝર્સ
જો ચાઇલ્ડ ની સલાઇવરી ગ્લેન્ડ એ સ્વોલેન થયેલ હોય તો વામૅ તથા કોલ્ડ કમ્પ્રેસીસ પ્રોવાઇડ કરવા.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સોફ્ટ ફૂડ ઇન્ટેક કરવા માટે પ્રોવાઇડ કરવુ.
3) આઇસોલેશન
જે ચાઇલ્ડને મમ્પસ ની કન્ડિશન હોય તો તેને પ્રોપરલી isolation પ્રોવાઇડ કરવું.
4) ચાઇલ્ડ ને કોમ્પ્લિકેશન થતું પ્રિવેન્ટ કરવા માટે તેને પ્રોપરલી હોસ્પિટલાઇઝેશન કરવુ.
5) વેક્સિનેશન
ચાઇલ્ડને પ્રોપરલી મિઝલ્સ, મમ્પસ ,તથા રુબેલા ( MMR) વેક્સિન પ્રોવાઇડ કરવી જેથી મમ્પસ ની કન્ડિશન થતી પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
ચાઇલ્ડ ને માઉથ સલાઇન માઉથ વોશ દ્વારા ગારગલિંગ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
પોલિયોમાયલાઇટિસ ને સામાન્ય રીતે પોલિયો પણ કહેવામાં આવે છે. પોલિયોમાયલાઇટિસ એ હાઇલીકોંટાજીયસ,એક્યુટ વાયરલ તથા ઇન્ફેક્સીયસ ડિસીઝ છે. કે જે સામાન્ય રીતે RNA એન્ટેરોવાઇરસ કે જેને પોલિયોવાઇરસ કહે તેના તેના દ્રારા થાય છે.પોલિયો વાઇરસ એ સામાન્ય રીતે સ્પાઇનલ કોર્ડ ના એન્ટીરીયર બોર્ન સેલ્સ તથા ક્રેનિયલ નર્વ ના ન્યુક્લીઆઇ નુ ડિસ્ટ્રકશન કરે છે અને તેના કારણે પેરાલાઇસીસ થાય છે.
પોલિયો એ સામાન્ય રીતે પાંચ વર્ષથી અંદર ના ચિલ્ડ્રન્સ માં અફેક્ટ કરે છે. પોલીયો વાયરસ એ સામાન્ય રીતે કંટામીનેટેડ થયેલા ફૂડ, કંટામીનેટેડ થયેલા વોટર, તથા ઇન્ફેક્શન થયેલા પર્સન ના ફીસીસ ના કોન્ટેક માં આવવાના કારણે થાય છે. પોલિયો એ સામાન્ય રીતે પેરાલાઇસીસ કરે છે જેમાં લોવર લેગ્સ નું ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય, સાથે એલીમેન્ટરી ટ્રેકનું, ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય, તથા સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમનું પણ ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે જો તેમાં રેસ્પીરેટરી મસલ્સ નુ ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય તો તે એક લાઇફ થ્રિએટનિંગ કન્ડિશન અરાઇઝ થાય છે.
Explain the Etiology /causes of Poliomyelitis in children (ચિલ્ડ્રન માં પોલિયોમાયલાઇટિસ થવા માટેના કારણ જણાવો)
પોલિયો વાઇરસ( ટાઇપ I,II,III )/ RNA એન્ટેરોવાઇરસ ના કારણે,
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન ના ફિસીસ ના કોન્ટેક મા આવવા ના કારણે,
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન એ કફીંગ તથા સ્નિઝિંગ કરે તો તેના ડ્રોપલેટ્સ ના કોન્ટેક માં આવવાના કારણે,
ફિકો ઓરલ રુટ દ્વારા,
કન્ટામીનેટેડ ફૂડ તથા કંટામીનેટેડ વોટર ઇન્ટેક કરવાના કારણે,
પુઅર સેનિટેશન તથા અનહાઇજિનિક કન્ડિશનના કારણે,
અનઇમ્યુનાઇઝડ ચિલ્ડ્રન્સ માં,
માલન્યુટ્રીશન ના કારણે ઇમ્યુન સિસ્ટમ વીક થવાના કારણે,
ઓવર ક્રાઉડેડ વિસ્તારમાં,
પોલીયોનું ઇમ્યુનાઇઝેશન ન થવાના કારણે.
જે વિસ્તારમાં પોલિયો એ આઉટબ્રેક હોય તેવા વિસ્તારમાં ટ્રાવેલિંગ કરવાના કારણે.
Explain the mode of transmission of Poliomyelitis in children (ચિલ્ડ્રનમાં પોલિયોમાયલાઇટિસ ના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશનને જણાવો)
મેઇન્લી ઓરોફેરીન્જીયલ રૂટ દ્વારા,
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સનના ફીસીસ કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે,
ઈમ્પેટેડ ફીસીસ થી કંટામેનેટેડ સરફેસ ના કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે,
ફિકો ઓરલ રુટ દ્વારા,
કંટામીનેટેડ થયેલા ફૂડ તથા વોટર ઇન્ટેક કરવાના કારણે,
ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન ના કફિંગ તથા સ્નિઝીંગ ના કારણે તેના ડ્રોપલેટ્સ ના કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે,
Explain the incubation period of Poliomyelitis in children (ચિલ્ડ્રનમાં પોલિયોમાયલાઇટિસ ના ઇન્કયુબેસન પિરીયડ ને જણાવો)
ચિલ્ડ્રન માં પોલિયોમાયલાઇટિસ નો ઇન્કયુબેસન પિરીયડ એ 7 થી 14 દિવસ સુધીનો હોય છે.
Explain the Clinical manifestation/ Sign and symptoms of Poliomyelitis in children (પોલિયો માયલાઇટિસ ના લક્ષણો તથા ચિહ્નહો જણાવો)
પોલિયો માયલાઇટિસ ના લક્ષણો તથા ચિન્હો એ જુદા જુદા ટાઇપ પર આધારિત હોય છે જેમ કે,
1)એસિમ્પટોમેટીક પોલિયોમાયલાઇટિસ ( સાઇલેન્ટ/ઇનએપેરન્ટ/સલક્લિનિકલ ઇન્ફેકશન) ,
2)એબોરટિવ પોલિયોમાયલાઇટીસ
(માઇનર ઇલનેસ) ,
3) નોન પેરાલાઇટિક પોલીયો માયલાઇટિસ ,
4) પેરાલાઇટિક પોલિયો માયલાઇટિસ
સબ ટાઇપ:=
A) સ્પાઇનલ ફોર્મ ,
B) બલ્બર ફોર્મ ,
C)બલ્બોસ્પાઇનલ ફોર્મ,
D)એનસેફેલાઇટીસ ફોર્મ
1)એસિમ્પટોમેટીક પોલિયોમાયલાઇટિસ ( સાઇલેન્ટ/ઇનએપેરન્ટ/સલક્લિનિકલ ઇન્ફેકશન)
એસિમ્પટોમેટીક પોલિયોમાયલાઇટિસ મા એપ્રોક્સીમેટલી
90 થી 95% ઇન્ફેક્ટેડ પર્સન એ વાઇરસ દ્વારા ઇમ્ફેક્ટેડ હોય છે તથા ઇન્ફેકશન એ એસિમ્પટોમેટીક હોય છે.
2)એબોરટિવ પોલિયોમાયલાઇટીસ (માઇનર ઇલનેસ),
એબોરટિવ પોલિયોમાયલાઇટીસ એ માઇલ્ડ તથા સેલ્ફલિમીટીંગ ઇલનેસ હોય છે તથા તેના 4-8% કેસિસ જોવા મળે છે. આમા વાઇરસ એ સામાન્ય રીતે બ્લડ સ્ટ્રીમ મા ઇન્વેડ થાય છે અને તેના કારણે વાઇરેમીયા ની કન્ડિશન થાય છે. તેમાં સાઇન અને સિમ્પટોમ્સ માં સામાન્ય રીતે,
ફિવર, સોર થ્રોટ, હેડએક, નોઝીયા, વોમિટિંગ, ભુખ ન લાગવી, એબડોમીનલ પેઇન,બોડી પેઇન જોવા મળે છે.
3) નોન પેરાલાઇટિક પોલીયો માયલાઇટિસ ,
નોનપેરાલાઇટિક પોલીયો માયલાઇટિસ મા પોલિયો વાઇરસ એ સામાન્ય રિતે નવૅસ સિસ્ટમ મા એન્ટર થાય છે. અને તેના 1% કેસિસ જોવા મળે છે.
તેના સિમ્ટોમ્સ મા નેક રિજીડીટી, હેડએક, બેક પેઇન, લેગ્સ મા પેઇન, નેક પેઇન તથા નોઝીયા અને વોમીટીંગ જોવા મળે છે આમાં પેરાલાયસીસ થતું નથી.તથા સિમ્ટોમ્સ એ
1 થી 2 વીક સુધી જોવા મળે છે.ત્યારબાદ રિઝોલ્વ થય જાય છે.
4) પેરાલાઇટિક પોલિયો માયલાઇટિસ
પેરાલાઇટિક પોલિયો માયલાઇટિસ એ મોસ્ટ સિવ્યર ફોર્મ નો પોલિયો છે. કે તેમા એક અથવા વધારે લિંમ્સ મા પેરાલાઇસિસ થાય છે તેમાં વાઇરસ એ સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ ( CNS ) માં એન્ટર થાય છે અને ત્યારબાદ પેરાલાઇસીસ ની કન્ડિશન ક્રિએટ કરે છે. તેનું મોસ્ટ ઇમ્પોર્ટન્ટ ફિચર એક્યુટ એસિમેટ્રિકસીસ ફ્લેસિડ પેરાલાઇસીસ ( AFP)છે. છે ચાઈની પેલા લાઇટિંગ પોલિયોની કન્ડિશન હોય તેવા ચાઇલ્ડ માં મસલ્સ સ્ટીફનેસ,મસલ્સ પેઇન,સ્ટીફનેસ, જોવા મળે છે.
A) સ્પાઇનલ ફોર્મ
સ્પાઇનલ ફોર્મ ના પેરાલાઇટિક પોલિયોમાયલાઇટિસ મા એક્સ્ટ્રીમિટીસ, નેક,એબડોમન, ડાયાફ્રામ તથા ઇન્ટરકોસ્ટલ મસલ્સ નુ ઇન્વોલ્વમેન્ટ થાય છે.
ત્યારબાદ ફીવર, મસલ્સ પેઇન, ટ્રેમર્સ, ડીપ ટેંડન્સ રિફ્લક્ષ ડીમીનાઇઝ્ડ થવા જેવા સિમ્ટોમ્સ જોવા મળે છે.
ફ્લેસિડ પેરાલાઇસીસ જોવા મળે છે એ મુખ્યત્વે સૌથી વધારે લોવર લિંબ માં ત્યારબાદ અપર લીંબ મા જોવા મળે છે. તથા સ્મોલ મસલ્સ કરતા લાર્જ મસલ્સ એ વધારે અફેક્ટેડ થાય છે. તથા બ્લાડર અને બોવેલ નું ઇન્વોલમેન્ટ જોવા મળે છે તેના કારણે યુરીનરી રીટેન્શન અને કોન્સ્ટીપેશન ની કન્ડિશન જોવા મળે છે. સ્પાઇનલ ફોર્મ માં ડાયાફ્રામ તથા ઇન્ટરકોસ્ટલ મસલ્સ નું ઇન્વોલ્વમેન્ટ હોવાના કારણે રેસ્પીરેટરી ડીફીકલ્ટી જોવા મળે છે.
B) બલ્બર ફોર્મ
બલ્બર ફોર્મ એ સામાન્ય રીતે ઓછા પ્રમાણમાં જોવા મળે છે પરંતુ સિવ્યર ફોર્મ હોય છે કારણ કે તેમાં વાઇટલ મેડ્યુલરી સેન્ટર નું ઇન્વોલ્વમેન્ટ હોય છે તથા
તેમાં ક્રેનીયલ નર્વસ તથા વાઇટલ રેસ્પિરેટરી, તથા સર્ક્યુલેટરી સેન્ટર દ્વારા સપ્લાઇડ થતા મસલ્સ માં પેરાલાઈસીસ થાય છે. તેના લક્ષણો તથા ચિન્હોમાં
ડિસફેજીયા,
ડિસ્પનીયા,
નેઝલસ્પિચ ,
ફેસિયલ પેરાલાઇસીસ થાય છે.
વેગસ નર્વ નું પેરાલાઇસીસ થાય છે તેના કારણે સોફ્ટ પેલેટ, ફેરિંગ્સ તથા વોકલ કોડૅ માં વિકનેસ આવે છે તેના કારણે નેઝલ સ્પીચ તથા હોર્સનેસ ઓફ વોઇસ ડેવલોપ થાય છે.
બ્રિધિંગ તથા સ્વેલોવીંગ માં ડીફીકલ્ટી થાય છે.
રીગરજીટેશન થવાના કારણે એસ્પિરેટ થવાના ચાન્સ રહે છે જેના કારણે
એટલેક્ટેસીસ તથા ન્યુમોનિયા ડેવલોપ થાય છે. રેસ્પીરેટરીસેન્ટર નું ઇન્વોલ્વમેન્ટ થવાના કારણે સેલોઇરરેગ્યુલર બ્રીધીંગ, તથા ઓક્સિજન સેચ્યુરેશન એ ડીમીનાઇઝ્ડ થાય છે.
ચાઇલ્ડ મા
રેસ્ટલેસનેસ,
કન્ફ્યુઝન તથા અન્કંશિયસનેસ જોવા મળે છે.
C)બલ્બોસ્પાઇનલ ફોર્મ,
આમાં બલ્બર ફોર્મ ના તથા સ્પાઇનલ ફોર્મ જોવા મળે છે. તથા પેરાલાઇટિક કેસીસ ના 25% ટકા જેટલા કેસીસ એ જોવા મળે છે.
D) એનસેફેલાઇટીસ ફોર્મ
એનસેફેલાઇટીસ ફોર્મ એ લેસ કોમન હોય છે તેમા પેશન્ટ ને ઇરીટેબીલીટી, ટ્રેમર્સ, ડ્રાઉઝીનેસ, કન્વલઝન, અન્કંશિયસનેસ જોવા મળે છે.
અધર સિમ્ટોમ્સ
થાક લાગવો,
ફીવર આવવો,
હેડએક,
વોમીટીંગ,
ડાયરિયા તથા કોન્સ્ટીપેશન ,
સોર થ્રોટ,
નેક સ્ટીફનેશ,
સેન્સીટીવીટી ટુ લાઇટ,
મસલ્સ પેઇન,
વિકનેસ,
પેરાલાઇસીસ,
બ્રિધિંગ, સ્વેલોવિંગ તથા ટોકિંગ મા ડિફીકલ્ટી થવી.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the Poliomyelitis (પોલિયો માયલાઇટિસ ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination
ક્લિનિકલ એસેસમેન્ટ ,
લેબોરેટરી ટેસ્ટ,
સ્ટુલ એક્ઝામિનેશન,
થ્રોટ સ્વોબ,
વાયરલ કલ્ચર,
પોલીમરેઝ ચેઇનરીએક્શન ટેસ્ટિંગ( PCR ટેસ્ટ),
થ્રોટ સ્વોબ,
સેરેબ્રો સ્પાઇનલ ફ્લુઇડ( CSF ) અસેસમેન્ટ,
શિરોલોજીકલ ટેસ્ટ,
ઈમેજીંગ સ્ટડીઝ,
એક્સ રે,
એમ.આર.આઇ. ટેસ્ટિંગ,
લંબર પંક્ચર( સ્પાઇનલ ટેપ),
ઇલેક્ટ્રોમાયોગ્રાફી,
Explain the management of the child with the Poliomyelitis (પોલિયોમાયલાઇટીસ નુ મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સપોર્ટીવ ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી બેડ રેસ્ટ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ નું પ્રોપરલી ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ મેઇન્ટેન કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી. જેથી ચાઇલ્ડ નું ફ્લુઇડ તથા ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ એ પ્રોપરલી મેઇન્ટેન થઇ શકે.
ચાઇલ્ડ ના સિમ્ટોમ્સ જેમકે ફીવર, પેઇન તથા ડિસ્કમ્ફર્ટ થતું હોય તો પ્રોપરલી મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને જો મસલ્સ વિકનેસ, પેરાલાઇસીસ,હોય તો પ્રોપરલી ફિઝિકલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
મસલ્સ ને સ્ટ્રેન્ધેન કરવા,ફ્લેક્સિબીલીટી ને ઇમ્પ્રુવ કરવા પ્રોપરલી રીહેબિલિટેશન થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ની મોબિલિટી તથા ઇન્ડિપેન્ડન્સી ને ઇમ્પ્રુવ કરવા માટે સપોર્ટીવ ડિવાઇસ જેમ કે બ્રેસિસ, ઓર્થોસિસ,ક્રચિસ,તથા વ્હિલચેઇર પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઇલ્ડ ને રેસ્પરેટરી મસલ્સ વીકનેસ હોય તો પ્રોપરલી રેસ્પીરેટરી સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ ના રેસ્પીરેટરી ફંક્શન ને ક્લોઝલી મોનીટર કરવું.
જો ચાઇલ્ડ ને જોઇન્ટ પેઇન,મસલ્સ પેઇન, જોઇન્ટ સ્ટીફનેસ હોય તો એનાલ જેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી રિલેક્સેશન ટેકનીક પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને સેકંડરી કોમ્પ્લિકેશન થી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે એડીક્યુએટ કેર પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને ગુડ હાઇજીન પ્રેક્ટિસ મેઇન્ટેન કરવા માટે એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી પોલિયો વેક્સિનેશન પ્રોવાઇડ કરવી જેથી પોલિયોમાયલાઇટીસ ની કન્ડિશન પ્રિવેન્ટ કરી શકાય .
ચાઇલ્ડ ને ઇમ્યુનાઇઝેશન પ્રમાણે પ્રોપરલી પોલિયો વેક્સિનેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને પેઇન રિલીફ કરવામાટે માઇલ્ડ સિડેટીવ પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ને કોઇપણ
રેસ્પીરેટરીડિસ્ટ્રેઝ ની કન્ડિશન છે કે નહીં તે અસેસ કરવુ.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલીમેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી ઇમોશનલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ડેન્ગ્યુ ફીવર એ વાયરલ ડીસીઝ છે કે જે ગ્રુપ B અરબોવાઇરસ દ્વારા થાય છે.ડેન્ગ્યુ ફીવર એ મસ્કીટોબાઇટ દ્વારા થાય છે.જેમ કે એડિસ ઇજિપ્તી, એડિસ આલ્બોપીક્ટસ દ્વારા થાય છે. ડેન્ગ્યુ ફેવર મા ચિલ્ડ્રન ને હાઇ ફીવર,પરપ્યુરીક સ્પોર્ટ્સ, હેડએક, જોઇન્ટ તથા મસલ્સ પેઇન, રેસીસ તથા વોમિટિંગ, ઇરીટેબીલીટી, લેથાર્જી, તથા એપેટાઇટ ડીક્રીઝ થાય છે.ડેન્ગ્યુ ફીવર ને “બેકબોન ફીવર” પણ કહેવામા આવે છે.
Explain the Etiology/ cause of the dengue fever ( ડેન્ગ્યુ ફીવર થવા માટે ના કારણ જણાવો)
ડેન્ગ્યુ વાયરસ ,
ફ્લેવી વાયરસ ,
Explain the mode of transmission the dengue fever( ડેન્ગ્યુ ફિવર ના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશન ને જણાવો )
ડેન્ગ્યુ ફિવર એ સામાન્ય રીતે મસ્કિટો દ્વારા ટ્રાન્સમિટ થાય છે.
એડિસ ઇજીપ્તી,
એડિસ આલ્બોપીક્ટસ.
Explain the incubation period of the dengue fever (ડેન્ગ્યુ ના ઇન્કયુબેસન પિરીયડ ને જણાવો)
ડેન્ગ્યુ ફિવર નુ ઇન્કયુબેસન પિરીયડ એ 3 to 15 days હોય છે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the dengue fever( ડેન્ગ્યુ ફીવર ના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો.)
હાઇ ફિવર આવવો,
ફેરીન્જાયટીસ થવું,
રાઇનાઇટીસ થવું,
ડાયરિયા થવા,
સિવ્યર હેડએક થવું,
મસલ્સ,બોન તથા જોઇન્ટ પેઇન થવુ,
બોડી મા ટ્રંક તથા અપર લિમ્બ મા મેક્યુલોપેપ્યુલર રેસીસ થવા,
થાક લાગવો,
જનરલાઇઝ્ડ ક્વિકનેસ આવવી,
આઇસ ની પાછળના ભાગમાં પેઇન થવુ(રેટ્રો ઓરબીટલ પેઇન થવુ.),
નોઝીયા તથા વોમિટિંગ થવી,
ભૂખ ન લાગવી,
માઉથ માંથી બેડ ટેસ્ટ આવવો,
ફેસ એ ફ્લસિંગ થવુ,
સર્વાઇકલ લિમ્ફએડીનોપથી,
હિપેટોસ્પ્લીનોમેગાલી થવુ,
બ્રેડિકારર્ડિયા,
પ્રોફયુઝ સ્વેટિંગ થવું.
Explain the Diagnostic evaluation of the dengue fever
( ડેન્ગ્યુ ફિવર ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
લેબોરેટરી ટેસ્ટ,
બ્લડ એક્ઝામિનેશન,
સ્ટુલ એક્ઝામિનેશન,
એન્ઝાઇમ લિન્કડ ઇમ્યુનોસોરબન્ટ એસે( ELISA)ટેસ્ટ,
કમ્પ્લીટ બ્લડ કાઉન્ટ
લીવર ફંકશન ટેસ્ટ,
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ,
એક્સ રે,
શિરોલોજીકલ મોનિટરિંગ.
પોઝિટિવ હેસ ટેસ્ટ,
રેઇસ્ડ હિમાટોક્રિટ,
લ્યુકોપેનીયા,
રીડ્યુસ પ્લેટલેટ કાઉન્ટસ,
IGM એન્ટીબોડી ટેસ્ટ
Explain the management of the dengue fever(ડેન્ગ્યુ ફિવરનું મેનેજમેન્ટ જણાવો).
ચાઇલ્ડ નું પ્રોપર્લી અસેસમેન્ટ કરવું.
ચાઇલ્ડ નું પ્રોપરલી સિમ્પટોમેટીક મેનેજમેન્ટ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને ડિહાઇડ્રેશન થી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે ચાઇલ્ડ નુ હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇન્ટેન રાખવુ .
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી એન્ટીપાયરેટીક મેડીકેશન કરવી.
Ex:= Acetaminophen,
( Paracetamol ),
જો ચાઇલ્ડ ને પેઇન થતુ હોય તો એનાલજેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:= Acetaminophen,
Ibuprofen.
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ રેસ્ટ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને ક્લોઝલી મોનિટરિંગ કરવુ કે તેને કોઇ ડિહાઇડ્રેશન ના સાઇન,યુરીન આઉટપુટ ડીક્રીઝ,ડ્રાય માઉથ,સન્કન આઇસ, જેવા સીમટોમ્સ છે કે નહી તે અસેસ કરવુ.
ચાઇલ્ડ ના વાઇટલ સાઇન પ્રોપરલી મોનીટરીંગ કરવા.
ચાઇલ્ડ નો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેઇન્ટેન કરવો.
ચાઇલ્ડ ને ઇઝીલી ડાયજેસ્ટેબલ ફૂડ ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
પેરેન્ટ્સને એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું કે તેના ચાઇલ્ડ ને મસ્કિટો બાઇટ કરવાથી પ્રિવેન્ટ કરવા. જેમકે ઇન્સેક્ટ રિપેલેન્ટ નો યુઝ કરવો ,લોંગ સ્લીવ્સ ના કપડા પહેરવા માટે એડવાઇઝ આપવી, મસ્કીટો નેટ તથા સ્ક્રીન નો યુઝ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ તથા તેના પેરેન્ટ્સને ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન ,તેના લક્ષણો અને ચિન્હો, તથા તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સને પ્રોપરલી ચાઇલ્ડ ની કેર કરવા માટે એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચિલ્ડ્રન ને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સને ચાઇલ્ડ ની રેગ્યુલર મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સને રેગ્યુલર ફોલોઅપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
રેબીસ ને હાઇડ્રોફોબિયા( ફીયર ઓફ વોટર) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. રેબિસ એ ફેટલ વાઇરલ ડિસીઝ છે કે જે સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ ને અફેક્ટ કરે છે. અને જ્યારે સીમટોમ્સ જોવા મળે ત્યારે તે ફેટલ કન્ડિશન પણ થઇ શકે છે.બાળકોમાં, રેબીસ સામાન્ય રીતે ઇન્ફેક્ટેડ એનીમલ્સ ના બાઇટ તથા સ્ક્રેચ કરવાથી થાય છે,સામાન્ય રીતે ડોગ,કેટ,જેકલ્સ તથા વોલ્વસ દ્વારા થાય છે.
રેબિસ વાઇરસ એ સામાન્ય રીતે ઇન્ફેક્ટેડ એનીમલ્સ ના બાઇટ કરવાથી તેના સલાઇવા દ્વારા થાય છે .
ચિલ્ડ્રન્સ માં રેબીસ ના લક્ષણો શરૂઆતમાં ફલૂ જેવા લક્ષણો જેવા હોય છે, જેમાં તાવ, માથાનો દુખાવો અને જનરલ મલેઇસ નો સમાવેશ થાય છે.
જેમ જેમ ડિસીઝ એ આગળ વધે છે તેમ, વધુ લક્ષણો જોવા મળે છે , જેમ કે એન્ઝાઇટી, કન્ફ્યુઝન, હેલ્યુઝિનેશન, સ્વેલોવિંગ મા ડિફીકલ્ટી અને હાઇડ્રોફોબિયા (પાણીનો ડર). આખરે, જો ટ્રીટમેન્ટ ન કરવામાં આવે તો રેબિસ ના કારણે પેરાલાઇસીસ, કોમા અને ડેથ પણ થઇ શકે છે.
Explain the Etiology/ cause of the Rabies in children (ચિલ્ડ્રન્સ માં રેબીસ થવા માટેના કારણ જણાવો)
લીસા વાઇરસ ટાઇપ I ના કારણે
Explain the mode of transmission of the Rabies in children ( ચિલ્ડ્રન્સમાં રેબીસ ના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશન જણાવો)
ઇન્ફેટેડ એનિમલ ના બાઇટ તથા સ્ક્રેચ કરવાના કારણે,
1)બાઇટ
ઇન્ફેક્ટેડ એનિમલના બાઇટ કરવાના કારણે તેના સલાઇવા એ ચાઇલ્ડ ની બોડી મા એન્ટર થાય અને રેબીસ ની કન્ડિશન ક્રિએટ કરે છે.
2) સ્ક્રેચ
જ્યારે ઇન્ફેક્ટેડ એનિમલ્સ એ ચાઇલ્ડ ને સ્ક્રેચિંગ કરે ત્યારે ઇન્ફેક્શન એ ટ્રાન્સમીટ થાય છે અને ચાઇલ્ડ ને ઇન્ફેક્શન થઇ શકે છે.
3) ઇન્ફેક્ટેડ મ્યુકર્સ મેમ્બરેન ના કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે.
એનીમલ્સ ના ઇન્ફેક્ટેડ સલાઇવા એ મ્યુક્સ મેમ્બરેન ના કોન્ટેક માં આવવાના કારણે જેમ કે ચાઇલ્ડ ના માઉથ, નોઝ તથા આઇ ના કોન્ટેક મા આવવાના કારણે.
Explain the incubation period of the Rabies in children( ચિલ્ડ્રન મા રેબિસ ના ઇન્કયુબેસન પિરીયડ ને જણાવો. )
ઇન્કયુબેસન પિરીયડ
એ 1 થી 3 મંથ સુધીનુ હોય છે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms the Rabies in children
(ચિલ્ડ્રન મા રેબીસ ના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
1) પ્રોડોમલ ફેઝ
આ ફેઝ એ 2 થી 10 દિવસ દરમિયાન થાય છે.
તેમા પાયરેક્સિયા, મલેઇસ,
વોમીટીંગ,
એનોરેક્ઝીયા,
હેડએક,
એન્ઝાઇટી, તથા પેઇન તથા પેરેસ્થેસીયા એ વુંડ સાઇટ તરફ જોવા મળે છે.
2) એક્યુટ ન્યુરોલોજીકલ સ્ટેજ
હાઇડ્રોફોબિયા( ફિયર ઓફ વોટર),
એરોફોબિયા ( ફિયર ઓફ એઇર),
એક્સેસિવ સલાઇવેશન થવું,
હાઇપરરિએક્ટિવીટી,
એજીટેશન,
રેસ્ટલેસનેસ.
હેલ્યુઝિનેશન := વિઝ્યુઅલ તથા ઓડીટરી હેલ્યુઝિનેશન થવુ.
કન્ફ્યુઝન તથા ડિસઓરિએન્ટેડ := મેન્ટલ સ્ટેટસ માં ચેન્જીસ થવું.
પેરાલાઇસીસ.
3) કોમા તથા ડેથ થવુ
રેબીસ થવાના કારણે કોમા તથા ડેથ પણ થઇ શકે છે.
બ્રસ્ટૅ, હાઇપરરિએક્ટિવીટી, હોસૅનેસઓફ ઓફ વોઇસ,
ડિસફેજીયા,
ફેરીન્જીયલ પેઇન,
કન્વલ્ઝન,
મેનીન્જીયલ ઇરીટેશન.
Explain the management of the Rabies in
children( ચિલ્ડ્રન મા રેબિસ ના મેનેજમેન્ટ ને
એક્સપ્લેઇન કરો)
1) લોકલ ટ્રિટમેન્ટ
સસ્પેક્ટેડ વુંડ ને ઇમીડીયલી શોપ તથા વોટર દ્વારા વોશ કરવામા કરવામા આવે છે ત્યારબાદ આલ્કોહોલ તથા ટીંક્ચર આયોડિન ને અપ્લાય કરવુ.
ત્યારબાદ ડ્રેસિંગ તથા બેન્ડેજ અપ્લાય કરવુ.
2) એનીમલ ને 10 દિવસ સુધી ઓબ્ઝર્વ કરવુ.
બીટીંગ એનિમલ ને ત્રણ દિવસ સુધી ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશન મા રાખવા કે એનીમલ એ બાઇટ કર્યા પછી 10 દિવસ મા ડાઇ થાય તો ઇલનેસ ના સાઇન જોવા મળે છે.તેથી એન્ટીરેબીસ ટ્રીટમેન્ટ એ ઇમિડીયેટલી સ્ટાર્ટ કરવી.
3) એન્ટીરેબીસ ટ્રીટમેન્ટ
રેબિસ ની રસી જે ઇન્ફેક્ટેડ એનિમલ ના સેન્ટ્રલ નર્વસ ની ટિશ્યુસ માંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે. વેક્સિન એ એન્ટીરીયર એબડોમીનલ વોલ મા સબક્યુટેનીયસ પ્રોવાઇડ કરવામા આવે છે.
ડોઝ મા 2 થી 5 ml એ 7 થી 14 દિવસ સુધી પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે.
4) પોસ્ટ એક્સપોઝર પ્રોફાઇલેક્ટીક( PEP )
જો કે સસ્પેટેડ રેબીસ એનીમલ હોય તેવા એનિમલ્સ ના સલાઇવા તથા બોડી સિક્રીશન ના કોન્ટેકમાં આવવાના કારણે ઇમિડીયેટ મેડીકલ અટેન્શન પ્રોવાઇડ કરવી.
પોસ્ટ એક્સપોઝર પ્રોફાઇલેક્ટિક માં વુંડ ને પ્રોપરલી ક્લીન કરવુ.
ત્યારબાદ પ્રોપરલી રેબીસ વેક્સિનેશ પ્રોવાઇડ કરવી ઘણીવાર રેબિસ ઇમ્યુનોગ્લોબ્યુલિન પ્રોવાઇડ કરવી.
5) સપોર્ટીવ કેર
ચાઈલ્ડ ની સપાટી એ સામાન્ય રીતે ઇન્ફેક્શન ને પ્રિવેન્ટ કરવા,પેઇન ને રીડયુઝ કરવા, ફીવર તથા એન્ઝાઇટી ને રીડ્યુસ કરવા માટે પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે.
ચાઇલ્ડ ને ડિહાઇડ્રેશન થતું પ્રિવેન્ટ કરવા માટે એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી ઓક્સિજન થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ ની ઇમ્યુન સિસ્ટમ તથા ઓવરઓલ હેલ્થ ને ઇમ્પ્રુવ કરવા માટે ન્યુટ્રીશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કંફર્ટ મેઝર્સ પ્રોવાઇડ કરવા.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી કમ્ફર્ટ મેઝર્સ પ્રોવાઇડ કરવા.
જે પાલતુ પ્રાણી હોય તેને પ્રોપરલી વેક્સીનેટેડ કરવું જેથી રેબીસ થતું કંટ્રોલ કરી શકાય.
વુપીંગ કફ ને પરટુસીસ તરીકે પણ ઓળખવા મા આવે છે. વુપીંગ કફ એ રેસ્પીરેટરી ટ્રેક નું હાઇલી, કોન્ટીજીયસ , કોમ્યુનિકેબલ તથા એક્યુટ બેકટેરિયલ ઇન્ફેક્શન છે કે જેનો કોઝેટિવ ઓર્ગેનિઝમ એ બોર્ડટેલા પરટુસીસ છે.
આ મુખ્યત્વે પ્રી સ્કુલર તથા ન્યુબોર્ન માં વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે મુખ્યત્વે જે બાળકો એ પ્રોપરલી ઇમ્યુનાઇઝેશન ન કરેલું હોય તેવા ચિલ્ડ્રન માં વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે .
વુપિંગ કફ મા ચિલ્ડ્રન મા પેર્ટ્યુસિસના પેરોક્સિસ્મલ સ્ટેજ મા શ્વાસ લેતી વખતે વખતે એક ચોક્કસ પ્રકાર નો “વુપીંગ” અવાજસાથે કફિંગ ના એપિસોડ્સ આવે છે. આ ડીસીસમાં ચિલ્ડ્રન્સ ને શરૂઆતમાં તો કોમન કોલ્ડ જેવા જ લક્ષણો જોવા મળે છે પરંતુ તેમા આગળ જતા કફિંગ સાથે વુપીંગ જેવો અવાજ આવવાના કારણે તેને વુપીંગ કફ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. વુપિંગ કફ ને ” 100 day cough “ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
કફીંગ ની હેબીટ પેટર્ન એ લાંબા સમય સુધી એટલે કે અઠવાડિયા અને મહિના સુધી પણ હોય શકે છે તેથી ચીની લોકો તેને “100 day fever ” કહે છે.
Explain the Etiology/ cause of the whooping cough ( વુપિંગ કફ થવા માટેના કારણ જણાવો)
બોર્ડટેલા પરટુસીસ,
બોર્ડટેલા પેરાપરટુસીસ,
હિમોફીલસ
હિમોલાઇટીકસ,
બોર્ડટેલા બ્રોન્કિસેપ્ટિકા,
એડીનોવાઇરસ ઇન્ફેક્શન.
ઓવર ક્રાઉડેડ પ્લેસ ના કારણે,
લો સેનિટેશનના કારણે,
પુઅર એન્વાયરમેન્ટલ હાયજીનના કારણે,
વ્યક્તિની ઇમ્યુનિટી ડીક્રીઝ થવાના કારણે,
વુપિંગ કફ ની વેક્સિનેશન ન લેવાના કારણે,
વિન્ટર તથા સ્પ્રિંગ સીઝન ના કારણે.
Explain the mode of transmission of the whooping cough (વુપિંગ કફના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશન ને જણાવો)
ઇન્ફેક્ટેડ વ્યક્તિના માઉથ તથા નોઝ દ્વારા ડ્રોપલેટ્સ ના કારણે,
અધર ડ્રોપ્લેટ્સ ઇન્ફેક્શનના કારણે,
કોઇ કંટામીનેટેડ ઓબ્જેક્ટના કોન્ટેક્ટ માં આવવાના કારણે.
ઓરલ સિક્રીશન તથા ડ્રોપલેટ્સ ના કોન્ટેક્ટ માં આવવાના કારણે.
કોઇ કંટામેનેટેડ સરફેસ ના કોન્ટેક્ટમાં આવવાના કારણે.
Explain the incubation period of the whooping cough (વુપિંગ કફના ઇન્કયુબેસન પિરીયડ ને જણાવો)
વુપિંગ કફનો ઇન્કયુબેસન પિરીયડ એ 7-14 દિવસ સુધીનો હોય છે.પરંતુ 3 વિક કરતા વધુ સમય નો હોતો નથી.
Explain the clinical manifestation/ Sign and symptoms of the whooping cough (વુપિંગ કફના લક્ષણો તથા ચિન્હો ને જણાવો)
વુપિંગ કફના લક્ષણો તથા ચિન્હો ને 3 સ્ટેજમાં ડિવાઇડ કરવામાં આવેલ છે.
1) કેટારલ સ્ટેજ ( 0-2 week),
2) પેરોક્ઝાઇમલ સ્ટેજ તથા સ્પાસમોડિક સ્ટેજ ( 2-4 week ),
3) કોન્વેલેસેન્ટ સ્ટેજ ( last 2 week)
1) કેટારલ સ્ટેજ ( 0-2 week),
કેટારલ સ્ટેજ માં શરૂઆતના સિમટોમ્સ જોવા મળે છે જેમ કે,
ફીવર,
રાઇનાઇટીસ,
સ્નીંઝીંગ,
એનોરેક્ઝીયા ( લોસ ઓફ એપેટાઇટ),
નોઝીયા તથા વોમિટિંગ,
લેક્રિમેશન,
નાઇટ ટાઇમ મા ઇરીટેટીંગ કફ આવવો,
2) પેરોક્ઝાઇમલ સ્ટેજ તથા સ્પાસમોડિક સ્ટેજ ( 2-4 week ),
પેરોક્ઝાઇમ કફ આવવો,
વોમીટીંગ થવી,
શ્વાસ લેતી વખતે વુપીંગ જેવો અવાજ આવવો,
લેરીંગોસ્પાઝમ થવુ,
બેબી એ કંજેશન(રેડ ફેસ) સાથે સફોગેટેડ લાગવો સાથે સાયનોસીસ થવુ.
એક્ઝીયસ લુક લાગવુ,
સ્વેટિંગ થવુ,
પેરી ઓરબીટલ એડીમાં થવું,
સબકન્જક્ટાઇવલ હેમરેજ થવું,
ટંગમાં અલ્સર તથા ફ્રેન્યુલમ થવું,
ડીહાઈડ્રેશન થવું,
એક્ઝોશન થવુ,
કન્વલ્ઝન ,
નેક તથા સ્કાલ્પ વેઇન કંજેસન થવી,
કન્ફ્યુઝન તથા રેસ્ટલેસનેસ થવુ,
પેરોક્ઝાઇમ એ ઇટીંગ, યાવનિંગ, સ્નિઝિંગ સાથે ટ્રીગર થાય છે.
3) કોન્વેલેસેન્ટ સ્ટેજ ( last 2 week)
ડિસ્ટરબીંગ કફ ,
વોમિટિંગ સ્ટોપ થવી,
એપેટાઇટ ખૂબ ઇમ્પ્રુવ થવી,
કફ એ એક વીક તથા મહિના કરતાં પણ વધારે સમય સુધી પ્રેઝન્ટ હોય છે.
ચીની લોકો એ તેને “100 day fever” કહે છે,
એટલેક્ટેસીસ,
બ્રોંકોન્યુમોનિયા.
Explain the Diagnostic evaluation of the child with the whooping cough (વુપિંગ કફના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો).
History tacking and physical examination,
વાઈટ બ્લડ સેલ્સ( W.B.C Count) અસેસમેન્ટ ,
એરીથ્રો સાઇટ સેટિમેન્ટેશન રેટ (ESR) અસસેસમેન્ટ,
ચેસ્ટ એક્સરે,
ELISA ટેસ્ટ( to detect the IGM, IgG, or IgA),
નેઝોફેરિન્જીયલ સ્વોબ કલ્ચર,
બ્લડ એક્ઝામિનેશન,
Explain the management of the whooping cough ( વુપીંગ કફનું મેનેજમેન્ટ જણાવો.)
1) સપોર્ટીવ કેર
ચાઇલ્ડ લે ને ખૂબ રેસ્ટ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ નું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇન્ટેન કરવા માટે એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને સ્મોક તથા બીજા રેસ્પીરેટરી ઇરીટન્ટ થી દૂર રાખવું.
2) એન્ટિબાયોટિક મેડિકેશન પ્રોવાઇડ કરવી
Ex:=
Azithromycine,
Clarithromycine and Roxythromycin up to 5- 7 days,
Erithromycine 50 mg/ kg / day ચાર ડિવાઇડેડ ડોઝ માં બે વિક શુધી,
3) આઇસોલેશન
જે ઇન્ફેક્ટેડ ચાઇલ્ડ હોય તેને પ્રોપરલી આઇસોલેટેડ રાખવું. જેથી બીજા ચાઇલ્ડ ને ટ્રાન્સમિટ થતુ પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
4) બ્રોંકોડાયલેટર
જો ચાઇલ્ડને સીવ્યર પેરોક્ઝાઇમલ કફ હોય તો નેબ્યુલાઇઝેશન બ્રોન્કોડાયલેટર પ્રોવાઇડ કરવું
Ex:= salbutamol( 0.3-0.5 mg /kg / day in three devided dose), albuterol .
જો ચાઈલ્ડ ને સીવીયર કફિંગ હોય તો Betamethasone ( 0.75 mg/ kg/ day) પ્રોવાઇડ કરવુ.
5) સપોર્ટીવ નર્સિંગ કેર
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી આઇસોલેટેડ રાખવું,
ચાઇલ્ડને હાઇપોક્ઝીયાની કન્ડિશન પ્રિવેન્ટ કરવા માટે ઓક્સિજન પ્રોવાઇડ કરવુ.
જો સિક્રીશન હોય તો તેને પ્રોપરલી રિમૂવ કરવું.
ચાઇલ્ડ ને રેસ્પિરેટરી ડિસ્કમ્ફર્ટ રિલીવ કરવા માટે પ્રોપર પોઝિશનિંગ પ્રોવાઇડ કરવી.
ચાઇલ્ડ નું હાઇડ્રેશન તથા ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ મેન્ટેઇન કરવા માટે એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવુ.
ચાઇલ્ડ ને સ્મોલ ,ફ્રિકવન્ટ અમાઉન્ટમાં તથા ઇઝીલી ડાયજેસ્ટેબલ ફૂડ ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
પેરેન્ટ ને એડવાઇઝ આપવી કે ચાઇલ્ડ ની પ્રોપરલી હાઇજીનિક કન્ડિશન મેઇન્ટેન રાખવી.
ચાઇલ્ડ ને મેડીટેશન પ્રોવાઇડ કરવા માટે તેના પેરેન્ટ્સ ને એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને ચાઇલ્ડ ની ડિસીઝ , તેને થવા માટેના કારણો, તેના લક્ષણો તથા ચિન્હો અને તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
Explain the preventive measures of the whooping cough (વુપીંગ કફના પ્રિવેન્ટીવ મેઝર્સ ને જણાવો.)
વેક્સિનેશન
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી ડીપ્થેરિયા ,પરટુસીસ તથા ટીટેનસ ( DPT) વેક્સિન પ્રોવાઇડ કરવી જેથી વુપીંગ કફ થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
DPT Vaccine 0.5ml ,
IM( intra Muscular),
3 dose and 2 booster dose
antero lateral side of the mid-thigh.
DPT 1st dose:=
at 6 week,
DPT 2nd dose:=
at 10 week,
DPT 3rd dose:=
at 14 week,
DPT 1st booster dose:=
at 16- 24 month,
DPT 2nd booster dose:=
at 5-6 year( upper arm),
વેક્સિનેશન પ્રોવાઇડ કરવાથી ચાઇલ્ડ માં વુપીંગ કફ થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય છે.
એપીડેમીક ટાઇફસ ને લાઉસ બોર્ન ટાઇફસ કહેવામાં આવે છે.આ એક રેર પરંતુ સિરીયસ બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન કે જે બેક્ટેરિયમ રેકેટ્સિયા પ્રોવેઝેકી (ગ્રામ નેગેટિવ નોન-ફ્લેજલેટેડ કોકસ બેસિલસ )દ્વારા થાય છે.
એપીડેમિક ટાઇફસ એ સામાન્ય રીતે ઇન્ફેક્ટેડ લાઇસ(જૂ) ના બાઇટ દ્વારા થાય છે. એપીડેમિક ટાઇફસ એ સામાન્ય રીતે જે પર્સન એ ઓવરક્રાવડેડ વિસ્તાર માં રહેતા હોય તથા અનહાઇજિનિક કન્ડિશન હોય તેમાં વધારે કોમન્લી જોવા મળે છે.
Explain the Etiology/ cause of the Epidemic typhus (એપીડેમિક ટાઇફસ ના કારણ ને જણાવો)
બેક્ટેરિયમ રિકેટ્સિયા પ્રોવેઝેકી,
ઇન્ફેક્ટેડ બોડી લાઇશ ના બાઇટ કરવાથી,
ઓવર ક્રાઉડેડ વિસ્તારના કારણે,
અનસેનેટરી કન્ડિશનના કારણે,
અનહાઇજીનીક કન્ડિશનના કારણે.
Explain the mode of transmission the Epidemic typhus( એપીડેમિક ટાઇફસ ના મોડ ઓફ ટ્રાન્સમિશન ને જણાવો)
ઇન્ફેક્ટેડ બોડીલાઇસ ના બાઇટ કરવા ના કારણે,
ઓવરક્રાવડેડ વિસ્તાર ના કારણે,
અનસેનેટરી કન્ડિશન ના કારણે,
અનહાઇજિનિક કન્ડિશન ના કારણે.
Explain the incubation period of the Epidemic typhus (એપીડેમિક ટાઇફસ નુ ઇન્કયુબેસન પિરીયડ જણાવો.)
એપીડેમિક ટાઇફસ નુ ઇન્કયુબેસન પિરીયડ એ 14 days નુ હોય છે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the Epidemic typhus (એપીડેમિક ટાઇફસ ના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો.)
ખૂબ હાઇ ફીવર આવવો,
સિવ્યર હેડેક થવું,
મસલ્સ પેઇન તથા બોડી એક થવુ,
ઠંડી લાગવી,
એબડોમિનલ ટેન્ડરનેસ થવું,
બોડી માં રેસીસ જોવા મળવા,
મસલ્સ પેઇન થવું,
જોઇન્ટ પેઇન થવું,
ભૂખ ન લાગવી (એનોરેક્ઝીયા),
નોન પ્રોડક્ટિવ કફ આવવો,
નોઝીયા તથા વોમિટિંગ થવી,
ડાયરિયા તથા કોનસ્ટીપેશન થવુ,
એબડોમીનલ પેઇન,
ટીનીટસ સાઉન્ડ સંભડાવો,
મેનીન્ગીસમસ(નેક સ્ટીફનેશ, હેડએક, ફોટોફોબીયા, નોઝીયા તથા વોમિટિંગ).
સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમના સાઇન તથા સિમ્ટોમ્સ જોવા મળવા જેમકે કન્ફ્યુઝન,
ફોટોફોબિયા
ડિલીરીયમ,
ક્યારેક સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ નુ ઇન્વોલ્વમેન્ટ હોવાથી કોમા પણ થઇ શકે છે,
વિઝ્યુઅલ ડિસ્ટર્બન્સ થવું,
માયોકારડાઇટીસ(હાર્ટના મિડલ લેયર એટલે કે માયોકાર્ડીયમ નુ ઇન્ફેક્શન તથા ઇન્ફ્લામેશન)થવુ.
Explain the Diagnostic evaluation of the Epidemic typhus( એપિડેમિક ટાઇફસ નું ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
ક્લિનિકલ અસેસમેન્ટ,
લેબોરેટરી ટેસ્ટ,
બ્લડ ટેસ્ટ,
શિરોલોજીકલ ટેસ્ટ( ઇમ્યુનોફ્લુરોસન્ટસે ( IFA)or એન્ઝાઇમ લિંક્ડ ઇમ્યુનોસોરબન્ટ એસે( ELISA)), પોલીમરેઝ ચેઇન રિએક્શન ટેસ્ટીંગ( PCR testing),
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ,
ચેસ્ટ એક્સરે,
સ્કીન બાયોપ્સી ,
વેઇલ ફેલિક્સ રિએક્શન,
Explain the management of the Epidemic typhus( એપિડેમિક ટાઇફસ નું મેનેજમેન્ટ જણાવો)
1) પ્રોપરલી એન્ટિબાયોટિક થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
Ex:=
Doxycycline:= ઓરલી/ઇન્ટ્રાવિનસલી
Dose := 2.2 mg/ kg/ 24 hour બે ડીવાઈડેડ ડોઝમાં ,
Chloramphenicol:= 50-100 mg/24 hour/ Qd up to 5 days
And tetracycline.
2) સપોટેટીવ કેર
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી સપોર્ટીવ ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવી જેથી કોમ્પ્લિકેશન થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
જેમાં ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ રેસ્ટ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ના હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ ને મેઇન્ટેન કરવા માટે એડીક્યુએટ ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
જો ચાઇલ્ડ ને ફીવર આવતો હોય તો એન્ટીપાયરેટીક મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
3) આઇસોલેશન તથા ઇન્ફેક્શન કંટ્રોલ
જો ચાઇલ્ડ ને એપીડેમીક ટાઇફસ ની કન્ડિશન હોય તેને પ્રોપરલી આઇસોલેટેડ રાખવો જેથી અધર ચિલ્ડ્રન્સ મા તેનું ટ્રાન્સમિશન થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
ચાઇલ્ડને પ્રોપર હાઇજીનિક કન્ડિશન મેઇન્ટેન રાખવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી એન્વાયરમેન્ટલ સેનિટેશન રાખવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
4) મોનિટરિંગ ફોર કોમ્પ્લીકેશન
ચાઇલ્ડ નુ ક્લોઝ મોનિટરિંગ કરવું કે કોઇ પણ પ્રકારની કોમ્પ્લીકેશન જેમ કે ન્યમોનિયા, ડિહાઇડ્રેશન,તથા ન્યુરોલોજીકલ સાઇન એન્ડ સિમ્ટોમ્સ છે કે નહી તે અસેસ કરવુ.
5) પ્રિવેન્ટીવ મેઝર્સ
લાઇસ ઇન્ફેસ્ટેશન ને કંટ્રોલ કરવુ તથા હાઇજીનીક કન્ડિશન તથા લીવીંગ સ્ટાન્ડર્ડ ને ઇમ્પ્રુવ કરવુ.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
પ્યુબર્ટી એ એક બાયોલોજીકલ પ્રોસેસ છે કે જેમાં ચાઇલ્ડ
ની બોડી માં ઘણા ફિઝિકલ તથા હોર્મોનલ ચેન્જીસ થાય
છે. તેના કારણે સેક્સ્યુઅલ મેચ્યોરિટી તથા રિપ્રોડયુસ ની
એબીલીટી ડેવલોપ થાય છે.
ગલ્સૅ મા નોર્મલ પ્યુબર્ટી ટાઇમ એ 8 થી 13 વર્ષ ની વચ્ચે
અને બોયસ મા નોર્મલ પ્યુબર્ટી ટાઇમ એ 9 થી 14 વર્ષની
વચ્ચેનો હોય છે અને જો પ્યુબર્ટી એ ચાઇલ્ડ મા તેની નોર્મલ
એજ કરતા વહેલા ડેવલોપ થાય તો તેને પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી
કહેવામાં આવે છે
‘પ્રીકોસિયસ’ શબ્દનો અર્થ થાય છે ફીઝીકલ અને મેન્ટલ ડેવલોપમેન્ટ એ એક્સપેક્ટેડ ટાઇમ કરતાં વહેલો થવો.
પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી એટલે જ્યારે ગર્લ્સ માં 8 years પહેલા પ્યુબર્ટી સ્ટાર્ટ થાય એટલે કે બ્રેસ્ટ નુ ડેવલોપમેન્ટ થવુ,પ્યુબીક હેર નો ગ્રોથ તથા મેન્સ્ટ્રુએસન સાઇકલ એ ગલ્સ મા 8 years પહેલા સ્ટાર્ટ થાય અને boys માં 9 years પહેલાં પ્યુબર્ટી સ્ટાર્ટ થાય એટલે કે ટેસ્ટીકલ્સ તથા પેનીસ નુ એનલાર્જમેન્ટ થવુ, પ્યુબીક હેર નો ગ્રોથ થવો ,વોઇસ મા ચેન્જીસ થવા એ 9 years પહેલા સ્ટાટૅ થાય તો તેને પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી કહેવાય છે.
પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી એટલે કે જ્યારે ગલ્સ તથા બોયસ મા સેકન્ડરી સેક્સ્યુઅલ કેરેક્ટેરાઇસ્ટીક એ તેના નોમૅલ ટાઇમ કરતા વહેલા સ્ટાર્ટ થાય તો તેને પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી કહેવામાં આવે છે.
Explain the type of the Precocious puberty (પ્રીકોસીયસ પ્યુબર્ટી ના ટાઇપ જણાવો)
પ્રીકોસીયસ પ્યુબર્ટી ના બે ટાઇપ પડે છે.
1) સેન્ટ્રલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી (CPP), (ટ્રુ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી ),
2) પેરીફેરલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી (PPP), (સ્યુડો પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી)
1) સેન્ટ્રલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી (CPP), (ટ્રુ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી ),
સેન્ટ્રલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી એ સામાન્ય રીતે હાઇપોથેલેમિક પિટ્યુટરી ગોનાડલ (HPG) એક્સિસ એ પ્રીમેચ્યોર એક્ટીવેશન થવાના કારણે જોવા મળે છે. સેન્ટ્રલ પ્રીકોસીયસ પ્યુબર્ટી મા સામાન્ય રીતે ગોનાડોટ્રોફીન રીલીઝિંગ હોર્મોન ( GTRH ) નું એક્સેસિવ સિક્રીશન થવાના કારણે જોવા મળે છે.
સેન્ટ્રલ પ્રીકોસીયસ પ્યુબર્ટી એ સામાન્ય રીતે બ્રેઇન ની એબનોરમાલીટી જેમ કે કંજીનાઇટલ એનામોલિસ, ક્રેનિયલ ઇરેડિયેશન, હાઈડ્રોસેફેલસ, સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ માં ટ્યુમર, સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ માં ટ્રોમા, તથા સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ માં ઇન્ફેક્શન થવાના કારણે તેના કોમ્પ્લિકેશન તરીકે જોવા મળે છે.
હાયપોથેલેમિક હેમારટોમા( હાઇપોથેલેમસ ઉપર ટ્યુમર લાઇક સ્ટ્રકચર નું ફોર્મેશન થવું ) એ પ્રીકોસીયસ પ્યુબર્ટી થવા માટેનું એક કોમન કોઝ છે.
સેન્ટ્રલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી મા સ્પરમેટોજીનેસીસ તથા ઓવ્યુલેશન એ પ્રીમેચ્યોર થાય છે સાથે ફિઝિકલ તથા સેક્સ્યુઅલ મેચ્યુરેશન એ નોર્મલ પ્યુબર્ટી જેવા જ જોવા મળે છે.
2) પેરીફેરલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી (PPP), (સ્યુડો પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી)
પેરીફેરલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી એ સામાન્ય રીતે એડ્રીનલ ગ્લેન્ડ તથા ગોનાડ્સ (ઓવરી તથા ટેસ્ટીસ) માથી સેક્સ સ્ટીરોઇડ હોર્મોન (એન્ડ્રોજન તથા ઇસ્ટ્રોજન) નુ સિક્રીશન ઇન્ક્રીઝ થવાના કારણે થાય છે.આ પેરીફેરલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી એ હાઇપોથેલેમિક પિટ્યુટરી ગોનાડલ (HPG) એક્સિસ થી ઇન્ડીપેન્ડેન્ટ હોય છે.
આ ટાઇપ માં સ્પરમેટોજીનેસીસ તથા ઓવ્યુલેશન એ ઇનકમ્પ્લીટ તથા પાર્શિયલ ડેવલોપ થાય છે પરંતુ સેક્સ્યુઅલ મેચ્યુરેશન ના બીજા સાઇન પ્રેઝન્ટ હોય છે અને આમાં સોમેટીક ગ્રોથ એ રેપિડ જોવા મળે છે.
Explain the Etiology/ cause of the Precocious puberty (પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી ના કારણ જણાવો)
1) સેન્ટ્રલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી (CPP), (ટ્રુ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી ),
ઇડીયોપેથીક,
સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ ની એબનોર્માલીટીસ ના કારણે,
A) કંજીનાઇટલ એનોમાલિઝ ઓફ સેન્ટ્રલ નર્વસ ( CNS ) સિસ્ટમ
હાઈડ્રોસેફેલસ ના કારણે,
હાયપોથેલેમિક હેમારટોમા ના કારણે,
પોરેન્સેફેલી (બ્રેઇન મેટર માં સિસ્ટિક કેવીટી પ્રેઝન્ટ હોવી આ કેવીટી એ વેન્ટ્રીક્યુલર સિસ્ટમ તથા સબરેકનોઇડ સ્પેસ સાથે કોમ્યુનિકેટ કરે .) ના કારણે,
B) એકવાયરડૅ લિઝન્સ ઓફ સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ
ઇન્ફ્લામેશન થવાના કારણે,
રેડીએશન થેરાપી ના કારણે,
કિમોથેરાપીના કારણે.
ટ્રોમા થવાના કારણે,
કોઇ સર્જરી થવાના કારણે,
ગ્રેન્યુલોમા ના કારણે.
C) સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમમાં ટ્યુમર થવાના કારણે
ઓપ્ટીકગ્લીઓમાં,
પિનિયલ ટ્યુમર,
ક્રેન્યોફેરીનજીઓમાં,
એપેન્ડાઇમોમાં.
2) પેરીફેરલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી (PPP), (સ્યુડો પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી)
ગર્લ્સ :=
એડ્રીનલ ગ્લેન્ડમાં ટ્યુમર થવાના કારણે,
ઓવેરિયન કોઝ
ગ્રેન્યુલોસા થીકાસેલ ટ્યુમરના કારણે,
ગોનાડોબ્લાસ્ટોમાના કારણે ,
બીનાઇન ફોલિક્યુલર સિસ્ટના કારણે,
બોયસ:=
ટેસ્ટીસ લાઇડિંગ સેલ( મેલ હોર્મોન ટેસ્ટોસ્ટેરોન ને રિલીઝ કરતા સેલ) ટ્યુમરના કારણે,
એડ્રીનલ ટ્યુમરના કારણે,
ટેસ્ટોટોક્સિકોસિસ,
હોર્મોનલ ઇમ્બેલન્સ થવાના કારણે.
Explain the Clinical manifestation/ sign and symptoms of the Precocious puberty (પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી ના લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
ગર્લ્સ:=
બ્રેસ્ટ નું પ્રીમેચ્યોર ડેવલોપમેન્ટ થવું( થેલાર્કી),
પ્યુબીક હેરનું અર્લી ગ્રોથ થવું( પ્યુબર્કી ),
મેનસ્ટ્રુએશન સાયકલ( મેનાર્કી) અર્લી સ્ટાર્ટ થવી,
રેપિડ ગ્રોથ થવો,
બોન મેચ્યુરેશન એડવાન્સ થવું,
ઇમોશનલ તથા બિહેવ્યરલ ચેન્જીસ થવા,
બોડીમાં શ્વેટ તથા શિબમ નું પ્રોડક્શન ઇન્ક્રીઝ થવું,
હોર્મોનલ ચેન્જીસ થવાના કારણે વજાઇનલ ડિસ્ચાર્જ પાસ થવું.
બોયસ:=
ટેસ્ટીકલ તથા પેનિસ નું અનલાજૅમેન્ટ થવું,
પ્યુબીક હેર નો અર્લી ગ્રોથ થવો,
હાઇટ ઇન્ક્રીઝ થવી,
વેઇટ ઈન્ક્રીઝ થવું,
અવાજ ઘેરો થવો,
ફેસ મા, ચેસ્ટ મા,અન્ડર આમૅ મા હેર નો અર્લી ગ્રોથ થવો,
બોન મેચ્યુએશન અર્લી થવું,
ઇમોશનલ તથા બિહેવ્યરલ ચેન્જીસ જોવા મળવા જેમકે મૂડ સ્વીંગ થવું,ઇરીટેબીલીટી થવી , સેલ્ફ એસ્ટીમ લો થવો વગેરે,
સ્વેટ તથા સીબમ નું પ્રોડક્શન ઇન્ક્રીઝ થવું,
લીનીયર ગ્રોથ થવો તથા મસલ્સ નો ગ્રોથ થવો,
Explain the Diagnostic evaluation of the Precocious puberty (પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી ના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
બ્લડ ટેસ્ટ,
હોર્મોનલ લેવલ ટેસ્ટિંગ( જેમાં લ્યુટેનાઇઝીંગ હોર્મોન( LH) ફોલિકલ સ્ટીમ્યુલેટિંગ હોર્મોન ( FSH) ગર્લ્સ મા એસ્ટ્રાડાયોલ તથા બોયસ મા ટેસ્ટોસ્ટેરોન હોર્મોન નું લેવલ અસેસ કરવું),
ઈમેજીંગ સ્ટડીઝ,
એક્સ રે,
એમ. આર .આઇ.,
ગોનાડો ટ્રોફીન રિલિઝિંગ હોર્મોન ટેસ્ટિંગ,
જીનેટીક ટેસ્ટિંગ,
ગોનાડલ બાયોપ્સી એ કોઝને આઇડેન્ટીફાઇ કરવા તથા અસોસીએટેડ પ્રોબ્લેમ ને આઇડેન્ટીફાય કરવા માટે.
Explain the management of the Precocious puberty (પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી ના મેનેજમેન્ટ ને જણાવો)
1) ટ્રીટમેન્ટ ઓફ અન્ડરલાઇંગ કન્ડિશન
જો પ્રીકોસિયસ ટ્યુબર્ટી એ કોઇપણ પ્રકાર ની મેડિકલ કન્ડિશન જેમકે ટ્યુમર , હોર્મોનલ ઇમ્બેલન્સ તો તેની પ્રોપરલી ટ્રીટમેન્ટ કરવી. આ મેડિકલ કન્ડિશનને ટ્રીટ કરવા માટે રેડીએશન થેરાપી , કીમોથેરાપી તથા સર્જરી દ્વારા પણ તેને ટ્રીટ કરવી.
2) ગોનાડો ટ્રોફીન રિલીઝિંગ હોર્મોન( GnRH) એનાલોગ
ગોનાડો ટ્રોફીન રિલીઝિંગ હોર્મોન( GnRH) એનાલોગ જેમકે leuprolide or triptorelin આ મેડીકેશન એ ગોનાડોટ્રોફીન ( લ્યુટેનાઇઝીંગ હોર્મોન ( LH ) તથા ફોલિકલ સિમ્યુલેટિંગ હોર્મોન ( FSH)) ને પિટ્યુટરી ગ્લેન્ડ માથી રિલીઝ થવામાં સપ્રેઝ કરે છે તેથી પ્યુબર્ટી ગ્રોથ કે સ્લો થઇ જાય છે.
3) પેરીફેરલ પ્રીકોસિયસ પ્યુબર્ટી મા
અન્ડરલાઇન કોઝ ને ટ્રીટ કરવા સાથે medroxy progesterone Acetate 100mg/m2 દર બે-ત્રણ વિક
ઇન્ટ્રામસ્ક્યુલર,
ઓરલ ડોઝમાં 10 mg આખા દિવસમાં બે વખત પ્રોવાઇડ કરવી.
Cyproterone Acetate 100- 150 mg /m2/ day બે થી ત્રણ ડીવાઇડેડ ડોઝમાં આ મેડીકેશન એ સાઇક્લિકલ બ્લીડિંગ ને સ્ટોપ કરે છે જેના કારણે સેકન્ડરી સેક્સ્યુઅલ કેરેક્ટેરાઇસ્ટીક એ રિગ્રેસિંગ થાય છે.
4) મોનિટરિંગ તથા ફોલોઅપ
ચાઇલ્ડ ને પ્રોવાઇડ કરવામાં આવેલી ટ્રીટમેન્ટ એ કેટલા પ્રમાણમાં ઇફેક્ટિવ છે તેનું રેગ્યુલરલી મોનિટરિંગ કરવું.
4) સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ
ચાઇલ્ડ ને તેની કંડીશન સામે કોપ અપ કરવા માટે પ્રોપરલી સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ તથા કાઉન્સેલિંગ પ્રોવાઇડ કરવુ.
5) એજ્યુકેશનલ સપોર્ટ
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સવને ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન તેને થવા માટેના કારણો તેના લક્ષણો તથા ચિન્હો અને તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
ચાઇલ્ડ તથા તેના પેરેન્ટ્સ ને પ્રોપરલી ગાઇડેન્સ તથા કાઉન્સેલિંગ પ્રોવાઇડ કરવું.
6) લાઇફસ્ટાઇલ મોડીફીકેશન.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી લાઇફ સ્ટાઇલ મોડીફીકેશન કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને રેગ્યુલર એક્સરસાઇઝ કરવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલડ ને ન્યુટ્રિશિયસ ડાયટ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને એડીક્યુએટ સ્લીપ લેવા માટે એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
ગાયનેકોમાસ્ટીયા એ એક મેડિકલ કન્ડિશન છે કે જેમાં મેલ માં બ્રેસ્ટ ટીસ્યુસ નું એનલાર્જમેન્ટ થાય છે. ગાયનેકોમાસ્ટિયા એ સામાન્ય રીતે હોર્મોનલ ઇમબેલેન્સ એટલે કે ઇસ્ટ્રોજન તથા ટેસ્ટોસ્ટેરોન હોર્મોનનું ઇમબેલેન્સ થવાના કારણે જોવા મળે છે.કે જેમા ટેસ્ટોસ્ટેરોન ની કમ્પેરમાં ઇસ્ટ્રોજન નું લેવલ ઇન્ક્રીઝ થાય છે.ગાયનેકોમાસ્ટિયા એ સામાન્ય રિતે ઇન્ફન્સી તથા
પ્યુબર્ટી દરમિયાન વધારે પ્રમાણ મા જોવા મળે છે.
સ્યુડોગાયનેકોમાસ્ટીયા સ્યુડોગાયનેકોમાસ્ટીયા મા મેલ ના બ્રેસ્ટ નુ એનલાર્જમેન્ટ થાય છે પરંતુ એ સામાન્ય રીતે ફેટ ડિપોઝિટ થવાના કારણે થાય છે.
સ્યુડોગાયનેકોમાસ્ટીયા ના સિનોનીમ્સ મા એડીપોમાસ્ટીયા તથા લાઇપોમાસ્ટિયા પણ કહેવામાં આવે છે.
Explain the etiology /causes of the gynecomastia (ગાયનેકોમાસ્ટિયા ના કારણ જણાવો)
હોર્મોનલ ઇમ્બેલન્સ થવાના કારણે.
બેસ્ટ ટીસ્યુસ ના ડેવલોપમેન્ટ માટે ઇસ્ટ્રોજન તથા ટેસ્ટોસ્ટેરોન હોર્મોન જવાબદાર હોય છે જ્યારે ટેસ્ટોસ્ટેરોન હોર્મોન કરતા ઇસ્ટ્રોજનનું પ્રમાણ ઇન્ક્રીઝ થાય ત્યારે બ્રેસ્ટ નું એનલાર્જમેન્ટ થાય છે.
અમુક પ્રકારની મેડિકલ કન્ડિશનના કારણે જેમ કે,
લીવર ડિસીઝ,
લીવર સીરોસીસ,
કિડની ફેઇલ્યોર,
ટેસ્ટીક્યુલર ડીસઓર્ડર,
ટેસ્ટીયુલર ટ્યુમરના કારણે,
ઓબેસિટીના કારણે,
Explain the clinical manifestation/ Sign and symptoms of the gynecomastia (ગાયનેકોમાસ્ટિયા લક્ષણો તથા ચિન્હો જણાવો)
મેલ બ્રેસ્ટ નું એનલાર્જમેન્ટ થવું,
નીપલ એ સ્વોલેન તથા ફિર્મ થવી,
અફેક્ટ બ્રેસ્ટ માં ડિસકમ્ફર્ટ તથા પેઇન થવુ,
ટેન્ડરનેશ તથા સેન્સિટિવિટી પ્રેઝન્ટ હોવી,
નીપલ માંથી ડિસ્ચાર્જ નીકળવું,
એક્ઝીલરી લિમ્ફનોડ નુ એનલાર્જમેન્ટ થવું,
સાયકોલોજીકલ સીમટોમ્સ જોવા મળવા,
સેલ્ફ એસ્ટીમ લો થવો.
Explain the Diagnostic evaluation of the gynecomastia (ગાયનેકોમાસ્ટિયા ના ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન જણાવો)
History taking and physical examination,
હોર્મોનલ ટેસ્ટિંગ,
હોર્મોનલ લેવલ(લ્યુટીનાઇઝીંગ હોર્મોન, ફોલિકલ સ્ટીમ્યુલેટિંગ ઇસ્ટ્રોજન, ટેસ્ટોસ્ટેરોન)અસેસ કરવા માટે બ્લડ ટેસ્ટ,
ઇમેજિંગ સ્ટડીઝ,
સીટી-સ્કેન,
મેમોગ્રાફી,
અલ્ટ્રાસાઉન્ડ,
એમ.આર.આઇ,
બાયોપ્સી,
Explain the management of the gynecomastia (ગાયનેકોમાસ્ટિયા ના મેનેજમેન્ટ જણાવો)
ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન નું પ્રોપરલી એસેસમેન્ટ કરવું .
જો ગાયનેકોમાસ્ટીયા એ કોઇપણ મેડિકલ કન્ડિશન જેમકે હોર્મોનલ ઇમબેલેન્સ,મેડીકેશન સાઇડ ઇફેક્ટ, ના કારણે હોય તો તે કોઝને પ્રોપરલી ટ્રીટ કરવું.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલીમેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી રિએશ્યોરન્સ તથા સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ તથા તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ને પ્રોપરલી સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચિલ્ડ્રન્સ ને હોર્મોનલ મોડ્યુલેટિંગ મેડીકેશન જેમકે સિલેક્ટીવ ઇસ્ટ્રોજન રિસેપ્ટર મોડ્યુલેટર ( SERMS )or એરોમાટોસ ઇન્હીબીટર મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
જો ચાઇલ્ડ ને પરસીસ્ટન્ટ તથા સીવ્યર ગાયનેકોમાસ્ટીયા ની કન્ડિશન હોય તો tamoxifen and Raloxifen મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કરવી.
ચિલ્ડ્રન્સ માં ગાયનેકોમાસ્ટિયા એ ટ્રાન્સજસિઅન્ટ હોય છે અને એક થી બે વર્ષમાં રિઝોલ્વ થઇ જાય છે.
પેરેન્સ તથા ચાઇલ્ડ ને તેની એન્ઝાઇટી તથા સ્ટ્રેસ ને રીમુવ કરવા માટે પ્રોપરલી સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
ચાઇલ્ડ ને પ્રોપરલી કામ તથા કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવા માટે તેના પેરેન્ટ્સને એડવાઇઝ આપવી.
ચાઇલ્ડ ની કન્ડિશન, તેના લક્ષણો અને ચિન્હો, તથા તેની ટ્રીટમેન્ટ વિશે ચાઇલ્ડ ના પેરેન્ટ્સ ને કમ્પ્લીટ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.