► બોડી માંથી ફ્લુઇડ અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટનું એક્સેસિવ અમાઉન્ટ એ સ્કીનમાં ડાયાફોરેસીસ થવાના કારણે અથવા burns થવાના કારણે ફ્લુઇડ અને ઇલેક્ટ્રોલાઈટ નું ઇમબેલેન્સ બોડીમાં ઉદ્ભવે છે.
► Fluid ઇમ્બેલન્સમાં બોડીમાં fluid નુ લેવલ મા Abnormalality હોય છે.
► મુખ્યત્વે વૃદ્ધ લોકોમાં fluid રિલેટેડ કોમ્પ્લીકેશન એ વધુ પડતા જોવા મળે છે .તેમાં એક્સેસિવ અમાઉન્ટ માં ડીહાઇડ્રેશન or fluid overload એ વૃદ્ધોમાં જોવા મળે છે.
► Fluid volume imbalance એ હાઇપો વેલેમિયા, Normovolemia, Malistribition of fluid, hypervolemia ના કારણે જોવા મળે છે.
► કોઈપણ ડીહાઇડ્રેશન થવામાં ટ્રોમા એ એક મુખ્ય કારણ છે કારણ કે ટ્રોમા થવાના કારણે બોડી માંથી એક્સેસિવ અમાઉન્ટ મા fluid loss થાય છે અને તેના કારણે ડીહાઇડ્રેશનની કન્ડિશન ઉત્પન્ન થાય છે.અને ડીહાઇડ્રેશન થવાનું બીજું મુખ્ય કારણ એ બોડી માંથી એક્સેસિવ અમાઉન્ટમાં પરસેવો વળવો તેના કારણે પણ બોડી માંથી ફ્લુઇડ એ ઓછું થાય છે.
► કંટીન્યુઅસ dehydration ના કારણે બ્લડ વોલ્યુમ ઓછું થાય છે, તથા વિનશ રિટર્ન પણ ઓછું થાય છે અને તેના કારણે હાઇપો ટેન્શનની કન્ડિશન ઉત્પન્ન થાય છે.
► બોડી fluid ની નોર્મલ osmolarity 300 mol/liter (મોલ પ્રતિ લિટર) હોય છે.
( hypotonic solutions:=osmolarity is less than 300 mol/liter)
♥ Hypovolemia (હાયપો વોલેમિયા)
♦ Define Hypovolemia :–
જ્યારે બોડીમાંથી ખૂબ વધુ પ્રમાણમાં fluid લોસ થાય છે ત્યારે બોડી મા ડીહાઇડ્રેશનની કન્ડિશન ઉત્પન્ન થાય છે.નોર્મલ વ્યક્તિ માટે તેની સાઈન એ છે કે વ્યક્તિને ખૂબ તરસ લાગે છે.જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાની જાતે ફ્યુડ લઈ શકવામાં સક્ષમ હોય નહીં તો તેને Antiduretic hormone activate થાયછે તેના કારણે બોડીમાં ઓસ્મોટિક પ્રેશર અને એક્સ્ટ્રા સેલ્યુલર ફ્યુઈડ રેગ્યુલેટ થાય છે.ડીહાઇડ્રેશનની કન્ડિશન ત્યારે ઉત્પન્ન થાય છે જ્યારે બોડીમાં પૂરતા પ્રમાણમાં fluid નુ amount હોતું નથી.આમાં જેટલા પ્રમાણમાં બોડી માંથી ફ્લુડ એ એક્સક્રીટ થાય છે તેટલા જ અમાઉન્ટ intake ન કરવામાં આવે તો તેના કારણે બોડી માં જે સ્થિતિ ઉદ્ભવે તેને ડીહાઈડ્રેશન અથવા હાઇપોવોલેમિયા કહે છે.
♦ Write Etiology/cause of Hypovolemia or Dehydration ( ડિહાઇડ્રેશન થવા માટેના કારણો) :-
બલ ઇન્વાયર્મેંટ પુરુ પાડવુ
- આમાં જેટલા પ્રમાણમાં બોડી માંથી ફ્લુડ એ એક્સક્રીટ થાય છે તેટલા જ અમાઉન્ટ intake ન કરવામાં આવે તો તેના કારણે બોડી માં ડીહાઈડ્રેશન અથવા હાઇપોવોલેમિયા ની કન્ડિશન ઉત્પન્ન થાય છે.
- સૌથી મુખ્ય કારણ એ બોડી માંથી વધુ પ્રમાણમાં fluid એ excrete થવુ.
- લાંબા સમયથી નીલ પર ઓરલ ( Nil per oral:=NPO) રહેવું.
- Internal bleeding or hemorrhage(ઇન્ટર્નલ બ્લિડિંગ અથવા હેમરેજ)
- Sweat profusely (ખૂબ પરસેવો વળવો)
- એકટોપીક પ્રેગ્નન્સી (ectopic pregnancy),
- કોઈપણ ડાઈયુરેટીક થેરાપી લેવાના કારણે.
- કોઈપણ વુંડમાંથી drainage કરવાના કારણે.
- ડાયરિયા,
- ગેસ્ટેરોઈન્ટેસ્ટાઇનલ Suctioning,
- વોમીટીંગ,
- Dificulty in Swallowing-ગળવામાં તકલીફ હોય તો,
- Systematic Infection (સિસ્ટેમિક ઇન્ફેક્શન)
- Renal failure (રીનલ ફેલ્યોર)
- Fever (ફીવર)
- Diabetec Acidosis (ડાયાબિટીક એસિડોસિસ)
- Burns,
- Frequent enema (વારંવાર એનિમા આપવો)
- Ileostomy (ઇલિયોસ્ટોમી- ileum મા ઓપનિંગ),
- Chronic Illness(ક્રોનીક ઇલનેસ)
- cecostomy,
- ફ્લુઇડનું ઓછા પ્રમાણમાં ઇન્ટેક કરવું.
- ડાયાબિટીસ ઇનસીપીડસ.
- અમુક પ્રકારની મેડિસિન,
- એકસીડન્ટ ,
- Cirrhosis of liver (સિરોસિસ ઓફ લિવર)
♦ Explain clinical manifestation/sign and symptoms Hypovolemia or Dehydration (લક્ષણો અને ચિન્હો લખો)
- ખુબ તરસ લાગવી
- sunken eye
- poor skin turgur,
- weakness
- fatigue
- dizziness
- વજન ઓછો થવો,
- rapid, weak pulse,
- બ્લડ પ્રેશર ઓછું થવું,
- decrease tear formation,
- Dry skin,
- Dry mucous membrane,
- increase body temperature,
- Decrease jugular venous pressure
- યુરીન આઉટપુટ ઓછું થવું,
- ડીહાઈડ્રેશન,
- Constipation-કબજિયાત થવું
- ડ્રાય માઉથ,
- મેન્ટલ સ્ટેટસમાં ચેન્જીસ આવવા,
- restlessness,
- Dry eyes
♦ Diagnostic evaluation
- Elevated hematocrit.
- High specific gravity.
- Increased plasma osmolarity.
- Increase in blood urea nitrogen (BUN) and creatinine.
- Increase in plasma K+ concentration.
- Increaesd liver function tests and cardiac biomarkers.
- Acid-base disorders “lactic acidosis and increased anion gap”.
- Urine Cl- concentration <25 mM.
- Urine osmolality is high.
♦ Write a Medical management of Hypovolemia or Dehydration
- ડીહાઇડ્રેશન વાળા પેશન્ટની મેઇન પ્રાયોરિટી તેની બોડીમાં fluid ને રિપ્લેસ કરવું તેથી પેશન્ટને ઇન્ટ્રા વિનસ fluid પ્રોવાઇડ કરવું.
- જો પેશન્ટને કોઈપણ પ્રકારનો ઇંજરી અથવા ટ્રોમાં થયો હોય અને વધુ પ્રમાણમાં fluid loss થતું હોય તો તેના બ્લડ લોસ થતું હોય તે જગ્યા પર પ્રેશર એપ્લાય કરવું જેથી એક્સેસીવ અમાઉન્ટમાં બ્લડ લોસ થતું પ્રિવેન્ટ કરી શકાય.
- પેશન્ટને આઇસોટોનીક ફ્લ્યુડ આપવું.( ex:= ringer lactate, 0.9% normal saline).
♦ Write a Nursing management of Hypovolemia or Dehydration
- પેશન્ટને કોઈપણ પ્રકારના ડીહાઈડ્રેશનના સાઈન અને સિમ્પટોમસ છે કે નહીં તે અશેસ કરવું.
- પેશન્ટની સ્કીન ઇન્ટીગ્રિટી એસેસ કરવી.
- પેશન્ટનો દરરોજ વજન ચેક કરવો.
- પેશન્ટ નું ઇન્ટેક આઉટપુટ દર આઠ કલાકે કરવું.
- પેશન્ટના વાઈટલ સાઈન અશેસ કરવા.
- પેશન્ટની mucous membrane અસેસ કરવી.
- પેશન્ટના પલ્સ અને ટેમ્પરેચર એ અસેસ કરવા.
♦ Write a Nursing diagnosis of Hypovolemia or Dehydration
1) fluid volume deficit related to fluid loss or inadequate fluid intake.
2) decrease cardiac output related to insufficient blood volume.
3) Impaired oral mucous membrane related to inadequate oral secretion.
4) ineffective tissue perfussion related to insufficient blood volume.
5)constipation related to decrease body fluid.
♦ Write a Nursing interventions of Hypovolemia or Dehydration
- પેશન્ટ ના vital સાઈન ચેક કરવા.
- પેશન્ટને વધુ પડતું ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે કહેવું.
- પેશન્ટ નું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચેક કરવું.
- જો પેશન્ટ એ orally fluid લઈ શકતું હોય તો તેને ઓરલી ફ્લુઇડ પ્રોવાઈડ કરવું.
- પેશન્ટને થોડી થોડી વારે fluid લેવા માટે કહેવું.
- જો પેશન્ટ એ ઓરલી ફ્લુડ ઇન્ટેક ન કરી શકતું હોય તો તેને પેરેન્ટરલ રૂટ દ્વારા ફ્લ્યુડ પ્રોવાઈડ કરવું.
- પેશન્ટને ringer lactate, 0.9 નોર્મલ સલાઈન અને ડેકસ્ટ્રોસ 5% વગેરે જેવું fluid પ્રોવાઈડ કરવું.
- જો patient ને ડીહાઇડ્રેશન એ સીવીયર ડાયરિયા ના કારણે હોય તો પેશન્ટને એન્ટિડાયરિયલ મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
- જો પેશન્ટને dehydration એ વોમિટિંગના કારણે ડીહાઈડ્રેશન હોય તો તેને એન્ટી એમિટીક મેડિસિન કરવી.
- જો પેશન્ટને કોઈપણ પ્રકારનું ઇન્ફેક્શન હોય તો તેને એન્ટિબાયોટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
- પેશન્ટનું કોન્સીયસનેસ લેવલ ચેક કરવું જેમ કે એન્ઝાઈટી ,રેસ્ટલેસલેસ, કન્ફ્યુઝન વગેરે.
- પેશન્ટની સ્કીન ઇન્ટીગ્રિટી ચેક કરવી.
- પેશન્ટનેદર બે કલાકે પોઝિશન ચેન્જ કરવી.
- જો પેશન્ટને માઈલ્ડ અમાઉન્ટમાં ડિહાઇડ્રેશન હોય તો તેને ઘરે જ ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરી ડીહાઈડ્રેશન દૂર કરી શકાય છે.
- જો પેશન્ટને સીવીયર અમાઉન્ટમાં ડીહાઇડ્રેશન હોય તો તેને તાત્કાલિક હોસ્પિટલાઈઝેશન કરવાની જરૂર પડે છે.
♦ complications Hypovolemia or Dehydration
# જો ડીહાઇડ્રેશન ને તાત્કાલિક ટ્રીટ કરવામાં ન આવે તો બોડીમાં blood અમાઉન્ટ એ ઓછું થઈ શકે છે અને તેના કારણે બોડીના મેઇન ઓર્ગન ના ફંકશન પણ અલ્ટર થઈ શકે છે.
જેમકે બ્રેઇન, કિડની ,હાર્ટ આ ઓર્ગન એ પ્રોપર રીતના ફંક્શન કરી શકતા નથી.
♦ prevention of Hypovolemia or Dehydration
ડીહાઇડ્રેશનને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે પેશન્ટને પ્રોપર રીતના fluid intake કરવા માટે કહેવું,
અને જે પેશન્ટ એ હાઈરીસ્ક હોય જેમ કે ઇન્ફન્ટમાં એ હાઇ રિસ્કમાં હોય તો તેને વધારે અમાઉન્ટ મા fluid લેવા માટે.
♦ Patient education
- પેશન્ટ અને તેમના ફેમિલી મેમ્બર્સને ડીહાઇડ્રેશનના સાઈન અને સિમ્પટોમસ વિશે હેલ્થ એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
- પેશન્ટને એડીક્યુએટ અમાઉન્ટ fluid ઇન્ટેક કરવા માટે કહેવું.
- પેશન્ટને હેલ્થ એજ્યુકેશન પ્રોવાઈડ કરવું કે ફ્રિકવન્ટ અમાઉન્ટ મા ફ્લૂઈડ ઇંટેક કરવું.
- પેશન્ટને એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું કે જ્યારે કોઈ એક્સેસિવ hard વર્ક કરતા હોય ત્યારે વચ્ચે વચ્ચે થોડું થોડું fluid intake કરવું જેથી ડિહાઇડ્રેશનની કન્ડિશનમાંથી પ્રિવેન્ટ થઈ શકાય.
♥ Hypervolemia (હાઈ પરવોલેમિયા)
♦ Define hypervolemia ( હાઈ પરવોલેમિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો)
Hypervolemia ને ફ્લુઇડ ઓવરલોડ અથવા તો તેની ઓવરહાઈડ્રેશન ની સ્થિતિ કહેવામાં આવે છે.આ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બોડીમાં ઘણા બધા અમાઉન્ટ મા fluid નુ કલેક્શન થાય છે.ઘણા બધા લોકોને fluid overload ના કારણે ઘણા બધા પ્રમાણમાં fluid એ body મા રહે છે અને તેના કારણે ઇલેક્ટ્રોલાઇટ અને Red blood cell એ dilute થઈ જાય છે. હાઇપર વોલેમિયા ની કન્ડિશન ત્યારે ઉત્પન્ન થાય છે જ્યારે બોડીમાં સોડિયમનું પ્રમાણ તથા વોટરનું પ્રમાણ એ વધુ પ્રમાણમાં થઈ જાય છે અને તેના કારણે હાઇપર વેલેમિયા ની કન્ડિશન ઉત્પન્ન થાય છે.
♦ Write Etiology/cause of hypervolemia ( કારણ)
- વધુ પડતું આઈવી ફલુઇડ પ્રોવાઇડ થવાના કારણે.
- હાર્ટ ફેલ્યોર કન્ડિશનના કારણે.
- કોટીકોસ્ટીરોઈડ થેરાપી લેવાના કારણે.
- ડાયટમાં પ્રોટીન એ ઓછા પ્રમાણમાં લેવાના કારણે.
- syndrome of inappropriate antiduretic hormone.
- Renal failure
- Cirrhosis of liver,
- Cushing syndrome,
- Low dietary protien intake,
- Excessive irritation of wound and cavities.
- વધુ પડતું ફ્લુઇડ લેવાના કારણે.
♦ Write clinical manifestation or sign and symptoms of hypervolemia
- changes in vital sign,
- એસાઈટીસ,
- બ્લડ પ્રેશર વધવું,
- પલ્સ વધવા,
- Respiration વધવું,
- distended neck veins,
- oedema in feet and legs,
- યુરીન એ ડાયલ્યૂટ થવું,
- શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવી,
- વજન વધવું,
- urin આઉટપુટ વધુ થવું.
♦ Diagnostic test for HyperVolemia
- History લેવી
- Physical Assessment કરવું
- Blood uria nitrogen level ( BUN )ઓછું થવું,
- Hematocrit level ઓછો થવું,
- યુરીનની સ્પેસિફિક ગ્રેવીટી ઓછી થવી.
♦ complication
- Heart failure,
- Pulmonary oedema,
- Organ failure.
♦ Write a Medical management of hyper-volemia
- provide diuretic ( frusemide ) diuretic drug (યુરિન પાસ વધુ કરે તેવી)d
- પેશન્ટની ઓછા પ્રમાણમાં fluid લેવા માટે કહેવું.
- ઓછા મીઠા વાળું ડાયટ લેવા માટે.
- જો શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડતી હોય તો પ્રોપર રીતના ઓક્સિજન પ્રોવાઇડ કરવું.
- પેશન્ટ સરળતાથી બ્રિધિંગ થઈ શકે તે માટે તેને સેમી ફાવલર position પ્રોવાઈડ કરવી.
- અને જેવું પેશન્ટ એ જો શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડતી હોય તો તેને પ્રોપર ઓક્સિજન therapy provide કરવી.
♦ Write a Nursing management of hyper-volemia
- પેશન્ટનું ફ્લુઇડ અમાઉન્ટ એસેસ કરવુ.પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ assess કરવુ.
- પેશન્ટની બોડીમાં એડીમાં છે કે નહીં તે જોવું.
- વાઈટલ સાઇન assess કરવા.
- પેશન્ટનો દરરોજ વજન ચેક કરવું.
Expected Nursing Diagnosis
1) Excess fluid volume related to excessive fluid intake or inadequate excretion of body fluid.
2)Decrease cardiac output related to excess work on the heart from fluid retention.
3)Ineffective tissue percussion related to dependent oedema.
4)Risk for Impaired gas exchange related to fluid in the lungs.
Expected Nursing interventions
- પેશન્ટની જરૂરિયાત પ્રમાણે તેને ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરવી.
- પેશન્ટ નો દરરોજ વજન ચેક કરવો.
- પેશન્ટનું intake output ચેક કરવું.
- પેશન્ટ નુ vital sign ચેક કરવો.
- પેશન્ટ ને સેમી ફાવલર position પ્રોવાઈડ કરવી.
- પેશન્ટને દર બે કલાકે પોઝિશન ચેન્જ કરવી.
- પેશન્ટ ને જરૂરિયાત પ્રમાણે સ્કીન કેર પ્રોવાઈડ કરવી સ્કીન ઉપર એકદમ જોર લગાડી મસાજ ન કરવી.
- પેશન્ટને સોડિયમ ઓછા પ્રમાણમાં લેવા માટે કહેવું.
- જે એક્સ્ટિમિટીમાં ઇડીમાં હોય તેને એલિવેટ કરવા.
- પ્રિસ્ક્રાઇબ કરેલી diuretic મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
- પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચેક કરવુ.
Prevention
ફ્લુડ ઓવરલોડ ને પ્રિવેન્ટ કરવાનું સૌથી સરળ રસ્તો વધારે પ્રમાણમાં fluid intake avoid કરવું.
પેશન્ટની આઇ.વી(I.V) fluid પ્રોવાઈડ કરીએ ત્યારે તેનું ફ્લુઇડ અમાઉન્ટ ચેક કરવું.
Patient Health education
- ઓછા સોડિયમ વાળું ફૂડ ઇન્ટેક કરવુ.
- diuretic therapy લેવા સમજાવવુ.
- પેશન્ટ એ ઓછા પ્રમાણમાં fluid લ્યે તે માટે એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું.
- પેશન્ટ નો દરરોજ વજન ચેક કરવો.
◘ Electrolyte balance (ઇલેક્ટ્રોલાઇટ ઇમ્બેલેંન્સ)
ઇલેક્ટ્રોલાઇટ એ એવા charge હોય છે .કે જેની પાસે પોઝિટિવ( +) અથવા નેગેટિવ( -) ચાર્જ હોય છે અને તે ઇલેક્ટ્રીક ઇમ્પલસીસ એ કન્ડક્ટ કરે છે.વધારામાં કહીએ તો બોડી ફ્લુઇડ અને વોટરમાં એવા સોલીડ સબસ્ટન્સ આવેલા હોય છે કે જે body fluid and blood માં ડીઝોલ્વલ થય અને solutes બનાવે છે.Some solutes એ electrolyte and some solutes એ non electrolyte હોય છે.ઇલેક્ટ્રોલાઇટ એ એવું કેમિકલ છે જે વોટરમાં ડીઝોલ્વલ થાય અને ઇલેક્ટ્રિસિટી કંડક્ટ કરે છે.તેમાંથી અમુક ઇન્ટરાસેલ્યલર અને અમુક એક્સ્ટ્રાસેલ્યુલર હોય છે.
Electrolyte એ ( millieqivevallent/liter)meq/liter અને Millieqivevalents/dl મા mesure(માપ) કરવામાં આવે છે.
તેમા બે પ્રકાર ના electrolyte છે.
1) Cation( તેમાં ઈલેક્ટ્રીક ચાર્જ પોઝિટિવ હોય છે +)
- Sodium
- Potassium,
- Magnesium,
- Hydrogen ion.
2) Anion( તેમાં ઈલેક્ટ્રીક ચાર્જ નેગેટિવ હોય છે -)
- Chlorine
- Bicarbonate,
- Phosphate,
- Sulphate,
- protien ion
- બોડી મા ફ્લુઇડ અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ નું પ્રોપર બેલેન્સ હોવું જરૂરી છે.
- Acid -base coordination એ muscles regulation, હાર્ટ ફંક્શન માટે ખુબ જરુરી છે
- Fluid absorption and excretion માટે
- Nerve function અને concentration વગેરેની મેઇન્ટેન રાખે છે.
♀ Define electrolyte imbalance ( ઇલેક્ટ્રોલાઇટ ઇમ્બેલેન્સ ની વ્યાખ્યા આપો)
સોડિયમ, પોટેશિયમ અને કેલ્શિયમ એનાયન અને કેટાયન વગેરે ઇલેક્ટ્રોલાઇટ એ nerve impulses ને પાસ થવામાં અગત્યનો રોલ ભજવે છે.આ બધા માંથી કોઈપણ substance વધે અથવા ઘટે તો તો તેના કારણે મસલ્સ stimulation થાય છે અને તેના કારણે ઇમ્બેલેન્સ ઉદભવે છે જેને electrolyte imbalance કહે છે.
+ Electrolyte sodium (+)
સોડિયમ Imbalance ત્યારે થાય છે જ્યારે સોડિયમનું કોન્સન્ટ્રેશન પ્લાઝમા મા વધે અથવા ઘટે છે. Normal sodium concentration is 135 to 145 meq/liter.
♥ Define sodium deficit ( hyponatremia) (હાઇપોનેટ્રેમિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો) or what is Hyponetremia (હાઇપોનેટ્રેમિયા એટલે શું?) :-
સોડિયમ એ એક્સ્ટ્રા સેલ્યુલર ઇલેક્ટ્રોલાઇટ છે. આ વોટર ડીસ્ટ્રીબ્યુશનમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે.સોડિયમ એ મસલ્સ કોન્ટ્રેક્સન તથા nerve impulses ને ટ્રાન્સમિટ થવામાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે. સોડિયમ નુ નોર્મલ કોન્સન્ટ્રેશન એ બ્લડમાં 135 થી 145 meq/liter હોય છે. હાઇપોનેટ્રેમિયા એ એક મેટાબોલિક કન્ડિશન છે કે જેમાં સોડિયમનું લેવલ તે બ્લડમાં નોર્મલ સોડિયમ લેવલ કરતા ઓછું હોય છે જેને હાઇપો નેટ્રેમિયા કહેવામા આવે છે.( in hyponatremia sodium concentration is (less than )<135 meq/liter).
##2) explain Etiology ,
Clinical manifestation ,
And sign and symptoms of sodium deficit.*
##સોડિયમ ડેફીશીટના કારણો ,તેના ક્લિનિકલ મેનિફેસ્ટેશન ,અને ડાયનોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન લખો##.
3) explain the management of hyponatremia.
## હાયપોનેટ્રેમિયાનું મેનેજમેન્ટ લખો##
1) defination of hyponatremia.
## three types of hyponatremia:=
1) euvolemic hyponatremia. ( યુવોલેમિક હાઇપોનેટ્રેમિયા).
2)hypervolemic hyponatremia ( હાઇપરવોલેમિક હાયપો નેટ્રેમિયા).
3) hypovomic hyponatremia ( હાઇપોવોલેમિક હાઇપોનેટ્રેમિયા ).
1)euvomic hyponatremia:=
આમા બોડી નુ વોટર કન્ટેઇન increase થાય છે.
પરંતુ sodium level એ remain constant હોય છે.
અને આ condition એ cronic heath condition, cancer અને અમુક medication ના કારણે થાય છે.
2)hypervolemic hyponatremia.
( હાઈપરવોલેમિક હાયપોનેટ્રેમિઆ)
આમા બોડીમાં અને વોટર અને sodium બંને કન્ટેઇન્ટ increases થાય છે.
પરંતુ water નુ amount વધુ હોય છે.
વધારે પડતુ પાણી એ sodium ને ડાયલ્યૂટ કરે છે.
અને સોડિયમ નુ લેવલ ઓછું કરે છે.
આ મુખ્યત્વે kidney failure, heart failure or liver failure ના કારણે હોય છે.
3) hypovomic hyponatremia.
( હાઈપોવોલેમિક હાયપોનેટ્રેમિઆ)
આમાં body માંથી water અને સોડિયમનું લેવલ એ ઓછું થાય છે.
પરંતુ વોટર કરતાં સોડિયમનું લેવલ વધુ પડતું લોસ થાય છે.
##Etiology/cause ( કારણ)##
# exercise સમયે વધુ પડતું પાણી પીવાના કારણે.
#vomiting.
# Hormonal imbalance.
# ડાઇરીયા.
# ( થાઇરોડ નું અમાઉન્ટ ઓછું થવાના કારણે )
hypothyroidism.
# syndrome of inappropriate antiduretic hormone ( SIADH).
#g.i. billiary drainage.
# વધુ પડતી તરસ લાગવાના કારણે.
#nothing by mouth ( NPO).
#lithium therapy .
# diuretic.
# certain medicine like diuretic, anti depression, pain medication.
#chronic or severe dehydration.
#a low sodium. High water diet.
#cirrhosis of liver.
#kidney failure.
#kidney disease.
#congestive heart failure( કંજેસ્ટિવ હાર્ટ ફેલ્યોર).
#burns.
#age.
# જો કોઈ વ્યક્તિ એ લો સોડિયમ વાળું ડાયટ લેતા હોય તો તેને hyponatremia થઈ શકે.
# એક્સરસાઇઝ સમયે વધુ પડતું પાણી પીવાના કારણે.
#climate.
## clinical manifestation
( સાઇન અને સિમટોમ્સ) ##
# માથું દુખવું,
#muscles weakness.
# થાક લાગવો.
#Restlessness.
#irritation.
# ઇન્ટરેસ્ટ ઓછો થવો.
# મસલ્સ ટિવચિંગ અને વિકનેસ થવી.
# tachycardia ( increase heart rate moe than 100 beats/min).
#nausea.
#vomiting.
#abdominal cramps.
# urin output ઓછું થવું.
# postural hypotension.
# ભૂખ ન લાગવી.
#mental confusion.
#delirium.
#coma.
#shock.
# કન્ફ્યુઝન.
# આચકી આવવી.
#coma .
#cellular Swelling with cerebral oedema leading to headache.
## Diagnostic evaluation ##
#history tacking and physical examination.
#serum electrolyte level ex:=sodium, Potassium, chloride.
#serum sodium <135meq/liter.
#decrease urin specific gravity.
#decrease serum osmolarity.
#urin sodium >100meq/24 hours.
## medical management ##
# અમુક હાઇપો નેટ્રેમિયાની કન્ડિશનમાં કેન્સર એ કારણ હોય છે.
તો તેને દૂર કરવા માટે રેડીએશન, કીમોથેરાપી, અને સર્જરી પ્રોવાઈડ કરવી.
જેથી સોડિયમ imbalance ને કરેક્ટ કરી શકાય.
# જો થોડા પ્રમાણમાં hyponatremia ની કન્ડિશન હોય તો તેને ડાયટ, લાઇફ સ્ટાઇલ ,અને મેડીકેશન દ્વારા ટ્રીટ કરી શકાય છે.
# જો સીવીયર
હાયપોનેટ્રેમિયા ની કન્ડિશન હોય તો ટ્રીટમેન્ટમાં પેશન્ટને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ અને ફલ્યુઇડ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવા.
# પેશન્ટને સોલ્યુશન જેમકે 0.9% normal saline fluid એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# ઇન્ટરા ક્રેનીઅલ સ્વેલિંગ ને ઓછું કરવા માટે સ્ટીરોઈડ થેરાપી પ્રોવાઇડ કરવી.
# પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચેક કરવું અને દરરોજ વજન ચેક કરવો.
# જો પેશન્ટ એ લેથારજી હોય તો તેને સપ્લીમેન્ટરી ઓક્સિજન provide કરવું.
# પેશન્ટ ને જરૂરિયાત પ્રમાણે આઈવી ફ્લુઇડ પ્રોવાઇડ કરવું.
## nursing management ##
# પેશન્ટની કન્ડિશનનું કારણ એ જાણવા માટે પેશન્ટની પ્રોપર હેલ્થ હિસ્ટ્રી લેવી.
# પેશન્ટને સોડિયમ રીચ ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું કે ડાયટમાં સોડિયમ rich fluid include કરવા.
# જો patient નુ સોડિયમ લેવલ એ 12 meq/liter in 24 hour ઇન્ક્રીઝ થતું ના હોય તો પેશન્ટને રીંગલ લેટેસ્ટ અને આઇસોટોનિક સોલ્યુશન intra venously એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવા.
# પેશન્ટનો દર 24 કલાકે ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેઇન્ટેન કરવો.
# પેશન્ટનો દરરોજ વજન ચેક કરવો.
# પેશન્ટને હાઇપર ટોનિક નોર્મલ saline એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# જો પેશન્ટને એ fluid રિસ્ટ્રિક્શન હોય તો પેશન્ટને ઓછા પ્રમાણમાં ફ્લુઇડ લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટનું કન્સીયસનેસ લેવલ ચેક કરવું.
# પેશન્ટ એ કન્ફ્યુઝન ,લેથારજી સ્ટેટ માં છે કે નહીં તે જોવું.
# પેશન્ટ એ ટાઈમ, પ્લેસ અને પર્સન સાથે ઓરિએન્ટેડ છે કે નહીં તે assess કરવું.
#patient નુ deep tendon reflexes, muscles tone and strength assess કરવુ.
##prevention ##
# જે કન્ડિશનના કારણે સોડિયમનું લેવલ ઓછું થયું હોય તે કન્ડિશનને અર્લી ટ્રીટ કરવી.
# જે વ્યક્તિએ ડાયયુટીક મેડિસિન લેતા હોય તે વ્યક્તિને ડાઈયુરેટીક મેડિસિન લેવા માટેના adverse સાઈન અને સિમ્પટોમસ ex:= hyponatremia માટે અવેઇર કરવા.
# જે વ્યક્તિ એ વધુ પડતી એક્સરસાઇઝ કરતા હોય તે વ્યક્તિને જરૂરિયાત પ્રમાણે જ પાણી પીવું જોઈએ કે જે સ્વેટિંગ દ્વારા બોડી માંથી ઓછું થયું હોય અને એક અવરમાં એક લીટર કરતાં વધુ પાણી ન પીવું જોઈએ.
# પેશન્ટની સોડિયમ રીચ ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટ ને પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને કહેવું કે તે પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીએ પરંતુ fluid overload ન થાય તેનું ધ્યાન રાખે.
# અને સોડિયમ રિપ્લેસમેન્ટ diet એ patient ને લેવા માટે કહેવું.
1) ## define sodium excess
( hypernatremia)##
##હાઇપર નેટ્રેમિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
2) explain Etiology, Clinical manifestation,
And diagnostic evaluation of hypernatremia.*
##હાઇપરનેટ્રેમિયા ના કારણો ,
તેના સાઈન અને* સીમટોમ્સ ,
તથા ડાયનોસ્ટિક ઈવાલ્યુએશન લખો.
3) explain the management of hypernatremia.
હાઈપર નેટ્રરેમિયાનું મેનેજમેન્ટ લખો.
1) defination of hypernatremia:=
હાઇપોનેટ્રેમિયા તે ઇલેક્ટ્રોલાઇટ ઇમ્બેલન્સ છે .
કે જેમાં સોડિયમનું અમાઉન્ટ એ બ્લડમાં વધી જાય છે.
જ્યારે આપણી બોડીમાં fluid નુ અમાઉન્ટ ઓછા પ્રમાણમાં હોય અને જો salt એ વધુ પ્રમાણમાં હોય ,
અને જો રીનલ ફંક્શન ઓછું હોય તો બોડીમાં સોડિયમનું અમાઉન્ટ વધી જાય છે.
The normal sodium level in body is 135 to 145 meq/liter.
જો બોડીમાં સોડિયમ નું વેલ્યુએ નોર્મલ વેલ્યુ કરતા વધી જાય તો તેને હાઇપર નેટ્રીમીયા કહેવામાં આવે છે.
( in hypernatremia the level of sodium is (more than )>145 meq/liter).
## Etiology/ cause( કારણ) ##
# બોડી માંથી fluid એ લોસ થવાના કારણે,
#vomiting,
#diarrhea,
#sweating,
#high fever,
#dehydration,
# પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી ન પીવાને કારણે,
# અમુક પ્રકારની દવાઓ જેમકે steroids, licorice and certain blood pressure lowering drugs,
# અમુક પ્રકારની
એન્ડોક્રાઈન ડીઝીઝના કારણે જેમ કે ડાયાબિટીસ અને આલ્ડોસ્ટેરોનિઝમ,
# વધુ પડતું સોલ્ટ ઇન્ટેક કરવાના કારણે.
#hyperventilaton.
# સોડિયમ બાય કાર્બોનેટ ના વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
#uncontrolled diabetes.
#હેવી એક્સરસાઇઝ કરવાના કારણે.
# renal dysphagia.
#obstructive uropathy.
#osmotic diuretic.
## clinical manifestation/sign and symptoms( લક્ષણો અને ચિન્હો) ##
# તરસ લાગવી.
# mucous મેમ્બરેન ડ્રાય અને સ્ટિકિ થવી.
#restlessness and agitation.
# યુરીન આઉટપુટ ઓછું થવું.
# વજન ઓછો થવો.
# નબળાઈ લાગવી.
# ટીશ્યુ એ firm થવી.
# ડિસઓરિએન્ટેશન થવું.
#dilutions and hallucinations.
#tachycardia.
# કન્ફ્યુઝન તથા પર્સનાલિટી ચેન્જ થવી.
# કંસિયસનેસ લેવલ ઓછું થવું.
# ભૂખ ન લાગવી.
#nausea.
#vomiting.
# ફલુઇડ અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ Imbalance થવું.
# પલમોનરી oedema.
# પીટીંગ એડીમાં.
# સ્કીન ટર્ગર એબનોર્મલ થવી.
#postural hypotension.
# શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવી.
## Diagnostic evaluation ##
#history tacking and physical examination.
#serum electrolyte:=serum sodium level >145meq/liter.
#urin sodium <40meq/liter.
#high serum osmolarity.
#increase urin specific gravity.
## management ##
# પેશન્ટને હાઈપોટોનિક ઇલેક્ટ્રોનિક સોલ્યુશન intra venously infusion કરવું.
# પેશન્ટની પૂરતા પ્રમાણમાં water intake કરવા માટે કહેવુ.
# પેશન્ટને diuretic મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
# પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેઇન્ટેન કરવું.
# જે પેશન્ટને બોડી માં સોડિયમ લેવલ વધવાની risk હોય તે પેશન્ટનું fluid એ loss થાય અથવા gain થાય તે મોનીટર કરવું.
# પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેઇન્ટેન કરવો અને તેને assess કરવો.
# પેશન્ટને લો સોડિયમ ડાયટ લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને કેટલા અમાઉન્ટમાં સરસ લાગે છે તે નોટીસ કરવુ.
# પેશન્ટની બોડી નું ટેમ્પરેચર એ elevayed છે કે નહીં તે જોવું
# પેશન્ટના વાઈટલ સાઈનમાં અલ્ટ્રેશન આવે છે કે નહીં તે જોવું.
# પેશન્ટનો consciousness લેવલ ચેક કરવું.
# પેશન્ટને માથું દુખવું , nausea, vomiting તથા પેશન્ટના વાઇટલ સાઇનમાં કોઈપણ પ્રકારના ચેન્જીસ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
# પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મોનિટર કરવો તથા સોડિયમનું લેવલ assess કરવું.
# જો પેશન્ટની આંચકી આવતી હોય તો તેનો બેડ નીચે રાખવું અને બેડ ઉપર સાઈડ રેલ્સને ઊંચી રાખવી.
# જે પેશન્ટને ડાયાબિટીસ incipidus હોય તેને પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને કહેવુ કે મીઠા વાળું ખાવાનું ,શોલ્ર્ટ ટેબલેટ ,મીઠા વાળું લિક્વિડ અને સ્પોટ ડ્રીંક અવોઈડ કરવા.
# સંતની એજ્યુકેશન આપવુ કે એક્સરસાઇઝ સમયે ખૂબ બધું પાણી પીવું.
# પેશન્ટને કહેવું કે જ્યારે ડાઈ યુરેટિંગ મેડિસિન લેતા હોય ત્યારે પાણી પૂરતું પ્રમાણમાં પીવું.
# પેશન્ટને સોડિયમનું લેવલ ઇન્ક્રીઝ થાય છે કે decrease તે અસેસ કરવું.
# જ્યારે ઇન્દ્રા વિનસ ફ્લ્યુડ એ provide કરતા હોય ત્યારે એસેપટીક ટેકનીક મેઇન્ટેન રાખવી.
# જે પેશન્ટની ફ્લુ અથવા તો અન કન્ટ્રોલેબલ વોર્મિંટિંગ થતી હોય તેને કેર ફૂલી મોનિટર કરવા.
# જે વ્યક્તિને વધુ પ્રમાણમાં વોમિટિંગ થતી હોય તેને તાત્કાલિક હોસ્પિટલમાં એડમિટ કરવા હાઇડ્રેશનની કન્ડિશન અને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
# પેશન્ટ એ ટાઈમ, પ્લેસ અને પર્સન સાથે ઓરિએન્ટેડ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
# પેશન્ટને રીએશ્યોરન્સ આપવો.
1)## define potassium deficit ( hypokalemia).
##હાઇપોકેલેમિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
2) explain Etiology,
Clinical manifestation,
And diagnostic evaluation of hypokalemia .*
##હાઇપો કેલેમિયાના કારણો,
તેના સાઇન અને સિમટોમ્સ ,
તથા તેના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન લખો.*
3)exppain the management of hypokalemia.
##હાઇપોકેલેમિયાનું મેનેજમેન્ટ લખો.
1)defination of hypokalemia ( હાઇપો કેલેમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો)
પોટેશિયમ એ મજોર ઇન્ટ્રા સેલ્યુલર કેટાયન છે.
લગભગ બોડીના 98% જેટલું પોટેશિયમ સેલ ની અંદર આવેલું હોય છે.
Nerve ટીશ્યુના ફોર્મેશન માં તથા ગ્લુકોઝનું ગ્લાયકોજનમાં કન્વર્ટ કરતા સમયે પોટેશિયમ એ સેલ ની અંદર એન્ટર થાય છે.
જેવું ટીશ્યુ એ બ્રેક ડાઉન થાય છે ત્યારે પોટેશિયમ એ સેલમાંથી બહાર નીકળે છે.
અને આ મુખ્યત્વે કોઇપણ trauma, ડીહાઇડ્રે…
1) ## define hyperkalemia .
( હાઇપર કેલેમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો).
2) explain Etiology,
Clinical manifestation ( sign and symptoms),
Diagnostic evaluation of hyperkalemia.
##હાઇપર કેલેમિયા ના કારણો તેના સાઈન અને symptom તથા diagnostic evaluation લખો.
3)explain the management of hyperkalemia.
##Hyperkalemia નુ મેનેજમેન્ટ લખો.
##difination of hyperkalemia##
હાઇપર કેલેમિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં body or blood નુ પોટેશિયમ લેવલ normal level potassium levels કરતા વધી જાય છે.
##normal potassium levels 3.5 to 5.5 meq/liter .
In hyperkalemia potassium levels is greater than 5.5meq/liter.
## causes/Etiology ( કારણ)##
# પોટેશિયમ વાળા મીઠાનું વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
# બોડીમાં પોટેશિયમ નું intake વધુ પ્રમાણમાં હોય છે અને કિડની એટલા અમાઉન્ટ બોડી માંથી પોટેશિયમ excrete ન કરી શકે તો.
# ઓરલી અથવા ઈન્ટ્રા વીનઅસલી પોટેશિયમ સપ્લિમેન્ટેશન નું વધુ પડતું ઉપયોગ કરવાના કારણે.
# Acute renal failure.
#cronic renal failure.
# એડ્રીનલ ગ્લેન્ડ
ઈનસફિસિયન્સી.
# glomerulonephritis
( ગ્લોમેરુલોનેફ્રાઈટીસ := કિડનીમાં રહેલા ફિલ્ટરિંગ part glomerulus નું ઇન્ફેક્શન અને ઇન્ફલાર્મેશન ને glomerulonephritis કહેવામાં આવે છે).
# metabolic acidosis.
#rejection of kidney transplant.
#Lack of aldosterone.
#additions disese.
#type 1 diabetes burns.
#hemolytic conditions.
#rhabdomyolysis
( મસલ્સની ટીશ્યુસ નું બ્રેક ડાઉન થવું)from drugs, alcoholism,coma,or certain infection.
# અમુક પ્રકારની
મેડીકેશન જેમકે:=
ACE inhibitor,
Potassium cloride,
Heparin,
Captopril,
NSAID,
Use of potassium sparing diuretic ( ex:=spironolactone).
##clinical manifestation/ sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
# હાર્ટ બીટ ઇરેગ્યુલર થવા,
# હાર્ટ રેટ એ સ્લો થવા,
# બ્લડ પ્રેશર ઓછું થવું,
# nausea,
#vomiting,
#palpitations,
# મસલ્સ twitches થવા તથા crams આવવા.
# ડાયરિયા થવા.
# કાર્ડિયાક એરીધેમિયા.
# Ecg changes.
# મસ્ક્યુલર વિકનેસ અને પેરાલાયસીસ થવો.
# કન્ફ્યુઝન અને કોમા.
# વેન્ટ્રીકયુલર ડીશ રિધ્મિયા અને કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થવો.
# respiratory failure.
# tingling and numbness sensation.
#fluid paralysis.
#cardiac arrest.
#Anemia.
## Diagnostic evaluation ##
#history tacking and physical examination.
#serum potassium levels is (greater than)> 5.5meq .
#metabolic acidosis-serum pH falls below 7.35 .
#ecg changes:=
Elevated T waves,
Widened qrs complx,
Prolong pR interval,
Flattened or absent p waves,
Depressed St segment.
## medical management ##
# હાઇપર કેલેમિયા ની ટ્રીટમેન્ટ એ તેના કારણો પર, તથા હાઇપર કેલેમિયાને સિવિયારીટી, અને તેના સિમટોન્સ ઉપર તથા પેશન્ટની ઓવરઓલ હેલ્થ ઉપર આધાર રાખે છે.
# પેશન્ટને ડાયટમાં પોટેશિયમ ઓછા પ્રમાણમાં લેવું જોઈએ.
# પેશન્ટ નું કંટીન્યુસ કાર્ડિયાક મોનિટરિંગ કરતું રહેવું જોઈએ.
# પેશન્ટને પ્રોપર રીતે intra venously fluid કરવું જોઈએ.
# પેશન્ટ નું કંટીન્યુઅસ ઇ.સી.જી મોનિટર કરવું જોઈએ.
# જે મેડીકેસન એ બોડીમાં પોટેશિયમ નું પ્રમાણ ઓછું કરતી હોય તેવી મેડિકેસન એ પેશન્ટ અને પ્રોવાઈડ કરવી જોઈએ.
# જો પેશન્ટને સિવિયર hyperkalemia હોય તો તેને ડાયાલિસિસ પણ કરવું જરૂરી છે.
# મેડીકેશન દ્વારા પોટેશિયમ નું અમાઉન્ટ ઓછું ન થતું હોય તો ઇન્ટ્રા વિનસલી કેલ્શિયમગ્લુકોનેટ લોકોને એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું જોઈએ.
# પેશન્ટને સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ એ પણ પ્રોવાઇડ કરવું જોઈએ પોટેશિયમ એ cell માં થોડા સમય માટે શિફ્ટ થઈ શકે તે માટે.
# પેશન્ટ નું કંટીન્યુઅસલી serum પોટેશિયમ લેવલ ચેક કરતું રહેવું જોઈએ.
# એવી મેડીકેશન કે જે બોડીમાં પોટેશિયમનું પ્રમાણ વધારતી હોય તેવી મેડિસિનને ડીસ કંટીન્યુ કરવી જોઈએ.
# પેશન્ટને ઇન્ટ્રાવિનસલી 25% અથવા 50% ગ્લુકોઝ અને ઇન્સ્યુલિન એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું જોઈએ પોટેશિયમ એ એક્સ્ટ્રા સેલ્યુલર સ્પેસ માંથી પાછા સેલમાં એન્ટર થઈ શકે તે માટે.
# હાઈપર કેલેમિયાની અસરને ઓછી કરવા માટે થોડા સમય માટે ઇન્ટ્રા વિનસલી કેલ્શિયમ એ પ્રોવાઇડ કરવું જોઈએ હાર્ટ અને મસલ્સને પ્રોટેક્ટ કરવા માટે.
# પેશન્ટને ડાઈ યુરેટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
## nursing care for hyperkalemia ##
# પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ chart assess કરવો.
# પેશન્ટની ઓરલી અથવા parental route દ્વારા પોટેશિયમ એ અવોઈડ કરવું.
# પેશન્ટની પોટેશિયમ રિચ food લેવા માટે અવોઇડ કરવું ઉદાહરણ તરીકે fruit juice.
# પેશન્ટ નું પેઇન લેવલ અસેસ કરવું અને તેને comfort મેઝર્સ પ્રોવાઇડ કરવા.
# પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન assess કરવા.
# monitor for fluid excess if patient is tacking sodium Bicarbonate.
# પેશન્ટના હાર્ટ રીધમ એ ચેક કરવા.
## calcium imbalance ##
કેલ્શિયમ એ ખૂબ મોસ્ટ એબન્ડન્ટ મિનરલ એ human body મા હોય છે .
આ critical and health માટે ગુડ હોય છે.
IN Body normal calcium level is 9 to 11mg/dl or 4.5 to 5.5 meq/liter.
કેલ્શિયમ એવું મિનરલ છે કે જે મુખ્યત્વે બોન્સ( bones) અને teeth માં રહેલી હોય છે.
99% પણ વધુ કેલ્શિયમ એ બોન્સમાં ( skeleton system )રહેલા હોય છે.
કેલ્શિયમ એ બોન્સ અને ટીથ નું અગત્યનું કમ્પોનન્ટ છે.
કેલ્શિયમ એ nerve ઇમ્પલસીસ તથા મસલ્સના કોન્ટ્રેક્શન અને રિલેક્સેશનમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે અને તેમાં કાર્ડિયલ્સ muscles મા પણ સમાવેશ થાય છે.
કેલ્શિયમ એ blood clotting થવામાં , મસલ્સ અને nerve ફંકશનમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે.
*1)## define hypocalcemia .
*
#હાઇપો કેલ્શિમિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
2) explain the causes/Etiology,
Clinical manifestation,
And diagnostic evaluation of hypocalcemia .
# હાયપોકેલ્સેમિયા ના કારણો,
તેના સાઈન અને symptom તથા ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન લખો.
3)##explaun the management of hypocalcemia .
#હાઇપોકેલ્સેમિયાનુ મેનેજમેન્ટ લખો.
1) define hypocalcemia.
( હાઈપોકેલ્શિયમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો).
## defination:=
જ્યારે બોડી અને બ્લડમાં પૂરતા પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ નું અમાઉન્ટ ન હોય તો તેને હાઇપો કેલ્શિમિયા કહે છે.
હાઇપોકેલેમિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બોડીમાં કેલ્શિયમનું લેવલ એ નોર્મલ લેવલ કરતાં ઓછું થાય તો તેને હાઇપો કેલ્શિયમ યા કહેવામાં આવે છે.
Normal calcium level
4.5 to 5.5 meq/ liter , or 9 to 11mg/dl.
( in hypocalcemia the levelof calcium in blood is less than 9mg /dl or 4.5 meq/ liter. )
## Etiology/cause ( કારણો)##
# થાઈરોઈડ ગ્લેન્ડ એ કોઈપણ ડીઝીસ અથવા તો સર્જરીના કારણે ડેમેજ થવાના કારણે
અંડરએક્ટિવ
( underactive) હોય.
# કેલ્શિયમ આયર્નનું વધારે પડતું બાઈન્ડીંગ થવાના કારણે.
#large amount of citrate blood.
# hypoalbuminemia
( Albumin લેવલ એ ઓછું થવુ).
# alkalosis ( આલ્કોલોસીસ).
#hyperphosphatemia( Phosphate નું અમાઉન્ટ વધુ હોવું).
# ડાયટમાં પૂરતા પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ ન લેવાના કારણે.
# ડાયેટમાં વિટામિન ડી એ પુરતા પ્રમાણમાં ન લેવાના કારણે.
# લાંબા સમયથી રીનલ ફેલયોર થવાના કારણે.
# gastero intestinal track માં કેલ્શિયમ નું પ્રોપર અમાઉન્ટમાં એબસોર્બસન ન થવા ના કારણે.
# ઇન્ટેસ્ટાઈનલ fistula.( ફિસ્ટયુલા એટલે બે ઓર્ગન નું એબનોર્મલ કનેક્શન થવું).
# crohn’s disease, ક્રોનિક ઇનફલા મેટરી
બોવેલ ડિસિઝ.
# પેરા થાઇરોઇડ હોર્મોન તથા વિટામીન ડી ની ડેફિશિયનસી ના કારણે.
#severe burns or infection.
# ઓસ્ટીઓપોરોસીસ( આ બોનની કન્ડિશન છે કે જેમાં બોન એ વિક અને fragile હોય છે કે જે સરળતાથી બ્રેક ડાઉન થઈ જાય છે).
# પેન્ક્રીયાસ( pancreas)નું ઇન્ફેક્શન હોવાના કારણે
# કિડની ફેઇલ્યોર.
# બ્લડમાં મેગ્નેશિયમનું પ્રમાણ ઓછું રહેવાના કારણે.
# અમુક પ્રકારની દવાઓ જેમકે ડાઈયુરેટીક ,ઇસટ્રોજન રિપ્લેસમેન્ટ થેરાપી, ગ્લુકોઝ, કેલ્શિયમ ચેનલ બ્લોકર, ઇન્સ્યુલિન, અને મેગ્નેશિયમ એ હાઇપો કેલ્શિયમની કન્ડિશન કરવા માટે જવાબદાર હોય છે.
# વધુ પડતું આલ્કોહોલ પીવાના કારણે ન્યુટ્રીશન adequate અમાઉન્ટમાં લઈ શકાય નહીં તેથી.
# biphosphate therapy .
# અમુક પ્રકારના લ્યુકેમિયા( blood cancer) અને બ્લડ ડિસઓર્ડર.
# ટોક્સિક શોક સિન્ડ્રોમ.
## clinical manifestation/ sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
# osteoporosis ( બોન્સ એ week અને fragile થઈ જાય છે કે જે ઈઝીલી બ્રેકડાઉન થઈ જાય છે કેલ્શિયમની ઉણપના કારણે).
# એન્ઝાઈટી( anxiety) અને ઈરીટેબિલિટી
( irritability).
# પેથોજેનીક ફ્રેક્ચર( કોઈપણ પ્રકારની ડીઝિઝના કારણે બોન એ નબળા પડે છે અને તેથી તે સરળતાથી બ્રેક ડાઉન થઈ શકે છે).
# ટીટેની( tetany := એ કેલ્શિયમની ઉણપના કારણે તથા પેરા થાઇરોડ ગ્રંથિ ના ઓછી એક્ટિવ રહેવાની કારણે મસલ્સ માં સ્પાઝમ( spasm) આવે છે).
# નાકની આજુબાજુ તથા ફિંગરના ટીપ ઉપર ટીંગલીંગ સેન્સેશન( tingling sensation) થાય છે.
# હાથ, પગ માં પણ ટીંગલીંગ અને numbness સેન્સેશન થાય છે.
# મસલ્સ સ્પાઝમ.
# હાર્ટ રેટ એ ઇરેગ્યુલર અને ઈન્ક્રીઝ થાય છે.
# નોઝિયા, વોમીટીંગ.
# બ્લડ પ્રેસર ઇન્ક્રીઝ થવું.
# મેન્ટલ સ્ટેટસમાં ચેન્જીસ આવવા.
# ડીપ ટેંડન રિફ્લેક્સીસ હાઈપર એક્ટિવ થાય છે.
# ગેસ્ટેરો ઇન્ટેસ્ટાઇલ ટ્રેકની મોટીલીટી વધે છે.
# જી .આઈ. ટ્રેક ( G.i. track )ની મોટીલીટી( motility) વધવાના કારણે ડાયરિયા અને એબડોમીનલ ક્રેમ્પસ( abdominal cramps) થાય છે.
# કાર્ડિયાક arrhythmias.
# લેરીંગોસ્પાઝમ( vocal cord મા spasm થવાના કારણે સ્પીચ માં ડીફીકલ્ટી થવી).
#હાઈપોટેન્શન.
# સ્કીન એ ડ્રાઈ થવી.
# ડર્મેટાઇટિસ( સ્કીનનું ઈનફ્લામેશન).
# skin hyperpigmentation.
# chovostek sign( ચ્વોસ્ટીક્સ સાઇન :=
આ sign એ જ્યારે બોડીમાં કેલ્શિયમનું પ્રમાણ એ ઓછા અમાઉન્ટમાં( hypocalcemia) હોય ત્યારે જોવા મળે છે તેમાં જ્યારે કોઈ વ્યક્તિના ગાલ ઉપર તથા કાનની આગળના ભાગમાં ટેપિંગ કરવામાં આવે તો ફેશિયલ muscles એ twitch થાય છે.).
#trausseau’s sign( ટ્રાઉ સો ચિન્હ :=
આ ચિન્હ એ જ્યારે બોડીમાં હાઈપો કેલ્શિયમિયાની કન્ડિશન હોય ત્યારે જોવા મળે છે.
તેમા carpopedal spasm આમાં હાથના મસલ્સમાં સિવિયર્સ spasm થાય છે.)
# ન્યુરોલોજિકલ સીમટમ્સ જેવા કે ડિપ્રેશન, પર્સનાલિટી ચેન્જ, સીઝર, મુવમેન્ટમાં કંટ્રોલ ઓછો રહેવું.
# બોડીના મસલ્સમાં સ્પાઝમ આવવી.
## Diagnostic evaluation ##
#history tacking and physical examination.
#serum sodium level is less than<8.5 mg/dl.
#low platelate counte.
#increase parathyroid hormone level.
#Ecg shows lengthened Qt interval, Prolong St segment, arrhythmias.
# સીરમ પ્રોટીન લેવલમાં પણ ચેન્જીસ આવે છે કેમકે સીરમ કેલ્શિયમ એ Albumin સાથે થોડા પ્રમાણમાં બાઉન્ડ થાય છે.
## medical management ##
# જે વ્યક્તિને કેલ્શિયમની ડેફિશયન્સી હોય તે વ્યક્તિ કેલ્શિયમ સપ્લિમેન્ટેશન એ લેવું.
# વિટામિન ડી એ પ્રોપર અમાઉન્ટમાં લેવું.
# જે વ્યક્તિને એકક્યુટ અથવા સિવ્યર હાઇપો કેલ્શિયમિયા હોય તેને ઇન્ટ્રાવિનસલી કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ અથવા કેલ્શિયમ ક્લોરાઇડ provide કરવું.
# કેલ્શિયમ સપ્લિમેન્ટ્સ એ જમિયાના( after meal ) એક થી બે કલાક પછી પ્રોવાઇડ કરવું intestinal absorption ને increased કરવા માટે.
# જો પેશન્ટને સીવીયર હાઇપોકેલ્શિયા હોય સાથે કાર્ડિયાક arrhythmias અને ટીટેની હોય તો પેશન્ટની કેલ્શિયમ સોલ્ટ એ તાત્કાલિક પ્રોવાઈડ કરવું.
# હાઇપોકેલ્શિમિયા ના ઈનિશિયલ સ્ટેજમાં કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ પ્રોવાઇડ કરવું.
કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ એ 250 or 500 મિલિગ્રામ પર ટેબલેટ mg/tablet કરવું.
# પેશન્ટને કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ તથા કેલ્શિયમ ક્લોરાઇડ એ પ્રોવાઇડ કરવું.
# જો કોઈ સિરિયસ કન્ડિશન હોય તો patient ને કેલ્શિયમ ક્લોરાઇડ provide કરવું.
# hypocalcemia ના initial સ્ટેજમાં કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ provide કરવું.
# વિટામિન ડી થેરાપી એ પ્રોપર અમાઉન્ટમાં લેવી.
# વિટામીન ડી યુક્ત ફૂડ જેમકે મિલ્ક અથવા ડેરી પ્રોડક્ટ એ લેવું કે જેના કારણે કેલ્શિયમ એ proper રીતે absorption થઈ શકે.
## nursing management ##
# પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન અને બ્લડ પ્રેશર ચેક કરવા.
# પેશન્ટને ઇન્ટ્રાવિનસલી કેલ્શિયમ એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# પેશન્ટને એરવે અને તેના રેસ્પીરેટરી સ્ટેટસ મોનિટર કરવું.
# patient અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને કેલ્શિયમના સોર્સ વિશે એજ્યુકેશન provide કરવુ.
# જો પેશન્ટની થાઇરોઈડ અથવા નેકની સર્જરી થયેલ હોય તો પેશન્ટ hypocalcemia ના sign and symptom છે કે નહીં તેનું કેર ફૂલી મોનિટરિંગ કરવુ.
# પેશન્ટ ને proper એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
# નિશાંતને કામ અને ક્વાઈટ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
# પેશન્ટનું બેડ એ લો લેવલ રાખવો તથા સાઇડ રેઇલ એ પ્રોવાઇડ કરવી.
# પેશન્ટને આલ્કોહોલ અવોઇડ કરવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને કેફેઇન ઇન્ટેક અવોઇડ કરવા માટે કહેવું.
# સ્મોકિંગ કરવાથી બોડી માંથી કેલ્શિયમનું અમાઉન્ટ ઓછું થાય છે તેથી પેશન્ટને સ્મોકિંગ એ અવોઈડ કરવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટની પ્રોપર કેલ્શિયમ યુક્ત ડાયટ લેવા માટે કહેવું.
1)##define hypercalcemia
# ( હાઇપર કેલ્શિમિયા અને વ્યાખ્યાયિત કરો) ##*
2) explain the Etiology ,
Sign and symptoms* ,
And diagnostic evaluation of hypercalcemia .
# હાઇપર કેલ્શિયમિયા ના કારણો તેના
સાઇન અને સિમટોમ્સ તથા ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવોલ્યુશન લખો .
3) explain the management of hypercalcemia .
#હાઇપર કેલ્શિમિયાનું મેનેજમેન્ટ લખો.
1) defination of hypercalcemia.
હાઇપરકેલ્શિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બ્લડ અને બોડી માં કેલ્શિયમનું લેવલ એ
11 મિલિગ્રામ / ડેસીલીટર( 11mg/dl ) અથવા 5.5 ઇકવીવેલન્ટ પર લીટર( 5.5 meq/liter) કરતા વધે તો તેને હાઇપર કેલ્શિયમ કહેવામાં આવે છે.
## in normal level serum calcium level is( 9 to 11 mg/dl or 4. 5 to 5.5meq/liter).
##( in hypercalcemia the level of calcium is greater than > 11mg/dl or 5.5 meq/liter)
## Etiology/cause ( કારણ)##
# ઓવર એક્ટિવ parathyroid gland.
# બોન કેન્સરના કારણે bone માથી વધુ પ્રમાણમાં કેલ્શિયમનું રિલીઝ થવું.
# ડી હાઇડ્રેશન, Body માથી water લોસ થવુ.
# મલ્ટીપલ માયલોમા( multiple myeloma),
# મલ્ટીપલ ફ્રેક્ચર,
# ઇમમચબીલાઈઝેશન,
# ડાઈટ માં વધુ પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ ઇંટેક કરવું.
# Prolong bed rest.
# વિટામીન D ની વધુ પ્રમાણમાં અમાઉન્ટ ના કારણે કેલ્શિયમનું વધુ ઓબ્ઝોબ્શન થવું.
#tumor that destroy bone.
# વધુ પડતું કેલ્શિયમ અને વિટામિન ડી ઈન્ટેક કરવું.
# repeated transmission with citrated blood.
# મિલ્ક પ્રોડક્ટ નું વધુ પડતું consumption કરવું.
# chronic kidney failure.
# alkalosis.
#dietary excessively intake of calcium.
# વિટામિન ડી ના કારણે કેલ્શિયમ નું અમાઉન્ટ વધુ absorbed થાય છે.
# chronic kidney disease.
#use of certain medication such as thiazide diuretic.
#inherited kidney or metabolic condition.
## clinical manifestation/sign and symptoms .
( લક્ષણો અને ચિન્હો)##
# હાર્ટરેટ વધી જાય છે.
# બ્લડ પ્રેશર વધી જાય છે.
# મસલ્સ વીકનેસ.
# ભૂખ ન લાગવી.
# bone pain અને પેથોલોજીકલ ફ્રેક્ચર.
# કબજિયાત ( constipation).
# vomiting.
# એબડોમીનલ પેઇન.
# body ache.
# બ્લડ ને કલોટ થવાની કેપીબ્લીટી ઓછી થવી.
# nausea and vomiting .
# બોડી એક( body ache).
# વધુ પડતું યુરીન પાસ થવું ( polyuria)અને ખુબ તરસ લાગવી( polydypsia).
# થાક લાગવો( lethargy).
# કિડનીમાં સ્ટોન્સ( stones ) નું ફોર્મેશન થાય છે અને વેસ્ટ પ્રોડક્ટ એ બોડીમાં જ બિલ્ડઅપ થાય છે.
# કન્ફ્યુઝન.
# હાર્ટ બ્લોક થવો.
# બોલવામાં તકલીફ પડવી.
# ખૂબ નિંદર આવવી.
# માથું દુખવું.
# irritability.
# ડિપ્રેશન.
# મેમરી એ ઇમ્પેઇરડ થવી.
# મૂડ સ્વિંગ થવું.
# કન્ફ્યુઝન.
#psychosis.
#renal stones.
#decrease deep tendon reflexes.
#coma.
## diagnostic evaluation ##
# history tacking and physical examination.
#serum calcium level is greater than 10.5 mg/dl.
#ECG shows sign of heart block. Shortened QT interval and ST segment.
#x-ray may reveal the presence of osteoporosis, bone cavitation or urinary calculi.
#urinalysis.
# પેરાથાઇરોઇડ હોર્મોન એ ઓછું થવું.
# sulkowitch urin test shows increased calcium precipitation.
## medical management ##
જો પેશન્ટની સિવ્યર હાઇપરકેલ્શિયમની કન્ડિશન હોય તો તેને તાત્કાલિક હોસ્પિટલાઇઝેસન કરવાની જરૂર પડે છે.
# એવા પેશન્ટ કે જેને સીવિયર અથવા એક્યુટ hypercalcemia ની condition તેને નોર્મલ સલાઈન પ્રોવાઇડ કરી તેનું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ maintain રાખવું.
# જે પેશન્ટની nausea , vomiting, polyuria હોય તો તેને નોર્મલ સલાઈન પ્રોવાઈડ કરવું.
# જે diuretic મેડિસિન એ લેતા હોય તેવા વ્યક્તિઓને અથવા લેસિક્સ ( frusemide)એ પ્રોવાઇડ કરવું કે જેથી બોડી માંથી કેલ્શિયમનું અમાઉન્ટ એ એક્સક્રીટ થાય.
# એવી દવાઓ વો કે જે કેલ્શિયમ ને બાઇન્ડ કરે છે અને તેને બોડી માંથી રિલીઝ કરે છે તેવી દવાઓનો ઉપયોગ કરવો.
# પેશન્ટને એમ્બ્યુલાઈઝેશન કરવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને પ્લેનટી ઓફ fluids provide કરવા માટે કહેવું.
# ક્લાઈન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને રિએશ્યોરન્સ આપવો.
# કેલસીટોનીન એ serum સોડિયમ લેવલને ઓછું કરવામાં મદદ કરે છે.
# biphosphate એ બોનમાં કેલ્શિયમના અમાઉન્ટને એબસોપ્શન કરવા માટે મદદ કરે છે.
# administer glucocorticoids.
#dialysis.
##Nursing management ##
# પેશન્ટ નું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેઇન્ટેન કરવો.
# પેશન્ટને વધુ પ્રમાણમાં ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટ ને કહેવું કે લો કેલ્શિયમ ડાયટ ,એ ઇન્ટેક કરવું.
# પેશન્ટ ના ક્લાઈન્ટ અને ફેમિલી મેમ્બર્સને રિએસયોરેન્સ કરવો.
# પેશન્ટને ફ્લુઇડ ઇન્ટેક વધારવા માટે કહેવું.
# જો પેશન્ટનું સીરમ કેલ્શિયમ લેવલ એ 5.5 meq/liter કરતા વધે તો પેશન્ટને કાર્ડિયાક arrhythmias એ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
# જો પેશન્ટ એ ડાઇ યુરેટિક અથવા નોર્મલ સલાઈન યુઝ કરતા હોય તો પેશન્ટને હાર્ટ ફેઈલ્યોર ના સાયન અને સિમટોમ્સ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
# પેશન્ટ એ ગ્લાયકોસાઇડ એ રીસીવ કરતા હોય તો તેની ટોક્સેસિટી છે કે નહીં તે જોવું જેમકે ભૂખ ન લાગવી, નોઝિયા ,વોમિટિંગ બ્રેડીકારડિયા વગેરે.
# જો પેશન્ટના બોન એ
વીક હોય તો પેશન્ટને કેર ફૂલી પોઝીશન ચેન્જ કરવી.
# જો પેશન્ટ એ બેડ રીડન હોય તો પેશન્ટની પોઝિશન એ વારંવાર ચેન્જ કરવી અને પેશન્ટને રેન્જ ઓફ મોશન એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
# પેશન્ટનું respiratory status એ assess કરવું.
# પેશન્ટના હાર્ટ સાઉન્ડ ચેક કરવા.
# પેશન્ટનો વેઇટ એ
મેઇન્ટેન થાય તે માટે ફિઝિકલ એક્ટિવિટી કરવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને પૂરતા પ્રમાણમાં ફાઈબર રીચ ફૂડ લેવા માટે કહેવું કોન્સ્ટીપેશનને દૂર કરવા માટે.
# પેશન્ટને લો કેલ્શિયમ ડાયટ લેવા માટે કહેવું તથા fluid intake લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને એક્ટિવિટી કરવા માટે કહેવું કે જેથી કેલ્શિયમ એ બોડી માંથી ઓછું થઈ શકે .
1)## define hypomagnasemia
( હાઇપો મેગ્નેશેમિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો).
2) explain Etiology ,
Clinical manifestation, and diagnostic evaluation of hypomagnasemia.
#હાઇપોમેગ્નેશિયા ના કારણો, તેના સાઈન અને સીમટોમ્સ તથા, ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન લખો .
3) explain the management of hypomagnasemia.
#હાઈપોમેગ્નનેસેમીયા નુ મેનેજમેન્ટ લખો.
## introduction of Magnesium ##
મેગ્નેશિયમ એસેન્સીયલ કમ્પોનન્ટ છે કે જે 300 જેટલા enzyme ને રેગ્યુલેટ કરે છે કે જે ઘણા બધા બોડી ફંક્શન માટે જવાબદાર હોય છે.
# Magnesium એ ઘણા બધા body enzyme માટે cofactor તરીકે વર્ક કરે છે.
# Magnesium એ body ના metabolic એક્ટિવિટી માટે અગત્યનો ભાગ ભજવે છે.
મેગ્નેશિયમ એ સ્મૂથ મસલ્સ ના રિલેક્ષેશન માટે જેમ કે bronchial ટ્યુબ્સ ની આજુબાજુ આવેલા muscles હોય,
તથા સ્કેલેટલ મસલ્સ કોન્ટ્રાકશન અને neurons કે જે brain માં આવેલા હોય છે.
મેગ્નેશિયમ એ બોડીમાં હોય તેને એનર્જીમાં કન્વર્ટ કરે છે તથા પ્રોટીનમાં build up થવામા મદદ કરે છે તથા બ્લડમાં કેલ્શિયમના લેવલની મેઇન્ટેન રાખે છે.
મેગ્નેશિયમ એ cardio vascular disease ને prevent કરે છે તથા એ ઇરેગ્યુલર હાર્ટ બીટને પ્રિવેન્ટ કરે છે.
મેગ્નેશિયમ એ હાર્ટ અટેકની પ્રિવેન્ટ કરવા માટે મદદ કરે છે.
મેગ્નેશિયમ એ સ્ટ્રોકની( strock) કન્ડિશનને પ્રિવેન્ટ કરે છે.
(the normal value for serum Magnesium is 1.5 to 2.5 meq/liter )
or
(1.8-3.0mg/dl)
મેગ્નેશિયમમાં જો
ઈમબેલેન્સ હોય તો તેને હાઇપોમેગ્નેશિયા ( hypomagnasemia* )
અથવા હાઇપરમેગ્નેશિયમની ( hypermegnesemia ) કહેવામાં આવે છે.
1) ## define Magnesium deficit ( hypomagnasemia)
## હાઇપો મેગ્નેશેમિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
Hypomagnasemia એ ઇલેક્ટ્રોનિક ડિસ્ટર્બન્સ છે .
કે જેમાં મેગ્નેશિયમ નું એબનોર્મલ રીતે લો લેવલ હોય બ્લડમાં નોર્મલ મેગ્નેશિયમ લેવલ કરતા ઓછુ હોય છે.
(The normal adult values for Magnesium is 1.5-2.5meq/liter.)
(In hypomagnasemia level of Magnesium is (less than) <1.5 meq/liter .)
## Etiology/cause ( કારણ)##
# બોડી માંથી Magnesium એ વધુ પ્રમાણમાં લોસ થવાના કારણે.
# ઓછા પ્રમાણમાં મેગ્નેશિયમ નું ઇન્ટેક કરવાના કારણે.
# પ્રોટીન કેલરી માલ ન્યુટ્રેશનના કારણે.
# ઇન્ટેસ્ટાઈન માં પ્રોપર રીતના absorption ન થવાના કારણે.
# માય ન્યુટ્રીશન અથવા ભૂખમરા ના કારણે .
# body માથી વધુ પ્રમાણમાં fluid loss થવાના કારણે.
# બોડી માંથી વધુ પ્રમાણમાં યુરિન એસ્ક્રિટ થવાના કારણે.
# સીવિયર ડાયરિયા.
# crohn’s ડીસીઝ.
# વધુ પડતું ડાય યુરેટિક આપવાના કારણે.
#use of certain medication including amphotericin,
Cisplatin,
Aminoglycoside.
# gastrointestinal fistula.
# રીનલ ડેમેજ.
#ostomies.
# ટોટલ પેરેન્ટરલ ન્યુટ્રીશન.
# એક્સેસિવ યુરીનેશન( polyuria).
# આલ્કોહોલિઝમ.
# માલએબઝોબશન.
# બોડીમાં હાઈ બ્લડ કેલ્શિયમ લેવલના કારણે.
#hyperaldosteronism.
## Clinical manifestation/sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
#positive trousseau’s and chovostek signs.
# ભૂખ ન લાગવી.
#nausea.
#vomiting.
#weakness.
#apathy.
# મસલ્સમાં નબળાઈ આવવી.
#paresthesia
( tingling or numbness sensation ).
# મુમેન્ટ એ સ્લો તથા involuntary થવી.
# hyperirritability,
#tetany,
#leg and foot cramps.
# આચકી આવવી.
# ટ્રેમસૅ,
#ataxia:= નોર્મલ કોઓર્ડીનેશન ન રહેવું.
#carpopedal spasm ( હાથના મસલ્સમાં spasm આવવી).
# ડિપ્રેશન.
# ઇરીટેબિલિટી.
# સાઈકોટીક બીહેવીયર.
# આચકી આવવી.
# vertical nystagmus
( વર્ટિકલ નાઇસટિગમસ := આઈ બોલની ઇનવોલ્યુન્ટરી મુવમેન્ટ થવી.)
# કાડિઆક ડીશરીધેમીઆસ.
# એક્સ્ટ્રીમ એજીટેશન.
# નિંદર ન આવવી( insomnia).
# delirium.
# ઓડિટરી અને વિઝ્યુઅલ હેલ્યુઝીનેશન.
## diagnostic evaluation ##
#history tacking and physical examination.
# serum Magnesium lower than 1.5 meq/liter ( hypomegnesemia),
#hypocalcemia,
#hypokalemia,
#low urin Magnesium and calcium.
#low Magnesium in cerebrospinal fluid and muscles.
#decrese serum Albumin level.
#nuclear Magnesium resonance spectroscopy.
#Electrocardiogram may show:=
A.)Prolong PR and QT interval,
B)widening QRS,
c)ST segment depression.
D)Flattened T waves.
E) prominent U wave.
## medical management ##
#હાઇપો મેગ્નેશિયમિની ટ્રીટમેન્ટ એ તેની ડેફીશયન્સિ આધારે તથા ક્લિનિકલ ઇફેક્ટ ના આધારે પ્રોવાઈડ કરવામાં આવે છે.
# ટ્રીટમેન્ટનો ગોલ એ હાઇપોમેગ્નેશિયમિયાના કારણ ને આઈડેન્ટિફાય કરી અને તેને દૂર કરવાનો તથા બોડી મા Magnesium નુ અમાઉન્ટ રિપ્લેસ કરવું તે છે.
# જે પેશન્ટને માઈલ્ડ સિમ્ટોમસ હોય તેને ઓરલી Magnesium રિપ્લેસમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
# જે પેશન્ટને ખૂબ સિનિયર સાઇન અને
સીમટોમ્સ હોય તેને ઇન્ટ્રા વિનસ મેગ્નેશિયમ એ રિપ્લેસમેન્ટ કરવું.
# અને જે વ્યક્તિને માઈલ્ડ હાઇપોમેગ્નેશિયા ની કન્ડિશન હોય તેને ડાયટ એ મેગ્નેશિયમ યુક્ત લેવા માટે કહેવું.
Like := green leafy vegetable 🥗,
Nuts( બદામ),
Legumes 🫛( કઠોડ),
Whole grain ( આખુ અનાજ),
Sea food (🍢),
વગેરે જેવું મેગ્નેશિયમ રીચ ડાયટ લેવા માટે કહેવું.
#મેગ્નેશિયમ પ્રીપરેશન જેમકે મેગ્નેશિયમ ઓક્સાઇડ એ લેવુ કેમ કે તેમાં વધુ પ્રમાણમાં મેગ્નેશિયમ આવેલું હોય છે.
#જે પેશન્ટને સિવ્યર હાઇપો મેગ્નેશિયમયાની કન્ડિશન હોય તેમને ઇન્ટ્રાવિનસલી મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ provide કરવું.( 10 to 40 meq/liter).
# જો patient ને
Cardiac arrhythmia,
Obstetrics problem,
Electrolyte disturbance,
Asthma.
વગેરે જેવી કન્ડિશન હોય તો ઇન્ટ્રાવિનસલી મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ provide કરવું.
## nursing management ##
# પેશન્ટની મેગ્નેશિયમ રીચ ફુડ લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટ નું કન્સીયસનેસ લેવલ મોનિટર કરવું.
# પેશન્ટ નો breathing પેટર્ન મોનિટર કરવું.
# પેશન્ટની E.C.G.માં ચેન્જીસ થાય છે કે નહીં તે ASSESS કરવુ જે વ્યક્તિ એ ડિજિટાલિસ ગ્રુપની મેડિસિન લેતા હોય તેવી વ્યક્તિ મા Ecg changes assess કરવા.
# લેવા માટે excessive diuretic and laxative લેવા માટે ના પાડવી.
# પેશન્ટ નુ bowel sound અને તેનો એબડોમીનલ ડિસ્ટેન્સન મોનિટર કરવું.
# મેગ્નેશિયમને ઇન્ફ્યુઝન કરતા પહેલા પેશન્ટના રિફ્લેક્સીસ ચેક કરવા.
# પેશન્ટની કામ ,કવાઇટ અને ડાર્ક રૂમ પ્રોવાઇડ કરવો.
# પેશન્ટની લો બેડ પ્રોવાઇડ કરવું તથા તેની સાઇડ વેલ્સને ઊંચી રાખવી જો પેશન્ટને આચકી આવતી હોય તો ફોલ ડાઉન માંથી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
1)## define hypermegnesemia.
#( હાઇપર મેગ્નેશિયમિયાને અને વ્યાખ્યાયિત કરો).
2) explain Etiology,
Clinical manifestation ,
And diagnostic evaluation of hypermegnesemia .
#હાઇપર મેગ્નેશિયયમ ના કારણ, તેના સાઈન અને સીમટોમ્સ, તથા ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન લખો લખો .
3) explain the management of hypermegnesemia.
# હાઇપર મેગ્નેશેમિયા નુ મેનેજમેન્ટ લખો.
1) define hypermegnesemia:( હાઇપર મેગ્નેશિયમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો).
હાઇપર મેગ્નેશિયા મા ઇલેક્ટ્રોનિક imbalance છે કે જેમાં બોડીમાં મેગ્નેશિયમ નું લેવલ એ 2.5 meq/liter કરતા વધી જાય છે.
Body માં મેગ્નેશિયમનું નોર્મલ લેવલ એ હાર્ટ તથા નર્વસ સિસ્ટમના ફંકશન માટે અગત્યનું છે.
( in hypermegnesemia the level of Magnesium is greater than> 2.5 meq/liter).
## Etiology/cause ( કારણ)##
#hemolysis,
#renal insufficiency,
# વધુ Magnesium વાડા એન્ટાસિટ અને લક્ઝેટીવ વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
# hypothyroidism.
#lithium therapy.
# diabetic ketoacidosis.
#adrenal insufficiency.
#overdose with Magnesium salts.
# severe dehydration.
# cronic renal insufficiency.
## clinical manifestation / sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)##
# nausea and vomiting,
# નબળાઈ આવવી,
# શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવી,
# બ્લડ પ્રેશર ઓછું થવું( hypotension) ,
# bradypnea,
# થાક લાગવો,
# નીંદર આવવી,
#sketal muscles weakness,
#diminished reflexes,
#facial paresthesias,
#flaccid muscle paralysis,
# હાઈપર કેલ્શિમિયા,
# એરીધેમિયા,
# ડીપ ટેંડન રિફ્લેક્સ એ ઓછા થવા.
# બ્રેડીકાર્ડિયા.
# બ્રિધિંગ એ સેલ્લો થવી.
# bradycardia.
#cardiac failure.
## diagnostic evaluation ##
#history tacking and physical examination.
# serum Magnesium level is greater than 2.5 meq/liter.
#coexisting Elevated pottasium and calcium levels.
#ECG changes:= prolonged PR interval ,
Tall t waves,
Prolonged QT interval and Widened QRS.
## medical management ##
# પેશન્ટને વધુ પ્રમાણમાં ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે કહેવુ.
# પેશન્ટને ડાયયુરેટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
# મેગ્નેશિયમની ટોક્સીસિટી ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ ઇન્ફયુસ કરવું.
# જે વ્યક્તિ એ મેગ્નેશિયમની યુરીન દ્વારા પાસ ન કરી શકતા હોય એટલે કે તેનું કિડની ફંક્શન Impaired હોય તો તેને ડાયાટીસ પ્રોવાઈડ કરવુ.
## Nursing management ##
# પેશન્ટની કેર ફૂલી મોનિટર કરવું.
# ટિસન્ટ નો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવો.
# પેશન્ટને મેગ્નેશિયમ રિચ ફૂડ ન લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટ ના રિફ્લેક્સીસ ને assesa કરવા.
# પેશન્ટ એ લેથારજી અથવા ડ્રાઉઝીનેસ છે કે નહીં તે મોનિટર કરવું.
# જે ઓવર ધ કાઉન્ટર ડ્રગમાં મેગ્નેશિયમ કન્ટેન્ટ હોય તેને અવોઇડ કરવી.
# પેશન્ટ ના વાઇટલ સાઇન ચેક કરવા.
# પેશન્ટનું respiratory function asses કરવું.
#monitor Ecg changes like:=( prolonged PR, Prolonged QRS, and prolonged QT.)
# પેશન્ટની ઓછા મેગ્નેશિયમ વાળું ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
## explain phospharus## *
( ફોસ્ફરસ ને વર્ણવો) ##*
ફોસ્ફરસ એ
ઇન્ટરાસેલ્યુલર anion છે.
ફોસ્ફોરસ એ cell ના નોર્મલ ફંકશનિંગ માટે જરૂરિયાત હોય છે.
ફોસ્ફરસ એ મુખ્યત્વે કેલ્શિયમના કોમ્બિનેશનમાં હોય છે કે જે મુખ્યત્વે ટીથ અને બોન્સમાં આવેલા હોય છે.
ફોસ્ફરસ ઈનટ્રા celluiar fluid નું પ્રાઇમરિ
એનઆઈઅન( anion) છે.
લગભગ ૮૫ % જેટલું ફોસ્ફરસ એ બોન્સ અને teeth મા હોય છે.
14% જેટલું સોફ્ટ tissues માં અને ,
એક ટકા કરતાં ઓછા એ extra cellular fluid ( ECF)મા હોય છે.
ફોસ્ફરસ એ ખૂબ જ ઈમ્પોર્ટન્ટ ફંક્શન માટે જવાબદાર હોય છે.
# Phospharus એ એ.ટી.પી ( ATP := adenosine triphosphate)ના બનવામાં તથા બોન્સ અને ટીથ ને પણ સપોર્ટ કરે છે.
#ફોસ્ફરસ એ વિટામીન ડી ના યુટીલાઈઝેશનમાં, એસિડ -બેઝ ના
હોમિયોસ્ટેશિશ માં ,
nerve, તથા મસલ્સની એક્ટિવિટીમાં તથા કાર્બોહાઈડ્રેટ
( carbohydrate),
પ્રોટીન( protien), અને ફેટ( fat)ના મેટાબોલિઝમમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે.
Normal serum phospharus level 2.5 to 4.5 mg/dl ( 0.8 -1.5 mol. /liter),
Phospharus imbalance થવાના કારણે
હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ
( hypophosphatemia := ફોસ્ફરસનું પ્રમાણે નોર્મલ પ્રમાણ કરતા ઓછું હોવું).*
*હાઇપરફોસ્ફેટએમિઆ ( hyperphosphatemia := phospharus નું પ્રમાણે નોર્મલ અમાઉન્ટ કરતા વધુ પ્રમાણમાં હોવું)
જેવી કન્ડિશન arise થઈ શકે છે.
1)## define phospharus deficite ( hypophosphatemia ).##
#હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
2)explain Etiology ,
Clinical manifestation ,*
Diagnostic evaluation of hypophosphatemia .
#હાઇપો ફોસ્ફેટ એમીયાના કારણો ,તેના સાઈન અને
સીમટોમ્સ, તથા* તેના ડાયગ્નોસ્ટિક ઇવાલ્યુએશન લખો.
##3) explain the management of hypophosphatemia. ##
#હાઇપો ફોસ્ફેટએમીયા મેનેજમેન્ટ લખો#
1) defination of hypophosphatemia.
##હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.##
હાઇપો ફોસ્ફેટએમીયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બોડીમાં ફોસ્ફરસનું લેવલ એ નોર્મલ લેવલ કરતા ઓછું હોય છે.
હાઇપો ફોસ્ફેટ મુખ્યત્વે starvation and alcoholism ના કારણે થાય છે.
( normal Phosphate level is 2.5 to 4.5 mg/dl ( 0.8 -1.5 mmol/liter))
In mild hypophosphatemia ( 2-2.5mg/dl or 0.65 -0.81 mmol/liter),
In moderate Hypophosphatemia*
( 1-2mg/dl or
0.32 -0.65 mmol/ liter),*
In severe hypophosphatemia
( <1mg/dl or 0.32 mmol/liter).
## Etiology/ cause ( કારણ)##
# ફોસ્ફરસ વગર intravenously fluid એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
#hyperparathyroidisam
( હાઇપરપેરા થાઇરોઇડિઝમ :=આ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં પેરા થાઇરોઇડ gland એ ખૂબ વધુ પ્રમાણમાં પેરાથાઈરોઈડ hormone નુ secretion કરે છે).
# respiratory આલ્કલોસીસ..
# કિડની ફંક્શન પુવર થવાના કારણે
કે જેમાં કિડની ની tubule એ ediquate અમાઉન્ટ મા ફોસ્ફરસ નું reabsorption કરી શકતી નથી તેના કારણે hypophosphatemia ની કન્ડિશન ઉત્પન્ન થઈ શકે છે.
# અમુક પ્રકારની ડીઝીઝ માંથી રિકવરી થવાના કારણે જેમ કે ડાયાબિટીસ કિટોએસિડોસિસસ( diabetes ketoacidosis) અથવા severe burn એ હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ ની કન્ડિશન કરી શકે છે.
# ડાઇયુરેટિક મેડિસિનનો વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
# લાંબા સમયથી આલ્કોહોલિઝમ હોવાના કારણે માલ ન્યુટ્રીશન હોવાથી ફોસ્ફરસ એડીક્યુએટ amount મા intake ન કરવાના કારણે.
# કોઈપણ ઇન્ટેસ્ટાઇન ની Abnormalality ના કારણે કે જેમાં intestine એ એડીકયુએટઅમાઉન્ટ મા ફોસ્ફરસ નું એબસોપ્શન કરી શકતું નથી. Ex:=chronic diarrhea.
##clinical manifestation/( sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો))
# ભૂખન લાગવી,
# skeleton અને સ્મુથ મસલ્સ મા weakness આવવી.
# tingling sensation.
# numbness.
#paresthesia ( feeling of tingling and numbness sensation).
#tremors.
#bone pain.
# નબળાઈ આવવી.
# respiratory insufficiency.
# ઈમ્પેર ન્યુરોલોજીક ફંકશન.
# કન્ફ્યુઝન.
# મેમરી લોસ.
# આચકી આવવી.
# કોમા.
#peripheral neuropathy and paralysis.
# હિમોલાઈટીક એનીમિયા.
#Impaired leukocytes and platelate counte.
## Diagnostic evaluation ##
# history tacking and physical examination.
# serum Phosphate level is less than 2.5 mg/dl.
#urin Phosphate level greyer than 1.3 g/24 hours.
## medical management ##
# પેશન્ટ ની ડાયટમાં ફોસ્ફેટ લેવા માટે કહેવું.
# જો ડાયટ દ્વારા ફોસ્ફેટ રિપ્લેસમેન્ટ ન થાય તો પેશન્ટને મેડીકેશન સપ્લીમેન્ટેશન પ્રોવાઈડ કરવી.
# જો મેડીટેશન દ્વારા કયોર ન થાય તો પેશન્ટને ઇન્ટ્રાવિનસલી ની ફોસ્ફેટ પ્રોવાઈડ કરવુ.
# પેશન્ટ નેphosphare rich લેવા માટે કહેવું.
Ex:= green leafy vegetable 🥦,
#peas(🫛 વટાણા),
#beans(🫘),
#nuts( બદામ),
#chocalate,
# beef liver,
Etc ફોસ્ફેટ રીચ food હોય છે તે લેવા માટે કહેવું.
#in case of severe hypophosphatemia so administer Phosphate intravenously.
#the dose of kpo4 2.5 mg/dl every 6 hourly.
# જો પેશન્ટની હાઇપર પેરાથાઈરોડિઝમ હોય તો પેરા થાઇરોઇડ gland એ સર્જીકલ રીમુવ કરવી.
## nursing management ##
# પેશન્ટ નું સીરમ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ ચેક કરવું.
# પેશન્ટને ડાયટમાં Phosphate rich food લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને મસલવિકનેસ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
# પેશન્ટ નું મેન્ટલ સ્ટેટસ ચેક કરવું.
# પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
# પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન રાખવો.
1)## define hyper phosphatemia ( phospharus excess).
#હાઈપર ફોસફેટેમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો.
2) explain Etiology,
Clinical manifestation ,
And sign and symptoms of hyperphosphatemia .
# હાઇપર ફોસ્ફેટેમિયા ના કારણો ,
તેના સાઇન અને સિમ્પટોમસ તથા ડાયગ્નોસ્ટિક evaluation લખો.
3)explain the management of hyperphosphatemia.
#હાઇપર ફોસ્ફેટએમીયા મેનેજમેન્ટ ને વર્ણવો.
1) defination of hyperphosphatemia .
#હાઇપર ફોસ્ફેટનીયાને વ્યાખ્યાયિત કરો.
હાઇપર ફોસ્ફેટએમીઆ એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બોડીમાં તથા બ્લડમાં ફોસ્ફરસનું લેવલ એ નોર્મલ લેવલ કરતા ઇન્ક્રીઝ થાય છે.
હાઇપર ફોસ્ફેટએમીયા એ વધુ પડતા ફોસ્ફરસના absorption થવાના કારણે, તથા બોડી માંથી ઓછા પ્રમાણમાં લોસ થવાના કારણે, તથા વધુ પડતા પ્રોડક્શન થવાના કારણે થાય છે.
હાઇપર ફોસ્ફેટએમીયાનું એક મુખ્ય કારણ એ રીનલ failure છે.
##Etiology/cause ( કારણ)##
#renal failure,
#chemotherapy( કીમોથેરાપી),
#hypothyroidism( થાઇરોઇડ નું પ્રમાણ ઓછું હોવાના કારણે),
#respiratory acidosis,
# ડાયાબિટીક
કીટોએસીડોસીસ,
# ફોસ્ફેટ નું અમાઉન્ટ વધુ પડતું લેવાના કારણે.
#profound muscles necrosis.
# હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ કન્ડિશન એ લક્ઝેટીવ તથા એનિમા કે જે ફોસ્ફેટ યુક્ત હોય તેનો વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે થાય છે.
# કિડની failure ના કારણે બોડીમાંથી
ફોર્સ્ફેરસ એ excrete ન થવાના કારણે તથા મેગ્નેશિયમની ડેફીશિયનસી ના કારણે.
# હાઈપો પેરાથાઇરોડીઝમ આ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાંથી પેરાથાઇરોઇડ ગ્લેન્ડમાંથી એડિક્યુલેટ અમાઉન્ટમાં પેરાથાઇરોઇડ harmon નું પ્રોડક્શન થતું નથી .
તેના કારણે કિડની ની ઇનએબિલિટી હોય કે જે parathyroid હોર્મોન ને રિસ્પોન્સ આપી શકતી નથી તેના કારણે બોડી માંથી ફોસ્ફરસનું એક્સક્રીસન થતું નથી.
અને બોડી મા ફોસ્ફરસનો અમાઉન્ટ ઇન્ક્રીઝ થાય છે.
#હાઇપોકેલ્શિમિયા ની condition ના કારણે પણ બોડીમાં ફોસ્ફેટનું અમાઉન્ટ increase થાય છે.
##clinical manifestation/sign and symptoms
( લક્ષણો અને ચિન્હો)##
#tetany,
# ફિંગર ટિપ્સ મા tingling sensation આવવી.
# ભૂખ ન લાગવી.
# nausea.
#vomiting,
# મસલ્સ વીકનેસ.
#hyperreflaxia.
# tachycardia.
# યુરીન આઉટપુટ ઓછું થવું.
# જોવામાં તકલીફ પડવી.
# પાલ્પીટેશન .
# ડિપ્રેશન.
# મેમરી લોસ થવી.
# કન્વરલઝન્સ આવવી.
# સોફ્ટ ટીશ્યુ નું કેલસિફિકેશન થવું.
# આરટીરીઓસ્કેરોસીસ( arteriosclerosis).
# આરટીરીઓસ્કેરોસીસના કારણે હાર્ટ અટેક તથા સ્ટ્રોક આવવો.
# સીવીયર itching આવવી.
##diagnostic evaluation ##
#history tacking and physical examination.
#serum Phosphate level is greater than 4.5 mg/dl.
#serum calcium level is less than 9mg/dl.
#X Ray,
#decrease parathyroid hormone,
# check blood uria nitrogen level ( BUN )And creatinine level.
##medical management ##
# પેશન્ટ ને વિટામિન ડી પ્રિપેરેશન પ્રોવાઇડ કરવું Phosphate નું લેવલ ઓછું કરવા માટે.
# ઓરલ ફોસ્ફેટ બાઈન્ડર નો ઉપયોગ કરવો તે જે જી.આઈ .ટ્રેકમાંથી ફોસ્ફરસને એબ્સોર્બ કરી શકે.
#lanthanum carbonate provides to the dialysis patients.
# કેલ્શિયમ સોલ્ટ જેવા કે (કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ, ગ્લુકોનેટ ,તથા ક્લોરાઇડ) નો ઉપયોગ કરવો કે જે ફોસ્ફેટને બ્લડ સ્ટ્રીમ માંથી bind કરે છે અને બ્લડમાં ફોસ્ફરસનું લેવલ ઓછું કરે છે.
# આલ્બ્યુ મીન્સ સોલ્ટ જેમકે આલ્બ્યુમીન હાઈડ્રોક્સિડ ( Albumin hydroxide)નો ઉપયોગ કરવો કે જે ફોસ્ફરસની બાઈન્ડીંગ કરી શકે.
# પેશન્ટને જુઓ સીવીયર હાઇપરફોસ્ફેટમિયા હોય તો પેશન્ટને કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ એ ઇન્ટ્રાવિનસલી પ્રોવાઇડ કરવો.
# બ્લડ માંથી વધારે પ્રમાણમાં ફોસ્ફેટને રીમુવ કરવા માટે ડાયાલિસિસ એ અગત્યની ટ્રીટમેન્ટ છે.
# જે ફૂડ એ ફોસ્ફેટ રીચ હોય જેમાં ડેરી પ્રોડક્ટ ,મીટ ,નટસ અને બીજા હાઇ protien food એ અવોઈડ કરવા જોઈએ.
## nursing management ##
# પેશન્ટ નું સીરમ ફોસ્ફરસ level assess કરવું.
# પેશન્ટની હાઇપો કેલ્શિયમિયા ના અને સાઈન અને સીમટોમ્સ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
# જે પેશન્ટ એ હાઈપર ફોસ્ફેટએમીઆ માટે હાઈ રિસ્ક હોય તેને પ્રોપર મોનિટર કરવુ.
# પેશન્ટને ઓછા ફોસ્ફરસ વાળું ડાયટ લેવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને ફોસ્ફરસ ફ્રીજ ફૂડ જેમકે
🧀 cheese,
# cream,
# nuts,
# whole grain,
#cereals,
#dried fruits,
#vegetables,
#sweetbreads,
#milk food જેવા ફોસ્ફરસ રીચ ફૂડ ન લેવા માટે કહેવું.
# જ્યારે patient નું ફોસ્ફરસ લેવલ એ નોર્મલ થાય ત્યારે પેશન્ટને instruction આપવું કે લગ્ઝેટીવ( laxative) તથા એનીમા( anema) કે જેમાં ફોસ્ફેટ વધુ હોય તેને અવોઈડ કરવા.
# પેશન્ટની ઇન્સ્ટ્રક્શન આપવો કે હાઈપો કેલ્શિયમના કોઈપણ સાઇન અને સિમટમ છે કે નહીં તે check કરવુ તથા પેશન્ટનું urin output મા કોઈ ચેન્જીસ થાય છે કે નહીં તે assess કરવું.
# પેશન્ટની ઓછા ફૉસ્ફરસ વાળું ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
##cloride imbalance ( ક્લોરાઇડ Imbalance) ##
Cloride એ મુખ્ય એક્સ્ટ્રા સેલ્યુલર fluid નું એનાયન( anion) છે.
અને આ મુખ્યત્વે બ્લડ કરતા. ઇન્ટેસ્ટાઇન તથા લિંફ ફલુઇડ માં વધારે પ્રમાણમાં આવેલું હોય છે .
કલોરાઈડ એ મુખ્યત્વે
ગેસસ્ટ્રીક્ર ,pancreatic
જ્યુસ તથા પરસેવા( sweat)માં આવેલો હોય છે.
સોડિયમ અને ક્લોરાઇડ એ પાણીમાં રહેલું હોય છે ECF તરીકે અને તે ઓસ્મોટિક પ્રેસર માટે મદદ કરે છે.
ક્લોરાઇડનું પ્રમાણ Extra cellular fluid ના dilution તથા તેના કોન્સન્ટ્રેશનમાં ચેન્જીસ લાવે છે .
તેના કારણે સોડિયમનું પ્રમાણ મા પણ બદલાવ આવે છે.
આલ્ડોસ્ટેરો ન ના સિક્રીશનના કારણે સોડિયમ નું reabsorption થાય છે તેના કારણે ક્લોરાઇડ નું પણ reabsorption બધી જાય છે.
The choroid plexus (ધ ક્લોરાઈડ પ્લેેકસીસ) બને છે .
સોડિયમ તથા ક્લોરાઇડ ના કોન્સન્ટ્રેશન ઉપર આધાર રાખે છે .
કેમકે સોડિયમ અને ક્લોરાઈડ એવો તેનો વધારે water absorption કરે છે .
તેના કારણે cerebrospinal fluid એ formation કરે છે.
બાઈકાર્બોનેટ એ ક્લોરાઇડ સાથે ઈન્વર્સ( inverse) રિલેશનશિપ હોય છે.
ક્લોરાઇડ એ પ્લાઝમા માંથી રેડ બ્લડ સેલમાં મુવ થાય છે, જ્યારે
બાઈકાર્બોનેટ પાછું પ્લાઝમા માં મુવ થાય છે.
પછી હાઈડ્રોજન આયન નું ફોર્મેશન થાય છે કે જે હિમોગ્લોબિનમાંથી ઓક્સિજનનું રિલીઝ થવામાં મદદ કરે છે.
હવે જ્યારે આ ત્રણ ઇલેક્ટ્રોનિક( sodium, Bicarbonate, or choride ) માંથી એક પણ ડિસ્ટર્બ થાય તો બીજા બે ઇલેક્ટ્રોલાઇટને પણ અફેક્શન ને ulter કરે છે.
1)##define cloride deficit ( hypocloremia).
#હાઇપોકલોરેમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો.
2)explain Etiology, Clinical manifestation ,
Diagnostic evaluation of hypocloremia .
#Hypocloremia ના કારણો, તેના સાઈન અને સીમટોમ્સ ,તથા ડાઈનોસ્ટિક evaluation, લખો.
3) explain the management of hypocloremia .
# Hypocloremia નુ મેનેજમેન્ટ લખો.
ક્લોરાઇડનું કોન્સન્ટ્રેશન એ તેના ઇન્ટેક ઉપર આધાર રાખે છે.
ફ્લોરાઈડનું excretion અને તેનુ reabsorption એ કિડનીમાં થાય છે.
Cloride એ stomach માથી પ્રોડ્યુસ થાય છે હાઇડ્રોક્લોરિક એસિડ તરીકે અને થોડા પ્રમાણમાં ક્લોરાઇડ એ feces (સ્ટુલ)માંથી લોસ થાય છે.
Hypocloride એ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ imbalance છે.
કે જેમાં body તથા બ્લડમાં ક્લોરાઇડ એ લો લેવલમાં હોય છે નોર્મલ લેવલ કરતા.
(Normal cloride level in adult is 97-107meq/liter. )
(In hypocloremia the level of cloride is less than 97 meq/liter.)
Hypocloremia મા ક્લોરાઇડ નું લેવલ એ 97 meq/liter કરતા ઓછું હોય છે તો તેને hypocloremia કહેવામાં આવે છે.
## cause/Etiology( કારણ) ##
# ક્લોરાઇડ એ ઓછા પ્રમાણમાં intake કરવાના કારણે.
# cloride એ ઓછા પ્રમાણમાં absorption થવાના કારણે.
# ઓછા પ્રમાણમાં સોડિયમ લેવાના કારણે.
# ઓછા પ્રમાણમાં પોટેશિયમ લેવાના કારણે.
# લાંબા સમયથી ડાયયુરેટિક મેડિસિન નો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
# મેટાબોલિક આલ્કોહોલોસીસ.
# ડાયરિયા ના કારણે બોડી માંથી વધારે પ્રમાણમાં ક્લોરાઇડ એ રિલીઝ થવાના કારણે.
# વોમીટીંગ,
# ગેસ્ટ્રિક સક્ષનીંગ .
# ગેસ્ટ્રીક સર્જરી.
## sign and symptoms/ clinical manifestation ( લક્ષણો અને ચિન્હો)##
# કન્ફ્યુઝન,
#apathy( loss of interest),
# ડિસ્ક ઓરિએન્ટેશન.
# વધારે પડતું ઊંઘવું.
# આચકી આવવી.
# એકની એક જગ્યા પર બેસી રહેવું.
# મસલ્સ વાસ્ટીંગ.
#atrophy ( decrease in size of muscles and tissue).
# હાઈપોટોનિયા.
# ટીટેની.
# ડીપટેંડન રિફ્લેક્સીસ એ હાઈપર એકટીવ હોવા.
# નબળાઈ આવવી.
# twitching.
# મસલ ક્રેમ્સ.
# સેલ્લો બ્રિધિંગ.
# હાઇપોનેટ્રેમિયા.
# હાઇપોકેલેમિયા.
# મસલ્સ ક્રેમ્સ.
# cardiac dysrrhythemias.
# સીઝર( siezer).
## diagnostic evaluation ##
# history tacking and physical examination .
#serum cloride level is less than 97 meq/liter.
# serum ph is greater than 7.45.
#serum co2 level is greater than 32 meq/liter.
#serum Bicarbonate.
#serum electrolyte.
#urine electrolyte.
#urin osmolarity.
## medical management ##
# પેશન્ટની ઓરલી salty ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
# patient ને intra વિનસલી 0.9% sodium ક્લોરાઇડ એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# પેશન્ટની એમોનિયમ ક્લોરાઇડ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# પેશન્ટની પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# patient ને ઓરલી અથવા ઇન્ટરા વિનસલી પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
#10- 40 meq/liter પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# જો પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એ ઇન્ટ્રાવિનસલી એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવાનું હોય તો તેને 20 meq/liter કરતાં વધારે ન હોવું જોઈએ.
# એવી યુરેટિકમેડિસિન કે જે ક્લોરાઇડ ને બોડી માંથી excrete કરે તેવી પેશન્ટની આપવા માટે અવોઈડ કરવી જોઈએ.
# જે ફૂડ એક માં ક્લોરાઇડ નું અમાઉન્ટ વધારે હોય તે પેશન્ટને આપવું જેવા કે:=
# Tomato juice (🍅 ),
#salty broth,
#canned vegetable,
#processed meat ,
#fruits,
વગેરે જેવું food provide કરવું.
#bottled water એ બોડી માંથી વધારે પ્રમાણમાં ક્લોરાઇડ ને એસ્ક્રિટ કરે છે તેથી આવા પ્રકારનું પાણી અવોઈડ કરવું જોઈએ.
#ammonium cloride an acidifying agent may be use for metabolic alkalosis.
# પેશન્ટની વધુ પડતું ક્લોરાઈડ diet એ intake કરવો જોઈએ.
## nursing management ##
# પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવું.
# પેશન્ટ નું આરટીરીયલ બ્લડ ગેસ વેલ્યુએ અસેસ કરવું.
# પેશન્ટનું serum ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ ચેક કરવો.
# પેશન્ટની કંસિયસનેસ લેવલ ચેક કરવી.
# પેશન્ટનું મસેલ્સ સ્ટ્રેંથ અને તેની મુમેન્ટ ને ચેક કરવી.
# જો કંઈ પણ ચેન્જીસ જોવા મળે તો તાત્કાલિક ફિઝિશિયન ની રિપોર્ટ કરવું.
# પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન પ્રોપર રીતના મોનિટરિંગ કરવા.
# પેશન્ટની એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું કે વધારે ક્લોરાઇડ વાળુ ડાયટ ઇન્ટેક કરવું.
#
1)## define hypercloremia.
# હાઇપર ક્લોરેમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો.
2) explain Etiology,
Clinical manifestation ,
Sign and symptoms of hypercloremia .
# હાઇપર ક્લોરેમિયાના કારણો ,
તેના સાઈન અને સિમ્પટોમસ તથા ડાયનોસિક evaluation લખો.
3) explain the management of hypercloremia .
# હાઇપર કલોરેમિયાનું મેનેજમેન્ટ લખો.
1) define hypercloremia .
#હાઇપર ક્લોરિમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો.
હાઇપરકલોરીમીયા એ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ imbalance છે કે જેમાં ક્લોરાઇડ નું લેવલ એ બ્લડ તથા બોડી માં નોર્મલ value કરતા વધી જાય છે.
( normal clorin level Is 97- 107 meq/liter).
( In hypercloremia the value of clorideis greaterthan108 meq/liter)
હાઇપરનેટ્રૂમિયા સાથે સાથે બાય કર્બોનેટ એ બોડી માંથી લોસ થવું તથા metabolic acidosis એ ક્લોરાઇડ નું લેવલ ઇન્ક્રીઝ કરે છે.
## Etiology/cause ( કારણ)##
# વધુ પડતું ક્લોરાઇડ લેવાના કારણે.
# વધુ પડતું ક્લોરાઇડ એ બોડીમાં absorb થવાના કારણે.
# એમોનિયમ ક્લોરાઇડ નું હાઇપરઇન્જેશન.
# ureterointestinal anastomosis.
# બોડી ના કોઈપણ રૂટ દ્વારા ક્લોરાઇડ નું વધુ અમાઉન્ટ ઇન્ટિક કરવો like intra venously.,
Orally ,
Nasofastric tube,
Enema etc.
# અમુક પ્રકારની મેડિસિન લેવાના કારણે જેમ કે
ડાઈયુરેટિક.
# ડિહાઇડ્રેશનના કારણે.
# vomiting,
#diarrhea,
#sweating ,
# high fever,
#metabolic acidosis,
#brain stem injury cause hyperventilation and hyperparathyroidisam,
## clinical manifestation/ sign and symptoms
( લક્ષણો અને ચિન્હો)##
# ટેકીપ્નીયા( increase respiratory rate),
# નબળાઈ આવવી,
# થાક લાગવો,
# deep અને repid respiratory rate.
# વિચાર શક્તિ ઓછી થવી.
# હાઇપર ટેન્શન.
# હાઈપરવોલેમિયા.
# હાઇપરનેટ્રીમીયા ,
# hypercloremia,
# કાર્ડિયાક આઉટપુટ ઓછું થવું.
# dysrrhythemias.
# કોમા.
# ફ્લુઇડ retention.
## diagnostic evaluation ##
# history tacking and physical examination.
# serum chloride lavel greater than 108 meq/liter.
#serum phevel is less than 7 .35.
#serum carbon dioxide level is less than 22 meq/liter.
# serum sodium level is greater than 145 meq/liter.
# serum Bicarbonate level is less than 22 meq/liter.
#increase urin cloride excretion.
## medical management ##
જો સીવીયર હાઇપર ક્લોરિમિક acidosis હોય તો તેના ટ્રીટમેન્ટમાં સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ ઇન્ટરા વિનસલી એ બાઈ કાર્બોનેટ નું લેવલ ઇન્ક્રીઝ કરવા માટે તેના કારણે ક્લોરાઇડ આયન એ રીનલ દ્વારા excretion થાય છે.
# જો mild અમાઉન્ટમાં હાઇપરક્લોરેમીયા હોય તો રીંગલ લેટેસ્ટ સોલ્યુશન( ringer lactate solutions)એ administration કરવું કે જે કાર્બોનેટ ને લીવરમાં એન્ટર કરે છે અને તેના કારણે એસિડોસિસ ની condition એ treat થાય છે.
# ક્લોરાઇડ ને એલિમિનેટ કરવા માટે ડાયયુરેટિક એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
# સોડિયમ, fluid તથા ક્લોરાઇડની ઓછા પ્રમાણમાં લેવું અથવા restricted રાખવો.
# હાઇપર ક્લોરિનિયાના કારણ ને કરેક્ટ કરવું તથા ઇલેક્ટ્રોલાઇટ અને એસિડ – બેઇઝ નું બેલેન્સ રાખવું જરૂરી છે.
## nursing management ##
# પેશન્ટના વાઈટલ સાયન મોનિટર કરવા.
# પેશન્ટ નું આરટીરીયલ બ્લડ ગેસ વેલ્યુ ચેક કરવું.
# પેશન્ટનું intake output અસેસ કરવો.
# પેશન્ટનું રિસ્પિરેટરી , neurologic તથા cardic system ને assess કરવું. અને તેમાં કોઈ પણ પ્રકારના ચેન્જીસ હોય તો તેને તાત્કાલિક physician ને રિપોર્ટ કરવા.
# પેશન્ટને ડાયટ લેવા માટે એજ્યુકેશન આપવો.
## explain acid base balance ##
એસિડ અને બેઇઝ એ બોડીમાં નોર્મલ મેટાબોલીક પ્રોસેસના એક પાટૅ રૂપે બને છે.
એસિડ એ ગ્લુકોઝ, ફેટ તથા પ્રોટીન ના એન્ડ પ્રોડક્ટ તરીકે બને છે.
અને આને fixed એસિડ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે એક વખત બની ગયા પછી તેમાં કોઈપણ ચેંજિસ થતા નથી.
Weak એસિડ, કાર્બોનિક એસિડ. એ સેલ્યુલર metabolism ના કાર્બન ડાયોક્સાઇડ એ water combine થઈને બને છે.
આ એસીડ એ પાછા ચેન્જીસ થઈને તે બાય કાર્બોનેટ તથા હાઈડ્રોજન બનાવે છે માટે આ એસિડ એ ફિક્સ હોતા નથી.
## explain Acid – base Imbalance.
( એસિડ બેઇઝ ઇમ્બેલેન્સ વર્ણવો)##
એક નોર્મલ મેટાબોલીક પ્રોસેસના ભાગરૂપે એસિડ અને બેઇઝ એ બોડીમાં જ ફોર્મ થાય છે.
એસિડ અને બેઇઝને બેલેન્સ જાળવી રાખવા માટે કિડની એ હાઈડ્રોજન આયન ( acid )સિક્રિટ કરે છે.
તથા સોડિયમ આયર્નને તથા બાય કાર્બોનેટ આયન( base ) reabsorption કરે છે.
અને ફોસ્ફેટ salt ને acidify કરે છે અને એમોનિયમ આયન એ પ્રોડ્યુસ કરે છે.
## due to these
the normal blood pH is between 7.35 to 7.45
maintain in body.
રેસ્પિરેટરી ઈમબેલેન્સ ત્યારે થાય છે જ્યારે બ્લડના ઓક્સિજિનેશનમાં પ્રોબ્લેમ આવે છે. Ex:= hyperventilation,
Stagnation of blood flow, etc .
Metabolic imબેલેન્સ ત્યારે થાય છે જ્યારે કિડની ફંક્શન એ બ્રેક ડાઉન થાય છે.
Fluid તે ઇન્જેકશન ( ingestion )અને લોસ( loss ) થવામાં Imbalance આવે છે.
તથા body ઓર્ગનમાં બીજા પ્રોબ્લેમ આવવાના કારણે.
પેશન્ટ નું એસિડ બેઇઝ નું સ્ટેટસ એ નીચેના સેમ્પલ એ artirial બ્લડ માંથી લેવાના કારણે મેળવી શકાય છે.
1) ph ( normal 7.35 to 7.45 ):= mesure hydrogen ion concentration.
2)PCO2 ( normal 40 mmhg):= partial pressure of carbon dioxide.
3)Bicarbonate ( normal 27meq/liter)
1) explain the respiratory acidosis.
# સ્પિરેટરી
એસીડોસીસને વર્ણવો.
2) explain Etiology,
Clinical manifestation,
Diagnostic evaluation of respiratory acidosis.
##રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ ના કારણો તેના સાઇન અને સીમટોમ્સ તથા diagnostic evaluation વર્ણવો.
3) explain the management of respiratory acidosis .
##રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ નું મેનેજમેન્ટ લખો.
1) introduction of respiratory acidosis.
#રિસ્પિરેટરીએસીડોસી વર્ણવો.
Respiratory acidosis એ એવી કન્ડિશન છે એ ત્યારે થાય છે કે જ્યારે લન્ગ્સ એ બોડીમાં પ્રોડ્યુસ થયેલા બધા જ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ને એ બોડી માંથી રીમુવ કરી શકતા નથી.
રિસ્પિરેટરીએસીડોસીસ એ મેડિકલ કન્ડીશન છે.
કે જેમા બોડીનું વેન્ટિલેશન એ ઓછું થાય છે( hypoventilation ) .
અને કાર્બન ડાયોક્સાઇડ નું અમાઉન્ટ એ બ્લડમાં વધે છે અને તેના કારણે બ્લડ ph એ ઓછી થાય છે આ કન્ડિશનને એસીડોસીસ કહેવામાં આવે છે.
Alveolar ventilation એ ઓછુ થાય છે.
રિસ્પિરેટ્રીએસીડોસીસ માં બ્લડની પીએચ 7.35 કરતા ઓછી થાય છે.
Pco2 is greater than 42 mmhg.
અના કારણે એસિડ -બેઇઝ Imbalance થાય છે.
અને તેના કારણે બોડી નું fluid
અને સ્પેશ્યલી blood અ acidic થાય છે.
બોડી ના સેલ્સ રીપેર થતા કાર્બન ડાયોક્સાઇડ એ પ્રોડ્યુસ થાય છે તથા કાર્બન ડાયોક્સાઇડ એ એક્યુમ્યુલેટ થાય છે જો પૂરતા પ્રમાણમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડની
alveolar ventilation દવારા body માથી એક્સપેલ કરી શકતું નથી.
તો alveolar હાઇપોવેન્ટિલેશન( hypoventilation) થાય છે.
તેના કારણે body માં પીએસીઓટુ ( paco2)નું પ્રમાણ વધે છે( hypercapnea).
## type of respiratory acidosis
( રેસપીરેટરી એડોસીસના ટાઈપ)
1) Acute respiratory acidosis ( એકયુટ રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ)
2) cronic respiratory acidosis.
( ક્રોનિક રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ )
1) Acute respiratory acidosis:=
એક્યુટ રેસ્પીરેટરી acidosis એ ત્યારે થાય છે કે જ્યારે અચાનક વેન્ટિલેશન એ failure થઈ જાય છે.
In Acute respiratory acidosis paco2 is Elevated above the upper limit of reference range( over 47 mmhg )( ph <7.35) .
એક્યુટ રેસ્પીરેટરી acidosis એ હાઇપો વેન્ટિલેશનના કારણે થાય છે.
અને તે મુખ્યત્વે સેન્ટ્રલ રેસીપીરેટરી સેન્ટર કે જે સેરેબ્રલ કેવીટીમાં આવેલા હોય તેના disease ના કારણે,
અથવા કોઈપણ drugs ના કારણે,
myasthenia ગ્રેવીસ ,ગુલીન બાર સિન્ડ્રોમ વગેરેના કારણે હોઈ શકે છે અથવા Airway obstruction due to
copd( cronic obstruction Pulmonary disease) ના કારણે પણ હોય શકે છે .
2) cronic respiratory acidosis ( ક્રોનિક
રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ)
ક્રોનીક રેસીપીરેટરી એસીડોસીસ એ Pulmonary disease અથવા કોઈ લાંબા સમયથી ડીઝીઝ ના કારણે અથવા સેકન્ડરી બીજા કોઈ પણ ડીસીઝ ના કારણે હોઈ શકે છે.
ક્રોનીક રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ માં pco2 એ નોર્મલ રેન્જ કરતા વધી જાય છે.
Normal blood pH ( 7.35 to 7.45).
# Elevated serum Bicarbonate
( hco3- >30mm hg ).
Cronic respiratory acidosis એ બધા ડિસઓર્ડર ના કારણે થાય છે તેમાં સીઓપીડી( copd :$ cronic obstruction Pulmonary disease) નો પણ સમાવેશ થાય છે.
ક્રોનિક રેસ્ટોરેટ્રી એસીડોસીસ એ સેકન્ડરી ઓબેસિટી ના કારણે, hypoventilation syndrome, neuromuscular disorder , ventilatory defects તથા intestinal fibrosis, તથા thoracic deformity ના કારણે તથા જોવા મળે છે.
તથા લંગ ડિસીઝ ના કારણે પણ જોવા મળે છે.
## cause/ Etiology ( કારણ)##
#drugs := narcotics,
Anesthetic,
Hypnotics,
Sedative etc,
# સેન્ટ્રલનર્વસસિસ્ટમ મા trauma જેમકે medullary injury કે જે ventilatory drive ને Impaired કરે છે.
# Airway obstruction.
#parenchymal lung disease.
# ચેસ્ટવોલડિસઓર્ડર.
# severe kyphoscoliosis status post thoracoplasty.
# ફલેઇઇલ ચેસ્ટ.
# alkalosis spondylitis.
# ક્રોનિકમેટાબોલિક આલ્કેલોસીસ કેજે alveolar ventilation ને ઓછું કરે છે.
# ન્યુરો મસ્ક્યુલર ડીસીસ જેમકે gullin Barr syndrome,
Poliomyelitis,
આ ડીઝિઝમાં રેસ્પીરેટરી muscles એ પ્રોપર રીતના વર્ગ કરી શકતા નથી તેના કારણે હાઇપો વેન્ટીલેશન થાય છે.
# cronic obstruction Pulmonary disease ( copd),
#asthma,
#adult respiratory distress syndrome.
# cronic bronchitis.
#large pneumothorax.
#extensive pneumonie.
#Pulmonary Edema.
## clinical manifestation/ sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)##
# શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવી,
#shortness of breath,
# ખૂબ થાક લાગવો,
#cronic cough ,
# wheezing,
# કન્ફ્યુઝન,
# ઇરીટેબીલીટી,
# lethargy,
# પલ્સ રેટ ઇન્ક્રીઝ થવા,
# રિસ્પિરેટરી rate increase થવા,
# increase blood pressure,
#mental confusion,
#felling of fullness in head,
# એન્ઝાઈટી,
# ડીલીરીયમ,
# કન્ફ્યુઝન,
# papilloedema,
#superficial blood vessels should be dilated.
## Diagnostic evaluation ##
# history tacking and physical examination
# artirial blood gas analysis.
#pco2 greater than 45 mmhg.
#ph is below the normal limit 7.35 to 7.45.
#complete blood count tests.
#monitoring of serum electrolyte level.
# chest X Ray,
#Pulmonary function test,
# ct scaning,
#mri of brain,
# fluoroscopy,
#Ecg identify any cardiac involvement.
## medical management ##
# treatment નો ગોલ એ છે કે
એલ્વઓવિયોલર હાયપોવેન્ટીલેશન્સ ના sorce ને correct કરો.
# કોઈપણ ડીસ ઓર્ડર હોય તો તેને કરેક્ટ કરવો.
# provid ebronchodilatore medicine to patient.
#provide antibiotics medicine.
# administration supplementary oxygen therapy.
# સ્મોકિંગને અવોઇડ કરવા માટે કહેવું.
# વજન ઓછું કરવા માટે કહેવું.
# provide Non invasive positive pressure ventilation.
# dialysis to eliminate toxic drugs.
#provide endotracheal intubation.
# tracheostomy.
#mechanical ventilation.
# provide antibiotic 💊 medicine.
# ચેસ્ટટ્યુબ ને એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવી pneumothorax ને administration કરવા .
#PEEP := to prevent alveolar collapse.
# for Pulmonary emboli thrombolytics or anticoagulant therapy.
#Bronchoscopy to remove excessive secretion.
# provide bronchodilator medicine.
# administration B agonist like ipratropium, bromide, methylxanthines.
# પેશન્ટની ઓક્સીજન થેરાપી તથા કોટીકોસ્ટીરોઈડ પ્રોવાઇડ કરવા.
## nursing management ##
# પેશન્ટનું આરટીરિયલ બ્લડ ગેસ એનાલાઇસીસ મોનિટર કરવું.
# પેશન્ટ નું રેસિપ્રેટરી સ્ટેટસ assess કરવું.
# પેશન્ટની સેમીફાઉલ્ડર પોઝીશન પ્રોવાઇડ કરવી.
# પેશન્ટની પ્રોપર રીતે ઓક્સિજન થેરાપી પ્રોવાઈડ કરવી.
# પેશન્ટના બ્રિધિંગ સાઉન્ડ ascultate કરવા.
# પેશન્ટને pursed lip breathing એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
# પેશન્ટને 300 ml જેટલું ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે કહેવું. # પેશન્ટને કામ અને કમ્ફર્ટે