kidney cancer ( કિડની કેન્સર ) :

INTRODUCTION ( ઇન્ટ્રોડક્શન ) :

કિડની કેન્સરને Renal કેન્સર પણ કહેવામાં આવે છે.આમાં કિડનીના સેલમાં એબનોર્મલ અને અનકંટ્રોલ ગ્રોથ થઈ અને ટ્યુમરનું ફોર્મેશન કરે છે .આ ટ્યુમર એ બીનાઇન ( benign) અને મેલીજ્ઞનંટ (malignant) બંને હોય શકે છે.કિડની કેન્સરના મુખ્યત્વે kidney ના બે ભાગમાંથી વધારે પડતું ઉત્પન્ન થાય છે.

The Renal tubule,  ( Renal cell carcinoma),

The Renal pelvis  ( transitional cell carcinoma).

જો કોઈ પેશન્ટને renal ટ્યુમર હોય તો તે યુરિનમાં બ્લડ (hematuria)ની કમ્પ્લેઈન કરે છે અથવા તો માસ અને પેઈન એવી કમ્પ્લેન કરે છે.

Etiology ( ઇટીયોલોજી ):

• exact cause is unknown( એક્ઝેક્ટ કોઝ ઇસ અનનોન), 
• cigarate smoking ( સીગારેટ સ્મોકિંગ ), 
• Obesity ( ઓબેસીટી ), 
• High blood pressure ( હાઇ બ્લડપ્રેશર ), 
• long term dialysis ( લોન્ગ ટર્મ ડાયાલીસીસ ), 
• occupational exposure to toxic agents ( ઓક્યુપેશનલ એક્સપોઝર ટુ ટોક્સીક એજન્ટ્સ ),
• certain Analgesic ( સરટેઇન એનાલજેસીક ), 
• childhood chemotherapy ( ચાઇલ્ડહુડ કીમોથેરાપી ), 
• previous radiation therapy ( પ્રિવ્યસ રેડીએશન થેરાપી ). 

clinical manifestation (લક્ષણો તથા ચિન્હો ):

• Abnormal  urin coloure like : dark ,rusty, brown ( એબનોર્મલ યુરિન કલર : ડાર્ક, રસ્ટી બ્રાઉન ).
• back pain ( બેક પેઇન ),
• hydronephrosis (હાઇડ્રોનેફ્રોસીસ : કિડની મા ફ્લુઇડ નું એક્યુમ્યુલેશન થવું),
• Abdominal mass or lump ( એબડોમીનલ માસ ઓર લંમ્પ ),
• Fever ( ફીવર ),
• hypertension ( હાઇપરટેન્શન ), 
• malaise( મલેઇસ ),
• weight loss( વેઇટ લોસ), 
• anorexia ( એનોરેક્ઝીયા ), 
• cold intolerance  ( કોલ્ડ ઇનટોલરન્સ : ઠંડી સહન કરી  ન કરી શકવી ),
• chronic fatigue (ક્રોનિક ફટીગ : ખુબ થાક લાગવો),
• leg and ankle Swelling (પગમાં અને ઘુટીમાં સોજો આવવો),
• Excessive Night Sweat ( નાઇટ સ્વેટ : રાતે એકદમ પરસેવો વડવો),
• Difficulty seeing (જોવામાં તકલીફ પડવી),
• hypercalcemia (હાઇપરકેલ્સેમીયા : બોડીમાં કેલ્શિયમનું લેવલ વધી જવું ).

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ‌ઇવાલ્યુએશન ):

• history tacking and physical examination( હિસ્ટ્રીટેકિંગ એન્ડ ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન ), 
• intra venous urography ( ઇન્ટ્રાવિનસ યુરોગ્રાફી ),
• Cytological examination( સાયટોલોજીકલ એક્ઝામિનેશન ) ,
• Renal angiogram ( રીનલ એન્જીઓગ્રામ ),
• ultra sonography ( અલ્ટ્રા સોનોગ્રાફી ),
• ct scan ( સીટી સ્કેન ).

Management (મેનેજમેન્ટ):

• Radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી), 
• Chemotherapy (કીમોથેરાપી), 
• Hormonal therapy ( હોર્મોનલ થેરાપી ). 

surgical management (સર્જીકલ મેનેજમેન્ટ ):

• Nephrectomy (નેફ્રેક્ટોમી)
• simple Nephrectomy: આમાં ખાલી ટ્યુમરને જ રીમુવ કરવામાં આવે છે.
• partial  Nephrectomy: આમાં tumor અને તેની આજુબાજુ નો અમુક વિસ્તાર હોય તેને રિમૂવ કરવામાં આવે છે.
• Radical Nephrectomy: આમાં કિડની ,ટ્યુમર , adrenal ગ્લેન્ડ , lymph node અને તેના આજુબાજુના tissue અને રીમુવ કરવામાં આવે છે.

Nursing management ( નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ ):

preoperative and Postoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ એન્ડ પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

Preoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ): 

• પેશન્ટને સ।યકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઈડ કરવો.
• પેશન્ટ અને તેના રિલેટિવ ને પ્રોસિજર એક્સપ્લેઈન કરવી.
• પેશન્ટ નું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચેક કરવું .
• પેશન્ટને Intravenous fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
• patient ને બ્લડ transfusion provide કરવું.
• પેશન્ટ ને oxygen provide કરવુ.
• પેશન્ટને ઓપરેટિવ એરિયા પર શેવિંગ કરવું.
• પેશન્ટ અને તેના રિલેટિવસ ને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.

post operative nursing management (પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

• ઓપરેશન પછી પેશન્ટને ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશનમાં રાખવું.
• દર 15 મિનિટે પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• દર 15 મિનિટે પેશન્ટનું બ્લડપ્રેશર ચેક કરવું.
• patient ને જરૂર હોય તો તેને ઓક્સિજન પ્રોવાઈડ કરવું.
• intra venous fluid provide કરવું.
• પેશન્ટને ન્યુટ્રેશનલ અને તેનું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઈન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટને પ્રોપર એન્ટિબાયોટિક અને એનાલ જેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટ નું ઓપરેશન એરિયા પર પ્રોપર રીતના ડ્રેસિંગ કરવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ના બધા જ ડાઉટસ ક્લિયર કરવા.

BLADDER CANCER ( બ્લાડર કેન્સર ):

INTRODUCTION (ઇન્ટ્રોડક્શન):

બ્લાડર કેન્સર માં બ્લાડરના એપીથેલીયલ સેલનું એમનોર્મલ અને અનકંટ્રોલેબલ ગ્રોથ થાય અને ટ્યુમરનું ફોર્મેશન કરે છે આ ટ્યુમર એ બીનાઇન( benign) અને મેલીગ્નંટ ( malignant) હોઈ શકે છે. યુરીનરી સિસ્ટમના 90 % ટકા જેટલું કેન્સર એ બ્લાડર કેન્સર થાય છે.

યુરીનરી સિસ્ટમમાં તેના સેલ પ્રમાણે કેન્સર નો type પડે છે.

urethelial carcinoma (યુરેથીયલ કાર્સીનોમાં) , 

squamous cell carcinoma (ક્વામસ સેલ કાર્સીનોમાં), 

Adenocarcinoma (એડીનોકાર્સીનોમાં).

Etiology (ઇટીયોલોજી):

• Age : મુખ્યત્વે 50 થી 70 વર્ષની અંદર જોવા મળે છે.
• sex : પુરુષોને સ્ત્રીઓ કરતા વધારે અફેક્ટ કરે છે. (3 : 1),
• cigarate smocking ( સીગારેટ સ્મોકિંગ), 
• chemical exposure( કેમિકલ એક્સપોઝર ), 
• Diet : fried meat and animal fats ખાતા હોય એ વ્યક્તિમાં વધુ જોવા મળે છે.
• Race : વાઈટિસ લોકોને બ્લેડર કેન્સર વધુ પડતું જોવા મળે છે.
• person history of bladder cancer( બ્લાડર કેન્સરની હિસ્ટ્રી હોય તેવા પર્સનને ), 
• family history of bladder cancer ( બ્લાડર કેન્સર હિસ્ટ્રી હોય તેવા ફેમિલીમાં), 
• chronic bladder inflammation ( ક્રોનીક બ્લાડર ઇન્ફ્લામેશન ), 
• Birth defects ( બર્થ ડિફેક્ટ ), 
• External beam radiation ( એક્સટર્નલ બીમ રેડીએશન ). 
• treatment of certain drugs ( અમુક પ્રકારની ડ્રગ્સ ની ટ્રીટમેન્ટમાં ). 

clinical manifestation ( લક્ષણો તથા ચિન્હો ):

• blood  in urine (hematuria : યુરિનમાં બ્લડ આવવું),
• pain during urination( યુરીનેશન સમયે પેઇન થવું ),
• friquant urination (ફ્રિકવન્ટ યુરિનેશન),
• pelvic pain (પેલ્વિક પેઇન),
• back pain (બેક પેઇન),
• alteration in voiding (વોઇડીંગ માં અલ્ટ્રેશન થવું ).

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ‌ઇવાલ્યુએશન ):

• history tacking and physical examination ( હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન )
• cytoscopy (સાયટોસ્કોપી),
• Excretory urography (એક્સક્રીટરી યુરોગ્રાફી),
• ct scan ( સીટી સ્કેન ),
• ultrasonography (અલ્ટ્રાસોનોગ્રાફી) ,
• Biannual examination ( બાયએન્યુઅલ એક્ઝામિનેશન ), 
• tumor Biopsy ( ટ્યુમર બાયોપ્સી ), 
• Cytological examination ( સાયટોલોજીકલ એક્ઝામિનેશન)

medical management ( મેડિકલ મેનેજમેન્ટ ):

• Radiation therapy ( રેડીએશન થેરાપી), 
• chemotherapy (કિમોથેરાપી), 
• Immunotherapy ( ઇમ્યુનોથેરાપી ).

surgical management (સર્જીકલ મેનેજમેન્ટ ):

• cystectomy (સિસ્ટેક્ટોમી : બ્લાડરને રીમુવકરવું)
• partial cystectomy (પાર્સીયલ સીસ્ટેક્ટોમી : આમાં બ્લાડરનું જે અફેટેડ પોર્શન હોય તેને જ રીમુવ કરવામાં આવે છે).
• Radical cystectomy (રેડીકલ સીસ્ટેક્ટોમી  : આ ઓપરેશનમાં આખું બ્લાડર સાથે સાથે એની આજુબાજુની લિંમ્ફ્નોડ અને આજુબાજુ નું ટીશ્યુ નું સ્ટ્રકચર બધું જ રીમુવ કરવામાં આવે છે).

Preoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ): 

આમાં પ્રિ ઓપરેટિવ અને પોસ્ટ ઓપરેટિવ મેનેજમેન્ટમાં પેશન્ટનો યુરીન આઉટપુટ દર કલાકે ચેક કરવું.

પેશન્ટને પ્રોપર હોસ્પિટલાઇઝ કરવું અને તેને નર્સ અને Other હેલ્થ કેર પર્સનલ ના ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશનમાં રાખવું.

પેશન્ટને કોઈપણ કોમ્પ્લિકેશન અરાઇઝ થાય તો તાત્કાલિક હેલ્થ કેર પર્સનલ ને જાણ કરવી.

pre operative(પ્રિ ઓપરેટિવ ): 

• પેશન્ટનું યુરિન આઉટપુટ ચેક કરવું.
• પેશન્ટ ને કેથેટર ઇન્સરશન કરવું.
• પેશન્ટને સર્જરી, તેના કોમ્પ્લિકેશન, તેના ફાયદા તથા સાઇડ ઇફેક્ટ બધા વિશે પ્રોપર સમજાવવું.
• પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટને સર્જરી માટે તૈયાર કરવું.
• પેશન્ટના ફેમિલી મેમ્બર્સની સર્જરી માટે કન્સન્ટ લેવી.
• પેશન્ટના ક્લોથસ અને તેના જ્વેલરી ને રીમુવ કરવા વિશે પ્રોપર સમજાવવું.
• પેશન્ટના બોડી નું એરિયા કે જે ઓપરેશન કરવાનું હોય તેને પ્રોપર  shave કરવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર ને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પૂરો પાડવો.
• પેશન્ટને ઇન્ટ્રા વિનસ ફ્લુડ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટના બોડી એરિયાને પ્રોપર સેવલોન અને સ્પિરિટ વડે પેઇન્ટિંગ કરવું.

post operative nursing management (પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

• ઓપરેશન પછી પેશન્ટ ને ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશનમાં રાખવું.
• પેશન્ટ ના દર 15 મિનિટે વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટ માટે બ્લડ ટ્રાન્સફયુઝન રેડી રાખવું.
• પેશન્ટને ઇન્ટ્રા વિનસ fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટના ઓપરેટિવ એરિયા ને પ્રોપર ડ્રેસિંગ કરવું.
• પેશન્ટને પ્રોપર એન્ટિબાયોટિક અને એનાલજેસીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને હેન્ડલ કરતા હોય ત્યારે એસેપ્ટિક ટેકનીક મેન્ટેઇન રાખવી.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ના બધા જ ડાઉટસ ક્લિયર કરવા.
• પેશન્ટને કહેવું કે હાર્ડ એક્ટિવિટી ન કરવી.
• પેશન્ટને કહેવું કે એકદમ સ્પાઈસી ફૂડ અને fatty ફૂડ ન લેવું.
• પેશન્ટ નું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન રાખવો.
• પેશન્ટને પર્સનલ હાઈજીન મેઈન્ટેન રાખવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટ ના બધા જ બ્લડ ઇન્વેસ્ટિગેશન કરાવવા.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.

Ovarian cancer ( ઓવેરીયન કેન્સર ):

INTRODUCTION ( ઇન્ટ્રોડક્શન ):

ઓવરી એ રીપ્રોડક્ટિવ સિસ્ટમનું ઓર્ગન છે.ઓવરીમાં તેના સેલનું એબનોર્મલ અને અનકંટ્રોલેબલ growth અને ટ્યુમર જેવા સ્ટ્રક્ચરનું ફોર્મેશન કરે અને તે મેલીગ્નંસી (malignancy) એટલે કે કેન્સરમાં પરિણમે છે.The result of cancer Bloating ( Tenderness := અડવા થી દુખાવો થવો),Pelvic pain, Frequant urination. 

Etiology ( ઇટીયોલોજી ):

• excessive use of birth control pills (એક્સેસિવ યુઝ ઓફ બર્થ કંટ્રોલ પીલ્સ),
• early menarchie (menstrual વહેલી એજમાં સ્ટાર્ટ થવું),
• late menopause (લેટ મેનોપોઝ)
• Nullipara (એવી વુમન કે જેણે એક પણ વખત પ્રેગ્નેન્સી વાયેબીલીટી ના પીરીયડ સુધી કનસીવ ન થઈ હોય).etc… 

clinical manifestation (લક્ષણો તથા ચિન્હો):

• Pelvic pain( પેલ્વિક પેઇન), 
• abdominal pain( એબડોમીનલ પેઇન), 
• constipation( કોન્સ્ટીપેશન), 
• nausea( નોઝીયા),
• weight loss ( વેઇટ લોસ),
• poor appetite ( પુઅર એપેટાઇટ), 
• weakness ( વિકનેસ), 
• Fatige( ફટીગ). 

Diagnostic evaluation( ડાયગ્નોસ્ટીક ‌ઇવાલ્યુએશન): 

• history tacking and physical examination( હિસ્ટ્રીટેકિંગ એન્ડ ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન). 
• laparotomy ( લેપ્રોટોમી),
• X ray ( એક્સ રે),
• ct scan ( સીટી સ્કેન),
• ultrasound( અલ્ટ્રાસાઉન્ડ), 
• MRI (એમ. આર. આઇ) ,
• to check Elevated serum proteien level( એલિવેટેડ સીરમ પ્રોટીન સ્તર તપાસવા માટે)
• Increase. Ca :=125.

management (મેનેજમેન્ટ):

• radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી), , 
• chemotherapy (કીમોથેરાપી), 
• biotherapy (બાયોથેરાપી), 
• surgically remove of tumor ( સર્જીકલી રિમૂવ ઓફ ટ્યુમર). 

Nursing management (નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ ) : 

• પેશન્ટ નું head to toe એક્ઝામિનેશન કરવું.
• પેશન્ટના વાઈટલ sign ચેક કરવા.
• પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચેક કરવું.
• પેશન્ટનું પેઇન લેવલ કેટલું છે તે જોવું.
• પેશન્ટને સ્કીન ઇન્ટીગ્રેટેડ ચેક કરવી.
• પેશન્ટની હાઇજિનિક કન્ડિશન મેઇન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટને કમ્ફર્ટેબલ પોઝિશન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટ ને માઈન્ડ ડાયવર્ઝનલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને એનાલજેસિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટની હાઇજિનિક કન્ડિશન મેઇન્ટેઇન રાખવી.
• પેશન્ટને પ્રોપર બેડશીટ અને ક્લીન ક્લોથ પહેરવા માટે આપવા.
• પેશન્ટને બેડ Bath અને સ્પંજ Bath પ્રોવાઈડ કરવો.
• પેશન્ટ ને કલીન અને કરચલી વગરની બેડશીટ પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને advice કરવુ કે oral hygiene મેઇન્ટેઇન રાખવી.
• પેશન્ટના skin ની ટર્ગર અને ઇન્ટીગ્રિટી જોવી.
• પેશન્ટને કહેવું કે આખા દિવસમાં બે થી ત્રણ લીટર પાણી પીવું.
• પેશન્ટનું ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ મેઇન્ટેઇન રાખવું.
• પેશન્ટને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરવું.
• પેશન્ટને પ્રોપર પોઝિશન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટને પ્રોપર સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પૂરો પાડવો.
• પેશન્ટને કેન્સરની સર્જરી અને તેની કિમોથેરાપી અને રેડીએશન થેરાપીની સાઇડ ઇફેક્ટ વિશે સમજાવો.
• પેશન્ટને કહેવું કે દરરોજ થોડી થોડી એક્ટિવિટી કરતા રહે.
• પેશન્ટને સમજાવવું કે દરરોજ થોડી થોડી એક્સરસાઇઝ કરવી.
• પેશન્ટને હેન્ડલ કરતા હોય ત્યારે એસેપ્ટિક ટેકનીક મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સ ના બધા જ ડાઉટસ ક્લિયર કરવા.
• પેશન્ટ અને તેને ફેમિલી મેમ્બર્સ ના બધા જ ક્વેશ્ચન્સનું આન્સર આપો. અને તેને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ provide કરવો.

cervical cancer ( સર્વાઇકલ કેન્સર ):

INTRODUCTION ( ઇન્ટ્રોડક્શન ) :

સર્વાઇકલ કેન્સરમાં cervical સેલ નું abnormal અને uncontrolable ગ્રોથ થઈ અને ટ્યુમર લાઈફ સ્ટ્રક્ચર્સનું ફોર્મેશન કરે અને આ ટ્યુમર એ બીનાઇન( benign) અથવા તો malignant હોઈ શકે છે.

Etiology (ઇટીયોલોજી):

• multiple Sex partners( મલ્ટીપલ સેક્સ પાર્ટનર),
• birth control pills ( બર્થ કંટ્રોલ પીલ્સ ), 
• Nallipara ( નલિપારા ),
• Multiparty ( મલ્ટીપારીટી),
• human papilloma virous infection( હ્યુમન પેપીલોમાં વાયરસ ઇન્ફેક્શન ), 
• Nutritional deficiency (ન્યુટ્રીશનલ ડેફીસીયન્સી), 
• Low socio economic factors ( લો સોસ્યો ઇકોનોમિક ફેક્ટર),
• early child bearing ( અર્લી ચાઇલ્ડ બીયરિંગ ), 
• smoking ( સ્મોકિંગ ), 
• Cronic cervical infection ( ક્રોનીક સર્વાઇકલ ઇન્ફેક્શન ), 
• Hiv infection (એચ.આઇ.વી. ઇન્ફેક્શન ),
• cigaratte smoking (સિગારેટ સ્મોકિંગ).

clinical manifestation (લક્ષણો તથા ચિન્હો ):

• abnormal vaginal bleeding (એબનોર્મલ વજાયનલ બ્લીડિંગ), 
• thin vaginal discharge (થીન વજાઇનલ ડીસ્ચાર્જ ), 
• Pelvic and low back pain (પેલ્વિક એન્ડ લો બેક પેઇન ),
• painfull urination (પેઇનફુલ યુરીનેશન),
• oedema of lower extremities ( એડીમાં ઓફ લોવર એક્સ્ટ્રીમિટીસ ),
• weight loss ( વેઇટ લોસ),
• anemia (એનિમિયા )

Diagnostic evaluation (ડાયગ્નોસ્ટીક ‌ઇવાલ્યુએશન):

• history tacking and  physical examination(હિસ્ટ્રી ટેકિંગ એન્ડ ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન). 
• pap smear test (પેપ સ્મિયર ટેસ્ટ),
• Pelvic examination(પેલ્વિક એક્ઝામિનેશન), 
• X rays ( એક્સ રે ) ,
• laboratory investigation (લેબોરેટરી ઇન્વેસ્ટિગેશન) , 
• Biopsy (બાયોપ્સી), 
• ultrasonography (અલ્ટ્રાસોનોગ્રાફી),
• MRI ( એમ. આર. આઇ. ).
• Calposcopy (કલ્પોસ્કોપી ),
• cytography ( સાઇટોગ્રાફી),
• barium X Ray studies (બેરીયમ એક્સરે સ્ટડી), 
• Intravenous urography (ઇન્ટ્રાવિનસ યુરોગ્રાફી). 

management ( મેનેજમેન્ટ):

1) cryotherapy (ક્રાયોથેરાપી): આમાં લિક્વિડ નાઇટ્રોજનનો ઉપયોગ કરી ટ્યુમરનું ફ્રીઝિંગ કરવામાં આવે છે .

2) (LEEP : Loop Electrocautri Excision Procedure : લુપ ઇલેક્ટ્રો કોટરી એક્સીઝન પ્રોસીઝર ) : આ પ્રોસિજર એબનોર્મલ સેલને રીમુવ કરવા માટે યુઝ કરવામાં આવે છે.આમાં એકદમ પાતળા વાયરનો ઉપયોગ કરી cervix નું lesion વાળુ લેયર હોય તેને પાતળું કટ કરવામાં આવે છે.

3) conization ( કોનીઝેશન ) : આમાં સર્વિક્સનું cone Shape પોરશન રીમુવ કરવામાં આવે છે.

4) hysterectomy ( હિસ્ટેરેક્ટોમી ) : આમા આખા યુટ્રસને રીમુવ કરવામાં આવે છે.

5) total hysterectomy ( ટોટલ હીસ્ટેરેક્ટોમી) : Remove uterus, Cervix, and ovaries.

6) Radical hysterectomy ( રેડીકલ હીસ્ટેરેક્ટોમી ) : Remove uterus, Cervix,ovaries,Fallopian tube, Malignant area of vagina affected lymph node.

7) Pelvic trachelectomy ( પેલ્વિક ટ્રેકેલેક્ટોમી ): આમાં સર્વિક્સ નો માત્ર જે સિલેક્ટેડ પાર્ટ હોય એ જ દૂર કરવામાં આવે છે .અને સાથે સાથે સર્વિક્સ મા આવેલી ટ્યુમરને દૂર કરવામાં આવે છે.

8) Radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી), , 

9) chemotherapy (કીમોથેરાપી), .

preoperative and Postoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ એન્ડ પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

preoprative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) : 

• પેશન્ટને સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટને સર્જરીની આખી પ્રોસિજર એક્સપ્લેઇન કરવી.
• પેશન્ટને ફિઝિકલી અને મેન્ટલી સર્જરી માટે તૈયાર કરવા.
• પેશન્ટનું ન્યુટ્રિશનલ સ્ટેટસ મેઇન્ટેન રાખવો.
• પેશન્ટ નું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટને કેથેટરાઇઝેશન કરવું.
• પેશન્ટને I.v. લાઈન સેટ કરવી.
• પેશન્ટને પેરેન્ટર રૂટ દ્વારા ફ્લ્યુડ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટના બધા જ લેબોરેટરી ઇન્વેસ્ટિગેશન કરાવવા.
• પેશન્ટને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટ માટે બ્લડ ટ્રાન્સફ્યુઝન રેડી રાખવું.
• પેશન્ટ body નું ઓપરેટિવ એરિયા હોય એને પ્રોપર રીતના સેવ્ડ ( shaved) કરવું.
• પેશન્ટનો ઓપરેટિવ બોડી પાર્ટ્સ હોય એને પ્રોપર સેવલોન અને સ્પિરિટ દ્વારા પેઇન્ટિંગ કરવું.
• પેશન્ટને પ્રોપર રીતના prescribe કરેલી એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન આપવી.
• પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.

post operative nursing management (પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

• ઓપરેશન પછી પેશન્ટનું ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશન કરવું.
• પેશન્ટને અટેન્ડ કરતા હોય ત્યારે aseptic ટેકનીક મેઇન્ટેઈન રાખવી.
• પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન 15 મિનિટે ચેક કરવા.
• પેશન્ટનું ઓપરેટિવ એરિયા હોય ત્યાં પ્રોપર ડ્રેસિંગ કરવું.
• સર્જીકલ સાઈટ હોય એને પ્રોપર ઓબ્ઝર્વેશનમાં રાખવું.
• પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન રાખવો. 
• પેશન્ટને ઇન્ટ્રા વિનસ fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને પ્રિસ્ક્રાઇબ કરેલી એનલજેસિક અને એન્ટીબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• ડ્રેઇનેજ ટ્યુબ ને બરોબર રીત ના ચેક કરવું.
• પેશન્ટને ઓપરેટીવ સાઈડ કોઈપણ પ્રકારનું રેડનેસ, સ્વેલિંગ, ઇન્ફ્લામેશન છે કે નહીં તે જોવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ કરવો.
• પેશન્ટ ને હાર્ડ એક્ટિવિટી કરવા માટેના પાડવી.
• પેશન્ટને સ્મોલ અને ફ્રિકવન્ટ અમાઉન્ટમાં એક્ટિવિટી કરવા માટે કહેવું.

uterine cancer ( યુટેરાઇન કેન્સર ):

યુટરસ એ ફિમેલ રીપ્રોડક્ટિવ સિસ્ટમ નું ઓર્ગન છે.આ યુટરસ માં uterus સેલનું એબનોર્મલ  અને અનકંટ્રોલેબલ (uncontrollable) ગ્રોથ થવાના કારણે tumor નુ ફોર્મેશન થાય છે આ ટ્યુમર એ બીનાઇન (benign: noncancerous) અથવા malignant( cancerous)હોઈ શકે છે અને આ મુખ્યત્વે યુટ્રસના એન્ડોમેટ્રિયમ ( સૌથી અંદરનું લેયર) માં વધુ પડતું થાય છે.

 Etiology ( ઇટીયોલોજી ):

• cronic exposure to  estrogen( એસ્ટ્રોજનના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવું).
• Endometrium Hyperplacia (એન્ડોમેટ્રિયમ હાઈપરપ્લેશિયા),
• Obesity (મેદસ્વિતા),
• a high fat diet (વધુ ચરબીયુક્ત ખોરાક ),
• diabetes (ડાયાબિટીસ), 
• 50 -60 વર્ષથી ઉપરના women ને.
• multiparty( મલ્ટીપારીટી ),
• nallipara ( નલિપારા ) ,
• Hiv infection (HIV ચેપ) ,
• nutritional deficiency ( ન્યુટ્રીશનલ ડેફીસીયન્સી ). 
• family history( હિસ્ટ્રી હોય તેવા ફેમિલીમાં ), 
• exposure to radiation( રેડિયેશનનો સંપર્ક, )
• race (white women’s are more have uterine cancer).

clinical manifestation ( લક્ષણો તથા ચિન્હો ):

• abnormal vaginal bleeding( વજાઇનલ ડીસ્ચાર્જ ), 
• painful and difficulty in urination( પેઇનફુલ યુરીનેશન ), 
• Pelvic pain( પેલ્વિક પેઇન ), 
• anemia( એનિમિયા ),
• Fatige ( થાક લાગે છે),
• weakness ( નબળાઈ ).

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન (History tacking and physical examination) ,
• Biopsy( બાયોપ્સી ), 
• ultrasound( અલ્ટ્રાસાઉન્ડ)
• એક્સ રે (X Ray),
• કોમ્પ્યુટેડ ટોમોગ્રાફી (Ct scan),,
• મેગ્નેટીક રેઝોનન્સ ઇમેજીન્ગ (MRI) 
• transabdominal ultrasound( ટ્રાન્સએબ્ડોમિનલ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ ), 
• transvaginal ultrasound ( ટ્રાન્સવજાઇનલ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ )

 Management (મેનેજમેન્ટ):

• Radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી), 
• Chemotherapy (કીમોથેરાપી), 
• hormone therapy( હોર્મોન થેરાપી ),
• જો ટ્યુમર નાની હોય તો કન્સર્વેટીવ ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરવી.
• ગોનાડો ટ્રોફીન રીલીઝિંગ હોર્મોન એનાલોગ્સ નો ઉપયોગ કરવો ઇસ્ટ્રોજન હોર્મોન લેવલ ઓછું કરવા માટે.
• પેશન્ટનું મેદસ્વિતા લેવલ કંટ્રોલ કરવું.

surgical management (સર્જીકલ મેનેજમેન્ટ ):

• if large tumor so do myomectomycc( જો મોટી ગાંઠ હોય તો માયોમેક્ટોમી કરો )
• laproscopic myomectomy ( લેપ્રોસ્કોપિક માયોમેક્ટોમી )
• hysterectomy( હીસ્ટેરેક્ટોમી ),
• partial hysterectomy (પાર્શીયલ હીસ્ટેરેક્ટોમી ),
• total hysterectomy (ટોટલ હીસ્ટેરેક્ટોમી ).

preoperative and Postoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ એન્ડ પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

Preoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ): 

• પેશન્ટને ટ્રીટમેન્ટ અને ડીઝીઝ માટેની સંપૂર્ણ માહિતી પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટને પ્રિ ઓપરેટિવ અને પોસ્ટ ઓપરેટિવ ની બધી જ પ્રોસિજર એક્સપ્લેઇન કરવી.
• પેશન્ટના vital સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટને એનાલજેસીક અને એન્ટીબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને ઓપરેશન માટેની બધી જ માહિતી પ્રોવાઇડ કરી અને પેશન્ટના ફેમિલી મેમ્બર પાસેથી કન્સન્ટ લેવી.
• પેશન્ટને ફિઝિકલી અને સાયકોલોજીકલી ઓપરેશન માટે તૈયાર કરવા.
• પેશન્ટને બે ઇન્ટ્રા વિનસ લાઈન સેટ કરવી.
• પેશન્ટના બધા જ લેબોરેટરી ઇન્વેસ્ટિગેશન કરાવવા.
• પેશન્ટ માટે બ્લડ રેડી રાખવું.
• પેશન્ટને ઇન્ટ્રા વિનસ fluid provide કરવું.
• પેશન્ટનો જે બોડી પાર્ટ્સમાં ઓપરેશન કરવાનું હોય ત્યાં પ્રોપર રીતના સેવ( shaved) કરવું.
• પેશન્ટના એ બોડી પાર્ટ્સને સેવલોન અને બીટાડીન દ્વારા ક્લીન કરવા.
• પેશન્ટને યુરીન કેથેટર ઇન્સર્ટ કરવું.
• પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવો.
• પેશન્ટને હેન્ડલ કરતા હોય ત્યારે એસેપ્ટિક ટેકનીક મેન્ટેન કરવી.
• પેશન્ટના ઓપરેટિવ એરિયા ને પ્રોપર સેવલોન અને બીટાડીન વડે પેઇન્ટિંગ કરવું.

post operative nursing management (પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

• ઓપરેશન પછી પેશન્ટને ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશનમાં રાખવું.
• પેશન્ટને ઓપરેશન પછી કોઈ કોમ્પ્લીકેશન છે કે નહીં તેના વિશે જોવું.
• પેશન્ટ નાદર 15 મિનિટે વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવો.
• પેશન્ટને ઇન્ટ્રા વિનસ fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને જો એક્સેસિવ અમાઉન્ટમાં બ્લડ લોસ થયું હોય તો બ્લડ administration કરવું. 
• પેશન્ટના ઓપરેટિવ પાર્ટ્સને પ્રોપર ડ્રેસિંગ કરવું.
• પેશન્ટને હેન્ડલ કરતા હોય ત્યારે aseptic ટેકનીક મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટને પ્રિસ્ક્રાઇબ કરેલી એનાલજેશીક અને એન્ટીબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટની પોઝિશન વારંવાર ચેન્જ કરવી bed sore ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
• પેશન્ટના વાયટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટને હેન્ડલ કરતા હોય ત્યારે એસેપ્ટિક ટેકનીક મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને કહેવું કે સૌથી પહેલા લિક્વિડ ડાયટ પછી, સેમિસોલીડ, અને પછી સોલીડ ડાયટ પર પેશન્ટને લાવવું.
• પેશન્ટને કહેવું કે કોઈ પણ પ્રકારનું હાર્ડવર્ક કરવું નહીં.
• પેશન્ટ ને કહેવું કે થોડી થોડી હલનચલન કરવાની.
• પેશન્ટને એજ્યુકેશન આપવું કે પ્રોપર bed rest લેવો.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને પ્રોપર follow up લેવા માટે કહેવું.

colorectal cancer (કોલો રેક્ટલ કેન્સર):

Introduction ( ઇન્ટ્રોડક્શન ):

COLON એ ગેસ્ટ્રો ઇન્ટરસ્ટાઈનલ સીસ્ટમ નો એક ઓર્ગન છે.કોલોન ના સેલમાં એબનોર્મલ અને અનકંટ્રોલેબલ ગ્રોથ થાય અને ટ્યુમરનું ફોર્મેશન કરે અને આ tumor એ બીનાઇન (benign) અને મેલીગ્નંટ (malignant) બંને હોઈ શકે છે. કોલો રેક્ટલ કેન્સરમાં કેન્સરિયસ ગ્રોથ એ કોલોન, રેકટમ અને એપેન્ડિક્સ માં થાય છે અને તે ફૂડના પાચનને અફેક્ટ કરે છે.

 Etiology ( ઇટીયોલોજી ):

•  age : above 50 year old age,
•  Diet( ડાયટ ),
•  Genetic disorder ( જીનેટીક ડીશઓર્ડર ), 
•  Family history( ફેમિલી હિસ્ટ્રી ), 
•  personal history of polyps ( પર્સનલ હિસ્ટ્રી ઓફ પોલીપ્સ ),
•  history of Inflammatory bowel disease ( હિસ્ટ્રી ઓફ ઇન્ફ્લામેન્ટ્રી બોવેલ ડીસીઝ ), 
•  Obesity( ઓબેસિટી ), 
•  virous( વાયરસ ),
• smocking( સ્મોકિંગ),
• alcohol ( આલ્કોહોલ), 
• excessive use of fatty and spicy food ( એક્સેસિવ યુઝ ઓફ ફેટી એન્ડ સ્પાઇસી ફૂડ), 
• male are more affect than female( મેલ મોર અફેક્ટ ધેન ફીમેલ), 
• excessive use of fat( એકસેસિવ યુઝ ઓફ ફેટ).

clinical manifestation ( લક્ષણો તથા ચિન્હો ):

• Fatigue (થાક લાગવો),
• Weakness (નબળાઈ આવવી),
• Difficulty in Breathing (શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવી),
• Changes in Bowel habit( બોવેલ હેબિટમાં changes  થવા ).
• small – caliber or ribbon like stool ( સ્મોલ કેલીબર ઓર રીબન લાઇક સ્ટુલ ),
• Diarrhea ( ડાયરિયા ), 
• red and dark blood in stool ( રેડ એન્ડ ડાર્ક બ્લડ ઇન સ્ટૂલ ),
• nausea ( નોઝિયા ), 
• vomiting ( વોમીટીંગ ), 
• weight loss ( વેઈટ લોસ ),
• rectal pain ( રેક્ટલ પેઇન ),
• abdominal pain ( એબડોમિનલ પેઇન ), 
• Distention( ડિસ્ટેન્શન ),
• cramp ( ક્રેમ્પ )
• Bloating ( બ્લોટીંગ )

Diagnosis evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination (હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન),
• stool test ( સ્ટુલ ટેસ્ટ ),
• fecal occult blood test ( ફીકલ ઓકલ બ્લડ ટેસ્ટ ), 
• colonoscopy ( કોલોનોસ્કોપી), 
• Genetic testing( જિનેટિક ટેસ્ટીંગ ).

Management  (મેનેજમેન્ટ):

• Radiation therapy ( રેડીએશન થેરાપી ), 
• chemotherapy ( કીમોથેરાપી ), 
• biotherapy ( બાયોથેરાપી ), 
• Genetherapy ( જીન થેરાપી ),
• immuno therapy ( ઇમ્યુનોથેરાપી ).

surgery ( સર્જરી ):

• surgery is the choice for colorectal cancer( સર્જરી એ કોલોરેકટર કેન્સર માટે ચોઈસ હોય છે).
• Radical bowel resection ( રેડિકલ આંતરડા રિસેક્શન ), 
• partial colostomy ( પાર્શીયલ કોલોસ્ટોમી),
• hemicolectomy( હેમી કોલેક્ટોમી ),
• laproscopic surgery ( લેપ્રોસ્કોપીક સર્જરી ). 

prevention ( પ્રિવેન્શન):

• regular screening ( રેગ્યુલર સ્ક્રિનિંગ), 
• Genetic counselling ( જિનેટિક કાઉન્સેલિંગ), 
• lifestyle and nutrition ( લાઇફ સ્ટાઇલ એન્ડ ન્યુટ્રીશન), 
• quit smoking( ક્વાઇટ સ્મોકિંગ).

preoperative and Postoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ એન્ડ પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

Preoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ): 

• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને પ્રોસિજર એક્સપ્લેન કરવી.
• પેશન્ટના બધા જ લેબોરેટરી ઇન્વેસ્ટિગેશન કરાવવા.
• પેશન્ટને ઓપરેશન માટે તૈયાર કરવું.
• પેશન્ટને આઇ વી લાઇન સેટ કરવી.
• પેશન્ટને Nbm ( nill per oral) રાખવા .
• પેશન્ટ ને કેથેટરાઇઝેશન કરવું.
• પેશન્ટ નો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેઇન્ટેન કરવો.
• પેશન્ટનો ઓપરેટિવ બોડી પાર્ટ્સ હોય તેને પ્રોપર રીત ના શેવિંગ(shaving) કરવું.
• પેશન્ટના ઓપરેટિવ બોડી પાર્ટ્સ ને સેવલોન અને spirit વડે ક્લીન કરવું.
• પેશન્ટને આઈ .વિ.fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને ટોટલ પેરેન્ટ્રોલ ન્યુટ્રીશન આપવું.
• પેશન્ટનું ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ અને ફ્યુડ બેલેન્સ નોર્મલ રાખવું.
• પેશન્ટને પ્રિસ્ક્રાઈબ કરેલી Analgesic અને એન્ટીબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બરની કન્સન્ટ લેવી.

post operative nursing management (પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

• પેશન્ટને ઓપરેશન પછી કમ્ફર્ટેબલ અને ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશનમાં રાખવું.
• પેશન્ટને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને deep breathing એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટ નું ફ્લુઇડ બેલેન્સ નોર્મલ રાખો.
• પેશન્ટને એસેપ્ટિક ટેકનીક મેન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટનું ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટ્સ મેન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન રાખો.
• પેશન્ટના ઓપરેટિવ એરિયાને પ્રોપર રીતના ડ્રેસિંગ કરવું.
• પેશન્ટના ઓપરેટિવ એરિયા પર કોઈપણ પ્રકારનું ઇન્ફેક્શન કે ઇન્ફલાર્મેશન છે કે નહીં તે જોવું.
• પેશન્ટ ને કોઈ પણ પ્રકારની વીકનેસ અથવા તો નોઝિયા અને વોમીટીંગ છે કે નહીં તે જોવું.
• પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટની I.v. ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટનું ડ્રેસિંગ દર ચોવીસ કલાકે બદલવું.
• પેશન્ટને પ્રિસ્ક્રાઈબ કરેલી એનાલજેસીક અને એન્ટીબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટની હાયજનિક કન્ડિશન મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટની પોઝીશન દર બે-બે કલાકે બદલવી બેડ સોરમાંથી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
• પેશન્ટને થોડું થોડું હાલવા ચાલવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટને કોઈપણ પ્રકારની હાર્ડ એક્ટિવિટી કરવા માટે ન કહેવું.
• પેશન્ટને પ્રોપર rest કરવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટ ને માઈન્ડ ડાઈવર્સનલ થેરાપી પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટને સૌથી પહેલા લિક્વિડ,સેમી સોલિડ અને પછી સોલીડ ફૂડ પ્રોવાઈડ કરવું.
• પેશન્ટ નું હેડ એલિવેટ રાખવું કોઈ પણ heart burn privent કરવા માટે.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઈડ કરવો.

Breast cancer ( બ્રેસ્ટ કેન્સર ):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

બ્રેસ્ટ કેન્સર માં બેસ્ટ cell નુ એબનોર્મલ અને અનકંટ્રોલેબલ ગ્રોથ થાય છે અને તે ટ્યુમરમાં પરિણમે છે અને આ ટ્યુમર એ malignant  હોય શકે છે. તેને બ્રેસ્ટ કેન્સર કહેવામાં આવે છે આ બ્રેસ્ટ કેન્સર એ બેસ્ટ માં ગમે તે જગ્યાએ થઈ શકે છે પરંતુ તે મુખ્યત્વે બ્રેસ્ટના અપર આઉટર પાર્ટ્સમાં મુખ્યત્વે વધુ જોવા મળે છે કે જ્યાં વધુ પડતા tissue હોય છે. બ્રેસ્ટ કેન્સર એ બેસ્ટ ના lobule ના cell હોય તેમાંથી થાય છે કે જે મિલ્ક પ્રોડક્શન ગ્લેન્ડ અથવા તો ડક્ટ તરીકે ઓળખાય છે.

Etiology(ઇટીયોલોજી):

• age : in women over 60 year old age ( ઉંમર: 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરની સ્ત્રીઓમાં )
• Gender : most in female ( લિંગ: સ્ત્રીઓમાં સૌથી વધુ )
• personal history of breast cancer( બ્રેસ્ટ કેન્સરનો વ્યક્તિગત હિસ્ટ્રી )
• family history ( ફેમિલી હિસ્ટ્રી ), 
• certain breast change ( ચોક્કસ બ્રેસ્ટ માં ફેરફાર )
• reproductive and menstrual history (રીપ્રોડક્શન એન્ડ મેન્સ્ટ્રુઅલ હીસ્ટ્રી ), 
• atypical Hyperplacia (એટિપિકલ હાઈપરપ્લેસિયા),
• Hormonal replacement therapy  (estrogen and progesterone),
• oral contraceptive use( ઓરલ કોન્ટ્રાસેપ્ટીવ યુઝ ),
• overweight and Obesity ( ઓવરવેઇટ એન્ડ ઓબેસીટી ), 
• lack of physical activity( લેક ઓફ ફીઝીકલ એક્ટીવીટી ), 
• drinking alcohol( ડ્રીન્કીન્ગ આલ્કોહોલ ). 

 clinical manifestation ( લક્ષણો તથા ચિન્હો ): 

• a lump or Thickening in or near breast or In the  underarm area.
• બ્રેસ્ટની સાઈઝ અને શેપમાં ચેન્જ આવે છે.
• બ્રેસ્ટ areola અને નીપલ ની સ્કીન રેડ , swollen અને સ્કેલી ( scaly)થાય છે.
• સ્કિનમાં ઇરિટેશન અને ડીમ્પલિંગ થાય છે.
• બ્રેસ્ટમાં પેઈન થાય છે.
• નીપલ મા પેઈન અને ટેન્ડરનેસ થાય છે.
• નીપલ એ બ્રેસ્ટ ની અંદરની તરફ ટર્ન થાય છે.
• નીપલ માંથી ડિસ્ચાર્જ નીકળે છે.
• axillary અને  supraclavicular lymph node enlarge થાય છે.

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination (હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન)
• Biopsy (બાયોપ્સી), 
• X Ray (એક્સે રે),
• ct scan (સીટી સ્કેન),
• MRI (એમ. આર. આઇ.),
• mammography ( મેમોગ્રાફી).

Management (મેનેજમેન્ટ):

• Radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી), 
• Chemotherapy (કીમોથેરાપી), 
• Biotherapy ( બાયોથેરાપી),
• Gene therapy( જીન થેરાપી). 

surgery ( સર્જરી ):

• Mastectomy (માસ્ટેક્ટોમી), 
• partial Mastectomy (પાર્સીયલ માસ્ટેક્ટોમી), 
• Radical Mastectomy (રેડીકલ માસ્ટેક્ટોમી), 
• lymph node dissection ( લીમ્ફ નોડ ડીસેક્શન ), 
• cryotherapy (ક્રાયોથેરાપી), 
• breast reconstructive surgery ( બ્રેસ્ટ રીકન્સ્ટ્રક્ટીવ સર્જરી).

preoperative and Postoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ એન્ડ પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

Preoperative nursing management (પ્રિ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ): 

• પેશન્ટને ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશન કરવું કે રેડીએશન થેરાપીની કોઈપણ એડવર્ડ્સ ઇફેક્ટ છે કે નહીં જેમ કે થાક લાગવો, ગળામાં તકલીફ થવી, કફ આવવો ,nausea, ભૂખ ન લાગવી જેવી તકલીફ છે કે નહીં તે જોવું.
• પેશન્ટને કીમોથેરાપીની કોઈપણ સાઈડ ઈફેક્ટ છે કે નહીં તે જોવું જેમકે બોનમેરો સપરેસન, હેર લોસ,વજન ઓછો થવો, થાક લાગવો, ડિપ્રેશન, એન્ઝાઈટી , છે કે નહીં તે જોવું.
• વુમન ને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• વુમનને ટ્રીટમેન્ટમાં ઇનવોલમેન્ટ કરવા.
• વુમનને બધી જ પ્રોસિજર એક્સપ્લેઈન કરવી.
• પેશન્ટને એન્ટિએમિટીક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને આઈવી લાઈન સેટ કરવી.
• પેશન્ટને આઇ વી fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને કેથેટરાઇઝેશન કરવું. 
• પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવો.
• પેશન્ટનો જે બોડી પાર્ટ સર્જરી કરવાનો હોય એને પ્રોપર રીતના પ્રિપેર કરવું.
• પેશન્ટ ના બધા લેબોરેટરી ઇન્વેસ્ટિગેશન કરાવવા. 
• પેશન્ટ અને તેના ફેમેલી મેમ્બર ની કન્સન્ટ લેવી.

post operative nursing management (પોસ્ટ ઓપરેટિવ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ) :

• ઓપરેશન પછી વુમન ને ક્લોઝ ઓબ્ઝર્વેશનમાં રાખવા.
• દર 15 મિનિટે પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• દર 15 મિનિટે બ્લડપ્રેશર ચેક કરવું.
• પેશન્ટને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરો. 
• પેશન્ટ ને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને I.V. fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન રાખવો.
• પેશન્ટનો ઓપરેટિવ બોડી પાર્ટ્સ પ્રોપર ડ્રેસિંગ કરવો.
• પેશન્ટને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરવું.
• પેશન્ટનો જે બોડી પાર્ટમાં સર્જરી થયેલી હોય ત્યાં જોવું કે કોઈ પણ પ્રકારનું રેડનેસ, સ્વેલિંગ, ઇન્ફ્લામેશન છે કે નહીં તે જોવું.
• પેશન્ટને એન્ટિબાયોટિક અને એનાલજેસિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટનો ન્યુટ્રીશનલ અને હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇનટેન રાખવું.
• પેશન્ટને એના જેસી અને એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટ ને થોડી થોડી એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટને હાઈજેનિક કન્ડિશન મેન્ટેન રાખવા માટે કહેવું.

Prostate cancer ( પ્રોસ્ટેટ કેન્સર):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

પ્રોસ્ટેટ કેન્સર એ prostate gland માં થાય છે.પ્રોસ્ટેટ ગ્રંથિમાં પ્રોસ્ટેટ ગ્રંથિના સેલનું એબનોર્મલ અને અનકંટ્રોલેબલ ગ્રોથ થાય અને ટ્યુમરનું ફોર્મેશન કરે છે અને આ tumor એ કેન્સરિયસ ટ્યુમરમાં પરિણમે છે અને કેન્સર નું  કારણ બને છે. પ્રોસ્ટેડ કેન્સર એ આજુબાજુ ની ટીશ્યુ માં પણ ફેલાય છે અને આ કેન્સર એ બોડી ના બધા જ પાર્ટ્સમાં ફેલાઈ શકે છે જેમ કે લીવર, bone, lungs વગેરે.

 Etiology ( ઇટીયોલોજી ):

• advance age (એડવાન્સ એજ)
• hereditary ( હેરેડીટરી) , 
• Hormonal influence ( હોર્મોનલ ઇન્ફ્લુએન્સ ), 
• environment Factor ( એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટર ), 
• cigarate smocking ( સિગારેટ સ્મોકિંગ ) ,
• toxins, chemical( ટોક્સિન્સ કેમિકલ). 
• industrial products( ઇન્ડસ્ટ્રીયલ પ્રોડક્ટ ). 
• diet high in saturated fat( ડાયટ હાઈ ઇન સેચ્યુરેટેડ ફેટ)

clinical manifestation ( લક્ષણો તથા ચિન્હો ):

• burning or pain during urination( યુરીનેશન સમયે બર્નિંગ તથા પેઇન થવું), 
• inability to urination( યુરીનેશન માં ઇન એબિલિટી હોવી ), 
• a sensation of incomplete emptying of the  bladder even after passing  urination( યુરીન પાસ કર્યા પછી પણ બ્લાડર ઇનકમ્પ્લીટ એમ્પટી થયું હોય તેવું સેન્સેશન થવું), 
• frequant nocturnal urination (રાતના સમયે વારંવાર યુરીનેશન માટે જવું).
• weak or interrupted flow of urine( યુરીન નો વીક તથા ઇન્ટરપ્ટેડ ફ્લો),
• blood  in urine( યુરિનમાં બ્લડ પ્રેઝન્ટ હોવું ), 
• Pelvic pain(પેલ્વિક પેઇન), 
• back or hip pain( બેક તથા હિપ પેઇન),
• abdominal pain( એબડોમીનલ પેઇન ),
• chest pain( ચેસ્ટ પેઇન ),
• weight loss( વેઇટ લોસ). 

Diagnosis evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

History tacking and physical examination(હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન), 

Biopsy( બાયોપ્સી ), 

blood  test ( બ્લડ ટેસ્ટ ),

urine test ( યુરીન ટેસ્ટ ), 

X Ray ( એક્સ રે ) ,

ct scan ( કોમ્પ્યુટેડ ટોમોગ્રાફી) , 

MRI ( મેગ્નેટીક રેઝોનન્સ ઇમેજીન્ગ ),

Management (મેનેજમેન્ટ):

• Radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી), 
• Chemotherapy (કીમોથેરાપી), 
• Biotherapy ( બાયોથેરાપી)
• gene therapy( જીન થેરાપી ),
• immuno therapy( ઇમ્યુનોથેરાપી), 
• Hormonal therapy( હોર્મોનલ થેરાપી), 
• cryotherapy( ક્રાયોથેરાપી ), 

 Nursing management (નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ ):

assessment:  

• પેશન્ટનું head to toe એક્ઝામિનેશન કરવું.
• પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવો. પેશન્ટનું પેઇન લેવલ assess કરવું.
• પેશન્ટ  skin ઇન્ટીગ્રિટી અસેસ કરવી.
• પેશન્ટનો બોવેલ અને બ્લાડર હેબીટ  asaess કરવું.
• પેશન્ટનો ઓરલ hygiene mainten રાખવું.
• પેશન્ટનો કીમોથેરાપી અને રેડીએશન થેરાપીના કારણે હેર લોસ અથવા તો કોઈ પણ સાઈડ ઈફેક્ટ થાય છે કે તે જોવું.

 Nursing diagnosis  

 1) pain related to disease condition

 Nursing  interventions: 

 Reliving pain level:

• પેશન્ટનો પેઈન લેવલ assess કરવું.
• પેશન્ટને કમ્ફર્ટેબલ પોઝિશન આપવી.
• પેશન્ટને માઈન્ડ ડાયવર્ઝનલ થેરાપી પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટને એનાલજેસીક દવાઓ પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.

 2) self care deficit related to disease condition. 

 Nursing interventions:

 provide  hygiene  conditions to the patient:

• પેશન્ટને એકદમ ક્લીન કપડા અને બેડશીટ પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને બેડ bath અને સ્પંજ bath પ્રોવાઈડ કરવો.
• પેશન્ટને ચોખ્ખી અને કરચલી વગરની બેડશીટ પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને ઓરલ કેર મેન્ટેન કરવી.
• પેશન્ટને પ્રોપર હેન્ડ વોશિંગ કરવા માટે કહેવું.

 3)Impaired skin integrity related to  cancerous condition . 

Nursing  interventions:

mainten skin integrity. 

• પેશન્ટની સ્કીન ઇન્ટીગ્રિટી અસેસ કરવી.
• પેશન્ટની skin ટર્ગર ચેક કરવી.
• પેશન્ટ ને બોડી માંથી બ્લીડિંગ થાય છે કે કેમ તે જોવું.
• પેશન્ટને બે થી ત્રણ લીટર પાણી પીવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટને બોડીમાં લોશન લગાડવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટ ને કહેવું કે સ્કીન ને ઘસવું અને તેને સ્ક્રીચ ન કરવું.
• પેશન્ટને કોટનના કપડા પહેરવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટને ટાઇટ કપડાં પહેરવા માટે ના પાડવી.

4)Impaired nutrition status of patient less than body requirement related to  diarrhea and vomiting . 

Nursing  interventions: 

improve nutritional status:

• પેશન્ટ નું ન્યુટ્રિશનલ સ્ટેટસ  assess કરવું.
• પેશન્ટને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને ભોજન લેતા હોય ત્યારે હેન્ડ વોશિંગ કરવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટને એપેટાઈઝર પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટ જમતા હોય ત્યારે તેની આજુબાજુમાં કોઈપણ બેડ ઓર્ડર વાળી વસ્તુઓ હોય તો તેને દૂર કરવી.
• પેશન્ટ અને ભાવતું અને ન ભાવતી વસ્તુઓને ધ્યાનમાં રાખવી.
• પેશન્ટ ને થોડા થોડા સમયમાં ફૂડ આપવું.
• પેશન્ટને ભાવતું હોય તેવું જ જમવા માટે આપવું.
• પેશન્ટ જ્યારે જમતું હોય ત્યારે તેનું એન્વાયરમેન્ટ એકદમ  ચોખ્ખું રાખવું.

5)Disturbed body image ( hair loss) related to radiotherapy and chemotherapy . 

Nursing  interventions: 

improve body image of patient: 

• પેશન્ટ સાથે Interpersonal રિલેશનશિપ સારા રાખવા.
• પેશન્ટ સાથે સારા રિપોર્ટ્સ બનાવી રાખવા.
• પેશન્ટને કહેવું કે hair લોસ એ થોડા સમય માટે છે.
• પેશન્ટને કહેવું કે જ્યારે કિંમોથેરાપી અને રેડીએશન થેરાપી લેતા હોય ત્યારે  hair લોસ થવા એ સામાન્ય વાત છે.
• પેશન્ટને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.

6)activity intolerance related to the weakness . 

Nursing  interventions:

improve the activities of the client. 

• પેશન્ટની એક્ટિવિટી લેવલ એસેસ કરવું.
• પેશન્ટ સાથે સારા ઇન્ટર પર્સનલ રિલેશન બનાવી રાખવા.
• પેશન્ટને કહેવું કે ડેઇલી રૂટીન એક્ટિવિટી થોડા થોડા પ્રમાણમાં કરે.
• પેશન્ટને કહેવું કે એક્ટિવિટી વચ્ચે થોડું આરામ લેવો.
• પેશન્ટને કહેવું કે પ્રોપર એક્સરસાઇઝ અને યોગા કરવા.

7)High risk of infection related to *hospitalizations . 

Nursing interventions:

reduce the risk of infection: 

• પેશન્ટની ઇન્ફેક્શન સાઈડ assess કરવી.
• પેશન્ટને હેન્ડલ કરતા હોય ત્યારે એસેપ્ટિક ટેકનીક મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટના બોડી પાર્ટ્સને ડ્રેસિંગ કરતા હોય ત્યારે એસેપ્ટિક ટેકનીક મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટને પ્રોપર ક્લીન અને હાઈજેનિક કન્ડિશન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટને કલીન ક્લોથ પહેરવા માટે આપવા.
• પેશન્ટ ને હાઈ પ્રોટીન રીચ ફૂડ આપવું કે જે ઇન્ફેક્શન સામે લડવા માટે પેશન્ટને મદદ કરે.
• પેશન્ટને પ્રોપર એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.

8)depression and fear related to treatment of  cancer . 

Nursing interventions:

Reduce the fear level of client.

• પેશન્ટનો એન્ઝાઈટી અને ફિયર લેવલ ચેક કરવો.
• પેશન્ટ સાથે ગુડ ઇન્ટર પર્સનલ રિલેશનશિપ મેઇન્ટેન રાખવા.
• પેશન્ટ પોતાના ડાઉટ્સ અને પ્રોબ્લેમ સોલ્વ કરી શકે તે માટે મદદ કરવી.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને પ્રોપર સાંભળવા.
• પેશન્ટ ના બધા જ ક્વેશ્ચનના આન્સર આપવા.
• પેશન્ટને સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટ એવી ખરાબ પરિસ્થિતિમાં કઈ રીતે પરિસ્થિતિનો સામનો કરી શકે તેના વિશે કોપીંગ એબિલિટી પ્રોવાઇડ કરવી.

Bone cancer (બોન કેન્સર):

INTRODUCTION ( ઇન્ટ્રોડક્શન ) :

બોન કેન્સર એ બોડી ના ગમે તે part માં થઈ શકે છે .પરંતુ મુખ્યત્વે બોન કેન્સર એ લોંગ બોન્સ ને જ ઇફેક્ટ કરે છે જેમ કે હાથ અને પગના બોન્સ .જો કેન્સર એ બોનમાંથી ઉત્પન્ન થાય તો તેને પ્રાઇમરી બોન કેન્સર કહેવામાં આવે છે અને જો બોન કેન્સર એ બોડી ના બીજા કોઈ પાર્ટમાંથી સ્પ્રેડ થઈ અને બોનમાં ફેલાયું હોય તો તેને સેકન્ડરી બોન કેન્સર કહેવામાં આવે છે.

type of bone cancer( ટાઇપ ઓફ બોન કેન્સર ):

1)benign bone tumor ( બિનાઇન બોન ટ્યુમર):

Benign bone tumor include:

• osteomas ( ઓસ્ટીઓમાસ),
• osteoblastomas ( ઓસ્ટીઓબ્લાસ્ટોમાસ),
• osteoidosteoma ( ઓસ્ટીઓઇડ ઓસ્ટીઓમાં),
• osteochondromas ( ઓસ્ટીઓકોન્દ્રોમાસ),
• enchondroma ( એનકોન્ડરોમાં)

2)malignant bone tumor( મેલીગ્નન્ટ બોન ટ્યુમર ): 

The most common bone tumor 

• osteosarcoma ( ઓસ્ટીઓસાર્કોમા),
• chondrosarcoma ( કોન્ડરોસાર્કોમા),
• fibrosarcoma ( ફાઈબ્રોસારકોમા),
• chordoma ( કોરડોમાં)

3)Metastasis bone cancer :

લગભગ ઘણા બધા ટાઈપના કેન્સર એ બોન માં ફેલાય છે પરંતુ મુખ્યત્વે

Bone( બોન),

Breast( બ્રેસ્ટ ),

Lungs( લંગ્સ ),

Kindny( કિડની), 

Thyroid And prostate ( થાઈરોઈડ એન્ડ પ્રોસ્ટેટ )

આ મુખ્ય ઓર્ગન છે કે જેમાંથી બોનમાં કેન્સર ટ્રાન્સમિટ થાય છે.

Etiology(ઇટીયોલોજી):

• occure at 10-25year age( 10 થી 25 વર્ષની ઉંમરમાં થાય છે ),
• exposure to radiation( રેડીએશનના એક્સપોઝરમાં આવવાના કારણે ), 
• inherited genetic disorder( ઇન હેરિટેડ જીનેટીક ડીસ ઓર્ડર ), 
• some drugs( અમુક પ્રકારની ડ્રગ્સ ),

 clinical manifestation( લક્ષણો તથા ચિન્હો ): 

• pain( પેઇન ),
• mass or lump felt in the bone( બોનમાં લમ્પ અથવા માસ જેવું સ્ટ્રક્ચર ફિલ થવું ),
• weak bone ( વીક બોન ) ,
• fever( ફીવર), 
• chills( ચીલ્સ ),
• night sweat( નાઈટ સ્વેટ), 
• anemia( એનિમિયા), 
• anorexia ( એનોરેક્ઝિયા), 
• fatigue ( ફટીગ ), 
• Tenderness ( ટેન્ડરનેસ )  ,
• weight loss ( વેઇટ લોસ ), 
• neurological symptoms may present with nerve root compression( ન્યુરોલોજિકલ સિમટમ્સ પણ જોવા મળવા ). 
• Swelling( સ્વેલીન્ગ ), 
• limited motion( લીમીટેડ મોશન ), 
• increase skin temperature over mass ( માસની ઉપર સ્કીમ ટેમ્પરેચર ઇન્ક્રીઝ થવું ).

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination ( હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન ), 
• bone scan( બોન સ્કેન),
• X Ray (એક્સે રે),
• ct scan (સીટી સ્કેન),
• MRI (એમ. આર. આઇ.),
• myelography (માયલોગ્રાફી),
• arteriography( આર્ટીરીયોગ્રાફી ),
• Biopsy (બાયોપ્સી), 
• Elevated syrum alkaline Phosphate( એલિવેટેડ સિરમ આલ્કલાઇન ફોસ્ફેટ).

Management (મેનેજમેન્ટ):

• Radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી), 
• Chemotherapy (કીમોથેરાપી), 
• Biotherapy ( બાયોથેરાપી)
• bone Merrow transplantation ( બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન )
• Immunotherapy ( ઇમ્યુનો થેરાપી ),
• Gene therapy( જીન થેરાપી ).

surgical management (સર્જીકલ મેનેજમેન્ટ ):

• limb sparing surgery ( લીમ્બ સ્પેરીન્ગ સર્જરી ), 
• amputation ( એમ્પ્યુટેશન ),
• lymph node dissection ( લીમ્ફ નોડ ડીસેક્શન), 
• Reconstructive surgery ( રીકન્સ્ટ્રક્ટીવ સર્જરી) ,
• tumor curettage ( ટ્યુમર ક્યુરેટેજ ), 
• bone grafting ( બોન ગ્રાફ્ટીન્ગ ), 
• limb salving procedures ( લીમ્બ સાલ્વીન્ગ પ્રોસીઝર ).

Nursing management ( નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ ):

• પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટ ને કેટલા અમાઉન્ટ માં બ્લડ લોસ થયો છે તે જોવું.
• પેશન્ટને કોઈપણ પ્રકારની કોમ્પ્લિકેશન છે કે નહીં તે જોવું. like deep vein thrombosis, Pulmonary embolism, Infection, Etc.
• પેશન્ટને એનાલજેસીક દવા આપવી.
• પેશન્ટને ઇન્ટ્રા વિનસ ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવું.
• જે અફેક્ટેડ એક્સ્ટ્રીમિટી હોય તેને પિલો દ્વારા સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• વધારાના પ્રોટેક્શન માટે પેશન્ટને splint પ્રોવાઈડ કરવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને તેનો ડર અને તેના બધા જ પ્રશ્નો પૂછવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટને સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટનું બોડી ઈમેજ ચેન્જ થાય એના માટે પેશન્ટને પહેલેથી તૈયાર કરવા.
• પેશન્ટને પોતાની ડેઇલી રૂટીન એક્ટિવિટી કરે તે માટે એન્કરેજ કરવું
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને ડીસીઝ અને તેના ટ્રીટમેન્ટ માટેની સંપૂર્ણ માહિતી પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટનું ન્યુટ્રીશનલ અને તેનું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇન્ટેન કરવું.
• પેશન્ટની સ્લીપ પેટન ઈમ્પ્રુવ થાય એ માટે કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરવું.
• પેશન્ટનો જે extremities નો પાર્ટ હોય એનું મુમેન્ટ કરાવવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટના જોઈન્ટને સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટ પડી જાય નહીં તેના માટે ધ્યાન રાખવું.
• પેશન્ટ માટે હેઝાર્ડ ફ્રી એન્વાયરમેન્ટ બનાવવું.
• પેશન્ટને સપોર્ટેવ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરવું.
• પેશન્ટને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.
• પેશન્ટના બધા જ પ્રશ્નોના જવાબ આપવા.
• પેશન્ટને કોપીંગ એબિલિટી ઇમ્પ્રુવ થાય એ માટે પેશન્ટને સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ Provide કરવો.

oncological emergency ( ઓન્કોલોજીકલ એમરજન્સી ) :

આ એવી લાઈફ threatening કન્ડિશન હોય છે કે જેમાં તાત્કાલિક કોઈપણ મેનેજમેન્ટ કરવાની જરૂર હોય છે.

1) superior vena cava syndrome  (સુપિરિયર વેના કાવા સિન્ડ્રોમ),

2) hypercalcemia (હાઇપરકેલ્સેમીયા),

3) Spinal cord compression (સ્પાઈનલ કોડ કમ્પ્રેશન),

4) pericardial effusion ( પેરીકાર્ડીયલ ઇફ્યુઝન ), 

5) Intra vascular Coogulopathy (ઇન્ટ્રાવાકયુલર કોએગ્યુલોપથી ),

6) tumor lysis syndrome( ટ્યુમર લાઇસીસ સિન્ડ્રોમ), 

7) Inappropriate antiduretic hormone( ઇનએપ્રોપ્રિએટ એન્ટિડાયુરેટિક હોર્મોન). 

1) superior vena cava syndrome  (સુપિરિયર વેના કાવા સિન્ડ્રોમ)

સુપિરિયર વેના કાવા syndrome માં superior vena cava એ obstruct થાય છે અને તે મુખ્યત્વે કેન્સેરીયસ પેશન્ટ મા જોવા મળે છે એમાં partially અથવા તો કમ્પ્લીટ obstruction થાય શકે છે તેના કારણે હેડ, નેક, અને અપર લિબ્સ માંથી જે બ્લડ સુપિરિયર વેના કાવા દ્વારા રાઇટ એટ્રીયમ માં આવતું હોય તે obstruct થાય છે.આમા superior vena cava એ compression થાય છે એ કોઈપણ કેન્સરયસ ટ્યુમરના કારણે, lymph node ના enlarge થવાના કારણે Superior vena cava મા કમ્પ્રેસન આવે છે અને તેના કારણે venous Circulation or drainage of the head , neck, arm, and thorax (થોરેક્સ) માંથી drainage ઘટી જાય છે. 

 Etiology ( ઇટીયોલોજી ):

• cigarette smoking ( સીગારેટ સ્મોકિંગ ), 
• tobacco use( ટોબેકો યુઝ ), 
• occupation carcinogens( ઓક્યુપેશનલ કાર્સીનોજેન્સ ),
• Nutritional deficiency( ન્યુટ્રીશનલ ડેફીસીયન્સી ), 
• non neoplastic disease such as tuberculosis( નોન નીયોપ્લાસ્ટીક ડીસીઝ જેમ કે ટ્યુબર્ક્યુલોસીસ ), 
• Chronic bronchitis( ક્રોનિક બ્રોન્કાઇટીસ ),
• Emphysema( એમ્ફાયસેમા ).

clinical manifestation ( લક્ષણો તથા ચિન્હો ):

• Cough (કફ),
• Difficulty in breathing (શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવી),
• Chest Pain (છાતીમાં દુખવું),
• Excessive phlegm (વધુ પડતા કફ આવવો),
• Blood in the phlegm (કફમાં લોહી આવવું),
• Fever (તાવ આવવો),
• Nausea and Vomiting( ઉલટી અને ઉપકા આવવા),
• Weight loss (વજન ઓછો થવો),
• Fatigue (થાક લાગવો),
• Loss of appetite (ભૂખ ન લાગવી),
• persistence pneumonitis( પર્સિસ્ટન્સ ન્યુમોનાઇટિસ ).

Diagnosis evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination (હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન), 
• X Ray ( એક્સ રે ) ,
• ct scan ( કોમ્પ્યુટેડ ટોમોગ્રાફી) , 
• pet( પ્રોઝીટ્રોન ઈમોઝીન ટોમોગ્રાફી),
• Cytological examination( સાયટોલોજિકલ એક્ઝામીનેશન)
• Bronchoscopy( બ્રોન્કોસ્કોપી )
• lymph node Biopsy ( લીમ્ફ નોડ બાયોપ્સી )
• PFT (Pulmonary function test : પલમોનરી ફંક્શન ટેસ્ટ).

Management ( મેનેજમેન્ટ ): 

• Radiation therapy( રેડીએશન થેરાપી ), 
• chemotherapy( કીમોથેરાપી ), 
• biotherapy( બાયોથેરાપી ), 
• bone Merrow therapy(બોન મેરો થેરાપી)
• immuno therapy( ઇમ્યુનો થેરાપી ), 
• broncoscopy ( બ્રોન્કોસ્કોપી ), 
• surgical resection( સર્જીકલ રીસેક્સન ). 

complications ( કોમ્પ્લીકેશન્સ ):

• hypocalcemia ( હાઇપોકેલ્સેમીયા ),
• syndrome of inappropriate antiduretic hormone( સીન્ડ્રોમ ઓફ ઇનએપ્રોપ્રિએટ એન્ટીડાયયુરેટીક હોર્મોન ), 
• spinal cord compression( સ્પાઇનલ કોર્ડ કંમ્પ્રેશન ), 
• pulmonary scaring( પલ્મોનરી સ્કેરીન્ગ ).

Nursing management ( નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ ): 

Nursing assessment : 

• પેશન્ટ ના રેસ્પિટરી રેટ અને તેના વાઈટલ સાઇન assess કરવા.
• પેશન્ટના યુરિન આઉટપુટ અસેસ કરવા.
• પેશન્ટનું પેઇન લેવલ અસેસ કરવું.
• પેશન્ટની ઇટીંગ પેટર્ન અસેસ કરવી.
• પેશન્ટની anxiety લેવલ અને તેની કોપિંગ સ્કીલ assess કરવી.
• પેશન્ટના બ્લડ ઇન્વેસ્ટિગેશન assess કરવા.
• પેશન્ટના સાઈન અને સિમટોમ ઓબ્ઝર્વ કરવા અને ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન કરવું.

 Nursing diagnosis ( નર્સિંગ ડાયગ્નોસીસ ) :

1)Impaired breathing pattern related to compromised respiration. 

Nursing interventions:

improve breathing pattern:

• પેશન્ટ નું હેડ ઊંચું કરવું જેથી પ્રોપર રીતે બ્રીધિંગ કરી શકે.
• પેશન્ટને બ્રીધિંગ એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટને પ્રિસ્ક્રાઈબ કરેલી ટ્રીટમેન્ટ આપવી અને એન્ટીમાઈક્રોબિયલ એજન્ટ અને નેબ્યુલાઈઝેશન આપવું.
• પેશન્ટને પૂરતું ઓક્સિજન આપવો.
• પેશન્ટને ચેર ઉપર બેસાડવું અને એવી રીતે બેસાડવું કે પ્રોપર શ્વાસ લઈ શકે.

2)Impaired nutrition pattern less than body requirement related to nausea and vomiting. 

Nursing interventions:

improve nutritional status:

• પેશન્ટને કહેવું કે થોડા પ્રમાણમાં હાઈ કેલેરી અને હાઈ પ્રોટીન વાળું ફૂડ લેવું.
• પેશન્ટને પૂરતા પ્રમાણમાં પ્રોટીન લેવા માટે કેવું જેવું કે દૂધ ,ઈંડા ,ચિકન, માછલી, ચીઝ વગેરે.
• પેશન્ટને પૂરતા પ્રમાણમાં વિટામીન આપવા.
• પેશન્ટને ભાવતું ફૂડ આપવું.
• પેશન્ટને ટોટલ parental ન્યુટ્રીશન પ્રોવાઇડ કરવું.

3)pain related to abnormal cell growth . 

Nursing interventions:

controlling pain:

• પેશન્ટનો પેઇન લેવલ અસેસ કરવું.
• પેશન્ટને એનાલજેસીક દવાઓ આપવી.
• પેશન્ટને માઈન્ડ ડાઈવરઝનલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટ ને રીએસ્યોરન્સ પ્રોવાઇડ કરવું.

4)anxiety, fear related to theraputic regimen and prognosis. 

Nursing interventions:

minimizing anxiety:

• પેશન્ટનું એન્ઝાઇટી લેવલ assess કરવું.
• પેશન્ટને તેની ફીલિંગ્સ એક્સપ્લેઇન કરવા માટે કહેવી.
• પેશન્ટને NSAID ( non steroidal anti Inflammatory drugs) ડ્રગ્સ પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટને પ્રોસિજર એક્સપ્લેન કરવી.
• પેશન્ટ સાથે સારા કોમ્યુનિકેશન બનાવી રાખવા.

Spinal cord compression ( સ્પાઇનલ કોડ કમ્પ્રેશન):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

Spinal cord કમ્પ્રેશનમાં લિફ્ટનોડ એનલાર્ઝ થવાના કારણે અને ટ્યુમરનું ફોર્મેશન થવાના કારણે spinal cord નુ compression થાય છે અને તેના કારણે nervous system affect થાય છે. Nervous system ની એબનોર્માલિટી આવે છે. આ abnormality ના લીધે મોરબીડીટી (morbidity) અને મોરટાલીટી (mortality) તરફ લઈ જાય છે.

Etiology (ઇટીયોલોજી):

• tumor ( ટ્યુમર ), 
• lymphomas ( લિમ્ફોમાસ, ),
• intervertebral collapse ( ઇન્ટરવર્ટિબ્રલ collapse) , 
• Metastasis cancer ( મેટાસ્ટેસિસ કેન્સર )(Breast,lung,myeloma Lymphoma.).

 clinical manifestation( લક્ષણો તથા ચિન્હો ): 

• local inflammation( લોકલ ઇન્ફ્લામેશન ), 
• Swelling (સોજો આવે),
• venous stasis( વિનસ સ્ટેસીસ ),
• Impaired blood supply( ઇમ્પેઇર્ડ બ્લડ સપ્લાય ), 
• Pain (દુખાવો થવો),
• neurological Dysfunction( ન્યુરોલોજીકલ ડિસ્ફંક્શન ), 
• weakness( વિકનેસ ), 
• bladder and bowel Dysfunction( બ્લાડર એન્ડ બોવેલ ડિસ્ફંક્શન ). 

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination ( હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન ), 
• percussion Tenderness at the level of compression( પરક્યુટેનીયસ ટેન્ડરનેસ એટ ધ લેવલ ઓફ કંમ્પ્રેશન ). 
• abnormal reflexes( એબનોર્મલ રિફ્લેક્સીસ ),
• sensory and motor abnormality( સેન્સરી એન્ડ મોટર એબનોર્માલિટીસ ), 
• X Ray (એક્સે રે),
• ct scan (સીટી સ્કેન),
• MRI (એમ. આર. આઇ.).

Management (મેનેજમેન્ટ):

• Radiation therapy (રેડિયેશન થેરાપી),
• Chemotherapy (કીમોથેરાપી), 
• surgery ( સર્જરી ),
• Biotherapy ( બાયોથેરાપી)
• bone Merrow therapy(બોન મેરો થેરાપી)
• Gene therapy ( જીન થેરાપી ). 

Nursing management ( નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ ):

• પેશન્ટનો પ્રોપર એસેસમેન્ટ કરવું.
• પેશન્ટનો ન્યુરોલોજીકલ એસસેસમેન્ટ કરવું.
• પેઇન લેવલને કંટ્રોલ કરવો.
• પેશન્ટને કોમ્પ્લિકેશનમાંથી પ્રિવેન્ટ કરવા.
• પેશન્ટને એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
• પેશનનું bowel અને બ્લાડર હેબિટ ચેક કરવું.
• પેશન્ટને Reassure આપવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને કોપિંગ એબિલિટી માટે કહેવું.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને સાયકોલોજીકલ સપોર્ટ provide કરવો.

hypercalcemia ( હાઇપરકેલ્સેમીયા ):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

હાઇપરકેલ્સેમીયા માં બોડીમાં કેલ્શિયમનું લેવલ normal level કરતા વધી જાય છે.બોડીમાં કેલ્શિયમનું લેવલ કીડની કેન્સર ના કારણે વધી જાય છે.કિડની કેન્સર થવાના કારણે કિડની તે પ્રોપર work કરતી નથી અને તેના કારણે બોડી નું calcium લેવલ ઇન્ક્રીઝ થાય છે અને તેના કારણે બોડીમાં કેલ્શિયમનું લેવલ વધી જાય છે અને તે hypercalcemia મા પરિણમે છે.

Etiology (ઇટીયોલોજી):

bone distuction by tumor cell (બોન ડીસટ્રક્શન બાય ટ્યુમર સેલ) ,

excessive use of calcium (એક્સેસીવ યુઝ ઓફ કેલ્સીયમ),

inadequate absorption of calcium in the body (ઇનએડીક્યુએટ એબ્ઝોર્બસન્સ ઓફ કેલ્સીયમ ઇન ધ બોડી ).

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

serum calcium level exceeding 11mg/dl ( સીરમ કેલ્શિયમનું level 11mg/dl થી વધુ. )

Management (મેનેજમેન્ટ):

• પેશન્ટને પ્રોપર ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને ડાયયુરેટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
• calcitonin નો ઉપયોગ કરવો કેલ્શિયમનું લેવલ ઓછું કરવા માટે.
• જે પેશન્ટને હાઈપરકેલસીમિયાની કન્ડિશન થવાની હોય તેને આઇડેન્ટીફાય કરવું.
• પેશન્ટ અને ફેમિલી મેમ્બર્સને એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને એક્સપ્લેન કરવું કે ડાયટરી અને ફાર્મેકોલોજીકલ ઇન્ટરવેશન નો ઉપયોગ કરે જેમ કે સ્ટૂલ સોફ્ટનર અને લક્ઝેટીવ નો ઉપયોગ કરવો.
• પેશન્ટને કહેવું કે તેનું ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ મેન્ટેન રાખે.
• પેશન્ટને nausea અને વોમિટિંગ હોય તો antiemetic મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટ ને થોડું થોડું હલન ચલન કરવા માટે કહેવું.

pericardial effusion ( પેરીકાર્ડિયલ ઇફયુઝન):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

આમાં pericardial ( heart નું સૌથી ઉપરનું membrane) તેમાં લંગ્સ અને ઇસોફેગસ કેન્સર ના કારણે ફ્લુઈડનું કલેક્શન થાય છે.તેને પેરીકાર્ડીયલ ઇફ્યુઝન કહેવામાં આવે છે.

Etiology (ઇટીયોલોજી):

• cancerous tumor ( કેન્સેરીયસ ટ્યુમર ), 
• tumor of lung and Esophagus ( લંગ્સ અને ઇસોફેગસ ની ટ્યુમર ),
• breast cancer( બ્રેસ્ટ કેન્સર ).

 clinical manifestation( લક્ષણો તથા ચિન્હો ): 

• compensatory tachycardia( કમ્પેન્સેટરી ટેકીકાર્ડીયા ), 
• increaed vascular pressure( ઇન્ક્રીઝ વાસ્ક્યુલર પ્રેશર ), 
• narrow pulse pressure ( નેરો પલ્સ પ્રેશર ), 
• lowest blood pressure( લોવેસ્ટ બ્લડ પ્રેશર ), 
• sortness of breath( શોર્ટનેસ ઓફ બ્રિધ ), 
• weakness( વિકનેસ ),
• chest pain( ચેસ્ટ પેઇન ),
• anxiety( એન્ઝાઇટી ), 
• lethargy( લેથાર્જી ). 

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination ( હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન ), 
• E.C.G.( ઇ.સી.જી. ),
• chest x-ray( ચેસ્ટ એક્સે રે),, 
• ultrasound( અલ્ટ્રાસાઉન્ડ )
• ct scan (સીટી સ્કેન),
• MRI (એમ. આર. આઇ.).

Management (મેનેજમેન્ટ):

• pericardial aspiration ( પેરીકાર્ડિયલ એસ્પિરેશન ).
• ECG નું ક્લોઝ મોનિટર કરવું.
• pericardial એસ્પિરેશન કરતા હોય ત્યારે કાર્ડિયોલોજિસ્ટને આશિષ્ટ કરવું .
• cardio vascular pressure carefully monitor કરવુ . 
• પેશન્ટ નું હાઇજનિક કન્ડિશન મેન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટ નું ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ મેન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટને Reassurance આપવો.
• પેશન્ટને કમ્ફર્ટેબલ પોઝિશન પ્રોવાઈડ કરવી.
• પેશન્ટને કમ્ફર્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને બીજા કોઈ પણ પ્રકારનું કોમ્પ્લીકેશન છે કે નહીં તે મોનિટર કરવું.

Disseminate intravascular Coogulopathy ( ડીસસેમીનેટ ઇન્ટ્રાવાસ્ક્યુલર કોએગ્યુલોપથી ):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

ડિસેમિનેટેડ ઇન્ટ્રાવાસ્ક્યુલર કોગ્યુલેશન (DIC) એ એક સિરીયસ કન્ડિશન છે જ્યાં બોડી ની બ્લડ ક્લોન્ટીગ થય જવાની સિસ્ટમ ઓવરએક્ટીવ અને વ્યાપક બને છે, જેના કારણે એબનોર્મલ બ્લડ ક્લોટિન્ગ થય જાય અને વધુ પડતું બ્લીડીન્ગ થાય છે. તે પોતે કોઈ ડીસીઝ નથી, પરંતુ અન્ય underlying conditions ની કોમ્પ્લીકેશન્સ છે. DIC માં કોગ્યુલેશનનું સીસ્ટેમીક એક્ટીવેશન ઇનવોલ્વ છે, જે માઇક્રોવાસ્ક્યુલર થ્રોમ્બોસિસ (નાના બ્લ્ડ ક્લોટ) તરફ દોરી જાય છે અને સાથે સાથે પ્લેટલેટ્સ અને ક્લોટીન્ગ ફેક્ટર ના વપરાશને કારણે પોટેન્શીયલી રીતે લાઇફ થ્રીએટનીન્ગ હેમરેજ થાય છે.આ બ્લડિંગ એ ઇન્ટર્નલી અથવા તો એક્સ્ટર્નલી બંને રીતે થઈ શકે છે.

Etiology (ઇટીયોલોજી):

• Haematological Cancer (હિમાટોલોજીકલ કેન્સર),
• Prostate Gland Cancer (પ્રોસ્ટેટ ગ્લેન્ડનું કેન્સર),
• Abnormality in Gasterointestinal track and Lungs ( ગેસ્ટેરો ઇન્ટેસ્ટાઇનલ ટ્રેક અને લંગ્સમાં એબનોર્માલિટીસ) .
• Chemotherapy (કીમોથેરાપી),
• sepsis (સેપ્સિસ),
• Hepatic failure ( હીપેટીક ફેઇલ્યોર ). 

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination ( હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન ),
• decrease hemoglobin ( ડીક્રીઝ હીમોગ્લોબિન ), 
• decrease hematocrit ( ડીક્રીઝ હીમાટોક્રીટ ),
• Elevated fibrinogen split products ( એલીવેટેડ ફાઇબ્રીનોજન સપ્લીટ પ્રોડક્ટ ),
• positive protamine sulfate precipitation test ( પોઝીટીવ પ્રોટામાઇન સલ્ફેટ પ્રેસીપીટેશન ટેસ્ટ ).

 clinical manifestation( લક્ષણો તથા ચિન્હો ): 

• blood clot formation( બ્લડ ક્લોટ્સ ફોર્મેશન ), 
• greater risk for Impaired circulation (ગ્રેટર રિસ્ક ઓફ ઇમ્પેઇર્ડ સર્ક્યુલેશન ), 
• tissue hypoxia( ટીસ્યુ હાઇપોકઝીયા ),
• fibrinolysis may occur ( ફાઇબ્રિનોલિસિસ થઈ શકે છે ). 

Management (મેનેજમેન્ટ):

• પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ check કરવું.
• પેશન્ટ ની સ્કીન ઇન્ટીગ્રિટી ચેક કરવી.
• પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન અને મુખ્યત્વે ટેમ્પરેચર ચેક કરવું.
• પેશન્ટની વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ચેક કરવી.
• પેશન્ટને ચેસ્ટ પેઈન થાય છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
• પેશન્ટ ને abdominal ટેન્ડરનેસ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
• પેશન્ટના બોડીના ઓરીફિસીસ ચેક કરવા કે જેમાંથી ટ્યુબનું ઈન્સરસ્ન કરેલું હોય કે જો તેમાંથી બ્લીડિંગ થાય છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
• પેશન્ટ ના લેબોરેટરી ટેસ્ટીસ કરાવવા.
• પેશન્ટના ઓક્સિજન લેવલનું assess કરવુ.
• પેશન્ટની વેઇન પંચર કરેલી હોય તે સાઇટ પર વધુ પ્રેશર અપ્લાય કરવું.
• પેશન્ટની ઓરલ hygiene મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટને ડીપ Breathing એક્સરસાઇઝ શીખવાડવી.
• પેશન્ટને કામ અને કમ્ફર્ટેબલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.

Syndrome of inappropriate sections of antidiuretic hormone (SIADH) (સીન્ડ્રોમ ઓફ ઇનએપ્રોપ્રિએટ એન્ટિડાયુરેટિક હોર્મોન ):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

સીન્ડ્રોમ ઓફ ઇનએપ્રોપ્રિએટ એન્ટિડાયુરેટિક હોર્મોન ( SIADH ) આ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં antidiuretic hormone (ADH) જેનું એબનોરમલ ટ્યુમર માંથી અનકન્ટ્રોલ્ડ રીલીઝ થાય છે અથવા તો એબનોર્મલ stimulation ઓફ હાયપોથેલેમિક pituitary નેટવર્ક ના કારણે અનકન્ટ્રોલ્ડ રીલીઝ થાય છે અને તેના કારણે એક્સ્ટ્રા સેલ્યુલર ફ્લ્યુઈડનું વોલ્યુમ વધી જાય છે અને હાઈપોનેટ્રેમીયા (hyponatremia : low level of sodium in body) ની કન્ડિશન થાય છે.

Etiology (ઇટીયોલોજી):

• cancer of lungs (ફેફસાંનું કેન્સર ), 
• Antineoplastic agents also stimulate ADH ( antiduretichormone) secretion.

 clinical manifestation( લક્ષણો તથા ચિન્હો ): 

• A person’s personality changes (વ્યક્તિની પર્સનાલિટી ચેન્જ થાય છે).
• irritability  થાય છે.
• Vomitting (વોમીટીંગ),
• Increase Weight (વજન વધી જાય છે),
• Head Ache (માથું દુખે) ,
• Fatigue (થાક લાગે) ,
• confusion ( કન્ફ્યુઝન ), 
• seizure ( આચકી આવે છે),
• abnormal reflexes ( એબનોર્મલ રિફ્લેક્સીસ ), 
• papilledema( પેપીલોઇડીમા ),
• coma( કોમા ),
• death( ડેથ ).

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination ( હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન ),
• decrease Cirum sodium level( ડિક્રીઝ સીરમ સોડિયમ લેવલ ),
• increase urine osmolarity( ઇન્ક્રીઝ યુરીન ઓસ્મોલારીટી ), 
• decrease creatinine And Albumin ( ડિક્રીઝ ક્રીએટીનીન એન્ડ આલ્બ્યુમિન).

Management (મેનેજમેન્ટ):

• fluid ઇન્ટેક ઓછું કરવું 500 થી 1000 ml/day  fluid ઇન્ટેક કરવું.
• diuretic થેરાપીનું યુઝ કરવો.
• પેશન્ટ નું ઇન્ટેક આઉટપુટ મોનિટર કરવું.
• પેશન્ટ નું કનશિયસનેસ લેવલ ચેક કરવુ.
• પેશન્ટ ના lungs અને તેના હાર્ટ સાઉન્ડ સાંભળવા.
• પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
• પેશન્ટ નો દરરોજ વજન ચેક કરવો.
• પેશન્ટનું યુરિનની સ્પેસિફિક ગ્રેવિટી ચેક કરવી.
• પેશન્ટના લેબોરેટિવ ટેસ્ટ કરાવવા.
• પેશન્ટના ઇલેક્ટ્રોલાઇટ check કરવા.
• પેશન્ટનું બ્લડ અને યુરિન ટેસ્ટ કરાવવા.
• પેશન્ટની એક્ટિવિટી લેવલ ઓછું કરવું.
• પેશન્ટની ઓરલ  hygiene મેન્ટેન રાખવી.
• પેશન્ટની એન્વાયરમેન્ટલ સેફટી રાખવી અને fluid intake ઓછું કરવાનું કહેવું.
• પેશન્ટને કોપીંગ અને સાયકોલોજીકલ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.

Tumor lysis syndrom ( ટ્યુમર લાઇસીસ સિન્ડ્રોમ ):

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

ટ્યુમર લાઇસીસ સિન્ડ્રોમ આ એવી કોમ્પ્લિકેશન છે કે જેમાં કેન્સરિયસ ટ્યુમર બ્રેકડાઉન થાય છે.આ કોમ્પ્લિકેશન છે કે કેમોથેરાપી અને રેડીએશન થેરાપીની કે જેમાં કેન્સરિયસ ટ્યુમર બ્રેકડાઉન થાય છે અને તેના કારણે જે કેન્સરિયસ ટ્યુમર નુ fluid હોય તે રિલીઝ થાય છે અને બોડીમાં એક્યુમ્યુલેશન થાય છે અને કિડની એ પ્રોપર રીતના ફંક્શન કરતી નથી અને તેના કારણે બોડીમાં ઇન્ટ્રા સેલ્યુલર ફ્યુડ નું કલેક્શન થાય છે અને  oedematous કન્ડિશન ઉત્પન્ન થાય છે.અને આ કન્ડિશન એ ખૂબ જ ફેટલ એટલે કે નુકસાનકારક હોય છે.

Etiology (ઇટીયોલોજી):

• કેમોથેરાપી પછી Immidiatly સેલ તૂટવાથી
• ઊંચા ગ્રેડના લિંફોમા (જેમ કે Burkitt lymphoma)
• એક્યુટ લ્યૂકેમિયા (ALL, AML)
• મોટા કદના અથવા ઝડપથી વધતા ટ્યુમર
• રેડીએશન થેરાપી પછી
• CAR-T કે Targeted Therapy
• Uretersની બિમારી અથવા ડિહાઈડ્રેશન
• સ્પોન્ટેનિયસ TLS – ખૂબ જ રેર, સારવાર વગર ટ્યુમર સેલ તૂટી જાય

 clinical manifestation( લક્ષણો તથા ચિન્હો ): 

• fatigue( ફટીગ ), 
• weakness( વિકનેસ ), 
• memory loss ( મેમરી લોસ ), 
• altered mental status( અલ્ટર મેન્ટલ સ્ટેટસ ), 
• muscles cramp ( મસલ્સ ક્રેમ્પ ),
• tetanus( ટીટેનસ ),
• seizure( સીઝર ), 
• Elevated blood pressure( એલિવેટેડ બ્લડ પ્રેશર ), 
• dusrrhythmias( ડીશરીધમિયા ),
• cardiac arrest( કાર્ડિયાક અરેસ્ટ ), 
• anorexia( એનોરેક્ઝિયા ), 
• nausea( નોઝિયા ), 
• vomiting( વોમીટીંગ ), 
• abdominal cramps( એબડોમિનલ ક્રેમ્પ્સ ), 
• diarrhea( ડાયેરિયા ), 
• oliguria( ઓલીગોયુરિયા ),
• anuria( એનયુરિયા ),
• Renal failure( રિનલ ફેઇલ્યોર ), 
• acidic urine pH( એસીડીક યુરીન પી. એચ.).

Diagnostic evaluation ( ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ):

• History tacking and physical examination ( હીસ્ટ્રી ટેકીન્ગ એન્ડ ફીઝીકલ એક્ઝામીનેશન ), 
• laboratory investigation( લેબોરેટ્રી ઇનવેસ્ટીગેશન્સ ). 

Management (મેનેજમેન્ટ):

• પેશન્ટને Diuretic મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
• હાયપરટોનિક ડેક્સ્ટ્રોઝ અને regular ઇન્સ્યુલિનનું administration કરવું. તે પોટેશિયમને cells માં ખસેડે છે અને પોટેશિયમનું level ઘટાડે છે.
• જે પેશન્ટ હાઈરિસ્ક હોય તેને આઈડેન્ટિફિકેશન કરવું.
• પેશન્ટ નું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટને કોઈપણ પ્રકારનો ઈલેક્ટ્રોલાઇટ ઇમ્બેલેન્સ છે કે નહીં તે જોવું.
• પેશન્ટના યુરિનની pH  અસેસ કરવી.
• પેશન્ટનું fluid અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ બેલેન્સ જોવું.
• પેશન્ટ નું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ મેઇન્ટેન રાખવું.
• પેશન્ટને સાઇકોલોજીકલ સપોર્ટ પ્રોવાઇડ કરવો.

FOR UNLOCK 🔓 FULL COURSE NOW. MORE DETAILS CALL US OR WATSAPP ON- 8485976407.

સંપૂર્ણ કોર્ષને અનલોક 🔓 કરવા માટે અથવા વધુ માહિતી માટે નીચે મુજબના નંબર પર સંપર્ક કરો અથવા whatsapp કરો.-
8485976407.