🧬 માનવ કોષ (Human Cell)

માનવ કોષ એ શરીરની રચનાત્મક અને કાર્યાત્મક લઘુત્તમ એકમ છે.

---

🔶 કોષના મુખ્ય ભાગો અને કાર્ય:

ભાગનું નામ	કાર્ય (ફંક્શન)
1️⃣ કોષઝીલ (Cell membrane)	કોષમાં પ્રવેશતા અને બહાર જતા પદાર્થોને નિયંત્રિત કરે છે
2️⃣ સાયટોપ્લાઝ્મ (Cytoplasm)	કોષના આંતરિક ભાગો જ્યાં સ્થિત હોય છે – જેલ જેવું દ્રવ
3️⃣ કેન્દ્રક (Nucleus)	કોષની પ્રવૃત્તિઓ નિયંત્રિત કરે છે, DNA ધરાવે છે
4️⃣ મિટોકોન્ડ્રિયા	કોષ માટે ઊર્જા (ATP) બનાવે છે – કોષનું પાવરહાઉસ
5️⃣ રાઈબોઝોમ	પ્રોટીન બનાવે છે
6️⃣ એન્ડોપ્લાઝ્મિક રેટીકુલમ	લિપિડ અને પ્રોટીનનું નિર્માણ કરે છે
7️⃣ ગોલ્જી બોડી	પ્રોટીનને પેક અને પરિવહન કરે છે
8️⃣ લાયસોઝોમ	કોષના કચરાને પચાવે છે – પાચન થેલો તરીકે ઓળખાય છે
9️⃣ સેન્ટ્રીયોલ	કોષ વિભાજન માટે જવાબદાર છે

---

🌟 યાદ રાખવા જેવા મહત્વપૂર્ણ વાક્યો (Golden One Liners):

• કોષ જીવનની સૌથી નાની એકમ છે.
• મિટોકોન્ડ્રિયા કોષનું પાવરહાઉસ છે.
• રાઈબોઝોમ પ્રોટીન બનાવે છે.
• લાયસોઝોમ કોષના અંદરના કચરાને નષ્ટ કરે છે.
• કેન્દ્રકમાં DNA હોય છે.
• કોષઝીલ પ્રવેશ અને બહાર નીકળવા માટે નિયંત્રણ આપે છે.

---

📘 પ્રશ્નોત્તરી (MCQs – Multiple Choice Questions)

📍પ્ર.1: કોષનું પાવરહાઉસ કયા અંગને કહેવામાં આવે છે?

A. રાઈબોઝોમ
B. લાયસોઝોમ
✅ C. મિટોકોન્ડ્રિયા
D. ગોલ્જી બોડી
➡️ કારણ: મિટોકોન્ડ્રિયા કોષ માટે ATP ઊર્જા બનાવે છે.

---

📍પ્ર.2: કોષમાં DNA ક્યાં હોય છે?

A. સાયટોપ્લાઝ્મ
✅ B. કેન્દ્રક
C. મિટોકોન્ડ્રિયા
D. લાયસોઝોમ
➡️ કારણ: DNA કેન્દ્રકમાં રહેલું હોય છે અને તે કોષની પ્રવૃત્તિઓ નિયંત્રિત કરે છે.

---

📍પ્ર.3: લાયસોઝોમનું કાર્ય શું છે?

A. ઊર્જા બનાવવી
✅ B. કચરો પચાવવો
C. પ્રોટીન બનાવવું
D. કોષ વિભાજન
➡️ કારણ: લાયસોઝોમ અંદરના કચરાને નષ્ટ કરે છે, તેથી તેને પાચન થેલો કહેવાય છે.

---

📍પ્ર.4: કોષઝીલનું મુખ્ય કાર્ય શું છે?

✅ A. પ્રવેશ અને બહાર નીકળવાનું નિયંત્રણ
B. ઊર્જા ઉત્પન્ન કરવી
C. DNA રાખવું
D. કોષ વિભાજન
➡️ કારણ: કોષઝીલ કોષના અંદર અને બહાર પદાર્થોની જાગૃતિ અને અવરજવર નિયંત્રિત કરે છે.

---

📍પ્ર.5: રાઈબોઝોમ શું બનાવે છે?

A. ATP
✅ B. પ્રોટીન
C. લિપિડ
D. DNA
➡️ કારણ: રાઈબોઝોમ એ કોષના તે અંગ છે જ્યાં પ્રોટીનનું નિર્માણ થાય છે.

---