ઓર્ગેનાઈઝેશન ઓફ હેલ્થ સર્વિસસ એટ ડીફરન્સ લેવલ

પ્રસ્તાવના :

આપણા દેશમાં ખુણે વસતા લોકોને આરોગ્યની સેવા મળી રહેતો માટે એકવાર કમિટી દ્વારા રજૂ કરેલ નિરપોટ અનુસંધાનમાં ૧૯૬૧માં પ્લાનિંગ ઓફ પબ્લિક હેલ્થ સર્વિસ ની શરૂઆત થઈ.
જેમાં લોકોની માંગી અને મરણનો ઘટાડો કરવો વસ્તી વધારો ઘટાડો ઘટાડવો પૂરકો ખોરાક આપે પોષણ ઓછું લાવવું વાતાવરણીયા સ્વચ્છતા જાળવી અને પોતાના જીવન ધોરણ વિશે વિજ્ઞાન દૂર કરી અને પોતાના આરોગ્ય માટે પોતે જાગૃત બની શકે તે માટે ટોપીક લઈ બોટલ સુધી જુદા જુદા વિભાગો તથા જન સમુદાયના આવરી લઈ એક માળખું બનાવવામાં આવ્યું છે.

જેનો મુખ્ય અધ્યાય સૌને પૂરતા પ્રમાણમાં સૌને સ્વીકારવા ભાગીદારી થી સરકારને તથા લોકોને પોસાય તેવું સારવાર પૂરી પાડવા છે. તે નીચે માળખું પ્રમાણે છે.

1. સબ સેન્ટર (SC)
2. PHC
3. CHC ( રેફુલર હોસ્પિટલ )
4. દ્રીષ્ટિ હોસ્પિટલ
5. વિભાગિય તાલીમ હોસ્પિટલ
6. સ્ટેટ હોસ્પિટલ ( MEDICAL CILLAGE)

1977 માં ભારત દેશે ગ્રામ્ય આરોગ્ય યોજના ઘડી જેનું મુખ્ય ધ્યેય લોકોને આરોગ્ય લોકોના હાલમાં જે સિંહ કરવાનો હતો.

2000 ની સાલમાં હેલ્થ કેર હોલને પ્રાથમિક કરવાની હતો તેને પૂર્ણ કરવા માટે નીચે મુજબ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી.

1.SUB CENTER:3000 થી 5000 વસ્તી એ આપણે આરોગ્ય સેવાનું એકમ છે. તેના કાર્ય વિસ્તાર ગ્રામ્ય વિસ્તાર ચોક્કસ મર્યાદાઓ નક્કી કરવામાં વિસ્તારમાં આરોગ્ય સવા આપવાનો હોય છે. એક ફિમેલ અને એક મેલ આરોગ્ય વર્ગ હોય છે. આ સબ સેન્ટરના કર્મચારી જોડે આંગણવાડી વર્કર, ASHA, ગ્રામ્ય આરોગ્ય મિત્ર, દાયણ. મહિલા સ્વાસ્થ્ય સંઘના સભ્ય વગેરે હોય છે. લેવલનું માળખું જીતુ PHC ના કંટ્રોલમાં હોય છે. અને તેના પર પી એચ સી ના મેડિકલ ઓફિસર તેમજ આરોગ્ય સુપરવાઇઝર ધ્યાન આપો. 30SEP, 2005 સુધીમાં કુલ 1,46,026 સબ સેન્ટર આપણા સ્થાપિત થઈ ગયેલ છે.

SUB CENTER પર કરાવતી સેવાઓ :

• માતૃ બાળક કલ્યાણ યોજના સેવાઓ
• કુટુંબ નિયોજન અને કુટુંબ કલ્યાણ ની સેવાઓ
• રસીકરણ
• લેબોરેટરી સેન્ટર જેવા કે યુરિન આર્ગ્યુમેન્ટ સુગર અને બ્લડ સ્લાઇડ
• સગભાના જોખમી ચિન્હો ઓળખી રીકુર કરવું.
• ચેપી રોગોનું સર્વ અને અટકાયતી પગલા
• આરોગ્ય શિક્ષણ
• માઇનોર મેડિકલ સારવાર
• આકંડવાડીય માહિતી માટે સર્વ કરી રેકોર્ડ્સ રાખો જાળવો તથા રિપોર્ટિંગ કરવું.
• વાતાવરણીય સ્વચ્છતા માટે કાળજી લેવી.
• કિશોરી શક્તિને પૂર્તિ માહિતી પૂરી પાડવી

PHC: 1946 માં પોર કમિટીના કોન્સેપ્ટ પ્રમાણે આરોગ્ય સેવા પાયાના એકમ તરીકે પ્રાસ્તિત કરવામાં આવેલ છે. તેમાં 10,000 થી 20,000 જેટલા જન સમુદાયને છ મેડિકલ છ પી એચ એન અને અન્ય મદદ કરતા સ્ટાફ ની જોગવાઈ સાથે લોકો નો રેટિવ પ્રિવેન્ટીવ પ્રોમોટીંગ સેવાઓ પૂરી પાડવાનો હતો 60 વર્ષ વિતતા છતાં પૂર્ણ થઈ શક્યો નહીં.

1983 ના રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય યોજના માં એપ્રોઈ ફરીથી આ યોગ્ય કરી ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં જ્યાં સમાજ પ્રદેશ હોય ત્યાં 30,000 ની એક PHC તથા પછાત જોગણીસ વીસ હજાર ની વસ્તીઓ વન પીએચસી ઊભું કરવામાં આવ્યું. હાલમાં 30 SEP 2005 ના આંકડા મુજબ 23, 236 PHC આપણા દેશમાં સ્થાપિત થઈ શક્યા છે.

PHC સ્ટાફ :

• મેડિકલ ઓફિસર 1
• નર્સ 1
• ફિમેલ હેલ્થ વર્કર 1
• ફાર્મચિસ્ટ1
• હેલ્થ આસિસ્ટન્ટ ફિમેલ 1
• લોવર ડિવિઝન ક્લાર્ક 1
• અપરિવિઝન ક્લાર્ક 1
• લેબ ટેક્નિશિયન 1
• ડ્રાઇવર 1
• વર્ગ ચાર ના કર્મચારી ( સુપરવાઇઝર કામદાર )1

ડ્રાલમાં એનઆરએચએમ અંતર્ગત પછાત વિસ્તારમાં પીએચસી નો 24×7 ના કેસિસ થી સારવાર 24 HUR મળી રહે તે માટે સ્ટાફ નર્સ ની જોગવાઈ કરવામાં આવે છે. પીએચસી સીતા બ્લોક હેલ્થ ઓફિસના અંડરમાં રહી કાર્ય કરે છે. અને વહીવટી તથા ટેકનિકલ નું કાર્ય સુપરવિઝન બીઓએચ તથા બી.એચ.વી બ્લોક હેલ્થ વિઝીટ દ્વારા સુપર વિઝન કરવામાં આવે છે.

PHC ના કાર્યો :

• મેડિકલ કેર
• માતૃબાલ કલ્યાણ
• રસીકરણ
• સગભા માતાનું રજીસ્ટ્રેશન
• સગુભા માતાની સારવાર
• કુટુંબ કલ્યાણ ની સેવાઓ
• વાતાવરણીય સ્વચ્છતા તથા સલામત પાણી મળી રહે તેની ધ્યાન રાખવાની જવાબદારી
• કોમ્યુનિટી કેબલ ડીસીઝ કંટ્રોલ સેવા
• મહત્વના આંકડા એકડા કરીશ રિપોર્ટ કરવાનું તથા રજીસ્ટર જાળવવા.
• આરોગ્ય શિક્ષણ
• દરેક નેશનલ હેલ્થ પ્રોગ્રામ સફળ બનાવવાની કામગીરી.
• સદગર્ભ સેવાઓ
• પાયાની લેબોરેટરી થી તપાસ જેવી કે પેશાબની તપાસ માતાનું આવ્યું મીનસુગર લોહીની તપાસ એચડી તથા મેલેરિયા ની સ્લાઈડ લેવી તથા તપાસવી
• તાલીમ આપવી જેમાં હેલ્થ વર્કર હેલ્થ ગાઈડ એ ડબલ્યુ ડબલ્યુ અને આરોગ્ય સહાય કાર્યકરોને નવા પ્રોગ્રામની તથા જુના પ્રોગ્રામ ની કેસમેંટ તાલીમ આપવી.
• ઉપર વિઝન પીએચસી નો આવતા સબ સેન્ટરમાં કર્મચારીઓની કામગીરીનું સુપરવિઝન એમઓ તથા એફ એસ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
• જો phc આનંદ આધુનિક સગવડ ની સજ્જત હોય તો અમુક ચોક્કસ પ્રકારના સર્જિક પ્રોસેસ પણ કરવામાં આવે છે. વાઢ કરવાની સેવા દાતા ટ્યુબલાઈઝેશન.
• ટોટલ સેવાઓ પૂરી પાડે છે.

CHC ( રેફરલ હોસ્પિટલ):સીએચીએ બ્લોક લેવલ આરોગ્ય સેવા માટેનું સેન્ટર છે. જેમાં લગભગ 80,000 થી 1,20,000 ની વસ્તીને આવરી લે છે. તેમાં 30 પથારીને જોગવાઈ હોય છે. 31 માર્ચ 2003 સુધીમાં 3076 જેટલા પીએચકે અપગ્રેડ કરી અને સીએચસી બનાવવામાં આવી સચિન તેના કાર્ય વિસ્તારમાં પીએચસી તથા સબ સેન્ટર પરથી આવેલ પેશન્ટની સેવા આપવાનું કાર્ય કરે છે. આમ સ્પેશિયલ સારવાર જેમ કે જનરલ સર્જરી ગાયનેક સર્જરી બાળ રોગ નિષ્ણાંત ની સેવા એક જ છે.(X RAY) સુવિધા સદન લેબોરેટરી તપાસ વગેરે સેવાઓ ઉપલબ્ધ હોય છે. અને જરૂર પડે ત્યારે સંદર્ભ સેવાઓ ડિસટીક હોસ્પિટલ તથા રાજ્યના હોસ્પિટલમાં સીધા આપી શકીએ છીએ.

Staff position :

(IPHS ના તારા પ્રમાણે)
-DOKTORS (PAIDIOTRIC GYNAECOLOGIST PHYSICIAN AND SAGEN )-4
-NARSE( MIDEWIFE CHN NARSE NURSE GADE 1AND II)-7
.DRESSOR ( ડ્રેસિંગ )1
.PHARNACIST 1 લેબ ટેકનીશીય 1
.LABORATRY ASSISTANT 1
.RADIO GAPHER 1 એક્સ રે
.WOOD DAY 1
.CLENING WORKING /SWEEPERS 4
.DHOBI 1 થોબી
. MALI 1 માળી
.CHOWKIDAR 1 ચોકીદાર
.AIA આયા 1
.4 TH CLASS 1

TOTAL=25

વધુમાં વધુ ઓપરેશન થિયેટરમાં મદદ કરનાર વધુમાં વધુ પી એચ ડબલ્યુ વન પી એચ એન ફિમેલ વેલ્ફેર પ્રોગ્રામ પ્રોગ્રામ સફળ બનાવવા આસાસ નિમણૂક કરવામાં આવી છે.

કાર્યો:

• રૂટિંગ અને ઇમરજન્સી કેસની જરૂર પડે ત્યારે સર્જરી સાથેના દરબાર આપવી.

• રિપોર્ટ થાય આવેલ દરેક કેસની તપાસ નિદાન અને સારવાર આ આપશો.
• 24 કલાક પ્રવૃત્તિ સેવાઓ જેમાં નોર્મલ અને જરૂર પડે ફ્રીજ રીયલ કરી સંપર્ક મેડિકલ સારવાર આપશે
• સલામત ગર્ભ માતાની સેવાઓ આપવી
• કુટુંબ નિયોજન ની સેવાઓ જેમાં ટ્યૂબલાઇકેશન લેપટોકોમી
• નવજીત શિશુની સંભાળ
• રૂટિંગ અને ઇમરજન્સીમાં બીમાર બાળકોની સારવાર
• બીજી ઈમરજન્સી જેવી કે કોરેન બોડી કાઢવી અથવા નો પેકિંગ કરવું
• દરેક રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય પ્રોગ્રામને સફળ બનાવી કામગીરી કરે છે.
• Rntco રિફાઇન નેશનલ ટ્યુબર ક્યુલોસીસ કંટ્રોલ પ્રોગ્રામ જેમાં રોગનું નિદાન અને સારવાર કરવામાં આવે છે

Hiv / aids:

• વાસ્તવિક કેન્દ્ર જેમાં પેન્શન નો રેકોર્ડ બનાવવા માટે ઝાડવા પેશન્ટને પ્રસ્તુતિ માહિતી આપવી અને માનસિક સપોર્ટ આપવો આવી સહાય આપવી સેમ્પલ કનેક્શન
• રાષ્ટ્રીય વ્યક્તિ માટે કામ કરે છે તેના તપાસ નિદાન સારવાર
• બ્લાઈડેન્સન કંટ્રોલ પ્રોગ્રામ અંતે તો નિવારણ આયોજન આંખોની તપાસ નિદાન સારવાર અને ઓપરેશન આયોજિત સારવાર.
• બ્લડ સ્ટોરેજ ફેસીલીટી
• સંદર્ભ સેવાઓ (ડ્રાઇવર રેફરલ સેવાઓ પૂરી પાડે છે )

જિલ્લા હોસ્પિટલ::

• લેવલ ઉપર આવેલ જનરલ અથવા સિવિલ હોસ્પિટલ કહેવામાં આવે છે આ મોટાભાગે બધી જ સ્પેશિયાલિયા સર્વિસની સગવડ હોય છે.
• દા. ત ગાયનેક જનરલ સર્જરી ચામડી રોગ હાડકાના બાળકોના આંખના વગેરે નિર્ણય દ્વારા પેશન્ટ ને સારવાર અપાય છે.
• આમાં આખા જિલ્લામાંથી આવે સબ સેન્ટર પીએસસી સીએચસી પરથી રિકુલ થઈ આવેલ અથવા સીતા અવાયેલ દરેક નિર્દર્દી સારવાર કરવામાં આવે છે.
• આ સંસ્થાના વડા અને ડીએમઓ ચીકુ ડિસટીક મેડિકલ ઓફિસર મુખ્ય જિલ્લાના અધિકાર કહેવામાં આવે છે. જિલ્લાના સીએચસી ના વહીવટી તથા ટેકનિકલ કામનું સુપરવિઝન માર્ગદર્શન તથા સૂચનો આપી જિલ્લા વહીવટી માં સફળતા સુગમતા ભાગી યોગ્ય વહીવટી કરતા તરીકે પણ કામ કરે છે.

SUB CENTER HEALTH TEEN:
.PHW
.MPHW
.ASH
.આંગણવાડી વર્કર

• ગ્રામ આરોગ્ય મિત્રો
• મહિલા સ્વાસ્થ્ય સંઘના સભ્યો
• તાલીમ દાયણ
• ગ્રામ પંચાયતના મહિલા સભ્ય

આંતરરાષ્ટ્રીય એજન્સી તથા તેના કાર્યો

Introduction

આખા વિશ્વમાં આ રોગના સતર ને ઉંચુ લાવવામાં તથા રોગ એક દેશમાંથી બીજા દેશમાંથી બીજા દેશમાં ટ્રાન્સફર થતું અટકાવવા માટે કયા કયા પગલાં લેવા તેનું સંશોધન કરવું ખૂબ જ જરૂરી બને છે.કારણ કે રોગને આંતરરાષ્ટ્રીય પરમિટ છે. તેને કોઈપણ દેશના દાખલ થવા માટે કોઈક રાષ્ટ્રીય સત્તા કે કોઈપણ પર્વા કર્યા વગર તેના પર સીધો હુમલો કરી શકે છે. આ રોગની સત્તા સામે માણસ લાચાર બની ગયો ત્યારે વિશ્વ સ્તરે કોન્ફરન્સ કરી એજન્સી ની સ્થાપના કરી.

1.unfpa( યુનાઇટેડ નેશનલ ફંડ ફોર પોપ્યુલેશન એક્ટિવિટી )

આ એજન્સી આપણા દેશમાં 1974 ટુ નેશનલ હેલ્થ સ્કીમમાં મદદ કરે છે.જેના મુખ્ય હેતુ કુટુંબ નિયોજનનો વધુ વિસ્તાર થાય તે માટે શિક્ષણ પ્રોગ્રામ કરી પ્રોગ્રામ મેનેજમેન્ટનું આઉટપુટમાં વધારો ઉંચુ લાવવાનો છે.આપણા દેશમાં બિહારના જિલ્લાઓ તથા રાજસ્થાનમાં જિલ્લાઓમાં આવેલ ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં તેમની એક્ટિવિટીનો ઘણો લાભ મળે છે.

2.undpa ( યુનાઇટેડ નેશનલ ડેવલોપમેન્ટ પ્રોગ્રામ એક્ટિવિટી )

તેની સ્થાપના ૧૯૬૬માં થઈ તેમાં ગરીબોને ઘનથ્ય બંને દેશોમાં મેમ્બર છે.

એજન્સી નો ફોન ટેકનિકલ આસિસ્ટન્ટ માટે વપરાય છે.

તેનો ઔદ્યોગિક શિક્ષણ વિજ્ઞાન આરોગ્ય તથા સમાજ કલ્યાણ ની દરેક પ્રવૃત્તિમાં મદદ કરી વિકાસ કરવાનો છે.

3.વિશ્વ બેંક

વિશ્વ બેંકો એ યુનાઇટેડ નેશનલ ની સ્પેશિયાલ એજન્સી છે.જે યુનાઇટેડ નેશનના મેમ્બર દેશોને જે ઓછા વિકસિત છે તેઓને આર્થિક મદદ કરી લોકોનું જીવન ધોરણ ઊંચું લાવવામાં મદદ કરે છે. લોડ ઓફ ગવર્નર તેના સંચાલક છે ખાસ કરીને દેશને આર્થિક રીતે સધર થવા માટે જુદા જુદા સરકારી પ્રોજેક્ટ જેવા કે ઈલેક્ટ્રીક પાવર રસ્તાઓ રેલવે કૃષિ પાણી પુરવઠા શિક્ષણ કુટુંબ નિયોજન વગેરે પ્રોજેક્ટ ચલાવવા લોન પૂરી પાડે છે સાથે સાથે who ના પ્રોગ્રામ જેવા કે આરોગ્ય લગતા વાતાવરણ સ્વચ્છતા ને લગતા વિશ્વા આહાર મદદ કરે છે.

4.fao (food and agricullure ornization)

Fao તેનું હેડ ક્વાટર રોમમાં આવેલું છે અને આની સ્થાપના 1948 માં થાઈ.

5.danida – હેડ ક્વાટર જીનીવામાં

6.internatiol red crose ( રેડ ક્રોસ ) સ્થાપના 1858 હેનરી હુન્નર.

7.v. S. A. I. D. (United state agency for intinational developments ) 1952માં

8:.યુનેસ્કો :લોકોને અંદર મિત્રાચારીના સંબંધો વધારવા માટે આ સંસ્થા 1945 ના શરૂ કરી. આ સંસ્થાઓએ નક્કી કરીએ કે લોકોને એજ્યુકેશન વિકસાવવામાં આવે તો નીચે ના ધ્યેયો નક્કી કરવા સંબંધો સારા બને આ વિસ્તારને પૂર્ણ કરવા 1953 માં નીચેના ધ્યેયો નક્કી કર્યા.

ધ્યેયો

વધારે સ્કૂલ બનાવી અને તેમાં સગવડ આપીવી.

સ્કૂલ માટે શિક્ષકોને તાલીમ આપવી.

જુદા જુદા દેશોના લોકો સાથે મિત્રતા કેળવવી તથા જાળવવી તે વિશેનું શિક્ષણ આપવું.

રીસર્ચ પ્રોગ્રામ કડવા તથા આયોજન.

દરેક જગ્યાએ એક સરખા હોવા જોઈએ જેવા કે

દરેક એજ્યુકેશન લેવાનો હક

પ્રાથમિક શિક્ષણ મફત મળવું જોઈએ

પ્રાથમિક શિક્ષણ ફરજિયાત હોવું જોઈએ

હોસ્પિટલ પૂરતી હોવી જોઈએ

દરેક જગ્યાએ ગટર અને રસ્તાઓની યોજનાની રચના થવી જોઈએ

ઉદ્યોગ સ્થાપવો જોઈએ અને જેથી દરેકને રોજગારી મળી રહે.

માનવીનું જીવન ધોરણ ન્યાય વાળું હોવું જોઈએ.

દરેક વ્યક્તિને પોતાના દેશમાં મોત આપવાનો અધિકાર હોવો જોઈએ.

9.colombo :જાન્યુઆરી 1950 કુલ 26 મેમ્બર હતા ઓસ્ટ્રેલિયા જાપાન ન્યૂઝીલેન્ડ યુએસ (યુનાઇટેડ કિંગડમ) ચાર દેશના હતા મુખ્ય હેતુ કૃષિ અને ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રે દેશનો વિકાસ થાય.

10.ilo ( ઇન્ટરનેશનલ લેબર ઓર્ગેનાઈઝેશન ) :હેડકવાટર જીનીવામાં આવેલું છે. ઈસવીસન 1929 માં સ્થાપના થઈ.

11.Care ( ઓપરેટીવ આસિસ્ટન્ટ એન્ડ રીલીફ ઓવરીવેર ) :સ્થાપના 1945 માં થઈ ૧૯૬૧માં મધ્યાન ભોજન ની શરૂઆત થઈ.

Who (world health ઓર્ગેનાઇઝેશન )

7 એપ્રિલ 1948ના રોજ who ની સ્થાપના થઈ. તેનું મુખ્ય મસ્તક સ્વીઝરલેન્ડમાં આવેલું જેની પાસે અત્યારથી 7 મી એપ્રિલ વિશ્વઆરોગ્ય દિન તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ માટે સમગ્ર વિશ્વમાં પડતી કોઈપણ એક આરોગ્ય સમસ્યા પસંદ કરવામાં આવે છે અને દર વર્ષ નવું તેમ સૂત્ર બહાર પાડવામાં આવે છે.

હેતુઓ

બધા જ લોકોનો આરોગ્ય ધોરણ ઉંચામાં ઉંચુ હોવું જોઈએ.

હેલ્થ ફોર ફોર બાય 2000 ad

માણસને તંદુરસ્તી ચારી હોવી જોઈએ મૂળભૂત હક છે.

તેમાં રીત રિવાજ ધર્મ રાજકીય અવરોધો આર્થિક પરિસ્થિતિ તેમજ સામાજિક પરિસ્થિતિ નફરત રૂપ ન હોવી જોઈએ.

અને તેની આરોગ્ય ની વ્યાખ્યા who એ આપેલી છે.

કાર્યો:આ સસ્તા નું કાર્યક્ષેત્ર ઘણું વ્યાપક છે.વિશ્વના પાંચ ખડ શારીરિક અને માનસિક યાતના ભોગવતા લોકોને તેમની મુશ્કેલીમાંથી કાયમી માટે બચવા જુદી-જુદી પ્રવૃત્તિ કરે છે. સંશોધન તાલીમ અને આરોગ્યના વિવિધ શાસ્ત્રોમાંથી રોગોનું વચ કરવું એક ભાગીરથી કાર્ય આ સંસ્થાએ 1946થી શરૂ કર્યું છે.

1. રોગના અટકાવવાના નિયંત્રણ નું કાર્ય :- રોગના કાબુમાં લાવવા અને અટકાવવા પ્રયત્ન કરે છે જેના ખાસ કરીને કેન્સર ડાયાબિટીસ હૃદય રોગ દાંત રોગ વગેરે

2.આરોગ્ય સેવાઓ મજબૂત કરવી:- દરેક રાષ્ટ્રમાં પોતાની વ્યક્તિઓ અને આધુનિક સાધનો પૂરી પાડી તેમજ તેની સેવાઓ માટે કાર્યકર્તને તાલીમ આપીશ આરંભ સેવાઓ મજબૂત કરે છે.

3. કૌટુંબિક આરોગ્ય જાળવવું :- ઈસ 1970 પછી who પોતાના કાર્યક્રમમાં કૌટુંબી આરોગ્ય અને મહત્વ આપ્યું છે.જેમાં mch સેવાઓ ક્લિનિક સેવાઓ પોષણ આહાર કેન્દ્રો અને આરોગ્ય શિક્ષણ દ્વારા કુટુંબનું આરોગ્ય જળવાઈ રહે તે માટેના પ્રયત્નો શરૂ કરીએ.

4. વાતાવરણીય સ્વચ્છતા :- અતિવિક્ષિત દેશોમાં વાતાવરણની સ્વચ્છતા જળવાઈ રહે તેના ધોરણ ઊંચું માટે પ્રયત્નો શરૂ કર્યા.

• કેન્દ્ર સરકારે પોતાની સલાહ શોષણ દ્વારા લોકોનું આરોગ્ય જળવાઈ રહે તે માટે સ્વચ્છ હવા પાણી અને ખોરાક મળી રહે.
• નોકરી કરવાના સ્થળોએ મિલોએ ફેક્ટરીઓએ ફેક્ટરીઓમાં સંરક્ષણ મળી રહે તે માટે પ્રયત્ન કરીએ.

5. આંકડાકીય માહિતી :-
   જુદા જુદા દેશોમાંથી વિવિધ આંકડાકીય માહિતી મેળવવી તેને તારવી તેનો અભ્યાસ કરી મરણ પ્રમાણમાં માનવીનું પ્રમાણ વગેરેમાં ઘટાડો કરવા પ્રયત્ન કરે છે અને માનસિક મેગઝીન બહાર પાડે છે.

6. સંશોધન :-
   Who સંસ્થા સંશોધન કાર્ય કરતી નથી પણ બીજા દેશોની સંસ્થાને સંશોધન કાર્ય માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે અને સરકાર આપે છે જેથી લોકોને થતી પદ્ધતિથી કાબુમાં લાવી શકાય.
7. આરોગ્યનો સાહિત્ય તેમજ માહિતી પૂરી પાડવી
   Who ની લાઇબ્રેરી તેના ઉપગ્રહ સમાન ગણાય છે જેના દ્વારા માહિતી દરેક દેશો સુધી પહોંચાડવાનું કાર્ય કરે છે.
8. અન્ય સસ્તા માટે સહકાર :-
   who યુનિસે તથા બીજા યુનાઇટેડ નેશન એજન્સી સાથે સહકારથી કાર્ય કરે છે જેમાં હેલ્થ ફોર ઓલ બાય 2000ad ધ્યેયને પહોંચી વળવાનો ગોલ નક્કી કર્યા છે.

Who નું સ્ટ્રક્ચર

1.world health usenbaly

Who હું આ કાર્ય કરતું અંગ છે આની રચના સભ્ય દેશોના પ્રતિનિધિત્વઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે એસેમ્બલીના વર્ષમાં એક વખત મીટીંગ ભરાય છે જેના આર્થિક અને આરોગ્ય ને લગતી નીતિઓ નક્કી કરવામાં આવે છે તેમાં અગાઉની કામગીરી રીવ્યુ આવે છે.

2. એક્ઝિક્યુટિવ બોર્ડ એક્ઝિક્યુટિવ બોર્ડમાં 30 સભ્યો હોય છે જેમાં જેવો બધા તેમના વિષયમાં નિષ્ણાત હોય છે દરેક મેમ્બર દરેક રીજીયન્સ ઈલેકટેડ થયેલ હોય છે એક્ઝિટિવ બોર્ડની મીટીંગ વર્ષમાં બે વખત મળે છે દર વર્ષ 10 સભ્યો રિન્યુ કરવામાં આવે છે આ બોર્ડનું મુખ્ય કાર્ય વર્ડ હેલ્થ અને એસેમ્બલી એ મંજૂર કરેલ ના નિર્ણયો અને નીતિઓને અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકવાનું છે આ બોર્ડને કટોકટીના સમયમાં યોગ્ય પગલાં લેવાની સત્તા હોય છે દાંત હેપી ડેમિક પુર અર્થવેક વગેરે.

3.Who સેક્રેટરી એટ

આ સંસ્થાનું મુખ્ય કાર્યાલય જીનીવામાં આવેલું છે આ મુખ્ય વહીવટ કરતા જનરલ who તરીકે ઓળખાય છે જે વિશ્વના જુદા જુદા ભાગોમાં શાખાઓ છે who ની શાખાને છ વિભાગમાં વહેંચાયેલી છે ભારત દેશની એશિયામાં આવેલ છે તેની સાઉથ ઇસ્ટ રિજીયન કહેવાય.

13.unisafe ( યુનાઇટેડ નેશન ઇન્ટરનેશનલ ચિલ્ડ્રન ઇમરજન્સી ફંડ )

હાલમાં સંસ્થા યુનાઇટેડનેસનલ ચિલ્ડ્રન તરીકે ઓળખાય છે. આ એપ ઇન્ટરનેશનલ હેલ્થ એજન્સી છે તે બાળકો ને લગતી આરોગ્ય સેવાઓ પૂરી પાડે છે આ સંસ્થાની સ્થાપના ૧૯૪૬માં થઈ 1953માં બાળકોની તાત્કાલિક સેવા આપ્યા બાદ તેનું નામ યુનિસેફ રાખવામાં આવ્યો તેનું હેડ ઉપાડતા મુખ્ય મથક અમેરિકામાં છે.

ભારતમાં તેની શાખાઓને ઓફિસનીઓ દિલ્હીમાં આવેલી છે યુનિસેફ who અને fao સાથે મળીને કાર્ય કરે છે શરૂઆતમાં એ મેલેરિયા ટીબી વિનેરિયલ ડીસીઝ જેવી સંસ્થાઓએ હલ કરવામાં મદદ કરી ત્યારબાદ દરેક સભ્યો દેશમાં એનવાયરમેન્ટ સેની.ટેશન જેવી સમસ્યાઓ હોલ કરવા આરોગ્ય કેન્દ્ર ઊભા કર્યા અને આરોગ્ય શિક્ષણ માટે વ્યવસ્થા કરી.

આ સંસ્થા માતા તેમજ બાળકના આરોગ્યનો વધારે મહત્વ આપે છે ફક્ત આરોગ્યને પોષણને લગતુ જ નહીં પરંતુ બાળક એક વ્યક્તિ તરીકે દેશને મદદરૂપ થાય તે માટેના કાર્ય કરે છે.

બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી નિસહાય થયેલા બાળકોના ઉત્કર્ષ અને સારવાર માટે આ સંસ્થા અસ્તિત્વમાં આવી આ સંસ્થાઓમાં સંચાલન માટે 1950 સુધી ભંડોળ ભેગો કરવામાં આવ્યો કોઈ પણ ભેદ રાખ્યા સિવાય અવિકસિત દેશના બાળકો માટે ફનડ નો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો આ સંસ્થા સ્વતંત્ર નથી યુનાઇટેડ નેશન દ્વારા તેનું સંચાલન થાય છે 90 દેશો તેના રાજ્યો છે વર્ષમાં એક વખત તેની કમિટી મીટીંગ ભરાય છે સંસ્થાને ખર્ચ સ્વેસિક રીતે મળેલ ખાડામાંથી કરવામાં આવે છે.

યુનિસેફ ના હેતુઓ

માતા અને બાળકની તંદુરસ્તી જાળવવી

માતાને બાળકને થતા રોગો અટકાવવા

મલેરિયા તથા sit અટકાવવા

ખોરાકને અસર અને શિક્ષણને લગતા પ્રશ્નો ઉકેલવા.

યુનિસેફ ના કાર્યો

યુનિસેફ ઇન ઇન્ડિયા

1.educatin

ભારતમાં સાયન્સના ટીચિંગને ઇમ્પ્રૂ કરવા સાયન્સ લેબોરેટરી એન્વીમેન્ટ સાધનો લાઇબ્રેરી બુક્સ એવી aids વગેરે સંસ્થાઓને પ્રોવાઇડ કરે છે.

2.health

રૂરલ હેલ્થ સર્વિસ ડેવલોપ કરવા માટે મદદ કરે છે જેમાં phc કોમ્યુનિકેબલને ડિસીઝ કંટ્રોલ કરવા જેવા કે ટીબી મલેરિયા વિનેરિયલ ડિસીઝ લેપ્રસી વધારવામાં મદદ કરે છે.

આ ઉપરાંત મેડિકલ એજ્યુકેશન એન્ડ ટ્રેડિંગમાં મદદ કરે છે.યુની સેફ ઇન્ડિયામાં beg વેક્સિન પ્રોગ્રામ શરૂઆત થી સપોર્ટ કર્યા છે તથા ડીડીટી પ્લાન્ટ નાખવા ડોનેશન આપ્યું ઓમ્બે જાડેરી પ્લાન્ટમાં તથા મદ્રાસમાં પીડિયાટ્રીક સેન્ટર ખોલવા મદદ કરેલી છે ઘણી મદદ કરેલી છે તેનું લીસ્ટ થઈ શકે તેમ નથી.

3.ન્યુટ્રીશન

બાળકના આરોગ્યને પોષણ સ્તર સુધારવા unisift મીલી પાવડર ડોનેટ કરે છે મુંબઈ ગુજરાત મૈસુર યુપી બેસ્ટ બંગાળ આંધ્રપ્રદેશ અને સાધનો પણ સપ્લાય કર્યા છે.

4.water supplay

તાજેતરમાં ગ્રાઉન્ડ વોટર એક્સ્ટલોરેશન માટે યુનિસેફ સાધન અને સહાય પૂરી પાડે છે.

5. સોશિયલ વેલ્ફેર ફેમિલી પ્લાનિંગ પ્રોગ્રામ અને Anm નો ટ્રેનિંગમાં યુનિટ મદદ કરે છે. હાલમાં વર્ષમાં યુનિસેફની નીચેના ડેમટસ પૂરી પાડે છે.

1.primony health care
2.health for all by 2000ad
3 યુનિવર્સલ સાઇડ ઇમ્યુનાઈઝેશન

4. પ્રમોશન ઓફ ગ્રોથ ચાર્ટ
5. બ્રેસ્ટ ફીટીંગ
6. ઓરલ હાઇડ્રેશન થેરાપી
7. સાઈડ એમ ડેવલપમેન્ટ બાળકોની તંદુરસ્તી સારી મળે તે માટે કાર્ય કરે છે તેના માટે યુનિસેફ ફોર સ્ટેજ નક્કી કરાય.

1.grawth મોનેટરીનગ :- બાળકનો સારી રીતે વિકાસ થયો છે કે નહીં તે માપવા માટે ગ્રોથ ચાટ ભરવો

2.ઓરલ( રીહાઇડ્રેશન થેરાપી ):
જેમાં સાઇડ અને મોડરેટર ડી હાઈડ્રેશન માટે રીહાઇડ્રેશન ort આપવી.

3.immunazatition :-
પ્રભુ સામે રક્ષણ

Note
G-growth monitaring
O- ઓરલ રીહાઇડ્રેશન થેરાપી
B-breast feeding
I- એમ્યુ નાંઇસન્સ

14.unesco ( યુનાઇટેડ નેશન એજ્યુકેશન સાયન્ટિફિક કલ્ચર ઓર્ગેનાઈઝેશન )

બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી દુનિયામાં વ્યાપેલી અવ્યવસ્થા દૂર કરવા 1946 માં ફ્રાન્સમાં આવેલ પેરિસના સંસ્થાની સ્થાપના થઈ જેમાં શિક્ષણ દ્વારા એક બીજા દેશોની સંપર્ક સાચુ અને આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ સ્થાપિત ઈસવીસન 1953 પછી ભારત સાથે આ સંસ્થાના સંબંધો વિકાસ પામ્યા છે 44 દેશો સંસ્થાના સભ્ય છે.

હેતુઓ

આ સસ્તાનો મુખ્ય હેતુ દરેક દેશનું શિક્ષણ સંસ્કૃતિ અને વૈજ્ઞાનિક વિકાસ થાય તેવી યોજના ઘટાડવાનો છે. આ સંસ્થા પછાત દેશોમાં ફરજિયાત શિક્ષણ માટે મદદ કરે છે ઇસવીસન 1952માં અરબસ્તાનમાં અરબો ના બાળકો માટે સ્કૂલો ખોલવામાં આવવી. આંતરરાષ્ટ્રીય લેવલે અભ્યાસનું સ્તર સરખું કરવા પ્રયત્ન કર્યા સહસ્થાને સ્થાપના કરતા પહેલા માનવીને ક્યાં ક્યાં હકો છે તે બહાર પાડ્યો અને દરેકને મેળવી જોઈએ.

Human right

દરેકને શિક્ષણ મેળવવાનો હક છે.

પાયાનું શિક્ષણ મફત હોવું જોઈએ

પાયાનું શિક્ષણ ફરી જાત હોવું જોઈએ.

હોસ્પિટલ બંધ થવી જોઈએ.

માર્ગ અને સિંચાઇ યોજના હોવી જોઈએ.

ઔદ્યોગિક સંસ્થાઓ સ્થાયી ઉદ્યોગ વિકસાવવા જોઈએ.

યોગ્ય જીવન ધોરણથી જીવનનો દરેક માનવ જાતને હક છે.

દરેક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ નો હક છે.

પોતાના દિવસ અને રાજ્ય માટે મત આપવાનો અને તેમના ભાગીદારી થવાનો છે.

આર્ટ અને સાયન્સના લાભ દરેકને મળવા જોઈએ જેમાં માતૃભર આ રીતે સેવાઓનું લેવલ દુનિયામાં દરેક દેશો લાવવો ઉંચુ લાવવું.

1959માં આ સંસ્થાને યુનાઇટેડ નેશન એડ ની સ્થાપના કરી તેમાં ફંડ ભેગું કરીને વિકસિત દેશોને જ્ઞાન પોટલીયા અને સૂચનો આપવા માટે મદદ કરશે જેનાથી માનવ જાતના વિકાસ થશે.

Red cross socilaly (rcs)
ઈસવીસન 1963 માં યુરોપના આંતરરાષ્ટ્રીય રેડ કોર સોસાયટીની સ્થાપના થઈ અને તેની મુખ્ય ઓફિસ જીનીવાજી રાખવામાં આવી.

આ સંસ્થાનો મુખ્ય હેતુ લડાઈમાં ગવાયેલા સૈનિકોની સારવાર કરવી તેવો હતો ત્યારબાદ દરેક દેશ સ્વચ્છતા એ તેને સભ્ય બન્યા અને લોકોને માંદગી સારવાર આપી સાથે લોકોને સંતોષ માટે પણ આ સંસ્થા બીજી પણ મદદ કરવામાં લાગે જેમ કે.

-narsing school
-post basec nursing school er college
-nursing na spesial caurces

આગળ સ્ટડી કરવા માટે school arship

ત્યારબાદ દરેક દેશોમાં નાના પાયા ઉપર સોસાયટીની સ્થાપના કરાય ભારતમાં રેકોર્ડ સોસાયટી સ્થાપના ઇસવીસન 1920માં થઈ તેનું મુખ્ય મથક દિલ્હી રાખવામાં આવ્યો અને તેનું નાજ ઇન્ડિયા રાખવામાં આવ્યું આ સંસ્થાની શાખાઓ ભારતમાં દરેક રાજ્યમાં અને દરેક જિલ્લાના પર ચાલી રહે છે.

કાર્યો:
માંદા અને ધોવાયેલા સૈનિકોની સારવાર કરવી.

સ્વૈચ્છિક રક્તદાન કરવા માટે લોકોને તૈયાર કરવા.

ભારતના કેદી જવાનોની સંખ્યા રાખવી.

દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારમાં અને ખોરાકના પૂરા પાડવા.

બંધી જગ્યાએ સર્વિસ કરતા લોકોને મેડિકલ સારવાર આપે અને પ્રાથમિક સારવાર પણ આપતી.

મેળવવો ધાર્મિક ઉત્સવ અને તહેવારો લોકોના સમૂહ સાવર આપવી.

એકેડેમી દરમિયાન પ્રોગ્રામમાં મદદ કરવી તથા ઇન્સ્યુલાઈઝેશન પ્રોગ્રામ ગોઠવો.

હેલ્થ એજ્યુકેશનના પ્રોગ્રામ ગોઠવવા.

ફેમિલી પ્લાનિંગ નું કાર્ય કરવું.

કુદરતી આકૃતિમાં સબડાયેલા દુષ્કાળ વિસ્તારમાં મદદ કરવી.

લોકોના સ્વાસ્થ્ય માટે કાર્ય કરતી સંસ્થાઓને મદદ કરવી.

દા ત ટ્રસ્ટની હોસ્પિટલ નર્મદા હોસ્પિટલ અને પ્રથમ.

માતૃભા કલ્યાણ કેન્દ્રમાં કામ કરવા માટે અને દૈન ટ્રેનિંગ માટે મદદ કરવી.

સ્કૂલમાં બાળકોને સારા નાગરિક બનાવવા માટે મદદ કરે છે.

રોકેલર ફાઉન્ડેશન :
કોલકાતામાં ઓલ ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટયૂટ ઓફ આઈજે એન્ડ પબ્લિક હેલ્થ ની સ્થાપના કરેલ છે.

યુરોપિયન કમિશન

ફોડે ફાઉન્ડેશન
-ઓરિએન્ટસ ટ્રેનિંગ કોર્સ( નિરીક્ષણ દ્વારા તાલીમ આપી )

• રિસર્ચ કર્મ એક્શન પ્રોજેક્ટ ( સંશોધનનું પ્રમાણ ઓછું હોય )કાર્ય વધુ.
• પાયલોટ પ્રોજેક્ટ ઇન રોલર હેલ્થ સર્વિસ ( ગાંધીધામ તમિલનાડુ )
• એસ્ટેબ્લીસમેન્ટ ઓફ nihae
• વોટર સપ્લાય એન્ડ ડ્રે નેજ સ્કીમ (રૂરલ વિસ્તારમાં પાણી પહોંડવું.
• family planning (કુટુંબ નિયોજન )

નેશનલ હેલ્થ એજન્સી ( ભારતીય આરોગ્ય સંસ્થાઓ )

ભારતીય રેડ ક્રોસ સોસાયટી :

રીતે રેડ ક્રોસ સંસ્થાની સ્થાપના 1920માં થઈ આખા ભારત દેશમાં હાલમાં તેની ૪૦૦ જેટલી શાખાઓ આવેલી આ સંસ્થા…..

• રોગોના અટકાવ
• હેલ્થ પ્રમોશન
• ખાસ કરીને કુદરતી આકૃતિમાં લોકોને રાહત મળે તે માટેનું કાર્ય કરે છે.

લોકોને દુઃખ ઓછું કરવું આરોગ્ય સુધારવું અને રોગ અટકાવે તે છે.

• રિલીઝ વર્ક ( રાહત નું કાર્ય )
• મિલ્ક એન્ડ મેડિકલ સપ્લાય ( દવા અને દૂધની સપ્લાય )
• અંડ ફોર્સ ( સ્ટાફનો પ્રોવાઇડ )
• મેટર્નલ એન્ડ કેલ્ડ વેલકેર સવિસસ (માતા અને બધા કલ્યાણ )
• ફેમિલી પ્લાનિંગ (કુટુંબ નિયોજન માટેની સેવાઓ )
• બ્લડ વેન્ક એન્ડ ફસ્ટ
• એઈડ (બ્લડ બેકની સ્થાપના કરે છે.)

ભારત સેવક સમાજ
. કસ્તુરબા મેમોરિયલ ફૂડ ( કસ્તુરબા ની યાદ માં )
.લાયસન્સ કલ્બ
.રામકૃષ્ણ મિશન
.હિન્દુ પુષ્ઠ નિવારણ સંઘ ( રક્તપિતના લોકોને સેવા આપો )

ટ્યુબર ક્લોસીસ એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા (tb ને સાવર કરવામાં આવે છે.)
. ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ફોર ચાઈલ્ડ વેર ફેર ( બાળકના કલ્યાણ માટે કામ કરે છે )
. ફેમેલી પ્લાનિંગ ઓસેસીએશન ઓફ ઇન્ડિયા
. ઓલ ઇન્ડિયા વુમન્સ કોન્ફરન્સ ( પછાત મહિલાનું કાર્ય )
. ઓલ ઇન્ડિયા બ્લાઇન્ડ રીલીફ સોસાયટી ( અંધાપામાં રાહત )
. પ્રોફેશનલ બોડીસ
. ધ સેન્ટ્રલ સોશિયલ બોર્ડ( સામાજિક સેવાઓ પૂરી પાડે )

Referral services:

Introduction :
દર્દીને રિફર કરવાની સારી પ્રથાને પાયાની આરોગ્ય સંભાળ માટેનો અગત્યનો ભાગ કારણ કે કે ગ્રામીણ માટેનો વિસ્તાર સુધી આરોગ્ય સેવાઓને વિસ્તારમાં આવેલ છે. ગ્રામ્ય વિસ્તારની પ્રથમ સંસ્થા યુનિટી પેન્શન લઈ જતા ભાગ્યે સત્ય બરડી શકે છે.

ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં ઝડપથી ચાલી શકે તેવા વાહનો ઓછા હોય છે.

તે વિસ્તારમાં રસ્તા કાચા તથા ખાડા ટેકડા વાળા હોય છે.

સંદર્ભ સેવાઓનું માળખું આપણા દેશમાં પૂર્ણપણે બન્યા કે પરિસ્થિતિને સમજીને તરત જ રિફર કરવાની સૂઝ પડે છે.

સંદર્ભ સેવાઓ :
સંદર્ભ સેવાઓ એટલે એવા પ્રકારની કે જે જેમાં પાયાના આરોગ્ય કર્મચારી દ્વારા ગ્રામ્ય કક્ષાના દર્દી પ્રથમ સ્તરના યુનિટ સુધી જેમ બને તેમ ઝડપી પહોંચાડી શકે અને તેને તરત સેવા મળી રહે તેને પ્રાઇમરિ હેલ્થ કેરમાં મુખ્ય કરોડરજ્જુ ગણાવેલ છે.

સંદર્ભ સેવાઓનું મહત્વ :
ગ્રામ્ય કક્ષા સુધી આરોગ્ય ની ઝડપથી સેવાઓ મળી રહે.

દર્દીને તાત્કાલિક સેવાઓ તરત જ મળી શકે તે તેમજ જીવનદાન મળી શકે.

નદીને મળતી પાયાની આરોગ્યની સેવાઓની ગુણવત્તા નક્કી કરવા માટેનું અગત્યનું સાધન છે. જેથી જે તે કુદરતને સેવાઓની જરૂરિયાતવાળાને પૂરી સત્સંગ અને ગુણવત્તા ખબર સેવામાં જરૂર વખતે સારવારની મળી રહે જોઈએ.

આવી સેવાની બીમારી વધતી અટકાવી શકાય તથા બીમારીને ખર્ચ વધારવો અટકાવી શકાય તે માટે

દર્દીનો કૂકડો વધુ ન્યાય મળી રહે તે માટે જરૂરિયાત ઊભી થાય તેવી નિષ્ણાંતની સેવાઓ માટે જિલ્લાની લેવલની હોસ્પિટલ વહેલી તકે મોકલી આપો.

સુલોભનો તથા સાધન ના પ્રકાર :
સંદર્ભ સેવાઓના સર્વ કરી શકાય તે માટે સેવાનો મોકલનાર સેવાથી દર્દીને સેવારો વચ્ચે એકાગ્રતા જળવાય તે માટે નીચેના સાધનો પણ કામે લગાવવામાં પડે છે.

રેફરન્સ સ્લીપ:
સંદર્ભસેવા માટેની સાકળ ગણાય છે. મોકલનાર તથા સ્વીકારનાર માટે મહત્વનો સંદેશ હોય છે. દર્દીને રીફર કરતી વખતે દર્દી આપણા આવેલ સારવારની જાણકારી માટે લખી આપનારી પહોંચી હોય છે. જેમાં નીચે મુજબ માહિતી ભરવામાં આવે છે જેથી ત્રણ નકલ બનાવવામાં આવે છે જેથી ફોલો ઓફ થઈ શકે છે.

1 દર્દીનું પૂરું નામ તથા સરનામું
2 દર્દીનું પરિસ્થિતિનું વર્ણન
3 કોઈપણ જે તે સારવાર આપવામાં આવી હોય તેવી સંપૂર્ણ માહિતી જે તે સ્થળે આવ્યો સમય તથા રિપોર્ટ સમય અને પરિસ્થિતિ માથે ફેરફાર.

• સાધનિક પૂછવાનું વાળંદ વોમેડી સેમ્પલ પેડ ઇંચ
• રીફર કરનાર નું નામ તથા હોદો અને તેની ટૂંક સહી.
• પેપર ક્યાં કરવાનું છે તેના વડાને સંબોધન કરવું
• તારીખ વાર સમય નાખવા

વાહન :
દર્દીને મોકલવા માટે વાહનની સગવડ જરૂરી છે તે માટે ગામમાં કોઈ વાહન હોય તેની માહિતી પણ નંબર વગેરેની જાણકારી હોતી આવશ્યક છે. સાથો સાથ માલિકને મળીને આવી સેવાઓ માટે જવાબદારી અર્ચા કરવાની અને તેને તૈયાર કર્યો.

મની મેટર :
સંદર્ભ સેવા માટે દર્દીને લઈ જવાનું થાય તો સામાન્ય ખર્ચ થઈ શકે છે તેનામાં સગા સાથે ચર્ચા કરતી અને નાણાની જોગવાઈ રાખવા સમજાવું.

ફોલો અપ :
શક્ય હોય તો દર્દી સાથે જવું અથવા જાણકાર વ્યક્તિને કાર્યકર્તા સાથે મોકલવો જેથી રસ્તામાં દર્દીને સંભાળ લઈ શકે અને પાછળની પણ સંભાળ લઈ શકે.

નિષ્ણાંત હાજરી :
દર્દીને રિપોર્ટ કરતી વખતે મોકલનારે એ ધ્યાનમાં રાખો કે જે કારણથી મોકલવામાં આવ્યું હોત રહ્યો છે. તેને લગતા દાતા ટ્રાન્સફર લઈ ઓલ્સત્રેથી સીયન.

દવા સામગ્રી :
કે તેને લગતી દવાઓ મળી શકે છે કે? દા ત એ પી એચ ના કેસના લોહીની સગવડ મળી રહે છે. કે કેમ? એ પી એચ એન ટી પાર્ટ એમરેજ.

સંદર્ભ સેવાના સ્ટાફ :
1 ગ્રામ્ય સ્તરે દાયણ બેન સીએનજી સમાજસેવક
2 સબ સેન્ટર લેવલ પીએચડબલ્યુ એ એન એમ પુરુષ આરોગ્ય કાર્યક્રમ
3 પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર એમ ઓ એચ વી એ એન એમ એફ એસ ડબલ્યુ પુરુષ સુપરવાઇઝર
4 સામૂહિક આરોગ્ય કેન્દ્ર એમ ઓ ફિઝિશિયન નો ઓડો સંસ્થાનો વડો કોઈ પણ નિષ્ણાંત.
5 તાલુકા લેવલ મેડિકલ ઓફિસર સંસ્થાના વડા આર.એમ.ઓ
6 જિલ્લા લેવલ નિષ્ણાત આર એમ ઓ રેસીડેન્સ મેડિકલ ઓફિસર
7 સંદર્ભ સેવાઓનું માળખું

સંદર્ભ સેવા આપવા માટે ગ્રામ્ય સ્થળેથી અગન હોસ્પિટલ સુધી નીચે કેન્દ્ર અથવા સંસ્થાઓનું કામ કરતી હોવી જોઈએ.

• સબ સેન્ટર
• પી એચ સી
• એફ આર યુ સામૂહિક આરોગ્ય કેન્દ્ર
• તાલુકાની લેવલની સિવિલ હોસ્પિટલ
• અડદન હોસ્પિટલ
• સ્પેશિયલાઈઝ હોસ્પિટલ
• જરૂરિયાત મુજબ દર્દીને ઉપરોક્ત સેવા કેન્દ્ર ખાતે કરી શકાય છે.

First referal unit (fru):
સામાન્ય રીતે સંદર્ભ સેવા માટે સેન્ટર નક્કી કરેલ હોય છે જ્યાં જરૂરિયાત સેવાઓ મળી શકે છે તેવી સગવડ કરવામાં આવે છે.

1 રીપ્લોર કરવાની પદ્ધતિ સમજાવી રેખાચિત્રો
2 પ્રાદેશિક હોસ્પિટલ
3 મેડિકલ કોલેજ હોસ્પિટલ
4 સ્પેશિયાલિસ્ટ હોસ્પિટલ

સમજણ:
રેખાચિત્રમાં દર્દીને રિફર કરવાની સરળ પદ્ધતિ બનાવવામાં આવે છે. દર્દી પ્રથમ પેટા કેન્દ્રમાં આવે છે. ક્યા પૂરતી ન હોય તો તેને યોગ્ય સાર્વત કથા મળી રહે હોય ત્યાં રિફર કરવામાં આવે છે.

Syllabas :

Organization of se phc. Cho. And district hospital

Organization of health care delivery systin at defferant level

Referal system

Health ogenaies
. introductional :

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન યુનાઇટેડ નેશનલ ઇન્ટરનેશનલ ચિલ્ડ્રન

Who યુનાઇટેડ નેશનલ એજન્સી

Unepa પોપ્યુલેશન એક્ટિવિટી

Unicee ઇમરજન્સી યુનાઈટેડ નેશનલ ડેવલોપમેન્ટ

Undpa પ્રોગ્રામ એક્ટિવિટી એગ્રીકલ્ચર ઓર્ગેનાઈઝેશન

World bank

Fao

Danida દેશી ઇન્ટરનેશનલ ડેવલોપમેન્ટ એજન્સી

European cimmisin યુનાઇટેડ સ્ટેટ એજન્સી ઇન્ટરનેશનલ ડેવલોપમેન્ટ

Red cross ઇન્ડિયન રેડ ક્રોસ સોસાયટી

Usaid

Unesco યુનાઇટેડ નેશનલ એજન્સીસ ઓર્ગેનાઇઝેશન

Colnbo plan કો-ઓપરેટીવ સિસ્ટમ રીલોપ એન્ડ એવરી

Ilo ઇન્ટરનેશનલ લેબર ઓર્ગેનાઈઝેશન

Care

National :

India red cross

India cunsil for child wottore

Family planing crsociation of India

NGOs