UNIT 1. INTRODUCTION TO PEDIATRIC NURSING ( ઇન્ટ્રોડક્શન ટુ પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ ).
USEFUL TERMINOLOGIES (યુઝફુલ ટર્મીનોલોજીસ):
PEDIATRIC (પીડિયાટ્રિક):
પીડિયાટ્રિક આ એક ગ્રીકવર્ડ છે જેમા Pedia એટલે કે બાળક Itrike એટલે કે ટ્રીટમેન્ટ અને Ics એટલે કે એક સાયન્સ ની બ્રાન્ચ.
આમ પીડિયાટ્રિક એ એક મેડિકલ સાયન્સ ની બ્રાન્ચ છે. જેમા કન્સેપ્શન થી એડોલેશન્સ એઈજ સુધીના બાળકો ની તંદુરસ્તી સમયે કે માંદગી દરમિયાન પ્રિવેન્ટીવ, પ્રોમોટીવ, ક્યુરેટિવ અને રિહેબીલિટેટીવ કેર( Preventive, promotive, curative and rehabilitative care) પ્રોવાઈડ કરતી મેડિકલ સાયન્સ ની બ્રાન્ચ એટલે પીડીયાટ્રીક.
PEDIATRIC NURSING (પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ):
પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ ( PEDIATRIC NURSING ) એ નર્સિંગની એક બ્રાન્ચ છે. જે CONCEPTION થી એડોલેશન્સ એઈજ સુધીના બાળકોમા હોલીસ્ટિક નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરે છે. જેનો મુખ્ય ધ્યેય એ બાળકોનુ ગ્રોથ અને ડેવલપમેન્ટ યોગ્ય રહે અને બાળકનો ફિઝિકલ, મેન્ટલ અને સોશિયલ વેલબીઇંગ ડેવલપમેન્ટ માટેનો છે. પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ મા પ્રિવેન્ટીવ, પ્રોમોટીવ, ક્યુરેટિવ અને રીહેબીલીટેટીવ નર્સિંગ કેર આ ગ્રુપના દરેક બાળકોમા આપવામા આવે છે.
CONCEPTION ( કન્સેપ્શન ):
કન્સેપ્શન ( CONCEPTION ) એટલે કે ઓવમ અને સ્પર્મ નુ ફ્યુઝન થવુ. આ ફ્યૂઝન થઈ એક નવો સેલ તૈયાર થાય છે, જેને જાયગોટ(Zygote)કહેવામા આવે છે. અહીંથી જ ઇન્ટ્રા યુટેરાઈન લાઈફ ની શરૂઆત થાય છે.
ANTENATAL PERIOD ( એન્ટિનેટલ પિરિયડ):
કન્સેપશનથી બાળકના જન્મ પહેલાના પિરિયડ ને એન્ટીનેટલ પિરિયડ ( ANTENATAL PERIOD ) કહેવામા આવે છે. સામાન્ય રીતે કન્સેપશન પછીથી 9 મહિના અને 1 અઠવાડિયા ના સમયગાળાને અથવા કન્સેપ્શન પછીથી 36 થી 42 વીકના સમયગાળાને એન્ટીનેટલ પિરિયડ (ANTENATAL PERIOD) કહેવામા આવે છે.
NEW BORN (ન્યુ બોર્ન):
બાળકના જન્મ સમયે તેને NEW BORN (ન્યુ બોર્ન) તરીકે ઓળખવામા આવે છે. આ બાળક 28 દિવસ નુ થાય ત્યા સુધીના સમયગાળા દરમિયાન બાળક ને નીઓનેટ( Neonate) તરીકે ઓળખવામા આવે છે.
CHILD ( ચાઈલ્ડ):
સામાન્ય રીતે બાળક માટે ચાઈલ્ડ શબ્દ વાપરવામા આવે છે. ચાઇલ્ડ એટલે કે લીગલ મેચ્યોરિટી ની એઈજ થી નીચેનુ. સામાન્ય રીતે મેચ્યોરિટી ની એઈજ 18 વર્ષ ગણવામા આવે છે આથી 18 વર્ષથી નીચેના માટે CHILD શબ્દ વાપરવામા આવે છે.
INFANT( ઇન્ફન્ટ ):
28 દિવસથી એક વર્ષ સુધીના બાળક માટે ઇન્ફન્ટ( INFANT ) શબ્દ વાપરવામા આવે છે. આથી એક વર્ષના સમયગાળાથી નાના બાળક માટે ઇન્ફન્ટ( INFANT ) શબ્દ વાપરાય છે.
INFANTICIDE (ઇનફંટીસાઈડ):
ઇનફન્ટ ને મારવાની ક્રીયા ને ઇનફંટીસાઈડ ( INFANTICIDE ) તરીકે ઓળખવામા આવે છે. પીડિયાટ્રીક નર્સિંગ મા રોંગ કન્સેપ્ટ પહેલાના સમયમા હતા, જેમા ખાસ કરીને ફીમેલ ચાઈલ્ડ ને મારવાની ક્રિયા જોવા મળતી હતી.
MORTALITY (મોર્ટાલીટી ):
મૃત્યુ થવાની ક્રિયાને મોર્ટાલીટી ( MORTALITY ) તરીકે ઓળખવામા આવે છે. મોર્ટાલીટી એટલે કે ડેથ.
MORBIDITY ( મોર્બીડીટી ):
માંદગી આવવાની ક્રિયા અથવા તો કોઈ પણ રોગ થવાની ક્રિયાને મોર્બીડીટી (MORBIDITY) કહેવામા આવે છે. મોર્બીડીટી એટલે કે માંદગી ની કંડીશન.
FAMILY CENTERED CARE ( ફેમિલી સેન્ટર્ડ કેર ):
આ પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ નો મોર્ડન કન્સેપ્ટ છે. જેમા બાળકની માંદગી વખતે હેલ્થ ટીમના મેમ્બર ના સુપરવિઝનમા ફેમિલી મેમ્બર્સ અને માતા-પિતા દ્વારા બીમાર બાળકની ફેમિલીના એન્વાયરમેન્ટમા જ ફેમીલી ના સભ્યો દ્વારા કેર અને સપોર્ટ આપવામા આવે તેને ફેમિલી સેન્ટર્ડ કેર ( FAMILY CENTERED CARE) કહેવામા આવે છે.
APPETITIES ( એપેટાઈટ ):
એપેટાઈટ ( APPETITIES ) એટલે કે કંઈ પણ ખાવા પીવાની ઈચ્છા થવી તેને એપેટાઈટ ( APPETITIES ) કહેવામા આવે છે.( Appetites refer to the natural desires or cravings for food or drink).
HOLISTIC CARE ( હોલીસ્ટિક કેર):
બાળકની કેરના દરેક આસ્પેકટ એટલે કે ફિઝિકલ (Physical), મેન્ટલ (Mental), સોશિયલ (Social), સ્પિરીચ્યુલ (Spiritual) આ તમામ આસ્પેક્ટ થી કોમ્પ્રિહેન્સિવ અને ટોટલ કેર પ્રોવાઇડ કરવામા આવે તેને હોલીસ્ટિક કેર ( HOLISTIC CARE ) કહેવામા આવે છે.
COLOSTRUM ( કોલોસ્ટ્રોમ ):
બાળકના જન્મ પછી મધરના બ્રેસ્ટ માંથી શરૂઆતના બે – ત્રણ દિવસ સુધી સિક્રેટ (secreate) થતા બ્રેસ્ટ મિલ્ક ને કોલોસ્ટ્રોમ ( COLOSTRUM ) કહેવામા આવે છે. આ બ્રેસ્ટ મિલ્ક એ આછા પીળા કલરનુ હોય છે. તેમા પ્રોટીન અને કેલરી વધારે માત્રામા હોય છે અને એન્ટીબોડી થી ભરપૂર હોય છે. આ મિલ્ક બાળકને ખાસ અપાવવુ જરૂરી છે.
POSTPARTUM ( પોસ્ટ પાર્ટમ ):
બાળકના જન્મ પછી ના પિરિયડ ને પોસ્ટ પાર્ટમ પિરિયડ ( POSTPARTUM PERIOD ) કહેવામા આવે છે. સામાન્ય રીતે તે બાળકના જન્મ પછી 45 દિવસ ( 1.5 months ) સુધી ગણવામા આવે છે. તેને પોસ્ટનેટલ પિરિયડ પણ કહેવામા આવે છે.
BELCHING ( બેલચીંગ ):
સ્ટમકમા રહેલો ગેસ અથવા એર માઉથ કે નોઝ દ્વારા બહાર નીકળવાની ક્રિયાને બેલચીંગ ( BELCHING ) કહેવામા આવે છે.
બાળકને સામાન્ય રીતે બ્રેસ્ટ ફીડીંગ કરાવ્યા પછી અથવા ફીડીંગ કરાવ્યા પછી સ્ટમક મા રહેલી વધારાની એઈર (air) આ પ્રોસેસ દ્વારા દૂર થાય છે.
COLIC ( કોલિક ):
સામાન્ય રીતે આંતરડાના હોલો સ્ટ્રક્ચર મા સ્પાઝ્મોડિક પેઈન જોવા મળે તેને કોલિક ( COLIC ) કહેવામા આવે છે. તેમા પેરિસ્ટાલ્સીસ મુવમેન્ટના કારણે પેઈન જોવા મળતુ હોય છે. તેને કોલિક એબડોમિનલ પેઈન પણ કહેવામા આવે છે.
INVOLUTION (ઇનવોલ્યુશન) :
ઇનવોલ્યુશન ( INVOLUTION ) એટલે કે અંદરની બાજુએ જવુ અથવા રિપ્રોડકટીવ ઓર્ગન્સ ની સાઈઝ મા ઘટાડા માટે સામાન્ય રીતે ડિલિવરી પછી આ ટર્મિનલૉજી વાપરવામા આવે છે. જેમા ડિલિવરી દરમિયાન યુટ્રસ ની સાઈઝમા વધારો થયેલો હોય છે. જે પોસ્ટનેટલ પીરીયડ દરમિયાન ગ્રેજ્યુલી તેની સાઈઝમા ઘટાડો થઈ નોર્મલ સ્ટ્રક્ચર જેવુ સ્ટ્રક્ચર બનતુ જાય છે, જેને ઇનવોલ્યુશન ઓફ યુટ્રસ (Involution of Uterus) કહેવામા આવે છે. આ રીટ્રોગ્રેસીવ ચેન્જીસ છે. જેમા રીપ્રોડક્ટિવ ટ્રેક ના ઓર્ગન ડિલિવરી પછી પોતાના મૂળ સ્ટ્રક્ચરમા રિટર્ન થાય છે.
EPIDEMIOLOGY( એપિડેમિયોલોજી ):
ડીસીઝ થવા માટેના સંબંધિત કારણો, તેની ફ્રિકવન્સી, તેની પેટર્ન વગેરેને લગતા સાયન્ટિફિક સ્ટડીને એપિડેમિયોલોજી ( EPIDEMIOLOGY ) કહેવામા આવે છે. તેમા ડીસિઝ ને લગતા તમામ ફેક્ટરની ઇન્ટરરિલેશનશિપ ની સ્ટડી કરવામા આવે છે. ( “Epidemiology is the study of the distribution and determinants of health-related states or events in specified populations, and the application of this study to the control of health problems.” )
ENDEMIC ( એંડેમિક ):
કોઈ ચોક્કસ ભૌગોલિક વિસ્તારના લોકોમા કોઈ એક ડીઝીઝ વારંવાર જોવા મળતો હોય તો તેને એંડેમિક ( ENDEMIC ) કહેવામા આવે છે.
ATTENUATE ( એટેન્યુએટ ):
નબળા પાડેલા તથા ઓછી નુકસાનકારક અસર આપતા પદાર્થ માટે એટેન્યુએટ ( ATTENUATE ) શબ્દ વાપરવામા આવે છે. વેક્સિન માટે સામાન્ય રીતે આ ટર્મિનોલોજી વાપરવામા આવે છે.
INTRODUCTION TO PEDIATRIC NURSING ( ઇન્ટ્રોડક્શન ટુ પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ ).
HISTORY (હીસ્ટ્રી):
HIPPOCRATES (હિપ્પોક્રેટ્સ):
તેને મોડર્ન મેડિસિનના ફાધર તરીકે ઓળખવામા આવે છે. તેમણે ચાઇલ્ડ અને ચાઈલ્ડ ડીસીઝ ની ટ્રીટમેન્ટમા અગત્યનુ કોન્ટ્રીબ્યુશન આપેલ હતુ.
GALEN ( ગેલેન ):
તેમણે ગ્રીક ભાષામા ઇનફન્ટ અને ચિલ્ડ્રન ની કેર માટે સ્પેશિયલી લખાણ (wrote specially for children) કરેલા હતા.
KASHYAPA AND JEEVAKA (કશ્યપ અને જીવક):
તેઓ ફર્સ્ટ ઇન્ડિયન પીડિયાટ્રીશીયન હતા જેમણે ચિલ્ડ્રનમા જોવા મળતા ડીઝીઝ અને તેની કેર બાબતે ઘણુ કાર્ય કરેલુ હતુ.
SORENEUS (સોરેનિયસ):
તેમણે મિલ્કની પ્યોરિટી માટે ફિંગર નેલ ટેસ્ટ આપેલ હતો.
ABRAHAM JACOB ( અબ્રાહમ જેકોબ ):
જર્મન ફિઝિશિયન અબ્રાહમ જેકોબ ( ABRAHAM JACOB ) ને ફાધર ઓફ પિડીયાટ્રીક્સ તરીકે ઓળખવામા આવે છે તેઓએ 1830 થી 1919 વચ્ચે પીડિયાટ્રીક માં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ કાર્ય કરેલ હતા.
RHAZES ( રાઝેસ ):
તે આરબ ફિઝિશિયન હતા જેમણે બાળકોના ડીઝીઝ અંગે પહેલી બુક લખેલી હતી.
FACTORS AFFECTING ON CHILD HEALTH ( ફેક્ટર્સ અફેક્ટીન્ગ ઓન ચાઇલ્ડ હેલ્થ ):
પીડીયાટ્રીક પોપ્યુલેશન એ ખૂબ જ હાયરીસ્ક છે જેમા ઘણા ફેક્ટર્સ એ તેની હેલ્થ પર અસર કરે છે. આ ફેકટર્સ નીચે મુજબ છે.
MATERNAL HEALTH (મેટરનલ હેલ્થ):
તંદુરસ્ત બાળકના જન્મ માટે આ ખૂબ જ મહત્વનુ ફેક્ટર છે. મધરની એન્ટિનેટલ પિરિયડ દરમિયાન સારી સંભાળ લેવામા આવે તો બાળકનું જન્મ વખતે આરોગ્ય અને વજન સારું રહે છે. જો આ પિરિયડ દરમિયાન માતાને કોઈપણ તકલીફ હોય કે માતા માલનરિશ હોય તો બાળકનુ આરોગ્ય જોખમાય છે અને તેની સીધી અસર જ બાળક પર પડે છે. આથી તંદુરસ્ત બાળક માટે યોગ્ય મેટરનલ હેલ્થ જાળવવી જરૂરી છે.
FAMILY ENVIRONMENT ( ફેમેલી એન્વાયરમેન્ટ ):
ફેમિલી મેમ્બર્સ અને તેનુ કલ્ચર, ટ્રેડિશન અને દરેક ફેમિલી મેમ્બર વચ્ચેના પરસ્પરિક સંબંધો એ બાળકના હેલ્થ પર ખૂબ જ અગત્યની અસર કરે છે. બાળક જન્મ પછી ફેમિલી મેમ્બર અને તેના વાતાવરણમાંથી જ બાળક બધુ શીખે છે. ફેમેલી એન્વાયરમેન્ટ એ બાળકના ફિઝિકલ હેલ્થ અને સાથે સાથે તેના માનસિક આરોગ્ય ઉપર પણ અસર કરે છે.
SOCIOECONOMICAL FACTORS( સોસિયોઇકોનોમીક ફેક્ટર્સ):
ફેમિલી મેમ્બર ની ઇકોનોમિકલ કન્ડિશન, લિવિંગ સ્ટાઈલ, હાઉસિંગ, રહેણીકરણી, જોબ, ઇન્કમ વગેરે જેવા સોશિયલ ફેક્ટર્સ એ બાળકની આરોગ્ય પર અસર કરે છે. બાળક ને આપવામા આવતુ ફૂડ અને ન્યુટ્રીશન એ પણ તેની હેલ્થ પર અસર કરે છે. ગરીબી અને ઈલીટ્રસિ એ પણ મુખ્ય અસર કરતા ફેક્ટર્સ છે. આ તમામ ફેક્ટર બાળકના ફિઝિકલ અને મેન્ટલ હેલ્થ પર પોઝિટિવ અને નેગેટિવ બંને રીતે અસર કરે છે.
ENVIRONMENT ( એન્વાયરમેન્ટ ):
બાળકની આસપાસનુ વાતાવરણ એ તેના ગ્રોથ અને ડેવલપમેન્ટ પર ખૂબ જ અસર કરે છે. આ એન્વાયરમેન્ટ મા હાઈજીન, એપીડેમ્યોલોજિકલ કન્ડિશન, વોટર સપ્લાય, શેનીટેશન, એક્સિડન્ટ, ઇન્ફેક્શન વગેરે ફેક્ટર્સ બાળકના આરોગ્ય પર અસર કરે છે.
HEALTH SERVICES ( હેલ્થ સર્વીસીસ ):
બાળક જે એન્વાયરમેન્ટમા રહેતું હોય ત્યાંની આજુબાજુ ની હેલ્થ સર્વીસીસ એ ખૂબ જ અસર કરતા પરિબળ છે. ત્યા મળતી તમામ આરોગ્ય સેવાઓ, પ્રિવેન્ટીવ સર્વીસીસ, હેલ્થ પ્રોગ્રામ્સ, હેલ્થ કેર ફેસીલીટી, ફીઝીકલ સેટઅપ, નોલેજ ઓફ ધ હેલ્થ કેર ટીમ મેમ્બર્સ, અવેલેબલ રિસોર્સિસ વગેરે ફેક્ટર્સ બાળકના આરોગ્ય પર ખૂબ જ મહત્વના અસર કરતા હોય છે.
ઉપરોક્ત તમામ બાબતો એ બાળકના આરોગ્ય પર ફિઝિકલ, સોશિયલ, મેન્ટલ અને સ્પીરીચુઅલ તમામ બાબતો ઉપર અસર કરે છે. બાળકના ગ્રોથ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ, બાળકોમા જોવા મળતા ડીઝીઝ તથા બાળકોમા જોવા મળતા મોર્ટાલિટી અને મોર્બીડીટી તમામ બાબતો પર ઉપરના દરેક પરિબળો એ અસર કરતા હોય છે.
MODERN CONCEPT OF CHILD CARE (મોર્ડન કન્સેપ્ટ ઓફ ચાઇલ્ડ કેર) . or
CONCEPT OF CHILD HEALTH CARE ( કન્સેપ્ટ ઓફ ચાઇલ્ડ હેલ્થ કેર).
બાળકોમા મોર્ટાલીટી અને મોર્બીડીટી રેટ વધારે હોવાના કારણે આ ગ્રુપમા હેલ્થ કેર સર્વિસીસ નુ ઈમ્પોર્ટન્સ ખૂબ જ છે. આ ગ્રુપમા જોવા મળતા ઘણા ડીસીઝ અને ઇલનેસ ના કારણો માંથી મેજોરીટી કારણો એ પ્રિવેન્ટ કરી શકાય તેવા છે.
ચાઈલ્ડ હેલ્થ કેર માટે હાલનો કન્સેપ્ટ એ પ્રિવેન્ટીવ સર્વિસીસ પર વધારે ભાર મૂકે છે.
પહેલાના સમયમા પીડીયાટ્રીક સર્વિસીસ મા ઘણા રોંગ અને ઓલ્ડ કન્સેપ્ટસ જોવા મળતા હતા. જેનું સ્થાન હાલ મોડર્ન પીડીયાટ્રીક કન્સેપ્ટ એ લીધેલું છે. જેના લીધે મોર્ટાલીટી અને મોર્બીડીટી રેટ ઘટાડી શકાયો છે. મોડર્ન પિડીયાટ્રીક કન્સેપ્ટ ના મુદ્દાઓ નીચે મુજબના છે:
GOALS OF PEDIATRIC NURSING ( ગોલ્સ ઓફ પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ ):
QUALITIES OF PEDIATRIC NURSE (ક્વોલિટીસ ઓફ પીડીયાટ્રીક નર્સ):
બાળકો ખૂબ જ સંવેદનશીલ હોય છે, તે બીમાર હોય ત્યારે બીમારીના લીધે અને હોસ્પિટલમા એડમિટ કરવાના લીધે તે ખૂબ જ સ્ટ્રેસ અનુભવતા હોય છે. આ બાળકો સાથે કાર્ય કરવા માટે તેને સમજી શકવાની અને તેના હોસ્પિટલ ના વાતાવરણ માં એડજેસ્ટ થવામા મદદ કરવાની ક્વોલિટીઝ પીડીયાટ્રીક નર્સમા હોવી જોઈએ. પીડીયાટ્રીક નર્સમા નીચે મુજબની ક્વોલિટી એ તેને બાળકો સાથે કાર્ય કરવામા અનુકૂળ બનાવે છે:
TRENDS IN PEDIATRIC NURSING ( પીડીયાટ્રીક નર્સિંગમા ટ્રેન્ડ્સ ):
ROLE OF PEDIATRIC NURSES IN CHILD CARE ( રોલ ઓફ પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ ઇન ચાઇલ્ડ કેર ).
મેડિસિનના ફિલ્ડમા ચેન્જ આવવાથી અને ટેકનિકલ એડવાન્સમેન્ટ આવવાના લીધે ચાઇલ્ડ હેલ્થ કેર મા નવી નવી ડિમાન્ડ પૂરી કરવા માટે પીડીયાટ્રીક નર્સ ના રોલ મા પણ ખૂબ ચેન્જીસ જોવા મળ્યા છે.
પીડીયાટ્રીક નર્સનો રોલ કેર ના દરેક આસ્પેકટ મા સ્પેશ્યલાઈઝ બન્યો છે. બાળક હેલ્ધી હોય કે બીમાર હોય તેના દરેક સ્ટેજ મા નર્સ દ્વારા કોમ્પ્રિહેન્સિવ એપ્રોચ દ્વારા તમામ કેર પ્રોવાઇડ કરવામા આવે છે.
અલગ અલગ ઇન્સ્ટિટયૂટમા નર્સ નો રોલ ચેન્જ થાય છે, પણ તેની બેઝિક રિસ્પોન્સિબિલિટી અને રોલ દરેક જગ્યાએ સરખો હોય છે.
પીડીયાટ્રીક નર્સ એ પીડીયાટ્રીક મા સ્પેશિયલાઇઝ ટ્રેઈનીંગ મેળવેલી હોય છે. તેના ડીટેઈલ રોલ ને નીચે મુજબ ક્લાસીફાઈ કરવામા આવે છે.
CARE GIVER ( કેર ગીવર ):
પીડીયાટ્રીક નર્સ દ્વારા દરેક સેટ અપ મા પ્રિવેન્ટીવ, પ્રમોટીવ, ક્યુરેટિવ અને રીહેબીલીટેટીવ કેર બાળકને આપવામા આવે છે. આ કેર એ બાળકની નીડ ના આધારે પ્લાન કરવામા આવે છે. તેમા થેરાપ્યુટિક નીડ, કમ્ફર્ટ, સેફટી અને પર્સનલ હાઈજીને લગતી તમામ નીડ નો સમાવેશ કરવામા આવે છે.
HEALTH EDUCATOR ( હેલ્થ એજ્યુકેટર ):
પીડીયાટ્રીક નર્સ દ્વારા બાળકના પેરેન્ટ્સ અને ફેમિલી મેમ્બર ને ચાઈલ્ડ કેર ને લગતા તમામ બાબતો પર ઇન્સિડેન્સીયલ અને પ્લાન હેલ્થ ટીચિંગ આપવામા આવે છે. જેથી બાળક ને યોગ્ય કેર આપી શકાય.
ADVOCATIVE ROLE (એડવોકેટીવ રોલ):
પીડીયાટ્રીક નર્સ ચાઈલ્ડ હેલ્થ કેર ના સાઈન્ટિફિક પ્રિન્સિપલ્સ નો ઉપયોગ કરીને બાળકને ક્વોલીટી કેર મળી રહે તેવા પ્રયત્નો કરે છે. બાળકને તેની કેરમા મેક્સિમમ બેનિફિટ અપાવવા માટે કાર્ય કરે છે.
MANAGER ( મેનેજર ):
બાળકની દરેક કેર ફુલ ફિલ કરવા માટે નર્સ એ મેનેજર ઓફ પીડીયાટ્રીક કેર યુનિટ તરીકે કાર્ય કરે છે અને તેની દરેક કેર પ્રોપરલી ઓર્ગેનાઈઝ કરવામા મદદ કરે છે.
TEAM LEADER ( ટીમ લીડર ):
પીડીયાટ્રીક નર્સ એ તેના યુનિટમા ટીમ લીડર તરીકે કાર્ય કરે છે અને દરેક સ્ટાફ અને સબ ઓર્ડીનેટ વચ્ચે પ્રોપર કોમ્યુનિકેશન કરી દરેકને કેરમા સાથે રાખી બેટર કેર આપવા માટે લીડ કરે છે. દરેક વચ્ચે રિસ્પોન્સિબિલિટીને ડિસ્ટ્રીબ્યુટ કરે છે.
NURSE AS A RECREATIONIST ( નર્સ એઝ એ રીક્રીએસોનીસ્ટ):
બાળકને તેના હોસ્પિટલ ના એડજસ્ટમેન્ટ પ્રોસિજરમા તથા હોસ્પિટલાઇઝેશન દરમિયાન તેના સ્ટ્રેસને મોડીફાઇ કરવા માટે અલગ અલગ પ્રકારની રીક્રિએશનલ એક્ટિવિટી પ્લાન કરે છે અને બાળકના બિહેવિયરને મોડીફાઇ કરવામા મદદ કરે છે.
NURSE AS A COUNSELOR (નર્સ એઝ એ કાઉન્સેલર):
બાળકની ક્રિટિકલ કેરના ડિસિઝન વખતે તથા પેરેન્ટ્સમા કોઈ પણ પ્રોબ્લેમ સોલ્વિંગ એપ્રોચ વખતે તેને ડિસિઝન લેવા માટે કાઉન્સેલિંગ કરે છે અને ગાઈડન્સ પ્રોવાઈડ કરે છે.
SOCIAL WORKER ( સોસીયલ વર્કર ):
બાળક અને તેના ફેમિલી મેમ્બર ને લગતા સોશિયલ પ્રોબ્લેમ અને એકજેસ્ટમેન્ટ માટે તે સ્પેશિયલ વેલ્ફેર એજન્સીસ તથા જરૂરી સોશિયલ સપોર્ટ આપવા માટે કાર્ય કરે છે.
NURSE AS A RESEARCHER ( નર્સ એઝ એ રીસર્ચર ):
નર્સ પીડીયાટ્રીક યુનિટમા તેની ક્લિનિકલ પ્રેક્ટિસ દરમિયાન અલગ અલગ પ્રકારના રિસર્ચ કંડક્ટ કરે છે અને નવા કન્સેપ્ટ લાવવા માટે ટ્રાય કરે છે. હેલ્થ પ્રોબ્લેમ્સ સાથે ડીલ કરવા માટે નવા નવા રસ્તાઓ શોધે છે. નર્સિંગ મા બેટર હેલ્થ કેર ફેસિલિટીઝ આપવા માટે કંટીન્યુઅસ રિસર્ચ તરીકેની ભૂમિકા ભજવે છે.
EMERGING CHALLANGES IN PEDIATRIC NURSING ( ઇમર્જીન્ગ ચેલેન્જીસ ઇન પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ ):
પીડીયાટ્રીક નર્સિંગમા નવા નવા ટ્રેન્ડ્સ આવવાના લીધે અને ચાઈલ્ડ હેલ્થ કેર નો કન્સેપ્ટ બદલાવાના લીધે પીડીયાટ્રીક નર્સ ને ઘણી ચેલેન્જ ફેસ કરવી પડે છે. પીડીયાટ્રીક યુનિટ માં કામ કરતી નર્સ ને નીચે મુજબ ની ચેલેન્જીસ ફેસ કરવી પડતી હોય છે.
DEVELOPMENT OF NEW MEDICAL SPECIALITY AND SUPER SPECIALITY ( ડેવલોપમેન્ટ ઓફ ન્યુ મેડીકલ સ્પેસીયાલીટી એન્ડ સુપર સ્પેસીયાલીટી):
હાલના સમયમા પીડીયાટ્રીક નર્સ એ મેડિસિનની સ્પેશિયાલિટી ના અને સબ સ્પેશિયાલિટી ના ડેવલપમેન્ટના કારણે અલગ અલગ સ્પેશિયલ યુનિટ ઊભા થયેલા છે જેમકે NICU, PICU, વગેરે.. આ દરેક સ્પેશિયલ ડિપાર્ટમેન્ટમા કાર્ય કરવા માટે સ્પેશિયલ ટ્રેઇનીંગ તથા સ્પેશિયલ ઇક્વિપમેન્ટ હેન્ડલ કરવા માટેની ટ્રેઇનિંગ લેવી એ ચેલેન્જિંગ હોય છે.
CHILDREN WITH SPECIAL PROBLEMS ( ચીલ્ડ્રન્સ વીથ સ્પેસીયલ પ્રોબ્લેમ્સ ):
અમુક બાળકો સ્પેશિયલ કન્ડિશન સાથે જન્મે છે જેમકે એચ.આઈ.વી. ઇન્ફેક્શન ધરાવતી માતા દ્વારા બાળક નો જન્મ થવો અથવા ડાયાબિટીસ મધર દ્વારા બાળક નો જન્મ થવો વગેરે..
આ પ્રકારના સ્પેશિયલ પ્રોબ્લેમ સાથે તાલ મિલાવવા માટે પીડિયાટ્રિક નર્સ દ્વારા સ્પેશિયલાઇઝ સ્કીલ ફૂલ એપ્રોચ જરૂરી હોય છે.
PSYCHOLOGICAL PROBLEMS ( સાયકોલોજીકલ પ્રોબ્લમ્સ ):
હાલમા બાળકો મા અલગ અલગ પ્રકારના સાયકોલોજીકલ પ્રોબ્લેમ્સ જોવા મળે છે. જે પ્રોબ્લેમ્સ ના લીધે બાળકમા ઘણા બીહેવિયરલ ચેન્જીસ જોવા મળે છે. આ દરેકની પેટર્ન સમજવી તથા તેની ટ્રીટમેન્ટમા બાળક અને ફેમિલી મેમ્બર ને સ્પેશિયલ એટેન્શન અને સ્પેશિયલ મેનેજમેન્ટ આપવુ એ પણ એક ચેલેનજિંગ કાર્ય હોય છે.
POVERTY AND ILLITRACY ( પોવર્ટી એન્ડ ઇલીટ્રેસી ):
સમાજ મા ગરીબી અને ઓછા શિક્ષણ ના પ્રમાણ ના લીધે બાળકો ની યોગ્ય કેર માટે સમજાવવુ તથા કાઉન્સેલિંગ કરવુ ખૂબ જ મુશ્કેલ બને છે, કારણ કે ગરીબીના લીધે તે આરોગ્ય સંભાળ પાછળ ખર્ચ કરી શકતા નથી અને ઓછા શિક્ષણના અભાવે તે અમુક રૂઢિચુસ્ત માન્યતાઓ બદલવા માટે સક્ષમ બનતા નથી જેથી ચાઈલ્ડ હેલ્થ કેર બાબતે આ મુખ્ય ચેલેન્જીસ જોવા મળે છે.
ACUTE AND CHRONIC CASE AND VARIOUS EMERGENCY ( એક્યુટ એન્ડ ક્રોનીક કેસ એન્ડ વેરિયસ ઇમરજન્સી ):
પીડીયાટ્રીક યુનિટમા કાર્ય કરતી વખતે અલગ અલગ પ્રકારની ઇમર્જન્સી તથા એક્યુટ અને ક્રોનિક ઈલનેસ ના અલગ અલગ કેસીસ હેન્ડલ કરવા પડે છે. જેમા નર્સ એક્યુટ અને ઈમરજન્સી કન્ડિશનમા સ્પેશિયલ અટેન્શન આપી અને તાત્કાલિક કન્ડિશનને મેનેજ કરવાની હૉય છે તથા અમુક ક્રોનિક કન્ડિશનમા પોતાને સહનશક્તિ ડેવલપ કરવી અને સિચ્યુએશન સાથે એડજસ્ટમેન્ટ સાધવુ એ અગત્યનુ કાર્ય હોય છે. આમ અલગ અલગ કેસના મેનેજમેન્ટ દરમિયાન અલગ અલગ ચેલેન્જીસ ફેસ કરવી પડે છે.
LEGAL AND ETHICAL CONDITIONS ( લીગલ એન્ડ ઇથીકલ કન્ડીશન્સ ):
પીડીયાટ્રીક કેર મા અમુક એથીકલ ડિસિજન્સ જેવા કે કોઈનો લાઇફ સપોર્ટ કરવો, ટ્રીટમેન્ટ માટે ના પાડવી વગેરે બાબતો વખતે એથીકલ ડિસિઝન્સ મેકિંગ ની જરૂર પડે છે.
આ ઉપરાંત ક્લિનિકલ સેટ અપ મા કાર્ય કરતી વખતે નીગ્લિજંસી, માલ પ્રેક્ટિસ તથા કન્ઝ્યુમર પ્રોટેક્શન એકટ અંતર્ગત ઘણા લીગલ ચેલેન્જીસ પણ ફેસ કરવા પડે છે.
PRINCIPLES OF PEDIATRIC NURSING ( પ્રીન્સીપલ્સ ઓફ પીડીયાટ્રીક નર્સિંગ):
MAJOR CHILD HEALTH PROBLEMS ( મેજર ચાઇલ્ડ હેલ્થ પ્રોબ્લેમ્સ):
પીડીયાટ્રીક પોપ્યુલેશન એ હાઈસ્ક ગ્રુપ છે. તેમા ઘણા હેલ્થ પ્રોબ્લેમ્સ જોવા મળતા હોય છે. આ ગ્રુપમા મેજોરીટી હેલ્થ પ્રોબ્લેમ ડેવલપિંગ કન્ટ્રીમાં ખાસ જોવા મળે છે. આ મેજર હેલ્થ પ્રોબ્લેમ્સ નીચે મુજબના છે.
LOW BIRTH WEIGHT (લો બર્થ વેઇટ):
લો બર્થ વેઇટ એટલે કે જન્મ સમયે બાળકનું વજન 2.5 કિલોગ્રામ કરતા ઓછું હોવુ. આ થવા માટે ઘણા મેટરનલ ફેક્ટર તથા અન્ય ફેક્ટરસ જવાબદાર હોય છે. આ ડેવલોપિંગ કન્ટ્રીમા મેજર હેલ્થ પ્રોબ્લેમ છે.
NUTRITIONAL DEFICIENCIES (ન્યુટ્રીશનલ ડેફીશીયન્સી):
લો બર્થ વેઇટ, લો સોસીયો ઇકોનોમિકલ બેક ગ્રાઉન્ડ, ગરીબી, ઇલીટ્રસી, વગેરે કારણોના લીધે બાળકોના ફિઝિકલ ગ્રોથ માટે પૂરતો ન્યુટ્રીટીવ ખોરાક મળતો નથી જેના કારણે માલ ન્યુટ્રીશન અને ઘણા ન્યુટ્રીશનલ ડેફિશિયનસી ડીસ ઓર્ડર જોવા મળે છે દાખલા તરીકે કવાસીઓરકોર, મરાસ્મ્સ વગેરે.
VARIOUS INFECTIONS ( વેરીયસ ઇન્ફેક્શન્સ ):
બાળકો ઘણા ઇન્ફેક્શન થવા માટે હાઈ રિસ્ક હોય છે. તેમા ઇમ્યુનિટી ઓછી હોવાના કારણે રેસ્પાઈરેટરી ટ્રેક ઇન્ફેક્શન, ડાયેરિયલ ડીસિઝ, પેરાસાઇટીક ઇન્ફેક્શન વગેરે ઇન્ફેક્શન કોમનલી જોવા મળે છે.
ACCIDENTS AND POISONING ( એક્સીડન્ટ એન્ડ પોઇઝનીન્ગ ):
બાળકો માં ઘણા પ્રકારના એક્સિડન્ટ્સ અને પોઈઝનિંગ જેવા બનાવો બનવા એ ખાસ જોવા મળતા હોય છે જેમા પડી જવુ, સ્પોટસ ઇંજરી, ડૂબી જવુ, દાઝી જવુ તથા કોઈપણ ઝેરી વસ્તુ ખાય કે પી જવુ વગેરે આવા બનાવો બનતા હોય છે.
BEHAVIOURAL PROBLEMS ( બીહેવ્યરલ પ્રોબ્લેમ્સ ):
પીડીયાટ્રીક્સ મા બાળકોના ગ્રોથ અને ડેવલપમેન્ટ દરમિયાન ઘણા ફેમિલી અને સોશિયલ ફેક્ટર્સ ના કારણે બાળકમા બીહેવ્યરલ પ્રોબ્લેમ્સ જોવા મળે છે. જેથી તેના ડેવલપમેન્ટ મા અલ્ટ્રેશન જોવા મળે છે. આ બીહેવ્યરલ પ્રોબ્લેમ્સ ના કારણે બાળક ના ડેવલપમેન્ટ પર ખાસ અસર જોવા મળે છે.
આમ ઉપરોકત હેલ્થ પ્રોબ્લેમ્સ ના કારણે બાળકોમા મોર્ટાલિટી અને મોર્બીડીટી નુ પ્રમાણ વધારે જોવા મળે છે. આમાંથી ઘણા મેજોરીટી પ્રોબ્લેમ્સ પ્રિવેન્ટ કરી શકાય એ મુજબના હોય છે. જેથી યોગ્ય કેર અને મેઝર્સ લેવાથી આ પ્રોબ્લેમ્સ ઘટાડી શકાય છે.
RIGHTS OF THE CHILD ( રાઇટ્સ ઓફ ચાઇલ્ડ ):
યુનાઇટેડ નેશન્સ દ્વારા 20 નવેમ્બર 1959 ના રોજ બાળકોના રાઇટ્સ ડિકલેર કરવામા આવ્યા હતા. જેનો હેતુ એ બાળકોની સ્પેશિયલ્સ નીડ્સ પૂરી કરવા માટેનો હતો.
ભારતમા પણ બાળકના all over ડેવલપમેન્ટ માટે આ રાઇટ્સનુ ઇમ્પલીમેન્ટેશન કરવામા આવેલ છે. બાળકોના આ રાઇટ્સ નીચે મુજબના છે.
FOR UNLOCK 🔓 FULL COURSE NOW. MORE DETAILS CALL US OR WATSAPP ON- 8485976407
સંપૂર્ણ કોર્ષને અનલોક 🔓 કરવા માટે અથવા વધુ માહિતી માટે નીચે મુજબના નંબર પર સંપર્ક કરો અથવા whatsapp કરો.-
8485976407