THE SCOPE AND TRENDS IN MIDWIFERY ( ધ સ્કોપ એન્ડ ટ્રેન્ડ્સ ઇન મીડવાઇફરી ):

Terminology (ટર્મીનોલોજીસ):

1.Ante ( એન્ટી) :-

before ( બીફોર )

2.Antepartum ( એન્ટિપાર્ટમ ):-

time before delivery ( ડીલેવરી પહેલાનો ટાઇમ )

3.Gravida ( ગ્રેવિડા ) :-

વુમન એ કન્સીવ કરેલી પ્રેગ્નન્સી ની કુલ સંખ્યા. પરિણામ ગમે તે હોય, વુમન પ્રેગ્નેન્ટ થઈ હોય તેની કુલ સંખ્યા. (the total number of times a woman has been pregnant, regardless of the outcome).

4 .Prenatal ( પ્રી નેટલ ) :-

time before birth ( બર્થ પહેલાનો ટાઇમ ).”Prenatal” refers to the period of time before birth, specifically during pregnancy.( “પ્રી નેટલ” શબ્દ જન્મ પહેલાંના સમયગાળાનો ઉલ્લેખ કરે છે, ખાસ કરીને પ્રેગ્નન્સી દરમિયાન).

5.Nulligravida ( નલિગ્રેવિડા ):-

વુમન કે જેને એક પણ વાર પ્રેગ્નન્સી કન્સીવ ન કરી હોઈ. (A nulligravida is a woman who has never been pregnant).

6.Para ( પારા ):-

“પારા” એ પ્રેગ્નેન્સી ની સંખ્યાનો ઉલ્લેખ કરે છે જે વાયેબીલીટી એ પહોંચી ગઈ છે (સામાન્ય રીતે 20 અઠવાડિયા કે તેથી વધુ), ફીટસ લાઇવ બોર્ન હતો કે સ્ટીલ બોર્ન હતો તે ધ્યાનમાં લીધા વિના તે મૂળભૂત રીતે દર્શાવે છે કે પ્રેગ્નન્સી ના 20 અઠવાડિયા પછી વુમન એ કેટલી વાર બર્થ આપ્યો છે. (number of birth after 20 weeks gestation regulate of whether the born a live or dead).

7.Pre term ( પ્રિટર્મ ) :-

પ્રિટર્મ એટલે પ્રેગ્નન્સી ના 28 વિક પછી પરંતુ જેસ્ટેશન ના 37 વિક કમ્પ્લીટ થયા પહેલા જન્મેલા બાળકનો પ્રિટર્મ મા સમાવેશ થાય છે. (Preterm refers to a baby born before 37 completed weeks of gestation, but after 28 weeks of pregnancy).

8.Primigravida ( પ્રાઇમિગ્રેવિડા ) :-

A women pregnant for the first time. પ્રાઇમિગ્રેવિડા એ એવી વુમનનો ઇન્વોલ્વ કરે છે જે તેના જીવનમાં પહેલી વાર પ્રેગનેન્ટ હોય.(Primigravida refers to a woman who is pregnant for the first time in her life).

9.Multigravida ( મલ્ટિગ્રેવિડા ):-

મલ્ટિગ્રેવિડા એ એવી વુમન નો ઉલ્લેખ કરે છે જે એક કરતા વધુ વખત પ્રેગનેન્ટ થઇ હોય, પછી ભલે તે અગાઉની પ્રેગ્નન્સી ના પરિણામ ગમે તે હોય. (Multigravida refers to a woman who has been pregnant more than once, regardless of the outcome of previous pregnancies ).

10.Nullipara ( નલીપારા ) :-

નલીપારા એ એવી વુમન નો ઉલ્લેખ કરે છે કે જે સામાન્ય રીતે પ્રેગ્નન્સી ના 20 વિક પછી, વાયેબીલીટી ની એજ થી વધુ ઉંમર પછી ક્યારેય બાળકને જન્મ આપ્યો નથી. (Nullipara refers to a woman who has never given birth to a baby beyond the age of viability, typically after 20 weeks of gestation, regardless of whether she has been pregnant or not.).

11.Multipara ( મલ્ટીપારા ) :-

મલ્ટીપારા એ એવી વુમન નો ઉલ્લેખ કરે છે જેણે વાયેબીલીટી ની એજ કરતાં વધુ એજ ના બાળકોને બે કે તેથી વધુ વખત જન્મ આપ્યો છે (સામાન્ય રીતે પ્રેગ્નન્સી ના 20 વિક પછી), ભલે ઇનફન્ટ એ લાઇવ જન્મ્યા હોય કે સ્ટીલ બોર્ન (મૃત જન્મ્યા) હોય. (Multipara refers to a woman who has given birth two or more times to babies beyond the age of viability (typically after 20 weeks of gestation), regardless of whether the infants were born alive or stillborn).

12.Still birth ( સ્ટીલ બર્થ ) :-

પ્રેગનેન્સીના 20 વિક પછી ચાઇલ્ડ બર્થ પહેલાં અથવા દરમિયાન ચાઇલ્ડ નું મૃત્યુ થાય જેને સ્ટીલ બર્થ ( Still birth ) તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે. જો બાળક 20 વિક પહેલા મૃત્યુ પામે છે, તો તેને સામાન્ય રીતે મીસકેરેજ કહેવામાં આવે છે. (Stillbirth is defined as the birth of a baby with no signs of life, such as no breathing, heartbeat, umbilical cord pulsation, or voluntary muscle movement, occurring after 28 completed weeks of gestation).A fetus born dead , after 20 weeks gestation

13.EDD :-

Expected Date of Delivery ( એક્સપેક્ટેડ ડેટ ઓફ ડીલીવરી ).

14.Obstetric ( ઓબ્સ્ટેટ્રિક્સ ) :-

ઓબ્સ્ટેટ્રિક્સ એ મેડીસીન અને સર્જરી ની બ્રાન્ચ છે કે જે પ્રેગનેન્સી, ચાઇલ્ડ બર્થ અને પ્રેગ્નન્સી પછીના સમયગાળા સાથે વ્યવહાર કરે છે. (Obstetric refers to the branch of medicine and surgery that deals with pregnancy, childbirth, and the postpartum period (puerperium)

15.Gynecology ( ગાઇનેકોલોજી ) :-

ગાઇનેકોલોજી એ મેડીકલ સાઇન્સ ની બ્રાન્ચ છે કે જે ફીમેલ રીપ્રોડક્ટીવ સિસ્ટમ (યુટ્રસ, ઓવરીસ, ફેલોપીયન ટ્યુબ, સર્વીક્સ અને વજાઇના ) ના ડિસીઝ અને ડીસઓર્ડર સાથે Deal કરે છે.સ્પેસિયલી નોન પ્રેગનેન્ટ સ્ટેટ સમય દરમિયાન. ( Gynecology is the branch of medical science that deals with the diseases and disorders of the female reproductive system (including the uterus, ovaries, fallopian tubes, cervix, and vagina ) especially in non-pregnant women.

HISTORICAL REVIEW ( હિસ્ટોરીકલ રિવ્યૂ ):-

• પહેલાના જમાના મા સ્ત્રી ની ડિલિવરી કરવા ફક્ત સ્ત્રી જ આવતી અને ફીમેલ રીલેટીવ પરમિશન આપ્યા બાદ ઘણી સ્ત્રી આ કાર્ય ને profession તરીકે કરી midwife તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
• Midwife means ” with women “ તેની આવડતો નો આધાર art science પર છે .
• Art એટલે જેમાં મીડવાઇફ એ વુમન ની નીડ જાણી શકે તેને encourage કરી confidence બાંધી શકે . તેને science એટલા માટે કહેવામાં આવે છે કે જેમાં high degree of knowledge ને decision making ની જરૂરિયાત હોઈ છે.
• Midwife નુ knowledge experience રચાયેલું છે.તેના દ્વારા ઇન્ડિવિડ્યુઅલ મધર ની care લઈ શકે ,2500 beyond midwife of gods તરીકે વર્ણવેલું છે .

Hippocrates (460 BC) “father of scientific medicine “ એ midwifery training organize કરી train supervisor ready કર્યા પણ તેની મેથડ મીડવાઇફ ને સમજાતી ન હતી , તેઓ જાણતા હતા fetus womb membrane માથી બહાર આવતા ફાઈટ કરતુ હોઈ છે.dilatation દરમિયાન pelvic girdle ના બોન પણ separate થતા હોય છે પણ તેઓ મીડવાઇફ પાસેથી કદર પામ્યા ન હતા ,તેઓ તેને મસ્કરી માં ” he grand mother ” કહેતા હતા .

Aristotle (384-422 BC ) “father of embryology “તેમને uterus and female pelvic organ વિશેનું વર્ણન કર્યું હતું એમને midwife essential qualities વિસે વર્ણન કર્યું હતું .

celcus (30AD)” De Medicine “published કર્યું હતું .તેમા તેને dead fetus and internal podalic version વિસે 1st time પ્રયોગ કર્યો હતો.

Soranus Obstructive and gynecology (1 st specialist) તેમને પ્રથમ vaginal speculum નો ઉપયોગ કર્યો અને cord care અને wet nursing વિશે સલાહ આપી પણ આ ગાળામાં રોમન રાજાશાહી નો અંત આવ્યો , medicine ના બદલે magic નો વધુ પ્રયોગ થવા લાગ્યો .untreated midwife ને midwifery પર complete control આવી ગયો .

Lonarda vina (1452 to 1519) તેમા anatomical drawing સાથે uterus નુ breech વાળું picture બાનાવ્યું .1513 મા soranus માં teaching પર midwifery ની પહેલી બુક જર્મની મા છપાઈ હતી english મા birth of mlenkyna તરીકે 1540 મા transmit થઈ .

Vasalius (1543) animal ના full term pregnant uterus ને open કરી fetus બહાર કાઢ્યું , જેને experiment caesarean section કહેવામાં આવ્યું .તેમને uterus ને single chamber તરીકે વર્ણાવ્યું.

Ambraise pare (1510-1590) internal podalic version કરી શરૂ કર્યું. તેને સૌપ્રથમ birth table ના બદલે bed માં delivery conduct કરી અને perineal tear suture કર્યા. paris મા hotel dieu માં midwifery school શરૂ કરી

Louise Bourgesic આ pore દ્વારા trained થાયેલા midwife હતા .તેઓએ syphius થી પોતાને અને બીજા patient ને infection લાગે છે.તે બાબત ચેતવણી આપી તેને pelvic કોન્ટ્રાકશન માટે labor induction ભલામણ કરી હતી .

Julins cuesar aranz halion આમને midwife માટે પહેલી બુક બહાર પડી અને contracted pelvis માટે caesarean section ની સલાહ આપી .

Willium haroey (1598-1657) તેમને 1st English midwifery book પાડી હતી .અને specialty foetal and placental માં placenta બહાર કાઢવાની method ને pph અટકાવવા બે હાથ વડે uterus ને pressure આપવાની રીતો બતાવી હતી .

આ દારમિયાન સ્ત્રીઓ પુરુષ ડોક્ટર પાસે ડિલિવરી કરાવવા રાજી ન હતી .obstructed labor વખતે male doctor mother ને ખબર ન પડે તે રીતે છુપાઈ ને delivery કરાવતા.

French king louis (1663) આ ડોક્ટર pelvis ના surgeon હતા .તેમને પોતાની પત્નીની ડિલિવરી માટે નિયુક્ત કર્યા હતા અને તેમને ડિલિવરી કરાવી હતી ત્યારથી France method થી ડિલિવરી કરાવવી પ્રચલિત થઈ હતી .આ ડોક્ટર ને accourhear (પ્રસવકારી વૈદ્ય ) થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા .તેમને school of midwifery ની સ્થાપના કરી .

Willium smellic (1697-1763) આમને father of british midwifery તરિકે ઓળખવામાં આવ્યા .તેઓએ labor ને mechanical process તરીકે ઓળખાયો હતો .તેઓ pelvimetry, Cephalometry, conjugate, contracted pelvis, breech delivery વગેરે ઓળખ આવી forceps delivery નુ વર્ણન કર્યું હતું .forceps ને બે blade મા વિભાજીત કર્યા.બીજી blade ને separate insert કરી forceps delivery કરી સકાય તેમા સાબિત કર્યું .

1726 મા university of edinburge midwifery chair ની શોધ થઈ john leake (1772) મા તેમની special delivery chair ની શોધ થઈ .

Charles white (1773) એ જણાવ્યું કે puerperal period દરમિયાન infection લાગવાના વધારે chances માટે delivery બાદ mother ને અપાતા diaper clean હોવા જોઇયે .તેમને linen clean provide કરવા .isolation adequate ventilation and drainage બરાબર થાય તે માટે seating posture ની શરૂઆત કરી આનાથી puerperal sepsis ને કારણે થવા mother ના death અટકી ગયા .

Fiellairus geld (1770-1789) mechanism of normal labor વિશે જણાવ્યું.તેમને first episiotomy કર્યુ.

Garclen (1795) તેમને જણાવ્યું placental site પર wound contamination થવાથી puerperal sepsis થાય છે .

James jounge simpson (1847) Obstetric operations પર chloroform નો use કર્યો .

Florance nightangal midwives ની different training ના pionear હતા .તેઓેેએ 1862 મા king college hospital માં small training school ની શરૂઆત કરી .

Semmalaris (1861) puerperal sepsis ના cause prevention માટે સુચવ્યું .તેમને તેમના સ્ટુડન્ટ ને chloride થી scrub થઈ ને care આપવી જોઈએ જેનાથી maternal mortality rate reduce થઈ હતી .

Spencer (1901) antenatal period મા breech presentation હોઈ તો external cephalic version વિસે suggest કર્યું .version માટે pinard method નો use કરીને pregnancy cephalic convert થાઈ છે.આ 30 weeks ના ગાળા દરમિયાન થાય છે .antenatal care વિશે સમજણ આપી, antenatal clinic શરૂ કર્યા .

1881 મા midwife institute નું set up થયું .

1902 મા first english act pass થયો ,અને state registration of midwife compulsory બન્યું .

1941 midwifes institute એ college of midwife બની.

Development of maternity service (ડેવલોપમેન્ટ ઓફ મેટરનીટી સર્વીસ):-

• -midwife service (practice) develop થય તે એરિયામાં anatomy અને Obstetric knowledge હોય તેને પ્રેક્ટિસ માટે લાઇસન્સ આપવામાં આવતું અને તેણે legally protection મળતું.
• -India માં midwifery practice start થઈ.
• -1726 માં edinlourgh first chair of midwifery ની training create કરી જેનો હેતુ midwife ને instructions આપવાનો હતો .
• -18 th century મા ઘણી બધી જગ્યા એ midwife ને instructions આપવામાં course શરૂ થયો અને few hospital એ certificate આપવાની શરૂઆત કરી .
• -1756 માં dr.john dauglar એ strongly recommend કર્યું કે midwife ને proper course નું instructions આપ્યા બાદ exam લીધા બાદ practice માટે certificate આપવું જોઈએ આ ટાઈમ midwife માટે તો સારામાં સારો હતો.
• -1864 ના ladies obstetrical college લંડન માં શરૂ થઈ.1902 મા midwifery act અમલમાં આવ્યો.

Midwifes Act 1902 (મિડવાઇવ્સ એક્ટ 1902):

-આ કંટ્રોલ મિડવાઇવ્સ બોર્ડ દ્વારા એસ્ટાબ્લિશ થયો જે midwifes act scottand lacs ને ફોલો કરે છે 1922 માં પસાર થયો જેમાં midwife ની પર્સનાલિટી પ્રોવાઇડ કરે છે .1984 માં midwife ના રેગ્યુલેશન માટે ચાર બોડીને આયોજન કરવામાં આવેલું હતું.
-1920 ના એક્ટ ને નીચેની બાબતો ફોલ્લો કરે છે .

1.Prohibition of unqualified practice:-

• -ઉપરના act મુજબ midwife એ પ્રેક્ટિસ કરે છે.તે મેડિકલ પ્રેક્ટિસનર ના અંડરમાં ચાઈલ્ડ બર્થ અને વુમેનને અટેન્ડ કરતી હોવી જોઈએ.

2.Control midwives board:-

• -properly qualified midwife ને જ registration આપવું .
• -midwife માટે સુપરવિઝન અને લીમીટેશન માટે રુલ્સ ફોર્મ કરવા.
• -midwife ની ટ્રેઇનિંગ ઓર્ગેનાઇઝ કરવી.અને એક્ઝામ પણ લેવી.
• -professional midwife માં કોઇપણ જાતની mis conduction of delivery fault જોવા મળે તો તેના પર appropriate action લેવી.

3.Rules regulating the practice of midwives:-

• -central board of midwives એ public safety માટે રૂલ્સ and રેગ્યુલેશન નું ઓર્ગેનાઈઝેશન કર્યું.
• -Rules and regulation દરેક મિડવાઈફ ને ડીટેલ ઇન્ફોર્મેશન આપો જેમાં મિડવાઈફ નું એજ્યુકેટેડ સ્ટાન્ડર્ડ જાળવી રાખવું
• -midwife નુ standard જાળવવા practice ઇમ્પ્રુવ કરવી અને તે મુજબ રૂલ્સમાં મોડીફીકેશન કરવું.
• -practice દરમિયાન midwife case handle કરે છે તેમાં પણ complications record કરવા જોઈએ.

4.Legal supervising authority of the supervising of midwife:-

• -દરેક midwife ની પ્રેક્ટિસને સુપરવિઝન કરવી અને observe કરવું કે જે રુલ એન્ડ રેગ્યુલેશન ને ફોલો કરેે છે કે નહીં.

• -practice મા improvement નું assessment કરવુ.તેનુ education improve કરવું .health care need વિશે ઇન્ફોર્મેશન પ્રોવાઈડ કરવી.
• -system ને એકસરખી encapsulated કરવા ટ્રેનિંગ આપવી દરેક જગ્યાએ એક સરખી પ્રેક્ટિસ ફોલો કર્યા બાદ રજીસ્ટ્રેશન કરવું , રેગ્યુલેશન ફોલો કરે તેના માટે ડિસિપ્લિનરી એક્શન માટે જોગવાઈ કરવી

Midwives act 1918 (મિડવાઇવ્સ એક્ટ 1918):

• -આ એક્ટમાં સેલ્ફ disciplinary ડેવલપ કરવામાં આવેલ છે જેમાં નીચેની બાબતોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો.
• -ક્લાયન્ટને ઇન્ડિવિચ્યુઅલ તરીકે રિસ્પેક્ટ કરવી અને તેની ડીગ્નિટી જાળવવી.
• -કોઈપણ ટ્રીટમેન્ટ આપતા પહેલા તેની સંમતિ લેવી.
• -ક્લાઈન્ટ દ્વારા મળતી ઇન્ફોર્મેશનને કોન્ફિડન્ટ રાખવી.
• -પ્રોફેશનલ નોલેજ મેઈન્ટેન રાખવું.
• -ક્લાઈન્ટ ના રિસ્ક અને કોમ્પ્લિકેશન ને મીનીમાઇઝ કરવા.

Midwifes act 1936 (મિડવાઇવ્સ એક્ટ 1936 ):

• આ એક્ટનો મુખ્ય હેતુ મીડવાફનું સુપરવિઝનનું ફ્રેમવર્ક તૈયાર કરવું. Midwife ને need of mother and babies effective supervision કર્યા બાદ midwife ના lacking point હોય તો તેને કરેક્ટ કરવા માટે assist કરવું. આ માટે લોકલ સુપરવિઝન authority ની રચના કરવી. આના હેડ medical officer ને નિમાવવામાં આવ્યા. આ પ્રેગનેન્સી ઇન્સ્પેક્શન કરે છે તેની વિઝીટ દરમિયાન પ્રેક્ટિસ નુ ઈવાલ્યુશન કરે છે અને જરૂરી ઇન્સ્ટ્રક્શન આપે છે જો તેને આ ફોલો ન થાય તો deciplinory action દ્વારા તેને negligence , malpractice, misconduct personal કે professional report તૈયાર થાય છે.

• Development of preventive health services under the direction of public health commissioner at the center.

• -1930 માં rockfollos foundation fund ની મદદ ની all india institute of hygiene and public health સ્થાપના થઈ અને material & child health program ની study શરૂ થઈ .

1943 Bhore committee (૧૯૪૩ ભોરે સમિતિ):

• -bhore committee ના અહેવાલની સૂચના મુજબ health ના short and long plan પ્રમાણે 40000 વસ્તી એ એક PHC જેમાં એક નર્સ midwife, ચાર trained dais નું એક યુનિટ તૈયાર કરવુ.અત્યારે 324 nursing institution bsc , 339 ANM ,278 midwife એ ટ્રેનિંગ આપી શક્યા છે.જેના માટે એક્ટ બહાર પાડવામાં આવ્યો છે .

The health act 1999 (ધ હેલ્થ એક્ટ 1999 ):

• Concept of change nursing and midwifery regulations
• -1999મા midwifery practice નો સ્ટોકલેન્ડ professional કરવામા આવ્યું અને રેગ્યુલેશન દ્વારા સેલ્ફ રેગ્યુલેટિંગ બોડી આપવામા આવી .જેમાં 3 પ્રિન્સીપલ પર પ્લાન કરવામા આવ્યું .
• 1.promoting good practice
• 2.preventing malpractice
• 3.intervening in unacceptable practice

Prevention of mortality and morbidity rate of mother:-

• ભોર કમિટી ના રિપોર્ટ મુજબ India માં સૌથી વધારે mother death delivery દરમિયાન થાય છે.1136 ના આંકડા મુજબ 1000 એ 20 mother death થાય છે.

• તેઓ એ mch service પર ભાર મૂક્યો.bhore committee ના recommendation અમલ માં આવ્યા બાદ 1985 માં MMR 1000 એ 4.5% થયો .
• MMR ઘટાડવા ડિલિવરી પછી માતાને થતી માંદગી પ્રીવેન્ટ કરવી જરૂરિ છે .

Prevention of morbidity rate:-

Maternal death અટકાવવા maternal morbidity prevent કરવુ જરુરી છે .

-morbidity rate માટે ના પરિબળો :-

• Mother and family education

• Lifestyle
• Number of child

• Disease associated with pregnancy, જેવા કે pre eclampsia,eclampsia , heart disease, anemia, kidney disease, TB,high risk mother.

-ઉપર ના ફેક્ટર કંટ્રોલ કરીયે તો મોરબિડિટી અને મોર્ટાલીટી રેટ ઘટાડી શકાય .

DEFINITION OF MIDWIFE ( ડેફીનેશન ઓફ મીડવાઇફ):-

Midwife એ એક એવી વ્યક્તી છે કે રેગ્યુલર ચાલતો મીડવિફેરી એડયુકેશનલ પ્રોગ્રામ successful complete કર્યો હોઈ અને તેનું આ qualification માન્યતા પામેલ સન્સ્થા દ્વારા રજીસ્ટ્રેશન થયેલુ હોઈ અને legally practice માટેનું license મળતું હોઈ તો વ્યક્તી ને midwife કરી શકાય આ license જે દેશ માં મેળવેલ હોઈ તેજ દેશ માં practice કરી સકે છે.

midwife એ pragnancy દરમિયાન નિરીક્ષણ કરી normal antenatal, intra natal એન્ડ postnatal care કરવા સક્ષમ હોઈ તેની જવાબદારી પર delivery conduct કરી શકે અને newborn infant ને care આપી શકાય છે.તેથી skill develop કરેલી હોઈ છે .

તે ઉપરાંત preventive measure માં mother and children abnormality ડિટેકશન, medical assistance, medical officer ની absence માં emergency handle કરવી,વગેરે પણ તેના ફરજ ના ભાગ માં આવે છે.

આ ઉપરાંત mother family member ને health education ની skill હોવી જોઈએ જેમા antenatal care, parenthood નું preparation, gynecology, family planning, child care નું knowledge and skill હોવી જોઈએ.

FOR UNLOCK 🔓 FULL COURSE NOW. MORE DETAILS CALL US OR WATSAPP ON- 8485976407

સંપૂર્ણ કોર્ષને અનલોક 🔓 કરવા માટે અથવા વધુ માહિતી માટે નીચે મુજબના નંબર પર સંપર્ક કરો અથવા whatsapp કરો.-
8485976407