Chapter := 9 Musculoskeletal system

key terms/ define.(વ્યાખ્યાઓ આપો)

1) define tendinitis (ટેન્ડીનાઇટીસ ની વ્યાખ્યા આપો):=

મસલ્સ ટેન્ડન ના ઈન્ફલામેશન ને ટેન્ડીનાઇટીસ કહે છે.

2) define traction (ટ્રેક્શન ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

Body ના પાર્ટ ઉપર ફોર્સ નું એપ્લિકેશન કરવામાં આવે તેને traction કહે છે.

3) define strain (સ્ટ્રેઇન ને વ્યાખ્યાયિત કરો):=

મસ્કયુલો સ્ટેન્ડેનીયસ ઇન્જરી ને સ્ટ્રેઇન કહેવામાં આવે છે ( musculo stendinous injury its called strain).

4)define sprain ( સ્પ્રેઇને વ્યાખ્યાયિત કરો):=

જોઈન્ટ ના લીગામેન્ટ અને સોફ્ટ ટીશ્યુને ઇંજરી થવાને સ્પ્રેઇન કહેવામાં આવે છે.

5) define Kyphosis (કાઈફોસીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

Spine ના કરવેચર ઇન્ક્રીઝ થવાને કાઈફોશિશ કરે છે.

6)define Scoliosis ( સ્કોલિયોસીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આમાં સ્પાઇનનું લેટરલ થાય છે.

7) define Lordosis. (લોરડોસીસને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આમા spine ના lumber curvature એ ઇન્ક્રીઝ થાય છે.

8) define abduction. (એબડકશન ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

બોડીની સેન્ટર લાઈન માંથી or median line માથી બોડી ને અવે( away) મુમેન્ટ કરાવવામાં આવે છે.

9) define Adduction. (એડડકશન ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમાં બોડી પાર્ટ્સને બોડીના center part તરફ or median part તરફ મુમેન્ટ કરાવવામાં આવે છે.

10) define splint. (સ્પલિન્ટ ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

એવા પ્રકારનું ડિવાઇસ છે કે જે અફેકટેડ બોડી પાર્ટ્સની અલાયમેન્ટ જાળવી રાખવા માટે ,તથા તેનું ઇમમોબિલાઈઝેશન કરવા માટે, સપોર્ટ પ્રોવાઈડ કરવા માટે બનાવવામાં આવેલું છે.

11)define allograft. ( એલો ગ્રાફ્ટ ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમાં ટીશ્યુ એ ડોનરમાંથી મેળવવામાં આવે છે કોઈપણ બીજા doner માં ગ્રાફટ પ્રોવાઇડ કરવા માટે.

12) define arthroscope. (આરથોસ્કોપને વ્યાખ્યાયિત કરો).

એક સર્જીકલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ છે કે જે જોઈન્ટ ના ઇન્ટર્નલ સ્ટ્રકચરને એક્ઝામિનેશન કરવા માટે વપરાય છે.

13)define Amputation . (એમ્પયુટેશન ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમાં body ના પાર્ટ્સને રીમુવ કરવામાં આવે છે( removal of body part ( limb)).

14) define RICE.( RICE ને વ્યાખ્યાયિત કરો):=

R:=REST,
I:=ICE ,

C:=COMPRESSION
E:=ELEVATION .

15)Define arthrodesis. (આરથો ડેશીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમાં જોઈન્ટ નું સર્જિકલી ફ્યુઝન કરવામાં આવે છે.

16) define arthroplasty (આથૅરોપ્લાસ્ટિ ને વ્યાખ્યાયિત કરો):=

આ એક જોઈન્ટ રિપ્લેસમેન્ટ છે કે જેમાં આર્ટિફિશિયલ જોઈન્ટ એટલે કે પ્રોસ્થેસિસ નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

17) define Resorption (રિસોપ્સન ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

અમા બોનનુ ડિસ્ટ્રિક્શન કરવામાં આવે છે.

18) define arthrodesis. (આર્થો ડેસિસને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમાં જોઈન્ટ નુ ફ્યુઝન થાય છે.

19)define phantom limb pain . (ફેન્ટમ લીંબ પેઇન ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આમા પેઈન એ amputed limb માથી receive કરવામા આવે છે.

20) define atonic. (એટોનીક ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)

આમા મસલ્સ મા ટોન હોતું નથી.

21) define periosteum. (પેરી ઓસ્ટિયમ ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

ફાઇબ્રસ કનેક્ટિવ ટીશ્યુ કે જે બોનને કવર કરે છે.

22) define Atrophy. (એટ્રોફીની વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમા muscles એ shrinkage થાય છે.

અને તેની size એ decrease થાય છે.

23) define paresthesia . (પરેસ્થેશિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમાં એબ નોર્મલ સેન્સેસનની ફીલિંગ થાય છે. જેમકે burning, tingling, numbness sensation.

24) define Avascular necrosis. (એવાસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)

આમા ઇનસફિશિયન્ટ બ્લડ સપ્લાય ના કારણે tissues એ એ death છે.

25) define osteomyelitis. (ઓસ્ટીઓમાયલાઇટિંસને વ્યાખ્યાયિત કરો.)

આમા બોનનું ઇન્ફેક્શન થાય છે.

26) define bursa. (બુરઝા ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આમા fluid ફિલ્ડ sac હોય છે કે જે મુખ્યત્વે જોઈન્ટ ની connective tissues આવેલી હોય છે.

27)define osteoporosis. (ઓસ્ટીઓ પોરોસીસની વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમાં બોન ટીશ્યુસનો લોસ થાય છે.

28)define bursitis. (બુરઝાઇટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)

Bursa ના ઇન્ફલાર્મેશન bursitis કહેવામાં આવે છે.

29) define osteogenesis. (ઓસ્ટીઓજીનેશિષને વ્યાખ્યાયિત કરો).

બોનના ફોર્મેશન ને ઓસ્ટીઓ જીનેસીસ કહે છે.

30)define brace . (બ્રાસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

બ્રાસ એ device કે જે externally applied કરવામાં આવે છે કે જે બોડી ના પાછળ મુમેન્ટ તથા તેને ઇન્જરીમાંથી પ્રિવેન્ટ કરે છે.

31) define osteocytes. (ઓસ્ટીઓસાઇસટ્સને વ્યાખ્યાયિત કરો)

Mature bone સેલ હોય છે.

32)define cancellous bone. (કેન્સેલસ બોન ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આ એક લેટીસ જેવું બોન( lattice bone ) સ્ટ્રક્ચર છે.

33) define osteoclast. (ઓસ્ટીઓક્લાસટની વ્યાખ્યાયિત કરો.)

This is bone reabsorption cell.

34)define callus (કેલસને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આ ફાઇબ્રસ ટીશ્યુ કે જે ફ્રેક્ચર સાઈડ આવેલા હોય છે.

35) define osteoblast. (ઓસટિઓબ્લાસ્ટ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)

આ બોન ફોર્મિંગ સેલ છે.

36) define cast.( કાસ્ટ ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

Cast એક rigid immobiling ડિવાઇસ છે કે જે બોડી પાર્ટ ને countour રાખે છે.

37) define ossification. (ઓશીફિકેશન ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આવી પ્રોસેસ છે કે જે માં મિનરલ એ બોન મેટ્રિક્સ માં ડિપોઝિટ થાય છે.

38) define contracture .(કોન્ટ્રાકચરને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આમાં મસલ્સ અથવા જોઈન્ટ અથવા બંનેનું એબનોર્મલ શોર્ટનીંગ થાય છે.

39) define meniscus . (મેનિશકસને વ્યાખ્યાયિત કરો)

મેનિસ્કસ એક ક્રિસેન્ટ શેપ( crescent shape અર્ધચંદ્રાકાર 🌙) fibro muscular cartilage છે કે જે knee જોઈન્ટ માં આવેલા હોય છે.

40) define contusion. (કન્ટયુઝન ની વ્યાખ્યાયિત કરો)

આ એક blunt ફોર્સ injury છે કે જે સોફ્ટ tissue મા લાગે છે.

41) define joints. (જોઈન્ટસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આ એવો area છે કે જ્યાં થાય bone end meet થાય છે અને જે તેને મોબિલિટી તથા ફ્લેક્સિબિલિટી પ્રોવાઈડ કરે છે.

42)define crepitus (ક્રેપિટસને વ્યાખ્યાયિત કરો)

Crepitus એ એક ગ્રેટીંગ સાઉન્ડ છે કે જે બોની ફ્રેગમેન્ટ એ એકબીજા સાથે ઘસાવવાના કારણે જોવા મળે છે.

43) define fracture reduction. (ફ્રેક્ચર રિડક્શન ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આમા ફ્રેક્ચર ફ્રેગમેન્ટ નું રિસ્ટોરેશન તેના એનાટોમિકલ પોઝિશન ઉપર કરવામાં આવે છે.

44) define debridement: = (ડિબ્રાઇડમેન્ટને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આમાં કંટામીનિટેડ તથા ડીવાયટલાઇઝ ટીશ્યુ અને ફોરેઈન મટીરીયલ એ સર્જિકલી રિમૂવ કરવામાં આવે છે.

45) define fracture. (ફેકચર ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

બોનની કંટીન્યુટીમાં બ્રેક ડાઉન થાય તો તેને ફ્રેક્ચર કહેવામાં આવે છે.

46) define Diaphysis (ડાયાફીસીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

લોંગ બોનના સાફટ ને ડાયા ફિસીસ કહેવામાં આવે છે.

47) define fasciotomy. (ફેશયો ટોમી ને વ્યાખ્યાયિત કરો).

ફેશયોટોમી એક સર્જીકલ પ્રોસિજર છે કે જેમાં muscle facia નુ constricting કરવામાં આવે છે કે જેના કારણે muscles tissues pressure એ ઓછું થાય છે.

48) define disarticulation. (ડીસઆર્ટિક્યુલેશન ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

જોઈન્ટ માંથી એમપ્યુટેશન કરવામાં આવે તેને ડીસ આર્ટિક્યુલેશન કહેવામાં આવે છે.

49) define facia ( ફેશીયાને વ્યાખ્યાયિત કરો)

ફેશિયલ એ fibrous tissues છે કે જે મસલ્સની કવર ,તેને સપોર્ટ, તથા તેને સેપરેટ કરવા માટે હોય છે.

50) define dislocation. (ડીસલોકેશન ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આમાં જોઈન્ટ સરફેસ એ સેપ્રેટ થાય છે.

51) define external fixator. (એક્સટર્નલ ફિકસેટર ને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આ એક એક્ટર્નલ મેટલ ફ્રેમ છે કે જે બોન ફ્રેગમેન્ટ સાથે અટેચ કરવામાં આવે છે બોનની સ્ટેબિલિટી ને maintain કરવા માટે.

52) define endosteum. (એન્ડોસ્ટીયમને વ્યાખ્યાયિત કરો)

આ એક થીન મેમરેન હોય છે કે જે બોનમેરો ની કેવીટીની કવર કરે છે કે જે આવેલા cancellous bone ના સ્પેસ મા હોય છે તેને કવર કરે છે.

• Nursing management of patients with musculoskeletal disorder and disease.

• assessment.
• history ,
• physical examination ,
• diagnostic test. subjective data

• explain musculoskeletal assessment

1. પેશન્ટનું પેઈન લેવલ assess કરવું: =

location( pain ની જગ્યા),

characteristics

(પેઇનની લાક્ષણિકતા),

duration( પેઈન નો સમય ગાળો) ,

2) assess the range of motion ( રેન્જ ઓફ મોશન )

પેશન્ટની લિમિટેડ મોબિલિટી કે તેની ડેઇલી રૂટીન એક્ટિવિટીમાં અફેક્ટ કરે છે કે નહીં.

જોઈન્ટ ની મોબિલિટી.

મોમેન્ટ એ અલ્ટર હોય.

સ્ટિફનેસ.

મસલ્સ નુ Swelling.

3) associated symptoms

કોઈપણ પ્રકારનું બોની નોડયુલ્સ અથવા તો

ડીફોર મીટી છે કે નહીં.

વેઇટ લોસ થાય છે કે નહીં.

fever અને મલેઇશ છે કે નહીં.

કોઈપણ પ્રકારનું સેન્સરની અથવા તો મોટર ડેફિસીએટ જેમકે ખાલી ચડવી નબળાઈ છે કે નહીં તે અસેસ કરવુ.

• explain how to take health history

medical history

પેશન્ટ ને પૂછો કે એવી કોઈપણ cronic ડીસીઝ છે કે જે ઇમમોબિલીટી બોડીને કરી શકે છે.

જેમકે કાસ્ટિંગ , traction, સર્જરી.

પેશન્ટને કોઈ પ્રકારનું પ્રોસ્ટેટ , Breast, અથવા તો lung કેન્સર છે કે નહીં તે પૂછવું.

જો ફિમેલ હોય તો કોઈપણ પ્રકારના estrogen replacement therapy નો ઉપયોગ કરેલો છે કે નહીં તે પુછવુ.

કોઈપણ પ્રકારની કોટીકોસ્ટીરોઈડ નો ઉપયોગ કરેલો છે કે નહીં તે પૂછવું.

પેશન્ટની તેના કલ્ચરલ beliefs વિશે પૂછવું.

ફેમિલી મેમ્બર્સમાં કોઈપણ લોકોને osteoporosis or arthritis છે કે નહીં તે પૂછવું.

પેશન્ટ એ સૂર્યના એક્સપોઝર માં આવે છે કે નહીં તે પૂછવું.

પેશન્ટને કોઈપણ પ્રકારની સ્મોકિંગ હેબિટ છે કે નહીં તે પૂછવું.

પેશન્ટથી કોઈપણ પ્રકારના સ્પોર્ટ એક્ટિવિટીમાં પાર્ટીસિપેટ કરે છે કે નહીં તે પૂછવું.

પેશન્ટની લાઈફ સ્ટાઈલ વિશે પૂછવું.

પિક્ષન્ટ નું ઓક્યુપેશન એ કેવા પ્રકારનું છે તેના વિશે પૂછવું.

objective data ( focused on musculoskeletal system)

પેશન્ટ નું posture ,તેનું gait તથા સેલેબ્રલ ફંક્શન assess કરવું.

patient ના નોર્મલ સ્ટ્રક્ચર ,

Bony deformity,
Length discrepancies,
Alignment,
Amputation.

પેશન્ટનું એબનોર્મલ motion છે કે નહીં તે જોવુ. limbs measurement

assess joints and test joint movements.

પેશન્ટ ને range of motion એક્સરસાઇઝ assess કરવું.

પેશન્ટને જોઈન્ટ ના joint ની stability કરવી.

note deformity associated with contracture or dislocation.

assess muscles strength and range of motion.

પેશન્ટના મુમેન્ટ ની કોઓર્ડીનેશન (coordination) assess કરવી.

muscles ની સાઈઝ and contour ઇન્સ્પેક્ટ કરવી.

palpate muscles tone.

identify range of motion movement.

neuromuscular aspect includes

પેશન્ટનું સર્ક્યુલેટરી સ્ટેટસ assess કરવું તેમાં એક્સ્ટ્રીમિટી તેનું સ્કીન નો કલર, ટેમ્પરેચર, પેરીફેરી પલ્સ ,capillary rifill response and pain level assess કરવું.

પેશન્ટની extrimities ના રિફ્લેક્શન assess કરવા.

compaired all uninjured/unaffected extremity.

skin component

પેશન્ટ ને કોઈપણ ટ્રોમેન્ટિક injury થય છે કે નહીં તે જોવું( cuts/ bruises).

સંતને કોઈ પણ cronic કન્ડિશન છે કે નહીં તે અસેસ કરવુ( dermatitis/stasis/ulcer).

પેશન્ટનું હેર ડીસ્ટ્રીબ્યુશન તથા તેના નેઇલ કન્ડિશનને assess કરવા.

સ્કીનની warmth તથા તેને coolness ને assess કરવી.

પેશન્ટ ની રેન્જ ઓફ મોશન એક્સરસાઇઝ assess કરવી.

• explain how to talk history of patient with musculoskeletal system disorder

પેશન્ટની હેલ્થ હિસ્ટ્રીમાં પેશન્ટ ના બાયોગ્રાફીકલ ડેટા, તેની ચીફ કમ્પ્લેઈન પાસ્ટ તથા પ્રેઝન્ટ ફેમિલી અને કરંટ ડીસ ઓર્ડર છે કે નહીં તેના વિશે માહિતી એકઠી કરવી.

1) biographical data ( બાયોગ્રાફિકલ ડેટા)

બાયોગ્રાફિકલ ડેટામાં પેશન્ટની

Age,
Sex,
Occupation,
Dietary pattern,
Habit,
વગેરે વિશે પેશન્ટ ને પૂછવું.

2) chief complaint ( ચીફ કમ્પ્લેઇન)

આમા પેશન્ટને કોઈ પણ દુખાવો, વીકનેસ , મસલ વિકનેસ, જોઈન્ટ સ્ટીફનેશ મુમેન્ટ એ ઓછી થવી, તથા સેસરી ચેન્જીસ એ કમ્પ્લેન છે કે નહીં તે પૂછવું.

જો પેશન્ટને આમાંથી કોઈ પણ પ્રોબ્લેમ હોય તો તેનું કમ્પ્લીટ ડિસ્ક્રિપ્શન લેવું.

2) pain level( પેઇન લેવલ):=

પેશન પાસે ડિસ્ક્રિપ્શન લેવું pain ઇન્ટેન્સિટી ,લોકેશન, duration અને એવા શું શું પગલાં લઈ શકાય કે જે pain રીલીવ થઈ શકે.

3) sensory changes ( સેન્સરી ચેન્જીસ)

પેશન્ટની કોઈ પ્રકારનું એબનોર્મલ સેસ્સેશન થતું નથી ને તે માટે જોવું તેમાં નંબનેસ ( numbness ), tingling ,આવા sensation થાય છે કે નહીં તેના વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી લેવી.

4)Swelling ( સ્વેલિંગ )

પેશન્ટને બોન્સ તથા જોઇન્ટ્સ માં કોઈ પણ સ્વેલિંગ કે નહીં તેના વિશે પૂછવું. એવા ફેક્ટર કે જે સ્વેલિંગને ઓછું કરે તેના વિશે પૂછવું કે જેમાં સ્વોલેન થયેલા પાર્ટને એલિવેટ કરવો.

5) deformity and immobility. (ડિફોરમીટી તથા ઇમમોબિલીટી)

આમાંથી એના વિશે પૂછવુ કે ડિફરમીટી એ કેવી રીતે થાય છે અને તે અને તે મોબીલીટી ને કઈ રીતે અફેક્ટ કરે છે.

તને કોઈપણ પ્રકારના સપોટીવ equipment જેમ કે crutches, a walker, or wheel chair કે યુઝ કરે છે કે નહીં તેના વિશે પૂછવું.

6)past health history (પાસ્ટ હેલ્થ હિસ્ટ્રી)

પાસ્ટહેલ્થહિસ્ટ્રીમાં પેશન્ટને કોઈપણ trauma , એકસીડન્ટ અથવા મશ્કેલોસ્કેલેટલ સિસ્ટમની કોઈપણ સર્જરી થયેલ છે કે નહીં તે પૂછવું.

પેશન્ટ એ કોઈ પણ પ્રકારની મેડીકેશન યુઝ કરે છે કે નહીં તેના વિશે પૂછવું જેમાં કોટીકોસ્ટૅરોડ, NSAID drugs, તથા relaxant નો ઉપયોગ કરે છે કે નહીં તેના વિશે પૂછવું.

7)family health history (ફેમિલી હેલ્થ હિસ્ટ્રી)

આમાં પેશન્ટને arthritis,
Osteoporosis,
Gout,
Ankylosis and spondylitis, muscular dystrophy and Scoliosis આમાં કોઈ પણ ડિસઓર્ડર છે કે નહીં તે પૂછવુ.

8) psychosocial history (સાયકો સોશિયલ હિસ્ટ્રી)

આમા પેશન્ટની ડેઇલી એક્ટિવિટી તેની એક્સરસાઇઝ ન્યુટ્રીશન,Habit, and safety પેશન્ટ ને પૂછવું.

• physical examination.

three are of musculoskeletal assessment are:=

Inspection,
Palpation,
And range of motion નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે પેશન્ટનું
posture, gait, bone integrity, joint function and muscles strength and size .

inspection.

આમાં પેશન્ટના posture તથા તેના gait ને ઇન્સ્પેક્ટ કરવુ.

પેશન્ટ ની મોબિલિટી ગેઇટસ જેમકે cane અથવા વોકર નો ઉપયોગ કરે છે કે નહીં તે assess કરવું.

જ્યારે સ્પાઇન નું ઇન્સ્પેક્શન કરતા હોય ત્યારે તેને બેક ( back ),બટક્ષ ( buttock)તથા લેગસ( legs ) નું એક્ઝામિનેશન કરવું.

સ્પાઈન ની કર્વેચર ને અસેસ કરવી જેમાં લોરડોસીસ( Lordosis), સ્કોલીઓસીસ( Scoliosis), અને કાઈફોસીસ( Kyphosis) છે કે નહીં તે જોવું.

હાથ ,પગ, માં કોઈપણ જોઈન્ટ અને મસલ્સમાં કોઈ પણ ડિફોરમીટી તથા ટેમ્પરેચર ઇન્ક્રીઝ છે કે નહીં તે જોવું.

જોઈન્ટ માં એકદમ પેઇન થતું હોય તો તેમાં કોઈપણ ઇફયુઝન ,સ્વેલિંગ તથા ઇન્ફ્લામેશન છે કે નહીં તે જોવું.

જોઈન્ટ ડીફોર્મીટી એ મુખ્યત્વે કોન્ટ્રાક્ટચર, ડીસ લોકેશન ,સબ લોકેશન તથા સ્ટ્રક્ચર નું ડિસ્રરપ્શન થાય છે.

પેશન્ટનુ જનરલ ન્યુટ્રીશનલ સ્ટેટસ કરવું.

મસલ્સ ની સ્ટ્રેંથ, તેની મુવમેન્ટ, તથા contraction or deformity છે કે નહીં તે જોવું.

patient નુ Neurological function assess કરવુ તેમા reflexes, sensation and motor ability assess કરવુ.

palpation.

After inspection patient નુ warmth, Swelling, Tenderness,
Redness,
Muscles mass નુ palpation પેશન કરવું.

The tissue surrounding joints એ nodule formation.

Rheumatoid arthritis,
Gout,
Osteoarthritis may produce characteristics nodules.

range of motion.

Patient ને joint ની મોબિલિટી અસેસ કરવી.

Assess the range of motion exercises assess કરવી.

પેશન્ટની રેન્જ ઓફ મોશન માં કોઈપણ Abnormality છે કે નહીં તે જોવું.

પેશન્ટની ડેઇલી રૂટીન એક્ટિવિટી એસેસ કરવી.

પેશન્ટની ડેઇલી routine એક્ટિવિટીમાં રેન્જ ઓફ મોશન
એક્સરસાઇઝ એ કેટલા પ્રમાણમાં કરી શકે તે પણ ઓબ્ઝર્વ કરવું.

પેશન્ટનું ટેમ્પોરોમેનડીબ્યુલર joint સર્વાઇકલ સ્પાઇન, lumber spine, finger , wrist,
elbows , shoulder, toes, ankles , toes , knees , hip joint assess કરવું.

muscles strength and size.

આમાં મસ્ક્યુલર સિસ્ટમ એ મસલ્સની strength અને કોઓર્ડીનેશન ને assess કરવું.

Weakness of a group of muscles might such as polyneuropathy,
Electrolyte imbalance,
Myasthenia gravity,
Polio,
Muscular dystrophy એ સેસ કરવી.

• explain the diagnostic evaluation of musculoskeletal system( મશ્કયુલો સ્કેલેટલ સિસ્ટમ diagnostic evaluation લખો).

explain Arthrography (અથૅરોગ્રાફી વણૅવો)

આથૅરોગ્રાફી એ મુખ્યત્વે જોઈન્ટ પેઇન ને assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

આ મુખ્યત્વે Acute અથવા chronic joint કેપ્સ્યુલ માં તથા તેના supporting ligament જેમા knee, shoulder, ankle, hip, or wrist વગેરે માં tear છે કે નહીં તે identify કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

આમાં કોન્ટ્રાસ આયોડિન સોલ્યુશન જોઈન્ટ એરિયામાં ઇન્જેકટ કરવામાં આવે છે joint area ને હાઈલાઈટ કરવા માટે.

ફલુરોસ્કોપ નો ઉપયોગ કરી જોઈન્ટ નું એક્સરે લેવામાં આવે છે.

અને આમાં જોઈન્ટ નું ઈમેજ show કરવામાં આવે છે.

explain Bone densitometry (બોન ડેનસીયો મેટ્રી ને એક્સપ્લેઇન કરો).

આ ટેસ્ટ એ મુખ્યત્વે bone mineral density ને assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

અને કેટલા અમાઉન્ટમાં osteoporosis છે તે અસેસ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

DEXA:= DUAL ENERGY X RAY absorptiometry

(ડયુલ એનર્જી એક્સરે એબસોર્બસીયોમેટ્રી) આ મુખ્યત્વે wrist, hip, and spine ની density ને assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain X Ray ( એક્સરે ને એક્સપ્લેઇન કરો)

બોન એક્સરે એ બોનની ડેન્સિટી, તેનું ટેક્સચર, erosion, integrity તથા બોનમાં કોઈપણ પ્રકારના changes થયા છે કે કેમ તે assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain ct scan સીટી સ્કેનને વર્ણવો

સીટી સ્કેન એ મુખ્યત્વે કોઈપણ ટ્યુમર અથવા લીગામેન્ટ અને ટેન્ડેન્સમાં injury છે કે નહીં તે અસેસ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

સીટી સ્કેન એ મુખ્યત્વે કોન્ટ્રસ્ટ એજન્ટ નો ઉપયોગ કરી કરવામાં આવે છે.

સીટી સ્કેન મા મુખ્યત્વે કોઈપણ ટ્યુમર અથવા લીગામેન્ટ મા તથા tendon મા injury થય હોય તો તેને અસેસ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain MRI (એમ. આર .આઇ ને એક્સપ્લેન કરો.)

એમ .આર .આઇ. એ મુખ્યત્વે કોઈપણ એવાસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ ( avascular necrosis), ઓસ્ટીઓ માયેલાઇટીસ( osteomyelitis), ટયુમર( tumor), ડીસ્ક એબનોરમાંલીટી( disk Abnormality) ,ligament or cartilage માં કોઈપણ ટેર( tear ) થયું હોય તો તેને અએસ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain Bone scan (બોન સ્કેનને એક્સપ્લેન કરો.)

બોન સ્કેન એ મુખ્યત્વે અનયુઝવલી active Bone ફોર્મેશન થયું હોય તો તેને આઇડેન્ટીફાય કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

આ મુખ્યત્વે કોઇપણ arthritis, osteomyelitis, metastatic or primary bone tumor and necrosis હોય તો તેને આઇડેન્ટીફાય કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

આ મુખ્યત્વે મેટાબોલિક અથવા પ્રાઇમરી bone tumor તથા નેક્રોસિસ ,બોન ટ્યુમર, ઓસ્ટીઓમાયલાઇટિંસ, અમુક ફ્રેક્ચર , તથા નેક્રોસિસ હોય તો તેને આઇડેન્ટીફાય કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain endoscopy studies (એન્ડોસ્કોપી સ્ટડીને એક્સપ્લેન કરો.)

આ મુખ્યત્વે જોઈન્ટ ની ઇન્ટર્નલ સરફેસને અસેસ કરવા માટે કરવામા આવે છે.

આ મુખ્યત્વે પટેલા, મેનિસ્કસ અને સાઇનો વીઅલ મેમ્બરેન ની કોઈપણ ડિસીઝ છે કે નહીં તે assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain ultrasonography (અલ્ટ્રાસોનોગ્રાફીને એક્સપ્લેન કરો.)

એ મુખ્યત્વે joint ની આજુબાજુ કોઈપણ inflammation હોય તો તેને identify કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain Biopsy (બાયોપસિને વર્ણવો)

બાયોપસી એ મુખ્યત્વે બોનમેરો નું સ્ટ્રક્ચર તેનુ કમ્પોઝિશન , bone, muscles and synovium નું કોઈ પણ ડીઝીઝ હોય તો તેને identify કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

બાયોપસિં થયા બાદ બાયોપસિં સાઈટ પર આઈસ નું એપ્લિકેશન કરવામાં આવે છે.

gulline thallium scans (ગુલિન થેલીયમ સ્કેન ને explain કરો.)

આ ટેસ્ટ એ મુખ્યત્વે બોન સ્કેન જેવો જ છે પરંતુ વધારે સ્પેસિફિક અને સેન્સિટીવ ડાયગ્નોસ્ટિક ટેસ્ટ છે.

ગુલિયમ એ મુખ્યત્વે બોનમાં જ નહીં પરંતુ તે બ્રેઇન અને બ્રેસ્ટ ટિશ્યૂમાં પણ માઈગ્રેન થાય છે અને તેના કારણે સરળતાથી ડાઈનોસિસ થઈ શકે છે.

electromyography (ઇલેક્ટ્રોમાયોગ્રાફીને વર્ણવો)

ઇલેક્ટ્રો માયોગ્રાફી એ મુખ્યત્વે muscles ના ઇલેક્ટ્રિક ઇમ્પલસીસ ને assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain myelogram (માઈલોગ્રામ ને વર્ણવો)

માયલો ગ્રામમાં કોન્ટ્રસ્ટ મીડિયાનો subarachnoid સ્પેસમાં ઇન્જેકટ કરવામાં આવે છે જેના કારણે સ્પાઇન તથા સ્પાઇનલ કોર્ડને સરળતાથી visualize કરી શકાય છે.

આમાં પેશન્ટને કહેવાનું કે તેનું હેડ એ ડાઉન પોઝિશનમાં રાખીએ જેના કારણે કોન્ટ્રાક્ટ મિડીયમ એ નેકના લેવલ સુધી આવી શકે.

explain arthrocentesis. (આર્થરોસીન્ટેસીસને વણૅવો).

આરૅરોસીન્ટેસીસમાં synovial fluid ને joint માંથી રીમુવ કરવામાં આવે છે તેનું એક્ઝામિનેશન કરવા માટે તથા જોઈન્ટમાં રહેલા એક્સ્ટ્રા ફ્લુઇડને રીમુવ કરવા માટે.

Synovial fluid એ મુખ્યત્વે clear, pale ,straw color તથા scanty in volume હોય છે.

explain arthroscopy (આથૅરોસ્કોપીને વ્યાખ્યાયિત કરો).

આર્થ્રોસ્કોપીમાં સર્જન એ જોઈન્ટ નું ડાયરેક્ટ વિઝ્યુઅલાઈઝ કરે છે.

આમાં મુખ્યત્વે એન્ડોસ્કોપ ઉપયોગ કરીને જોઈન્ટ ની ઇન્ટર્નલ સરફેસને ડાયરેક્ટ એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.

• explain laboratory test of musculoskeletal system (મસકયુલોસ્કેલેટલ સિસ્ટમના લેબોરેટરી ટેસ્ટ લખો.)

explain RA latex test (RA latex test વણૅવો).

RA latex blood test તે મુખ્યત્વે જે વ્યક્તિને રયુમેટોઇડ આથૅરાઇટીસ છે તેમાં RA ફેક્ટર એન્ટીબોડી પ્રેઝન્ટ છે કે નહીં તે assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

જુઓ rheumatoid factor એ ખૂબ જ હાઈ લેવલ હોય તો તે વ્યક્તિ ને rheumatoid arthritis તથા બીજા કોઈ પણ ઓટો ઇમ્યુઅલ ડિસિઝ એ પ્રેઝન્ટ હોય છે.

explain serum muscles enzyme (સિરમ મસલ્સ એન્ઝાઇમને એક્સપ્લેઇન કરો.)

જ્યારે મસલસના ટીશ્યુ એ ડેમેજ થાય છે ત્યારે ઘણા બધા અમાઉન્ટમાં એન્ઝાઈમ એ બ્લડમાં રિલીઝ થાય છે.

જેમા skeletal muscles creatinine kinase( ck-mm),
Aldosterone ( Ald),
Aspartate aminotransferase( AST),
Lactate dehydrogenase ( LDH),
મુખ્યત્વે મસલ્સની disease ને ઇન્ક્રીઝ કરે છે જેમ કે muscles dystrophy, polymyositis, and dermatomyositis.

explain myoglobin (માયોગ્લોબીનને વર્ણવો).

માયોગ્લોબીન એ પ્રોટીન છે કે જે સ્કેલેટલ તથા કાર્ડિયાક મસલ્સ મા પ્રેઝન્ટ હોય છે.

અને આ મુખ્યત્વે મસલ્સ નું રેડ કલર કરે છે.

જ્યારે કે skeletal તથા કાર્ડીયાક મસલ્સ એ damage થાય છે ત્યારે બ્લડમાં માયોગ્લોબીન લેવલ એ ઇન્ક્રીઝ થાય છે.

explain alkaline Phosphate (આલ્કેેલાઇન ફોસ્ફેટને એક્સપ્લેન કરો).

આલ્કેલાઈ ફોસ્ફેટ એ enzyme છે કે જ્યારે બોન તથા liver ના tissue એ damage થાય ત્યારે ઇન્ક્રીઝ થાય છે.

explain serum calcium and phosphorus (સિરમ કેલ્શિયમ તથા ફોસ્ફરસને એક્સપ્લેઇન કરો).

Bone disorder એ મુખ્યત્વે calcium and phospharus level મા કોઈપણ changes છે કે નહી તે assess કરવા માટે કરવામા આવે છે.

કેલ્શિયમ તથા ફોસ્ફરસ લેવલ એ કેલસીટોનીન દ્વારા રેગ્યુલેટ થાય છે કે જે થાઈરોઈડ તથા
પેરાથાઈરોઈડ gland માંથી રિલીઝ થાય છે.

જ્યારે આ ગ્રંથિ એ Proper રીતના functioning કરતી નથી ત્યારે કેલ્શિયમ અને ફોસ્ફરસનું લેવલ અલ્ટર થાય છે.

explain ccp ( cyclic citrullinated protein antibody) (સાઇકલિક સાઇટ્રુલિનેટેડ પ્રોટીન એન્ટીબોડી એક્સપ્લેઇન કરો)

Ccp test એ rheumatoid arthritis ને diagnosis કરવામાં મદદ કરે છે.

explain sedimentation rate (સેડીમેન્ટેશન રેટને એક્સપ્લેઇન કરો).

આ ટેસ્ટ એ મુખ્યત્વે ઇન્ફેક્શનની નોન સ્પેસિફિક એક્ટિવિટી ને ઇવાલ્યુએટ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

આ મુખ્યત્વે inflammatory conditions, autoimmune disorder, and plasma cell dyscrasias ને assess કરવા માટે કરવામા આવે છે.

explain antinuclear antibody test (એન્ટી ન્યુક્લિયર એન્ટીબોડી ટેસ્ટ ને વણૅવો).

આ મુખ્યત્વે ઇમ્યુન સિસ્ટમને ચેક કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

It mesures whether body’s immune system has made antibodies that are attacking body ‘s own cells.

explain complete blood count (કમ્પ્લીટ બ્લડ કાઉન્ટ ને વર્ણવો).

કમ્પ્લીટ બ્લડ કાઉન્ટ એ મુખ્યત્વે કોઈપણ ટ્રોમા કે સર્જરી પછી હિમોગ્લોબિન લેવલ એ ઓછું થયું હોય તો તે ચેક કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

Wbc level increase when any inflammatory disease, acute infections, trauma, hemorrhage, and tissue necrosis assess કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

explain uric acid test (યુરિક એસિડ ટેસ્ટ ને વણૅવો).

યુરિક એસિડ ટેસ્ટ એ મુખ્યત્વે બ્લડમાં કેટલા અમાઉન્ટમાં યુરિક એસિડ પ્રેઝન્ટ છે તે એસેસ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

યુરિક એસિડ એ મુખ્યત્વે વેસ્ટ પ્રોડક્ટ છે કે જે સેલના બ્રેક ડાઉન થવાના કારણે થાય છે અને એ મુખ્યત્વે બ્લડ અને યુરિનમાં પ્રેઝન્ટ હોય છે.

જો યુરિક એસિડ નું અમાઉન્ટ એલિવેટ થાય તો તે ગાઉટ કે જે આથરાઈટીસ નું એક ફોર્મ છે તે અસેસ થાય છે.

જો પેશન્ટને ઓસ્ટીઓ મલેશિયા હોય, ultered parathyroid gland હોય તો સીરમ કેલ્શિયમ લેવલ ઇન્ક્રીઝ થાય છે

જ્યારે bone માં કોઈપણ ટ્યુમર હોય તથા ફ્રેક્ચરનું હીલિંગ થતું હોય ત્યારે ફોસ્ફરસ લેવલ ઇન્ક્રીઝ થાય છે.

rheumatoid ફેક્ટર rheumahoid artheritis ને assess માટે કરવામાં આવે છે.

CRP તે કોઈપણ ઈન્લામેશન તથા આથરાઈટીસ ને rule out કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

ESR એ કોઈપણ ઇન્ફ્લામેશન હોય ત્યારે ઇન્ક્રીઝ થાય છે.

યુરિક એસિડ એ ગાઉટના ડાયગ્નોસીસ કરવામાં મદદ કરે છે.

creatinine kinase ( CK ) એ muscles trauma or disease ને diagnosis કરવા માટે કરવામાં આવે.