UNIT-2–History of Psychiatry

a) History of Psychiatric Nursing – India and at international level

b) Trends in Psychiatric Nursing

c) National mental health programme

 EXPLAIN THE HISTORY ( સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ નો ઈતિહાસ ) :-

હિસ્ટ્રી એ માનવ સિદ્ધિઓનો મિનિંગફુલ રેકોર્ડ છે. તે માત્ર સમય સાથે થતી ઘટનાઓ નથી, પરંતુ વ્યક્તિ, ઘટના, સમય, અને જગ્યા સાથેનું ટ્રુથ(truth) રિલેશનશિપ છે

હિસ્ટ્રી શબ્દ એ રોમન વર્ડ્સ ‘ Historic ‘ means ‘knowledge through enquiry’ પરથી આવ્યો છે

સાયકિયાટ્રિક અને સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ ના ડેવલોપમેન્ટ ની હિસ્ટ્રી એ અલગ અલગ સમય મુજબ નીચે ડિસ્કસ કરેલી છે:-

Explain History of Psychiatric Nursing in India and at international level (ઇન્ટર નેશનલ અને ઇન્ડિયા ની સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ નોઈતિહાસ જણાવો ) :-

✓ HISTORY OF PSYCHIATRIC NURSING IN INDIA :-

1912- Indian Lunacy act was passed as law (ઇન્ડિયન લ્યુંનસી એક્ટ પસાર થયો)

1918- શાસક બ્રિટિશ સરકારે રાંચીમાં યુરોપિયન હોસ્પિટલનું નિર્માણ કર્યું.

1925- રાંચીમાં ઈન્ડિયન મેન્ટલ હોસ્પિટલનું નિર્માણ થયું.

1930 – સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગના સિદ્ધાંતો અને પ્રેક્ટિસ માનસિક દર્દીઓની સંભાળ રાખવાનો અનુભવ માંથી લેવામાં આવી હતી.

1937-મદ્રાસ સરકારે મેન્ટલ હોસ્પિટલ મદ્રાસ ખાતે 3 મહિનાના સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ કોર્સનું આયોજન કર્યું.

1950- માનસિક નર્સની ભૂમિકા વધુ નિશ્ચિત બની.

1954 – નૂર મંઝિલ માનસિક આરોગ્ય કેન્દ્ર, લખનૌએ 4-6 અઠવાડિયાના સમયગાળાના મનોચિકિત્સક નર્સિંગ ઓરિએન્ટેશન કોર્સ આપવાનું શરૂ કર્યું.

1956- સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગમાં એક વર્ષનો પોસ્ટ સર્ટિફિકેટ કોર્સ નિમ્હાન્સ (NIMHANS) બેંગ્લોરમાં શરૂ થયો.

1962- મૈસુર સરકારે પુરૂષો માટે માનસિક નર્સિંગનો 9 મહિનાનો કોર્સ શરૂ કર્યો.

1965– ભારતીય નર્સિંગ કાઉન્સિલે B.Sc નર્સિંગ અભ્યાસક્રમ માં ફરજિયાત અભ્યાસક્રમ તરીકે psychiatry નર્સિંગનો સમાવેશ કર્યો.

1967– ભારતના Trained નર્સ એસોસિએશને એક અલગ સમિતિની રચના કરી. Psychiatric નર્સિંગની ધારણાને સુધારવા માટે.

1975– મનોચિકિત્સા નર્સિંગને વૈકલ્પિક વિષય તરીકે ઓફર કરવામાં આવી હતી, પી.જી. R.A.K. ખાતે કાર્યક્રમ

 કોલેજ ઓફ નર્સિંગ, દિલ્હી બાદમાં P.G.I. ચંદીગઢ (1978), એસએનડીટી મુંબઈ (1980),

CMC વેલ્લોર અને લુધિયાણા (1987), NIMHANS (1988).

1980– ડિપ્લોમા ઇન નર્સિંગ એજ્યુકેશનમાં માનસિક નર્સિંગનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.

1986– ઇન્ડિયન નર્સિંગ કાઉન્સિલમાં માનસિક નર્સિંગનો એક સામાન્ય નર્સિંગ curriculum તરીકે સમાવેશ થાય છે.

1987– The Indian mental health act was passed

1991– ઇન્ડિયન સોસાયટી ઓફ સાઇકિયાટ્રિક નર્સિસ (ISPN)ની રચના નિમ્હાન્સ(NIMHANS) બેંગ્લોરમાં કરવામાં આવી હતી.

✓ HISTORY OF PSYCHIATRIC NURSING AT INTERNATIONAL LEVEL

1873– લિન્ડા રિચાર્ડ્સ (LINDA RECHARDS) માનસિક હોસ્પિટલોમાં સારી નર્સિંગ સંભાળ વિકસાવે છે, અને રાજ્યની માનસિક હોસ્પિટલોમાં નર્સિંગ સેવાઓ અને શૈક્ષણિક કાર્યક્રમનું આયોજન કરે છે.

1882– વેવરલીની મેક્લીન હોસ્પિટલમાં માનસિક રીતે બીમારોની સંભાળ માટે નર્સોને તૈયાર કરનાર first school.

1913– જ્હોન હોપકિન્સ, સંપૂર્ણ વિકસિત psychiatric નર્સિંગ અભ્યાસક્રમ અમલમાં મૂકનાર નર્સિંગની first school.

1920– હેરિયેટ બેઇલીએ પ્રથમ માનસિક નર્સિંગ પાઠ્યપુસ્તક પ્રકાશિત કર્યું. “નર્સિંગ મેન્ટલ Disease”

1935– ઇન્સ્યુલિન શોકની સારવાર શરૂ કરવામાં આવી.

1936– માનસિક રીતે બીમાર દર્દીઓની સારવાર માટે સાયકોસર્જરી શરૂ કરવામાં આવી હતી.

1938– ઈલેક્ટ્રોકોન્વલ્સિવ થેરાપી (E.C.T) ને psychiatric patients માટે સારવાર અભિગમ તરીકે રજૂ કરવામાં આવી હતી

1943– Male નર્સ માટે Psychiatric નર્સિંગ કોર્સ શરૂ કરવામાં આવ્યો.

1946– આરોગ્ય સર્વેક્ષણ સમિતિના અહેવાલમાં Psychiatric નર્સિંગમાં પણ નર્સિંગ કર્મચારીઓને તૈયાર કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી હતી.

1952– નર્સ થિયરીસ્ટ્સમાંના એક હિડેગાર્ડ પેપ્લ્યુએ નર્સિંગમાં આંતરવ્યક્તિત્વ સંબંધો પર એક પુસ્તક પ્રકાશિત કર્યું અને માનસિક નર્સિંગ માટે પ્રથમ પદ્ધતિસરની સૈદ્ધાંતિક માળખું રજૂ કર્યું.

1953- મેક્સવેલ જોન્સે ‘થેરાપ્યુટિક કોમ્યુનિટી’ પર પુસ્તક લખ્યું.

1955 – તમામ શાળાઓમાં સામાન્ય નર્સિંગ અભ્યાસક્રમમાં psychiatric નર્સિંગ અનુભવનો સમાવેશ થતો હતો.

1956-માસ્ટર્સ પ્રોગ્રામને બે શૈક્ષણિક વર્ષ સુધી લંબાવવામાં આવ્યો.

1960– બોસ્ટનમાં મનોચિકિત્સક નર્સિંગમાં પ્રથમ ડોક્ટરલ પ્રોગ્રામ શરૂ થયો. સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ ‘સાયકિયાટ્રિક મેન્ટલ હેલ્થ નર્સિંગ’માં બદલાઈ ગયું.

1963– મનોચિકિત્સા નર્સિંગ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સેવાઓનું જર્નલ પ્રકાશિત થયું.

1970-ફરીથી સાયકિયાટ્રિક મેન્ટલ હેલ્થ નર્સિંગને બદલીને ‘સાયકોસોશિયલ નર્સિંગ’

1972– અમેરિકન નર્સિંગ એસોસિએશને સાઇકિયાટ્રિક નર્સિંગ પ્રેક્ટિસના ધોરણો પ્રકાશિત કર્યા.

જે 1982માં સુધારવામાં આવ્યું હતું.

1979– મેન્ટલ હેલ્થ નર્સિંગના મુદ્દાઓ પ્રકાશિત થયા.

1980-કોન્સેપ્ટ ઓફ Decentralisation થી સંસ્થામાં ફેરફાર થયા.

1985-માનસિક માનસિક સ્વાસ્થ્ય અને ક્લિનિકલ નર્સિંગ પ્રેક્ટિસના ધોરણો પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા હતા. અમેરિકન નર્સ એસોસિએશન દ્વારા.

1990– સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગની સર્વગ્રાહી બાયો-સાયકો-સામાજિક પ્રેક્ટિસમાં ન્યુરોસાયન્સનું એકીકરણ થયું.

1991-માનસિક રીતે બીમાર લોકોના પુનર્વસનમાં સમુદાયની સહભાગિતા એ મુખ્ય ચિંતાનો વિષય છે.

(B) Briefly explain Trends in Psychiatric Nursing (સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ નાં ટ્રેન્ડસ સમજાવો):-

Trends in psy chiatric nursing

Psychiatric નર્સિંગ માં સાઇકેટ્રિક મેન્ટલ હેલ્થ નર્સ માટે ગ્રેજ્યુએશન અને સર્ટિફિકેશન માટેના ઘણા બધા પ્રોગ્રામ લોન્ચ થયા જેમાં ઘણા બધા પણ થયા જેથી નર્સિંગ ના સાહિત્યમાં સુધારાઓ થયા.

• Shift from institutional to community-based care (ઇન્સ્ટીટ્યુશનલ કેર થી કોમ્યુનીટી બેઝડ કેર ને શિફ્ટ કરવું):

મેન્ટલ હેલથ સંભાળ પ્રાથમિક સંભાળ ક્લિનિક, શાળાઓ અને કાર્યસ્થળો જેવા સમુદાય સેટિંગ્સમાં પ્રદાન કરવા તરફ વધુ વલણ છે. આ સંસ્થાકીયકરણ તરફના વલણ અને માનસિક અસ્વસ્થતા ધરાવતા લોકો યોગ્ય સમર્થન સાથે સમુદાયમાં રહી શકે અને વિકાસ કરી શકે તે માન્યતા સાથે સુસંગત છે.

• Increased focus on early intervention and prevention(પ્રિવેન્શન અને વહેલા ઇન્ટરવેન્શન માં ફોકસ વધારવો) :

Psychiatric Nurse play key રોલ ઈન Intervention and other  programs. આમાં માનસિક આરોગ્ય સમસ્યાઓ વિકસાવવાના જોખમમાં રહેલા બાળકો અને કિશોરો સાથે કામ કરવાનું, તેમજ પરિવારો અને સંભાળ રાખનારાઓને સમર્થન આપવાનું શામેલ છે.

• Greater emphasis on holistic care (હોલિસ્ટિક કેર ની મહત્વ વધુ ):

Psychiatric nurse એ સંપૂર્ણ સંભાળ માટે વધુ સમગ્ર અભિગમ અપનાવી રહી છે, જે શારીરિક, સામાજિક અને આધ્યાત્મિક સુખાકારીના પાસાઓને ધ્યાનમાં લે છે. આમાં દર્દીઓને તેમના શારીરિક સ્વાસ્થ્યનું સંચાલન કરવામાં મદદ કરવાની સાથે તેમની સામાજિક અને ભાવનાતમક જરૂરિયાતો માટે સમર્થન આપવાનું શામેલ છે.

• Utilization of technology (ટેકનોલોજી નો ઉપયોગ કરવો):

Psychiatric nurse એ mental ill વ્યક્તિ ની સંભાળ પૂરી પાડવા માટે ટેકનોલોજીનો વધુને વધુ ઉપયોગ કરી રહી છે. આમાં ટેલિહેલ્થ અને ટેલિસાયકિયાટ્રીનો સમાવેશ થાય છે, જે નર્સોને દૂરસ્થ અથવા અપૂરતા સેવા આપતા વિસ્તારોમાં દર્દીઓને સંભાળ પૂરી પાડવાની મંજૂરી આપે છે.

• Collaboration with other healthcare professionals (બીજા હેલ્થ કેર વર્કર સાથે અને પ્રોફેશનલ્સ સાથે સાથ સહકાર થી કાર્ય કરવું):

Psychiatric nurse, doctor, social health workers અને મનોવિજ્ઞાનીઓ જેવા અન્ય આરોગ્યસંભાળ વ્યાવસાયિક સાથે વધુ નજીકથી કામ કરી રહી છે. આ માનસિક અસ્વસ્થતા ધરાવતા લોકોની જટિલ જરૂરિયાતો અને સંભાળ માટે ટીમ અભિગમની મહત્તાને માન્યતા આપવામાં આવે છે.

• મેન્ટલ હેલ્થ care અને જનરલ હેલ્થ care એ community services રૂપે provide કરવામાં આવે છે.

• અદેક્વોટ ટ્રેન્ડ સ્ટાફ available ઈન મેન્ટલ હેલ્થ area.

• qualified મેન્ટલ હેલ્થ કેર provider available and ફોકસ ઓન હોલિસ્તિક care.

• લોકો માં મેન્ટલ હેલ્થ વિશે અવરેનેસ વધી છે.

• comprehensive approach

• nurse ની મેન્ટલ હેલ્થ કેર ને improve કરવામાં અગત્ય નો ફાળો છે.

• નર્સ એ અગત્ય નો રોલ નિભાવે છે, primary psychiatric care ma અને મેન્ટલ હેલ્થ પ્રોબ્લેમ ને cure કરવા માં, જે patients ને મેન્ટલ અને ફિઝિકલ support પૂરો પાડે છે.

• ઘણા બધા રીસર્ચ પણ mentally ill patient ની સારવાર માટે થયા છે. જે ની ટ્રેનિંગ એ નર્સ ને આપવામાં આવે છે effective care માટે.

EXPLAIN THE NATIONAL MANTAL HEALTH PROGRAM:-નેશનલ મેન્ટલ હેલ્થ પ્રોગ્રામ:-

(NMHP) :-મેન્ટલ હેલ્થ :-

મેન્ટલ હેલ્થ ઇઝ અ સ્ટેટ ઓફ વેલ બીઇંગ કે જેમાં વ્યક્તિને પોતાની એબિલિટીઝ ખબર હોય છે અને નોર્મલ સ્ટ્રેસર ની સાથે કોપ અપ કરી શકે છે અને પ્રોડક્ટિવલી વર્ક કરી શકે છે અને કોમ્યુનિટી સાથે હળી-મળીને રહે છે.(WHO)

મેન્ટલ ઇલ્લનેસ :-

માનસિક બીમારી એ એક મેડિકલ સ્થિતિ છે જે વ્યક્તિની વિચારસરણી, લાગણી, મૂડ, ક્ષમતા, અને રોજિંદી કામગીરીમાં ખલેલ પહોંચાડે છે. માનસિક બીમારી એ તબીબી સ્થિતિ છે જે ઘણીવાર જીવનની સામાન્ય માંગનો સામનો કરવાની ક્ષમતામાં ઘટાડો કરે છે.

નેશનલ મેન્ટલ હેલ્થ પ્રોગ્રામ એ ગવર્મેન્ટ ઓફ ઇન્ડિયા દ્વારા મેન્ટલ હેલ્થ સર્વિસ એ રૂરલ લેવલ સુધી મળી રહે માટે ઈમ્પ્લીમેન્ટ  કરવામાં આવ્યો હતો. (1982)

કેમકે મેન્ટલ ઇલનેસ એ હેવી બર્ડન બની રહ્યું હતું કોમ્યુનિટી માં જેથી લોકો ને તેની સર્વિસ મળી રહે માટે આ પ્રોગ્રામ લોન્ચ કરવા માં આવ્યો.

સૌથી પહેલા 1982 માં મહારાષ્ટ્ર માં લાગુ પાડવામાં આવ્યો હતો તે પહેલું રાજ્ય હતું જેણે નેશનલ મેન્ટલ હેલ્થ પ્રોગ્રામ ઈમ્પ્લીમેન્ટ કર્યો હતો.

આ પ્રોગ્રામ અંતર્ગત district mental health programme (DMHP) ઈમ્પ્લીમેન્ટ કરવાં માં આવ્યો.

જેમાં કર્ણાટક નું બેલ્લારી DISTRICT ફર્સ્ટ DISTRICT હતું જે NIMHANS દ્વારા મોડેલ આપવા માં આવ્યું હતું.

જેમાં 27 DISTRICT માં 1996 માં ઈમ્પ્લીમેન્ટ થયું હતું

જે અંતર્ગત,

• DMHP એ 100 district માં એક્સપાંડ થયો ઓલ ઓવર country માં.

• મેન્ટલ હોસ્પિટલ નું મર્ડરનાઈઝટીઓન થયું

• IEC એક્ટિવિટી (ઇન્ફોર્મેશન, એજ્યુકેશન, કમયુનિકેશન)

• મેટલ હેલ્થ સર્વિસીસ ઇમ્પ્રોવ કરવા માટે રિસર્ચ અને ટ્રેનિંગ થયા

હાલ, DMHP ના અંડર માં 123 district આવે છે.

AIM OF NMHP :-

• માનસિક ન્યુરોલોજીકલ ડિસઓર્ડર અને તેને સંબંધિત ડીસએબિલિટી પ્રેવેન્ટ અને ટ્રીટમેન્ટ કરવાં.

• માનસિક સ્વાસ્થ્ય તકનીકનો ઉપયોગ સામાન્ય આરોગ્ય સેવાઓ સુધારવા માટે કરવો.

• જીવનની ગુણવત્તા સુધારવા માટે કુલ રાષ્ટ્રીય વિકાસમાં માનસિક સ્વાસ્થ્યના સિદ્ધાંતોનો ઉપયોગ.

OBJECTIVES OF NMHP (NMHP ના હેતુઓ) :-

• દરેક વર્ગને અને ખાસ કરીને જેમને તેની જરૂર છે તેમને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સંભાળની સુવિધા પૂરી પાડવી.

• સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય અને સામાજિક વિકાસની કાળજીમાં માનસિક સ્વાસ્થ્યના જ્ઞાનનો ઉપયોગ કરવો.

• કોમ્યુનિટી ના લોકો નું પાર્ટીસીપેશન કરવું મેન્ટલ હેલ્થ સર્વિસ નાં ઇમ્પલમેન્ટાશન માં અને પોતાના માટે પણ શિક્ષિત કરવા.

• માનસિક સ્વાસ્થ્ય સંભાળ માટે આવશ્યક તત્વો પસંદ કરવા.

• મેન્ટલ હેલ્થ ઈમ્પોરવ કરવા તમામ ઉપલબ્ધ સંસાધનોનું વિતરણ કરવું.

COMPONENT (કમ્પોનેન્ટ) :-

• રાજ્ય ની હેલ્થ ટીમ ને મેન્ટલ હેલ્થ રેલેટેડ ટ્રેનિંગ આપવી.

• લોકો માં મેન્ટલ હેલ્થ વિશે જાગૃતતા વધારવી.

• મેન્ટલી અન-હેલ્થી વ્યક્તિ નું એર્લી ડિટેકશન અને ટ્રીટમેન્ટ પ્રોવાઇડ કરવી.

LEVEL OF NMHP :-

a) Village level (વિલેજ લેવલ )

b) Primary health level (પ્રાયમરી હેલ્થ કેર )

c) At district level (ડીસ્ટ્રીકટ)

d) Tertiary care institution (ટર્સરી)

e) Mental Hospital (મેન્ટલ હોસ્પિટલ)

f) Supportive Organization (સપોર્ટિવ ઓર્ગેનાઈઝેશન)

THE TEAM OF WORKERS AT THE DISTRICT UNDER THE PROGRAME (જીલ્લા લેવલે મેન્ટલ હેલ્થ વર્કર ):-

• Psychiatrist (સાઈકિઆટ્રીસ્ટ)

• Clinical psychologist (ક્લિનિકલ સાયકોલોજિસ્ટ) 

• Psychiatric social worker (સાઈકિઆટ્રીક સોશ્યલ વર્કર)

• Community nurse (કમ્યુનિટી નર્સ )

• Programme manager (પ્રોગ્રામ મેનેજર)

• Case registry assistant (કેસ રજીસ્ટ્રી આસીસ્ટન)

• Record keeper (રેકોર્ડ કિપર)

HEALTH CARE UNDER NMHP (NMHP મુજબ આપવામાં આવતી સારવાર) :-

1. The mental morbidity requires priority in mental health treatment (મેન્ટલ હેલ્થ કેર ની મેન્ટલ માંદગી માં તેની જરૂરિયાત ની અગ્રતા મુજબ સારવાર ):-

એક્યુટ મેન્ટલ ડિસઓર્ડર થવા બીમારી માં માટે ઘણા બધા કારણો જવાબદાર છે જે ડાયરેક્ટ બ્રેઈન ના સેરેબ્રલ ફંકશન ને અસર કરે છે, જેમ કે મેલેરિયા, ટાઇફોઇડ, મેનિન્જાઇટિસ, આલ્કોહોલ સાયકોસિસ અને એપીલેપ્ટિક સાયકોસિસ જેવા ચેપી રોગોમાં ટેમ્પોરારી ડીસએબિલિટીની સારવાર કરી શકાય છે.

2. Primary health care at village and sub centre level (વિલેજ અને સબ સેન્ટર લેવલ) :-

મલ્ટી પર્પસ હેલ્થ વર્કર અને હેલ્થ સુપરવાઇઝરને સાઈકિયાટ્રીક ઇમરજન્સી માટે ટ્રેનિંગ આપવી, બાળકોમાં જોવા મળતા બેહેવીયોરાલ બદલાવ, મેન્ટલ રીટારડેશન,

નું અસસેસમેન્ટ કરવું અને ડોક્ટર પાસે તેની સારવાર કરાવવી અને હાયર સેન્ટર પર રેફર કરવું.

3. At primary health centre level (પ્રાયમરી હેલ્થ સેન્ટર લેવલે):-

મેડિકલ ઓફિસર ને નીચેની સેવાઓ પ્રદાન કરવા માટે તાલીમ આપવામાં આવે,

• સુપરવિઝન ઓફ MPHW એન્ડ હેલ્થ વર્કર

• ડાયગ્નીસીસ એન્ડ ટ્રીટમેન્ટ ચાર્ટ ન્યુરોલોજિકલ એક્ઝામિનેશન

• મેન્ટલ ડીસ ઓર્ડર ની સારવાર PHC એ આપવી

• એરિયામાં મેન્ટલ ડિસઓર્ડર નું સર્વે કરવો અને વિવિધ પ્રોગ્રામો નું ઇમ્પલિમેન્ટેશન કરવું.

4. At the district hospital level (જીલ્લા લેવલે) :-ક્લિનિકલ સાઈકિયાટ્રીક ની હાજરીમાં 30 થી 50 બેડ નું DISTRICT હેલ્થ સર્વિસ હોય. જે મેન્ટલ ડિસઓર્ડર ની ટ્રીટમેન્ટ, ECT, કે રેફરલ સર્વીસ પ્રોવાઇડ કરે છે.

5. Mental hospital (મેન્ટલ હોસ્પિટલ) :-

સાઇકીયાટ્રીકટ કેર માટે નું હાઈએર સેન્ટર છે જ્યાં Planned manner માં patients ની પ્રોપર કેર , ટ્રીટમેંન્ટ કરવા માં આવે છે.