Arthropods:

• Mosquitoes, housefly, sand fly, human
  louse, rat fleas, rodents, ticks etc.
• Control measures

🌟 Define arthropods responsible for causing disease:

Definition:
આર્થ્રોપોડ્સ એ મોટા ફાયલમના (phylum) અપૃષ્ઠવંશી (invertebrates) પ્રાણીઓ છે.તેઓ, સેગમેન્ટ્સની સંખ્યા ધરાવે છે.

આર્થ્રોપોડ્સના અભ્યાસને મેડિકલ માં એન્ટોમોલોજી (entomology) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

ભારતમાં 5% મૃત્યુ આર્થ્રોપોડથી થતા રોગોને કારણે થાય છે.

માણસમાં રોગ પેદા કરવા માટે જવાબદાર આર્થ્રોપોડ્સ તબીબી મહત્વ ધરાવે છે જે નીચે મુજબ છે:

1. Mosquito
2. House fly
3. Sand fly
4. Human louse
5. Rat fleas
6. Ticks
7. Mites
8. Cyclopes
   :🌟 State method of transmission of disease:

Transmission:

1. Direct method:

a. Itch mite-
કારણ – સ્કેબીઝ
તે સીધા સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે.

b. Mechanical ટ્રાન્સમિશન–
તેમના શરીર પર ચેપની caring , ઝાડા, મરડો (dysentery)

C. Biological transmission-
જ્યારે રોગના એજન્ટો જંતુના યજમાનમાં ગુણાકાર કરે છે ત્યારે તેને જૈવિક (biological) ટ્રાન્સમિશન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે જેમ કે મેલેરિયા, ફાઇલેરિયા
🌟 Explain mosquito,types and life cycle:

Mosquito:
મચ્છરનું શરીર ત્રણ ભાગો ધરાવે છે,

1. Head
2. thorax
3. Abdomen

માથામાં સોય જેવી લાંબી રચના હોય છે જેને પ્રોબ કહેવાય છે જેના વડે મચ્છર કરડે છે.

થોરેક્સમાં પાંખોની જોડી અને પગની ત્રણ જોડી, વેન્ટ્રાલી હોય છે. પેટ લાંબુ, સાંકડું અને 10 સેગમેન્ટ ધરાવે છે.
Types:

1. Anipheles
2. Culex
3. Ades

🌟 Life Cycle:
There are 4 stages in life of mosquito-

Egg-1-2 days

Larvae-5-7 days

Puepa-1-2 days

Adult-about 2 weeks
🌟 Discuss House fly, sand human fly, louse and their transmission of diseases:

• house fly:

1. Mechanical transmission: through body and sticky hair on body and legs
2. Vomit drop- તે ટીપાં ઉલ્ટી ના ટીપાં ખાવા ના ખોરાક માં પ્રસરણ થવાથી, તે infected food ખાવામાં આવે તો.
3. Disinfection:
   ખોરાક પર માખી દ્વારા સતત શૌચ કરવાથી રોગો ફેલાય છે.
   ઘરની માખી દ્વારા ફેલાતા સામાન્ય રોગોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
   Diarrhea
   Typhoid
   Cholera
   Dysentery
   Conjunctivitis
   Amoebiasis
   Trachoma

Mosquito borne disease:

1. Anopheles- malaria
2. Culex-filarial, encephalitis
3. Aedes-yellow fever, dengue fever, and hemorrhagic fever

Sand Fly:

Kala azar
Sand fly fever
Oriental sore

Types of lice:
Types of Lice-

Head louse
Body louses
Pubic louse

Transmission Of Diseases-
By biting and their infective faces

Diseases of louse-

Epidemic typhus
Relapsing fever
Trence fever
Dermatitis
🪄 Topic:
Introduction – rat, fleas, rodents, ticks, etc
🌟 To enlist types of common fleas and it’s life cycle:

Types of flea

1.
Xenopsylacheopis

2.Xenopsyllaastia

3.
Xenopsyllabrazilenis

–Life cycle of fleas:-

Egg 1 week

Larva 2 week

Pupa 1-2 weeks

Adult about 2 months
🌟 To describe the flea indices:

આપેલ વિસ્તારમાં fleas (ચાંચડ) ની ઘનતા જણાવો

1. Total fleas ઇન્ડેક્સ- ઉંદર દીઠ ચાંચડની સરેરાશ સંખ્યા છે
2. ઉંદર દીઠ cheopis (ચેઓપીસ) એ ઉંદર દીઠ ઝેનોપ્સીલાચેઓપીસ (xenopsylavheopis) ની સંખ્યા છે

જો cheopis ઇન્ડેક્સ 1 ની નીચે હોય તો પ્લેગના ફેલાવાનો કોઈ ભય નથી
🌟 To describe mode of transmission and disease transmitted by flea:

By bitting- ભૂખ્યા અવરોધિત ચાંચડના ડંખને કરડવાથી જ્યારે પ્લેગ બેસિલી થાય છે ત્યારે બ્લોકમાં flea plague ને ઇન્જેક્ટ કરો
તેના ગુલેટમાં (gullet) ગુણાકાર કરો અને ખોરાકના માર્ગને અવરોધિત કરો

• ચાંચડ દ્વારા પ્રસારિત રોગ :
  Bubonic plague
  Endemic typhus
  [12:23 pm, 2/6/2024] Aanad Bhai: To describe about ticks and itch, mite, types of ticks and life cycle of ticks and itch mite:

Definition-
ટીક્સ વર્ટિબ્રેટ્સના એક્ટોપેરાઇટ છે, આકારમાં અંડાકાર છે.

ટિક્સના પ્રકાર :

સખત અને નરમ બગાઇ (ticks)

ટિકના ડોર્સમ પર સખત ઢાલની હાજરીને કારણે સખત બગાઇ (hard ticks) કહેવામાં આવે છે.

સોફ્ટ ટિકમાં ઢાલ ગેરહાજર હોય છે અને પગની ચાર જોડી હોય છે.

પુરુષ સ્ત્રી કરતાં નાનો હોય છે

નર અને માદા બને કરડે અને લોહી ચૂસે છે.

ટીક્સ દ્વારા પ્રસારિત રોગો:

Hard tick:
ટિક ટાયફસ
વાયરલ એન્સેફાલીટીસ

Soft tick:
Relapsing fever

Description about itch mite:
Definition:
એક અત્યંત નાનો આર્થ્રોપોડ, તે માત્ર necked eye જ દેખાય છે અને કદમાં લગભગ 0.4 મીમી છે, તે માણસનું એક્ટોપેરાસાઇટ છે અને સ્કેબીઝ રોગોનું કારણ બને છે.

ખંજવાળના જીવાતનું શરીર કાચબાના આકારનું અને ઉપર ગોળાકાર અને નીચે ચપટી હોય છે.

The life cycle of itch mite:
Egg: 3-4 days
Larva: 3 days
Nymph: 6-8 days
Adult: 1-2 months
To describe disease transmitted by itch mite:

ખંજવાળ (itching) એ ત્વચામાં ખંજવાળના જીવાત દ્વારા ફેલાતો રોગ છે

ખરાબ (worst) ખંજવાળ જીવાત ખાસ કરીને હાથ અને કાંડા પર અસર કરે છે અને અન્ય ભાગો જેમ કે એક્સિલા, કોણી, buttocks નીચલા પેટના પગ અને પગની ઘૂંટી ને અસર કરી શકે છે.

-scabiesની સારવાર

સાબુ અને પાણીથી સ્ક્રબ કરો અને 25% બેન્ઝિલ બેન્ઝોએટ લગાવો

મલમ અથવા સલ્ફર મલમ 2-10% અથવા બેન્ઝીન હેક્સ 0.5% ક્લોરાઇડ નાળિયેર તેલ સાથે mix કરી ને apply કરો.
🌟 To describe about rodents, types of rodents and diseases caused by rodents :

Description about rodents:
ઉંદરો માણસના પર્યાવરણના ભાગો છે- આર્થિક નુકસાન અને માણસને પ્લેગ જેવા કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ચેપી રોગોના જળાશયનું કારણ બને છે.

Types of rodents (ઉંદર) :

1. Domestic
2. Wild rodents
3. domestic: House rat and sever rat
4. Wild rodents

ઉંદર થી થતાં disesase:
Plague
Leptospirosis
Murine typhus
Amoebiasis
🪄 Topic:
Control measures
🌟 To describe mosquito control measures:

વિવિધ મચ્છર નિયંત્રણ માપદંડોને આ પ્રમાણે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે-

1. Anti larval measure
2. Anti adult measure
3. Personal protection measures

A. Anti viral control measures :
Breeding place ને eliminate કરવા.

1. Application of oil
2. Peris green
3. Synthetic insecticide
4. Biological control

B. Anti adult mosquito control measures:
Malathine, DDT, BHC,LINDANE, OMS 33 નો spray કરવો.
To describe the measure to control house fly and sand fly:

1. Improve environmental sanitation
2. Use of insecticide
3. Fly paper
4. Use of screening
5. Health education to get rid of fleas

Spray of malathion, DDT, BHC, LINDANE, OMS 33,
To describe the control of lice:

Head lice- તેને DDT અથવા medicated drug દ્રારા control કરી શકાય છે.

Body lice- 10% DDT
: To describe control of flea:

10% DDT અથવા 5% malathine dust દ્વારા control કરી શકાય છે.
To describe the control of ticks:

Use of insecticide:
Tick infected area માં malathine, DDT, BHC, LINDANE, OMS 33 નો spray કરવો.

Sanitation:
જમીનમાં તિરાડો અને તિરાડો ખાસ કરીને નજીકની ઇમારત ની જગ્યા ભરવી જોઈએ.

Protection of workers:
Protective cloth પહેરો અને જો કપડાંમાં જોવા મળે તો ટીક્સ દૂર કરો.
🌟 To describe control of scabies caused by itch mite:

સૌપ્રથમ દર્દીને સાબુ અને પાણીથી સારી રીતે સ્ક્રબ આપવામાં આવે છે અને પછી નાળિયેર તેલમાં બેન્ઝિલ બેન્ઝોએટ 25% ઇમ્યુશન અથવા સલ્ફર મલમ 2-10% અથવા બેન્ઝીન હેક્સા ક્લોરાઇડ 0.5% લગાવવામાં આવે છે.
🌟 To describe the control of rodents:

1. Traping- પકડવા અને નાશ કરવા માટે પ્રાચીન ડેન્સનો ઉપયોગ કરવો.
2. ઉંદરના ઝેર અથવા ઉંદરનાશકનો ઉપયોગ કરવો.
3. સાયનોગેસ વડે ઉંદરોના બૂરોની ધૂણી. તેનો ઉપયોગ ખાસ ફુટ પંપ વડે દરેક ઉંદરના ખાડામાં તેના રસાયણમાંથી લગભગ 2 ounce નો ઉપયોગ થાય છે

સ્વચ્છતામાં સુધારો રાખવાથી.

4. ઉંદર અને ઉંદરના કાયમી નિયંત્રણ માટે પર્યાવરણીય સ્વચ્છતા જરૂરી છે.

a. ખાદ્ય સામગ્રીના યોગ્ય સંગ્રહ દ્વારા.

b. Rat proof ઇમારતો બાંધકામ કરવાથી.

c. કચરાના યોગ્ય સંગ્રહ અને નિકાલ કરવાથી.