Define keratitis (ડિફાઈન કેરાટાઇટિસ)

કોર્નિયાના ઇન્ફેક્શન અને ઇન્ફલામેશનને કેરાટાઇટિસ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

Write causes of keratitis (રાઇટ કોઝીસ ઓફ કેરાટાઇટિસ)

• બેક્ટેરિયલ, વાયરલ અને ફંગલ ઇન્ફેક્શન
• ટ્રોમા
• આઇ ઇન્જરી
• ડ્રાય આઇ
• એલર્જીક રિએકશન
• એક્સપોઝર ટુ યુવી રેઇસ
• એક્સપોઝર ટુ કેમિકલ
• પુર કોન્ટેક લેન્સ હાઇજીન
• ઇમ્યુન સિસ્ટમ ડિસફંક્શન Explain clinical manifestations of keratitis (એક્સપ્લેન ક્લિનિકલ મેનિફેસ્ટેશન ઓફ કેરાટાઇટિસ)
• આઇપેઇન
• રેડનેસ ઇન આઇ
• આઇ ઇરીટેશન
• બ્લર્ડ વિઝન
• ફોટોફોબિયા
• એક્સકેસીવ ટીઅરિંગ
• ડિસ્ચાર્જ ફ્રોમ ધ આઇ
• ફીલિંગ લાઈક સમથીંગ ઇન આઇ
• ડિફિકલ્ટી ટુ ઓપનિંગ આઈ Write diagnostic evaluation of keratitis (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ કેરાટાઇટિસ)
• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન (સ્પેશિયલી આઇ એક્ઝામિનેશન)
• વિસ્યુલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• સ્લિટ લેમ્પ એક્ઝામિનેશન
• કોર્નીયલ સ્ટેનિંગ
• કોન્ફોકલ માઇક્રોસ્કોપી
• માઇક્રોબાયલ કલ્ચર Write management of keratitis (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ કેરાટાઇટિસ)
• ટોપિકલ મેડિસીન : ટોપિકલ એન્ટીબાયોટિક આઇ ડ્રોપ અને કોટીકોસ્ટીરોઇડ ઉપયોગ કરવો.
• સિસ્ટેમિક ડ્રગ : જો કેરાટાઇટિસ એ બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શનને કારણે થયેલ હોય તો તેને ટ્રીટ કરવા માટે એન્ટિબાયોટિક આપવી. જો કેરાટાઇટિસ એ વાયરલ અથવા ફંગલ ઇન્ફેક્શનને કારણે થયેલ હોય તો તેને ટ્રીટ કરવા માટે એન્ટિવાયરલ અથવા એન્ટીફંગલ મેડિસિન આપવી.
• પેઇન મેનેજમેન્ટ : પેઇન રીલીવ કરવા માટે ઓવર ધ કાઉન્ટર પેઇન રિલીવર્સ ડ્રગ પ્રોવાઇડ કરવી.
• સાયક્લોપ્લેજિક્સ એજન્ટ : સાયક્લોપ્લેજિક્સ એજન્ટ એ પેઇન અને ઇન્ફ્લામેશનને રીડયુસ કરે છે અને આઇ મસલ્સને ટેમ્પરરી રિલેક્સ કરે છે.
• વાર્મ કમ્પ્રેસીસ : અફેકટેડ આઇ પર વાર્મ કમ્પ્રેસીસ પ્રોવાઇડ કરવું જે ડિસ્કમ્ફર્ટ દૂર કરે છે અને હીલિંગને પ્રમોટ કરે છે.
• અવોઇડન્સ ઓફ કોન્ટેક્ટ લેન્સ : જ્યાં સુધી ઇન્ફેક્શન રીસોલ્વ ન થય જાય ત્યાં સુધી પેશન્ટને કોન્ટેક્ટ લેન્સ પહેરવાના અવોઇડ કરવા કહેવું.
• પ્રોટેક્શન ફ્રોમ ધ લાઇટ : લાઇટ થી પ્રોટેક્શન મેળવવા માટે સન ગ્લાસીસ અથવા પ્રોટેક્ટીવ આઇવીઅરનો ઉપયોગ કરવો. જે લાઇટ સેનસીટીવિટીથી પ્રોટેક્શન આપે છે.
• સર્જીકલ ઇન્ટરવેશન : કોર્નીયલ સ્કેરિંગ વાળા કેસીસમાં કેરાટોપ્લાસ્ટી કરવામાં આવે છે.

Define corneal ulcer (ડીફાઇન કોર્નિયલ અલ્સર)

• કોર્નિયલ અલ્સરને ‘અલ્સેરેટિવ કેરાટાઇટિસ’ અને ‘આઇસોર’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
• કોર્નિયલ અલ્સર એ કોર્નિયા પર જોવા મળતું પેઇનફૂલ ઓપન સોર છે. (કોર્નિયા એ આઈનું ટ્રાન્સપરન્ટ આઉટર લેયર છે)

Write causes of corneal ulcer (રાઈટ કોઝીસ ઓફ કોર્નિયલ અલ્સર)

• બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન : કોમન બેક્ટેરિયા જેવા કે સ્ટેફાયલોકોકસ ઓરિયસ, સ્ટ્રેપ્ટોકોકસ વિરિડાન્સ, સ્યુડોમોનાસ એરુગિનોસા જેવા બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શનને કારણે કોર્નિયલ અલ્સર જોવા મળે છે.
• વાયરલ ઇન્ફેક્શન : હર્પીસ સિમ્પ્લેક્સ વાયરસ, હર્પીસ ઝોસ્ટર વાયરસ, વેરીસેલા ઝોસ્ટર વાયરસને કારણે કોર્નિયલ અલ્સર જોવા મળે છે.
• ફંગલ ઇન્ફેક્શન : ફ્યુઝેરિયમ, એસ્પરજીલસ, કેન્ડીડા જેવી ફગંસને કારણે કોર્નિયલ અલ્સર જોવા મળે છે.
• પેરાસાયટિક ઇન્ફેક્શન : એકાન્થામોઇબા કેરાટાઇટિસ જેવા પેરાસાયટિક ઇન્ફેક્શનને કારણે કોર્નિયલ અલ્સર જેવી કન્ડીશન જોવા મળે છે.
• ટ્રોમા : આઈ ઈન્જુરી જેમકે સ્ક્રેચ, કટ વગેરેને કારણે કોર્નિયલ અલ્સર જોવા મળે છે.
• કોન્ટેક્ટ લેન્સ વીઅર : કોન્ટેક્ટ લેન્સનો ઇમ્પ્રોપર યુઝ કરવાને કારણે અને કોન્ટેક્ટ લેન્સને વીઅર કરતા સમયે પ્રોપર હાઈજીન મેન્ટેન ન કરવાને કારણે પણ કોર્નિયલ અલ્સર જેવી કન્ડીશન જોવા મળે છે.
• ડ્રાય આઈ સિન્ડ્રોમ : ઇનસફીસીયન્ટ ટીઅર પ્રોડક્શન અને પુર ટીઅર ક્વોલિટીને કારણે કોર્નિયલ ડ્રાયનેસ અને અલ્સર જોવા મળે છે.
• ઇમ્યુનો ડેફીસીયન્સી : ઇમ્યુનો ડેફીસીયન્સી ધરાવતા લોકોમાં કોર્નિયલ અલ્સર થાવાના ચાન્સીસ વધી જાય છે.
• અન્ડરલાઇન ઓક્યુલર કન્ડિશન : ઓક્યુલર કન્ડિશન જેવી કે બ્લેફેરાયટિસ, કેરાટાઇટિસ, કેરાટોકન્જક્ટીવાયટીસ કેવી કન્ડિશનને કારણે કોર્નિયલ અલ્સર જોવા મળે છે.
• કેમિકલ બર્ન્સ : કેમિકલ સબ્ટન્સના કોન્ટેકમાં આવવાથી કોર્નિયા ડેમેજ થાય છે અને કોર્નિયલ અલ્સર જેવી કન્ડિશન જોવા મળે છે.

Write clinical manifestations of corneal ulcer (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ કોર્નિયલ અલ્સર)

• શાર્પ આઇ પેઇન
• રેડનેસ
• બ્લર વિઝન
• સેનસીટીવીટી ટુ લાઇટ (ફોટોફોબિયા)
• એક્સકેસીવ ટીઅરિંગ
• વોટરી અને પુરુલન્ટ ડિસ્ચાર્જ ફ્રોમ ધ આઇ
• ફોરેન બોડી સેન્સેસન
• લોસ ઓફ વિઝ્યુઅલ એક્યુટી Write diagnostic evaluation of corneal ulcer (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ કોર્નિયલ અલ્સર)
• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• સ્લિટ લેમ્પ એક્ઝામિનેશન
• કલ્ચર એન્ડ સેનસીટીવીટી ટેસ્ટ
• કોર્નીયલ સ્ક્રેપિંગ અને બાયોપ્સી

Management of corneal ulcer (મેનેજમેન્ટ ઓફ કોર્નીયલ અલ્સર)

• એન્ટીબાયોટિક થેરાપી : જો કોર્નીયલ અલ્સર બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શનને કારણે થયું હોય તો તેની ટીટ કરવા માટે એન્ટિબાયોટિક આઇડ્રોપનો ઉપયોગ કરવો.
• એન્ટિવાયરલ થેરાપી : જો કોર્નીયલ અલ્સર વાયરલ ઇન્ફેક્શનને કારણે થયું હોય તો તેને ટ્રીપ કરવા માટે એ એન્ટિવાયરલ ઓઇન્ટમેન્ટનો ઉપયોગ કરવો.
• એન્ટીફંગલ મેડિસીન : જો કોર્નીયલ અલ્સર ફંગલ ઇન્ફેક્શનને કારણે થયું હોય તો તેની ટ્રીટ કરવા માટે ટોપિકલ એન્ટીફંગલ એજન્ટનો ઉપયોગ કરવો.
• કોર્ટીકોસ્ટેરોઇડ આઇ ડ્રોપ : સિલેક્ટેડ કેસીસમાં ઇન્ફ્લામેશનને રીડયુઝ કરવા માટે કોર્ટીકોસ્ટેરોઇડ આઇ ડ્રોપનો ઉપયોગ કરવો.
• પેઇન મેનેજમેન્ટ : પેઇન રીલીવ કરવા માટે ઓરલ અથવા ટોપિકલ એનાલજેસિક ડ્રગનો ઉપયોગ કરવો.
• સર્જીકલ ઇન્ટરવેશન : ડીપ કોર્નીયલ અલ્સર અને સિવીયર કેસીસમાં સર્જીકલ ઇન્ટરવેશન કરવામાં આવે છે. સર્જીકલ ઇન્ટરવેશનમાં કન્જકટાઇવલ ગ્રાફટ અથવા ફ્લેપ અને કોર્નીયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન કરવામાં આવે છે.
  

Define cataract (ડીફાઇન કેટરેક્ટ)

કેટરેક્ટ એ ઓક્યુલર કન્ડિશન છે જેમાં ક્લીઅર ક્રિસ્ટલાઇન લેન્સમાં ક્લાઉડીંગ અને ઓપેસિટી જોવા મળે છે. જેને કારણે બ્લર્ડ વિઝન જોવા મળે છે.

Write causes of cataract (રાઇટ કોઝીસ ઓફ કેટરેક્ટ)

કેટરેક્ટ એ ઘણા બધા ફેક્ટરને કારણે જોવા મળે છે. જે નીચે મુજબ છે :

• એજ :
• હેરિડિટરી (જીનેટીક ફેક્ટર)
• એક્સપોઝર ટુ યુવી લાઇટ
• એક્સપોઝર ટુ હીટ
• સ્મોકિંગ
• ઓબેસીટી
• ડાયાબિટીસ
• આઇ ઇન્જરી
• પ્રિવીયસ આઇ સર્જરી
• ઇન્ટ્રાઓક્યુલર ડિસઓર્ડર
• યુઝ ઓફ મેડીકેશન (કોર્ટીકોસ્ટીરોઇડ, ઓરલ કોન્ટ્રાસેપ્ટીવ) Write classification of cataract (રાઇટ ક્લાસિફિકેશન ઓફ કેટરેકટ)

ક્લાસિફિકેશન એકોર્ડિંગ ટુ કોસ

• એજ રીલેટેડ (સીનાઇલ) કેટરેકટ : આ મોસ્ટ કોમન ટાઇપ છે જે લેન્સમાં એજ રીલેટેડ ચેન્જીસ થવાને કારણે જોવા મળે છે.
• કન્જીનેટલ કેટરેકટ : કન્જીનેટલ કેટરેકટ એ જન્મ સમયે પ્રેઝન્ટ હોય છે. જે જીનેટીક ફેક્ટરને કારણે જોવા મળે છે.
• સેકન્ડરી કેટરેકટ : સેકન્ડરી કેટરેકટ એ આઇ કન્ડિશન અથવા સિસ્ટેમિક કન્ડિશનને કારણે ડેવલપ થાય છે. જેમકે ડાયાબિટીસ, ટ્રોમા, ઇન્ફલામેશન
• ટ્રોમેટીક કેટરેકટ : ટ્રોમેટીક કેટરેકટ એ આઇમાં પેનેટ્રેટિંગ અથવા બ્લન્ટ ટ્રોમા થવાને કારણે જોવા મળે છે.
• રેડીએશન કેટરેકટ : રેડીએશન કેટરેકટ એ આયોનાઇઝ રેડીએશનના કોન્ટેકમાં હોવાને કારણે જોવા મળે છે.
• ઇલેક્ટ્રિકલ કેટરેકટ : ઇલેક્ટ્રિકલ કેટરેકટ એ ઇલેક્ટ્રીક ઇન્જરી અથવા હાઇ વોલ્ટેજ ઇલેક્ટ્રિકલ કરંટના કોન્ટેક્ટમાં આવવાથી જોવા મળે છે.
• ટોકસિક કેટરેકટ : ટોકસિક કેટરેકટ એ ટોક્સિક કેમિકલ અથવા મેડીસિનના સંપર્કમાં આવવાને કારણે જોવા મળે છે.
• મેટાબોલીક કેટરેકટ : મેટાબોલીક કેટરેકટ એ મેટાબોલીક ડીસઓર્ડરને કારણે જોવા મળે છે. જેમકે ગેલેકટોસેમિયા, વિલ્સન ડીઝીસ

ક્લાસિફિકેશન એકોર્ડિંગ ટુ લોકેશન વિથીન લેન્સ

• ન્યુક્લિયર કેટરેકટ : ન્યુક્લિયર કેટરેકટમાં લેન્સનો ન્યુક્લિયર પાર્ટ કલાઉડી થયેલ જોવા મળે છે.
• સુપરા ન્યુક્લિયર કેટરેકટ : સુપરા ન્યુક્લિયર કેટરેકટમાં ન્યુક્લિયરનો ઉપરનો પાર્ટ એટલે કોરટેક્સનો ડીપર પાર્ટ અફેક્ટ થયેલો હોય છે.
• કોર્ટીકલ કેટરેકટ : કોર્ટીકલ કેટરેકટમાં કોરટેકસ અફેક્ટ થાય છે એટલે કે લેન્સનું આઉટર લેયર અફેકટ થાય છે.
• કેપ્સ્યુલર કેટરેકટ : કેપ્સ્યુલર કેટરેકટમાં લેન્સની આજુબાજુ આવેલ કેપ્સ્યુલ અફેકટ થાય છે.
• પોસ્ટેરિયર સબ કેપ્સ્યુલર કેટરેકટ : પોસ્ટેરિયર સબ કેપ્સ્યુલર કેટરેકટમાં લેન્સ કેપ્સ્યુલનો બેકનો પાર્ટ અફેકટ થાય છે. ક્લાસિફિકેશન એકોર્ડિંગ ટુ ડિગ્રી ઓફ ઓપેસિટી
• ઇનસીપીએન્ટ કેટરેક્ટ : આ કેટરેક્ટનો અર્લી સ્ટેજ છે. જેમાં મિનીમલ વિઝ્યુઅલ સિમ્પ્ટમ્સ જોવા મળે છે અને લેન્સમાં સ્લાઇટલી ઓપેસિટી જોવા મળે છે.
• ઇમમેચ્યુર કેટરેક્ટ : આ સ્ટેજમાં લેન્સમાં મોડીરેટ ઓપેસિટી જોવા મળે છે અને નોટીસેબલ વિઝ્યુઅલ ઇમ્પરમેન્ટ જોવા મળે છે.
• મેચ્યુર કેટરેક્ટ : આ સ્ટેજમાં લેન્સમાં કમ્પ્લીટલી ઓપેસિટી જોવા મળે છે અને તેના કારણે સિગ્નિફિકેટ વિઝ્યુઅલ ઇમ્પરમેન્ટ અને બ્લાઇન્ડનેસ જોવા મળે છે.
• હાઇપર મેચ્યુર કેટરેક્ટ : આ સ્ટેજમાં લેન્સ મટીરીયલનું લિકવીફેકશન જોવા મળે છે અને લેન્સ કેપ્સુલમાં શ્રિંકજ (સંકોચન) જોવા મળે છે. Write clinical manifestations of cataract (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ કેટરેક્ટ)
• ક્લાઉડેડ, બ્લર્ડ એન્ડ ડીમ વિઝન
• ટ્રબલ સીઇંગ એટ નાઇટ
• પુર વિઝન એટ નાઇટ
• ડબલ વિઝન ઇન વન આઇ
• હેલોસ અરાઉન્ડ લાઇટ (લાઇટની આજુબાજુ ડિસ્ક અથવા સર્કલ જોવા મળે)
• લ્યુકોકોરિયા ઓર વ્હાઇટ પ્યુપિલ
• ફોટોફોબિયા
• રીડયુસ લાઇટ ટ્રાન્સમિશન
• ડીક્રીઝ વિઝ્યુઅલ એક્યુટી
• ડીક્રીઝ કલર પરસેપ્શન

Write diagnostic evaluation of cataract (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ કેટરેકટ)

• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• સ્લિટ લેમ્પ એક્ઝામિનેશન
• ટોનોમેટ્રી
• અલ્ટ્રાસાઉન્ડ Write management of cataract (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ કેટરેકટ)
• ફેકોઇમલસિફીકેશન : ફેકોઇમલસિફીકેશન એ કેટરેકટ સર્જરી માટે ઊપયોગમાં લેવાતી મોડર્ન મેથડ છે. જેમાં અલ્ટ્રાસાઉન્ડ એનર્જીનો ઉપયોગ કરીને ક્લાઉડી લેન્સને બ્રેકઅપ કરવમાં આવે છે અને તેને રીમુવ કરવામાં આવે છે.
• ઇન્ટ્રાઓકયુલર લેન્સ ઇમ્પ્લાનટેશન : કેટરેકટને રીમુવ કર્યા બાદ આઇમાં ઇન્ટ્રાઓકયુલર લેન્સ ઇમ્પ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે એટલે કે આઇના નેચરલ લેન્સને આર્ટિફિસિયલ લેન્સ વડે રીપ્લેસ કરવામાં આવે છે.
• એક્સ્ટ્રા કેપ્સ્યુલર કેટેરેકટ એક્સટ્રેકશન : ECCE માં લેન્સ અને કેપસુલના એન્ટેરિયર પોર્શનને રીમુવ કરવામાં આવે છે જ્યારે પોસ્ટેરિયર કેપ્સ્યુલને ઇનટેકટ રાખવામાં આવે છે.
• ઇન્ટ્રા કેપ્સ્યુલર કેટેરેકટ એક્સટ્રેકશન : ICCE માં લેન્સ તેમજ કેપ્સયુલને રીમુવ કરવામાં આવે છે. પ્રિઓપરેટિવ કેર :
• સૌપ્રથમ પેશન્ટને આઇડેન્ટીફાઇ કરવું અને ફાઇલ પર કેટરેકટ સર્જરી માટેનો ડોક્ટરનો ઓર્ડર ચેક કરવો.
• ત્યારબાદ પેશન્ટને એપ્રોપ્રિએટ હિસ્ટ્રી કલેક્ટ કરવી.
• તેનું ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન કરવું.
• પેશન્ટના વાઇટલ સાઇન મોનિટર કરવા.
• સર્જરી માટેના નેસેસરી બ્લડ ટેસ્ટ કરાવવા. (જેમકે કમ્પ્લીટ બ્લડ કાઉન્ટ, HIV, Hbsag, એક્સ રે, ECG)
• પેશન્ટને પ્રોસિજર એક્સપ્લેન કરવી, તેના ઇન્ડીકેશન અને કોન્ટ્રાઇન્ડીકેશન વિશે જણાવવું. જેથી તેના ફિયર અને એન્ઝાઇટીને દૂર કરી શકાય.
• સર્જરી માટે પેશન્ટની અને તેના ફેમિલી મેમ્બરની કન્સલટ લેવી.
• પેશન્ટને ફેસ વોશ કરવા માટે કહેવું અને આઇલેસીશ કટ કરવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટની ઓપરેશન કર્યા પહેલાં છ થી આઠ કલાક નીલ પર ઓરલ રહેવા કહેવું.
• ઓપરેશન કર્યાના થોડાક સમય પહેલા માયડ્રિયાટિક અને સાઇકલોપ્લેજીક આઇડ્રોપ એડમિનિસ્ટ્રર કરવા. જે પ્યુપિલને ડાયલેટ અને પેરાલાઇઝ કરે છે.
• પેશન્ટને એન્ટીબાયોટિક અને એન્ટીઇમેટિક ડ્રગ એડમિનિસ્ટર કરવી. પોસ્ટ ઓપરેટિવ કેર :

કેટરેકટમાં સર્જરી પૂર્ણ થયા બાદ પેશન્ટની થોડીક જ કલાકમાં ડિસ્ચાર્જ કરી દેવામાં આવે છે.

• સર્જરી પૂર્ણ થયા બાદ પેશન્ટના વાઇટલ સાઇન મોનિટર કરવા.
• પેશન્ટને ઓપરેટિંગ કોઈપણ પ્રકારના સીમ્પ્ટમ્સ જોવા મળે છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
• પેશન્ટને ઓપરેટિંગ આઇ પર પ્રેશર લગાવવાનું અવોઇડ કરવા કહેવું.
• પેશન્ટને ઓપરેટીંગ આઇને વારંવાર ટચ કરવા અને રબિંગ કરવાનું અવોઇડ કરવા કહેવું.
• પેશન્ટને ઓપરેટીંગ આઇની ઓપોઝિટ સાઇડ પર સુવા માટે કહેવું.
• પેશન્ટની આઇ ડ્રોપ ઇન્સ્ટીલેશન માટેની ટેકનીક ડેમોસ્ટ્રેટ કરીને બતાવવી.
• પેશન્ટને આઇસિલ્ડ વિયર કરવા માટે કહેવું. જેથી આઇને ઇન્જરી થતી પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
• પેશન્ટને સ્નીઝીંગ, કફિંગ અને સ્ટેઇને કરવાનું અવોઈડ કરવા કહેવું કારણકે તેનાથી ઇન્ટ્રા ઓક્યુલર પ્રેશરમાં વધારો થઇ શકે છે.
• પેશન્ટની ક્લોઝ વર્ક કરવાનું અવોઇડ કરવા કહેવું.

Define Retinopathy (ડિફાઇન રટાઇનોપેથી)

• રટાઇનોપેથી મીન્સ ડીઝીસ ઓફ રટાઇના
• રટાઇનોપેથી એટલે રટાઇનામાં કોઇપણ પ્રકારનું ડેમેજ થવું. આ ડેમેજ એ ડાયાબિટીસ, હાઇબ્લડ પ્રેશર જેવી કન્ડિશનને કારણે જોવા મળે છે. જેને કારણે વિઝન પ્રોબ્લેમ જોવા મળે છે.
• ડાયાબિટીસના કોમપ્લિકેશન તરીકે ડાયાબિટીક રટાઇનોપેથી જોવા મળે છે

Write stages of retinopathy (રાઇટ સ્ટેજીસ ઓફ રટાઇનોપેથી)

• માઇલ્ડ નોનપ્લોરિફેરેટિવ :

આ સ્ટેજમાં આવેલી સ્મોલ બ્લડ વેસલ્સમાં સ્વેલિંગ જોવા મળે છે અને બ્લડ વેસલ્સમાંથી ફ્લુઇડ લીકેજ થાય છે. ઘણા લોકોમાં કોઇપણ પ્રકારના સિમ્પ્ટમ્સ જોવા મળતા નથી.

• મોડીરેટ નોનપ્લોરિફેરેટિવ :

આ સ્ટેજમાં કન્ડિશન પ્રોગ્રેસ થાય છે અને રટાઇનામાં આવેલી બ્લડ વેસલ્સ બ્લોક થાય છે. જેને કારણે તે એરિયામાં બ્લડ સપ્લાય કટઓફ થાય છે અને ઇસચેમિયા જેવી કન્ડિશન જોવા મળે છે.

• સિવીયર નોનપ્લોરિફેરેટિવ :

આ સ્ટેજમાં ઘણી બધી બ્લડ વેસેલ્સ બ્લોક થઇ જાય છે. જેને કારણે રટાઇનાનો મોટો ભાગ બ્લડ સપ્લાય અને ઓક્સિજન વગર રહે છે. જે નવા બ્લડ વેસલ્સના ગ્રોથને સ્ટીમ્યુલેટ કરે છે.

• પ્લોરિફેરેટિવ રટાઇનોપેથી :

આ એડવાન્સ સ્ટેજમાં રટાઇનાની સરફેસ અને વીટ્રેસ જેલ પર ન્યુ બ્લડ વેસેલ્સ ગ્રો કરે છે (નીઓવાસ્ક્યુલાઇઝેશન). આ ન્યુ બ્લડ વેસલ્સ ફ્રેજાઇલ હોય છે જેને કારણે બ્લડ વેસેલ્સ લીક થાય છે જેને વિટ્રેસ હેમરેજ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને સીવિયર વિઝન પ્રોબ્લેમ જોવા મળે છે.

Write causes of retinopathy (રાઇટ કોઝીસ ઓફ રટાઇનોપેથી)

• ડાયાબિટીસ
• હાઇ બ્લડ પ્રેશર
• મેડિકલ કન્ડિશન
• આઇ કન્ડિશન (રટાઇનલ વેઇન ઓકલઝન)
• જીનેટીક્સ
• સ્મોકિંગ
• હાઇ કોલેસ્ટ્રોલ
• રેડીએશન

Write clinical manifestations of retinopathy (રાઇટ ક્લિનિકલ મીનીફેસ્ટેશન ઓફ રટાઇનોપેથી)

• બ્લર વિઝન
• ફલોએટર્સ
• ડીક્રીઝ વિઝ્યુઅલ એક્યુટી
• વિઝ્યુઅલ ફિલ્ડ લોસ
• ડિફિકલ્ટિ એટ સીઇંગ નાઇટ.
• આઇ પેઇન એન્ડ પ્રેસર
• સડન વિઝન લોસ Write diagnostic evaluation of retinopathy (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ રટાઇનોપેથી)
• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• ઓપ્થેલોમોસ્કોપી
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટીંગ
• ફ્લોરોસીન એન્જિયોગ્રાફી
• ઓપ્ટિકલ કોહેરન્સ ટોમોગ્રાફી
• ફન્ડસ ફોટોગ્રાફી
• ટોનોમેટ્રી

Write management of retinopathy (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ રટાઇનોપેથી)

• લેસર થેરાપી : લેસર થેરાપી એ રટાઇનોપેથીને કરવા માટે વપરાતી મોસ્ટ કોમન મેથડ છે. જેમાં લેસરનો ઉપયોગ કરીને લિકિંગ બ્લડ વેસલ્સને સીલ કરવામાં આવે છે અને રટાઇનાને વધારે પડતુ ડેમેજ થતા પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
• ટ્રીટ અન્ડર લાઇન કોસ : જો રટાઇનોપેથી એ ડાયાબિટીસને કારણે થયેલ હોય તો બ્લડ સુગર લેવલ કંટ્રોલ કરવું. જો રટાઇનોપેથી એ હાઇ બ્લડપ્રેશરને કારણે થયેલ હોય તો બ્લડપ્રેશરને કંટ્રોલ કરવું. તેમજ પ્રિમેચ્યોરિટી રટાઇનોપેથી એ કોઇ મેડિકલ કન્ડિશનને કારણે થયેલ હોય તો તે મેડિકલ કન્ડિશનને ટ્રીટ કરવી.
• વિટ્રેક્ટોમી : વિટ્રેક્ટોમીમાં આઇબોલ પર ઓપનિંગ કરવામાં આવે છે અને ત્યાં કલેક્ટ કરેલ ફ્લુઇડને રીમુવ કરવામાં આવે છે.
  Define Retinal detachment (ડિફાઇન રટાઇનલ ડીટેચમેન્ટ)

રટાઇનલ ડીટેચમેન્ટ એ સિરિયસ આઇ કન્ડિશન છે જેમાં આઇના બેકના ભાગમાં આવેલ ટીશ્યુનું થીન લેયર એટલે કે રટાઇના એ પોતાની નોર્મલ પોઝીશનમાંથી ખસી જાય છે.

Write causes & risk factor of Retinal detachment (રાઇટ કોઝીસ એન્ડ રિસ્ફેકટર ઓફ રટાઇનલ ડીટેચમેન્ટ)

• ટ્રોમા ઓર ઇન્જરી ટુ ધ આઇ
• એજ રીલેટેડ ચેન્જીસ ઇન રટાઇના & વીટ્રસ
• પ્રિવીયસ આઇ સર્જરી (કેટરેકટ સર્જરી)
• સિવીયર નીઅર સાઇટનેસ (માયોપિયા)
• ઇન્ફલામેટરી ડિસઓર્ડર (યુવેઆઇટીસ)
• ડાયાબિટીક રેટાઇનોપેથી
• હોલ ઓર ટીઅર ઇન ધ રટાઇના
• મેકયુલર ડીજનરેશન
• ફેમિલી હિસ્ટ્રી
• ટ્યુમર ઇન ફ્રન્ટ ઓર બીહાઇન્ડ ધ રટાઇના Write types of retinal detachment (રાઇટ ટાઈપ્સ ઓફ રટાઇનલ ડીટેચમેન્ટ)
• રેગ્મેટોજેનસ રટાઇનલ ડિટેચમેન્ટ :

આ મોસ્ટ કોમન ટાઇપ છે જે મુખ્યત્વે ઓલ્ડ એજમાં જોવા મળે છે. જેમાં રટાઇનામાં હોલ અથવા સ્મોલ ટીઅર જોવા મળે છે. જેના કારણે વીટ્રેસ હ્યુમર એ હોલ મારફતે ટ્રાવેલ કરે છે અને રટાઇનાની પાછળ કલેક્ટ થાય છે જેથી રટાઇના એ ડીટેચ થયેલી જોવા મળે છે.

• ટ્રેક્શનલ રટાઇનલ ડિટેચમેન્ટ :

રટાઇનલ ડિટેચમેન્ટના આ ટાઇપમાં સ્કાર ટિસ્યુ ડેવલપ થવાને કારણે રટાઇના પોતાની મૂળ પોઝિશનમાંથી ખસી જાય છે. આ સ્કાર ટિસ્યુ મુખ્યત્વે ઇન્જરી, ઇનફલામેશન અને ડાયાબિટીસ જેવી કન્ડિશનને કારણે ડેવલપ થાય છે.

• એક્સ્યુડેટીવ રટાઇનલ ડિટેચમેન્ટ :

રટાઇનલ ડિટેચમેન્ટના આ ટાઇપમાં રટાઇનાની પાછળ ફ્લુઇડ કલેક્ટ થાય છે. (તેમાં હોલ અથવા ટીયર જોવા મળતું નથી તેમ છતાં પણ ફ્લુઇડ એક્યુમ્યુલેટ થાય છે) જેને કારણે રટાઇનલ ડિટેચમેન્ટ જોવા મળે છે. આ ફ્લુઇડ એ બ્લડ વેસલ્સ લીક થવાને કારણે અથવા તો આઇ સ્વેલિંગ થવાને કારણે જોવા મળે છે.

Write clinical manifestations of retinal detachment (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ રટાઇનલ ડીટેચમેન્ટ)

• સડન અપિરિયન્સ ઓફ ફ્લોટર્સ (વિઝન કરતી વખતે સ્મોલ ડાર્ક સ્પોટ અને સ્ક્વિગલી લાઇન જોવા મળે.
• ફ્લેશીસ ઓફ લાઇટ ઇન વન ઓર બોથ આઇ (ફોટોપ્સિયા)
• બ્લર્ડ વિઝન
• પેરિફરલ વિઝન લોસ
• રીડયુસ વિઝન
• ડીસટોર્ટેડ વિઝન Write diagnostic evaluation of retinal detachment (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ રટાઇનલ ડીટેચમેન્ટ)
• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• વિઝ્યુઅલ ફીલ્ડ ટેસ્ટિંગ
• ઓપ્થેલમોસ્કોપી
• અલ્ટ્રા સાઉન્ડ
• ઓપ્ટિકલ કોહેરેન્સ ટોમોગ્રાફી
• ફ્લોરોસીન એન્જીયોગ્રાફી
• ટોનોમેટ્રી Write surgical management of retinal detachment (રાઇટ સર્જીકલ મેનેજમેન્ટ ઓફ રટાઇનલ ડીટેચમેન્ટ)
• વિટ્રેક્ટોમી : વિટ્રેક્ટોમીમાં આઇબોલ પર ઓપનિંગ કરવામાં આવે છે અને વીટ્રેસ હ્યુમરને રીમુવ કરવામાં આવે છે અને રટાઇનલ ટીઅર અથવા હોલને સીલ કરવામાં આવે છે અથવા તો સ્કાર ટિસ્યુ રીમુવ કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ એર બબલ, ગેસ અથવા સિલિકોન ઓઇલની મદદથી રટાઇનાને તેના મૂળ સ્થાનને લઈ આવવામાં આવે છે.
• લેઝર થેરાપી (ફોટો કોગ્યુલેશન) : લેઝર થેરાપીમાં આર્ગોન લેઝરનો ઉપયોગ કરી હોલ અથવા ટીયરમાં સ્કાર ટિસ્યુ ડેવલોપ કરવામાં આવે છે જેથી હોલ અથવા ટીયર એ સીલ થઇ જાય છે.
• ક્રાયોથેરાપી : ક્રાયોથેરાપીમાં એક્સ્ટ્રીમલી ફ્રીઝિંગ નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જેથી ત્યાં મીનીમલ ડેમેજ થાય છે અને સ્કાર ટિસ્યુ ડેવલપ થાય છે જેને કારણે હોલ અથવા ટીયર સીલ થઈ જાય છે.
• ન્યુમેટિક રટાઇનોપેક્સી : ન્યુમેટિક રટાઇનોપેક્સીમાં આઇ સ્મોલ બબલ ગેસ ઇન્જેક્ટ કરવામાં આવે છે. આ ગેસ અથવા એરની મદદથી રટાઇના એ પોતાની મૂળ પોઝિશનમાં આવે છે. તેમજ ત્યાં રહેલું ફ્લુઇડ એ બોડી દ્વારા એબસોર્બ કરવામાં આવે છે.
• સ્ક્લેરલ બકલિંગ : સ્ક્લેરલ બકલિંગમાં ફ્લેક્સિબલ બેન્ડ (સિલિકોન બેન્ડ, સ્ક્લેરલ બકલ) ને સ્કલેરાની આજુબાજુ પ્લેસ કરવામાં આવે છે અને ત્યાં તેને હોલ્ડ કરવામાં આવે છે અને તેને ત્યાં પરમેનન્ટલી ફિક્સ કરવામાં આવે છે. જેથી રટાઇના એ પોતાની મૂળ પોઝિશન આવી જાય છે. ત્યારબાદ ત્યાં આવેલ હોલ અથવા ટીયરને સીલ કરવામાં આવે છે.
  

Define strabismus (ડિફાઇન સ્ટ્રેબિસમસ)

• સ્ટ્રેબિસમસને ‘ક્રોસડ આઇ’ (ત્રાસી આંખ) અને ‘સ્ક્વિન્ટ’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
• સ્ટ્રેબિસમસ એ એક પ્રકારની વિઝન કન્ડિશન છે જેમાં આઇ યોગ્ય રીતે ગોઠવાયેલી નથી એટલે કે અલાઇન હોતી નથી જેના કારણે એક અથવા બંને આઇ અંદરની તરફ, બહારની તરફ, ઉપરની તરફ અથવા નીચે તરફ વળેલી હોય છે. જે ડેપ્થ પરસેપ્શન અને બાયનોક્યુલર વિઝનને અફેક્ટ કરે છે.
• સ્ટ્રેબિસમસ એ એક પ્રકારની વિઝન કન્ડિશન છે જેમાં એક જ સમયે એક જ દિશામાં જોતી વખતે બને આઇ સરખી દિશામાં જોવા મળતી નથી.

Write causes of strabismus (રાઇટ કોઝીસ ઓફ સ્ટ્રેબિસમસ)

• ફેમિલી હિસ્ટ્રી (જીનેટીક ફેક્ટર)
• ડીસ્ફંક્શન ઓફ મસલ કંટ્રોલિંગ આઇ મૂવમેન્ટ
• નર્વ ઇન્જરી ધેટ કંટ્રોલ ધ આઇ મુવમેન્ટ
• આઇ ઇન્જરી એન્ડ ટ્રોમા
• આઇ ટ્યુમર
• રિફ્રેકટીવ એરર
• કન્જીનેટલ એબનોર્માલીટી Write clinical manifestations of strabismus (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ સ્ટ્રેબિસમસ)
• મિસઅલાઇમેન્ટ ઓફ ધ આઇ
• ડબલ વિઝન (ડિપ્લોપિયા)
• એમ્બલીયોપિયા (લેઝી આઇ)
• પુર ડેપ્થ પરસેપ્શન
• આઇ ફટીગ ઓર સ્ટ્રેન
• એબનોર્મલ હેડ પોસ્ચર
• રીડયુસ વિઝ્યુઅલ એક્યુટી

Write diagnostic evaluation of strabismus (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ સ્ટ્રેબિસમસ)

• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• ઓક્યુલર અલાઇમેન્ટ અસેસમેન્ટ
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટીંગ
• કવર ટેસ્ટ
• ઓક્યુલર મોટીલીટી ટેસ્ટિંગ
• સ્ટીરિયોપ્સિસ ટેસ્ટ

Write management of strabismus (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ સ્ટ્રેબિસમસ)

• કરેકટીવ લેન્સિસ : જો સ્ટ્રેબિસમસને કારણે રિફ્રેકટીવ એરર જોવા મળતી હોય તો તેને કરેક્ટ કરવા માટે પ્રિસ્ક્રિપ્શન લેન્સ અથવા ગ્લાસિસનો ઉપયોગ કરવો.
• વિઝન થેરાપી : વિઝન થેરાપીમાં આઇ કોર્ડીનેશન, ફોક્સ કરવાની એબિલિટી અને ડેપ્થ પરસેપ્શનને ઇમ્પ્રુવ કરવા માટે એક્સરસાઇઝ અને એક્ટિવિટીનો કરવામાં આવે છે. વિઝન થેરાપીનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે ચિલ્ડ્રનમાં કરવામાં આવે છે જે આઇને રીટ્રેન કરવામાં મદદ કરે છે તેમજ પ્રોપર અલાયમેન્ટ જાળવવામાં મદદ કરે છે.
• પેચિંગ : જો સ્ટ્રેબિસમસ એ એમ્બલીયોપિયા (લેઝી આઇ)ને કારણે જોવા મળતું હોય તો તેવા કેસમાં વીક આઇને સ્ટેન્ધેન કરવા માટે આઇ પેચિંગ કરવામાં આવે છે. જે બ્રેઇનને વીક આઇનો ઉપયોગ કરવા એન્કરેજ કરે છે જેથી વિઝન અને અલાઇમેન્ટને ઇમ્પ્રુવ કરી શકાય.
• બોટ્યુલિનમ ટોકિસન ઇન્જેક્શન : અમુક કેસિસમાં બોટ્યુલિનમ ટોકિસન ઇન્જેક્શન આપવામાં આવે છે. જે સ્પેસિફિક આઇ મસલ્સને ટેમ્પરરી વીક કરે છે અને અલાયમેન્ટને ઇમ્પ્રૂવ કરે છે.
• સર્જરી : સર્જરીમાં આઇ મસલ્સની લેન્થ અને પોઝીશનને એડજેસ્ટ કરવામાં આવે છે અને અલાઇમેન્ટને ઇમ્પ્રુવ કરવામાં આવે છે.
  

Refrective error (રિફ્રેકટીવ એરર)

• રિફ્રેકટીવ એરર મીન્સ એબનોર્માલીટી રિફ્રેક્શન
• રિફ્રેકટીવ એરર એ કોમન આઇ કન્ડિશન છે જેમાં આઇ એ રટાઇના પર ઇમેજ ફોકસ કરવામાં ફેલ જાય છે.જેના કારણે બ્લર વિઝન જોવા મળે છે. આ રિફ્રેકટીવ એરર આઇનાબોલના શેપને કારણે જોવા મળે છે.
• રિફ્રેકટીવ એરર મુખ્યત્વે ચાર પ્રકારની જોવા મળે છે :

1) માયોપિયા
2) હાઇપરમેટ્રોપિયા
3) એસ્ટીગમેટિઝમ
4) પ્રેસબાયોપિયા
Define myopia (ડિફાઇન માયોપિયા)

• માયોપિયાને ‘શોર્ટસાઇટનેસ’ અને ‘નિયર સાઇટનેસ’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
• માયોપિયા એ એક પ્રકારની રિફ્રેકટીવ એરર છે જેમાં નજીકની વસ્તુ ક્લિયર દેખાય છે જ્યારે દૂરની વસ્તુ જોવામાં તકલીફ પડે છે એટલે કે દૂરની વસ્તુ બ્લર દેખાય છે.
• માયોપીયામાં આઇબોલની સાઇઝ લોંગ હોય છે અને કોર્નિયા એ સ્ટીપ જોવા મળે છે. જેને કારણે લાઇટ રેઇસ એ રટાઇનાની આગળના ભાગમાં કેન્દ્રિત થાય છે. Write causes of myopia (રાઇટ કોઝિસ ઓફ માયોપિયા)
• જીનેટીક ફેક્ટર
• એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટર (રીડિંગ, રાઇટીંગ)
• વિઝ્યુલ સ્ટ્રેસ
• સ્ટ્રક્ચરલ એબ્નોર્માલીટી ઓફ આઇ Write clinical manifestations of myopia (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનિફેસ્ટેશન ઓફ માયોપિયા)
• બ્લર વિઝન ફોર ડિસ્ટન્સ ઓબજેક્ટ
• આઇ સ્ટ્રેઇન
• સ્કીવન્ટીંગ
• બ્લેક સપોર્ટ ફલોએટિંગ ઇન ફ્રન્ટ ઓફ ધ આઇ Write diagnostic evaluation of myopia (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટીક ઇવાલ્યુએશન ઓફ માયોપિયા)
• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટિંગ
• રિફ્રેક્શન ટેસ્ટ
• ઓટો રીફ્રેક્ટર
• કેરાટોમેટ્રી

Write management of myopia (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ માયોપિયા)

• પ્રિસ્ક્રિપ્શન ગ્લાસીસ અથવા કોન્ટેક લેન્સ : માયોપિયાને કરેકટ કરવા માટે કોનકેવ સ્પેડિકલ ગ્લાસીસનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જે લાઇટને રટાઇના પર ફોકસ કરવામાં મદદ કરે છે.
• ઓર્થોકેરાટોલોજી : ઓર્થોકેરાટોલોજીમાં નાઇટના સમયે સ્પેસિફિકલી ડિઝાઇનેટેડ ગેસ પરમીએબલ કોન્ટેક લેસીસ પહેરાવવામાં આવે છે. જે કોર્નિયાને રીશેપ આપે છે અને દિવસ દરમિયાન કલીયર વિઝન પૂરું પાડે છે. આથી કોન્ટેક લેન્સીસ અથવા ગ્લાસીસ પહેરવાની જરૂરિયાત રહેતી નથી.
• એન્વાયરમેન્ટલ એન્ડ લાઇફ સ્ટાઇલ મોડીફીકેશન : પેશન્ટને આઉટડોર એક્ટિવિટીસ માટે એન્કરેજ કરવું તેમજ પેશન્ટને લાંબા સમય સુધી ક્લોઝઅપ વર્ક કરવા માટે ના કહેવી જેમ કે રિડિંગ, સ્ક્રીન ટાઇમ. પેશન્ટને 20-20-20 રુલ વિશે નોલેજ આપવું. આ રુલ મુજબ આઇ સ્ટ્રેઇનને રીડયુઝ કરવા માટે 20 ફીટ દૂર આવેલ ઓબ્જેક્ટને જોવા માટે દર 20 મિનીટે 20 સેકન્ડ માટે બ્રેક લેવો.
• રિફ્રેકટીવ સર્જરી : માયોપિયાને કરેક્ટ કરવા માટે LASIK (લેઝર આસિસ્ટેડ ઇન સીટુ કેરાટોમિલ્યુસિસ) અથવા PRK (ફોટો રિફ્રેકટીવ કેરેકટોમી) જેવી સર્જરી કરવામાં આવે છે.
  
• Define hypermetropia (ડિફાઇન હાઇપરમેટ્રોપિયા)

• હાઇપરમેટ્રોપિયાને ‘ફારસાઇટનેસ’ અને ‘લોંગસાઇટનેસ’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
• હાઇપરમેટ્રોપિયા એ એક પ્રકારની રિફ્રેકટીવ એરર છે જેમાં દૂરની વસ્તુ ક્લિયર દેખાય છે જ્યારે નજીકની વસ્તુ જોવામાં તકલીફ પડે છે એટલે કે નજીકની વસ્તુ બ્લર દેખાય છે.
• હાઇપરમેટ્રોપિયામાં આઇબોલની સાઇઝ શોર્ટ હોય છે અને કોર્નિયા એ ફ્લેટ જોવા મળે છે. જેને કારણે લાઇટ રેયસ એ રટાઇનાની પાછળના ભાગમાં કેન્દ્રિત થાય છે. Write causes of hyper metropia (રાઇટ કોઝીસ ઓફ હાઇપરમેટ્રોપિયા)
• શેપ ઓફ આઇબોલ
• જીનેટિક ફેક્ટર
• એજ
• મેડિકલ કન્ડિશન
• એન્વાયરમેન્ટલ ફેકટર

Write clinical manifestations of hyper metropia (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ હાઇપરમેટ્રોપિયા)

• બ્લર નિઅર વિઝન
• ક્લીઅર ડિસ્ટન્સ વિઝન
• આઇ સ્ટ્રેન
• ડીફીકલ્ટી ઇન ક્લોસ અપ ટાસ્ક
• હેડએક
• ફટીગ એન્ડ ટાઇડરનેસ ઓફ ધ આઇ

Write diagnostic evaluation of hyper metropia (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ હાઇપરમેટ્રોપિયા)

• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટીંગ
• રિફ્રેક્શન ટેસ્ટ
• રટાઈનોસ્કોપી
• સ્લિટ લેમ્પ એકઝામીનેશન
• કોર્નીયલ ટોપોગ્રાફી

Write management of hyper metropia (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ હાઇપર મેટ્રોપીયા)

• આઇ ગ્લાસિસ : હાઇપર મેટ્રોપીયાને કરેક્ટ કરવા માટે કોનવેક્સ ગ્લાસીસનો ઉપયોગ થાય છે. કોનવેક્સ ગ્લાસીસ એ લાઇટને રટાઇના પર ફોકસ કરે છે જેથી ઇમેજ બરાબર ક્લીઅર દેખાય છે.
• કોન્ટેક્ટ લેન્સ : હાઇપર મેટ્રોપીયાને કરેક્ટ કરવા માટે સોફ્ટ અથવા રિજીડ ગેસ પરમિયેબલ કોન્ટેક્ટ લેન્સ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
• રિફ્રેક્ટિવ સર્જરી : હાઇપર મેટ્રોપીયાને કરેક્ટ કરવા માટે LASIK (લેઝર આસિસ્ટેડ ઈન સીટુ કેરાટોમિલ્યુસિસમાં) અથવા PRK (ફોટોરિફ્રેક્ટિવ કેરેટેક્ટોમી) સર્જરી કરવામાં આવે છે.
• ઓર્થોકેરાટોલોજી : ઓર્થોકેરાટોલોજીમાં સ્પેસિફિકલી ડિઝાઇનેટેડ રીજીડ કોન્ટેક્ટ લેન્સને રાતના સમયે પહેરવામાં આવે છે જે કોર્નિયાને ટેમ્પરરી રીશેપ આપે છે. જે દિવસ દરમિયાન કલીયર વિઝન પૂરું પાડે છે આથી દિવસે લેન્સ અથવા ગ્લાસીસ પહેરવાની જરૂરિયાત રહેતી નથી.
  

Define presbyopia (ડીફાઇન પ્રેસબાયોપિયા)

• પ્રેસબાયોપિયા એ એક પ્રકારની નેચરલ એજ રીલેટેડ રિફ્રેક્ટીવ એરરની કન્ડીશન છે. જેમાં આઇમાં આવેલ નેચરલ લેન્સ એ પોતાની ફ્લેક્સિબીલીટી ગુમાવે છે તેમજ એકોમોડેશનમાં પણ ગુમાવે છે. જેના કારણે નજીકના ઓબજેક્ટ પર ફોકસ કરી શકાતું નથી. આથી નજીકની વસ્તુ જોવામાં તકલીફ પડે છે.
• આ કન્ડીશન એ 40 વર્ષની ઉમર પછી જોવા મળે છે. Write clinical manifestations of presbyopia (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનિફેસ્ટેશન પ્રેસબાયોપિયા)
• ડિફિકલ્ટી ઇન રીડીંગ સ્મોલ પ્રિન્ટ (ન્યૂઝ પેપર, બુક)
• આઇ સ્ટ્રેન એન્ડ ફટીગ
• બ્લર વિઝન
• હેડએક

Write diagnostic evaluation of presbyopia (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ પ્રેસબાયોપિયા)

• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલી એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• રિફ્રેક્શન ટેસ્ટ
• નિયર વિઝન ટેસ્ટ
• સ્લિટ લેમ્પ એક્ઝામિનેશન

Write management of presbyopia (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ પ્રેસબાયોપિયા)

• આઇ ગ્લાસિસ (કોન્ટેક્ટ લેન્સ) : પ્રેસબાયોપિયાને કોનવેક્સ સ્પેરિકલ લેન્સ વડે કરેક્ટ
• કરવામાં આવે છે.
• રિફ્રેકટીવ સર્જરી : પ્રેસબાયોપિયાને કરેક્ટ કરવા માટે રિફ્રેકટીવ સર્જરી જેવી કે LASIK અથવા PRK પરફોર્મ કરવામાં આવે છે જેથી કોર્નિયાને રીશેપ આપી શકાય. આ ઉપરાંત RLE (રિફ્રેકટીવ લેન્સ એક્સચેન્જ) અને IOL (ઇન્ટ્રા ઓક્યુલર લેન્સ) ઇમ્પ્લાન્ટેશન જેવી સર્જરી પણ કરી શકાય.
• આઇ એક્સરસાઇઝ : આઇ એક્સરસાઇઝ અને વિઝન ટ્રેનિંગ એ ફોકસિંગ એબિલિટી ઇમ્પ્રુવ કરે છે. જેથી ડેઇલી આઇ એક્સરસાઇઝ કરવી જોઇએ.
  Define astigmatism (ડીફાઇન એસ્ટીગમેટીઝમ)

• એસ્ટીગમેટીઝમ એ આઇ કરવેચરમાં જોવા મળતું કોમન ઇમપરફેક્શન છે.
• એસ્ટીગમેટીઝમ એ એક પ્રકારની રિફ્રેકટીવ એરર છે જેમાં કોર્નિયા અથવા લેન્સ એ ઇરરેગ્યુલર શેપના જોવા મળે છે જેને કારણે લાઇટ રેયસ એ પ્રોપરલી રટાઇનામાં કેન્દ્રિત થતા નથી. જેને કારણે ગમે તેટલા ડિસ્ટન્સથી જોવામાં આવે તો પણ તે વસ્તુ બ્લર જોવા મળે છે.

Write clinical manifestations of astigmatism (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનિફેસ્ટેશન ઓફ એસ્ટીગમેટીઝમ)

• બ્લર ઓર ડિસ્ટોર્ડ વિઝન
• આઇ સ્ટ્રેઇન
• હેડએક
• સ્કીવન્ટિંગ

Write management of astigmatism (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ એસ્ટીગમેટીઝમ)

આઇ ગ્લાસિસ (કોન્ટેક્ટ લેન્સ) : એસ્ટીગમેટીઝમને કરેક્ટ કરવા માટે કોન્ટેક્ટ લેન્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

• રિફ્રેકટીવ સર્જરી : એસ્ટીગમેટીઝમને કરેક્ટ કરવા માટે રિફ્રેકટીવ સર્જરી જેવી કે LASIK અથવા PRK પરફોર્મ કરવામાં આવે છે જેથી કોર્નિયાને રીશેપ આપી શકાય. આ ઉપરાંત RLE (રિફ્રેકટીવ લેન્સ એક્સચેન્જ) અને IOL (ઇન્ટ્રા ઓક્યુલર લેન્સ) ઇમ્પ્લાન્ટેશન જેવી સર્જરી પણ કરી શકાય.
  

Define colour blindness (ડીફાઇન કલર બ્લાઇન્ડનેસ)

• કલર બ્લાઇન્ડનેસને ‘કલર વિઝન ડેફિશિયન્સી’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
• કલર બ્લાઇન્ડનેસમાં અમુક કલરને પારખવામાં ડિફિકલ્ટી જોવા મળે છે.
• કલર બ્લાઇન્ડનેસ ધરાવતા લોકોને અમુક રંગો, ખાસ કરીને રેડ અને ગ્રીન અથવા બ્લુ અને યેલો રંગો વચ્ચે તફાવત કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે. જેમ કે ટ્રાફિક લાઇટને વાંચવામાં, પાકેલા ફળોને ઓળખવા Write causes of colour blindness (રાઇટ કોઝીસ ઓફ કલર બ્લાઇન્ડનેસ)
• કલર બ્લાઇન્ડનેસ મુખ્યત્વે ઇનહેરીટેડ જોવા મળે છે.
• અમુક કેસીસમાં કલર બ્લાઇન્ડનેસ એકવાઇર્ડ પણ જોવા મળે છે.
• એજ
• આઇ ડિસઓર્ડર (ગ્લુકોમા , મેક્યુલર ડીજનરેશન)
• આઇ ઇન્જરી
• સરટેન મેડીકેશન

Write clinical manifestations of colour blindness (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ કલર બ્લાઇન્ડનેસ)

• ડિફીકલ્ટી ઇન ડિફરેન્સિયેટ કલર
• રીડયુસ કલર પરસેપ્શન
• કન્ફ્યુઝન વિથ કલર કોડ ઇન્ફોર્મેશન
• ડીફીકલ્ટી ઇન કલર ડીપેન્ડેડ ટાસ્ક

Write diagnostic evaluation of colour blindness (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ કલર બ્લાઇન્ડનેસ)

• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• ઇશિહાર કલર ટેસ્ટ
• ફર્ન્સવર્થ મુન્સેલ 100 હ્યુ ટેસ્ટ
• એનોમાલોસ્કોપ
• કલર અરેન્જમેન્ટ ટેસ્ટ
• કોમ્પ્યુટરાઇઝ કલર વિઝન ટેસ્ટ

• જો કલર બ્લાઇન્ડનેસ ઇનહેરીટેડ હોય તો તેને ટ્રીટ કરી શકાતી નથી.
• પરંતુ જો તે કોઈ અન્ડરલાઇન કોસને કારણે જોવા મળતી હોય તો તે અન્ડર લાઇન કોસને ટ્રીટ કરવામાં આવે છે.
• કલર બ્લાઇન્ડનેસને કરેક્ટ કરી શકાતી નથી એટલે આપણે એડેપ્ટિવ ટેકનોલોજી અને લાઈફ સ્ટાઈલ મોડીફીકેશનનો ઉપયોગ કરીએ છીએ.
• એડેપ્ટીવ ટેકનોલોજી : એડેપ્ટીવ ટેકનોલોજીમાં સ્પેશ્યિલાઇઝ સોફ્ટવેર અથવા એપનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જે સ્ક્રીન પરના કલરને એડજેસ્ટ કરે છે અને રીએડેબિલીટી ઇન્હાસ કરે છે.
  

Define night blindness (ડિફાઇન નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસ)

• • નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસને ‘નિકટાલોપિયા’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
• નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસમાં ડાર્ક, ડીમ અથવા લો લાઇટમાં જોવામાં તકલીફ પડે છે. Write causes of night blindness (રાઇટ કોઝીસ ઓફ નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસ)
• વિટામીન A ડેફીસીયન્સી
• જેનેટિક ડિસઓર્ડર (રટાઇનાઇટિસ પિગમેન્ટોસા)
• કેટેરેક્ટ
• ગ્લુકોમા
• ડાયાબિટીસ
• એજ રિલેટેડ મેક્યુલર ડીજનરેશન
• બર્થ ડીફેક્ટ
• ડિસઓર્ડર એસોસિએટેડ વિથ એબ્સોપ્શન વિટામીન A

Write clinical manifestations of night blindness (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસ)

• લો લાઇટ અથવા ડીમ લાઇટમાં જોવામાં મુશ્કેલી પડે
• નાઇટના સમયે જોવામાં મુશ્કેલી પડે
• સ્ટ્રેનિંગ ટુ સી ઇન લો લાઇટ
• ઇમ્પેર પેરીફેરલ વિઝન Write diagnostic evaluation of night blindness (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસ)
• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• વિઝ્યુઅલ ફીલ્ડ ટેસ્ટ
• રિફ્રેક્શન ટેસ્ટ
• મેઝરમેન્ટ ઓફ વિટામીન A લેવલ
• ઇલેક્ટ્રોરટાઇનોગ્રાફી

Write management of night blindness (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસ)

• ટ્રીટ અન્ડરલાઇન કોસ : નાઇટ બ્લાઇન્ડનેસ માટે જવાબદાર કોસને ટ્રીટ કરવો.
• વિટામીન A સપ્લીમેન્ટેશન : વિટામીન A ની ડેફીસીયન્સીને દૂર કરવા માટે વિટામીન A સપ્લીમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
• પ્રોટેકટીવ મેઝર : દિવસ દરમિયાન તેમજ રાત્રે બ્રાઇટ લાઇટમાં સન ગ્લાસિસ અને પ્રોટેકટીવ વીઅરનો ઉપયોગ કરવો.
• વિઝન એડ : અમુક કેસમાં લો વિઝન એડનો ઉપયોગ કરવો જેમકે મેગ્નીફાયિંગ ગ્લાસ, નાઇટ વિઝન ગોગલ્સ. જે લો લાઇટમાં વિઝન ઇમ્પ્રુવ કરે છે.
  

Total blindness (ટોટલ બ્લાઇન્ડનેસ)

• ટોટલ બ્લાઇન્ડનેસ મીન્સ બંને આઇમાંથી કમ્પ્લીટલી વિઝન લોસ થવું.
• બ્લાઇન્ડનેસ મીન્સ વિઝ્યુઅલ એક્યુટી એ 3/60 (20/400) કરતા ઓછી હોવી.
• બ્લાઇન્ડનેસ મીન્સ કમ્પલીટ લેક ઓફ લાઇટ પરસેપ્શન

Causes of total blindness (કોઝીસ ઓફ ટોટલ બ્લાઇન્ડનેસ)

• આઇ ડીઝીસ
• રટાઇનલ ડીઝીસ (ડાયાબિટીક રટાઇનોપેથી, રટાઇનાઇટિસ પિગમેન્ટોસા)
• ગલુકોમા
• કેટરેકટ
• કોર્નીયલ ડીઝીસ
• ઓપ્ટિક ન્યુરાઇટીસ
• ન્યુરોલોજીકલ ડિસઓર્ડર (જે વિઝ્યુઅલ પાથવેને અફેક્ટ કરે)
• ઇન્ફેક્શન ઓફ ધ આઇ
• કન્જીનેટાલ ડીઝીસ (કન્જીનેટાલ ગ્લુકોમા, કેટરેકટ)
• એક્સ્પોઝર ટુ સરટેન ટોક્સિન ધેટ અફેક્ટ ધ રટાઇના Write clinical manifestations of total blindness (રાઇટ ક્લિનિકલ મેનીફેસ્ટેશન ઓફ ટોટલ બ્લાઇન્ડનેસ)
• લેક ઓફ રીસ્પોન્સ ટુ ધ લાઇટ
• ઇનએબિલિટી ટુ સી
• કમ્પ્લીટ ડાર્કનેસ એન્ડ એબ્સન્સ ઓફ વિઝ્યુઅલ સ્ટીમયુલાય
• લેક ઓફ વિઝ્યુઅલ રીસ્પોન્સ ટુ સ્ટીમયુલાય

Write diagnostic evaluation of total blindness (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ ટોટલ બ્લાઇન્ડનેસ)

• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• ઓપ્થેલમોલોજીક એક્ઝામિનેશન
• વિઝ્યુલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• વિઝ્યુઅલ ફીલ્ડ ટેસ્ટિંગ
• ઇલેક્ટ્રોરટાયનોગ્રાફી Write management of total blindness (રાઇટ મેનેજમેન્ટ ઓફ ટોટલ બ્લાઇન્ડનેસ)

ટોટલ બ્લાઇન્ડનેસના મેનેજમેન્ટમાં પ્રેક્ટીકલ એડેપ્ટેશન, સપોર્ટ સિસ્ટમ અને ટેકનોલોજી એડસ નો સમાવેશ થાય છે.

• ઓરીન્ટેશન એન્ડ મોબિલિટી ટ્રેનિંગ : સેફ અને ઇન્ડીપેન્ડટ ટૂલ યુઝ કરવા માટેની ટ્રેનિંગ પ્રોવાઈડ કરવી જેમકે વાઈટ કેન, ગાઈડ ડોગ, મોબિલિટી એડસ
• ડેઇલી લિવિંગ સ્કીલસ ટ્રેનિગ : ડેઇલી લિવિંગ એક્ટિવિટી માટેની ટ્રેનિંગ આપવી જેમકે કુકિંગ, ક્લીનિંગ, પર્સનલ ગ્રુમિંગ
• ઇમોશનલ સપોર્ટ એન્ડ કાઉન્સેલિંગ : વિઝન લોસ થવું એક ચેલેન્જ છે આથી તે માટે પેશન્ટનું કાઉન્સેલિંગ કરવું તેમજ તેને ઇમોશનલ સપોર્ટ, ગાઇડન્સ પ્રોવાઇડ કરવું.
• બ્રેઇલ લીટ્રસિ : બ્રેઇલ લિપિ એ વ્યક્તિઓને સ્પર્શપૂર્વક વાંચવા અને લખવા માટે સક્ષમ બનાવે છે. જેથી ટેક્ટટાઇલ દ્વારા વાંચી શકાય છે.
• એડેપ્ટીવ ટેકનોલોજી : આસિસ્ટીવ ટેકનોલોજીને યુટીલાઇઝ કરવી. જેમકે સ્ક્રીન રીડર, મેગ્નિફાયરસ, બ્રેઇલ ડિસ્પ્લે
  

National program for control of blindness -NPCB Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન)

• ઇન્ડિયા એ વિશ્વનો સૌપ્રથમ દેશ છે જેને નેશનલ લેવલે બ્લાઇન્ડનેસ કન્ટ્રોલ પ્રોગ્રામ લોન્ચ કર્યો હતો.
• નેશનલ પ્રોગ્રામ ફોર કંટ્રોલ ઓફ બ્લાઇન્ડનેસ એ 1976 ની સાલમાં લોન્ચ થયો હતો. જે 100% સેન્ટ્રલી સ્પોન્ડરડ પ્રોગ્રામ છે.
• ધ ટ્રકોમા કંટ્રોલ પ્રોગ્રામ 1963 ની સાલમાં સ્ટાર્ટ કરવામાં આવ્યો હતો અને તેને 1976 ની સાલમાં NPCB પ્રોગ્રામ સાથે મર્જ કરવામાં આવ્યો હતો.
• બ્લાઇન્ડનેસ થવા માટેના કોસ નીચે મુજબ છે : કેટરેકટ (62%), રીફ્રેક્ટિવ એરર (20%), ગ્લુકોમા (6%), પોસ્ટેરિયર સેગમેન્ટ ડિસઓર્ડર (5%), પોસ્ટેરિયર કેપ્સ્યુલર ઓપેસિફીકેશન (1%), કોર્નિયલ બ્લાઇન્ડનેસ (1%), સર્જીકલ કોમ્પ્લીકેશન (1%) એન્ડ અધર કોસ (4%) Goal (ગોલ)

2020 ની સાલ સુધીમાં બ્લાઇન્ડનેસ માટેનું પ્રીવેલેન્સ 1.4% થી ઘટાડીને 0.3% સુધી કરવું.

Objective (ઓબ્જેક્ટિવ)

• બ્લાઇન્ડનેસ અને વિઝન ઇમ્પેરમેન્ટ માટેનું પ્રીવેલેન્સ ઘટાડવું
  • બ્લાઇન્ડનેસના આઇ ડેન્ટિફિકેશન અને ટ્રીટમેન્ટ થ્રુ બ્લાઇન્ડનેસ માટેનો બેકલોગ રીડયુસ કરવો.
• બધા ડિસ્ટ્રીકમાં કોમ્પ્રેહેન્સિવ આઇ કેર ફેસિલિટી ડેવલપ કરવી.
• આઇ કેર સર્વિસીસ પ્રોવાઇડ કરવા માટેના હ્યુમન સોર્સીસ ડેવલપ કરવા.
• આઇકેર માટેની કોમ્યુનિટીમાં અવેરનેસ ઇન્હાસ કરવી.
• ડીલીવરી સર્વિસ માટેની ક્વોલિટી ઇમ્પ્રુવ કરવી.
• આઇ કેર માટેના વોલેન્ટરી ઓર્ગેનાઇઝેશન અને પ્રાઇવેટ પ્રેક્ટિસનરના પાર્ટીસિપેશન સિક્યોર કરવા.
• બ્લાઇન્ડનેસ અને વિઝ્યુઅલ ઇમપેરમેન્ટના પ્રિવેન્શન માટેના રિસર્ચને એક્સપાન્ડ કરવું.

Activities under NPCB program (એક્ટિવિટી અન્ડર NPCB પ્રોગ્રામ)

• કેટરેકટ ઓપરેશન
• ઇન્વોલવેમેન્ટ ઓફ NGOs
• IEC એક્ટિવિટી
• મેનેજમેન્ટ ઇન્ફોર્મેશન સિસ્ટમ
• સ્કૂલ આઇ સ્ક્રીનીંગ પ્રોગ્રામ
• ક્લેકશન એન્ડ યુટીલાઇઝેશન ઓફ ડોનેટેડ આઇસ
• કન્ટ્રોલ ઓફ વિટામીન A ડેફિસિયન્સી
• મોનીટરીંગ એન્ડ ઇવાલ્યુએશન બાય સર્વે

Strategies of NPCB program (સ્ટ્રેટેજીસ ઓફ NPCB પ્રોગ્રામ)

• ફ્રી કેટરેકટ સર્જરીને NGOs અને પ્રાઇવેટ સેક્ટર થ્રુ પ્રોત્સાહન આપવું
• કેટરેકટ સિવાયના બીજા આઇ ડીઝીસનો સમાવેશ કરી તે પ્રોગ્રામને કોમ્પ્રેહેન્સિવ બનાવવો. જેમકે ગ્લુકોમા, રટાઇનોપેથી
• 50 વર્ષથી વધારે ઉંમર ધરાવતા લોકોનું કેટરેકટ માટે સ્ક્રિનિંગ કરવું.
• રીફ્રેક્ટિવ એરર માટે ચિલ્ડ્રનનું સ્ક્રિનિંગ કરવું તેમજ તેને ફ્રી આઇ ગ્લાસીસ પ્રોવાઇડ કરવા.
• અન્ડરસર્વેડ એરિયાને કવર કરવો.
• આઇ કેર પ્રોવાઇડરમાં કેપેસીટી બિલ્ડઅપ કરવી.
• કોમ્યુનિટીમાં આઇ કેર વિશેની એવેરનેસ ક્રિએટ કરવા માટે IEC દ્વારા એક્ટિવીટી કરવી.
• ડીસ્ટ્રિક્ટ હોસ્પિટલના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, કોન્ટ્રાકચ્યુઅલ સ્ટાફ અને ફંડને અપગ્રેડ કરી હોસ્પિટલને સ્ટ્રેનધેન કરવી .
• બધા જ phc સેન્ટરમાં વિઝન સેન્ટર ઇસ્ટાબ્લિશ કરવા.
• કવરેજને ઇમ્પ્રુવ કરવા માટે મલ્ટીપર્પઝ ડિસ્ટ્રીક્ટ મોબાઇલ ઓપ્થેલમીક યુનિટ ક્રિએટ કરવા.

Components of NPCB program (કમ્પોનન્ટ ઓફ NPCB પ્રોગ્રામ)

• આઇ કેર સર્વિસ
• પ્રિવેન્ટિવ મેઝર
• ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલેપમેન્ટ
• હ્યુમન રીસોર્સિસ ડેવલપમેન્ટ
• સપ્લાય ઓફ એસેન્સિયલ ડ્રગ એન્ડ એકવિપમેન્ટ
• ડેટા કલેક્શન એન્ડ મોનીટરિંગ
• પાર્ટનરશિપ એન્ડ કોલાબેરેશન
  
• Current trends in management of opthalmic condition (કરંટ ટ્રેન્ડસ ઇન મેનેજમેન્ટ ઓફ ઓપ્થેલમિક કન્ડીશન)
• એડવાન્સમેન્ટ ઇન સર્જીકલ ટેકનિકસ : ટેકનિક જેવી કે લેઝર આસ્સિસ્ટેડ કેટરેકટ સર્જરી, મિનિમલ ઇન્વેસિવ ગ્લુકોમા સર્જરી અને કોર્નીયલ ક્રોસ લિંકિંગ જેવી ટેકનિકમાં ઇમ્પ્રુવમેન્ટ લઇ આવવું.
• ઇન્નોવેશન્સ ઇન ફાર્મેકોથેરાપી : નોવેલ મેડીકેશનનું ડેવલોપમેન્ટ કરવું. જેમાં બાયોલોજીક અને જીન થેરાપીનો પણ સમાવેશ કરવો. જેથી એજ રિલેટેડ મેક્યુલાર ડીજનરેશન, ડાયાબિટીક રટાઇનોપેથી, રટાઇનલ વેઇન ઓકલ્ઝન જેવી કંડીશનના ટ્રીટમેન્ટ માટેના ઓપ્શનને એક્સપાન્ડ કરી શકાય.
• ટેલીમેડિસીન એન્ડ રિમોટ મોનીટરિંગ : ટેલિઓપ્થેલ્મોલોજી રિમોટ ડાયગ્નોસિસ, મોનિટરિંગ અને કન્સલ્ટેશન માટે એલો કરે છે, ખાસ કરીને રૂરલ અથવા ઓછી સેવા ધરાવતા વિસ્તારોમાં ઉપયોગી છે. ગ્લુકોમા અને ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી જેવી કન્ડીશન માટે ટાઇમલી ઇન્ટરવેનશન કરવા અને ડીઝીસના વધારે સારા મેનેજમેન્ટ માટે રિમોટ મોનીટરિંગ ડીવાઇસ ઉપયોગી છે.
• આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ એન્ડ મશીન લર્નિંગ : સ્ક્રિનિંગ પ્રોગ્રામમાં ઇમેજ એનાલાયસિસ અને ઓપ્થેલમીક ડીઝીસના નિદાન માટે AI એલ્ગોરિધમનો વધુને વધુ ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે, જે અર્લી ડીટેકશન અને ટ્રીટમેન્ટ પ્લાનિંગમાં મદદ કરે છે.
• જીન થેરાપી ફોર ઇનહેરીટેડ રટાઇનલ ડીઝીસ : ઇનહેરીટેડ રટાઇનલ ડીઝીસ માટેની પોટેન્શિયલ ટ્રીટમેન્ટ માટે જીન થેરાપીમાં એડવાન્સમેન્ટ લઇ આવવું.
• રીજનરેટીવ મેડિસીન : કોર્નિયલ ડેમેજ અને રટાઇનલ ડીજનરેશન જેવી કન્ડીશનમાં ડેમેજ થયેલા ઓકયુલર ટિસ્યુને રિપેર કરવા તેમજ વિઝનને રિસ્ટોર કરવા માટે સ્ટેમ સેલ થેરાપી અને ટિસ્યુ એન્જીનીયરિંગ હોલ્ડ પ્રોમિસ ટેકનીકનો ઉપયોગ કરવો.
  : Hospital corneal retrerival program (HCRP) (હોસ્પિટલ કોર્નિયલ રીટ્રાઇવલ પ્રોગ્રામ)
• કોર્નિયાની સંખ્યા વધારે માત્રામાં મેળવવાં માટે આઇ બેન્ક એસોસિયેશન ઓફ ઇન્ડિયા દ્વારા હોસ્પિટલ કોર્નિયલ રીટ્રાઇવલ પ્રોગ્રામ લોન્ચ કરવામાં આવ્યો.
• હોસ્પિટલ કોર્નિયલ રીટ્રાઇવલ પ્રોગ્રામનો મુખ્ય હેતુ હોસ્પિટલમાં ડેથ થાય બાદ વિલિંગ્લી ડોનર અને એલિજીબકલ પાસેથી કોર્નિયલ ટિસ્યુ રીટ્રાયવ કરવાનો છે.
• આ ઉપરાંત એક ટીમ ઇસ્ટાબ્લિશ કરવી જેમાં ICU સ્ટાફ, ગ્રીફ કાઉન્સેલર અને આઇ બેંક સ્ટાફનો સમાવેશ કરવો. જે આ રીટ્રાયવલ પ્રોગ્રામને આગળ વધારી શકે.

આ પ્રોગ્રામ અંતર્ગત ટ્રેનડ કાઉન્સેલરની (ગ્રીફ કાઉન્સેલર, આઇ ડોનેશન કાઉન્સેલર) નિમણૂક કરવામાં આવે છે જે હોસ્પિટલના સ્ટાફ સાથે રેપોર્ટ મેન્ટેન કરે છે.

• કોઇપણ વોર્ડમાં ડેથ થાય પછી તે વોર્ડના કોન્સર્ડ સ્ટાફ એ કાઉન્સેલરને જાણ કરે છે. આ કાઉન્સેલર એ ડેથ થયેલ પર્સનના ફેમિલી મેમ્બરનું કાઉનસેલિંગ કરે છે અને તેને આઇ ડોનેશન માટે મોટિવેટ તેમજ રિક્વેસ્ટ કરે છે.
• જ્યારે ગ્રીફ કાઉન્સેલર એ એબ્સેન્ટ હોય ત્યારે હોસ્પિટલ પર્સનલ એ આ એક્ટીવિટી કરે છે. જેમાં ડોક્ટર, નર્સ, હોસ્પિટલ સોશિયલ વર્કર અને તેમાં પણ સ્પેસિફિકલી ICCU, સર્જરી, ટ્રોમા અને મેડિસિન વિભાગના સ્ટાફને ચાન્સ આપવામાં આવે છે.

એડવાનટેજીસ ઓફ HCRP પ્રોગ્રામ

• હોમ ડેથ કરતા હોસ્પિટલમાં થતાં ડેથની સંખ્યા વધારે હોય છે જેથી તેના ફેમીલીને મોટીવેટ કરી કોર્નિયાની સંખ્યામાં વધારો થાય શકે છે.
• હોસ્પિટલમાં ઘણા બધા યંગ પર્સનની ડેથ થતી હોય છે જેને કારણે ઘણા યંગ પર્સનના કોર્નિયા ક્લેક્ટ થય શકે છે.
• ડેથથી લઇને ઇન્યુકલીએશન અથવા કોર્નિયલ એક્સસિઝનની વચ્ચેના ટાઇમ ઇન્ટર્વલને ઘટાડી શકાય છે.
• ડોનોરની ડીટેલમાં મેડીકલ હિસ્ટ્રી અને ઇન્વેસ્ટિગેશન રિપોર્ટ ઇઝીલી મેળવી શકાય છે.
• જો રીલેટિવની ઇચ્છા હોય તો તે આઇ ડોનેશન સિવાયના પણ મલ્ટિપલ ઓર્ગન ડોનેટ કરી શકે છે.
  Counselling (કાઉન્સેલિંગ)

આઇ ડોનેશન કાઉન્સેલિંગ માટેના નીચે મુજબના સ્ટેપ ફોલો કરવામાં આવે છે :

• ઇન્ટ્રોડકશન એન્ડ રેપોર્ટ બિલ્ડિંગ : સૌપ્રથમ ઇન્ડિવિડયુઅલ અથવા ફેમિલી મેમ્બરને આપડો ઇન્ટ્રોડકશન આપવો અને તે લોકો સાથે રેપોર્ટ મેન્ટન કરવા અને સપોર્ટિવ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
• એજયુકેશન : આઇ ડોનેશનના ઇમ્પોટન્સ, તેના બેનીફિટસ અને તેના મિસકોન્સેપ્શન વિશે નોલેજ પ્રોવાઇડ કરવું.
• એક્સપ્લોરેશન ઓફ કનર્સન : ઇન્ડીવીઝ્યુલ અથવા તેના ફેમિલી મેમ્બરને આઇ ડોનેશન માટેના કનર્સન અને ફીઅરને એક્સપ્રેસ કરવા કહેવું અને તેમને સહાનુભૂતિ આપવી.
• ડીસિઝન મેકીંગ : ફેમિલી મેમ્બરને આઇ ડોનેશન માટે ડીસિઝ મેકીંગમાં મદદ કરવી.
• કન્સન્ટ : જો ફેમિલી મેમ્બર એ આઇ ડોનેશન કરવાનું ડીસાઇડ કરી લીધું હોય તો તેમની વ્રીટન પેપર પર કન્સન્ટ લેવી. કન્સન્ટ લેતી વખતે ખાતરી જરી લેવી કે તેમને આઇ ડોનેશનની પ્રોસેસ અને ઇમ્પ્લિકેશન વિશે જાણ છે કે નહિ .
• ફોલો અપ એન્ડ સપોર્ટ : તેમને આઇ ડોનેશનની થ્રુ આઉટ પ્રોસેસ દરમિયાન સપોર્ટ અને આસિસ્ટન્ટ કરવા. જરૂર જણાય તો ગ્રીફ કાઉન્સેલિંગ પણ કરવું.
• ગ્રેટીટયુડ : આઇ ડોનેશનના ડીસિઝન માટે તેમને એપ્રિસિયેટ કરવા.
  Eye banking in eye (આઇ બેન્કિંગ ઇન ઇન્ડિયા)
• આઇ બેન્ક એ એવું પ્લેસ છે જ્યાં પરસનના ડેથ થયા પછી તાત્કાલિક તેની આઇમાંથી કોર્નિયાને રીમુવ કરવામાં આવે છે અને તેને સ્ટોર કરવામાં આવે છે ત્યારબાદ તેને કોર્નિયાની ડિફેક્ટ ધરાવતા લોકોમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે.
• આઇ બેન્કિંગ ઈન્ડિયા એ કોર્નિયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ તેમજ રિસર્ચના પરપસ માટે ડોનેટ કરવામાં આવેલી આઇને કલેક્ટ કરવાનું, પ્રોસેસિંગ કરવાનું તેમજ તેને ડિસ્ટ્રીબ્યુટ કરવાનું કામ કરે છે.
• આઇ બેન્કિંગ ઈન્ડિયાનો મુખ્ય હેતુ કોર્નીયલ બ્લાઇન્ડનેસ વિશે સમજાવો અને આઇ ડોનેશન માટેની અવેરનેસ ફેલાવવાનું છે.
• ઈન્ડિયામાં આઇ બેંક એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા (EBAI) ઓર્ગેનાઇઝેશન આવેલું છે. જે આખા કન્ટ્રીમાં આવેલ આઇ બેન્કિંગની એક્ટિવિટીને કોઓર્ડીનેટ કરે છે.
• આ ઉપરાંત ઇન્ડિયામાં વિવિધ હોસ્પિટલો , NGOs અને ગવર્મેન્ટ એજન્સીસ આવેલી છે.

Activities under eye bank association of India (એક્ટિવિટીસ અંડર આઇ બેંક એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા)

આઇ બેંક એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા એ ઇન્ડિયામાં આવેલ આઇ બેન્કિંગની એક્ટિવિટીને કોઓર્ડીનેટ કરે છે. આઇ બેંક એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા દ્વારા નીચે મુજબની એક્ટિવિટી કરવામાં આવે છે :

• અવેરનેસ કેમ્પેઇન : EBAI એ પબ્લિક અવેરનેસ માટેના કેમ્પેઇન કંડક્ટ કરે છે. જેમાં તેઓ આઇ ડોનેશનનું ઇમ્પોર્ટન્સ સમજાવે છે તેમજ આઇ ડોનેશન માટે રહેલા મિસકોનસેપ્શનને દૂર કરે છે.
• આઇ ડોનેશન ડ્રાઇવ્સ : હોસ્પિટલ, સ્કૂલ, કોમ્યુનિટી સેન્ટર સાથે કોલાબ્રેશન કરી આઇ ડોનેશન ડ્રાઇવ્સ ઓર્ગેનાઇઝ કરે છે અને આઇ ડોનેશનની સંખ્યામાં વધારો કરે છે.
• ટ્રેનિંગ પ્રોગ્રામ : આઇબેંક સ્ટાફ, ટેક્નિશિયન તેમજ આઇ રીટ્રાયવલ કરતા હેલ્થ કેર પ્રોફેશનલને પ્રિઝર્વેશન ટેકનીક, ટિસ્યુ પ્રોસેસિંગ અને ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશનની પ્રોસિજર વિશે ટ્રેનિંગ અને એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરે છે.
• કવોલિટી ઇન્સ્યોરન્સ : કોર્નીયલ ટીશ્યુના કલેક્શન, પ્રોસેસિંગ, સ્ટોરેજ અને ડિસ્ટ્રીબ્યુશન તેમજ કોનીયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ માટેના પ્રોટોકોલ અને ક્વોલિટી સ્ટાન્ડર્ડ એનહાન્સ કરે છે.
• નેટવર્કિંગ એન્ડ કોલાબ્રેશન : આઇ બેન્કિંગના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને સ્ટ્રેંઘ્ન કરવા, બેસ્ટ પ્રેક્ટિસિસને શેર કરવા તેમજ રીસોર્સિસ યુટીલાઇઝેશનને ઓપ્ટિમાઇઝ કરવા માટે આઇ બેંક, હોસ્પિટલ, NGOs અને બીજા સ્ટેકહોલ્ડર સાથે નેટવર્કિંગ અને કોલાબ્રેશનની ફેસીલીટી પૂરી પાડે છે.
• રિસર્ચ એન્ડ ડેવલોપમેન્ટ : કોર્નીયલ ટ્રાન્સપ્લાન્લટ માટેની ફિલ્ડને એનહાન્સ કરવા, ટીશ્યુ પ્રીઝર્વેશન માટેની ટેકનિકને ઇમ્પ્રુવ કરવા, સર્જીકલ આઉટકમ એનહાન્સ કરવા તેમજ કોર્નયીલ બ્લાઇન્ડનેસ માટેના ચેલેન્જીસને સોલ્વ કરવા માટે રિસર્ચ એક્ટિવિટીને સપોર્ટ કરવો.
• એડવોકેસી એન્ડ પોલીસી ડેવલોપમેન્ટ : આઇ ડોનેશન ને પ્રમોટ કરતી એડવોકેસી અને પોલીસી ડેવલોપ કરવી
  

Define Glucoma (ડીફાઇન ગ્લુકોમા)

• ગ્લુકોમા એ આઇ કન્ડીશનનું ગ્રુપ છે. જેમાં ઇન્ટ્રાઓક્યુલર પ્રેસર હાઇ થવાને કારણે ઓપ્ટિક નર્વ ડેમેજ થાય છે જેને કારણે ઇરરીવર્સીબલ બ્લાઇન્ડનેસ જોવા મળે છે.
• ગ્લુકોમા એ ગ્રુપ ડિસઓર્ડર છે. જેમાં આઇની ડ્રેનેજ સિસ્ટમમાં એબ્નોર્માલીટી જોવાને કારણે આઇમાં ફલુઇડ બિલ્ડ અપ થાય છે જેને કારણે ઇન્ટ્રાઓકયુલર પ્રેશરમાં વધારો જોવા મળે છે તેના કારણે ઓપ્ટિક નર્વ ડેમેજ થાય છે અને ટોટલી વિઝન લોસ જોવા મળે છે. Write types of glucoma (રાઇટ ટાઇપ્સ ઓફ ગ્લુકોમા)

ગ્લુકોમાને મુખ્યત્વે બે ટાઇપમાં ક્લાસિફાઇ કરવામાં આવેલ છે :

• 1) કન્જીનેટલ ગ્લુકોમા
• 2) એકવાઇર્ડ ગ્લુકોમા

1) કન્જીનેટલ ગ્લુકોમા :

કન્જીનેટલ ગ્લુકોમા એ ગ્લુકોમાનો રેર ટાઇપ છે જેમાં ડ્રેનેજ સિસ્ટમમાં કન્જીનેટલ ડિફેક્ટ જોવા મળે છે જેના કારણે ત્યાં એકવીયસ હ્યુમરનો ભરાવો થાય છે અને ઇન્ટ્રાઓક્યુલર પ્રેશરમાં વધારો જોવા મળે છે અને ઓપ્ટિક નર્વ ડેમેજ થાય છે.

2) એકવાઇર્ડ ગ્લુકોમા :

એકવાઇર્ડ ગ્લુકોમા મુખ્યત્વે 40 વર્ષ પછીની ઉંમરે જોવા મળે છે. એકવાઇર્ડ ગ્લુકોમાને બે ટાઇપમાં ક્લાસિફાઇ કરવામાં આવેલ છે.

• A) પ્રાઇમરી ગ્લુકોમા
• B) સેકન્ડરી ગ્લુકોમા

A) પ્રાઇમરી ગ્લુકોમા :

પ્રાઇમરી ગ્લુકોમા એ એકવીયસ હ્યુમરના પથવેમાં એબ્નોર્માલિટીને કારણે જોવા મળે છે. પ્રાઇમરી ગ્લુકોમાને નીચે મુજબ બે ટાઇપમાં વહેચવામાં આવેલ છે :

i) પ્રાઇમરી ઓપન એંગલ ગ્લુકોમા (POAG) :

પ્રાઇમરી ઓપન એંગલ ગ્લુકોમા એ ગ્લુકોમાનો મોસ્ટ કોમન ટાઇપ છે. જેને બીજા ક્રોનિક ઓપન એંગલ ગ્લુકોમા અને ક્રોનિક સિમ્પલ ગ્લુકોમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જેમાં એકવીયસ હ્યુમરનું અવર પ્રોડક્શન જોવા મળે છે અથવા તો એકવીયસ હ્યુમરના પાથવેમાં ઓબ્સ્ટ્રક્શન જોવા મળે છે જેને કારણે એકવીયસ હ્યુમરનો પર આવો થાય છે જેના કારણે ઇન્ટ્રા ઓક્યુલર પ્રેશરમાં વધારો થાય છે અને ઓપ્ટિક નર્વ ડેમેજ થાય છે.

ii) પ્રાઇમરી એંગલ ક્લોઝર ગ્લુકોમા :

પ્રાઇમરી ક્લોસર એંગલ ગ્લુકોમાને બીજા નેરો એંગલ ગ્લુકોમા અને એકયુટ કન્જેસટીવ ગ્લુકોમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ એક ઓક્યુલર ઇમરજન્સી છે કારણ કે રેપીડલી ઓનસેટ થાય છે અને જો તેને 4-5 દિવસની અંદર ટ્રીટ કરવામાં ન આવે તો તેના કારણે બ્લાઇન્ડનેસ જોવા મળે છે. પ્રાઇમરી ક્લોસર એંગલ ગ્લુકોમા એ આઇના ફ્રન્ટ સ્ટ્રક્ચરમાં એબનોર્માલિટી હોવાને કારણે જોવા મળે છે. જેમાં પોસ્ટેરીયર કોર્નીયલ સરફેસ અને એન્ટિરિયર આઇરિસ વચ્ચે આવેલો એંગલ એ નેરો જોવા મળે છે જેને કારણે એકવીયસ હ્યુમરના પાથવેમાં ઓબસ્ટ્રક્શન જોવા મળે છે અને એકવીયસ હ્યુમરનો આઉટલો બ્લોક થઈ જાય છે જેના કારણે ઇન્ટ્રા ઓક્યુલર પ્રેશરમાં વધારો થાય છે.

B) સેકન્ડરી ગ્લુકોમા :

સેકન્ડરી ગ્લુકોમા મુખ્યત્વે આઇ કન્ડિશન અથવા ડીઝીસને કારણે જોવા મળે છે. જેમકે યુવેઆઇટીસ, ટ્રોમા, ટ્યુમર, ઇન્ટ્રાઓક્યુલર હેમરેજ, પ્રીવિયસ સર્જરી. ગ્લુકોમાના આ ટાઇપમાં ગ્લુકોમા તેમજ અન્ડરલાઇન કોઝને ટ્રીટ કરવામાં આવે છે.

Write diagnostic evaluation of glucoma (રાઇટ ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન ઓફ ગ્લુકોમા)

• હિસ્ટ્રી કલેક્શન
• ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન
• ટોનોમેટ્રી
• વિઝ્યુઅલ એક્યુટી ટેસ્ટ
• વિઝ્યુઅલ ફિલ્ડ ટેસ્ટીંગ
• ગોનિયોસ્કોપી
• પેચીમેટ્રી
• ઓપ્ટિક નર્વ ઇમેજિંગ
• ઇવાલ્યુએશન ઓફ ડ્રેનેજ એંગલ

Write medical management of glucoma (રાઇટ મેડિકલ મેનેજમેન્ટ ઓફ ગ્લુકોમા)

• પ્રોસ્ટાગ્લેન્ડિન એનાલોગ : પ્રોસ્ટાગ્લેન્ડિન એનાલોગ એ એકવીયસ હ્યુમરનો આઉટ ફલો વધારે છે અને ઇન્ટ્રાઓકયુલર પ્રેશરમાં ઘટાડો કરે છે. પ્રોસ્ટાગ્લેન્ડિન એનાલોગ તરીકે લેટાનોપ્રોસ્ટ, બિમાટોપ્રોસ્ટ આઇડ્રોપનો ઉપયોગ કરવો.
• બીટા બ્લોકર : એકવીયસ હ્યુમરનું પ્રોડક્શન ઘટાડવા તેમજ ઇન્ટ્રાઓક્યુલર પ્રેશર ઘટાડવા માટે બીટા બ્લોકર આઇ ડ્રોપનો ઉપયોગ કરવો. ઉદાહરણ તરીકે ટિમોલોલ, બીટાઝોલોલ
• આલ્ફા એગોનિસ્ટ : આલ્ફા એગોનિસ્ટ એ એકવીયસ હ્યુમરનું પ્રોડક્શન ઘટાડે છે અને તેનું આઉટફલો વધારે છે અને ઇન્ટ્રાઓક્યુલર પ્રેશરમાં ઘટાડો કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે બ્રિમોનીડાઇન આઇ ડ્રોપ
• કાર્બોનિક એનહાઇડ્રેઝ ઇનહિબીટરસ : કાર્બોનિક એનહાઇડ્રેઝ ઇનહિબીટરસ એ એકવીયસ હ્યુમરનું પ્રોડક્શન ઘટાડે છે જેને કારણે ઇન્ટ્રા ઓક્યુલર પ્રેશરમાં ઘટાડો જોવા મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે બ્રિન્ઝોલામાઇડ આઇ ડ્રોપ

Write surgical management of glucoma (રાઇટ સર્જીકલ મેનેજમેન્ટ ઓફ ગ્લુકોમા)

• ટ્રેબેક્યુલેક્ટોમી : ટ્રેબેક્યુલેક્ટોમીમાં ન્યુ ડ્રેનેજ સિસ્ટમ ક્રિએટ કરવામાં આવે છે જેનાથી એકવીયસ હ્યુમર આઇમાંથી એક્ઝિટ કરી શકાય અને ઇન્ટ્રાઓકયુલર પ્રેશર ઘટાડી શકાય.
• ગ્લુકોમા ડ્રેનેજ ઇમ્પ્લાન્ટ : આ પ્રોસિજરમાં આઇમાં સ્મોલ ડીવાઇસ ઇમ્પ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે જે એક્વીયસ હ્યુમરને ડ્રેન કરવામાં મદદ કરે છે.
• મીનીમલ ઇન્વેસિવ ગ્લુકોમા સર્જરી : આ પ્રોસિજર એ ટ્રેડિશનલ સર્જરી કરતા લેસ ઇન્વેસિવ છે જેમાં ટ્રાબેક્યુલર મેશવર્ક બાયપાસ અથવા સુપ્રાકોરોઇડલ ડ્રેનેજ થ્રુ એકવીયસ હ્યુમરનું આઉટફલો વધારવામાં આવે છે.
• લેસર ટ્રાબેક્યુલોપ્લાસ્ટી : લેસર ટ્રાબેક્યુલોપ્લાસ્ટીમાં લેસરની મદદથી ડ્રેનેજને ઇન્હાસ કરવામાં આવે છે જેથી ઇન્ટ્રાઓકયુલર પ્રેશરને રીડયુસ કરી શકાય.
• સાઇકલોફોટોકોએગ્યુલેશન : સાઇકલોફોટોકોએગ્યુલેશનમાં લેઝરનો ઉપયોગ કરીને એકવીયસ હ્યુમરનું પ્રોડકશન ઘટાડવામાં આવે છે અને ઇન્ટ્રાઓકયુલર પ્રેશર રીડયુસ કરવામાં આવે છે.
  Foreign body in eye (ફોરેન બોડી ઇન આઇ)

• ફોરેન બોડી ઇન આઇ એટલે બહારથી કોઈપણ પ્રકારનું ઓબ્જેક્ટ અથવા પાર્ટીકલ આઇની અંદર ફસાઈ જવું.
• સમથીંગ ધેટ એન્ટર ધ આઇ ફ્રોમ આઉટસાઇડ ધ બોડી.

ફોરેન બોડી એ એ આઇના ક્યાં પાર્ટમાં રહેલી છે તેના આધારે તેને બે ભાગમાં વહેચવામાં આવેલ છે :

• i) એક્સ્ટ્રાઓક્યુલર ફોરેન બોડી
• ii) ઇન્ટ્રાઓક્યુલર ફોરેન બોડી

i) એક્સ્ટ્રાઓક્યુલર ફોરેન બોડી : આ ટાઇપમાં ફોરેન બોડી એ કન્જકટાયવા અથવા કોર્નિયામાં જોવા મળે છે. કન્જકટાયવા ફોરેન બોડી તરીકે મુખ્યત્વે ડસ્ટ, સેન્ડ, કોન્ટેક્ટ લેન્સ, કોસ્મેટિક વગેરે જોવા મળે છે. તેમજ કોર્નિયલ ફોરેન બોડી તરીકે મેટલ પીસ તેમજ રસ્ટી ઓબજેકટ જોવા મળે છે.

ii) ઇન્ટ્રાઓક્યુલર ફોરેન બોડી : ઇન્ટ્રાઓક્યુલર ફોરેન બોડીમાં ફોરેન બોડી એ આઇના અંદરના પાર્ટમાં પેનીટ્રેટ થયેલ જોવા મળે છે. જેમાં ફોરેન બોડી તરીકે આયર્ન, કોપર, લીડ, સ્ટોન, ગ્લાસના પાર્ટીકલ્સ જોવા મળે છે.

Write sign and symptoms of foreign body in eye (રાઇટ સાઇન એન્ડ સીમ્પ્ટમ્સ ઓફ ફોરેન બોડી ઇન આઇ)

• ફીલિંગ ઓફ પ્રેસર ઓર ડિસકમ્ફર્ટ
• સેનસેશન ધેટ સમથીંગ ઈન આઇ
• શાર્પ આઇ પેઇન
• એક્સ્ટ્રીમ ટીઅરીંગ
• એક્સકેસીવ બ્લિંકિંગ
• રેડનેસ ઓર બ્લડશોટ આઇ
• ડિફિકલ્ટી ઇન ઓપનિંગ આઇ
• કન્જેસન ઇન કન્જાકટાયવા
• સેનસીટીવીટી ટુ બ્રાઇટલાઇટ
• બ્લર વિઝન Complication of foreign body in eye (કોમ્પ્લિકેશન ઓફ ફોરેન બોડી ઇન આઇ)
• ઇન્ફેક્શન એન્ડ સ્કેરિંગ
• કોર્નિયલ સ્ક્રેચ અને ઓર એબ્રેશન
• અલ્સર
• પેનેટ્રેટિંગ ઓફ આઇ

Management (મેનેજમેન્ટ)

• સૌપ્રથમ આઇને રબ કરવાનું અવોઇડ કરવા કહેવું. કારણ કે તેનાથી કોર્નિયામાં સ્ક્રેચ થઈ શકે છે તેમજ ફોરેન બોડી એ ડીપ સુધી પહોંચી શકે છે.
• ત્યારબાદ હેન્ડ વોશ કરી ક્લીન વોટર અથવા સલાઇન સોલ્યુશન વડે આઇને ફ્લશ કરવી જેથી ફોરેન બોડી ફ્લશઆઉટ થઈ શકે.
• ત્યારબાદ ક્લીન ક્લોથનો ઉપયોગ કરી આઈ ની આજુબાજુ રહેલ એરિયાને ક્લીન કરવું અને જો ડેબ્રીસ પ્રેઝન્ટ હોય તો તેને રિમૂવ કરવું.
• જો ફોરેન બોડી ડીપ સુધી પેનીટ્રેટ થયેલ હોય તો તેને જાતે રીમુવ કરવી નહીં.
• નજીકના હેલ્થ કેર સેન્ટર પર જઇ અને હેલ્થ કેર પર્સનલ દ્વારા રીમુવ કરવી.
  Acid / alkali burns (એસિડ / આલ્કલી બર્ન્સ)

એસિડ / આલ્કલી બર્ન્સ અથવા કેમિકલ બર્ન્સ એ ઓક્યુલર ઇમરજન્સી છે જેમાં કોર્નિયા અથવા કન્જકટાયવા એ કેમિકલ ના કોન્ટેક માં આવવાને કારણે તેમાં ઇન્જરી જોવા મળે છે અને ઈમિડીયેટ ઇન્ટરવેન્શનની જરૂર પડે છે.

• કેમિકલ બર્ન્સ મુખ્યત્વે સ્ટ્રોંગ એસિડ અથવા સ્ટ્રોંગ આલ્કલીના કોન્ટેકમાં આવવાને કારણે જોવા મળે છે. એસિડ બર્ન્સ :
• એસિડ બર્ન્સ એ આલ્કલી બર્ન્સ કરતા લેસ સિનિયર છે કારણ કે તે આઇને પેનીટ્રેટ કરતું નથી. એટલે કે એસિડ બર્ન્સ એ આઇના ફ્રન્ટ ભાગને ડેમેજ કરે છે.
• પરંતુ અમુક કેસમાં કોર્નિયામાં સિરિયસ ડેમેજ થવાને કારણે બ્લાઇન્ડનેસ પણ જોવા મળે છે જેમકે હાઇડ્રોફ્લોરિક બર્ન.
• એસિડ બર્ન્સમાં નીચે મુજબના સિમ્પ્ટમ્સ જોવા મળે છે :
• ઇમીડીએટ પેઇન
• રેડનેસ એન્ડ ઇન્ફ્લામેશન
• ટિસ્યુ ડિસ્ટ્રકશન
• કોર્નીયલ ડેમેજ
• બ્લર વિઝન (અમુક કેસીસમાં વિઝન લોસ પણ જોવા મળે)
• એક્સકેસીવ ટીઅરીંગ
• આઇલીડ સ્વેલિંગ • આલ્કલી બર્ન્સ :
• આલ્કલી બર્ન્સ એ મોસ્ટ કોમન અને મોસ્ટ ડેન્જરસ આઇ ઇન્જરી છે.
• આલ્કલી બર્ન્સને ટાયણે એક્સ્ટર્નલ સ્ટ્રક્ચર કોર્નિયા તેમજ ઇન્ટરનેશનલ સ્ટ્રક્ચર લેન્સમાં સિવીયર ઇન્જરી જોવા મળે છે એટલે કે તેને સ્કેરિંગ પરફોરેશન અને બ્લાઇન્ડનેસ પણ જોવા મળે છે.
• આલ્કલી બર્ન્સમાં સિગ્નિફિકન્ટ સીમ્પ્ટમ્સ જોવા મળતા નથી પરંતુ તે આઈને સિવિયર ડેમેજ કરે છે.
• આલ્કલી બર્ન્સમાં નીચે મુજબના સિમ્પ્ટમ્સ જોવા મળે છે :
• સિવીયર પેઇન
• રેપિડ ટિસ્યુ ડેમેજ
• કોર્નિયલ ઓપેસિટી એન્ડ ક્લાઉડીનેસ
• રેડનેસ એન્ડ ઇન્ફ્લામેશન
• આઇલીડ સ્વેલિંગ
• વિઝન ચેન્જીસ એન્ડ લોસ

First aid for chemical burn (ફર્સ્ટ એડ ફોર કેમિકલ બર્ન)

• સૌપ્રથમ ફેસને રનીંગ વોટર વડે 15 થી 20 મિનિટ માટે વોશ કરવું.
• જેથી આઇમાં રહેલ કેમિકલ ધોવાઈ જાય. આ દરમિયાન કેમિકલ બીજા કોઈ એરિયામાં ટચ ન થાય તેનું ધ્યાન રાખવું.
• જો કોન્ટેક લેન્સ પહેરેલા હોય તો અર્લી એસ પોસિબલ તેને રિમૂવ કરવા એટલે કે જેમ બને તેમ વહેલા રીમુવ કરવા.
• ત્યારબાદ મેડિકલ સર્વિસ માટે કોન્ટેક્ટ કરવો અને પેશન્ટને નજીકના હેલ્થ કેર સેન્ટર પર ટ્રાન્સફર કરવું અને ત્યાંના સ્ટાફ વાળાને ક્યું કેમિકલ હતું તેના વિશે કહેવું.
• જેથી તેની સારી રીતે ટ્રીટમેન્ટ થઈ શકે છે જેમ કે આલ્કલી બન્સમાં સિગ્નિફિકેટ સિમ્પ્ટમ્સ જોવા મળતા નથી પરંતુ તે આઇને સિવિયર ડેમેજ કરે છે.
  Eye drop instilation (આઇ ડ્રોપ ઇનસ્ટીલેશન)

આઇમાં ડ્રોપ એડમિનિસ્ટર કરવાની પ્રોસેસને આઇ ડ્રોપ ઇનસ્ટીલેશન કહેવામાં આવે છે. આઇ ડ્રોપ ઇનસ્ટીલેશન માટેના સ્ટેપ નીચે મુજબ છે :

• સૌપ્રથમ પેશન્ટને આઇડેન્ટીફાય કરવું અને પેશન્ટનો હાઈડ્રો ઇન્સ્ટીલેશન માટેનો ઓર્ડર છે પેશન્ટનો આઇડ્રોપ ઇન્સ્ટીલેશન માટેનો ઓર્ડર ચેક કરવો.
• ત્યારબાદ પેશન્ટને આખી પ્રોસિજર એક્સપ્લેન કરવી.
• હેન્ડને શોપ અને વોટર વડે બરાબર વોશ કરવા.
• ત્યારબાદ પેશન્ટની કમ્ફર્ટેબલ પોઝીશન પ્રોવાઈડ કરવી જેમકે સિટિંગ અથવા લાઇંગ ડાઉન તેમજ હેડને બેકની બાજુ ટિલ્ટ કરવું.
• ત્યારબાદ એક હાથ વડે લોવર આઇલિડને પુલ ડાઉન કરવી અને સ્મોલ પોકેટ ક્રિએટ કરવું.
• ત્યારબાદ બીજા હાથ વડે આઇડ્રોપ બોટલને હોલ્ડ કરવી. હોલ્ડ કરતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવું કે આઇડ્રોપ બોટલના ટીપના પાર્ટને ટચ ન કરવો તેમજ તેને કન્ટામીનેટેડ થતા પ્રિવેન્ટ કરવું.
• પ્રિસ્ક્રાઇબ કરેલ આઇડ્રોપ નંબરને આઇલીડ દ્વારા બનાવેલ સ્મોલ પોકેટમાં એડમિનિસ્ટર કરવા.
• આઇડ્રોપ એડમિનિસ્ટર કરતી વખતે ધ્યાન રાખવું કે બોટલની ટીપનો પાર્ટ આઈને ટચ થાય નહી.
• આઇલીડ હોલ્ડ કરેલ હાથને લઈ લેવો અને આંખને બંધ કરવા માટે કહેવું.
• લાસ્ટમાં આઇ કોર્નરમાં ક્લીન ટીસ્યુ અથવા ફિંગર વડે પ્રેસર એપ્લાય કરવું. જેથી મેડીકેશનને ટીઅર ડક્ટમાં ડ્રેન થતી પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
• ક્લીન ટીસ્યુ વડે આઇની આજુબાજુ રહેલ વધારાના સોલ્યુશનને ક્લીન કરવું.
• રેકોર્ડ રિપોર્ટ મેન્ટેન કરવા.
  Cold and hot compress (કોલ્ડ એન્ડ હોટ કમ્પ્રેસ)

Cold compress (કોલ્ડ કમ્પ્રેસ)

કોલ્ડ કમ્પ્રેસનો ઉપયોગ પફીનેસ, સ્વેલિંગ અને રેડનેસને રીડયુસ કરવા માટે થાય છે. આ ઉપરાંત તે ટાયર્ડ અથવા સ્ટ્રેઇન આઇના સિમ્પ્ટમ્સમાંથી રિલીવ કરે છે.

કોલ્ડ કમ્પ્રેસ માટે નીચે મુજબના સ્ટેપ ફોલો કરવામાં આવે છે :

• સૌપ્રથમ હેન્ડ ને સોપ અને વોટર વડે વોશ કરવા.
• ત્યારબાદ ક્લીન ક્લોથ અથવા આઇ માસ્કને કોલ્ડ વોટર અથવા ચિલ્ડ આર્ટિફિશિયલ ટીઅરમાં શોક કરવું.
• ક્લોથ અથવા માસ્કમાંથી એક્સેસ વોટરને વ્રીંગ આઉટ કરવું એટલે કે દૂર કરવું.
• પેશન્ટને કમ્ફર્ટેબલ પોઝીશન પ્રોવાઇડ કરવી અને આઇને ક્લોઝ કરવા કહેવું ત્યારબાદ અને આઇ પર કોલ્ડ કમ્પ્રેસ એપ્લાય કરવું.
• આ પ્રોસીજર 10 થી 15 મિનિટ માટે કંટીન્યુ કરવી.
• પ્રોસિજર કરતી વખતે વચ્ચે ક્લોથને કોલ્ડ વોટરના શોક કરતા રહેવું. Hot compress (હોટ કમ્પ્રેસ)

હોટ કમ્પ્રેસ એ ડ્રાય આઇને સૂથ કરવા, આઇ સ્ટ્રેઇનને રિલીવ કરવા, સર્ક્યુલેશનને પ્રમોટ કરવા માટે ઉપયોગી છે. હોટ કમ્પ્રેસનો ઉપયોગ બ્લફેરાઇટીસ, મેબોમિયન ગ્લેન્ડ ડિસ્ફંકશન જેવી કન્ડીશનમાં ઓઇલ અને ડેબ્રીસને લુસ કરવા માટે થાય છે.

વાર્મ કમ્પ્રેસ માટે નીચે મુજબના સ્ટેપ ફોલ્લો કરવામાં આવે છે :

• સૌપ્રથમ હેન્ડને સોપ અને વોટર વડે વોશ કરવા.
• ત્યારબાદ ક્લીન, સોફ્ટ ક્લોથને વાર્મ વોટર વડે વેટ કરવું. વોટર એ કોન્ફર્ટેબલી વાર્મ હોવું જોઈએ જો વધારે હોટ હશે તો તેનાથી સ્કીન બર્ન થઈ શકે છે.
• કલોથમાં રહેલ વધારાના વોટરને વ્રિંગ આઉટ કરવું.
• ત્યારબાદ આ કલોથને આઇની સાઇઝ મુજબ ફોલ્ડ કરવું જેથી તે આઇને વ્યવસ્થિત રીતે કવર કરી શકે.
• આઇને ક્લોઝ કરવા કહેવું અને આ વાર્મ ક્લોથને આઇ પર પ્રેશર આપ્યા વગર જેન્ટલી એપ્લાય કરવું.
• આવી રીતે 10 થી 15 મિનિટ સુધી આ પ્રોસેસ કરવી.
• જો કલોથ એ કુલ થઈ જાય તો તેને ફરીથી વાર્મ વોટરમાં ડીપ કરવું.
• વાર્મ કમ્પ્રેસ કર્યા બાદ ક્લીન ટોવેલ વડે આઇને ડ્રાય કરવી.
  

Eye dressing and bandage (આઇ ડ્રેસિંગ એન્ડ બેન્ડેજ)

આઇ ડ્રેસિંગ એન્ડ બેન્ડેજનો ઉપયોગ આઇ ઇન્જરી અથવા પોસ્ટ સર્જરી દરમિયાન આઇ હીલિંગ પ્રોસેસને પ્રોટેક્ટ કરવા અને તેને ફેસેલિટેડ કરવા માટે થાય છે.આ ઉપરાંત તે ઇન્ફેક્શનને પ્રિવેન્ટ કરવા, સ્વેલિંગને રીડયુસ કરવા અને આઇ એરિયાને પ્રોટેકટ કરવા માટે થાય છે. આઇ ડ્રેસિંગ અને બેન્ડેજ માટે નીચે મુજબના સ્ટેપ ફોલો કરવામાં આવે છે :

• પ્રિપેર ધ સપ્લાય : આઇ ડ્રેસિંગ માટે ઉપયોગમાં લેવાતી વસ્તુઓને પ્રિપેર કરવી. જેમકે સ્ટરાયલ ગોઝ પેડ, સ્ટરાયલ સલાઇન સોલ્યુશન, એડહેસિવ ટેપ
• વોશ યોર હેન્ડસ : શોપ અને વોટર વડે હેન્ડને પ્રોપરલી વોશ કરવા.
• ક્લીન ધ આઇ એરિયા : જો આઇની આજુબાજ ડિસ્ચાર્જ અથવા ડેબ્રિસ પ્રેઝન્ટ હોય તો તે સ્ટરાઇલ સલાઇન સોલ્યુશન વડે ક્લીન કરવું. ડેબ્રિસને રીમુવ કરવા માટે સ્ટરાઇલ કોટન બોલ અથવા ગોઝ પીસનો ઉપયોગ કરવો.
• પોઝિશન ધ પેશન્ટ : પેશન્ટને લાયિંગ ડાઉન અથવા સિટિંગ પોઝિશન પ્રોવાઇડ કરવી અને હેડને થોડી પાછળની બાજુ ટિલ્ટ કરવું.
• પ્લેસ ધ ડ્રેસિંગ : અફેક્ટેડ આઇ પર કેરફૂલી સ્ટરાઇલ ગોઝ પેડ એપ્લાય કરવું. અફેક્ટેડ એરીયા પ્રોપરલી કવર થયેલ છે કે નહીં તે જોઈ લેવું.
• સિક્યોર ધ ડ્રેસિંગ : ડ્રેસિંગને તેના પ્લેસ પર સિક્યોર કરવા માટે એડહેસિવ ટેપનો ઉપયોગ કરવો. ટેપ રીપ્લાય કરતી વખતે જેન્ટલી પ્રેસર એપ્લાય કરવું તેમજ આઇ પર વધારાનું પ્રેશર અવોઇડ કરવું.
• ચેક ફોર કમ્ફર્ટ એન્ડ વિઝન : પેશન્ટ એ ડ્રેસિંગથી કમ્ફર્ટેબલ છે કે નહીં તે ચેક કરવું. તેમજ ડ્રેસિંગને કારણે વિઝનમાં ઓબસ્ટ્રકશન જોવા મળે છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
• પ્રોવાઇડ ઇન્સ્ટ્રકશન : પેશન્ટને ઘરે આઇ ડ્રેસિંગની કેર કેવી રીતે કરવી તેના વિશે ઇન્સ્ટ્રકશન પ્રોવાઇડ કરવું.
• ફોલો અપ : પેશન્ટને રેગ્યુલર ફોલો અપ માટે ઇન્સ્ટ્રકશન આપવા.
  

Assisting for sac syringing (આસિસ્ટીંગ ફોર સેક સિરીંગ)

આસિસ્ટીંગ ફોર સેક સિરીંગને બીજા લેક્રીમલ સેક ઇરીગેશન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.આ એક પ્રકારની પ્રોસિજર છે જેનો ઉપયોગ ટીઅટ ડ્રેનેજ સિસ્ટમમાં આવેલ બ્લોકેજ અથવા ઓબ્સ્ટ્રક્શન રીમુવ કરવામાં આવે છે. સેક સિરીંગ આસીસ્ટિંગ માટેના સ્ટેપ નીચે મુજબ છે :

• પ્રિપેર ઇક્વિપમેન્ટ : સેક સિરીંગ માટે વપરાતા જરૂરી ઇક્વિપમેન્ટ પ્રિપેર કરવા. જેમકે ટોર્ચ, સલાઇન સોલ્યુશન, કપ, બેઝીન, સીરીંજ, એનેસ્થેટિક આઇડ્રોપ, કોટન સ્વોબ, ગ્લોવસ
• પોઝિશન ધ પેશન્ટ : જો પેશન્ટ એ સીટીંગ પોઝીશનમાં કમ્ફર્ટેબલ હોય તો તેના હેડને સ્લાઇટલી બેક બાજુ ટીલ્ટ કરવું. જો પેશન્ટ એ લાઇંગડાઉન પોઝીશનમાં કમ્ફર્ટેબલ હોય તો તેને અફેક્ટેડ આઇની ઓપોઝિટ બાજુ હેડ ટર્ન કરવું.
• એક્સપ્લેન ધ પ્રોસિજર : પ્રોસિજર કરતાં પહેલાં પેશન્ટની આખી પ્રોસિજર એક્સપ્લેન કરવી જેથી પેશન્ટના ફિયરને દૂર કરી શકાય અને પેશન્ટ એ પ્રોસીજર દરમિયાન સપોર્ટ કરે.
• પ્રિપેર ધ આઇ : આઇની આજુબાજુ આવેલ એરિયાને એસેપ્ટીક સોલ્યુશન વડે ક્લીન કરવો. જેથી ઇન્ફેક્શન લાગવાના ચાન્સીસને ઘટાડી શકાય.
• ચેક ધ આઇ : આઇમાં કોઈ પણ પ્રકારનું ફોરેન બોડી પ્રેસેન્ટ છે કે નહીં તે ચેક કરવું. તેમજ બીજી કોઈપણ પ્રકારની એબ્નોર્માલીટી પ્રેસેન્ટ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
• એપ્લાય એનેસ્થેટિક ડ્રોપ : આઇમાં ટોપિકલ એનેસ્થેટિક ડ્રોપ ઇનસ્ટીલ કરવા જે પ્રોસિજર દરમિયાન ડિસ્કમ્ફર્ટ દૂર કરે છે અને આઇપેઇન રીલીવ કરે છે.
• આસિસ્ટ ધ હેલ્થ કેર પ્રોવાઇડર : હેલ્થ કેર પ્રોવાઇડરને પેશન્ટનું હેડ સ્ટેબિલાઇઝ કરવામાં અને આઇલીડને ઓપન કરી તેને હોલ્ડ કરવામાં આસિસ્ટ કરવું.
• પરફોર્મ ધ ઇરીગેશન : પંકટામાં (સ્મોલ ઓપનિંગ ઇન કોર્નિયા) સીરીંજ ઇન્સર્ટ કરવી અને સલાઇન સોલ્યુશન વડે ટીઅર ડક્ટને ફલસ કરવી.
• ઓબસર્વ ફોર ડ્રેનેજ : ડ્રેનેજ એ ક્લિયર છે કે નહીં તેમજ ત્યાં ડેબ્રિસ અથવા બ્લોકેજ પ્રેસેન્ટ છે કે નહીં તે માટે ઓબસર્વ કરવું.
• રીપીટ એસ નેસેસરી : જો પર્સિસ્ટન્ટ બ્લોકેજ જોવા મળે અને ડ્રેનેજ બરાબર ક્લિયર ન હોય તો આ પ્રોસિજરને રીપીટ કરવી.
• પોસ્ટ પ્રોસિજર કેર : પ્રોસિજર પૂર્ણ થયા બાદ પેશન્ટને પોસ્ટ કેર માટેના ઇન્સ્ટ્રક્શન પ્રોવાઇડ કરવા. પેશન્ટને આઇ રબિંગ અને ટચ કરવાનું અવોઇડ કરવા કહેવું.
  
• : Assisting in removal of foreign body from the eye (આસિસ્ટિંગ ઇન રીમુવલ ઓફ ફોરેન બોડી ફ્રોમ ધ આઇ)
• અસેસ ધ સિચ્યુએશન : સૌપ્રથમ સિચ્યુએશન અસેસ કરવી. ફોરેન બોડી એ સુપરફિશિયલ છે કે ડીપ પેનીટ્રેટ થયેલ છે તે અસેસ કરવું.
• પ્રિપેર ધ ટ્રે : આઇમાંથી ફોરેન બોડી રીમુવ કરવા માટે વપરાતા ઇન્સ્ટુમેન્ટ અને ઇક્રવીપમેન્ટની ટ્રે તૈયાર કરવી. જેમાં ક્લીન વોટર, સ્ટાઇરલ સોલ્યુશન, સ્ટાઇરલ ગોઝ પેડ અથવા આઇ બોલ, ટવીઝર અથવા કોટન સ્વોબ લેવા.
• વોશ ધ હેન્ડ : હેન્ડ ને શોપ અને વોટર વડે પ્રોપરલી વોશ કરવા જેથી આઇને કન્ટામીનેટેડ થતી અટકાવી શકાય.
• પોઝીશન ધ પેશન્ટ : પેશન્ટને સીટ અથવા લાય ડાઉન પોઝીશન પ્રોવાઇડ કરવી અને તેના હેડને સ્લાઇટલી બેક ટિલ્ટ કરવું.
• એક્ઝામિન ધ આઇ : અફેકટેડ આઇને ફ્લેશલાઇટ અથવા પેન લાઇટ વડે કેરફુલી એક્ઝામિન કરવી. આઇ પર વધારાનું પ્રેશર અવોઇડ કરવો.
• ફલસ ધ આઇ : ફોરેન બોડી એ સ્મોલ હોય અને આઇ સરફેસ લોકેટેડ હોય તો આઇને જેન્ટલી સ્ટરાઇલ સોલ્યુશન અથવા ક્લીન વોટર વડે ફલસ કરવી જેથી ફોરેન બોડી રીમુવ થય શકે. ફલસ ફરવા માટે કપ અથવા સિરીંજનો ઉપયોગ કરવો.
• રિમુવ ધ ફોરેન બોડી : જો ફોરેન બોડી એ વીઝીબલ હોય અને તેને ઇઝીલી રિમૂવ કરી શકાતું હોય તો તેને ટ્વીઝર અથવા કોટન સ્વોબ વડે જેન્ટલી આઇની બહાર કાઢવું અને તેને રીમુવ કરવું. ફોરેન બોડી રીમુવ કરતી વખતે કેરફૂલ રહેવું જેથી ફોરેન બોડીને આઇની અંદર પેનીટ્રેટ થતી અટકાવી શકાય અને આઇ ઇન્જરીને પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
• રાઇન્સ એન્ડ ચેક : ફોરેન બોડી રીમુવ કર્યા બાદ આઇને સ્ટરાઇલ સોલ્યુશન અથવા ક્લીન વોટર વડે રાઇન્સ કરવી. ત્યારબાદ આઇમાં કોઇ ફોરેન પાર્ટીકલ પ્રેઝન્ટ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
• પ્રોવાઇડ કમ્ફર્ટ : પેશન્ટને કમ્ફર્ટેબલ પોઝિશન પ્રોવાઇડ કરવી. પેશન્ટને રિએસ્યોરન્સ આપવું. પેશન્ટને વારંવાર આઇને ટચ અને રબિંગ કરવા માટે ના કહેવી