1)defination of hypokalemia ( હાઇપો કેલેમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો)
પોટેશિયમ એ મજોર ઇન્ટ્રા સેલ્યુલર કેટાયન છે. હાઇપો કેલેમિયા એટલે કે બ્લડ માં પોટેશિયમ નુ પ્રમાણ નોર્મલ કરતાં ઑછું હોવુ.
normal potassium levels 3.5 to 5.5 meq/liter .
લગભગ બોડીના 98% જેટલું પોટેશિયમ સેલ ની અંદર આવેલું હોય છે.
Nerve ટીશ્યુના ફોર્મેશન માં તથા ગ્લુકોઝનું ગ્લાયકોજનમાં કન્વર્ટ કરતા સમયે પોટેશિયમ એ સેલ ની અંદર એન્ટર થાય છે.
જેવું ટીશ્યુ એ બ્રેક ડાઉન થાય છે ત્યારે પોટેશિયમ એ સેલમાંથી બહાર નીકળે છે. આ મુખ્યત્વે કોઇપણ trauma, ડીહાઇડ્રેશન નો શમાવેશ કરવામા આવે છે.
હાઇપર કેલેમિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં body or blood નુ પોટેશિયમ લેવલ normal level potassium levels કરતા વધી જાય છે.
normal potassium levels 3.5 to 5.5 meq/liter .
In hyperkalemia potassium levels is greater than 5.5meq/liter.
causes/Etiology ( કારણ)
પોટેશિયમ વાળા મીઠાનું વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
બોડીમાં પોટેશિયમ નું intake વધુ પ્રમાણમાં હોય છે અને કિડની એટલા અમાઉન્ટ બોડી માંથી પોટેશિયમ excrete ન કરી શકે તો.
ઓરલી અથવા ઈન્ટ્રા વીનઅસલી પોટેશિયમ સપ્લિમેન્ટેશન નું વધુ પડતું ઉપયોગ કરવાના કારણે.
Acute renal failure.
cronic renal failure.
એડ્રીનલ ગ્લેન્ડ ઈનસફિસિયન્સી.
glomerulonephritis ( ગ્લોમેરુલોનેફ્રાઈટીસ := કિડનીમાં રહેલા ફિલ્ટરિંગ part glomerulus નું ઇન્ફેક્શન અને ઇન્ફલાર્મેશન ને glomerulonephritis કહેવામાં આવે છે).
metabolic acidosis.
rejection of kidney transplant.
Lack of aldosterone.
additions disese.
type 1 diabetes burns.
hemolytic conditions.
rhabdomyolysis
( મસલ્સની ટીશ્યુસ નું બ્રેક ડાઉન થવું)from drugs, alcoholism,coma,or certain infection.
અમુક પ્રકારની મેડીકેશન જેમકે:=
ACE inhibitor,
Potassium cloride,
Heparin,
Captopril,
NSAID,
Use of potassium sparing diuretic ( ex:=spironolactone).
clinical manifestation/ sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
હાર્ટ બીટ ઇરેગ્યુલર થવા,
હાર્ટ રેટ એ સ્લો થવા,
બ્લડ પ્રેશર ઓછું થવું,
nausea,
vomiting,
palpitations,
મસલ્સ twitches થવા તથા crams આવવા.
ડાયરિયા થવા.
કાર્ડિયાક એરીધેમિયા.
Ecg changes.
મસ્ક્યુલર વિકનેસ અને પેરાલાયસીસ થવો.
કન્ફ્યુઝન અને કોમા.
વેન્ટ્રીકયુલર ડીશ રિધ્મિયા અને કાર્ડિયાક અરેસ્ટ થવો.
respiratory failure.
tingling and numbness sensation.
fluid paralysis.
cardiac arrest.
Anemia.
Diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum potassium levels is (greater than)> 5.5meq .
metabolic acidosis-serum pH falls below 7.35 .
ecg changes:=
Elevated T waves,
Widened qrs complx,
Prolong pR interval,
Flattened or absent p waves,
Depressed St segment.
medical management
હાઇપર કેલેમિયા ની ટ્રીટમેન્ટ એ તેના કારણો પર, તથા હાઇપર કેલેમિયાને સિવિયારીટી, અને તેના સિમટોન્સ ઉપર તથા પેશન્ટની ઓવરઓલ હેલ્થ ઉપર આધાર રાખે છે.
પેશન્ટને ડાયટમાં પોટેશિયમ ઓછા પ્રમાણમાં લેવું જોઈએ.
પેશન્ટ નું કંટીન્યુસ કાર્ડિયાક મોનિટરિંગ કરતું રહેવું જોઈએ.
પેશન્ટને પ્રોપર રીતે intra venously fluid કરવું જોઈએ.
પેશન્ટ નું કંટીન્યુઅસ ઇ.સી.જી મોનિટર કરવું જોઈએ.
જે મેડીકેસન એ બોડીમાં પોટેશિયમ નું પ્રમાણ ઓછું કરતી હોય તેવી મેડિકેસન એ પેશન્ટ અને પ્રોવાઈડ કરવી જોઈએ.
જો પેશન્ટને સિવિયર hyperkalemia હોય તો તેને ડાયાલિસિસ પણ કરવું જરૂરી છે.
મેડીકેશન દ્વારા પોટેશિયમ નું અમાઉન્ટ ઓછું ન થતું હોય તો ઇન્ટ્રા વિનસલી કેલ્શિયમગ્લુકોનેટ લોકોને એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું જોઈએ.
પેશન્ટને સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ એ પણ પ્રોવાઇડ કરવું જોઈએ પોટેશિયમ એ cell માં થોડા સમય માટે શિફ્ટ થઈ શકે તે માટે.
પેશન્ટ નું કંટીન્યુઅસલી serum પોટેશિયમ લેવલ ચેક કરતું રહેવું જોઈએ.
એવી મેડીકેશન કે જે બોડીમાં પોટેશિયમનું પ્રમાણ વધારતી હોય તેવી મેડિસિનને ડીસ કંટીન્યુ કરવી જોઈએ.
પેશન્ટને ઇન્ટ્રાવિનસલી 25% અથવા 50% ગ્લુકોઝ અને ઇન્સ્યુલિન એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું જોઈએ પોટેશિયમ એ એક્સ્ટ્રા સેલ્યુલર સ્પેસ માંથી પાછા સેલમાં એન્ટર થઈ શકે તે માટે.
હાઈપર કેલેમિયાની અસરને ઓછી કરવા માટે થોડા સમય માટે ઇન્ટ્રા વિનસલી કેલ્શિયમ એ પ્રોવાઇડ કરવું જોઈએ હાર્ટ અને મસલ્સને પ્રોટેક્ટ કરવા માટે.
પેશન્ટને ડાઈ યુરેટિક મેડિસિન પ્રોવાઇડ કરવી.
nursing care for hyperkalemia
પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ chart assess કરવો.
પેશન્ટની ઓરલી અથવા parental route દ્વારા પોટેશિયમ એ અવોઈડ કરવું.
પેશન્ટની પોટેશિયમ રિચ food લેવા માટે અવોઇડ કરવું ઉદાહરણ તરીકે fruit juice.
પેશન્ટ નું પેઇન લેવલ અસેસ કરવું અને તેને comfort મેઝર્સ પ્રોવાઇડ કરવા.
પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન assess કરવા.
monitor for fluid excess if patient is tacking sodium Bicarbonate.
પેશન્ટના હાર્ટ રીધમ એ ચેક કરવા.
કેલ્શિયમ એ ખૂબ મોસ્ટ એબન્ડન્ટ મિનરલ એ human body મા હોય છે .
આ critical and health માટે ગુડ હોય છે.
IN Body normal calcium level is 9 to 11mg/dl or 4.5 to 5.5 meq/liter.
કેલ્શિયમ એવું મિનરલ છે કે જે મુખ્યત્વે બોન્સ( bones) અને teeth માં રહેલી હોય છે.
99% પણ વધુ કેલ્શિયમ એ બોન્સમાં ( skeleton system )રહેલા હોય છે.
કેલ્શિયમ એ બોન્સ અને ટીથ નું અગત્યનું કમ્પોનન્ટ છે.
કેલ્શિયમ એ nerve ઇમ્પલસીસ તથા મસલ્સના કોન્ટ્રેક્શન અને રિલેક્સેશનમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે અને તેમાં કાર્ડિયલ્સ muscles મા પણ સમાવેશ થાય છે.
કેલ્શિયમ એ blood clotting થવામાં , મસલ્સ અને nerve ફંકશનમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે.
1) define hypocalcemia ( હાઈપોકેલ્શિયમિયાને વ્યાખ્યાયિત કરો).
defination:=
જ્યારે બોડી અને બ્લડમાં પૂરતા પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ નું અમાઉન્ટ ઑછુ હોય તો તેને હાઇપો કેલ્શિમિયા કહે છે.
હાઇપોકેલેમિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બોડીમાં કેલ્શિયમનું લેવલ એ નોર્મલ લેવલ કરતાં ઓછું થાય તો તેને હાઇપો કેલ્શિયમ યા કહેવામાં આવે છે.
Normal calcium level 4.5 to 5.5 meq/ liter , or 9 to 11mg/dl.
( in hypocalcemia the levelof calcium in blood is less than 9mg /dl or 4.5 meq/ liter. )
Etiology/cause ( કારણો)
થાઈરોઈડ ગ્લેન્ડ એ કોઈપણ ડીઝીસ અથવા તો સર્જરીના કારણે ડેમેજ થવાના કારણે અંડરએક્ટિવ ( underactive) હોય.
કેલ્શિયમ આયર્નનું વધારે પડતું બાઈન્ડીંગ થવાના કારણે.
large amount of citrate blood.
hypoalbuminemia ( Albumin લેવલ એ ઓછું થવુ).
alkalosis ( આલ્કોલોસીસ).
hyperphosphatemia( Phosphate નું અમાઉન્ટ વધુ હોવું).
ડાયટમાં પૂરતા પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ ન લેવાના કારણે.
ડાયેટમાં વિટામિન ડી એ પુરતા પ્રમાણમાં ન લેવાના કારણે.
લાંબા સમયથી રીનલ ફેલયોર થવાના કારણે.
gastero intestinal track માં કેલ્શિયમ નું પ્રોપર અમાઉન્ટમાં એબસોર્બસન ન થવા ના કારણે.
ઇન્ટેસ્ટાઈનલ fistula.( ફિસ્ટયુલા એટલે બે ઓર્ગન નું એબનોર્મલ કનેક્શન થવું).
crohn’s disease, ક્રોનિક ઇનફલા મેટરી બોવેલ ડિસિઝ.
પેરા થાઇરોઇડ હોર્મોન તથા વિટામીન ડી ની ડેફિશિયનસી ના કારણે.
severe burns or infection.
ઓસ્ટીઓપોરોસીસ( આ બોનની કન્ડિશન છે કે જેમાં બોન એ વિક અને fragile હોય છે કે જે સરળતાથી બ્રેક ડાઉન થઈ જાય છે).
પેન્ક્રીયાસ( pancreas)નું ઇન્ફેક્શન હોવાના કારણે
કિડની ફેઇલ્યોર.
બ્લડમાં મેગ્નેશિયમનું પ્રમાણ ઓછું રહેવાના કારણે.
અમુક પ્રકારની દવાઓ જેમકે ડાઈયુરેટીક ,ઇસટ્રોજન રિપ્લેસમેન્ટ થેરાપી, ગ્લુકોઝ, કેલ્શિયમ ચેનલ બ્લોકર, ઇન્સ્યુલિન, અને મેગ્નેશિયમ એ હાઇપો કેલ્શિયમની કન્ડિશન કરવા માટે જવાબદાર હોય છે.
વધુ પડતું આલ્કોહોલ પીવાના કારણે ન્યુટ્રીશન adequate અમાઉન્ટમાં લઈ શકાય નહીં તેથી.
biphosphate therapy .
અમુક પ્રકારના લ્યુકેમિયા( blood cancer) અને બ્લડ ડિસઓર્ડર.
ટોક્સિક શોક સિન્ડ્રોમ.
clinical manifestation/ sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
osteoporosis ( બોન્સ એ week અને fragile થઈ જાય છે કે જે ઈઝીલી બ્રેકડાઉન થઈ જાય છે કેલ્શિયમની ઉણપના કારણે).
એન્ઝાઈટી( anxiety) અને ઈરીટેબિલિટી ( irritability).
પેથોજેનીક ફ્રેક્ચર( કોઈપણ પ્રકારની ડીઝિઝના કારણે બોન એ નબળા પડે છે અને તેથી તે સરળતાથી બ્રેક ડાઉન થઈ શકે છે).
ટીટેની( tetany := એ કેલ્શિયમની ઉણપના કારણે તથા પેરા થાઇરોડ ગ્રંથિ ના ઓછી એક્ટિવ રહેવાની કારણે મસલ્સ માં સ્પાઝમ( spasm) આવે છે).
નાકની આજુબાજુ તથા ફિંગરના ટીપ ઉપર ટીંગલીંગ સેન્સેશન( tingling sensation) થાય છે.
હાથ, પગ માં પણ ટીંગલીંગ અને numbness સેન્સેશન થાય છે.
મસલ્સ સ્પાઝમ.
હાર્ટ રેટ એ ઇરેગ્યુલર અને ઈન્ક્રીઝ થાય છે.
નોઝિયા, વોમીટીંગ.
બ્લડ પ્રેસર ઇન્ક્રીઝ થવું.
મેન્ટલ સ્ટેટસમાં ચેન્જીસ આવવા.
ડીપ ટેંડન રિફ્લેક્સીસ હાઈપર એક્ટિવ થાય છે.
ગેસ્ટેરો ઇન્ટેસ્ટાઇલ ટ્રેકની મોટીલીટી વધે છે.
જી .આઈ. ટ્રેક ( G.i. track )ની મોટીલીટી( motility) વધવાના કારણે ડાયરિયા અને એબડોમીનલ ક્રેમ્પસ( abdominal cramps) થાય છે.
કાર્ડિયાક arrhythmias.
લેરીંગોસ્પાઝમ( vocal cord મા spasm થવાના કારણે સ્પીચ માં ડીફીકલ્ટી થવી).
હાઈપોટેન્શન.
સ્કીન એ ડ્રાઈ થવી.
ડર્મેટાઇટિસ( સ્કીનનું ઈનફ્લામેશન).
skin hyperpigmentation.
Chvostek sign( ચ્વોસ્ટીક્સ સાઇન :=
આ sign એ જ્યારે બોડીમાં કેલ્શિયમનું પ્રમાણ એ ઓછા અમાઉન્ટમાં( hypocalcemia) હોય ત્યારે જોવા મળે છે તેમાં જ્યારે કોઈ વ્યક્તિના ગાલ ઉપર તથા કાનની આગળના ભાગમાં ટેપિંગ કરવામાં આવે તો ફેશિયલ muscles એ twitch થાય છે.).
trousseau’s sign( ટ્રાઉસો ચિન્હ :=
આ ચિન્હ એ જ્યારે બોડીમાં હાઈપો કેલ્શિયમિયાની કન્ડિશન હોય ત્યારે જોવા મળે છે.
તેમા carpopedal spasm આમાં હાથના મસલ્સમાં સિવિયર્સ spasm થાય છે.)
ન્યુરોલોજિકલ સીમટમ્સ જેવા કે ડિપ્રેશન, પર્સનાલિટી ચેન્જ, સીઝર, મુવમેન્ટમાં કંટ્રોલ ઓછો રહેવું.
બોડીના મસલ્સમાં સ્પાઝમ આવવી.
Diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum sodium level is less than<8.5 mg/dl.
low platelate counte.
increase parathyroid hormone level.
Ecg shows lengthened Qt interval, Prolong St segment, arrhythmias.
સીરમ પ્રોટીન લેવલમાં પણ ચેન્જીસ આવે છે કેમકે સીરમ કેલ્શિયમ એ Albumin સાથે થોડા પ્રમાણમાં બાઉન્ડ થાય છે.
medical management
જે વ્યક્તિને કેલ્શિયમની ડેફિશયન્સી હોય તે વ્યક્તિ કેલ્શિયમ સપ્લિમેન્ટેશન એ લેવું.
વિટામિન ડી એ પ્રોપર અમાઉન્ટમાં લેવું.
જે વ્યક્તિને એકક્યુટ અથવા સિવ્યર હાઇપો કેલ્શિયમિયા હોય તેને ઇન્ટ્રાવિનસલી કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ અથવા કેલ્શિયમ ક્લોરાઇડ provide કરવું.
કેલ્શિયમ સપ્લિમેન્ટ્સ એ જમિયાના( after meal ) એક થી બે કલાક પછી પ્રોવાઇડ કરવું intestinal absorption ને increased કરવા માટે.
જો પેશન્ટને સીવીયર હાઇપોકેલ્શિયા હોય સાથે કાર્ડિયાક arrhythmias અને ટીટેની હોય તો પેશન્ટની કેલ્શિયમ સોલ્ટ એ તાત્કાલિક પ્રોવાઈડ કરવું.
હાઇપોકેલ્શિમિયા ના ઈનિશિયલ સ્ટેજમાં કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ પ્રોવાઇડ કરવું.
કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ એ 250 or 500 મિલિગ્રામ પર ટેબલેટ mg/tablet કરવું.
પેશન્ટને કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ તથા કેલ્શિયમ ક્લોરાઇડ એ પ્રોવાઇડ કરવું.
જો કોઈ સિરિયસ કન્ડિશન હોય તો patient ને કેલ્શિયમ ક્લોરાઇડ provide કરવું.
hypocalcemia ના initial સ્ટેજમાં કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ provide કરવું.
વિટામિન ડી થેરાપી એ પ્રોપર અમાઉન્ટમાં લેવી.
વિટામીન ડી યુક્ત ફૂડ જેમકે મિલ્ક અથવા ડેરી પ્રોડક્ટ એ લેવું કે જેના કારણે કેલ્શિયમ એ proper રીતે absorption થઈ શકે.
nursing management
પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન અને બ્લડ પ્રેશર ચેક કરવા.
પેશન્ટને ઇન્ટ્રાવિનસલી કેલ્શિયમ એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
પેશન્ટને એરવે અને તેના રેસ્પીરેટરી સ્ટેટસ મોનિટર કરવું.
patient અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને કેલ્શિયમના સોર્સ વિશે એજ્યુકેશન provide કરવુ.
જો પેશન્ટની થાઇરોઈડ અથવા નેકની સર્જરી થયેલ હોય તો પેશન્ટ hypocalcemia ના sign and symptom છે કે નહીં તેનું કેર ફૂલી મોનિટરિંગ કરવુ.
પેશન્ટ ને proper એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
નિશાંતને કામ અને ક્વાઈટ એન્વાયરમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
પેશન્ટનું બેડ એ લો લેવલ રાખવો તથા સાઇડ રેઇલ એ પ્રોવાઇડ કરવી.
પેશન્ટને આલ્કોહોલ અવોઇડ કરવા માટે કહેવું.
પેશન્ટને કેફેઇન ઇન્ટેક અવોઇડ કરવા માટે કહેવું.
સ્મોકિંગ કરવાથી બોડી માંથી કેલ્શિયમનું અમાઉન્ટ ઓછું થાય છે તેથી પેશન્ટને સ્મોકિંગ એ અવોઈડ કરવા માટે કહેવું.
પેશન્ટની પ્રોપર કેલ્શિયમ યુક્ત ડાયટ લેવા માટે કહેવું.
હાઇપરકેલ્શિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બ્લડ અને બોડી માં કેલ્શિયમનું લેવલ એ
11 મિલિગ્રામ / ડેસીલીટર( 11mg/dl ) અથવા 5.5 ઇકવીવેલન્ટ પર લીટર( 5.5 meq/liter) કરતા વધે તો તેને હાઇપર કેલ્શિયમ કહેવામાં આવે છે.
in normal level serum calcium level is( 9 to 11 mg/dl or 4. 5 to 5.5meq/liter).
( in hypercalcemia the level of calcium is greater than > 11mg/dl or 5.5 meq/liter)
Etiology/cause ( કારણ)
ઓવર એક્ટિવ parathyroid gland.
બોન કેન્સરના કારણે bone માથી વધુ પ્રમાણમાં કેલ્શિયમનું રિલીઝ થવું.
ડી હાઇડ્રેશન, Body માથી water લોસ થવુ.
મલ્ટીપલ માયલોમા( multiple myeloma),
મલ્ટીપલ ફ્રેક્ચર,
ઇમમચબીલાઈઝેશન,
ડાઈટ માં વધુ પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ ઇંટેક કરવું.
Prolong bed rest.
વિટામીન D ની વધુ પ્રમાણમાં અમાઉન્ટ ના કારણે કેલ્શિયમનું વધુ ઓબ્ઝોબ્શન થવું.
tumor that destroy bone.
વધુ પડતું કેલ્શિયમ અને વિટામિન ડી ઈન્ટેક કરવું.
repeated transmission with citrated blood.
મિલ્ક પ્રોડક્ટ નું વધુ પડતું consumption કરવું.
chronic kidney failure.
alkalosis.
dietary excessively intake of calcium.
વિટામિન ડી ના કારણે કેલ્શિયમ નું અમાઉન્ટ વધુ absorbed થાય છે.
chronic kidney disease.
use of certain medication such as thiazide diuretic.
inherited kidney or metabolic condition.
clinical manifestation/sign and symptoms .( લક્ષણો અને ચિન્હો)
હાર્ટરેટ વધી જાય છે.
બ્લડ પ્રેશર વધી જાય છે.
મસલ્સ વીકનેસ.
ભૂખ ન લાગવી.
bone pain અને પેથોલોજીકલ ફ્રેક્ચર.
કબજિયાત ( constipation).
vomiting.
એબડોમીનલ પેઇન.
body ache.
બ્લડ ને કલોટ થવાની કેપીબ્લીટી ઓછી થવી.
nausea and vomiting .
બોડી એક( body ache).
વધુ પડતું યુરીન પાસ થવું ( polyuria)અને ખુબ તરસ લાગવી( polydypsia).
થાક લાગવો( lethargy).
કિડનીમાં સ્ટોન્સ( stones ) નું ફોર્મેશન થાય છે અને વેસ્ટ પ્રોડક્ટ એ બોડીમાં જ બિલ્ડઅપ થાય છે.
કન્ફ્યુઝન.
હાર્ટ બ્લોક થવો.
બોલવામાં તકલીફ પડવી.
ખૂબ નિંદર આવવી.
માથું દુખવું.
irritability.
ડિપ્રેશન.
મેમરી એ ઇમ્પેઇરડ થવી.
મૂડ સ્વિંગ થવું.
કન્ફ્યુઝન.
psychosis.
renal stones.
decrease deep tendon reflexes.
coma.
Diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum calcium level is greater than 10.5 mg/dl.
ECG shows sign of heart block. Shortened QT interval and ST segment.
x-ray may reveal the presence of osteoporosis, bone cavitation or urinary calculi.
urinalysis.
પેરાથાઇરોઇડ હોર્મોન એ ઓછું થવું.
sulkowitch urin test shows increased calcium precipitation.
Medical management
જો પેશન્ટની સિવ્યર હાઇપરકેલ્શિયમની કન્ડિશન હોય તો તેને તાત્કાલિક હોસ્પિટલાઇઝેસન કરવાની જરૂર પડે છે.
એવા પેશન્ટ કે જેને સીવિયર અથવા એક્યુટ hypercalcemia ની condition તેને નોર્મલ સલાઈન પ્રોવાઇડ કરી તેનું હાઇડ્રેશન સ્ટેટસ maintain રાખવું.
જે પેશન્ટની nausea , vomiting, polyuria હોય તો તેને નોર્મલ સલાઈન પ્રોવાઈડ કરવું.
જે diuretic મેડિસિન એ લેતા હોય તેવા વ્યક્તિઓને અથવા લેસિક્સ ( frusemide)એ પ્રોવાઇડ કરવું કે જેથી બોડી માંથી કેલ્શિયમનું અમાઉન્ટ એ એક્સક્રીટ થાય.
એવી દવાઓ વો કે જે કેલ્શિયમ ને બાઇન્ડ કરે છે અને તેને બોડી માંથી રિલીઝ કરે છે તેવી દવાઓનો ઉપયોગ કરવો.
પેશન્ટને એમ્બ્યુલાઈઝેશન કરવા માટે કહેવું.
પેશન્ટને પ્લેનટી ઓફ fluids provide કરવા માટે કહેવું.
ક્લાઈન્ટ અને તેના ફેમિલી મેમ્બર્સને રિએશ્યોરન્સ આપવો.
કેલસીટોનીન એ serum સોડિયમ લેવલને ઓછું કરવામાં મદદ કરે છે.
biphosphate એ બોનમાં કેલ્શિયમના અમાઉન્ટને એબસોપ્શન કરવા માટે મદદ કરે છે.
administer glucocorticoids.
dialysis.
Nursing management
પેશન્ટ નું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેઇન્ટેન કરવો.
પેશન્ટને વધુ પ્રમાણમાં ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે કહેવું.
પેશન્ટ ને કહેવું કે લો કેલ્શિયમ ડાયટ ,એ ઇન્ટેક કરવું.
પેશન્ટ ના ક્લાઈન્ટ અને ફેમિલી મેમ્બર્સને રિએસયોરેન્સ કરવો.
પેશન્ટને ફ્લુઇડ ઇન્ટેક વધારવા માટે કહેવું.
જો પેશન્ટનું સીરમ કેલ્શિયમ લેવલ એ 5.5 meq/liter કરતા વધે તો પેશન્ટને કાર્ડિયાક arrhythmias એ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
જો પેશન્ટ એ ડાઇ યુરેટિક અથવા નોર્મલ સલાઈન યુઝ કરતા હોય તો પેશન્ટને હાર્ટ ફેઈલ્યોર ના સાયન અને સિમટોમ્સ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
પેશન્ટ એ ગ્લાયકોસાઇડ એ રીસીવ કરતા હોય તો તેની ટોક્સેસિટી છે કે નહીં તે જોવું જેમકે ભૂખ ન લાગવી, નોઝિયા ,વોમિટિંગ બ્રેડીકારડિયા વગેરે.
જો પેશન્ટના બોન એ વીક હોય તો પેશન્ટને કેર ફૂલી પોઝીશન ચેન્જ કરવી.
જો પેશન્ટ એ બેડ રીડન હોય તો પેશન્ટની પોઝિશન એ વારંવાર ચેન્જ કરવી અને પેશન્ટને રેન્જ ઓફ મોશન એક્સરસાઇઝ કરવા માટે કહેવું.
પેશન્ટ ના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
પેશન્ટનું respiratory status એ assess કરવું.
પેશન્ટના હાર્ટ સાઉન્ડ ચેક કરવા.
પેશન્ટનો વેઇટ એ મેઇન્ટેન થાય તે માટે ફિઝિકલ એક્ટિવિટી કરવા માટે કહેવું.
પેશન્ટને પૂરતા પ્રમાણમાં ફાઈબર રીચ ફૂડ લેવા માટે કહેવું કોન્સ્ટીપેશનને દૂર કરવા માટે.
પેશન્ટને લો કેલ્શિયમ ડાયટ લેવા માટે કહેવું તથા fluid intake લેવા માટે કહેવું.
પેશન્ટને એક્ટિવિટી કરવા માટે કહેવું કે જેથી કેલ્શિયમ એ બોડી માંથી ઓછું થઈ શકે .
Introduction of Magnesium
મેગ્નેશિયમ એસેન્સીયલ કમ્પોનન્ટ છે કે જે 300 જેટલા enzyme ને રેગ્યુલેટ કરે છે કે જે ઘણા બધા બોડી ફંક્શન માટે જવાબદાર હોય છે.
Magnesium એ ઘણા બધા body enzyme માટે cofactor તરીકે વર્ક કરે છે.
Magnesium એ body ના metabolic એક્ટિવિટી માટે અગત્યનો ભાગ ભજવે છે.
મેગ્નેશિયમ એ સ્મૂથ મસલ્સ ના રિલેક્ષેશન માટે જેમ કે bronchial ટ્યુબ્સ ની આજુબાજુ આવેલા muscles હોય,
તથા સ્કેલેટલ મસલ્સ કોન્ટ્રાકશન અને neurons કે જે brain માં આવેલા હોય છે.
મેગ્નેશિયમ એ બોડીમાં હોય તેને એનર્જીમાં કન્વર્ટ કરે છે તથા પ્રોટીનમાં build up થવામા મદદ કરે છે તથા બ્લડમાં કેલ્શિયમના લેવલની મેઇન્ટેન રાખે છે.
મેગ્નેશિયમ એ cardio vascular disease ને prevent કરે છે તથા એ ઇરેગ્યુલર હાર્ટ બીટને પ્રિવેન્ટ કરે છે.
મેગ્નેશિયમ એ હાર્ટ અટેકની પ્રિવેન્ટ કરવા માટે મદદ કરે છે.
મેગ્નેશિયમ એ સ્ટ્રોકની( strock) કન્ડિશનને પ્રિવેન્ટ કરે છે.
(the normal value for serum Magnesium is 1.5 to 2.5 meq/liter ) or (1.8-3.0mg/dl) મેગ્નેશિયમમાં જો
ઈમબેલેન્સ હોય તો તેને હાઇપોમેગ્નેશિયા ( hypomagnasemia)
અથવા હાઇપરમેગ્નેશિયમની ( hypermegnesemia ) કહેવામાં આવે છે.
Hypomagnasemia એ ઇલેક્ટ્રોનિક ડિસ્ટર્બન્સ છે .
કે જેમાં મેગ્નેશિયમ નું એબનોર્મલ રીતે લો લેવલ હોય બ્લડમાં નોર્મલ મેગ્નેશિયમ લેવલ કરતા ઓછુ હોય છે.
(The normal adult values for Magnesium is 1.5-2.5meq/liter.)
(In hypomagnasemia level of Magnesium is (less than) <1.5 meq/liter .)
Etiology/cause ( કારણ)
બોડી માંથી Magnesium એ વધુ પ્રમાણમાં લોસ થવાના કારણે.
ઓછા પ્રમાણમાં મેગ્નેશિયમ નું ઇન્ટેક કરવાના કારણે.
પ્રોટીન કેલરી માલ ન્યુટ્રેશનના કારણે.
ઇન્ટેસ્ટાઈન માં પ્રોપર રીતના absorption ન થવાના કારણે.
માય ન્યુટ્રીશન અથવા ભૂખમરા ના કારણે .
body માથી વધુ પ્રમાણમાં fluid loss થવાના કારણે.
બોડી માંથી વધુ પ્રમાણમાં યુરિન એસ્ક્રિટ થવાના કારણે.
સીવિયર ડાયરિયા.
crohn’s ડીસીઝ.
વધુ પડતું ડાય યુરેટિક આપવાના કારણે.
use of certain medication including amphotericin,
Cisplatin, Aminoglycoside.
gastrointestinal fistula.
રીનલ ડેમેજ.
ostomies.
ટોટલ પેરેન્ટરલ ન્યુટ્રીશન.
એક્સેસિવ યુરીનેશન( polyuria).
આલ્કોહોલિઝમ.
માલએબઝોબશન.
બોડીમાં હાઈ બ્લડ કેલ્શિયમ લેવલના કારણે.
hyperaldosteronism.
Clinical manifestation/sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
positive trousseau’s and chovostek signs.
ભૂખ ન લાગવી.
nausea.
vomiting.
weakness.
apathy.
મસલ્સમાં નબળાઈ આવવી.
paresthesia ( tingling or numbness sensation ).
મુમેન્ટ એ સ્લો તથા involuntary થવી.
hyperirritability,
tetany,
leg and foot cramps.
આચકી આવવી.
ટ્રેમસૅ,
ataxia:= નોર્મલ કોઓર્ડીનેશન ન રહેવું.
carpopedal spasm ( હાથના મસલ્સમાં spasm આવવી).
ડિપ્રેશન.
ઇરીટેબિલિટી.
સાઈકોટીક બીહેવીયર.
આચકી આવવી.
vertical nystagmus( વર્ટિકલ નાઇસટિગમસ := આઈ બોલની ઇનવોલ્યુન્ટરી મુવમેન્ટ થવી.)
કાડિઆક ડીશરીધેમીઆસ.
એક્સ્ટ્રીમ એજીટેશન.
નિંદર ન આવવી( insomnia).
delirium.
ઓડિટરી અને વિઝ્યુઅલ હેલ્યુઝીનેશન.
diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum Magnesium lower than 1.5 meq/liter ( hypomegnesemia),
hypocalcemia,
hypokalemia,
low urin Magnesium and calcium.
low Magnesium in cerebrospinal fluid and muscles.
decrese serum Albumin level.
nuclear Magnesium resonance spectroscopy.
Electrocardiogram may show:=
Medical management
હાઇપો મેગ્નેશિયમિની ટ્રીટમેન્ટ એ તેની ડેફીશયન્સિ આધારે તથા ક્લિનિકલ ઇફેક્ટ ના આધારે પ્રોવાઈડ કરવામાં આવે છે.
ટ્રીટમેન્ટનો ગોલ એ હાઇપોમેગ્નેશિયમિયાના કારણ ને આઈડેન્ટિફાય કરી અને તેને દૂર કરવાનો તથા બોડી મા Magnesium નુ અમાઉન્ટ રિપ્લેસ કરવું તે છે.
જે પેશન્ટને માઈલ્ડ સિમ્ટોમસ હોય તેને ઓરલી Magnesium રિપ્લેસમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવું.
જે પેશન્ટને ખૂબ સિનિયર સાઇન અન સીમટોમ્સ હોય તેને ઇન્ટ્રા વિનસ મેગ્નેશિયમ એ રિપ્લેસમેન્ટ કરવું.
અને જે વ્યક્તિને માઈલ્ડ હાઇપોમેગ્નેશિયા ની કન્ડિશન હોય તેને ડાયટ એ મેગ્નેશિયમ યુક્ત લેવા માટે કહેવું.
Like := green leafy vegetable 🥗,
Nuts( બદામ),
Legumes 🫛( કઠોડ),
Whole grain ( આખુ અનાજ),
Sea food (🍢),
વગેરે જેવું મેગ્નેશિયમ રીચ ડાયટ લેવા માટે કહેવું.
મેગ્નેશિયમ પ્રીપરેશન જેમકે મેગ્નેશિયમ ઓક્સાઇડ એ લેવુ કેમ કે તેમાં વધુ પ્રમાણમાં મેગ્નેશિયમ આવેલું હોય છે.
જે પેશન્ટને સિવ્યર હાઇપો મેગ્નેશિયમયાની કન્ડિશન હોય તેમને ઇન્ટ્રાવિનસલી મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ provide કરવું.( 10 to 40 meq/liter).
જો patient ને Cardiac arrhythmia Obstetrics problem Electrolyte disturbance, Asthma.
વગેરે જેવી કન્ડિશન હોય તો ઇન્ટ્રાવિનસલી મેગ્નેશિયમ સલ્ફેટ provide કરવું.
Nursing management
પેશન્ટની મેગ્નેશિયમ રીચ ફુડ લેવા માટે કહેવું.
પેશન્ટ નું કન્સીયસનેસ લેવલ મોનિટર કરવું.
પેશન્ટ નો breathing પેટર્ન મોનિટર કરવું.
પેશન્ટની E.C.G.માં ચેન્જીસ થાય છે કે નહીં તે ASSESS કરવુ જે વ્યક્તિ એ ડિજિટાલિસ ગ્રુપની મેડિસિન લેતા હોય તેવી વ્યક્તિ મા Ecg changes assess કરવા.
લેવા માટે excessive diuretic and laxative લેવા માટે ના પાડવી.
પેશન્ટ નુ bowel sound અને તેનો એબડોમીનલ ડિસ્ટેન્સન મોનિટર કરવું.
મેગ્નેશિયમને ઇન્ફ્યુઝન કરતા પહેલા પેશન્ટના રિફ્લેક્સીસ ચેક કરવા.
પેશન્ટની કામ ,કવાઇટ અને ડાર્ક રૂમ પ્રોવાઇડ કરવો.
પેશન્ટની લો બેડ પ્રોવાઇડ કરવું તથા તેની સાઇડ વેલ્સને ઊંચી રાખવી જો પેશન્ટને આચકી આવતી હોય તો ફોલ ડાઉન માંથી પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
હાઇપર મેગ્નેશિયા મા ઇલેક્ટ્રોનિક imbalance છે કે જેમાં બોડીમાં મેગ્નેશિયમ નું લેવલ એ 2.5 meq/liter કરતા વધી જાય છે.
Body માં મેગ્નેશિયમનું નોર્મલ લેવલ એ હાર્ટ તથા નર્વસ સિસ્ટમના ફંકશન માટે અગત્યનું છે.
( in hypermegnesemia the level of Magnesium is greater than> 2.5 meq/liter).
Etiology/cause ( કારણ)
hemolysis,
renal insufficiency,
વધુ Magnesium વાડા એન્ટાસિટ અને લક્ઝેટીવ વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
hypothyroidism.
lithium therapy.
diabetic ketoacidosis.
adrenal insufficiency.
overdose with Magnesium salts.
severe dehydration.
cronic renal insufficiency.
clinical manifestation / sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
nausea and vomiting,
નબળાઈ આવવી,
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવી,
બ્લડ પ્રેશર ઓછું થવું( hypotension) ,
bradypnea,
થાક લાગવો,
નીંદર આવવી,
sketal muscles weakness,
diminished reflexes,
facial paresthesias,
flaccid muscle paralysis,
હાઈપર કેલ્શિમિયા,
એરીધેમિયા,
ડીપ ટેંડન રિફ્લેક્સ એ ઓછા થવા.
બ્રેડીકાર્ડિયા.
બ્રિધિંગ એ સેલ્લો થવી.
bradycardia.
cardiac failure.
diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum Magnesium level is greater than 2.5 meq/liter.
coexisting Elevated pottasium and calcium levels.
ECG changes:= prolonged PR interval ,Tall t waves, Prolonged QT interval and Widened QRS.
medical management
પેશન્ટને વધુ પ્રમાણમાં ફ્લુઇડ ઇન્ટેક કરવા માટે કહેવુ.
પેશન્ટને ડાયયુરેટિક મેડિસિન પ્રોવાઈડ કરવી.
મેગ્નેશિયમની ટોક્સીસિટી ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ ઇન્ફયુસ કરવું.
જે વ્યક્તિ એ મેગ્નેશિયમની યુરીન દ્વારા પાસ ન કરી શકતા હોય એટલે કે તેનું કિડની ફંક્શન Impaired હોય તો તેને ડાયાટીસ પ્રોવાઈડ કરવુ.
Nursing management
પેશન્ટની કેર ફૂલી મોનિટર કરવું.
ટિસન્ટ નો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવો.
પેશન્ટને મેગ્નેશિયમ રિચ ફૂડ ન લેવા માટે કહેવું.
પેશન્ટ ના રિફ્લેક્સીસ ને assesa કરવા.
પેશન્ટ એ લેથારજી અથવા ડ્રાઉઝીનેસ છે કે નહીં તે મોનિટર કરવું.
જે ઓવર ધ કાઉન્ટર ડ્રગમાં મેગ્નેશિયમ કન્ટેન્ટ હોય તેને અવોઇડ કરવી.
પેશન્ટ ના વાઇટલ સાઇન ચેક કરવા.
પેશન્ટનું respiratory function asses કરવું.
monitor Ecg changes like:=( prolonged PR, Prolonged QRS, and prolonged QT.)
પેશન્ટની ઓછા મેગ્નેશિયમ વાળું ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
ફોસ્ફરસ એ ઇન્ટરાસેલ્યુલર anion છે.
ફોસ્ફોરસ એ cell ના નોર્મલ ફંકશનિંગ માટે જરૂરિયાત હોય છે.
ફોસ્ફરસ એ મુખ્યત્વે કેલ્શિયમના કોમ્બિનેશનમાં હોય છે કે જે મુખ્યત્વે ટીથ અને બોન્સમાં આવેલા હોય છે.
ફોસ્ફરસ ઈનટ્રા celluar fluid નું પ્રાઇમરિ એનઆઈઅન( anion) છે.
લગભગ ૮૫ % જેટલું ફોસ્ફરસ એ બોન્સ અને teeth મા હોય છે.
14% જેટલું સોફ્ટ tissues માં અને , 1% કરતાં ઓછા એ extra cellular fluid ( ECF)મા હોય છે.
ફોસ્ફરસ એ ખૂબ જ ઈમ્પોર્ટન્ટ ફંક્શન માટે જવાબદાર હોય છે.
Phospharus એ એ.ટી.પી ( ATP := adenosine triphosphate)ના બનવામાં તથા બોન્સ અને ટીથ ને પણ સપોર્ટ કરે છે.
ફોસ્ફરસ એ વિટામીન ડી ના યુટીલાઈઝેશનમાં, એસિડ -બેઝ ના હોમિયોસ્ટેશિશ માં , nerve, તથા મસલ્સની એક્ટિવિટીમાં તથા કાર્બોહાઈડ્રેટ( carbohydrate), પ્રોટીન( protien), અને ફેટ( fat)ના મેટાબોલિઝમમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે છે.
Normal serum phospharus level 2.5 to 4.5 mg/dl ( 0.8 -1.5 mol. /liter), Phospharus imbalance થવાના કારણે
હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ ( hypophosphatemia := ફોસ્ફરસનું પ્રમાણે નોર્મલ પ્રમાણ કરતા ઓછું હોવું).
હાઇપરફોસ્ફેટએમિઆ ( hyperphosphatemia := phospharus નું પ્રમાણે નોર્મલ અમાઉન્ટ કરતા વધુ પ્રમાણમાં હોવું)જેવી કન્ડિશન arise થઈ શકે છે.
હાઇપો ફોસ્ફેટએમીયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બોડીમાં ફોસ્ફરસનું લેવલ એ નોર્મલ લેવલ કરતા ઓછું હોય છે.
હાઇપો ફોસ્ફેટ મુખ્યત્વે starvation and alcoholism ના કારણે થાય છે.
( normal Phosphate level is 2.5 to 4.5 mg/dl ( 0.8 -1.5 mmol/liter))
In mild hypophosphatemia ( 2-2.5mg/dl or 0.65 -0.81 mmol/liter),
In moderate Hypophosphatemia ( 1-2mg/dl or 0.32 -0.65 mmol/ liter),
In severe hypophosphatemia ( <1mg/dl or 0.32 mmol/liter).
Etiology/ cause ( કારણ)
ફોસ્ફરસ વગર intravenously fluid એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
hyperparathyroidism ( હાઇપરપેરા થાઇરોઇડિઝમ :=આ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં પેરા થાઇરોઇડ gland એ ખૂબ વધુ પ્રમાણમાં પેરાથાઈરોઈડ hormone નુ secretion કરે છે).
respiratory આલ્કલોસીસ..
કિડની ફંક્શન પુવર થવાના કારણે
કે જેમાં કિડની ની tubule એ ediquate અમાઉન્ટ મા ફોસ્ફરસ નું reabsorption કરી શકતી નથી તેના કારણે hypophosphatemia ની કન્ડિશન ઉત્પન્ન થઈ શકે છે.
અમુક પ્રકારની ડીઝીઝ માંથી રિકવરી થવાના કારણે જેમ કે ડાયાબિટીસ કિટોએસિડોસિસસ( diabetes ketoacidosis) અથવા severe burn એ હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ ની કન્ડિશન કરી શકે છે.
ડાઇયુરેટિક મેડિસિનનો વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
લાંબા સમયથી આલ્કોહોલિઝમ હોવાના કારણે માલ ન્યુટ્રીશન હોવાથી ફોસ્ફરસ એડીક્યુએટ amount મા intake ન કરવાના કારણે.
કોઈપણ ઇન્ટેસ્ટાઇન ની Abnormalality ના કારણે કે જેમાં intestine એ એડીકયુએટઅમાઉન્ટ મા ફોસ્ફરસ નું એબસોપ્શન કરી શકતું નથી. Ex:=chronic diarrhea.
clinical manifestation/( sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો))
ભૂખન લાગવી,
skeleton અને સ્મુથ મસલ્સ મા weakness આવવી.
tingling sensation.
numbness.
paresthesia ( feeling of tingling and numbness sensation).
tremors.
bone pain.
નબળાઈ આવવી.
respiratory insufficiency.
ઈમ્પેર ન્યુરોલોજીક ફંકશન.
કન્ફ્યુઝન.
મેમરી લોસ.
આચકી આવવી.
કોમા.
peripheral neuropathy and paralysis.
હિમોલાઈટીક એનીમિયા.
Impaired leukocytes and platelate counte.
Diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum Phosphate level is less than 2.5 mg/dl.
urin Phosphate level greyer than 1.3 g/24 hours.
medical management
પેશન્ટ ની ડાયટમાં ફોસ્ફેટ લેવા માટે કહેવું.
જો ડાયટ દ્વારા ફોસ્ફેટ રિપ્લેસમેન્ટ ન થાય તો પેશન્ટને મેડીકેશન સપ્લીમેન્ટેશન પ્રોવાઈડ કરવી.
જો મેડીટેશન દ્વારા કયોર ન થાય તો પેશન્ટને ઇન્ટ્રાવિનસલી ની ફોસ્ફેટ પ્રોવાઈડ કરવુ.
પેશન્ટ નેphosphare rich લેવા માટે કહેવું.
Ex:= green leafy vegetable 🥦,
peas(🫛 વટાણા),
beans(🫘),
nuts( બદામ),
chocalate,
beef liver,
Etc ફોસ્ફેટ રીચ food હોય છે તે લેવા માટે કહેવું.
in case of severe hypophosphatemia so administer Phosphate intravenously.
the dose of kpo4 2.5 mg/dl every 6 hourly.
જો પેશન્ટની હાઇપર પેરાથાઈરોડિઝમ હોય તો પેરા થાઇરોઇડ gland એ સર્જીકલ રીમુવ કરવી.
nursing management
પેશન્ટ નું સીરમ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ ચેક કરવું.
પેશન્ટને ડાયટમાં Phosphate rich food લેવા માટે કહેવું.
પેશન્ટને મસલવિકનેસ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
પેશન્ટ નું મેન્ટલ સ્ટેટસ ચેક કરવું.
પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન ચેક કરવા.
પેશન્ટનો ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન રાખવો.
હાઇપર ફોસ્ફેટએમીઆ એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં બોડીમાં તથા બ્લડમાં ફોસ્ફરસનું લેવલ એ નોર્મલ લેવલ કરતા ઇન્ક્રીઝ થાય છે.
હાઇપર ફોસ્ફેટએમીયા એ વધુ પડતા ફોસ્ફરસના absorption થવાના કારણે, તથા બોડી માંથી ઓછા પ્રમાણમાં લોસ થવાના કારણે, તથા વધુ પડતા પ્રોડક્શન થવાના કારણે થાય છે.
હાઇપર ફોસ્ફેટએમીયાનું એક મુખ્ય કારણ એ રીનલ failure છે.
Etiology/cause ( કારણ)
renal failure,
chemotherapy( કીમોથેરાપી),
hypothyroidism( થાઇરોઇડ નું પ્રમાણ ઓછું હોવાના કારણે),
respiratory acidosis,
ડાયાબિટીક કીટોએસીડોસીસ,
ફોસ્ફેટ નું અમાઉન્ટ વધુ પડતું લેવાના કારણે.
profound muscles necrosis.
હાઇપોફોસ્ફેટએમિઆ કન્ડિશન એ લક્ઝેટીવ તથા એનિમા કે જે ફોસ્ફેટ યુક્ત હોય તેનો વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાના કારણે થાય છે.
કિડની failure ના કારણે બોડીમાંથી ફોર્સ્ફેરસ એ excrete ન થવાના કારણે તથા મેગ્નેશિયમની ડેફીશિયનસી ના કારણે.
હાઈપો પેરાથાઇરોડીઝમ આ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાંથી પેરાથાઇરોઇડ ગ્લેન્ડમાંથી એડિક્યુલેટ અમાઉન્ટમાં પેરાથાઇરોઇડ harmon નું પ્રોડક્શન થતું નથી .
તેના કારણે કિડની ની ઇનએબિલિટી હોય કે જે parathyroid હોર્મોન ને રિસ્પોન્સ આપી શકતી નથી તેના કારણે બોડી માંથી ફોસ્ફરસનું એક્સક્રીસન થતું નથી.
અને બોડી મા ફોસ્ફરસનો અમાઉન્ટ ઇન્ક્રીઝ થાય છે.
હાઇપોકેલ્શિમિયા ની condition ના કારણે પણ બોડીમાં ફોસ્ફેટનું અમાઉન્ટ increase થાય છે.
clinical manifestation/sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
tetany,
ફિંગર ટિપ્સ મા tingling sensation આવવી.
ભૂખ ન લાગવી.
nausea.
vomiting,
મસલ્સ વીકનેસ.
hyperreflaxia.
tachycardia.
યુરીન આઉટપુટ ઓછું થવું.
જોવામાં તકલીફ પડવી.
પાલ્પીટેશન .
ડિપ્રેશન.
મેમરી લોસ થવી.
કન્વરલઝન્સ આવવી.
સોફ્ટ ટીશ્યુ નું કેલસિફિકેશન થવું.
આરટીરીઓસ્કેરોસીસ( arteriosclerosis).
આરટીરીઓસ્કેરોસીસના કારણે હાર્ટ અટેક તથા સ્ટ્રોક આવવો.
સીવીયર itching આવવી.
diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum Phosphate level is greater than 4.5 mg/dl.
serum calcium level is less than 9mg/dl.
X Ray,
decrease parathyroid hormone,
check blood uria nitrogen level ( BUN )And creatinine level.
medical management
પેશન્ટ ને વિટામિન ડી પ્રિપેરેશન પ્રોવાઇડ કરવું Phosphate નું લેવલ ઓછું કરવા માટે.
ઓરલ ફોસ્ફેટ બાઈન્ડર નો ઉપયોગ કરવો તે જે જી.આઈ .ટ્રેકમાંથી ફોસ્ફરસને એબ્સોર્બ કરી શકે.
lanthanum carbonate provides to the dialysis patients.
કેલ્શિયમ સોલ્ટ જેવા કે (કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ, ગ્લુકોનેટ ,તથા ક્લોરાઇડ) નો ઉપયોગ કરવો કે જે ફોસ્ફેટને બ્લડ સ્ટ્રીમ માંથી bind કરે છે અને બ્લડમાં ફોસ્ફરસનું લેવલ ઓછું કરે છે.
આલ્બ્યુ મીન્સ સોલ્ટ જેમકે આલ્બ્યુમીન હાઈડ્રોક્સિડ ( Albumin hydroxide)નો ઉપયોગ કરવો કે જે ફોસ્ફરસની બાઈન્ડીંગ કરી શકે.
પેશન્ટને જુઓ સીવીયર હાઇપરફોસ્ફેટમિયા હોય તો પેશન્ટને કેલ્શિયમ ગ્લુકોનેટ એ ઇન્ટ્રાવિનસલી પ્રોવાઇડ કરવો.
બ્લડ માંથી વધારે પ્રમાણમાં ફોસ્ફેટને રીમુવ કરવા માટે ડાયાલિસિસ એ અગત્યની ટ્રીટમેન્ટ છે.
જે ફૂડ એ ફોસ્ફેટ રીચ હોય જેમાં ડેરી પ્રોડક્ટ ,મીટ ,નટસ અને બીજા હાઇ protien food એ અવોઈડ કરવા જોઈએ.
nursing management
પેશન્ટ નું સીરમ ફોસ્ફરસ level assess કરવું.
પેશન્ટની હાઇપો કેલ્શિયમિયા ના અને સાઈન અને સીમટોમ્સ છે કે નહીં તે ચેક કરવું.
જે પેશન્ટ એ હાઈપર ફોસ્ફેટએમીઆ માટે હાઈ રિસ્ક હોય તેને પ્રોપર મોનિટર કરવુ.
પેશન્ટને ઓછા ફોસ્ફરસ વાળું ડાયટ લેવા માટે કહેવું.
પેશન્ટને ફોસ્ફરસ ફ્રીજ ફૂડ જેમકે 🧀 cheese,
cream,
nuts,
whole grain,
cereals,
dried fruits,
vegetables,
sweetbreads,
milk food જેવા ફોસ્ફરસ રીચ ફૂડ ન લેવા માટે કહેવું.
જ્યારે patient નું ફોસ્ફરસ લેવલ એ નોર્મલ થાય ત્યારે પેશન્ટને instruction આપવું કે લગ્ઝેટીવ( laxative) તથા એનીમા( anema) કે જેમાં ફોસ્ફેટ વધુ હોય તેને અવોઈડ કરવા.
પેશન્ટની ઇન્સ્ટ્રક્શન આપવો કે હાઈપો કેલ્શિયમના કોઈપણ સાઇન અને સિમટમ છે કે નહીં તે check કરવુ તથા પેશન્ટનું urin output મા કોઈ ચેન્જીસ થાય છે કે નહીં તે assess કરવું.
પેશન્ટની ઓછા ફૉસ્ફરસ વાળું ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
Chloride એ મુખ્ય એક્સ્ટ્રા સેલ્યુલર fluid નું એનાયન( anion) છે.
અને આ મુખ્યત્વે બ્લડ કરતા. ઇન્ટેસ્ટાઇન તથા લિંફ ફલુઇડ માં વધારે પ્રમાણમાં આવેલું હોય છે .
કલોરાઈડ એ મુખ્યત્વે
ગેસસ્ટ્રીક્ર ,pancreatic
જ્યુસ તથા પરસેવા( sweat)માં આવેલો હોય છે.
સોડિયમ અને ક્લોરાઇડ એ પાણીમાં રહેલું હોય છે ECF તરીકે અને તે ઓસ્મોટિક પ્રેસર માટે મદદ કરે છે.
ક્લોરાઇડનું પ્રમાણ Extra cellular fluid ના dilution તથા તેના કોન્સન્ટ્રેશનમાં ચેન્જીસ લાવે છે .
તેના કારણે સોડિયમનું પ્રમાણ મા પણ બદલાવ આવે છે.
આલ્ડોસ્ટેરો ન ના સિક્રીશનના કારણે સોડિયમ નું reabsorption થાય છે તેના કારણે ક્લોરાઇડ નું પણ reabsorption બધી જાય છે.
The choroid plexus (ધ ક્લોરાઈડ પ્લેેકસીસ) બને છે .
સોડિયમ તથા ક્લોરાઇડ ના કોન્સન્ટ્રેશન ઉપર આધાર રાખે છે .
કેમકે સોડિયમ અને ક્લોરાઈડ એવો તેનો વધારે water absorption કરે છે .
તેના કારણે cerebrospinal fluid એ formation કરે છે.
બાઈકાર્બોનેટ એ ક્લોરાઇડ સાથે ઈન્વર્સ( inverse) રિલેશનશિપ હોય છે.
ક્લોરાઇડ એ પ્લાઝમા માંથી રેડ બ્લડ સેલમાં મુવ થાય છે, જ્યારે બાઈકાર્બોનેટ પાછું પ્લાઝમા માં મુવ થાય છે.
પછી હાઈડ્રોજન આયન નું ફોર્મેશન થાય છે કે જે હિમોગ્લોબિનમાંથી ઓક્સિજનનું રિલીઝ થવામાં મદદ કરે છે.
હવે જ્યારે આ ત્રણ ઇલેક્ટ્રોનિક( sodium, Bicarbonate, or choride ) માંથી એક પણ ડિસ્ટર્બ થાય તો બીજા બે ઇલેક્ટ્રોલાઇટને પણ અફેક્શન ને ulter કરે છે.
ક્લોરાઇડનું કોન્સન્ટ્રેશન એ તેના ઇન્ટેક ઉપર આધાર રાખે છે.
ફ્લોરાઈડનું excretion અને તેનુ reabsorption એ કિડનીમાં થાય છે.
Cloride એ stomach માથી પ્રોડ્યુસ થાય છે હાઇડ્રોક્લોરિક એસિડ તરીકે અને થોડા પ્રમાણમાં ક્લોરાઇડ એ feces (સ્ટુલ)માંથી લોસ થાય છે.
Hypocloride એ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ imbalance છે.
કે જેમાં body તથા બ્લડમાં ક્લોરાઇડ એ લો લેવલમાં હોય છે નોર્મલ લેવલ કરતા ઑછુ જોવા મળે છે.
(Normal chloride level in adult is 97-107meq/liter. )
(In hypocloremia the level of cloride is less than 97 meq/liter.)
Hypocloremia મા ક્લોરાઇડ નું લેવલ એ 97 meq/liter કરતા ઓછું હોય છે તો તેને hypocloremia કહેવામાં આવે છે.
cause/Etiology( કારણ)
ક્લોરાઇડ એ ઓછા પ્રમાણમાં intake કરવાના કારણે.
cloride એ ઓછા પ્રમાણમાં absorption થવાના કારણે.
ઓછા પ્રમાણમાં સોડિયમ લેવાના કારણે.
ઓછા પ્રમાણમાં પોટેશિયમ લેવાના કારણે.
લાંબા સમયથી ડાયયુરેટિક મેડિસિન નો ઉપયોગ કરવાના કારણે.
મેટાબોલિક આલ્કોહોલોસીસ.
ડાયરિયા ના કારણે બોડી માંથી વધારે પ્રમાણમાં ક્લોરાઇડ એ રિલીઝ થવાના કારણે.
વોમીટીંગ,
ગેસ્ટ્રિક સક્ષનીંગ .
ગેસ્ટ્રીક સર્જરી.
sign and symptoms/ clinical manifestation ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
કન્ફ્યુઝન,
apathy( loss of interest),
ડિસ્ક ઓરિએન્ટેશન.
વધારે પડતું ઊંઘવું.
આચકી આવવી.
એકની એક જગ્યા પર બેસી રહેવું.
મસલ્સ વાસ્ટીંગ.
atrophy ( decrease in size of muscles and tissue).
હાઈપોટોનિયા.
ટીટેની.
ડીપટેંડન રિફ્લેક્સીસ એ હાઈપર એકટીવ હોવા.
નબળાઈ આવવી.
twitching.
મસલ ક્રેમ્સ.
સેલ્લો બ્રિધિંગ.
હાઇપોનેટ્રેમિયા.
હાઇપોકેલેમિયા.
મસલ્સ ક્રેમ્સ.
cardiac dysrrhythemias.
સીઝર( siezer).
diagnostic evaluation
history tacking and physical examination .
serum cloride level is less than 97 meq/liter.
serum ph is greater than 7.45.
serum co2 level is greater than 32 meq/liter.
serum Bicarbonate.
serum electrolyte.
urine electrolyte.
urin osmolarity.
medical management
પેશન્ટની ઓરલી salty ફૂડ લેવા માટે કહેવું.
patient ને intra વિનસલી 0.9% sodium ક્લોરાઇડ એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
પેશન્ટની એમોનિયમ ક્લોરાઇડ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
પેશન્ટની પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
patient ને ઓરલી અથવા ઇન્ટરા વિનસલી પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
10- 40 meq/liter પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
જો પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ એ ઇન્ટ્રાવિનસલી એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવાનું હોય તો તેને 20 meq/liter કરતાં વધારે ન હોવું જોઈએ.
એવી યુરેટિકમેડિસિન કે જે ક્લોરાઇડ ને બોડી માંથી excrete કરે તેવી પેશન્ટની આપવા માટે અવોઈડ કરવી જોઈએ.
જે ફૂડ એક માં ક્લોરાઇડ નું અમાઉન્ટ વધારે હોય તે પેશન્ટને આપવું જેવા કે:=
Tomato juice (🍅 ),
salty broth,
canned vegetable,
processed meat ,
fruits, વગેરે જેવું food provide કરવું.
bottled water એ બોડી માંથી વધારે પ્રમાણમાં ક્લોરાઇડ ને એસ્ક્રિટ કરે છે તેથી આવા પ્રકારનું પાણી અવોઈડ કરવું જોઈએ.
ammonium cloride an acidifying agent may be use for metabolic alkalosis.
પેશન્ટની વધુ પડતું ક્લોરાઈડ diet એ intake કરવો જોઈએ.
nursing management
પેશન્ટનું ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટ મેન્ટેન કરવું.
પેશન્ટ નું આરટીરીયલ બ્લડ ગેસ વેલ્યુએ અસેસ કરવું.
પેશન્ટનું serum ઇલેક્ટ્રોલાઇટ લેવલ ચેક કરવો.
પેશન્ટની કંસિયસનેસ લેવલ ચેક કરવી.
પેશન્ટનું મસેલ્સ સ્ટ્રેંથ અને તેની મુમેન્ટ ને ચેક કરવી.
જો કંઈ પણ ચેન્જીસ જોવા મળે તો તાત્કાલિક ફિઝિશિયન ની રિપોર્ટ કરવું.
પેશન્ટના વાઈટલ સાઇન પ્રોપર રીતના મોનિટરિંગ કરવા.
પેશન્ટની એજ્યુકેશન પ્રોવાઇડ કરવું કે વધારે ક્લોરાઇડ વાળુ ડાયટ ઇન્ટેક કરવું.
હાઇપરકલોરીમીયા એ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ imbalance છે કે જેમાં ક્લોરાઇડ નું લેવલ એ બ્લડ તથા બોડી માં નોર્મલ value કરતા વધી જાય છે.
( normal clorin level Is 97- 107 meq/liter).
( In hypercloremia the value of clorideis greaterthan108 meq/liter)
હાઇપરનેટ્રૂમિયા સાથે સાથે બાય કર્બોનેટ એ બોડી માંથી લોસ થવું તથા metabolic acidosis એ ક્લોરાઇડ નું લેવલ ઇન્ક્રીઝ કરે છે.
Etiology/cause ( કારણ)
વધુ પડતું ક્લોરાઇડ લેવાના કારણે.
વધુ પડતું ક્લોરાઇડ એ બોડીમાં absorb થવાના કારણે.
એમોનિયમ ક્લોરાઇડ નું હાઇપરઇન્જેશન.
ureterointestinal anastomosis.
બોડી ના કોઈપણ રૂટ દ્વારા ક્લોરાઇડ નું વધુ અમાઉન્ટ ઇન્ટિક કરવો like intra venously.,
Orally ,
Nasofastric tube,
Enema etc.
અમુક પ્રકારની મેડિસિન લેવાના કારણે જેમ કેડાઈયુરેટિક.
ડિહાઇડ્રેશનના કારણે.
vomiting,
diarrhea,
sweating ,
high fever,
metabolic acidosis,
brain stem injury cause hyperventilation and hyperparathyroidisam,
clinical manifestation/ sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
ટેકીપ્નીયા( increase respiratory rate),
નબળાઈ આવવી,
થાક લાગવો,
deep અને repid respiratory rate.
વિચાર શક્તિ ઓછી થવી.
હાઇપર ટેન્શન.
હાઈપરવોલેમિયા.
હાઇપરનેટ્રીમીયા ,
hypercloremia,
કાર્ડિયાક આઉટપુટ ઓછું થવું.
dysrrhythemias.
કોમા.
ફ્લુઇડ retention.
diagnostic evaluation
history tacking and physical examination.
serum chloride lavel greater than 108 meq/liter.
serum phevel is less than 7 .35.
serum carbon dioxide level is less than 22 meq/liter.
serum sodium level is greater than 145 meq/liter.
serum Bicarbonate level is less than 22 meq/liter.
increase urin cloride excretion.
medical management
જો સીવીયર હાઇપર ક્લોરિમિક acidosis હોય તો તેના ટ્રીટમેન્ટમાં સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ ઇન્ટરા વિનસલી એ બાઈ કાર્બોનેટ નું લેવલ ઇન્ક્રીઝ કરવા માટે તેના કારણે ક્લોરાઇડ આયન એ રીનલ દ્વારા excretion થાય છે.
જો mild અમાઉન્ટમાં હાઇપરક્લોરેમીયા હોય તો રીંગલ લેટેસ્ટ સોલ્યુશન( ringer lactate solutions)એ administration કરવું કે જે કાર્બોનેટ ને લીવરમાં એન્ટર કરે છે અને તેના કારણે એસિડોસિસ ની condition એ treat થાય છે.
ક્લોરાઇડ ને એલિમિનેટ કરવા માટે ડાયયુરેટિક એ એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવું.
સોડિયમ, fluid તથા ક્લોરાઇડની ઓછા પ્રમાણમાં લેવું અથવા restricted રાખવો.
હાઇપર ક્લોરિનિયાના કારણ ને કરેક્ટ કરવું તથા ઇલેક્ટ્રોલાઇટ અને એસિડ – બેઇઝ નું બેલેન્સ રાખવું જરૂરી છે.
nursing management
પેશન્ટના વાઈટલ સાયન મોનિટર કરવા.
પેશન્ટ નું આરટીરીયલ બ્લડ ગેસ વેલ્યુ ચેક કરવું.
પેશન્ટનું intake output અસેસ કરવો.
પેશન્ટનું રિસ્પિરેટરી , neurologic તથા cardic system ને assess કરવું. અને તેમાં કોઈ પણ પ્રકારના ચેન્જીસ હોય તો તેને તાત્કાલિક physician ને રિપોર્ટ કરવા.
પેશન્ટને ડાયટ લેવા માટે એજ્યુકેશન આપવો.
એસિડ અને બેઇઝ એ બોડીમાં નોર્મલ મેટાબોલીક પ્રોસેસના એક પાટૅ રૂપે બને છે.
એસિડ એ ગ્લુકોઝ, ફેટ તથા પ્રોટીન ના એન્ડ પ્રોડક્ટ તરીકે બને છે.
અને આને fixed એસિડ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે એક વખત બની ગયા પછી તેમાં કોઈપણ ચેંજિસ થતા નથી.
Weak એસિડ, કાર્બોનિક એસિડ. એ સેલ્યુલર metabolism ના કાર્બન ડાયોક્સાઇડ એ water combine થઈને બને છે.
આ એસીડ એ પાછા ચેન્જીસ થઈને તે બાય કાર્બોનેટ તથા હાઈડ્રોજન બનાવે છે માટે આ એસિડ એ ફિક્સ હોતા નથી.
એક નોર્મલ મેટાબોલીક પ્રોસેસના ભાગરૂપે એસિડ અને બેઇઝ એ બોડીમાં જ ફોર્મ થાય છે.
એસિડ અને બેઇઝને બેલેન્સ જાળવી રાખવા માટે કિડની એ હાઈડ્રોજન આયન (acid) સિક્રિટ કરે છે. સોડિયમ આયર્નને તથા બાય કાર્બોનેટ આયન (base) reabsorption કરે છે. ફોસ્ફેટ salt ને acidify કરે છે અને એમોનિયમ આયન એ પ્રોડ્યુસ કરે છે.
due to these the normal blood pH is between 7.35 to 7.45 maintain in body.
રેસ્પિરેટરી ઈમબેલેન્સ ત્યારે થાય છે જ્યારે બ્લડના ઓક્સિજિનેશનમાં પ્રોબ્લેમ આવે છે. Ex:= hyperventilation,
Stagnation of blood flow, etc .
Metabolic ઇમબેલેન્સ ત્યારે થાય છે જ્યારે કિડની ફંક્શન એ બ્રેક ડાઉન થાય છે.
Fluid તે ઇન્જેકશન ( ingestion )અને લોસ( loss ) થવામાં Imbalance આવે છે.
તથા body ઓર્ગનમાં બીજા પ્રોબ્લેમ આવવાના કારણે.
પેશન્ટ નું એસિડ બેઇઝ નું સ્ટેટસ એ નીચેના સેમ્પલ એ arterial બ્લડ માંથી લેવાના કારણે મેળવી શકાય છે.
Describe respiratory acidosis.રિસ્પિરેટરીએસીડોસી વર્ણવો.
Respiratory acidosis એ એવી કન્ડિશન છે એ ત્યારે થાય છે કે જ્યારે લન્ગ્સ એ બોડીમાં પ્રોડ્યુસ થયેલા બધા જ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ને એ બોડી માંથી રીમુવ કરી શકતા નથી.
રિસ્પિરેટરી એસીડોસીસ એ મેડિકલ કન્ડીશન છે.
કે જેમા બોડીનું વેન્ટિલેશન એ ઓછું થાય છે( hypoventilation ) .
અને કાર્બન ડાયોક્સાઇડ નું અમાઉન્ટ એ બ્લડમાં વધે છે અને તેના કારણે બ્લડ ph એ ઓછી થાય છે આ કન્ડિશનને એસીડોસીસ કહેવામાં આવે છે.
Alveolar ventilation એ ઓછુ થાય છે.
રિસ્પિરેટ્રીએસીડોસીસ માં બ્લડની પીએચ 7.35 કરતા ઓછી થાય છે.
Pco2 is greater than 42 mmhg.
અના કારણે એસિડ -બેઇઝ Imbalance થાય છે.
અને તેના કારણે બોડી નું fluid
અને સ્પેશ્યલી blood અ acidic થાય છે.
બોડી ના સેલ્સ રીપેર થતા કાર્બન ડાયોક્સાઇડ એ પ્રોડ્યુસ થાય છે તથા કાર્બન ડાયોક્સાઇડ એ એક્યુમ્યુલેટ થાય છે જો પૂરતા પ્રમાણમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડની
alveolar ventilation દવારા body માથી એક્સપેલ કરી શકતું નથી.
તો alveolar હાઇપોવેન્ટિલેશન( hypoventilation) થાય છે.
તેના કારણે body માં પીએસીઓટુ ( paco2)નું પ્રમાણ વધે છે( hypercapnea).
type of respiratory acidosis ( રેસપીરેટરી એડોસીસના ટાઈપ)
1) Acute respiratory acidosis:=
એક્યુટ રેસ્પીરેટરી acidosis એ ત્યારે થાય છે કે જ્યારે અચાનક વેન્ટિલેશન એ failure થઈ જાય છે.
In Acute respiratory acidosis paco2 is Elevated above the upper limit of reference range( over 47 mmhg )( ph <7.35) .
એક્યુટ રેસ્પીરેટરી acidosis એ હાઇપો વેન્ટિલેશનના કારણે થાય છે.
અને તે મુખ્યત્વે સેન્ટ્રલ રેસીપીરેટરી સેન્ટર કે જે સેરેબ્રલ કેવીટીમાં આવેલા હોય તેના disease ના કારણે,
અથવા કોઈપણ drugs ના કારણે,
myasthenia ગ્રેવીસ ,ગુલીન બાર સિન્ડ્રોમ વગેરેના કારણે હોઈ શકે છે અથવા Airway obstruction due to
copd( cronic obstruction Pulmonary disease) ના કારણે પણ હોય શકે છે .
2) cronic respiratory acidosis ( ક્રોનિક રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ)
ક્રોનીક રેસીપીરેટરી એસીડોસીસ એ Pulmonary disease અથવા કોઈ લાંબા સમયથી ડીઝીઝ ના કારણે અથવા સેકન્ડરી બીજા કોઈ પણ ડીસીઝ ના કારણે હોઈ શકે છે.
ક્રોનીક રેસ્પીરેટરી એસીડોસીસ માં pco2 એ નોર્મલ રેન્જ કરતા વધી જાય છે.
Normal blood pH ( 7.35 to 7.45). Elevated serum Bicarbonate ( hco3- >30mm hg ).
Cronic respiratory acidosis એ બધા ડિસઓર્ડર ના કારણે થાય છે તેમાં સીઓપીડી( copd :$ cronic obstruction Pulmonary disease) નો પણ સમાવેશ થાય છે.
ક્રોનિક રેસ્ટોરેટ્રી એસીડોસીસ એ સેકન્ડરી ઓબેસિટી ના કારણે, hypoventilation syndrome, neuromuscular disorder , ventilatory defects તથા intestinal fibrosis, તથા thoracic deformity ના કારણે તથા જોવા મળે છે.
તથા લંગ ડિસીઝ ના કારણે પણ જોવા મળે છે.
cause/ Etiology ( કારણ)
drugs := narcotics,
Anesthetic,
Hypnotics,
Sedative etc,
સેન્ટ્રલનર્વસસિસ્ટમ મા trauma જેમકે medullary injury કે જે ventilatory drive ને Impaired કરે છે.
Airway obstruction.
parenchymal lung disease.
ચેસ્ટવોલડિસઓર્ડર.
severe kyphoscoliosis status post thoracoplasty.
ફલેઇઇલ ચેસ્ટ.
alkalosis spondylitis.
ક્રોનિકમેટાબોલિક આલ્કેલોસીસ કેજે alveolar ventilation ને ઓછું કરે છે.
ન્યુરો મસ્ક્યુલર ડીસીસ જેમકે gullin Barr syndrome, Poliomyelitis,
આ ડીઝિઝમાં રેસ્પીરેટરી muscles એ પ્રોપર રીતના વર્ગ કરી શકતા નથી તેના કારણે હાઇપો વેન્ટીલેશન થાય છે.
cronic obstruction Pulmonary disease ( copd),
asthma,adult respiratory distress syndrome.
cronic bronchitis.
large pneumothorax.
extensive pneumonie.
Pulmonary Edema.
clinical manifestation/ sign and symptoms ( લક્ષણો અને ચિન્હો)
શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવી,
shortness of breath,
ખૂબ થાક લાગવો,
cronic cough ,
wheezing,
કન્ફ્યુઝન,
ઇરીટેબીલીટી,
lethargy,
પલ્સ રેટ ઇન્ક્રીઝ થવા,
રિસ્પિરેટરી rate increase થવા,
increase blood pressure,
mental confusion,
felling of fullness in head,
એન્ઝાઈટી,
ડીલીરીયમ,
કન્ફ્યુઝન,
papilloedema,
superficial blood vessels should be dilated.
Diagnostic evaluation
history tacking and physical examination
artirial blood gas analysis.
pco2 greater than 45 mmhg.
ph is below the normal limit 7.35 to 7.45.
complete blood count tests.
monitoring of serum electrolyte level.
chest X Ray,
Pulmonary function test,
ct scaning,
mri of brain,
fluoroscopy,
Ecg identify any cardiac involvement.
medical management
treatment નો ગોલ એ છે કે એલ્વઓવિયોલર હાયપોવેન્ટીલેશન્સ ના source ને correct કરો.
કોઈપણ ડીસ ઓર્ડર હોય તો તેને કરેક્ટ કરવો.
provid ebronchodilatore medicine to patient.
provide antibiotics medicine.
administration supplementary oxygen therapy.
સ્મોકિંગને અવોઇડ કરવા માટે કહેવું.
વજન ઓછું કરવા માટે કહેવું.
provide Non invasive positive pressure ventilation.
dialysis to eliminate toxic drugs.
provide endotracheal intubation.
tracheostomy.
mechanical ventilation.
provide antibiotic 💊 medicine.
ચેસ્ટટ્યુબ ને એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવી pneumothorax ને administration કરવા .
PEEP := to prevent alveolar collapse.
for Pulmonary emboli thrombolytics or anticoagulant therapy.
Bronchoscopy to remove excessive secretion.
provide bronchodilator medicine.
administration B agonist like ipratropium, bromide, methylxanthines.
પેશન્ટની ઓક્સીજન થેરાપી તથા કોટીકોસ્ટીરોઈડ પ્રોવાઇડ કરવા.
nursing management
પેશન્ટનું આરટીરિયલ બ્લડ ગેસ એનાલાઇસીસ મોનિટર કરવું.
પેશન્ટ નું રેસિપ્રેટરી સ્ટેટસ assess કરવું.
પેશન્ટની સેમીફાઉલ્ડર પોઝીશન પ્રોવાઇડ કરવી.
પેશન્ટની પ્રોપર રીતે ઓક્સિજન થેરાપી પ્રોવાઈડ કરવી.
પેશન્ટના બ્રિધિંગ સાઉન્ડ ascultate કરવા.