Community health nursing

Q-1 (B)

1) list the national education and control programmes 08

Ans.     Notional education program names county માંથી મથી major disease અને તેની લગતી problemn ને educate(નાબૂદ) કરવા માટે સરકાર દ્વારા કરવામાં આવતા programe અને આપણે national education programme કરી શકીએ.

National control programming names country માં સ્વાસ્થ્ય અને લગતા major disease અને તેની problem ઉપર control (કાબુ) કરવા માટે or ઘટાડવા માટે જે programme કરે તેને national control programme કહે છે.  National education and control programme country માં ઘણા બધા કાર્યરત છે જે નીચે મુજબ છે.

1.Polio education programme

આ programmewho ની assembly દ્વારા 1988 માં આપ્યો તેમજ India મા આ programme 1995 માં launched કરવામાં આવ્યો હતો.

આ programme ને pulse policy programme તારી કે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
   જેમાં 5 year થી નાના બાળકોને Orally polio ના drop આપવામાં આવે છે.

  India માં 13 july 2011 માં last polio નો cuse west Bengal ના Howrah માં જોવા મળ્યો હતું

ત્યારબાદ 27 March 2014 માં woh India ને polio free નું certification આપવામાં આવ્યું હતું.

       2) national leprosy program Leprosy એ mycobacterium leprae   કારણે થતી બીમારી છે.                                                                  
              જે infected patient ના close contact આપવાથી droplet થી ફેલાય છે.
             તેમાં peripheral nerves & subcutaneous tissue ને affecte કરે છે.
             જેને કારણે અંતમાં affected area damage થઈ જાય છે.
             India માં આ programe 1955 માં launched થયો હતો .
            1955 =national control programe
            1983= national education programme

1983=moltidrug therapy
            2005 = elimination of leprosy

       તેમાં chemotherapy આપામાં આવે સાથે MDT આપે છે.
        Moltidrug therapy =rifampicin
      = Depson
      = Clobazamine
     =2 year સુધીનો duration

3) guinea worm eradication programe:-
Guinea Worm disease એ nematode drawncoulus medinensis ના કારણે થાય છે.
તેને draconculiasis તરીકે પણ ઓળખવામાં છે.

તે contamenated drink water દ્વારા transmitte થાય છે.
તેમાં 60-100 cm ની length ના worm skin through emerge થાય છે.

જેના કારણે patientના lower limb માં swelling,ulceration and discomfort જોવા
મળે છે.

India માં 1984 માં national guinea wormeradication programe શરૂ થયો હતો August 1996 માં zero case

હતા તેથી February 2000 માં India ને free from ducunculiasis નું certificate certificate આપવામાં આવ્યું હતું.

4) national Malaria education programme
Malaria disease એ મચ્છર દ્વારા ફેલાઈ તેમજ cantamenated Patient or area ના  contact મા આપવાથી પણ થાય છે.

તેમાં fever (high grade) આવે છે.

India માં 1953 માં national malaria control programme start થયો હતો જે 1958માં
india ની government national malaria education programe કરી દીધો હતો.

તેમાં malaria થી વધતો morbidityrate ને ઘટાડવાનો object હતો.

5) yaws education program:-
Yaws એ chronic bacteria infection કે જે Treponema pertenve ના કારણે છે.

આ nonveneral disease છે જે infectiod ની skin ના direct contact માં આવવાથી spread થાય છે.

તેમાં skin, bone & cartilage affect થાય & disability થઈ શકે.

આ this is commonly tropical regions children માં વધારે જોવા મળે છે.

તેની treatment માં single injection penicillin ( benzathine benzyl) નો ઉપયોગ થાય છે.

6) Acute respiratory infection control programe:-
ARI એ most of children માં અને developing country જોવા મળે છે.

જે bacteria, virus allergey જેવાથી ફેલાય છે.

તે વધુ પડતા poor living avea જોવા મળે છે.

Chilled માં ARI ના કારણે mortality rate વધે તેને ઘટાડવાના હેતુ છે.

India માં 1990 માં આ programe launched કરવામાં આવે છે.

તેના management માટે certificate protocol વધારેantibiotic ,bronchodilator, antipsychotics & ade quate fluid in intake નો use કરવામાં આવે છે.

7) revised national tuberculosis control programe

TB એ communicable disease છે droplate factor થી spread થાય છે.
તે સાલ્મોનેલા ટાઇફી નામના bacteria ના કારણે થાય છે.& તે mostly respiratory tract હતો disease છે.

India માં 1962 માં national tuberculous control program start થયો. તેને 1993 મા. Revised કરીને RNTCP ને start કર્યો.

તેમાં તેની treatment માટે DOTS નો short course આપવામાં આવે છે.

p I = isontiazid

E R = rifampicin

R P = pyrazinmide

F E = ethambutol

S S = straptomycin

8 National filaria control programe:

Filaria એ india ના ઘણા state માં major helth problem છે. તે bancroftian filariasis નામના parasites દ્વારા થાય છે જે round coiled & thread like worm છે.

જે મચ્છર ના biite or penetrate દ્વારા skin માંdeposite થાય છે.

જે lymphatic system સુધી enteથાય છે તેના commoly  elephantiasis દ્વારા ઓળખીએ છીએ .

જેમાં લાંબા સમયે painfolswallon થાય & male માં commonly hydrocele જોવા મળે છે

india માં આં programe 1995 માં start ક્યોં હતો.

તેની treatment માટે 5 year સુધી diethycarbamiazine citrate નો single dose drug તરીકે આપવામાં આવે છે
.

9 national AIDS control programe :-
Acquired.immunodeficiency syndrome (AIDS) એ India નો major problem છે.

AIDS એ retrovirus groupn ના virus થી ફેલાય છે.

HIV ( human immunodeficiency virus) જવાબદાર છે.

તે sexual contact & body fivid ના direct contact માં આવવાથી spread છે.
India માં આ programe 1992 માં Start ક્યો

.
India માં AIDS નો First case Chennai માં detecte થયો હતો.

AISD ના આ control programme ને 4 phase માં કાર્ય કરે છે.

તેમાં prevention & policy control ના programe કાર્ય કરે

10) national STD control program:–

Sexually transmitter disease (STD) એ all over world માં banjo health problem છે.

આ programe Mainly STD infection ને ઘટાડવા માટે work કરવામાં આવે છે.

તેમાં mostly AIDS એ transmet disease છે. એ સિવાય ઘણા this is transmitt થાય છે.

India મા આ control programe 1946 માં start થયો.

તેના બે aim છે. Primary and secondary prevention.

11) national all program of control of blindness

Blindness એ હાલમાં major problem છે. જે ઘણા બધા factor ના કારણે જોવા મળે છે.

Blindness એ eye disorder ના કારણે પણ થઈ શકે

જેમ કે cantract , trvcoma, glaucoma, entropian etc.

તે સિવાય vitamin – A ની deficiency ના કારણે પણ થઈ શકે.

તેમજ blindness માટે બીજા environment factor affect કરે છે.

આ prevent કરવા India માં 1976 માં આ control programe start કર્યો હતો.

12 iodine deficiency disorder control program :-

આ એક worldwide disorder છે. જે iodine ની ઉપર થી થાય છે.

Country ની Large population તેનાથી affect થાય છે.

તેને nutritional disorder પણ કહે છે.

Iodine ઘટવાથી goitor થવાની શક્યતા વધી જાય છે.

તેથી India માં goiter control programe 1962 માં launched થયો હતો.

જેમાં iodized salt નું પ્રમાણ વધાયો જેથી ખોરાકમાં iodine નું પ્રમાણ વધે

આ problem low socieo Economic ared માં poor area માં વધુ જોવા મળે છે

આયોડિન યુક્ત salt નો ઉપયોગ કરવાનો આ programe દ્વારા જણાવ્યું.

13) National diabetes control program
આ program India માં 7 five year plan દરમિયાન 1987 માં started કરવામાં આવ્યો હતો.

Diabetes એ Coventry ઉપર borden જેમાં body માં glucose level વધી જાય છે.

Body માં insulin નું પ્રમાણ ઘટે or fonction ઘટે જેથી glucose વધે જે long time એ body organ ને damage કરે છે.

આ metabolic disease છે. જેમાં insulin એ fat, glucose, amino, acids ના metabolism પર affect થાય છે.

Two type ની diabetes હોય છે.

Type – I = dependent diabetes mellitus

type-ii= nondependent diabetos mellitus

Diabetes ને control કરવા sugar level ઘટાડવું or insolin level વધારવું.

14)National cancer control program:-

Cancer control program India માં 1975 – 76 માં આવ્યો હતો.

તેને 1984 માં revised કરવામાં આવ્યો હતો.

Cancer ઘણા બધા પ્રકારના જોવા મળે છે. દર વર્ષે નવા 10 lakh concer ના case detect થાય છે.

તેમાં most common cervix,mouth breast & tobacco related cancer જોવા મળે છે.

તેને અટકાવવા માટે આ program start ક્યો.

જેમાં primary secondary & tertiary prevention કરે છે.

પહેલા health education આપવું.ત્યાર બાદ ત્યાર બાદ last ma comprehensive therapy & palliative આપવી.

Q-1-A what are the major problem of India ?  04

India માં ઘણી બધી છે. તેમાં ઘણી manjor problem છે. જે ઘણા બધા અલગ અલગ factor ના કારણે ઉપદન થાય છે.

India ની problem ને અલગ અલગ group મા divide કરવા માં આવ્યા છે.
a communicable

a communicable disease :-
b. No communicable disease
C notritional problem
D medical care problem
E population problem.

a Communicable disease :-

Communicable disease એટલે એક માથી બીજા મા infection લાગે અને spread થાય છે.

તેમાં ઘણી બધી disease condition નો સમાવેશ થાય છે.

જે direct contact, droplet factor થી ફેલાય છે.

1 ) malaria

એ India ની મોટી problem છે જે મચ્છરથી ફેલાય છે તેમાં પ્લાઝમોડિયમ falciplarum, પ્લાઝમોડિયમ vivax વગેરેના કારણે infection લાગે છે.
Infection water supply થી પણ ફેલાઈ છે
તેની treatment માટે કલોરકિવન અલ્ટીમિયલ છે.

2) tuberculosis:–
આ India ની major problem છે. TB body માં ઘણી જગ્યાએ થઈ શકે તેમાં respiratory TB એ common જોવા મળે છે હાલમાં HIV – TB CO infection વધારે જોવા મળે છે.
તેની treatment મા multidrvg નો use કરવામાં આવે છે.

3) leprosy:-
Leprosy એ India major problem છે જે mycobacterium lepra ના કારણે જેમાં peripheral nerves & subcutaneous tissue affect થાય છે. તે droplet factor થી ફેલાય છે.

4) diarrheal disease:-
આ disease એ Children માં morbidity & mortality rate વધારે છે. India ના pooj environment ના area મા આ condition વધારે જોવા મળે છે. Diarrheal disease control program 1978 માં start કર્યો હતો તેમાં flvid ની requirement માં વધારો કર્યો.

5) acute respiratory dishes
Time માટે થતો respiratory disease છે જેમાં short time મા mobility & mortality rate વધી શકે છે તે વધારે 5 year થી નાની ઉંમરમાં જોવા મળે છે.

6) filaria:-
આ disease મચ્છરના beat bite થી થાય છે તેમાં ઘણા વર્ષો સુધી blood માં microfilaria હાજર રહે છે આ એક ગ્લોબલ problem છે તેમાં lymphatic filaria major છે જે wuchereria Bancroft નામના parasite થી થાય છે તેને elephantiasis પણ કહે છે.

7) HIV / AIDS :-
India ની મોટી problem જે body fivid ના direct સંપર્કમાં આવવા ફેલાય છે તે retrovirus ના સમૂહના HIV virus થી ફેલાય છે હાલમાં TB સાથે HIV પણ ફેલાય છે એટલે આ એક મોટી સમસ્યા છે.

(B) non communicable problem:–
Noncommunicable એ એકબીજામાં ફેલાતા નથી તે કોઈ પણ એક person રહે છે તેમાં ઘણી બધી problem India માં જોવા મળે છે.

1) cardiovascular disorder:-
તે બીજામાં ફેલાતા નથી પણ છતાંય major problem હાલમાં heart attack, ischemic health disease વગેરે જેવા case વધી ગયા corontry artery ના this is most common જોવા મળે છે.
આ એક major છે.

2) cancer :-
Concer એ મહત્વની public health program છે જેમાં દર વર્ષે નવા 7-9 lakh cuse જોવા મળે છે તેમાં ઘણા બધા પ્રકારના હોય છે પણ વધારે પ્રમાણમાં cervix mouth, breast , tobacco consumption ના cases જોવા મળે છે.
— breast cancer — 20.01%
— cervical cancer– 14.42%
— overian cancer—5.6% જીવા મળે

3) diabetes mellitus:-
આ sugar level ની તકલીફ છે જેમાં glucose વધી જાય છે or body માં insulin ઘટી જાય છે જેથી glucose નું metabolism ના થાય જે લાંબા સમય શરીરના organ નુકસાન કરે છે હાલમાં India માં 100 million ને પાર કરી ગયા DM ના cose India માં 10 lakh લાખ જેટલા death DM થી થાય છે.

4) mental disorder:-
આ એક burden છે disease માં તેમાં natinal institute of mental health જોવા મળતી બીમારી છે આ disorder નો rate 10 -12% છે.

5) tobacco consumption:-
Tobacco એ & women માં તેનું પ્રમાણ વધી ગયું છે તેમાં smoking pan, masala, ગુટકા બીજી product ઉપયોગ હાલમાં વધી ગયો છે તેના કારણે oral cancer પ્રમાણ પણ વધી ગયું છે.

6) Alcoholism:-

(geographical area) પશ પ્રમાણે area માં alcohol નું સેવન નું પ્રમાણ માં વધારો થયો country માં women alcoholice નું પ્રમાણ અરુણાચલ, પ્રદેશ ,સિકીકમ , આસામ માં વધારે છે normal maile નું પ્રમાણ વધારે છે.
Hospital માં 20 – 30% alcohol ના કારણે દાખલ થાય છે.
Chennai માં Male yooth નું પ્રમાણ વધારે છે અને ઇન્દોરમાં ઓછું છે.

7) accident:-
Accident એ ઘણા બધા પ્રકારના થાય છે તે મા સૌથી વધારે પ્રમાણમાં road traffic accident થાય છે. India માં સારા road વાહનોની સંખ્યામાં વધારો થવાથી પણ accident વધી ગયા છે
તેથી accident થી મૃત્યુદર વધી ગયો છે.

8) chronic lung disease:-
National health survey દ્વારા ભણવા મળ્યું કે આ lung disease થી 53% જેટલા death થાય છે. તેમ અલગ અલગ બીમારી આવે જેમાં કે, આસ્થમાં, COPD, બ્રોન્કાઇટીસ વગેરે.

9) cataract:-
આ એક આખ નો disorder છે. જે blindness ના વધતા case માટે જવાબદાર છે. જે હાલની major problem છે. તેમાં intra ocular lens મા ‌‌ક્ષાર ની પ્રમાણ વધે છે.& Sorgery કરવી પડે છે.
10) oral health care:-
તેમાં oral care નો ધ્યાનના રાખવાથી cancer પણ થઈ શકે. તે સિવાય gingivitis, mooth ulcer ,levkoplakia, oral cancer વગેરે થઈ શકે છે.
11) strokes:-
Strokes અને coronary health disease ની બીમારીનું પ્રમાણ વધી ગયું છે. જેમાં heart disease અને stroke નું પ્રમાણ rural community માં વધારે જોવા મળે છે.

(C) Nutritional problems :-
Nutritiona ને લગતી અલગ problem છે જેમાં સારો ખોરાક અને પોષકતત્વો ના મળવાથી જોવા મળે છે.

1) protein energy malnourion (PEM) :-
આ problem preschool ના બાળકોમાં જોવા મળે છે તે poverty area ના લોકો માં ખોરાક બાબતનું નોલેજ ના હોવાથી જોવા મળે છે. તેમાં kwashiorkor અને marasmus મોટી બીમારી થાય છે.

2) nutritional anamia:-
આ anaemia બાળકો અને સ્ત્રીઓમાં વધુ જોવા મળે છે ની ઉણપથી થતો anemia, vitamin B12 ઉપરથી થતો anemia વધારે જોવા મળે આ બધું pregnant women જોવા મળે છે.

3)low birth weight babies:-
Developing country માં મોટી તકલીફ છે જેમાં આ bal નો જન્મ સમયે 2.5 kg થી પણ ઓછું વજન હોય છે.

4) xerophthalmia:-
આ એક nutritional blindness છે. જે vitamin – A ની ઉણપથી થાય છે જેમાં vision loss થાય અને હાલમાં contract & glucom ના case વધારે જોવા મળે છે તેના માટેના problem work કહે છે જે blindness ને ઘટાડવાના પ્રયત્નો કરે છે તેમજ સાથે 5 year સુધી vitamin – A ના drop બાળકને આપવામાં આવે છે.

5) iodine deficiency disorder:-
Iodine ની તો goiter અને બીજી બીમારી થાય છે આ બીમારી હિમાલયના વિસ્તારમાં વધારે જોવા મળે છે આ problem ને goiter belt પણ કહે છે તેને treatment માટે iodine salt આપવામાં આવે છે જે ખોરાકમાં લેવાથી iodine નું પ્રમાણ મેળવી શકીએ.

D) Environment sanitation problem
Environment ની problem હાલમાં India ની એક મોટી સમસ્યા છે.
જે country ના ઘણા area સારું water supply ના મળવાથી તેમજ excreta
નું disposal proper ના થવાથી થાય છે.
Rural area મા open defecation એ મોટી છે.
નુકસાનકારક waste થી physical, Biological, chemical વસ્તુ વધારે disease કરી શકે.
તે સિવાય અન્ય બીજા કારણો છે જેમાં વસ્તીવધારો, urbanisation, industrialization સમાવેશ થાય
આ વાજ population માં વધારો કરે છે તે સિવાય food , water વગેરેની માંગમાં વધારો થાય છે.
જેથી fertilizer ખેતી કરવામાં આવે છે.
India માં diarrhea ના કારણે ઘણા death થાય છે.
કેમકે ખરાબ water, અપૂરતું sunitation અને poor hygiene જવાબદાર છે તેના કારણે diarrheal થાય છે.
આથી environmental sanitation એક major problem છે.

(E) medical care problem:-
India માં medical care ની ઘણી તકલીફ છે.
India માં continue વધતી વસ્તીને કારણે medical care ઘટે છે.
Hospital ની સંખ્યા ઓછી પડે તેમજ તેમાં કામ કરતા staff ની અછત સર્જાય છે તે સિવાય care આપવા માટે proper medication drugs નો જથ્થો પણ ઓછો છે.
જેથી ઘણા patient ને સમયસર સારવાર મળતી નથી.
Patient ને પૂર્તિ care કરવા માટે નો area પણ ઓછો પડે છે.
આથી medical care માં હાલમાં ઘણી problem છે.

(F) population problem:
Population axplosion એ ની major problem છે.
India એ વસ્તીની સાપેક્ષ world માં China પછી બીજા ફર્મ પર આવે છે.
આ population માં male & female ના ratio માં બદલાવ છે male, female કરતાં વધારે છે.
વધારે વસ્તીના કારણે country development માટે ઘણા અવરોધ અનુભવે છે.
જેમાં વસ્તી વધુ હોવાથી development ,education, housing , health care, sanitation environment, economic ઘટાડો જોવા મળે છે.
તેથી population ને control કરવી ખૂબ જ જરૂરિયાત છે.
જેના માટે family planning ની method ઉપયોગ વધારો જોઈએ.

Q-2-b                                                                                      06
B write the function of district public health nursing :-
Nutional health program નો organization માં assist કરવું અને તેનું implemation કરાવું program જેવા કે
Mental & chilled health program
Immunication program
Prophylaxis against nutritional deficiency disease
Family planning programs
Training of deais thar active involvement in maternal & Child health and Family planning work
Individual family તથા community ને healthcare provid કરવી preventive, promotice, curative અને jehabilitative provid કરવી
Maternal & child health and uterine programmi track medical officer/seated family welfare officer ને planning, implementationx & evaluation માં assist કરવું
Health worker ને community માં provid કરવા માટે guide કરવા training આપવી તેમજ supervise કરવા
Health worker સાથે RCH અને family planning program નું કરવું.

* Reports MSH Activites :-
Statistical officer ને district Family welfare bureau માં MCH activity ના spherical progress report ના compiling માં help કરવી.
Periadical program જેવા કે MCH/ FP માં LHVS, auxiliary, midwifes , MPW એ proper work છે તેનું review કરવું
ANM, MPW, LHVS & PHN working ને FP/ MUCH માટે technical Sundance , supervisor અને support કરવો.
Female paramedical personal ની comptaints ની against investigation અને તેનો report district medical officer/family welfare officer ને submit કરવું
Health team ને continuing education provid કરવું buy shot in – service training course.
Health and nutrition indication activities promote કરવી through the lady health visitor.
Assist in conducting health records.
Health workers દ્વારા cover કરેલ area મા home visit ને guide કરવી.
Male and female health worker તથા અન્ય personal સાથે co- ordination સાથે work કરવું.
*Distribution of supplies:-
Ensure supply of equipment, records, registers , drugs, vaccines other supply provid કરવી. કે.જે MCH work PHC અને subcentr માં supply નોproaring અને distributing કરવું
Maintenance of recorders:-
Periodical program report of MCH & FP and maintenance કરવું
School health, family health & family welfare program નું follow up કરવું.

* Role of female health supervisor in pulse polio 1 mmunization
Pulse polio vaccine એ all below 5 year children ને administer આવે છે
Pulse polio 1 mmunization 1995 માં launched કરવા માં આવ્યો હતો.
Every year December and January ના fixed દિવસોમાં આપવામાં આવે છે જેમાં under 5 years children નો સમાવેશ થાય છે.
Female health (supervisor) નો મુખ્ય role તેની under માં કરતા community worker નું supervision કરવાનો છે .
તેનું administration and management તરીકેનો role છે.
Supervise કરે છે કે બધા જ 0 – 5 year ના બાળકો couer થઈ જાય .
And also guide the multipurpose health worker ( male & female) યોગ્ય કામ કરે અને came arganize કરે.
Female health supervisor guidance provide કરે છે about maintain કરવું vaccine હું અને cold chain maintain કરવી.
Vaccine નો strange બરોબર કરે.
Polio આપતી વખતે તેનું બરોબર supervisor and તેના વિશે health education આપુ
VVM (vaccine vial monitoring) check expired dute fleck કરવું યોગ્ય maintain કરવો.
1 mmunization વિશે chourolay knowledge હોવું જોઈએ.
Polio ના vial ને યોગ્ય jempratare આ રાખે.
યોગ્ય disease and strange રાખવું.
Polio vaccine થી થતા hazards compllicahon વિશે જાણતા હોવા જોઈએ.
Adviceજો major disease અથવા illness ધરાવતા હોય તો polio vaccine postponed
Malnourished child , ને nutritional ની advice આપના પહેલા allergy છે કે નહીં તે check.
Only 2 drops dose ને maintain
બરોબર record & report કરવું
Mark કરવું જેથી cross check કરી શકીએ.
બધા જ 0-5 વરસના બાળકો cover થઈ જાય તે રીતે arganize કરવું.

1) importance of vital statistics
It is a part of demography collective study of mankind તે vital event ને related data સાથે deal કરે છે.
Importance :
1) planning & policy making
Health care, education social welfare, અને economic development માં planning અને development policies તરીકે role play કરે છે.
2) identifying trends
Vital statistic એ trends ને Identify કરવા અને vital events જેવા કે birth dates, death rates અને causes of death ને particular period માં identify કરવામાં help કરે છે.
3 ) tracking public health insights
Vital statistics અલગ અલગ disease ને track કરવામાં help કરે છે અને અને બે વાર અને disease ના ફેલાવવા ના vital datal provid કહે છે
Ex vivid – 19 દરમિયાન number of death અને cases ના diagonals માં મદદરૂપ થયુ.
4) facilitating reaserch

Reaserchers એ લોકોની health અને તેની demographic charucte – rishtics વચ્ચેની relationships નો use કરે છે.
આ સિવાય જુદા જુદા research project માં પણ તેનો use કરવામાં આવે છે.
5) family planning
Vital statistic દ્વારા fidelity rate બીજા event જેવા કે marriage marriage અને divorces જે family planning માટે જરૂરી છે તેમાં મદદ કરે છે.
આમ vital statistic economic development તથા social different માં મદદરૂપ થાય છે.
Vital statistic is given ualuable in- formation about reiple, population અને social in general .

2) Elements of PHC
Health education
Health health અને health program વિશે લોકોને educate કરવા
તથા health uailablr કરવી જેનાથી લોકો તેનો જરૂર પડે ત્યારે use કરી શકે.
Nutrition:
Good nutrition is essential for the health and growth & development of children
લોકોનું ધ્યાન lanced diet આકર્ષિત કરવું અને food preparation તથા nutrition કેમ સાચવવા જે diet Ni હોય છે આ બધા માટેનું knowledge આપો.
Water and sanitation:
Adequate safe drinking water and sanitation જે good health માટે જરૂરી છે.
તથા enumerat માટે important factor છે.
Mother & chilled health including family planning
Mother & children એ વધારે સંવેદનશીલ group છે જે health problem સાથે suffer ( તકલીફ) થાય છે.
Mother and children ને illness થી protect કરવા.
Family planning services Ni spacing children અને adopt કરવા જેવી method અપનાવી જોઈએ.
1 mmunization against major infections disease:
Children ને immunization timely કરવું જોઈએ.
Vaccine આપવી કે જે olimyelitls diftheria , tetanus measles, TB વગેરેથી protection આપે છે.
Frevention & role of locally indemic disease
તેનાથી modality rate reduce કરી શકાય છે.
Ex Malaria control
Treatment
Appropriate treatment આપવાથી general disease ને proueut શકાય.
Provision of essential drup
Ensure કરવું કે drag easily available કોઈ અને લોકોને સરળતાથી મળી રહે.

3) cause of maternal death

• • definition

• • it is defined us the death of the women who dies from any cause related to pregnancy or its manage ment , child birth or within 42 days of termination of pregnancy
    _ main cause of maternal death
    —- haemorrhage
    —- hypertensive diseases
    —- sepsis
    —- other
    —- abortion
    —- indirect cause
    Thar cause of maternal death can vary ( અલગ) depending on several factors such as –
    — quality of care
    Complication during / after birth
    — pre – existing health condition
    1) hemorrhage
    Uncontrolled bleeding is leading cause of maternal death
    (27% of all material death)
    Childbirth બાદ, uterus rupture થાય તથા vaginal tear થાય અથવા placenuta માcomplication જોવા મળે ત્યારે hemorrhage થાય છે.
    2) infections
    Sepsis, pneumonia અને UI1 જેવા inspection maternal death માં પરિંણા મેં છે‌.
    જે women home duivery અથવા poop equipment facility હૉય ત્યારે infect થાય છે.
    3) pre – pregnancy વખતે ની serious complication BP, અને high protein in urine (proteinuria) જોવા મળે છે.
    તથા eclampsia મા , scizues
    4) obstructed Labor :
    જયારે baby large હોય અથવા position incorrect હોય ત્યારે obstructed Labor જોવા મળે છે.

5) unsafe abortion:
Unsafe abortion વાળી women માં hemorrhage, infection, organ dumuge જેવા complication ઉભા થયા છે.
6) anemia
તેમાં body lack of RBC ઉત્પન્ન કરે છે. અને body tissue સુધી hemoglobin
દ્વારા ઓછું O2 પહોંચે છે.
7) cardiovascular diseases
Pre – existing ( પુવૅ અસ્તિત્વ માં ) cardiovascular diseasen ના કારણે material death risk જોવા મળે છે.
8) respiratory complication જને asthma, COPD જોવા complication હોય તો તેને pregnancy જોખમમાં મુકાય છે.

5) PNDT ACT
PC – PNDT એટલે કે pre – conception and pre – natal diagnostic techniques
Definition :
An act to provide for the prohi -bition ( પ્રતિબધ) of sex selection before or after conception and for regulation of pro – natal diagnostic techniques for the purposes of detecting abnormalities or metabolism disorders or chromosomal abmorma lities or sex linked disorder & for the prevention of their misuse for sex determination leading 70 female feticide ( killing fetus in womb)
Launched on – 20 th sep 1994 com into force -1996
Objectives

1. 1. Pronibit to sex selection ( both before & after conception

1. 1. Prevent misuse of such techniques for sex determinations( ઓડખવા માટે)
      3) prenatal diagnostic techniques ને regulate કરવા માટે જેમ કે
      Genetic
      Disorder

Metabolic
Disorder

Chrome
Somal
Abnormality

Sex – linked
Disoader

A) techniques. ( Test)

1. 1. Prenatal diagnostic procedures
      USC
      Fetoscopy. ( 3 to 4 mm incision on
      Abdomine , endoscope uteaus
      માં unseat કરવામાં આવે )
      Dumpling of amniotic fluid, chorionic villi, blood ; fluid of man / woman વગેરે.
      2 ) pre – natal diagnostic test
      USC
      test or analyst {amniotic fluid
      Blood
      Fluid
      Any tissues

Qualified persona

Gynecologist
Pediatrician, medical genecist , lab technician, radiologist also included in the act

Pronibition
No genetic counselling / clinic rum unless gegistered
Prescription & regulation
Indications for ultrasound during fregnancy
Pregnant woman age above 35 year undergoes 2 or more spontaneous abortion
Women have mental retuted

• • PND 1 act has important link with MPP ACT – 1971.
    નીચે આપેલ condition માં MPP કરાવી શકાય.

1. 1. Pregnancy not eaxcced 12 weeks

1. 1. Continuation of pregnancy involved risk of life of pregnant women

1. 1. Risk if Child born mental or physical abnormality.

• • Penalties
    1 . Offence by Gerson
    એક વાર ભૂલ થાય તો – jail – 3 year
    Fine – 10,000 /-
    વારવાર ભૂલ કરે તો – jail – 5 year
    Fine – 50,000/-
    કોઈ વ્યકિત PND1 નો missuse કરે તો તે ને 1 lakh નો fine અને 5 years juil થઈ શકે છે.
    તથા Registered person measure કરશે છે તો registered cancel થઈ જાય.
  •  

• Q.- 5 – 1

1) define the following

Demography

Demography is scientific study of human population in triumph of size, addition and distribution
Demography માં population ની size મા વધારો કે ઘટાડો થયો હોય તો change ની ખબર પડે.
Structure મા sex like male , female child and generatical population ની ખબર પડે demography ના કારણે.
Demography is derive two Greek words.
“Demos” mens people
” Graphing ” mens record
Infertility

Definition:-

Infertility is different as a failure to conceive within one or years of regular unprotected intekal course or it is the inability to produce offspring
The term infertility also indicate inability to produce children
એ તેનું કારણ એ facial abnormality or બીજા કારણોમાં વારવાર male spermatogenesis પ્રક્રિયા અથવા problem હોય Or absence હોય.
બીજા કારણોમાં women માં fallopiantube એ block હોય છે જેથી spremovum આગળ ન જય શકે.
તેના કારણે fertilization ન થવાથી pregnancy conceive ન થાય.
Infertility નું cause male or female or both હોય છે.

3) survey                                                                                                                                                                                                                                                                                                       Definition:-
Survey is a method of gay information by asking the questions.
Survey માં detail માં interview ચર્ચા individual ની સાથે specific વિશે કરવામાં આવે છે.
Survey દ્વારા community ના લોકોમાં health નો status ને જાણી શકાય તથા તેની જરૂરિયાતો health ને લગતી એ પૂરી કરવાના પ્રયાસો કરી શકાય છે.
Health status એવું જ લાવી શકાય.

4) Epidemiology
Epidemiology is defined as the study of the distribution and deter maintenance of health reldate status of events in specified population and the application of this study to the control of health problems.
Or epidemiology is the branch of science which deals which the mass phenomenon
Or epidemiology is the study of the distribution of a disease or a physical condition in Numan and of the sector that influence distribution
Generally epidemiology માં epidemiologic trianglea એ agent host અને environment થી બંનેલ હોય છે.
Epidemiology એ સંકળાયેલ હોય છે. Disease ના course અને disease કેવી રીતે ફેલાય છે તેની સાથે જોડાય
તેનો goal એ health સુધારો કરવો અને lifestyle સુધારો કરવો અને death ના risk ઓછું કરવું

5) crude death rate
Definition:- Number of death જે થાય છે. Amony population of આપેલા geographic વિસ્તારમાં ,આપેલા year મધ્ય – વર્ષ ની total મસ્તી જે આપેલા geographic વિસ્તારમાં same year દરમિયાન multiple it thousand.

Number of dates which Occured among the

Crude death= of a given geographic
Area during a
Given year

Mid – year total population of
Given geographic area dualu the same year

Crude death rate મે mortality મે specific fultor જેમાં કે age , sex compilation, occupation વગેરેનું કારાયે થતો હોય તેનો સમાવેશ થાય છે.