Unit : 6 (part:6)Care of Patient with Body Elimination Deviation (કેર ઑફ ધ પેશન્ટ વિથ બોડી એલિમિનેશન ડીવિએશન):

ડેફીનેશનન અને ઇન્ટ્રોડક્શન (Definition and Introduction):

એલિમિનેશન (Elimination – એલિમિનેશન):

એલિમિનેશન એ એક ફીઝીયોલોજીકલ પ્રોસેસ છે જેમાં બોડીમાંથી વેસ્ટ પ્રોડક્ટ બહાર કાઢવામાં આવે છે. આ પ્રોસેસ માં મુખ્યત્વે બે પ્રકારના વેસ્ટ પ્રોડક્ટ હોય છે:

યૂરિન (Urine – યૂરિન): કિડની દ્વારા પ્રોડ્યુસ થતુ લીક્વીડ વેસ્ટ એટલે યૂરિન .

સ્ટૂલ (Stool – સ્ટૂલ): ડાયજેસ્ટીવ પ્રોસેસ બાદ બચેલા સોલીડ વેસ્ટ એટલે સ્ટૂલ.

જ્યારે આ એલીમીનેશન પ્રોસેસમાં ડિસ્રપ્શન્સ (Disruption) આવે, અનિયમિતતા થાય, અથવા બોડી એ પ્રોપર્લી વેસ્ટને એલીમીનેટ ન કરી શકે ત્યારે તેને એલિમિનેશન ડીવિએશન (Elimination Deviation – એલિમિનેશન ડીવિએશન) કહેવામાં આવે છે.

આ સીચ્યુએશન માં પેશન્ટને ફિઝિકલ, સાઇકલોજિકલ અને સોશિયલ ડિસ્ટર્બન્સ આવી શકે છે. તેથી નર્સિંગ કેર કમ્પ્લીટ્લી, પ્રુવન (સાબિત)અને હ્યુમન એટિટ્યુડ સાથે આપવી અતિઆવશ્યક બને છે.

એલિમિનેશન ડીવિએશનના મુખ્ય પ્રકારો (Major Types of Elimination Deviation):

A. યૂરીનરી એલિમિનેશન ડીવિએશન (Urinary Elimination Deviation – યૂરીનરી એલિમિનેશન ડીવિએશન):

આમાં પેશન્ટને યૂરિન એલીમીનેશન માં તકલીફ કે અનિયમિતતા જોવા મળે છે. સામાન્ય ડીવિએશન નીચે મુજબ છે:

યૂરીનરી રિટેન્શન (Urinary Retention – યૂરીનરી રિટેન્શન): યૂરિન બને છે પણ યુરિથ્રાથી બહાર એક્સપેલ થય શકતું નથી.

યૂરીનરી ઇનકન્ટિનન્સી (Urinary Incontinence – યૂરીનરી ઇનકન્ટિનન્સી): યૂરિન પર કન્ટ્રોલ ન રહેવું.

યુરિથ્રલ સ્ટ્રિક્ચર (Urethral Stricture – યુરિથ્રલ સ્ટ્રિક્ચર): યુરિથ્રામાં સંકોચન થવાથી યૂરિનનો ફ્લો બ્લોકેજ થાય છે.

યુ.ટી.આઇ (UTI – યુ.ટી.આઇ.): યૂરિનરી ટ્રેક્ટમાં ઇન્ફેક્શન થવું.

B. બોવલ એલિમિનેશન ડેવિએશન (Bowel Elimination Deviation – બોવલ એલિમિનેશન ડેવિએશન):

આમાં સ્ટૂલ ના એલીમીનેશન માં અલ્ટ્રેશન જોવા મળે છે. નોર્મલ જોવા મડતી અલ્ટ્રેશન્સ:

કોન્સ્ટીપેશન (Constipation – કોન્સ્ટીપેશન): સ્ટૂલ એ હાર્ડ થવું અથવા ઇરરેગ્યુલર થવું.

ડાયરીયા (Diarrhea – ડાયરીયા): ફ્રીક્વન્ટ્લી લુઝ સ્ટુલ પાસ થવું.

ફિકલ ઇનકન્ટિનન્સી (Fecal Incontinence – ફિકલ ઇનકન્ટિનેન્સી): સ્ટૂલ પર કંન્ટ્રોલ ન રહેવું.

ઓબ્સ્ટીપેશન (Obstipation – ઓબ્સ્ટીપેશન): સીવ્યર કોન્સ્ટીપેશન, સ્ટૂલ એ પ્રોપર્લી રીતે બહાર ન એક્સપેલ થય શકે.

પેશન્ટની કેર માટે કોમ્પ્રાહેન્સીવ નર્સિંગ ઇન્ટર્વેન્શન્સ(Comprehensive Nursing Interventions):

A. યૂરીનરી એલિમિનેશન ડીવિએશન માટે નર્સિંગ કેર (Nursing Care for Urinary Elimination Deviation):

1.ફ્લુઇડ મોનિટરિંગ (Fluid Monitoring – ફ્લુઇડ મોનિટરિંગ): ડેઇલી પેશન્ટ કેટલુ ફ્લુઇડ લે છે અને યૂરિન કેટલુ એક્સપેલ થય જાય છે તેનુ રેકોર્ડિંગ રાખવું.

2.યૂરિન ઓબ્ઝર્વેશન(Urine observation): કલર, ઓડર, અમાઉન્ટ અને ફ્રીકવન્સી નો અભ્યાસ કરવો.

3.કેથેટરાઇઝેશન (Catheterization – કેથેટરાઇઝેશન): જો પેશન્ટ યૂરિન બહાર ન એક્સપેલ કરી શકે તો ડોક્ટર દ્વારા ઓર્ડર મુજબ કેથેટર ઇન્સર્ટ કરવું.

4.એસેપ્ટિક ટેકનિક (Aseptic Technique – એસેપ્ટિક ટેકનિક): તમામ એક્શન દરમિયાન ઇન્ફેક્શન ને પ્રીવેન્ટ કરવા માટે.

5.પેરિનિયલ કેર (Perineal Care – પેરિનિયલ કેર): પેરિનિયલ એરીયા ની રેગ્યુલર ક્લીન્લીનેસ અને ડ્રાઇનેસ મેઇન્ટેઇન રાખવી.

B. બોવલ એલિમિનેશન ડીવિએશન માટે નર્સિંગ કેર( Nursing Care for Bowel Elimination Deviation):

1.ડાયટ મેનેજમેન્ટ (Diet Management – ડાયટ મેનેજમેન્ટ): હાઇ ફાઇબર અને લાઇટ ફૂડ આપવો.

2.ફ્લુઇડ ઇન્ટેક વધારવુ(increase fluid intake): સ્ટૂલ સોફ્ટ રહે માટે.

3.પોઝિશનિંગ (Positioning – પોઝિશનિંગ): પેશન્ટને ડેફીકેશન માટે પ્રોપર પોઝિશનમાં બેસાડવા.

4.લક્સેટિવ્સ (Laxatives – લક્સેટિવ્સ) અને એન્ટી ડાયરીલ્સ (Antidiarrheals – એન્ટી ડાયરીલ્સ): ડોક્ટરની સલાહ મુજબ મેડીકેશન આપવી.

5.સ્ટોમા કેર (Stoma Care – સ્ટોમા કેર): કોલોસ્ટોમિ કે ઈલિયોસ્ટોમિ ધરાવતા પેશન્ટમાં સ્ટોમા એરીયા ની હાઇજિન જાળવવી.

સાઇકલોજિકલ અને સોસીયલ કેર (Psychological and Social Care):

• પેશન્ટ પોતાના પર કન્ટ્રોલ ગુમાવવાને કારણે સાઇ(સરમ)કે ડિપ્રેશન અનુભવતો હોય શકે છે, તેથી એમ્પેથેટિક કોમ્યુનિકેશન (Empathetic Communication – એમ્પેથેટિક કોમ્યુનિકેશન) જરૂરી હોય છે.
• સાયકોલોજીકલ કાઉન્સેલિંગ (Psychological Counselling – સાઇકોલોજીકલ કાઉન્સેલિંગ): જરૂરી હોવા પર પ્રોવાઇડ કરવું.
• પેશન્ટને ઇન્ડીપેન્ડન્સ (Independence – ઈન્ડીપેન્ડન્સ) જાળવવા માટે સપોર્ટ આપવો.
• ફેમિલી એજ્યુકેશન (Family Education – ફેમિલી એજ્યુકેશન): ઘરે કેવી રીતે કાળજી રાખવી તે શીખવવું.

સ્પેશિયલ કેર ડ્યૂરિંગ ઓસ્ટોમિ (Special Care in Case of Ostomy):

• જો પેશન્ટને કોલોસ્ટોમિ (Colostomy – કોલોસ્ટોમિ) અથવા ઇલિયોસ્ટોમિ (Ileostomy – ઈલિયોસ્ટોમિ) કરેલી હોય તો:
• સ્ટોમા ઓબ્ઝર્વેશન: કલર, સાઇઝ અને સ્કીન ની કન્ડિશન નુ અસેસમેન્ટ કરવું.
• સ્ટોમા બેગ ચેન્જ કરવું: લીકેજ ન થાય એ માટે સમયસર બદલવું.
• સ્કીન નુ પ્રોટેક્શન: સ્ટોમાની આસપાસની સ્કીન સ્વેલીન્ગ કે ઇન્ફેક્સીયસ ન થાય એ માટે પ્રોટેક્શન આપવું.

ડોક્યુમેન્ટેશન અને રિપોર્ટિંગ (Documentation and Reporting):

• તમામ નર્સિંગ ઇન્ટર્વેન્શન્સનું રેકોર્ડ મેઇન્ટેનન્સ (Record Maintenance – રેકોર્ડ મેઇન્ટેનન્સ) કરવું.
• પેશન્ટના પ્રોગ્રેસ, ચેન્જીસ અને કન્ડીશન્સ નુ રિપોર્ટ (Report – રિપોર્ટ) કરવું.

કેર ઓફ યુરીનરી ડાયવર્ઝન (Care of urinary Diversion):

પ્રી ઓપરેટિવ કેર (Pre operative care):

સાઇકોલોજિકલ કેર (Psychological care):

• સિસ્ટેક્ટોમી અને યુરિનરી ડાયવર્ઝન માટે એડમીટ થયેલ પેશન્ટ એ પ્રિવ્યસ એડમિશનથી વોર્ડની હેલ્થ ટીમને પહેલેથી જ જાણતા હશે.
• સ્ટાફે પેશન્ટ સાથે રેપોટ્સ કેળવવો જોઇએ અને પેશન્ટ ને ઓપરેશનની ફીઝીકલ ઇફેક્ટ, ખાસ કરીને સ્ટોમાના ફોર્મેશન માટે પ્રીપેઇર કરવા માટે વર્બલી (Verbally) અને રીટન (Written) બંને ફોર્મ મા ઇન્ફોર્મેશન આપવી જોઇએ.
• પેશન્ટ અને તેના ફેમીલીને સ્ટોમા હોય તેવી વ્યક્તિ સાથે મળવા માટે અરેન્જ કરવામાં હેલ્પફુલ થઇ શકે છે.
• સર્જરીની સાઇડઇફેક્ટ હોઇ શકે છે. તેથી, પેશન્ટ તેમજ તેના ફેમીલીમેમ્બર્સ સાથે નર્સએ તેનું ડિસ્કસન કરવું જોઇએ.
• પેશન્ટ ને હોસ્પિટલમાંથી ઘરે ચેલેન્જીન્ગ એડજસ્ટમેન્ટ કરતી વખતે જો કોઇ પ્રોબ્લેમ અરાઇઝ થાય તો ડૉક્ટરને જાણ કરવા અથવા હોસ્પિટલની મુલાકાત લેવાની એડવાઇસ આપવી જોઇએ અથવા જો કોઇ માઇનર પ્રોબ્લેમ અરાઇઝ થાય તો ફોન પર કોન્ટેક્ટ કરવો જોઇએ.

ફીઝીકલ કેર (Physical care):

• સ્ટોમા કમરની નીચે પેટ પર, સામાન્ય રીતે જમણી બાજુએ સ્થિત હશે. ચોક્કસ બાજુ પસંદ કરવા માટેની વિચારણાઓમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
• પેશન્ટ ની બીલ્ડ(the patient’s build),
  સર્જન માટે એક્સેસ(access for the surgeon)
  પ્રિવ્યસ સર્જરી(previous surgery)
  સર્જરી પછી પેશન્ટ માટે એક્સેસ (access for the patient following surgery)
  સર્જરી પછી પહેરવાના કપડાંનો ટાઇપ(type of clothing to be worn after the surgery.).

સર્જરી ની પ્રીપેરેશન માં નીચેની પ્રોસીઝર હાથ ધરવામાં આવે છે:

1.બોવેલ પ્રીપેરેશન્સ માં પેશન્ટ ને માત્ર ફ્લુઇડ અથવા લો-રેસીડ્યુ ડાયટ પર રાખવામાં આવે છે.

2.બોવેલ એ ફીસીસ (Faeces) થી ક્લીયર થાય છે. આ એનિમા અથવા હાઇ કોલોનિક વોશઆઉટ દ્વારા હોઇ શકે છે અને ઓપરેશનના બે દિવસ પહેલા કરવામાં આવે છે. બોવેલ સ્ટરીલાઇઝેશન સીસ્ટેમીક અને લોકલ એન્ટિબાયોટિક પ્રિસ્ક્રિપ્શન સાથે કરી શકાય છે.

3.સ્કીન એ નીપલ થી ની (Nipple to knee) સુધી શેવ કરવામાં આવે છે.

4.ઓપરેશનના દિવસે પેશન્ટ ને સ્નાન કરવા માટે હેલ્પ કરવામાં આવે છે.

5.સ્ટોમા માટે પસંદ કરેલ સાઇટ માર્ક થયેલ છે.

પોસ્ટ ઓપરેટિવ કેર ( Post operative care):

રીટર્ન ફ્રોમ થીયેટર(Return From theatre):

• ગેસ્ટ્રીક કન્ટેન્ટના એસ્પિરેશન માટે એક નેઝોગેસ્ટ્રીક ટ્યુબ હશે.
• એક્ઝામીનેશન એ મીડલાઇન ઇન્સીઝન ને જાહેર (Reveal) કરશે, જે સર્જીકલ ડ્રેસીન્ગ અને વુન્ડ ડ્રેઇન દ્વારા કવર કરી લેવામાં આવશે.
• સ્ટોમા, પ્રીમાર્કડ પોઝીશનમાં (Premarked position), મોઇસ્ટ રેડ અપીરીયન્સ ધરાવતો હોવો જોઇએ અને તેને ડ્રેઇનેજ ટેપ (tap) સાથે ફીટ કરેલી કલેક્શન બેગ દ્વારા કવર કરી લેવામાં આવે છે.
• ઇનફન્ટ ફીડીન્ગ ટ્યુબ જે ureteroileal anastomosis પર ટેમ્પરરી સ્પ્લિન્ટ બનાવે છે તે સ્ટોમામાંથી બહાર નીકળતી જોઇ શકાય છે.
• સ્પ્લિન્ટ્સ, દરેક યુરેટર્સ માટે એક અને સર્જરી દરમિયાન ઇન્સર્ટ કરવામાં આવે છે, આઇડીયલ લૂપમાંથી પાસ થાય છે અને એનાસ્ટોમોસિસના જંકશન પર યુરેટરની સાથે પસાર થાય છે. આ સ્પ્લિન્ટનો સપોર્ટ એનાસ્ટોમોસિસમાંથી યુરીન લિકેજનું રિસ્ક રિડ્યુસ કરે છે.

રીકવરી પીરીયડ (the Recovery period):

• NG ટ્યુબ 24-48 કલાક માટે અથવા બોવેલ સાઉન્ડ એ રીટર્ન ન આવે ત્યાં સુધી તેની જગ્યાએ રહેશે.
• જ્યારે ડિસ્ચાર્જ 50 ml/24 કલાકથી ઓછું હોય ત્યારે ડ્રેઇનેજ એ દૂર કરી શકાય છે, આ સામાન્ય રીતે 4-5 દિવસમાં હોય છે.

પોસ્ટઓપરેટીવ્લી (Postoperatively):

• સ્ટોમામાંથી સ્પ્લિન્ટ્સ રિમૂવ કરવું એ સામાન્ય રીતે 10-14 દિવસમાં અને સુચર્સ ને 10 દિવસમાં દૂર કરી શકાય છે.
• ડાયેટીશીયન દ્વારા અસેસમેન્ટ અને ડાયટ પ્લાનની જોગવાઇ (Provision) વુન્ડ ના હીલીન્ગ અને રીકવરી માં હેલ્પ કરી શકે છે.
• નર્સ પેશન્ટ ને સ્ટોમા કેવી રીતે ક્લીન કરવી અને દરરોજ બેગ અને ફ્લેંજ કેવી રીતે બદલવી તે શીખવશે. પેશન્ટ ને બતાવવું જોઇએ કે ફ્લેંજને શેપ આપવા અને બેગ સાથેની પોઝીશન માં ફિટ કરવા કેવી રીતે કટ કરવી.

ડીસ્ચાર્જ (Discharge):

• ઓપરેશનના 10-14 દિવસ પછી, પેશન્ટ અને નર્સે ડિસ્ચાર્જ માટે પ્લાનીન્ગ કરવું જોઇએ,કોઇ કોમ્પ્લીકેશન્સ ઊભી(Arise) થઈ નથી.
• ફોલો-અપ એપોઇન્ટમેન્ટ સામાન્ય રીતે ઓપરેશન પછી 6-8 વીક માટે સુનિશ્ચિત કરવામાં આવશે ત્યારબાદ લાંબા સમયાંતરે પરંતુ તે આજીવન કન્ટીન્યુ રહેશે.

યુરિનરી ડાયવર્ઝન પછીના ફર્સ્ટ 24 કલાકમાં નર્સિંગ કેર (Nursing care in First 24 hours Following urinary Diversion):

પોટેન્શીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

કાર્ડિયોવાસ્ક્યુલર ઇનસ્ટેબીલીટી અને હેમરેજ તથા પેઇન ના કારણે હાઇપોવોલેમીક શોક

એક્શન(Action):

• વાઇટલ સાઇન ને રેકોર્ડ કરવા તથા નોર્મલ રેન્જમાં કોઇપણ ડેવીએશન હોય તો રીપોર્ટ કરવું.
• વુન્ડના ડ્રેસિંગ પર દેખાતા બ્લડ લોસ નું મોનીટરીંગ કરવું અને માર્ક કરવું.
• ડ્રેઇનેજ માં બ્લડ લોસ અને જો 100 મિલી/કલાકથી વધુ હોય તો ઇન્ફોર્મ કરવું.

પોટેન્શીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

પેઇન(Pain)

એક્શન(Action):

• પેશન્ટને ડીસીઝ માટે ઓબ્ઝર્વ કરવા.
• પેશન્ટને પ્રીસ્ક્રાઇબ કરેલી એનાલજેસીક મેડિકેશન એડમિનિસ્ટર કરવી.
• મેડીકેશન પ્રોવાઇડ કર્યાના 30 મિનિટ પછી તેની ઇફેક્ટ ને ઇવાલ્યુએટ કરવી.

પોટેન્શીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

ફ્લુઇડ એન્ડ ઇલેક્ટ્રોલાઇટ ઇમ્બેલેન્સ

એક્શન(Action):

• પેશન્ટનું યુરિન આઉટપુટ મેઝર અને રેકોર્ડ કરવું.
  24 કલાકમાં તમામ ફ્લુઇડ ઇનપુટ સામે તમામ ફ્લુઇડ આઉટપુટને બેલેન્સ કરવું.
• ડિસ્પનિયા(Dyspnea) ડિહાઇડ્રેશનના એવીડેન્સ માટે ઓબ્ઝર્વ કરવું.
• વોમીટીંગ માટે ઓબ્ઝર્વ કરવું.

પોટેન્શીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

પેરાલાઇટીક ઇલિયસ ( Paralytic ileus)

એક્શન(Action):

• પેશન્ટને નીલ બાઇ માઉથ (NBM) રાખવા.
• NG એસ્પીરેશન પ્રતિ કલાક/ફ્રી ડ્રેઇનેજ પર્ફોર્મ કરવું.
• જરૂરિયાત મુજબ એન્ટીએમીટીક એડમિનિસ્ટ્રેશન કરવી.

પોટેન્શીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

ડીપવેઇન થ્રોમ્બોસીસ (DVT)પલ્મોનરી એમ્બોલીઝમ (PE)

એક્શન(Action):

• પ્રીઓપરેટીવ્લી એન્ટિએમ્બોલિક સ્ટોકિંગ્સ સપ્લાય કરો
• લોવર લીમ્બની મુવમેન્ટને એન્કરેજ કરવા.
• DVT અથવા PE ના એવીડન્સ માટે ઓબ્ઝર્વ કરવું.

પોટેન્શીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

ચેસ્ટ ઇન્ફેક્શન(Chest infection)

એક્શન(Action):

• પેશન્ટને ડીપ બ્રિધીન્ગ અને કફિંગ માટે એન્કરેજ કરવા.
• ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ પાસે રીફર કરવા.
• પેટિન્ટને પોસીબલ હોય તેટલું સીધું(અપરાઇટ)રાખો

પોટેન્શીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

વુન્ડ ઇન્ફેક્શન(Wound infection)

એક્શન(Action):

• વુન્ડ નું લિકેજ માટે ઓબ્ઝર્વેશન્સ કરવું, ડ્રેઇનેજ ને અવર્લી ચેક કરવું.
• ટેમ્પરેચર રેકોર્ડ કરો અને પાઇરેક્સિયાની જાણ કરો.

પોટેન્સીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

પ્રેશર સોર્સ નું ડેવલોપમેન્ટ (Development of Pressure Sore)

એક્સન(Action):

• ડ્રેસિંગને 48 કલાક માટે અનડીસ્ટ્રીબ્યુટેડ રહેવા દો.
• પેશન્ટ ની પોઝિશન ને રેગ્યુલર ચેન્જ કરવી અને રેડનેસ નું ઓબ્ઝર્વેશન્સ કરવું.
• પેશન્ટ ની જરૂરિયાતોનું અસેસમેન્ટ કરવા માટે રીસ્ક અસેસમેન્ટ સ્કેલનો યુઝ કરવો.

• ખાતરી કરો કે સ્કીન એ ક્લીન અને ડ્રાય છે.
• જો જરૂરી હોય તો એઇર મેટ્ર્સ નો યુઝ કરવો.

પોટેન્સીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

પર્શનલ હાઇજીન ટાસ્ક ને પર્ફોર્મ કરવામા ઇનએબીલીટી ( Inability to perform personal hygiene tasks).

એક્સન(Action):

• બેડ બાથ અને માઉથ કેર પ્રોવાઇડ કરવી.
• તેની સાથે પેશન્ટ ની ચિંતાઓની ચર્ચા કરો. ઇન્ફોર્મેશન આપો, પરંતુ એનેસ્થેટિક પછીની સુસ્તી (ડ્રાઉસીનેસ)ને ધ્યાનમાં લો.

પોટેન્સીયલ પ્રોબ્લેમ (Potential Problem):

એન્ઝાઇટી (Anxiety)

એક્સન(Action):

આપેલ ઇન્ફોર્મેશન અંગે પેશન્ટ ની અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ નું ઇવાલ્યુએશન કરવું.

બ્લાડર ઇરીગેશન(Bladder irrigation):

ડેફીનેશન (Definition):

બ્લાડર ઇરીગેશન માં યુરીનરી મીએટસ થ્રુ કેથેટર ને બ્લાડરમાં ઇન્સર્ટ કરી અને સોલ્યુશનને બ્લાડરમાં ઇન્સર્ટ કરવામાં આવે છે અને યુરીનરી બ્લાડર ને વોશ કરવામાં આવે છે.

પર્પઝ(Purposes):

• યુરીનરી ડ્રેઇનેજ સિસ્ટમની પેટન્સી એન્સ્યોર કરવા માટે.
• બ્લાડર ને સ્ટેગ્નેન્ટ યુરીન (Stagnanat urin), બેક્ટેરીયા (Bacteria),એક્સેસ મ્યુકસ (excess mucus),પસ(pus), અને બ્લડ ક્લોટ્સ(blood clots) માથી ક્લીન્ઝ કરવા માટે.
• ઇન્ફ્લામેન્ટ્રી કન્ડિશનમાં કન્જેશન અને પેઇન ને રિલીવ કરવા માટે.
• હીલિંગને પ્રમોટ કરવા માટે.
• બ્લાડર ની લાઇનીંગને મેડીકેટ કરવા માટે.
• બ્લીડિંગ ને સ્ટોપ કરવા માટે.
• પ્રીઓપરેટીવ મેઝર્સ તરીકે બ્લાડરને સર્જરી માટે પ્રીપેઇર કરવા.

ઇરીગેશન પ્રોસિઝરના ટાઇપ્સ (Types of irrigation Procedure):

1)ઓપન મેથડ( Open method):

તે એસેપ્ટિક સિરીંજ વડે કરવામાં આવે છે જેમાં ફ્લુઇડ ને યુરીનરી બ્લાડરમાં ઇન્ટ્રોડ્યુસ કરવામાં આવે છે અને તે જ સમયે (simultaneously) બહાર કાઢવામાં (drained out) કરવામાં આવે છે.

2)ક્લોઝ્ડ મેથડ(Closed Method):

આ સ્ટરાઇલ કેથેટર સિસ્ટમના વિક્ષેપ વિના ( Without Disruption) ફ્રિકવન્ટ ઇન્ટરમીટન્ટ અથવા કન્ટીન્યુઅસ ઇરીગેશન માટે પ્રોવાઇડ કરે છે. આ ઘણીવાર જીનાઇટો-યુરીનરી સર્જરીવાળા પેશન્ટ માટે કરવામાં આવે છે, જ્યાં કેથેટરમાં બ્લડ ક્લોટ્સ અને મ્યુકસ ફ્રેગમેન્ટ ઓક્લુડ (Occlud) થવાનું રીસ્ક હોય છે.

પ્રિલિમિનરી અસેસમેન્ટ (Preliminary assessment):

• કેથેટર ડ્રેઇનેજ સિસ્ટમના ફંકશન નું અસેસમેન્ટ કરવું.
• જગ્યાએ કેથેટરનો પ્રકાર (Type of catheter in place).
• કેથેટર ના ટાઇમ અને ડ્યુરેશન ની લેન્થ (Length of time/duration of catheter).
• બ્લાડર ડીસ્ટેન્સ ( Bladder Distention).

પ્રોસીઝર(Procedure):

જનરલ ઇન્સ્ટ્રક્શન(General instructions)

• સ્ટ્રીક એસેપ્ટિક ટેકનીક મેઇન્ટેન રાખવી.
• ડૉક્ટરનો ઓર્ડર મેળવ્યા પછી જ એડમીનીસ્ટ્રેશન કરવું.
• ઇરીગેશન માટે યુઝ થતા ફ્લુઇડ નો એક્યુરેટ રેકોર્ડ મેઇન્ટેઇન કરવો.
• ફ્લુઇડ ને જેન્ટલી નાખવું જોઇએ અને ગ્રેવીટી દ્વારા પાછું બહાર નીકળવા દેવું જોઇએ.

આર્ટીકલ્સ (Aarticles):

• કેથેટરને જોડવા માટે સ્ટરાઇલ બલ્બ સિરીંજ/એસેપ્ટો સિરીંજ : બ્લાડરમા ઇરીગેટીન્ગ ફ્લુઇડ ને ઇન્ટ્રોડ્યુસ કરવા માટે.
• એક કિડની ટ્રે : વેસ્ટ ને કલેક્ટ કરવા માટે.
• 104°F ના ટેમ્પરેચરે જરૂરી સોલ્યુશન ધરાવતા 2-પાઇન્ટ નુ મેઝર્સ : બ્લાડર ને ઇરીગેટ કરવા માટે.
• જો ઓર્ડર આપવામાં આવેલ હોયતો મેડીસીન ધરાવતો સ્ટરાઇલ મેઝરીન્ગ ગ્લાસ : ટ્રીટમેન્ટ ના એન્ડમા ઇન્સ્ટિલ કરવા માટે.
• પેપર લાઇનીન્ગ સાથે મેકિન્ટોશ : બેડલીનન ને પ્રોટેક્ટ કરવા માટે.

ઇરીગેશન માટે વીક એક્વઅસ સોલ્યુશન નો યુઝ કરવો જોઇએ( A weak aqueous solution be used for irrigation):

સોલ્યુશન(Solution):

• ડિસ્ટીલ્ડ વોટર(નોર્મલ સલાઇન) : બ્લાડરની સેન્સીટીવ મ્યુકસ લાઇનીન્ગમાં ઇરીટેશન અવોઇડ કરવા માટે.
• સોડિયમ નાઈટ્રેટ 1:8000 : ક્લોટ ફોર્મેશન ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
• બોરિક એસિડ 2%
  પોટેશિયમ પરમેંગેનેટ 1:10000
  10000 માં એક્રીફ્લેવિન 1 : માઇલ્ડ એન્ટીસેપ્ટીક એન્ડ નોન ઇરીટેટીન્ગ.
  5000 માં સિલ્વર નાઇટ્રેટ 1
  એસિટિક એસિડ 400 માં 1 : એસ્ટ્રિન્જન્ટ
  સ્યુડોમોનાસ ઇન્ફેક્શન ની ટ્રીટમેન્ટ માટે.

પ્રોસિઝર (Procedure):

સ્ટેપ્સ(Steps):

• પેશન્ટને પ્રોસિઝર એક્સપ્લેઇન કરવી : કોઓપરેશનને પ્રમોટ કરવા માટે અને એન્ઝાઇટી ને ડિક્રીઝ કરવા માટે.
• પેશન્ટ ના બટક્સ ની નીચે મેકિન્ટોશ અને ટોવેલ મૂકવા : બેડ લીનન ને પ્રોટેક્ટ કરવા માટે.
• ફીમેલ પેશન્ટ ને ડોર્સલ રિકમ્બન્ટ પોઝીશનમાં મૂકો : પેરીનિયલ એરીયામા ઇઝી એક્સેસ માટે.
• ટોપ બેડ ક્લોથ ને પાછા ફોલ્ડ કરો અને પેશન્ટ ને બાથ બ્લેન્કેટ થી ડ્રેપ કરવા, પેરીનીયલ એરીયા ને એક્સપોઝ કરવા : બોડી ના એક્સપોઝરમાં ઘટાડો કરે છે અને પેશન્ટ ને થતી અકળામણ (એમ્બેરેસમેન્ટ)ની શક્યતાઓ ઘટાડે છે.
• હેન્ડ વોશ કરવા અને સ્ટરાઇલ ગ્લોવ્ઝ વીયર કરવા : ક્રોસ કંટામીનેશન ને પ્રિવેન્ટ કરવામાં હેલ્પ કરે છે.
• પેશન્ટ ના લેગ્સ વચ્ચે પેરીનીયલ એરીયા ની નજીક સ્ટરાઇલ બેસિન/કિડની ટ્રે મૂકવી : કેથેટર માંથી સોલ્યુશન ને રીસીવ કરવા માટે.
• એસેપ્ટો સિરીંજને ઇરીગેટીન્ગ સોલ્યુશન થી ભરો અને બલ્બને ચપટી(Pinching) કરીને જેન્ટલી યુરીનરી બ્લાડર માં સોલ્યુશન ઇન્ટ્રોડ્યુસ કરવું : ઇરીગેટિંગ સોલ્યુશન ને ઇન્ટ્રોડ્યુસ કરવા માટે.
• એસેપ્ટો સીરીજ ને પિંચ બલ્બ પોઝિશનમાં કેથેટર માંથી ડીટેચ્ડ કરવું અને કિડની ટ્રેમાં તેને ડ્રેઇન થવા દેવું : બ્લાડર ના મ્યુકસ મેમ્બ્રેનને સકીન્ગ કરતા અટકાવે છે અને રીટર્ન ફ્લો ના રિવ્યૂ લેવામા હેલ્પ કરે છે.
• જ્યાં સુધી સોલ્યુશન ક્લીયર ન થાય ત્યાં સુધી પ્રોસેસ ને રીપીટ કરવી : બાકીના વેસ્ટ ને બ્લાડર ની અંદર છોડતા પ્રીવેન્ટ કરે છે.
• જો સોલ્યુશન પાછું ન આવે, તો પેશન્ટ ને નર્સની સાઇડ માં ફેરવો :રિપોઝિશનિંગ ડ્રેઇનેજની ફેસીલીટી આપે છે.
• સ્ટરાઇલ ટેકનિકનો યુઝ કરીને પેશન્ટ ની થાઇ ની બાજુમાં અથવા તેની વચ્ચે સ્ટરાઇલ સેટ ઓપન કરો : સ્ટેપ્સ ને હાથ ધરવા માટે અનુકૂળ (Convenient).
• ગ્લોવ્ઝ વિયરીન્ગ કરવા‌: ઇન્ફેક્શન ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
• કેથેટર ના એન્ડ ની નીચે સ્ટરાઇલ ટોવેલ મૂકો : કેથેટરને સ્ટરાઇલ રાખવા માટે.
• ડ્રેઇનેજ ટ્યુબિંગને ઇરીગેશન ના પાર્ટ માં દૂરથી ક્લેમ્પ કરો : ઇરીગેશન સોલ્યુશન ને ડ્રેઇનેજ બેગમાં વહેતા પ્રીવેન્ટ કરે છે.
• નીડલ માંથી કેપ રિમૂવ કરો અને સિરીંજમાં ઇરીગેશન સોલ્યુશન ને ડ્રો કરવા : સિરીંજ અને સોલ્યુસન ની સ્ટરીલીટી મેઇન્ટેન રાખવા માટે.
• થ્રી-વે ફોલી કેથેટર અથવા Y કનેક્ટરનો ઉપયોગ કરીને, ઇરીગેશન બેગ સાથે કનેક્ટેડ ટ્યુબિંગ માંથી એઇર ને એક્સપેલ કરવી : બ્લાડર સ્પાઝમ અને પેઇન ને પ્રિવેન્ટ કરવા માટે.
• થ્રી-વે કેથેટરના એક ભાગને ઇરીગેટીન્ગ ટ્યુબીન્ગ સાથે કનેક્ટ કરો, જે બેગમાં ઇરીગેશન સોલ્યુશન સાથે કનેક્ટેડ છે : ટ્યુબને કનેક્ટ કરવાની સાચી રીતની ખાતરી કરવા.
• કેથેટર ના બીજા ભાગને ડ્રેઇનેજ ટ્યુબિંગ અને બેગ સાથે અને ત્રીજા ભાગને કેથેટર બલૂન સાથે કનેક્ટ કરવું.
• ડ્રેઇનેજ ટ્યુબિંગ પર ફ્લો ક્લેમ્પ ઓપન કરો : ફ્લુઇડ નો પ્રોપર્લી ઇનફ્લો અને આઉટફ્લો ઓબટેઇન કરવા માટે.
• ઇરીગેશન ટ્યુબિંગ પર રહેલા ક્લેમ્પ ને યુઝ કરીને ફ્લોને એડજસ્ટ કરવું જેમાં 40 થી 60 ડ્રોપ્સ પર મિનિટ રાખવું : કેવીટી માં ફ્લુઇડ ના અયોગ્ય (undue) ફોર્સ ને અટકાવે છે.
• ડ્રેઇનેજ ટ્યુબિંગને અનક્લેમ્પ કરો જેથી કેથેટર અને ટ્યુબિંગ દ્વારા બ્લાડર માંથી ઉકેલ બહાર નીકળી જાય : ફ્લુઇડ ને ડ્રેઇનઆઉટ કરવા માટે.
• ઇરીગેશન ની પ્રોસેસને રીપીટ કરવી જ્યાં સુધી ઇરીગેશનનો પર્પઝ એચિવ થઇ ન જાય ત્યાં સુધી : બેક્ટેરિયા અને બ્લડ ક્લોટ ને બ્લાડર માંથી ક્લીંન્ઝ કરવા માટે.
• યુરીન ના અમાઉન્ટ ને મેઝર કરવું અને બેગમાં ફ્લુઇડ ના વોલ્યુમ માંથી ઉપયોગમાં લેવાતા સોલ્યુશન ના અમાઉન્ટ ને બાદ (Substract) કરો : ઇન્ટેક આઉટપુટ ચાર્ટને મેઇન્ટેન કરવા માટે.
• ડ્રેઇનેજ ના કલર, ક્લેરિટી અને કોઇપણ એબનોર્મલ કન્સ્ટિટ્યૂઅન્ટ્સ (Abnormal Constituents)માટે અસેસ કરવું : ટ્રીટમેન્ટના ઇફેક્ટિવનેસની જજમેન્ટ માટે.
• કેથેટર અને ટ્યુબિંગમાં યુરિનના ફ્લોને અસેસ કરવું : ડ્રેઇનેજ સિસ્ટમના ફંકશનીન્ગ ને અસેસ કરવા માટે.

આફ્ટર કેર ઓફ ધ પેશન્ટ એન્ડ આર્ટીકલ્સ (After care of the patient and Articles):

• પેશન્ટ ને કમ્ફર્ટેબલ પોઝિશન પ્રોવાઇડ કરવી.
• ઇક્વીપમેન્ટ્સ ને ક્લીન કરી તેની પ્રોપર પ્લેસ‌(Place)પર રાખવા.
• પ્રોપર્લી હેન્ડ વોશ કરવા.
• પેશન્ટ ચાર્ટ પર ટ્રીટમેન્ટને રેકોર્ડ કરવું જેમાં,
  ડેટ અને ટાઇમ,
  ઇરીગેશન નો પર્પઝ,
  યુઝ કરેલા સોલ્યુશન નું અમાઉન્ટ,
  બ્લાડરમાંથી ડ્રેઇન થયેલા ડ્રેઇનેજ નું અમાઉન્ટ,
  કોઇપણ કોમ્પ્લીકેશન્સ હોય તો તેનો પ્રોપર્લી રિપોર્ટ કરવો.

બ્લાડર ઇરીગેશન ના કોમ્પ્લિકેશન્સ (Complications of bladder irrigation):

• ઇન્ફેક્શન(infection),
• ટીશ્યુ ટ્રોમા (Tissue Trauma),
• યુરેથ્રલ ઇરીટેશન (Urethral irritation) : કેથેટર પ્રેઝન્સ હોવાના કારણે યુરીનરી ઇન્ફેક્શન.
• મસ્ક્યુલર સ્પાઝમ(Muscular Spasm).