🟡Q.1 a. What is Vital Signs? – વાઇટલ સાઇન્સ એટલે શું ? 03

વાઈટલ સાઇન એટલે શરીરના એવા ચિન્હો કે જેથી  શરીર નું બેઝિક કાર્ય કરે છે કે કેમ તે ચેક કરવા માટે નું  તેને માપવું  જે  ફિઝિયોલોજીકલ સ્થિતિ અને ફિઝિકલ એન્વાયરમેન્ટ પ્રત્યેનું રિસ્પોન્સ તેમજ સાયકોલોજીકલ સ્ટ્રેસરના ઇન્ડિકેટર છે જેને વાઇટલ સાઇન કહે છે 

ટેમ્પરેચર

 પલ્સ 

રેસ્પિરેશન 

બ્લડપ્રેશર 

spo 2

એ બોડીના વાઈટલ સાઇન છે જે બોડી ના થતા ફેરફારો ને રીફેલેકટ્ કરે છે

🟡b. List the sites of taking pulse rate. પલ્સ લેવાની જગ્યાઓનું લીસ્ટ બનવો. 04

એપિકલ પલ્સ  :-જે લેફ્ટ નીપલ ની નીચેથી લેવામાં આવે છે

રેડિયલ પલ્સ:  થંબના બેઝથી અને કાંડા ના અંદર ના ભાગે રેડિયલ  બોન પર થી લેવા માં આવે છે 

ટેમ્પોરલ પલ્સ: જે આઈ થી આઈના લેટરલ અને હેર લાઈન વચ્ચે તેમજ જાયગોમેટીક બોન ની ઉપરથી લેવામાં આવે છે

કેરોટીડ પલ્સ: જે ટ્રેકીયા અને સ્ટર્નોક્લીડો માસ્ટઓઇડ  મસલ્સ વચ્ચે તેમજ જો.(jaw) એંગલની નીચેથી લેવામાં આવે છે

બ્રેકીયલ પલ્સ: જે હાથના એન્ટી ક્યુબાઈટલ ફોસા  માંથી લેવામાં આવે છે

ફેમોરલ પલ્સ: ઇંગવાયનલ ફોલ્ડ ની નીચે સીમફએસિસ પ્યુબિસ અને ઇલિયાક સ્પાઇન ની  વચ્ચે થી લેવા માં આવે છે .

પોપ્લીટલ પલ્સ:ની (knee) ના પાછળ આવેલા પોપલીટીયલ ફોસા માં પાલપેટ કરવામાં આવે છે

પોસ્ટીરીઅલ  ટીબીયલ : મીડિયલ મેલીઓલસ ની પાછળ એંકલ (Ankle) બોન ની બાજુ 

ડોર્સાલિસ પેડિસ: જે ફૂટ ના નીચે બિગ ટો ના લેટરલ ટેન્ડન માં પાલપેટ કરવા માં આવે છે 

🟡c. Write the factors affecting on pulse rate. પલ્સ રેટ ને અસર કરતાં પરિબળો લખો. 05

જેન્ડર :- પ્યુબર્ટી પછી પુરુષોની પલ્સ રેટ ફીમેલની પલ્સ રેટ કરતા ઓછી હોય છે

 ઉમર: જેમ ઉંમર વધતી જાય તેમ પલ્સ રેટ ઘટતી જાય છે

 કસરત:કોઈ એક્ટિવિટી અથવા એક્સરસાઇઝ કરવાથી પલ્સ રેટ વધે છે.

ઈમોશન્સ:ઇમોશનલ સ્થિતિમાં સીમ્પેથેટિક નર્વસ સીસ્ટમ સીમ્યુલેટેડ થાય છે અને હોર્મોન્સ રિલીઝ કરે છે આથી બ્લડ વેસલ્સ નું કોન્ટ્રાકશન થાય છે તેના કારણે અને હાર્ટ રેટમાં વધારો થાય છે પણ ડિપ્રેશન કે દુઃખની સ્થિતિ વગેરે જેવી પરિસ્થિતિમાં હાર્ટ  ઇન્હીટરી એસીટાઈલ કોલાઇન રીલીઝ કરે છે જે હાર્ટ રેટ સ્લો કરે છે

:ઇલેક્ટ્રોલાઇટ સોડિયમ પોટેશિયમ જેવા ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નો વધઘટ અથવા તો ફેરફાર કરે છે ઓછું કરે છે વધારે છે

પોઝિશન ચેન્જ:બેસવું ઉભવું સૂવું વગેરે પોઝીશન પણ હાર્ટ રેટ માં અસર કરે છ

બોડી ટેમ્પરેચર:બોડી ટેમ્પરેચરના વધવાથી પણ હાર્ટ રેટ વધે છે તે ઇલેક્ટ્રિકલ ચેન્જીસને સ્ટીમ્યુલેટ કરે છે તેથી હિટ વધે છે

હાર્ટ ડિસિજ :હાર્ટ ડિસિજ થી પણ પલ્સ રેટ ચેન્જ થાય છે 

મેડિસિન :ધણી મેડિસિન હાર્ટ રેટ વધાર નારી અને ઘટાડનારી હોય છે 

OR

🟡a. What is Nursing ? નસિંગ એટલે શું ? 03

નર્સિંગ એ આર્ટ અને સાયન્સ છે. જેની મદદથી બીમાર માણસને કાળજીપૂર્વકની સંભાળ આપીને તેની જિંદગીનું રક્ષણ કરી શકાય અને રોગને થતો અટકાવી શકાય તંદુરસ્તી વધારી શકાય તેમ જ ખોળખાપણ વાળા દર્દીને પુનઃ સ્થિતિમાં લાવવા માટે સારવાર કરી શકાય તેને નર્સિંગ કહે છે.

🟡b. Write the qualities of a professional Nurse. 04 – પ્રોફેશનલ નર્સના ગુણો લખો.

ANS ક્વોલિટી ઓફ નર્સ

કાઇન્ડનેસ નર્સમાં સેવા કરવાની ભાવના હોવી જરૂરી છે તે ભલી તથા દયાળુ હોવી જોઈએ કોઈપણ વસ્તુની કે વ્યક્તિની ચીડ કે શુભ હોવી જોઈએ નહીં.

હેલ્થ નર્સ શારીરિક તેમજ માનસિક: દૃષ્ટિએ નિરોગી તથા સક્ષમ હોવી જોઈએ જે વ્યક્તિ પોતે જ રોગી હોય તે બીજાની સેવા કઈ રીતે કરી શકે નર્સ ને ક્યારેક ડ્યુટી પૂરી થઈ જાય પછી પણ કામ કરવું પડતું હોય છે અકસ્માત કે ક્યારેક કોઈ રોગચારા ફેલાય તેવા સમયમાં સેકડો દર્દીઓ એક સાથે સારવાર કરવી પડતી હોય છે આવા સમયે વધુ કલાક પણ નોકરી કરવી પડે છે ત્યારે તેણે પોકાર હેલ્થ હેલ્ધી રહેવું આવશ્યક છે.

ચીયરફુલ: નર્સ હંમેશા આનંદી તથા ઉત્સાહી રહેવું જોઈએ તથા ઉત્સાહી રહેવું જોઈએ પ્રસન્ન વ્યક્તિ જ બીજાને આનંદ આપી શકે છે આનંદિત સ્વભાવની નર્સ નાસીપાસ થયેલા દર્દીને ઉત્સાહિત કરી શકે છે અને દર્દીની બીમારીમાંથી સાજા થવા ની વિશેષ શક્યતા રહે છે.

કેરેક્ટર: નર્સનું ચરિત્ર પણ સારું હોવું જોઈએ સારું ચરિત્ર વ્યવસાયને પણ પવિત્ર બનાવે છે.

રેગ્યુલારીટી : નર્સ નિયમિત હોવી જોઈએ પોતાના કામના સમયે અનિયમિત રહે તેનો ચાલે કારણ કે તેણે પેશન્ટની નિયમિત સમયસર સારવાર આપીને સાજો કરવાનો હોય છે.

સાતમો ફેક્ટરીફાઈસ: નર્સમાં સહનશીલતા તથા વિનમ્રતા હોવી જોઈએ એટલું જ નહીં તે દયાળુ પ્રમાણ તથા પેશન્ટ સામે રોષેનો ભરાય તેમજ સહાનુભૂતિ દર્શાવોનારી હોવી જોઈએ

સિમ્પથી: નર્સમાં સહદયતા વાળી હોવી જોઈએ એટલે કે પેશન્ટની જગ્યાએ પોતાની જાતને મૂકવી જોઈએ અને પોતાને સારી વર્તણુક મળે તો આપણને એવું લાગે તેનો વિચાર કરવો જોઈએ પેશન્ટની લાગણી ને ઠેસ પહોંચાડ્યા વગર તેની સારવાર કરવાની નર્સમાં આવડત હોવી જોયે.

સેલ્ફ કોન્ફિડન્સ: નર્સમાં આત્મવિશ્વાસ હોવો જોઈએ પેશન્ટને સંપૂર્ણપણે સાજો કરે તેવો તેનામાં વિશ્વાસ હોવો જોઈએ ઓબ્ઝર્વેશન નર્સમાં ઓબ્ઝર્વેશન પાવર હોવો જોઈએ ઓબ્ઝર્વેશન થી થતા ઇવાલીઓએશનથી ક્યા કામને મહત્વ આપવું તે જાણી શકાય છે તેમજ પેશન્ટને અપાતી સારવારની શું અસર થાય છે તેનો પણ ખ્યાલ આવે છે.

એલર્ટને એલર્ટનેસ : નર્સમાં સજાગતા તથા ચપડતા હોવી જોઈએ ઝડપથી કામ કરવાની તમન્ના હોવી જોઈએ નર્સની સારી વર્તણૂકથી પેશન્ટનો આત્મવિશ્વાસ વધે છે.

એપથી : નર્સ કોઈપણ પ્રકારના ભેદભાવનો રાખતી હોવી જોઈએ તેણે પેશન્ટને પેશન્ટ તરીકે જ હોવો જોઈએ તેના જાતિ ધર્મ કે આર્થિક સ્થિતિનો ભેદભાવ ન રાખવો જોઈએ.

ઓનેસ્ટી: નર્સ પ્રમાણિક હોવી જોઈએ વોર્ડમાં અનેક ઈક્વિપમેન્ટ આર્ટીકલ્સ મેડિસિન વગેરે હોય છે તેની જવાબદારી નર્સ પર હોય છે ભૂલથી કોઈપણ વસ્તુ બગડી જાય તૂટી જાય તો ઓથોરિટી ને તેની જાણ કરવી જોઈએ.

સાયન્ટિફિક નોલેજ : નર્સ એ પોતાનું નોલેજ સાયન્ટિફિક પ્રિન્સિપાલ ને ધ્યાનમાં રાખી કામ કરવું જોઈએ ફક્ત પુસ્તકીય જ્ઞાન નહીં પણ અનુભવને પણ કામે લગાડવો જોઈએ અને સાયન્ટિફિટ પ્રિન્સિપલ સાથે એપ્લાય કરવું જોઈએ અને નર્સ તેન ઇન્ટેલિજન પણ હોવી જોઈએ.

ઇકોનોમિકલ નેચર: નર્સ નો સ્વભાવ કરકસર વાળો હોવો જોઈએ કોઈપણ કામ સમય શક્તિ બચાવીને કરવાની આવડત વાળી હોવી જોઈએ.

સેલ્ફ ડિપેન્ડન્ટ: સેલ્ફ ડિપેન્ડન્ટ હોવી જોઈએ પેશન્ટની કેર બાબતે બાબતે અન્ય પર આધારિત ન હોવી જોઈએ.

કયુરિયોસીટી: નર્સ ને હંમેશા નવું શીખવાની જાણવાની ભગત હોવી જોઈએ જેથી સમય પ્રમાણે પોતાના જ્ઞાનમાં વધારો કરી શકે નેક્સ્ટ રિસોર્સ રિસોર્સ રિસોર્સ પેશન્ટની સારવાર માટે જે કાંઈ રિસોર્સીસ અવેલેબલ હોય તેનો સંપૂર્ણ રીતે ઉપયોગ કરી શકે તેવી હોવી જોઈએ.

🟡c. Describe modern approaches to provide nursing care. 05 – નર્સિંગ કેર આપવાના આધુનીક અભિગમ વર્ણવો.

• આધુનિક નર્સિંગ ક્ષેત્રમાં, નર્સો પણ ઉચ્ચ પ્રતિષ્ઠા ધરાવે છે. 
• તેઓ હવે તેઓને  ફિજિશ્યન ના સહાયક તરીકે જોવામાં આવતા નથી કે જેઓ ફિઝિશ્યન પર જ આધાર હોય 
•  . તેના બદલે, નર્સિંગ એ તેનું પોતાનું એક મજબૂત ક્ષેત્ર છે, અને નર્સોની ફરજો અને જવાબદારીઓની વિશાળ શ્રેણી છે. 
• નર્સ બનવા માટે જરૂરી શિક્ષણ અને અનુભવને કારણે નર્સો સ્વાસ્થ્ય સંભાળ પ્રોફેશન  પોતાને માટે આદર મેળવે છે.
• મેડિસિન અને હેલ્થ કેર માં ફેરફાર થતાં જ નર્સિંગનું ક્ષેત્ર ઝડપથી બદલાતું રહે છે.
• જેમ જેમ સંશોધકો દર્દીઓને સ્વસ્થ થવામાં મદદ કરવા નવી ટેકનોલોજી, સારવાર, તકનીકો અને દવાઓ વિકસાવે છે, તેમ નર્સિંગનું ક્ષેત્ર દર્દીઓ માટે આરોગ્ય સંભાળને સુધારવા માટેના ફેરફારોને સ્વીકારે છે. 
• નવી નર્સો નર્સિંગ વર્ગોમાં નવી તકનીકો અને માહિતી શીખે છે, અને પ્રેક્ટિસ કરતી નર્સો જ્યારે તેઓ તેમના લાઇસન્સનું નવીકરણ કરે છે ત્યારે તેમના ચાલુ શિક્ષણ અભ્યાસક્રમોમાં ફેરફારો અને પ્રગતિ વિશે શીખે છે. 
• નર્સિંગ ઇન્ફોર્મેટીક્સ અને ડિજિટલ ડેટા નો ઉપયોગ કરે છે

🟡Q.2. a. Write the purposes of medical fomentation & state the scientific principles associated with fomentation. 08 – મેડીકલ ફોમેન્ટેશનના હેતુંઓ લખો અને ફોમેન્ટેશન સાથે સંકળાયેલા વૈજ્ઞાનિક સિધ્ધાંતો જણાવો

• સર્ક્યુલેશનને સ્ટીમ્યુલેટ કરવા 
•  મસલ્સ ટીસ્યુને રિલેક્સ કરવા
• યુરીનના રીટન્સને રિલિવ કરવા
• સીરસ અને બોડી કેવીટીસ માં રહેલા ઇફ્યુઝનના એબસોરપ્શન સ્ટીમ્યુલેટ કરવા 
• સ્વેલિંગ ઓછું કરવા
• દુખાવો ઓછો કરવા
• ઇન્ફ્લામેશન ઓછું કરવા
• સુધીગ. ઈફેક્ટ આપવા માટે
• હૂંફ અને આરામ આપવા માટે

ફોમેન્ટેશન સાથે સંકળાયેલા વૈજ્ઞાનિક સિધ્ધાંતો

• હીટ એપ્લીકેશન સ્કીન ના  થર્મોરેસેપ્ટર્સને સ્ટીમ્યુલેટ કરે છે અને પેઇન રીસેપ્ટર્સથી પેઇનને ટ્રાન્સ-મિશન અવરોધે છે. 
• હિટ એપ્લિકેશન થી વાઝોડાયલેટેશન થાય છે  જેથી મસલ્સ માં તેની સુધિંગ ઇફેક્ટ જોવા મળે છે. 
• વાઝોડાયલેટેશન  થવાથી તે એરિયા નો બ્લડ ફલો વધે છે ન્યુટ્રીયન્ટ અને ઑક્સીજન વધુ પ્રમાણ માં મળે છે તેમ ફ્લુઇડ જ ઇન્ટ્રા સેલ્યુલર ફ્લુઇડ થી ઇન્ટ્રા સેલ્યુલર સ્પેસ માં આવે છે જેથી એડીમાં ઓછો થાય છે 
• સેલ્યુલર એક્ટિવિટી વધવાથી વેસ્ટ પ્રોડક્ટ વહેલા રિમૂવ થાય છે.

🟡 b. Write Preventive measures of bedsore. 04 – બેડશોર અટકાવવાના પગલાં લખો.

• પ્રિવેન્શન ઓફ બેડસોર
• રીલીવીંગ પ્રેસર
  • એરકુજન અથવા એરિંગ નો ઉપયોગ કરવો
  • એલબો હિલ ની આગળના ભાગે કોટન રીંગ એપ્લાય કરીને દબાણ ઓછું કરવું
  • બેડ પાન આપતી વખતે જેન્ટલી હેન્ડલિંગ કરવું
  • જરૂરી ટાઇટ અથવા તો લુઝ બેન્ડેજ વ્યવસ્થિત બાંધવા
  • સિરિયસ પેશન્ટની દર ચાર કલાકે બેક કેર કરવી અને દર બે કલાકે તેની પોઝિશન ચેન્જ કરવી
  • પ્લાસ્ટર કરેલા પેશન્ટને બોનમાં કોઈપણ જગ્યાએ દબાણ આવતું હોય તો ડોક્ટરને જાણ કરવી
• પ્રિવેન્ટ મોસ્ચર
  • કોઈપણ કારણસર પેશન્ટના કપડા ભીના થાય કે તરત જ બદલની નાખવા જોઈએ
  • બેડ લીનન ભીનું થાય કે તરત જ બદલી નાખવું જોઈએ
  • નર્સિંગ પ્રોસિજર દરમિયાન ડેરી લીલન ભીના થતા અટકાવવા ડ્રો સીટ મેકિંગ ટોસ નો ઉપયોગ કરી કાળજીપૂર્વક સંભાળ લેવી
  • જો પેશન્ટને વધારે પછીનો થતો હોય તો હવાની આવ જાઓ પ્રોવાઈડ કરવી ડ્રાય વાતાવરણ પૂરું પાડવું અને ભીના કપડા બદલી નાખવા
• એવોઇડ ફ્રીકશન
  • ક્યારે પણ રફ અને તૂટેલા બેડ પાનનો ઉપયોગ કરવો નહીં
  • બેડપાન પ્રોવાઇડ કરતી વખતે પેશન્ટને ઊંચકીને ફ્રિકશન ન થાય તે રીતે આપવું જોઈએ અને લેતી વખતે પણ તેટલી જ કાળજી રાખવી જોઈએ
  • બેડને હંમેશા કરચલી વગરની અને સ્વચ્છ રાખવી જોઈએસિરિયસ પેશન્ટને સ્મુધ મેટ્રેસ તથા સ્મુધ ક્લોથ આપવા જોઈએ
  • પેશન્ટની વધારે પડતી મુવમેન્ટ અટકાવવા માટે સેન્ડ બેગ નો ઉપયોગ કરવોબેડ રીડન પેશન્ટ માટે જરૂરિયાત પ્રમાણે વોટર મેટ્રેસ ઉપયોગમાં લેવુંરેગ્યુલર બેક કેર કરવી
  • બોડીના બોડી પ્રોમિનેન્ટ પાર્ટનું હંમેશા નિરીક્ષણ કરવું અને પ્રેશર પોઇન્ટ પર સ્પીડથી હળવા હાથે મસાજ કરવો જોઈએ
  • પેશન્ટના બેડ નું હાઈઝીંગ જાળવવા માટે બે ડીલીટ હંમેશા ચેન્જ કરવા અને જો બેડમાં ખોરાક કણોને કચરો હોય તો બેડીને રેગ્યુલર ક્લીન રાખવી

🟡 b. Explain the importance of is and sleep. આરામ અને ઉંઘનું મહત્વ સમજાવો.

• નર્સિંગ કેર નું પ્લાનિંગ કરતી વખતે પેશન્ટને કમ્ફર્ટેબલ બનાવવા પેશન્ટને પૂરતો આરામ તથા ઊંઘ લઈ શકે તેનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
• કારણ કે દરેક વ્યક્તિ માટે ચોક્કસ કલાકની ઊંઘ જરૂરી છે જે વ્યક્તિ સારી રીતે ઊંઘી હશે તે ફિઝિકલી સાયકોલોજીકલી અને સોશિયલી સારી રીતે કાર્ય કરી શકશે.
• વ્યક્તિગત સ્લીપ નો આધાર પેશન્ટની ઉંમર માંદગી હેલ્થ સ્ટેટસ હેબિટ વગેરે પર રહેલો છે .સોશિયલ તથા ઈમોશનલ પ્રોબ્લેમ ના કારણે પણ સ્લીપ ડીસ્ટર્બન્સ થાય છે.
• સ્લીપ એ એક જાતની અન કોન્સિયસ કેર છે બોડી અને માઈન્ડ બંનેને રેસ્ટ મળે છે.
• એ નોર્મલ પ્રોસેસ તેને ઈગ્નોર કરવાથી નર્વસનેસ અનુભવાય છે આથી સ્લીપ એ થાક દૂર કરવા માટે જરૂરી છે.
• સ્લીપ દરમિયાન એનર્જી નો સંગ્રહ થઈ શકે છે તેથી બાળકોને એડલ્ટ કરતાં વધારે સ્લીપ ની જરૂર રહે છે.
• દરરોજ કેટલી ઉંમર કરવી જોઈએ તેનો આધાર વ્યક્તિની ઉંમર કેવા પ્રકારનું કાર્ય કરે છે કેટલી કસરત કરે છે વગેરે બાબતો પર રહેલો છે સામાન્ય રીતે એલર્ટ વ્યક્તિની માટે આઠ કલાકની ઊંઘ જરૂરી છે.

🟡c. Write the types and hazards of restrain. રીસ્ટ્રેનના પ્રકારો અને જોખમો લખો.

• .MITTENS RESTRAINTS ( મિટેન રીસ્ટ્રેન )
• LAP OR BELT IN THE CHAIR  (લેપ or બેલ્ટ ઇન ચેર )
• બેડ રેઇલ્સ અથવા સાઈડ રેઇલ્સ 
• ચેર વિથ બેલ્ટ 
• એબડોમીનલ બેલ્ટ 
• એલ્બો રીસ્ટ્રેન
• મ મ્મી રીસ્ટ્રેન
• સતત ઘર્ષણને કારણે ટીસ્યુ ને ડેમેજ થાય છે .
• શરીરના અન્ય ભાગોને નુકસાન થાય છે જેમકે ડિસલોકેશન થવું 
• પ્રેશર સોર નો નો વિકાસ કે ઉદભવ થવો .
• નર્વ ડેમેજ અથવા ઇચેઈમિયા થવું 
• ફૂટ નું ડ્રોપ અથવા કાંડા (રિસ્ટ ) નું ડ્રોપ થવું .
• એસ્ફીક્સિયા અથવા એસ્પિરેશન ન્યુમોનિયા થઈ શકે છે .
• દર્દીઓને લાગે છે કે તેને સજા થઈ છે

🟡Q.4 Write Short notes (ANY THREE) ટૂંકનોધ લખો (કોઇપણ ત્રણ) 3×4=12

🔸a. Patient unit and environment – પેશન્ટ યુનિટ અને વાતાવરણ,

ANS:પેશન્ટને જે જગ્યાએ કોટ આપેલું હોય તે જગ્યા કમ્ફર્ટેબલ હોવી જોઈએ.

પેશન્ટને આપેલા કોટર્ની આજુબાજુ નું વાતાવરણ હવા ઉજાસ વાળું અને pleasant હોવું જોઈએ.

યુનિટ તૈયાર કરતી વખતે તમામ વસ્તુ સહેલાઈથી લઈ શકાય અને વધારે મુવમેન્ટ ન કરવી પડે તે રીતે હોવી જોઈએ.

પેશન્ટની અંગત વપરાશની વસ્તુઓ સાચવીને રાખવી અને બિનજરૂરી વસ્તુઓ લોકરમાં રાખવી જોઈએ.

વોર્ડનું ફર્નિચર વ્યવસ્થિત રીતે ગોઠવવું જોઈએ પેશન્ટના કપડા કે બેડ લીલન ગમે ત્યાં ન ફેંકતા તેને ધોબી બોક્સમાં મૂકવા જોઈએ.

પેશન્ટના યુનિટ માટે તેની આપેલી કોઈ પણ વસ્તુઓની યાદી બનાવવી જેથી તે ખોવાઈ જાય તો તેની ખબર પડે યુનિટમાં લાઈટ અને પંખા ની વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.

યુનિટના દરેક સાધનો કાર્યરત હોવા જોઈએ દાખલા તરીકે ઓક્સિજન સિલિન્ડર સક્ષન મશીન

વોર્ની દિવાલ પર આરોગ્ય શિક્ષણ અંગેના પોસ્ટર હોવા જોઈએ વોર્ડને કર્કશ અવાજ અને. દુર્ગંધથી મુક્ત રાખવો જોઈએ.

વોર્ડ દિવસે અને રાત્રે આવશ્યકતા પ્રમાણે પૂરતો પ્રકાશ હોવો જોઈએ વોર્ડ માં રીક્વેસ્ટ અને લગતા સાધનો કાર્યરત રાખવા જોઈએ.

દાખલા તરીકે વાંચન સામગ્રી તેવી ફોન ફ્રીઝ વગેરે ની દીવાલ પર સુસંગત કલર હોવો જોઈએ હોળીની નકામી વસ્તુ અને કચરાનો પરત નિકાલ કરવો જોઈએ.

વોર્ડ નું હાયજન અને ક્લીનલીનેસ જાળવવા માટે દરેક સ્ટાફ સાથે મળીને કામ કરવું જોઈએ અને આપણી નીચે રહેલા વર્ગ ચાર ના કર્મચારીઓ પાસેથી પૂરતું કામ લેવું જોઈએ.

પેશન્ટના યુનિટ માટે ત્યાંના વોર્ડનું વાતાવરણ હોવું જોઈએ જનરલ બોર્ડમાં હવા ઉજાસની તમામ સગવડતાઓ હોય છે પરંતુ પેશન્ટના અલગ યુનિટ માટે અથવા પ્રાઇવેટ રૂમમાં વાતાવરણ મેન્ટેન કરવું જોઈએ પેશન્ટને તેની બીમારી માટે મુક્ત થવા માટે દવાઓની સાથે સાથે વાતાવરણ પણ ઘણી જ અસર કરે છે. અને આ માટે રૂમ ટેમ્પરેચર યુનિટી વેન્ટિલેશન પ્રોપર લાઇટિંગ પ્રવેન્શન ડ્રીન્કિંગ વોટર અને સુએઝ ડિસ્પોઝલ વગેરે બાબતો આમાં ભાગ ભજવે છે.

ફેશનના રૂમનું આઈડિયલ ટેમ્પરેચર હોવું જોઈએ તેને ઠંડીનો અનુભવ ન થાય તેમ જ બહુ ગરમી પણ ન થાય તે ધ્યાન રાખવું જોઈએ ટેમ્પરેચર સામાન્ય રીતે 20 થી 22 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડ જેટલું હોવું જોઈએ.

વોર્ડના કે પેશન્ટના રૂમમાં પૂરતો સૂર્યપ્રકાશ આવતો હોવો જોઈએ સૂર્યપ્રકાશની ગેરહાજરીમાં આર્ટિફિશિયલ લાઇફની જરૂર પડે છે તેથી તે માટેની વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.

નોઈસ બીમાર વ્યક્તિઓને મોટો અવાજ પસંદ થતો નથી કારણ કે મોટા અવાજથી ઘણું ડિસ્ટર્બન્સ થાય છે બહારથી આવતા અવાજને અટકાવવા માટે દરેક વિન્ડોમાં ફોલ્ડીંગ ગ્લાસ અને પડદાઓ હોવા જોઈએ વડનું વાતાવરણ શાંત રાખવું જોઈએ.

હ્મીયુંમિડીટી:હવામાં ભેજનું પ્રમાણ યોગ્ય હોવું જોઈએ જ્યારે ભેજ ઓછો હોય ત્યારે સ્કીનમાંથી બાષ્પીભવન ક્રિયા ઝડપી બને છે ને પેશન્ટને ઠંડી લાગે છે જ્યારે ભેજ વધારે હોય ત્યારે ક્રિયા મંદ બની જાય છે તેને ટાળવા માટે હવામાં ભેજનું પ્રમાણ યોગ્ય હોવું જોઈએ.

વેન્ટિલેશન એટલે કે હવાની અવરજવર વર્ડમાં તો સ્પેશિયલ રૂમમાં વિન્ડો ખોલી રાખવી જોઈએ જેથી સવાર સારી રીતે થઈ શકે સીલીંગ ફેનના હિસાબે પણ હોવાની અવરજવર થાય છે .પેશન્ટના કમ્ફર્ટેબલ વાતાવરણના શાસન શ્વાસની નોર્મલ ક્રિયા માટે વેન્ટિલેશન હોવું જરૂરી છે.

પ્રોવિઝન ઓફ સેફ વોટર:દરેક વોર્ડમાં પીવાનું પાણી ચોખ્ખું મળતું હોવું જોઈએ અને આ માટે પૂરતી વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ.

સુએજ ડિસ્પોઝલ:બોર્ડમાં તમામ ગંદા કચરા વેસ્ટ મટીરીયલ યોગ્ય રીતે ડિસ્પોઝ કરવું જોઈએ જેથી આ તમામ ગંદી વસ્તુઓ દ્વારા રોગનો ફેલાવો થાય નહીં હાલમાં તેને સાયન્ટિફિક મેથડથી પોઝલ કરવામાં આવે છે.

🔸b. Barriers of communication. – કોમ્યુનીકેશન ના અવરોધો

ફિઝિયોલોજીકલ બેરિયર:જેમાં સેન્સરી ઓર્ગન કામનો કરતા હોય જેમકે સાંભળીને શકવું જોઈ ન શકું વગેરે તેમજ એક્સપ્રેશન ન કરી શકું. મેસેજ મેળવી ન શકો કે આપવી ન શકો નો સમાવેશ થાય છે.

સાયકોલોજીકલ બેરિયર:જેમાં લાગણીની બાબતોનો સમાવેશ થાય છે જેમાં ચિંતા સ્ટ્રેસ ફિયર ઈન્ટેલિજન્સી ઈગો વગેરે બાબતોનો સમાવેશ થાય છે.

એન્વાયરમેન્ટલ બેરિયર:જેમાં પૂરતું લાઈટ અને વેન્ટિલેશન ન હોવું વધારે પડતું હોય તો ખૂબ જ ઓછું ટેમ્પરેચર હોવું ખૂબ જ વધારે પડતો અવાજ અથવા કંજશન.

કલ્ચરલ બેરિયર:જેમાં લોકોની સાંસ્કૃતિક બાબતો જેવું કે તેમનું રિલિઝન તેમના તેમનું એટીટ્યુડ લેંગ્વેજ પર્સનાલિટીની ખાસિયતો તેનું નોલેજ સમજ શક્તિ વગેરે બાબતોનો સમાવેશ થાય છે.

🔸c. First aid treatment for foreign body in eye.-
આંખમાં ફોરેન બોડી ની પ્રાથમિક સારવાર જણાવો.

દર્દીને શાંત્વન આપવુ, આંખ ચોળે નહિ એમ સમજાવવું.

ફોરેન બોડી છુટુ હોય તો તે કોઈ વાર આંખના આંસુથી જ નિકળી જાય છે. એટલે થોડી રાહ જોવી, પાણીથી ભરેલી રકાબી જેવા વાસણમાં આંખ ડુબે એવી રીતે રાખી બંધ કરવી જેથી ફોરેન બોડીપાણીમાં નીકળી જાય.

તેમ છતા નહીં નીકળે તો આંખની નીચેની પાપણ ખોલી એમાં ફોરેન બોડી જોઈ લેવું. લઈ લેવું. જો . ફોરેન બોડીઆંખની ઉપરની પાપણમાં છે. એમ લાગે તો ઉપલી પાંપણને નીચેની પાપણ ઉપર લાવી એકદમ શાંતિથી ધસવી જેથી ઉપર લાગેલુ ફોરેન બોડી નીચેની પાંપણના બહારના ભાગ ઉપર ચીટકી જાય અને તકલીફ દૂર થઈ જાય.

આંખના કોર્નિયા પર જો ફોરેન બોડી હોય તો દર્દીને તરત ડોક્ટર પાસે લઈ જવો. આંખમાં દિવેલનું ટીંપુ કે Paraffin મૂકી રૂ નું પડ મુકી આંખ બંધ કરવી જેથી પાંપણનું હલનચલન ન થાય જેથી કોર્નિયા ને નુકશાન ન થાય.

જો કોઈ કેમિકલ આંમમાં ગયુ હોય તો તકલીફ વધારે થાય છે. એસીડ છે કે બેઈજ એ ખબર ન પડે તો પાણીથી આંખ ધોઈ નાંખવી. વિગતથી ખબર પડે તોએસીડ ગયું હોય તો હોય તો ખાવાના સોડાનું હુંફાળુ પાણી બનાવી આંખમાં મુકવું. (૧/ર લિટર પાણીમાં એક ચમચી સોડા નાખવો) અને બેઇઝ તત્વ હોય તો હુંફાળા વિનેગાર થી ૧/૨ લિટર પાણીમાં ર ચમચી (વિનેગાર) નાંખી આંખ ધોવી. પછી દિવેલ કે Liquid Paraffin લીકવીડ પેરાફીન આંખમાં મૂકી ઉપર જણાવ્યા મુજબ કોટન પેડ મુકી આંખ બંધ કરવી.

🔸d. Methods of sterilization. સ્ટરીલાઇઝેશનની પધ્ધતિઓ.

Physical agents

• (1) હીટ
• (2) સન લાઈટ
• (3) કોલ્ડ
• (4) ડ્રાયીંગ અને ડેસીકેશન
• (5) રેડીયેશન
• (6)ફિલટરેશન
• (7) સાઉન્ડ વેવ અને અલ્ટ્રા સોનિક વાઇબ્રેશન )
• Chemical agents
• (1) ફીનોલ અને ક્રેસોલ કમ્પાઉન્ડ
• (2) આલ્કોહોલ
• (3) હેલોજન
• (4) ડાય
• (5) અલડીહાયડ
• (6) એસિડ
• (7) આલ્કલી
• 8)ગેસ
• 9)મેટાલિક સોલ્ટ
• (10) ઓક્સિડએજિંગ એજન્ટ
• (11) સરફેસ એક્ટિવ એજન્ટ

Q.5 Write Meaning (ANY SIX) (કોઇપણ છ) 6×2=12

🔸a. Evaluation – ઈવાલ્યુએસન :નો અર્થ એ થાય કે કરેલા કામનું મૂલ્યાંકન કરવુ ઇવોલ્યુશન એક કંટીન્યુઅસ પ્રોસેસ છે જેમાં નર્સ દરેક પ્રોગ્રામનું એસેસમેન્ટ અને રીએસેસમેન્ટ કરે છેજેથી પેશન્ટ માટે નક્કી કરેલા ગોલ સુધી પહોંચી શકાય

🔸b. Osmosis – ઓસ્મોસીસ :સેમી પર્બેલ સેમી પરમીએબલ મેમરીની હાજરીમાં લિક્વિડ નું લો કોન્સન્ટ્રેશનથી હાઈ કોન્સન્ટ્રેશન તરફ થતી ગતિને ઓસ્મોસીસ કહે છે

🔸c. Antiemetic -એન્ટી ઈમેટીક:નોઝીયા,વોમિટીંગ ને બંધ કરતી મેડીસીન ને એન્ટીઈમેટીક કહે

🔸d. Gastric lavage- ગેસ્ટ્રીક લવાજ:ગેસ્ટ્રીક લવાજ એ સ્મકની અંદરના ટોક્સ ને દૂર કરવા માટે ઓરોગેસ્ટ્રીક ટ્યુબ દ્વારા લિક્વિડના સ્મોલ વોલ્યુમ ને એડમિનિસ્ટર અને યુવા ક્યુટ એટલે કે ખાલી કરવામાં આવે છે ટૂંકમાં જે સ્ટમક ની અંદર રહેલા ફ્રીજને ખેંચવાની એક પ્રોસેસ છે જે ઓરોગેસ્ટ્રીક ટ્યુબ દ્વારા કરવામાં આવે છે

🔸e. Asepsis – એસેપ્સીસ :એસેપ્સીસ એટલે ડીસીઝ ઉત્પન્ન કરતા માઈક્રો-ઓર્ગનીઝમ (બેક્ટેરિયા,વાઈરસ) થી મુક્ત હોવું અથવા માઈક્રો -ઓર્ગેનીઝમ ના કોન્ટેક્ટ થતો અટકાવવ

🔸f. Body mechanic- બોડી મીકેનીક :બોડી મિકેનિક્સ એ એક એવો ટર્મ છે જે ડેઇલી લાઇફમાં બેલેન્સને મેન્ટેન કરવા પોસ્ચર અને બોડી ના એલાઈમેન્ટ ને જાળવવા માટે અને નર્વસ સિસ્ટમનું કોઓર્ડીનેશન દર્શાવે છે.તેના ઉપયોગ થી સમય અને એનર્જી બચાવી શકાય

🔸g. Hosptial- હોસ્પિટલ:હોસ્પિટલ હોસ્પિટલ પરથી ઉતરી આવ્યો છે જેનો અર્થ હોસ્પિટલ એક ઇન્સ્ટિટ્યૂટ છે કે જ્યાં બીમાર અને ઘાયલ વ્યક્તિઓની સારવાર આપવામાં આવે છે

🔸h. Dysphagia- ડીસ્ફ્રેજીયા :ડીસ્ફ્રેજીયા એટલે ખોરાક ગણવામાં મુશ્કેલી ઉદ્ભવી જેથી ખોરાક અથવા તો લિક્વિડ માઉથમાંથી સ્ટમક તરફ જાય ત્યારે ડીફીકલ્ટી જોવા મળે છે

🟡Q.6. A. Fill in the blanks, ખાલી જગ્યા પૂરો.

1.The normal pH value of blood is ——- – લોહીની સામાન્ય PH વેલ્યુ ——- છે. (7.35 to 7.45 )

2.One tea spoon =——- ml. એક ચમચી . ——- ml. ( 5 ml )

3. H.S. means——- એચ. એસ એટલે–—--(hora somni-રાત્રે સૂતી વખતે)

4. Pulse rate incrcase more than 120/minutes is known as—— – પલ્સની સંખ્યા 120/મીનીટ કરતા વધે તેને——- કહેવાય છે. (ટેકી કાર્ડિયા )

5.The length of ryle’s tube is——- cm. રાઇલ્સ ટયુબ ની લંબાઇ——-cm હોય છે. (105 cm)

🟡B. Give Reasons. કારણો આપો. 05

🔸1.Four hourly back care should be given to the bedridden patient. પથારીવશ પેશન્ટ ને ચાર ચાર કલાકે બેક કેર આપવી જોઇએ

બેડ રીડન પેશન્ટ માં પ્રેસર સોર થવાની શક્યતા વધુ હોય છે. બોડી પાર્ટ ના એકજ પોજીશન રહેવાથી માં ત્યાંનું સર્ક્યુલેશન ઘટે છે તે એરિયા માં મસલ્સ માં પણ રિજીડીટી આવી શકે તેથી પેશન્ટ ને દર ચાર કલાકે બેક કેર આપવાથી આ કોમ્પલિકેશન થતું અટકાવી શકાય છે.

🔸2. Avoid bath soon after heavy meal. જમ્યા બાદ તરત નહાવું ન જોઇએ.

જમ્યા બાદ ન્હાવાથી તેની અસર ડાયજેસ્ટિવ સિસ્ટમ પર પડે છે. ખોરાક ના ડાયજેશન માટે ત્યાં બ્લડ નો સપ્લાય વધુ જોઈએ ન્હાવાથી બોડી ના ટેમ્પરેચર માં ફેરફાર થાય છે તેથી ડાયજેશન સ્લો થાય છે.

🔸3.Hand washing is must before & after each procedure. દરેક પ્રોસીજર પહેલા અને પછી હાથ ધોવા જોઇએ.

સૌથી વધુ માઇક્રો-ઓર્ગેનિઝ આપણા હાથ માં હોય છે કારણ કે કામ કરતી વખતે આપણા હાથ કંટામીનેટેડ થતાં હોય છે. તેથી પેશન્ટ ને આપણા હાથ દ્વારા ઇન્ફેકશન ટ્રાન્સમીટ થાય છે અને એક પેશન્ટ થી બીજા પેશન્ટ માં ઇન્ફેકશન ટ્રાન્સમીટ થાય છે તેથી આ અટકાવવા માટે દરેક પ્રોસીજર પછી હાથ ધોવા અગત્ય ના છે.

🔸4. Aspiration should be done before NG feeding NG ફીડીંગ પહેલા એસ્પીરેશન કરવું જોઇએ.

એસ્પીરેશન કરવાથી NG ફીડીંગ ટ્યુબ ની પેટેન્સી અને તેના લોકેશન ની જાણકારી મળે છે .એસ્પીરેશન કરી તેની લીટમસ પેપર PH જોઈ શકાય છે સ્ટમક માજ ફીડીંગ ટ્યુબ હશે તો તે એસીડીક હોય છે.એસ્પીરેશન ના કલર નાં આધારે પણ ટ્યુબ માં બાઈલ આવે તો ઈન્ટેસ્ટાઈન હોય છે સ્ટમક માં નહીં તે ખબર પડશે.

🔸5. Left lateral position is given while giving Enerna. એનીમા આપતી વખતે લેફટ લેટરલ પોઝીશન આપવી જોઇએ.

કોલોન ની રચના જ એવી હોય છે કે લેફ્ટ લેટરલ પોઝિશન મા રેક્ટલ ટ્યુબ સહેલાઇ થી નાંખી શકાય અને ઇન્જરી ઓછી  થાય .

🟡C. Match the following. lui assi glsl. નીચેનાં જોડકા જોડો . 05

‘A’ ‘B’

a. Hematuria -હિમેયુરીયા i. Blood in stool-સ્ટુલ માં બ્લડ

b. Oligouria- ઓલિગ્યુંરીયા ii. Bleeding from nose – નાકમાં થી લોહી નીકળવું

c. Apnea – એપનિયા iii. Blood in urine– યુરિયનમાં લોહી

d. Epitaxis– એપીટેક્ષીસ iv. Less urine- ઓછો પેશ

e. Melena-મેલેના v. Absence of breathing – એબસન્સ ઓફ બ્રીથીંગ

vi. More Urine – વધારે પેશાબ

જવાબ :-

a-iii

b-iv

c-v

d-ii

e-i

💥☺☺☺ALL THE BEST ☺☺☺💥💪

નોંધ :-MCQ ANSWER APP ની યુનિક પેટર્ન માં બંને ભાષા માં આગળ paper solution /click here ની નીચે આપેલા છે. ” અ ” પર ક્લિક કરવાથી ભાષા ચેન્જ થશે.

IF ANY QUERY OR QUESTION,REVIEW-KINDLY WATSAPP US No. – 84859 76407