nursing management of the patient with digestive and gastero intestinal Disorder.
key terms
1) Define/explain the chillies (ચિલાઈટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> ચિલાઇટીસ એ એવી મેડિકલ કન્ડિશન છે કે જેમાં લિપ્સ નું ઇન્ફેક્શન તથા ઇન્ફ્લામેશન જોવા ( infection and inflamation of the lips it’s called chellitis) મળે છે.
2)Define/explain the herpes labialis. (હર્પીસ લેબીયાલિસને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> હર્પીસ લેબીયાલીસ એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં લિપ્સ, માઉથ ,તથા gums નું ઇન્ફેક્શન એ herpis simplex virous દ્વારા થાય છે અને તેના કારણે સ્મોલ પેઇન ફૂલ બ્લીસ્ટર કે જેને cold sore, તથા ફીવર બ્લીસ્ટર કહે છે તે ડેવલોપ થાય છે.
3) Define/explain the gingivitis. (જીંજીવાઇટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> ગમ્સ( gums ) ના ઇન્ફેક્શન તથા inflamation ને જીંજીવાયટીસ કહેવામાં આવે છે.
4) Define/explain pyorrhea.(પાયોરીયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> પેરીઓડોન્ટાઇટીસ ( periodontitis) ને પાયોરીયા પણ કહેવામાં આવે છે.
=> પેરિઓડોંટાયટીસ એટલે teeth ને સપોર્ટ કરતાં બોન તથા લિગામેન્ટના ઇન્ફેક્શન તથા inflammation ને પેરીઓડોંટાયટીસ/પાયોરિયા કહેવામાં આવે છે.
5) define /explain halitosis. (હેલીટોસીસને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> હેલીટોસીસ ને બેડબ્રિધ( bed breath) કહેવામાં આવે છે .
જે મુખ્યત્વે breath ને exhaled કરવાથી જે અનપ્લીઝન્ટ ઓર્ડર( unpleasant odor) પ્રેઝન્ટ હોય તેને હેલીટોસીસ કહેવામાં આવે છે.
6) Define/explain Glossotis. (ગ્લોસાઇટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> tounge ના ઇન્ફેક્શન તથા ઇન્ફ્લામેશન ને ગ્લોસાયટીસ કહેવામાં આવે છે.
=> ગ્લોસાઇટીસ થાય ત્યારે tounge એ swollen થાય તથા તેનો કલર એ ચેન્જ થાય છે.
7) Define/explain parotitis. (પેરોટાઈટિસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> સલાઈવરીગ્લેન્ડના એટલે કે પેરોટિડગ્લેન્ડના ઇન્ફેક્શન તથા Inflamation ને પેરોટાઇટિસ કહેવામાં આવે છે.
8) define /explain the sialadenitis. (સીએલેડેનાઇટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> સલાઈવરી ગ્લેન્ડના ઇન્ફેક્શન તથા inflamation ને સીએલેડેનાઇટીસ કહેવામાં આવે છે.
9) define/explain dental plaque and caries. (ડેન્ટલ પ્લેક તથા કેરીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> ડેન્ટલ પ્લેક નું ફોર્મેશન ત્યારે થાય છે જ્યારે teeth માં રહેલા મિનરલ એ loss થાય ત્યારે teet માં હોલો સ્પેસ( hollow space) નું ફોર્મેશન થાય છે જેને ટુથ ડીકે
( tooth decay) કહેવામાં આવે છે.
=> અને ત્યાં hollow space મા ડેન્ટલ પ્લેક ( dental plaque) તથા કેરીસ ( carries ) નું ફોર્મેશન થાય છે.
10) define/explain stometitis. (સ્ટોમેટાઇટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો)
=> માઉથની mucous membrane ની લાઇનિંગ, લિપ્સ ,પેલેટ( pallet) ,ના ઇન્ફેક્શન તથા ઇન્ફોર્મેશન ને સ્ટોમેટાઇટીસ કહેવામાં આવે છે.
11)Define/explain oesophagitis. (ઈસોફેજાયટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> ઈસોફેગસ ( oesophagus) ના ઇન્ફેક્શન તથા તેના inflamation ને oesophagitis કહેવામાં આવે છે.
12) Define/explain esophageal structure. (ઈસોફેજિયલ સ્ટ્રિક્ચર ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> ઇસોફેગસ( અન્નનળી) માં સ્કાર ટીસ્યુ નું બિલ્ડઅપ થવાના કારણે esophagus એ nerrowing થાય છે. તેને oesophagial stricture કહેવામાં આવે છે . તેના કારણે ગણવામાં
( swallowing) મા ડીફીકલ્ટી આવે છે.
13) define/explain esophageal varices . (ઈસોફેજિયલ વારીસીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.#
=> ઇશોફિઝિયલ વારીસીસ ( oesophagial varices) એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં
ઈસોફેગસ ના લોવર પાર્ટમાં આવેલી vein enlarge થાય છે જે મુખ્યત્વે સીવીયર લીવર ડીસીઝ ( severe liver disease) વાળા લોકોમાં વધારે પડતું જોવા મળે છે.
14) Define/explain Dysplagia. (ડીશફેજીયાને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> જ્યારે ગળવામાં તકલીફ પડે અથવા ગળતી સમયે પેઇન થાય તો તેને ડીશફેજિયા કહેવામાં આવે છે.
15) define/explain tracheoesophagial fistula. (ટ્રેક્યોઇસોફેઝીયલ ફિસ્ટયુલા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> ટ્રેકિયોઇસોફેજીયલ ફીસટયુલા એ કંજીનાઈટલ ડિસઓર્ડર છે કે જેમાં ટ્રેકીયા તથા oesophagus વચ્ચે એબનોર્મલ કનેક્શન થાય છે.
16) define/explain the gastritis. (ગેસટ્રાઇટીસ વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> stomach ના ઇન્ફેક્શન તથા ઇન્ફ્લામેશન ને ગેસ્ટ્રાઇરાઈટીંગ કહેવામાં આવે છે.
17) define/explain gastero intestinal bleeding. (ગેસ્ટેરોઇન્ટેસ્ટાઈનલ બ્લીડિંગ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> ગેસ્ટરોઇન્ટેસ્ટાઇનલ બ્લીડિંગ એ એવી કન્ડિશન છે કે જે માં ડાયજેસ્ટીવ ટ્રેક( diagestiv track )માં mouth to the anus બ્લીડિંગ થાય છે.
18) Define/explain Giardiasis. (જીઆરડીઆરસીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> જીઆરડીઆરસીસ એ સ્મોલ ઇન્ટેસ્ટાઇનનું ઇન્ફેક્શન છે કે જે માઈક્રોસ્કોપીક પેરાસાઈટ જીઆરડીઆરિયા લેમબલીઆ
( giardia lamblia) દ્વારા થાય છે.
19) define/explain cryptosporidiosis. (ક્રિપ્ટોસ્પોરીડીઓસીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> cryptosporidiosis એ સ્મોલ ઇન્ટરસ્ટાઇલનું ઇન્ફેક્શન છે કે જે મુખ્યત્વે પેરાસાઇટ ક્રિપટોસ્પોરિડીઓસીસ એન્ટરાઇટીસ ( paracite cryptosporidiosis enteritis) દ્વારા થાય છે કે ડાયરિયા ( diarrhea) ની કન્ડિશન અને ક્રિએટ કરે છે.
20) define/explain constipation. (કોન્સ્ટીપેશન ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> કોન્સ્ટીપેશન એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં feces નુ hardening થવાના કારણે બોવેલ ની emptying કરવામાં ડીફીકલ્ટી થાય છે તેને કોન્સ્ટિપેશન કહેવામાં આવે છે.
21) define/explain Diarrhea.
=> ડાયરિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં ત્રણ થી પણ વધારે લિક્વિડ stool એ per day માં પાસ થાય છે.
=> ડાયરિયા( diarrhea) માં સ્ટુલની ફ્રિકવન્સી તથા વોલ્યુમ એન્કરીઝ થાય છે.
22) define/explain Gasteroenteritis. (ગેસ્ટેરોએન્ટેરિટાઇટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> ગેસ્ટરોએન્ટેરિટાઇટીસ એ એવી કન્ડિશન છે કે જે માં stomach તથા સ્મોલ ઇન્ટેસ્ટાઇન માં ઇન્ફેક્શન તથા ઇન્ફ્લામેશન થાય છે અને તેના કારણે એક્યુટ ડાયરાની કન્ડિશન જોવા મળે છે.
23) define/explain celiac disease. (સીલીયાક ડીસીસ ની વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> સીલીયાક ડીસીસ એ ડાયજેસ્ટિવ ટ્રેક ના સ્મોલ ઇન્ટેસ્ટાઇન ની ડિસીઝ છે કે જેમાં સ્મોલઇન્ટેસ્ટાઇન એ ડેમેજ થાય છે
તેના કારણે ફૂડમાંથી પ્રોપરલી ન્યુટ્રીયંટ એ absorption થતું નથી ,
=>તેથી જે વ્યક્તિને સિલિયાક ડીસીસ ( celiac disease) ની કન્ડિશન હોય તે ગ્લુટેન( gluten)
, તથા protien in wheat, rye, અને barley એ tolerate કરી શકતા નથી.
24) Define/explain Achalasia. (એકાલેશિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> એકાલેશિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં ડિસ્ટટલ oesophagus peristalsis મુવમેન્ટ ઈનઈફેક્ટિવ થઈ જાય છે.
=> એકાલેશિયા એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં oesophageal spincture એ relax થઈ શકતા નથી .
25)give meaning of xerostomia := Dry mouth .
26) Define/explain Anal fissure. (એનાલ ફિશરને વ્યાખ્યાયિત કરો.
=> anal fissure એ એવી કન્ડિશન છે કે જેમાં એનસ( anus) ની લાઇન પર minore laceration થાય છે અને તે એકદમ painful હોય છે અને તેમાંથી બ્લીડિંગ જોવા મળે છે.
27) Artificially created opening between a body cavity its called:=
=>stoma( સ્ટોમા),
28) Cronic loss of appetite its called:= Anorexia ( એનોરેક્ઝિયા)
29) Define/explain Appendicitis. (એપેન્ડીસાયટીસ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> એપેન્ડિક્સ ના ઇન્ફેક્શન તથા inflmmation ને એપેન્ડીસાઇટીસ કહેવામાં આવે છે.
30) surgically create opening into the colon its called:= colostomy ( કોલોસ્ટોમી) .
31) define/explain hemmoroids. (હેમ્રોઇડ્સ ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> એનલ વેઇન્સ
( anal veins)એ ડાયઇલેટ થાય તેને hemmoroids કહેવામાં આવે છે અને તે એનલ spincture ની ઇન્ટર્નલ તથા એક્સટર્નલ બંને બાજુએ હોઈ શકે છે.
32) define/explain hernia . (હર્નિયા ને વ્યાખ્યાયિત કરો.)
=> કોઈપણ બોડી ઓર્ગન અથવા ઓર્ગનના પાર્ટનું તેના કેવીટીમાંથી protrusion થાય તેને હર્નિયા કહેવામાં આવે છે.
33 ) A wavelike movement that occurs involuntary in the alimentary canal its called :=
peristalsis movement.
34)the first part of the small intestine its called:=
#duodenum
( ડુઓડેનમ) ,
35) surgically creating of an opening into the stomach for the purpose of administering foods and fluids its called := Gastrostomy ( ગેસ્ટરોસ્ટોમી) .
explain Nursing Assessment := history and physical assessment of the patient with the Digestive and gastero intestinal Disorder.
EXPLAIN HEALTH HISTORY OF THE PATIENT WITH DIGESTIVE AND GASTERO INTESTINAL DISORDER. (ડાયજેસ્ટીવ તથા ગેસ્ટેરોઇન્ટેસ્ટાઇનલ ડિસઓડૅર વાળા પેશન્ટની હેલ્થ હિસ્ટ્રી લખો)
= વ્યક્તિના હેલ્થ સ્ટેટસ ને જાણવા માટે તેની પ્રોપરલી હેલ્થ હિસ્ટ્રી લેવી ખૂબ જ અગત્યની છે.
=> હેલ્થ હિસ્ટ્રીમાં પેશન્ટની માહિતીનો સમાવેશ થાય છે જેમા
પેશન્ટની ડાયટ ,તેની લાઈફ સ્ટાઈલ ,તેની હેબિટ, તેની પ્રિવિયસ કોઈપણ મેડિકેશન ચાલતી હોય તો, પ્રિવિયસ કોઈપણ મેડિકલ રિપોર્ટ થયેલા હોય તો, તથા તેને કોઈપણ એવી ફેમિલી હિસ્ટ્રી હોય તો ,આ બધી જ માહિતીનું હેલ્થ હિસ્ટ્રીમાં સમાવેશ કરવામાં આવે છે.
1)assess the patient presenting conplain ( પેશન્ટની પ્રેઝન્ટિંગ કમ્પ્લેઇન અસેસ કરવી)
=> આ હિસ્ટ્રીમાં પેશન્ટને પ્રેઝન્ટ માં કોઈપણ એક એબડોમિનલ પેઇન થતું હોય, એબડોમિનોલ બ્લોટીંગ( bloating), gasteroesophagial reflux થતા હોય , nausea, તથા bowel habit મા changes થતા હોય તો તેના વિશે ની માહિતી મેડવવામા આવે છે.
2)symptomatology( સિમ્ટોમેટોલોજી )
=> આ સીમટોમેટોલોજીમાં
જે સાઇન અને સીમટોમ્સ હોય તેની શરૂઆત,તેનો સમયગાળો, તેની ફ્રિક્વન્સી, તેનું ડ્યુરેશન, તથા કયા એવા ફેક્ટર છે કે જેનાથી સાઈન અને સીમટોમ્સ એ વધે છે, તથા કયા એવા ફેક્ટર છે જેનાથી સાઇન અને સીમટોમ્સ એ ઓછા પ્રમાણમાં થાય છે, તેની માહિતી પેશન્ટ પાસેથી મેળવવામાં આવે છે.
3)tacking Dietary history of the patient. (પેશન્ટ પાસેથી તેની ડાયટરી હિસ્ટ્રી લેવી.)
=> આ હિસ્ટ્રીમાં પેશન્ટ એ નું dietary હેબિટ તથા પેશન્ટ કયા પ્રકારનો ડાયટ intake કરેલું, પેશન્ટની ડાયટરિ pattern વિશે માહિતી લેવી.
4)Assess the Bowel habit of the patient:= પેશન્ટની bowel હેબિટ વિશે માહિતી પૂછવી.
=> પેશન્ટની નોર્મલ bowel હેબિટ તથા તેમાં કોઈ પણ પ્રકારના ચેન્જીસ થયા હોય તો તેના વિશે માહિતી મેળવવી.
5) explain the Medical history of the patient . (પેશન્ટ પાસેથી તેની કમ્પ્લીટ મેડિકલ હિસ્ટ્રી મેળવવી.)
=> પેશન્ટ પાસેથી પાસ્ટ તથા કરંટ ( current)મેડિકલ કન્ડિશન તથા કોઈપણ મેડિકેશન તથા કોઈપણ સર્જરી કરેલી હોય તો તેના વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી મેળવવી.
=> પેશન્ટને પૂછવું કે પાસ્ટમાં તેને કોઈપણ ગેસ્ટરો ઇન્ટરસ્ટાઇલ સિસ્ટમ ની કોઈપણ ડીસીઝ છે કે નહીં તથા કોઈપણ ડીઝીઝ વિશેની મેડીકેશન લેતા કે નહીં,તેના વિશેની કમ્પ્લીટ માહિતી પેશન્ટ પાસેથી લેવી.
6)explain about the medication history. (પેશન્ટની મેડીકેશન હિસ્ટ્રી વિશે માહિતી collect કરવી.)
=> આમાં પેશન્ટ એ કોઈ પણ મેડીકેશન લેતા હોય, તથા પેશન્ટ એ કોઈ પણ ઓવર ધ કાઉન્ટર( over the counter) મેડીકેશન લેતા હોય, પેશન્ટ એ કોઈ પણ વિટામીન સપ્લિમેન્ટ્સ લેતા હોય ,તો તેના વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી મેળવવી.
7)obtain the family medical history :=ફેમિલી મેડિકલ હિસ્ટ્રી વિશે માહિતી મેળવવી:=
=> આ હિસ્ટ્રીમાં પેશન્ટના ફેમિલી મેમ્બર્સને કોઈપણ gastero intestinal track રિલેટેડ diseases છે કે નહીં તેના વિશે પૂછવું.
તથા પાસ્ટમાં કોઈપણ વ્યક્તિને ગેસ્ટેરો ઇન્ટેસ્ટાઇનલ ટ્રેક ની ડીઝીઝ હતી કે નહીં તેના વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી મેળવવી.
=> કોઈપણ વ્યક્તિને જીનેટીક ડીસીઝ છે કે નહીં તેના વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી મેળવવી.
8)Assess the social history:= પેશન્ટની સોશિયલ હિસ્ટ્રી એસેસ કરવી.
=> પેશન્ટની લાઈફ સ્ટાઈલ ફેક્ટર assess કરવું. જેમકે સ્ટ્રેસ લેવલ, ફિઝિકલ એક્ટિવિટી, તથા સ્લીપ પેટર્ન વિશે માહિતી મેળવવી.
=> પેશન્ટ એ સ્મોકિંગ તથા આલ્કોહોલનું consuption કરે છે કે નહીં તેના વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી મેળવવી કે કારણકે સ્મોકિંગ તથા આલ્કોહોલનું કન્ઝપશન એ ડાયજેસ્ટિવ સિસ્ટમમાં ખૂબ વધારે પડતું અફેક્ટ કરે છે.
9)psychosocial factor ( પેશન્ટના સાઇકોસોશિયલ ફેક્ટર વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી મેળવવી)
=> પેશન્ટના સ્ટ્રેસ લેવલ, તથા તેના ઈમોશનલ Well being વિશે કમ્પ્લીટ માહિતી મેળવવી.
10)Assess the Allergies and sensitivity of patients. (પેશન્ટની એલર્જી તથા સેન્સિટીવિટી વિશે માહિતી મેળવવી.)
=> પેશન્ટને કોઈપણ ફૂડ તથા મેડીકેશન વિશે એલર્જી તથા સેન્સીટીવીટી છે કે નહીં તેના વિશે માહિતી મેળવવી.
11)screening of Risk factore. (રિસ્ક ફેક્ટર હોય તેનું સ્ક્રીનીંગ કરાવવું:=
explain the physical examination of the patient with digestive and gastero intestinal Disorder.(ડાયજેસ્ટિવ તથા gastero intestinal Disorder વાડા પેશન્ટ નું ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન લખો.)
=> ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશનમાં પેશન્ટનું માઉથ, abdomen તથા rectom નું એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.
=> ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન કરવાથી પેશન્ટનું હેલ્થ સ્ટેટસ જાણી શકાય છે અને પેશન્ટને કયા પ્રકારની ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરવી તેના વિશેની માહિતી પણ મેળવી શકાય છે.
=> પેશન્ટની ઓરલ કેવીટીનું અસેસમેન્ટ inspection method દ્વારા કરવામાં આવે છે.
=> જેમાં પેશન્ટનું માઉથ ,tounge, teeth, તથા ગમ્સ મા કોઈપણ ulcer, nodules, swelling, discoloration તથા ઇન્ફ્લામેશન જેવી કન્ડિશન છે કે નહીં તે અસેસ કરવા માટે ઇન્સ્પેક્શન
( inspection ) કરવામાં આવે છે.
=> Gastero ઇન્ટેસ્ટાઈનલ ટ્રેક( gastero intestinal track ) ને ચાર મેથડ દ્વારા ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.
••••>
1)INSPECTION ( ઇન્સ્પેક્શન:= by eyes ( visual examination)),
=> ઇન્ટરસ્ટાઈનલ સીસ્ટમ નું અસેસમેન્ટ એ oral cavity થી સ્ટાર્ટ થાય છે.
=> લિપ્સ નુ એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે લિપ્સમાં કોઈ પણ lesion, abnormal colour, તથા કોઈપણ Abnormalality છે કે નહીં તે અસેસ કરવા માટે.
=> ઓરલ કેવીટીમાં કોઈપણ ઇન્ફ્લામેશન, ટેન્ડરનેસ, અલ્સરેસન, સ્વેલિંગ, બ્લીડિંગ તથા ડિસ્કલરેશન છે કે નહીં તે ઇન્સ્પેક્ટ કરવામાં આવે છે.
=> પેશન્ટની બ્રિધિંગ મા કોઈ પણ એબનોર્મલ ઓર્ડર છે કે નહીં તે assess કરવામાં આવે છે.
=> જો પેશન્ટની ઓરલ કેવીટીમાંથી કોઈ પણ ફાઉલ ઓર્ડર
( foul odor )આવતી હોય તો તે ઇન્ફેક્શન તથા Impaired ઓરલ કેર ઇન્ડિકેટ કરે છે.
=> ટંગ ને અશેસ કરવામાં આવે છે કોઈપણ ડીહાઇડ્રેશનના સાઈન છે કે નહીં તે અસેસ કરવામાં આવે છે.
=> પેશન્ટના ગમ્સમાં કોઈપણ સ્વેલિંગ,રેડનેસ છે કે નહીં તે assess કરવામાં આવે છે.
=> પેશન્ટને supine પોઝિશનમાં placed કરી ત્યારબાદ પેશન્ટની abdominal cavity ને ઇન્સ્પેક્ટ કરવામાં આવે છે તેની સ્કીનમાં કોઈપણ Redness, irregularities, scar, cracks, છે કે નહીં તે ઇન્સ્પેક્ટ કરવામાં આવે છે.
2)AUSCULTATION ( અસકલસ્ટેશન := by the stethoscope),
=> જ્યારે પેશન્ટ ના abdomen ને auscultate કરવામાં આવે ત્યારે સૌથી પહેલાં પેશન્ટના એબડોમન ના અપર રાઈટ quderent મા stethoscope ને place કરી ત્યારબાદ clockvise ડાયરેક્શનમાં પેશન્ટના abdomen ના સાઉન્ડ listen કરવામાં આવે છે.
=> પેશન્ટના બોવેલ સાઉન્ડને સાંભળવા માટે સ્ટેથોસ્કોપને lightly રીતે abdomen ઉપર પ્લેસ કરવામાં આવે છે.
=> bowel સાઉન્ડ એ soft clicks and gurgles હોય છે કે જે એબડોમન ઉપર દર 5 થી 15 સેકન્ડ એ સંભળાય છે.
=> stethoscope ના diaphragm નો યુઝ કરી એબડોમન ના ચારેય quderent ના બોવેલ સાઉન્ડ એસેસ કરવામાં આવે છે.
=> જ્યારે stethoscope દ્વારા bowel સાઉન્ડ સાંભળવામાં આવે ત્યારે high pitch gurgling સાઉન્ડ સૌથી વધારે પ્રમાણમાં સંભળાય છે.
=>bowel સાઉન્ડ એ મુખ્યત્વે બોવેલ માં થતી પેરીસ્ટાલ્સીસ મુવમેન્ટ( peristalsis movement) ના કારણે સંભળાય છે.
=>types of the bowel sound is:=
••> 1) Normal bowel sound ( નોર્મલ બોવેલ સાઉન્ડ),
=> નોર્મલ બોવેલ સાઉન્ડ એ દર 5 થી 20 સેકન્ડ બે સંભળાય છે.••> 2) Hyperactive bowel sound ( હાઈપરએકટીવ બોવેલ સાઉન્ડ),
હાઇપર એક્ટિવ બોવેલ સાઉન્ડ એ 30 સેકન્ડ કરતાં પણ ઓછા સમયગાળામાં પાંચથી છ સાઉન્ડ સંભળાય છે.
••> 3)Hypoactive bowel sound ( હાઇપોએક્ટિવ બોવેલ સાઉન્ડ)
=> દર બે મિનિટમાં એક થી બે સાઉન્ડ સંભળાય છે.
••> 4)Absent bowel sound ( એબસન્ટ બોવેલ સાઉન્ડ).
=> દર ત્રણ થી પાંચ મિનિટે એક પણ સાઉન્ડ સંભળાતો નથી.
•••> Hyperactive bowel sounds :=
હાઈપર એક્ટિવ બોવેલ સાઉન્ડ એ મુખ્યત્વે રેપિડ, હાઇપીચ, bowel sound એ મુખ્યત્વે જ્યારે ગેસ્ટરોએન્ટેરાઇટિસ ( Gasteroenteritis ) હોય ત્યારે સંભળાય છે.
=>Hypoactive bowel sound ( હાઇપો એક્ટિવ બોવેલ સાઉન્ડ)
હાઈપો એક્ટિવ બોવેલ સાઉન્ડ એ મુખ્યત્વે જ્યારે પેરેલાઈટીક ઇલિયસ ( paralytic ilius) હોય તથા કોઈપણ એબડોમીનલ સર્જરી થઈ હોય ત્યારે સંભળાય છે તે મુખ્યત્વે infrequent હોય છે.
3)PALPATION ( પાલપેશન:= by the palpate the organ by the finger pad ),
=> બોડીમાં ફિંગર પેડ દ્વારા લાઈટલી પાલ્પેશન કરવાથી એબડોમિનલ એરિયા પર કોઈપણ ટેન્ડરનેસ તથા સ્વેલિંગ છે કે નહીં તે અસેસ કરી શકાય છે.
4) PERCUSSION ( પર્કશન := by the the percussion with the use of finger tips. )
=> percussion માં ઓર્ગન ની ડેન્સિટીને આઇડેન્ટીફાય કરવા માટે પરફોર્મ કરવામાં આવે છે.
=> પરકશન એ મુખ્યત્વે કોઈપણ fluid, air, તથા કોઈ massess પ્રેઝન્ટ હોય તો તેને ડિટેક્ટ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.
=> તથા abdominal cavity ના ઓર્ગન ની સાઈઝ અને લોકેશનને આઈડેન્ટીફાય કરવા માટે યુઝ થાય છે.
Explain the Diagnostic evaluation of the patient with Digestive and Gatero intestinal Disorder. (ગેસ્ટેરોઇન્ટરસ્ટાઈનલ ડિસઓર્ડર વાળાપેશન્ટનું ડાયગ્નોસ્ટિક લખો.)
1)Endoscopy :=
=> એન્ડોસ્કોપીમાં ગેસ્ટેરો ઇન્ટરેસ્ટેનલ ટ્રેકના lumen નું ડાયરેક્ટ વિઝ્યુઅલ એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.
=> એન્ડોસ્કોપમાં ફ્લેક્સિબલ ટ્યુબ હોય છે અને તેની આગળની ભાગ બાજુએ લાઈટ હોય છે કે જેના દ્વારા ગેસ્ટેરોઇન્ટરસ્ટાઈનલ ટ્રેકનું પ્રોપરલી visulalisation કરી શકાય છે.
=> એન્ડોસ્કોપનુ લેન્થ એ 140 સેન્ટીમીટરની હોય છે.
=> Endoscope દ્વારા અપર ગેસ્ટેરો ઇન્ટેસ્ટાઇનલ નું એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.
2)Gastrocopy:=
=> ગેસ્ટ્રોસ્કોપી અથવા ઈસોફેગો-ગેસ્ટ્રો-
ડુઓડેનોસ્કોપી એ ડાયગ્નોસ્ટિક ટેસ્ટ છે કે જેમાં esophagus, stomach, and duodenam ના inside વિઝ્યુઅલ એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.
=> ગેસ્ટ્રોસ્કોપીમાં 10 mm કરતા પણ ઓછા ડાયામીટર ધરાવતા ફ્લેક્સિબલ એન્ડોસ્કોપ નો ઉપયોગ કરી તેને અપર ગેસ્ટેરો ઇન્ટેસ્ટાઇનલ ટ્રેકમાં ડાયરેક્ટલી પાસ કરવામાં આવે છે ત્યારબાદ તથા પ્રોકઝીમલ duodenam ને visualisation કરી શકાય છે.
=> આમાં entire oesophagus, stomach, તથા proximal duodenam ને directly visulalisation કરી શકાય છે.
3)colonoscopy:=
=> કોલોનોસ્કોપીમાં લોવર ગેસ્ટરો ઇન્ટેસ્ટાઇનલ ટ્રેકનું એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે કે જેમાં entire colone તથા રેક્ટમનું એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.
=> colonoscope એ 1.2 to 1.8 m. નુ હોય છે.
4)procto sigmoidoscopy:=
=> પ્રોકટો સિગ્મોઈડોસ્કોપીમાં rectum તથા સિગ્મોઈડ કોલોન નુ proctoscope નો યુઝ કરી એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે.
=> પ્રોકટોસ્કોપ ની 25 થી 30 સેન્ટીમીટર લંબાઈ હોય છે અને તેનુ ડાયામીટર 1.5 cm હોય છે.
=> પ્રોક્ટોસિગ્નેમોઇડોસ્કોપીમાં એનલ કેનાલ નું વિઝ્યુઅલ એક્ઝામિનેશન કરી શકાય છે.
=> પ્રોકટો સિગ્મોઇડોસ્કોપીમાં melaena, પરસિસટન્ટ ડાયરીયા, તથા passage of mucous બેક્ટેરિયોલોજીકલ અને હિસ્ટોલોજીકલ સ્ટડીઝ એ કરવામાં આવે છે.
5)flexible sigmoidoscopy:=
=> ફ્લેક્સિબલ સિગ્મોઈડોસ્કોપીમાં ફ્લેક્સિબલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ નો ઉપયોગ કરી rectum, સિગ્મોઈડ તથા પ્રોકઝીમલ કોલોનને વિઝ્યુઅલાઈઝ કરી શકાય છે.
=> ફ્લેક્સિબલ સિગ્મોઇડોસ્કોપ ની લંબાઈ 65 સેન્ટીમીટર ની હોય છે.
=> ફ્લેક્સિબલ સિગ્નોઈડોસ્કોપી એ protosigmoidoscopy કરતા વધુ tolerance હોય છે.
Explain the Radiological investigation of patient with digestive and gastero intestinal Disorder. (ડાયજેસ્ટિવ તથા ગેસ્ટેરોઇન્ટેસ્ટાઇનલ ડિસઓડૅર વાળા પેશન્ટ નુ રેડિયોલોજીકલ ઇન્વેસ્ટિગેશન લખો):=
=> Radiological investigation includes:=
=> આ બધી રેડિઓલોજીકલ ઇન્વેસ્ટિગેશન એ મુખ્યત્વે ગેસ્ટેરોઇન્ટેસ્ટાઇનલ ટ્રેક ની Abnormalality ને assess કરવા માટે યુઝ થાય છે.
=> એન્ડોસ્કોપીક ઇન્વેસ્ટિગેશન કરતા બેરિયમ સ્ટડીઝ એ વધારે પડતી tolerate થાય છે.
=> રેડિયોલોજીકલ સ્ટડીઝમાં મુખ્યત્વે બેરિયમ તરીકે કોન્ટ્રાસ મીડિયમ ( contrace medium)નો use થાય છે.
=> Barrium ( બેરિયમ)એ chalky,non-allergic Substance હોય છે કે જે મા oesophagus, stomach, લોવર gastero intestinal track નુ examination કરી શકાય છે.
=> બેરિયમ પ્રીપેરેશન એ મુખ્યત્વે ઓરલી, અથવા Rectally એડમિનિસ્ટર્ડ કરવામાં આવે છે પરંતુ જે પેશન્ટને સસ્પેટેડ gastero intestinal obstruction અથવા perforation
હોય તેમાં use કરવુ એ કોન્ટ્રાઈન્ડીકેટેડ હોય છે.
=> patient જો બેરીયમ એડમિનિસ્ટ્રેશન કર્યાના 48 કલાકમાં બેરીયમ એ પાસ ન થઈ જાય તો nurse દ્વારા patient ને appropriate anema તથા laxative પ્રોવાઇડ કરવું જેથી patient નુ constipation તથા obstruction એ દૂર થય શકે તે માટે.
••••••>
1)Barium swallow, ( બેરિયમ સ્વેલો)
=> બેરીયમસ્વેલોમાં oesophagus નુ રેડીયોલોજીકલ એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે
=> આ પ્રોસીજર એ મુખ્યત્વે ઈસોફેગસ
( oesophagus)માં કોઈપણ stricture પ્રેઝન્ટ છે કે નહીં કોઈપણ motility ડિસઓર્ડર છે કે નહીં કોઈપણ ulceration તથા forien body પ્રેઝન્ટ છે કે નહીં તે diagnosis કરવા માટે યુઝ થાય છે.
=> કોઈપણ diagnosis કરવા માટે એન્ડોસ્કોપી કરતા barrium swallow એ ઓછું સેન્સિટીવ હોય છે.
=> જે વ્યક્તિને dysphagia( Difficulty in swallowing) ની કન્ડિશન હોય તેવા વ્યક્તિઓમાં બેરીયમ સ્વેલો અવોઇડ કરવું જોઈએ.
2)Barium enema ( બેરિયમ એનીમાં),
=> બેરિયમ એનીમા મા કોલોન ( large intestine) નું રેડીયોલોજીકલ એકસામીનેશન કરવામાં આવે છે.
=> બેરિયમ એનીમા એ મુખ્યત્વે કોઈપણ •>polyps ,
•>ડાયવર્ટિક્યુલા ( Diverticula),
•>કોલોન ની કોઈપણ structural Abnormalality,
•>colorectal કેન્સર અને
•>ઇન્ફ્લામેન્ટરી બોવેલ ડિસીઝ હોય તો તેનું detection કરવા માટે યુઝ થાય છે.
3)upper gastro intestinal series. ( અપર ગેસ્ટેરોઇન્ટેસ્ટાઇનલ સિરીઝ).
=> upper gasterointestinal series માં મુખ્યત્વે stomach તથા સ્મોલ ઇન્ટરસ્ટાઇલનું રેડીયોલોજીકલ એક્ઝામિનેશન કરવામાં આવે છે, જેમાં મુખ્યત્વે બેરિયમ સોલ્યુસન નું ઇન્જેશન( injetion) કરાવવામાં આવે છે .
=>આ પ્રોસિજર એ મુખ્યત્વે કોઈપણ ડાયવર્ટિક્યુલા, સ્ટ્રિક્ચર, હાઇટસ હર્નિયા,
મોટીલીટી ડીસઓર્ડર,તથા ટ્યુમર, ક્રોન્સ ડીસીઝ ( chron’s disease)તથા malabsorbtion syndrome હોય તો તેનું એક્ઝામિનેશન કરવા માટે યુઝ થાય છે.
4)Abdominal ultrasound. ( એબડોમીનલ અલ્ટ્રા સાઉન્ડ).
=> એબડોમીનલ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ એ મુખ્યત્વે એવી પ્રોસિજર છે જે બોડીના ઓર્ગન ની સાઈઝ અને શેપને ઇન્ડિકેટ કરવા માટે યુઝ થાય છે.
=> એ મુખ્યત્વે Abdominal cavity ના કોઈપણ ઓર્ગન ની એબનોર્માલિટી હોય તો તેને ડાયગ્નોસીસ કરવા માટે યુઝ થાય છે.
=> સાઉન્ડ વેવ્સ નો યુઝ કરી ઇન્વેસ્ટિગેશન કરવામાં આવે છે.
=> તેમા મુખ્યત્વે એબડોમીનલ કેવીટીમાં કોઈપણ ગોલસ્ટોન
( gall stone) પ્રેઝન્ટ હોય, તથા colycystitis ની કન્ડિશન પ્રેઝન્ટ હોય તો તેને Diagnosis કરવા માટે યુઝ થાય છે.
5)CT( Computed Tomography) scan ( કોમ્પ્યુટેડ ટોમોગ્રાફી સ્કેન)
=> સીટી સ્કેન એ મુખ્યત્વે non Invasive રેડિયોલોજીકલ સ્કેનિક છે.
=> તેમા મુખ્યત્વે અલ્ટ્રાસાઉન્ડ ( ultrasound) કરતા બોડીના tissues ની વધારે એક્યુરેટ ઈમેજ એ જોવા મળે છે અને એ મુખ્યત્વે કોઈપણ લીવર ,spleen, kidney, pancreas, તથા pelvic cavity ની કોઈપણ disease condition હોય તો તેને Detect કરવા માટે યુઝ થાય છે.
=> સીટી સ્કીન ( ct scan) એ મુખ્યત્વે colon ની inflamatory conditions હોય તો પણ જેમ કે,
•> એપેન્ડીસાયટીસ ( Appendicitis),
•> ડાયવર્ટિક્યુલાઈટીસ ( Diverticulitis),
•>રિજીઓનલ એન્ટરાઇટિસ ( regional enteritis ),
•> અલ્સરેટીવકોલાઈટીસ ( ulcerative colitis)
ની કન્ડિશન હોય તો પણ ડાયનોસિસ કરવા માટે યુઝ થાય છે.
Other investigation includes:=
1)Hematological and biological test ( હિમાંટોલોજીકલ તથા બાયોકેમીકલ ટેસ્ટ): =
=> આ ટેસ્ટમાં મુખ્યત્વે
RBC( red blood cell),
Hb, serum iron test,
Iron binding capacity,
Serum B 12,
Mcv( mean corpscular volume),
Serum albumin,
Serum Electrilyte
વગેરે જેવા ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે.
2)stool examination ( સ્ટૂલ એક્ઝામિનેશન): =
=> સ્ટૂલ એક્ઝામિનેશનમાં સ્ટૂલની કન્સીસ્ટન્સી, સ્ટૂલમાં બ્લડ પ્રેઝન્ટ છે કે નહીં કોઈપણ એપ્સેસ જોવા મળે છે કે નહીં તથા સ્ટૂલ નો કલર એસેસ કરવામાં આવે છે.
=> જ્યારે stool નું માઇક્રોસ્કોપમાં એકઝામીનેશન કરવામાં આવે અને જો સ્ટૂલમાં pus જોવા મળે તો કોઈપણ બેસીલરી ડિસેન્ટરી( bacillary dycentry) અથવા તો ઇન્ફ્લામેન્ટરી બોવેલ ડિસીઝ ( inflammatory bowel disease)ની કન્ડિશન એ detect થાય છે.
3)gastric Acid secretion ( ગેસ્ટ્રીક એસિડ સિક્રીશન)
=> ગેસ્ટ્રીક એસિડ સિક્રીશન એ મુખ્યત્વે stomach માં કોઈપણ ulcer નુ ફોર્મેશન તથા કોઈપણ malignancy ની કન્ડિશન છે કે નહીં તે assess કરવા માટે યુઝ થાય છે.