▶️Q.1 Answver the following: નીચેન્દ્ર પશ્નોના જવાબ લખો

🔸 a. Write care of poisonous drugs cupboard. ઝેરી ડ્રગ્સ રાખવાના કબાટની જાળવણી વિશે લખો 03

• ઝેરી (પોઇઝન્સ) દવાઓ અલગ અલમારીમાં રાખવી જોઈએ, જેમાં અલગ લોક અને ચાવી હોવી જોઈએ.
• આલમારીની સંપૂર્ણ જવાબદારી સિનિયર સ્ટાફ (સિસ્ટર) ની છે.
• ઝેરી (પોઇઝન્સ) દવાઓનો હિસાબ રાખવા માટે એક રજીસ્ટર જાળવવું જોઈએ.
• યોગ્ય દવા વ્યવસ્થાપન સુનિશ્ચિત કરવા માટે, દરેક વિભાગ દવા કેબિનેટથી સજ્જ હોવું આવશ્યક છે.
• તે બધી દવાઓને રાખી શકે તેટલું મોટું હોવું જોઈએ અને ગોળીઓ, પાઉડર અને મલમના મિશ્રણ માટે અલગ કમ્પાર્ટમેન્ટ્સ હોવા જોઈએ.
• જો શક્ય હોય તો, દવાની કેબિનેટ નર્સના રૂમની નજીકના એક અલગ રૂમમાં, સિંક, ચાલતી નળ અને લૉક કેબિનેટ સાથે રાખવી જોઈએ. જ્યાં માત્ર ડોકટરો અને નર્સોને જ ઍક્સેસ હોય ત્યાં ચાવીઓ સંગ્રહિત કરવી જોઈએ.
• સિલિન્ડરો યોગ્ય રીતે લેબલવાળા હોવા જોઈએ અને લેબલોને સ્પષ્ટ રીતે વાંચવા માટે કેબિનેટમાં પૂરતો પ્રકાશ હોવો જોઈએ.
• બોટલો મૂળાક્ષરોના ક્રમમાં સૂચિબદ્ધ હોવી જોઈએ.
• ઝેરી દવાઓ પર દેખરેખ રાખવા માટે એક રજીસ્ટર બનાવવું આવશ્યક છે.
• 8. અલગ રંગ, ગંધ અને સુસંગતતા ધરાવતી દવાઓ સામાન્ય રીતે વિનાશ માટે ફાર્મસીમાં પાછી આપવી જોઈએ.

🔸b. Explain the methods of physical examination or patient. – દર્દી માટેની શારીરિક તપાસની પધ્ધતિઓ સમજાવા. 04

ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન એટલે પેશંT ની ફિઝિકલ તથા સાયકોલોજીકલ કન્ડિશનના વિગતવાર ઇન્સ્પેક્શન અથવા તો વિગતવાર સ્ટડીને ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન કહેવામાં આવે છે..

શારીરિક તપાસની પધ્ધતિઓ :-

ઇન્સ્પેક્શન: આ મેથડમાં પેશન્ટની જનરલ કન્ડિશન તેના બોડીના ઓબ્ઝર્વેશન પરથી જાણવામાં આવે છે મતલબ કે આમાં પેશન્ટનો જનરલ દેખાવ જોવામાં આવે છે પેશન્ટની સ્કીનનો કલર કેવો છે સ્કીન પર કોઈ રેસિસ છે કે નહીં અથવા શરીરમાં કોઈ પણ જગ્યાએ ડિફર્મેટી હોય તો તેની તપાસ કરાય છે પેશન્ટની ડાયટ હિસ્ટ્રી લેવામાં આવે છે ઇન્સ્પેક્શનમાં પેશન્ટની તમામ ફરિયાદ ડોક્ટર સાંભળે છે અને તેના અનુસંધાને હિસ્ટ્રી લખાઈ છે આમ ઇન્સ્પેક્શન દ્વારા પેશન્ટની બીમારીની હિસ્ટ્રી હાલની કમ્પ્લેન અને બોડી ફંક્શન જાણી શકાય છે

 પાલ્પેશન:એટલે હાથ લગાવીને તપાસ કરવી શરીરના ભાગોને ફીલ કરીને તપાસ કરવાની ક્રિયા પાલ્પેશન માટે ફિંગર્સ નો ઉપયોગ થાય છે તેનાથી ઓર્ગન ની સાઇઝ અને પોઝિશન જાણી શકાય છે આ ઉપરાંત ગરદનના ભાગમાં કોઈપણ ટ્યુમર હોય અથવા એક એક્ઝિલા કે ગ્રોઇn માં ટેન્ડરનેસ જણાય ત્યારે આ એક્ઝામ કરવામાં આવે છે

પરકશન:પરકશનમાં પેશન્ટના બોડી પાર્ટ્સ ઉપર ફિંગર્સ રાખીને તેના ઉપર ટેપીંગ કરવામાં આવે છે ટેપિંગ દ્વારા ઇન્ટર્નલ ઓર્ગન નો સાઉન્ડ સાંભળીને અવલોકન કરવામાં આવે છે જેનાથી ઇન્ટર્નલ ઓર્ગન્સની કન્ડિશનનો ખ્યાલ આવે છે પેશન્ટનું બ્લાડર ફૂલ છે કે ખાલી તે પરકશન દ્વારા જાણી શકાય છે આ ઉપરાંત ચેસ્ટ , એડોમીનલ અને બેક ના ભાગ પર પરકશન દ્વારા એક્ઝામિનેશન કરી શકાય છે.

અસ્કલ્ટેશન:આમાં સ્ટેટથોસ્કોપ કે ફીટોસ્કોપ વડે પેશન્ટની બોડી ની અંદર નો સાઉન્ડ સાંભળવામાં આવે છે આમાં ચેસ્ટ નો અવાજ સાંભળવો હાર્ટરેટ સાંભળવા બ્લડપ્રેશર લેવા માટે આ રીતનો ઉપયોગ કરાય છે

મેનીપ્યુલેશન :ઓર્ગન ની ફલેક્સીબિલિટી જાણવા માટે આ રીતનો ઉપયોગ કરાય છે દાખલા તરીકે ની નેક ની રિઝિડિટી, હાથની ફ્લેક્સન,, એબ્ડક્શન હલનચલન વગેરે

સ્પેશિયલ ઈક્વિપમેન્ટ:અમુક જાતના તપાસ સ્પેશિયલ ઇક્વિપમેન્ટ દ્વારા કરવામાં આવે છે દાખલા તરીકે ઓટોસ્કોપ,ઓપ્થેલ્મો સ્કોપ, સ્પેક્યુલમ સ્કોપ,એક્સ રે સોનોગ્રાફી વગેરે દ્વારા

🔸c. Explain the steps of nursing process. – નર્સિંગ પ્રોસેસના સ્ટેપ્સ સમજાવો. 05

એસેસમેન્ટ:એસેસમેન્ટ એટલે પેશન્ટના હેલ્થ પ્રોબ્લેમ ની આકારણી કરવી અને તેનું આ પ્રથમ સ્ટેપ છે જેમાં

A. નર્સિંગ હિસ્ટ્રી લેવી :-:પેશન્ટની માંદગી અને વેલનેસ અંગેની હિસ્ટ્રી મેળવવામાં આવે છે હિસ્ટ્રીની સાથે સાથે ડેટા કલેક્ટ કરીને પેશન્ટ સાથે એડજસ્ટમેન્ટ મ્યુચ્યુઅલ ટ્રસ્ટ કોન્ફિડન્સ રિસ્પેક્ટ અને રિલેશનશિપ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે

B.ફિઝિકલ એક્ઝામિનેશન :-:પેશન્ટના ફિઝિકલ પ્રોબ્લેમ્સ જાણવામાં આવે છે પેશન્ટના લિમિટેશન્સ જાણવામાં આવે છે

પેશન્ટ રિલેટિવ હેલ્થ ટીમના મેમ્બર્સ મારફતે પેશન્ટ હેલ્થ રેકોર્ડ પરથી

 C. નર્સિંગ ડાયગ્નોસીસ:હિસ્ટ્રી એક્ઝામિનેશન અને બીજા સોર્સ માંથી જે ડેટા કલેક્ટ થયા હોય તેને ઓર્ગેનાઈઝ કરી સમરાઇઝ કરવામાં આવે છે સમરાઇઝ કરેલા ડેટામાંથી પેશન્ટના હેલ્થ પ્રોબ્લેમ તેની ચોક્કસ કેરેક્ટરિસ્ટિક્સ અને ઇટીયોલોજી જાણવામાં આવે છે ત્યારબાદ તેના અનુસંધાને નર્સિંગ ડાઇગ્નોસીસ નક્કી કરવામાં આવે છે

પ્લાનીંગ:

• ડાયગ્નોસીસ થયા પછી આપણને જે હેલ્થ પ્રોબ્લેમ્સ જોવા મળે છે તેમાંથી મોસ્ટ અરજન્ટ અને ક્રિટિકલ પ્રોબ્લેમ્સને પ્રાયોરિટી આપવી
• નર્સિંગ ઇન્ટરવેશન માટે ધ્યેય નક્કી કરવામાં આવે છે જે માટે નર્સ અને પેશન્ટ સાથે મળીને શોર્ટ ટર્મ ઇન્ટરમિડીયેટ લોંગ ટર્મ ઇન્ટરમિડીયેટ ગોલ્ડ નક્કી કરાય છે
• ગોલ નક્કી થયા પ્રમાણે નર્સિંગ કેર પ્લાન બનાવવામાં આવે છે અને તે પ્લાન સિસ્ટમેટિક રિયાલીસ્ટિક અને ફ્લેક્સિબલ હોવો જોઈએ હવે પછી નર્સિંગ કેર પ્લાન ફોર્મ્યુલેટ કરવા માટે તેમાં નર્સિંગ ડાઈગ્નોસીસ પ્રાયોરિટી પ્રમાણે ગોઠવવા
• કેર પ્લાનમાં પેશન્ટ તેનું ફેમિલી ફ્રેન્ડ્સ અને હેલ્થ ટીમના મેમ્બર્સ નો સમાવેશ થવો જોઈએ

ઈમ્પ્લીમેન્ટેશન:

• નર્સિંગ કેર પ્લાનને એક્શનમાં મૂકવા માટે એટલે કે તેનું અમલીકરણ કરવા માટે પેશન્ટ ફેમિલી ફ્રેન્ડ્સ તથા હેલ્થ ટિમના મેમ્બર્સના વિચારો કોઓર્ડીનેટ કરવા જોઈએ
• ટીમ મેમ્બર્સની એબિલિટી લિમિટેશન્સ ને ધ્યાનમાં લેવા જોઈએ
• નર્સિંગ ઇન્ટરવેશન્સનું સુપર વિઝન કરવું જોઈએ
• નર્સિંગ ઇન્ટરવેશન માં પેશન્ટનો રિસ્પોન્સ ઓબ્જેકટીવલી રેકોર્ડ
• આપણે રેકોર્ડ કરેલી માહિતી નર્સિંગ ડાઈગનોસીસ ને રિલેટેડ હોવી જોઈએ
• આ દરમિયાન જો કોઈ વધારાની માહિતી મળે તો તેને એડિશનલ ડેટા તરીકે એસએસમેન્ટમાં સમાવેશ કરવો જોઈએ

ઇવાલ્યુએશન

• પેશન્ટનું કેર પ્રત્યે નો રિસ્પોન્સ કેવો હતો તેની નોંધ કરવી જોઈએ
• આપણે નક્કી કરેલા ગોલ પ્રમાણે તે પ્રાપ્ત થયું છે કે કેમ તે જોવું જોઈએ
• મૂલ્યાંકનમાં પેશન્ટની વેલનેસ બાબતની નોંધ કરવી જોઈએ

OR

🔸Q.1 a. What are the responsibilities of a nurse while, ischarging the patients? દર્દીને રજા આપતી વખતે નર્સની જવાબદારીઓ કઇ કે છે? 03

• પેશન્ટને જ્યારે ડિસ્ચાર્જ કરવાનું હોય ત્યારે થોડા દિવસ અગાઉ તેની જાણ કરવી જોઈએ જેથી તેઓ જેથી તેઓ ઘરે જવા માટે જરૂરી તૈયારીઓ કરી શકે
• ડિસ્ચાર્જ થવાના દિવસો દરમિયાન આપણે વોર્ડમાં દર્શાવેલ અમુક નર્સિંગ પ્રોસિજર પેશન્ટના રિલેટિવ્સ ને સમજાવી દેવા
• પેશન્ટ પાસેથી હોસ્પિટલમાં જરૂરી વસ્તુઓ જમા લઈ લેવી જેમ કે બેડ પાન ,યુરીનલ સ્કુટમ મગ, કિડની ટ્રે વગેરે
• ડિસ્ચાર્જ થતા પહેલા પેશન્ટમાં રહેલી અમુક વસ્તુઓ ડોક્ટર ઓર્ડર પ્રમાણે રીમુવ કરવી જેવી કેથેટર રાઈલ્સ ટ્યુબ, ડ્રેનેજ વગેરે
• ડિસ્ચાર્જ પહેલા હેલ્થ એજ્યુકેશન નો પ્લાન કરી પેશન્ટની તથા રિલેટિવ ને આપવું તેમાં મોટાભાગે પર્સનલ હાઇજિન , ડાયેટ , ડીસીઝ પ્રિવેન્શન વગેરે પર હેલ્થ એજ્યુકેશન આપી શકાય
• લોકેશન ખબર  હોય તો અને વાહન વ્યવહાર માટે ખર્ચ કરી શકે તેમ ન હોય તો કોઈ પણ સામાજિક એજન્સી નો કોન્ટેક કરી સહકાર આપવો
• જો પેશન્ટ પ્રાઇવેટ વોર્ડમાં હોય તો ડિસ્ચાર્જ પહેલા તેના તમામ વિભાગના પેમેન્ટ થઈ ગયેલ છે કે કેમ તેની ખાતરી કરવી
• પેશન્ટનું ડિસ્ચાર્જ કાર્ડ અગાઉથી તૈયાર કરી રાખવું જેમાં પ્રાથમિક માહિતી કામ ચલાવ નિદાન સલાહ સૂચનો આરામના કલાકો
• વગેરે બાબતો અગાઉથી નક્કી લખીને તૈયાર રાખવી
•  ડિસ્ચાર્જ નાના દિવસે પેશન્ટને બાથ અપાવી તેનું પર્સનલ હાઇજિન  જાળવવું  ડિસ્ચાર્જ દરમિયાન જો પેશન્ટ એ પોતાની કોઈ પણ વસ્તુઓ વોર્ડમાં સાચવવા આપેલી હોય તો સાક્ષી રાખીને સહી કરાવીને અપાવી દેવી 
• જો એમએલસી પેશન્ટ હોય તો ડિસ્ચાર્જના દિવસે ડોક્ટર  અને પોલીસની ઇન્ફોર્મ કરવું જરૂરી છે.

🔸b. Enlist positioning and explain the Lithotomy | sition. પોઝીશનનું લિસ્ટ બનાવી લીથોટોમી પોઝીશન સમજાવો

• ડૉરસલ રિકમ્બલ્ટ પોઝિશન
• સેમી રીકંબટ
• લીથોટોમી પોઝીશન
• પ્રોન પોઝીશન
• સીમ્સ અથવા લેફ્ટ લેટરલ પોઝિશન
• ની-ચેસ્ટ પોઝિશન અથવા જેનું પેકટોરલ પોઝિશન
•  ટ્રેનડેનલેબરગૅ  પોઝીશન
• ફાઉલર પોઝિશન
• કાર્ડિયાક  પોઝીશન
• સ્ટેન્ડિંગ અથવા ઇરેક્ટ પોઝિશન
• સાઈડ લાઈન પોઝીશન
•  લીથોટોમી પોઝીશન

આ પોઝિશન પેશન્ટના બેડ કે ટેબલની કિનારી પર રખાય છે અને પગને ઘુટણથી ઊંચા કરી બાંધવામાં આવે છે માથા નીચે એક પીળો રખાય છે ગાયને કોલોજીકલ એક્ઝામિનેશન તથા જેનીટો યુરીનરી સિસ્ટમના ઓપરેશન માટે તેમજ ડીલેવરી ના સમયે અને રેક્ટલ એક્ઝામિનેશન માટે રેકટમ ના ઓપરેશન વખતે આ પોઝિશન અપાય છે

🔸c. What steps will you take to prevent cross infe ion in surgical ward. સર્જીકલ વોર્ડમાં ક્રોસ ઇન્ફેશન અટકાવવા માટે તમે શું પગલા લેશો? 05

1. હેન્ડ વોશ : સર્જીકલ વોર્ડમાં ક્રોસ ઇન્ફેશન વારંવાર હેન્ડ વોશ કરવા થી મોટા ભાગ નું ક્રોસ ઇન્ફેકશન અટકાવી શકાય છે કારણ કે મોટા ભાગ ના પેથોજન વહન હાથ દ્વારા થાય છે 
2. પર્સનલ પ્રોટેક્ટિવ ઇક્વિપમેન્ટ :-ખાસ કરીને બોડી ફ્લુઇડ , બ્લડ હેન્ડલ કરતા હોય બેડશીટ ચેન્જીસ કરતા હોય ત્યારે ગ્લોઝ પહેરેલા જ હોવા જોઈએ. તેમજ ડ્રોપલેટ ઇન્ફેકશન અટકાવાવા હમેંશા માસ્ક પહેરીને રાખવું અને જરૂરિયાત મુજબ કેપ ,માસ્ક ,ગાઉન,ફેસ શિલ્ડ  નો ઉપયોગ કરવો 
3. સર્જીકલ સાઇટ પર ઇન્ફેકશન ના થાય તે માટે ડ્રેસિંગ મટીરિયલ્સ અને પ્રોસીજર એસેપ્ટિક ટેકનિક થી થવું જોઈએ 
4. હોસ્પિટલ પોલિસી :- હોસ્પિટલ ની પોલીસી નો ખુબ અગત્ય નો રોલ છે જેમાં હેલ્થ કેર પ્રોવાઈડર માટે અને નોઝોકોનીયલ ઇન્ફેકશન ના થાય તેના માટે ની પોલીસી બનાવે છે
5. . પર્યાવરણીય ચેપ નિયંત્રણના પગલાં હોસ્પિટલ માં વપરાતા સાધનો અને આજુ બાજુ નું વાતાવરણ ક્લીન રાખવું જોઈએ તેમજ હોસ્પિટલ ની ફ્લોર એન્ટિ-સેપ્ટિક સોલ્યુશન થી ક્લીન કરાવવી જોઈએ. પ્રોસીઝર અથવા કામ કરતી વખતે ઉત્પન્ન થતો બાયો -મેડિકલ વેસ્ટ નો યોગ્ય રીતે ડીસ ઇન્ફેકટ કરી નિકાલ કરવો જોઈએ.
6. ડ્રોપલેટ પ્રિ-કોશનહોસ્પિટલ માં કામ કરતી વખતે હમેશા માસ્ક પહેરવું જોઈએ તેમજ ઇન્ફેકટેડ પેશન્ટ ને પણ પહેરવું જોઈએ ,કફિંગ ,સ્નઈઝિંગ વગેરે વખતે પ્રિકોશન લેવા સમજાવવું જોઈએ.
7. P.P.E પર્સનલ પ્રોટેક્ટિવ ઇક્વિપમેન્ટ થી ક્રોસ ઇન્ફેકશન નર્સ અને તેનાથી પેશન્ટ ને લાગતું અટકાવી શકાય ,જેના કેપ,માસ્ક ,ગાઉં નો ઉપયોગ કરવા માં આવે છે. જે હાયલી ઇન્ફેકશીયશ પેશન્ટ ના કેર દરમિયાન પહેરવું જોઈએ.

▶️Q.2 Answer the followving: નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ લખો

🔸a. Define nursing and write contribution of Flore: ce Nightingale in development of modern nursing, 08 – નર્સિંગ ની વ્યાખ્યા આપી અને મોર્ડન નર્સિંગના વિકાસ’ ફ્લોરેન્સ નાઇટીન્ગલનો ફાળો લખો.

નર્સ એ એક એવી વ્યક્તિ છે કે જે બેઝિક નર્સિંગ એજ્યુકેશન લઇ ક્વોલિફાઇડ હોય છે અને તેને દેશમાં નર્સિંગ સર્વિસ કરવા માટેની ઓથોરિટી આપવામાં આવેલ હોય છે જેથી રોગને અટકાવવાના રોગ થયો હોય તો તેને સારો કરવા માટેના તથા સમાજમાં તંદુરસ્તી વધે તે માટેના પ્રયત્નો કરે છે આ સાથે તે દર્દીને પુન: સ્થિતિ પર પાછો લાવે તેને નર્સ કહે છે

આજથી 203 વર્ષ પહેલાં 1820માં ફ્લોરેન્સ નાઇટિંગલનો જન્મ થયો હતો અને તેમને મૉડર્ન નર્સિંગનાં સ્થાપક માનવામાં આવે છે.

ખાસ કરીને તેઓ ‘લેડી વિથ ધ લેમ્પ’ નામે પણ વધુ જાણીતા થયાં હતાં, કેમ કે તેઓ રાતના સમયે પણ સૈનિકોની સારવાર કરતાં હતાં.

1860માં તેઓએ લંડનમાં સેન્ટ થૉમસ હૉસ્પિટલમાં પોતાની નર્સિંગ સ્કૂલની સ્થાપના કરીને નર્સિંગની શરૂઆત કરી હતી.

આ સ્કૂલ લંડનની કિંગ્સ કૉલેજનો હિસ્સો હતી અને આ દુનિયાની પહેલી નર્સિંગ સ્કૂલ માનવામાં આવે છે.

નર્સો માટે આંતરરાષ્ટ્રીયસ્તરે ફ્લોરેન્સ નાઇટિંગલ મેડલ પણ સૌથી વધુ પ્રતિષ્ઠિત

માનવામાં આવે છે.

દુનિયાભરમાં ફ્લોરેન્સના જન્મદિવસે જ આંતરરાષ્ટ્રીય નર્સ દિવસ મનાવવામાં આવે છે.

ફ્લોરેન્સ નાઇટિંગલની યાદમાં 12 મેના રોજ આંતરરાષ્ટ્રીય નર્સ દિવસ મનાવવાનો પ્રસ્તાવ જાન્યુઆરી 1974માં યુએસમાં પાસ થયો હતો.

નર્સની સાથેસાથે તેઓ સામાજિક સુધારક હતાં. તેઓએ નર્સોની ભૂમિકા અને નિઃસ્વાર્થ સેવાભાવનાને લોકો સુધી પહોંચાડી.

1860માં, તેઓ આર્મી મેડિકલ સ્કૂલ ખોલવામાં સફળ રહ્યા અને તે જ વર્ષે તેમણે નર્સો માટે નાઇટીંગેલ ટ્રેનિંગ સ્કૂલ પણ ખોલી અને નોટ્સ ઓન નર્સિંગ નામનું પુસ્તક પણ પ્રકાશિત કર્યું.

🔸b. Write the scientific principles of rye’s tube ling, 04 – રાયલ્સ ટ્યુબ ફીડીંગના સાયન્ટીફીક પ્રિન્સીપલ્સ(સિધ્ધાત ) જણાવો.

• ઈસોફેગસ આગળ ટ્રેકીયા આવેલી છે જેથી નર્સ એ ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે ઈસોફેગસ માં જ જાય 
• ટ્રેકિયામાં ટ્યુબ જવાથી પેશન્ટને આસ્સ્ફેક્સિયા થઈ શકે છે
• ફુડ અને પાણી દ્વારા માઇક્રો ઓર્ગેનિઝમ ટ્રાન્સમીટ થઇ શકે છે
•  ડાયજેશન એ મિકેનિકલ અને કેમિકલ પ્રોસેસ છે 
• ફિઝિકલી અને મેન્ટલી રીલેક્સેશન ડાઇઝેશન અને ઇમ્પ્રુવ કરે છે
•  ફીડિંગ માટેના તમામ આર્ટિકલ્સ ક્લીન હોવા જોઈએ 
• ફૂડને પ્રિપેર સ્ટોર અને હેન્ડલિંગ કરતી વખતે ગુડ હાયજનિક કન્ડિશન જાળવવી 
• ટ્યુબ ફીડીંગ વાળા પેશન્ટની વારંવાર  માઉથ કેર આપવી જરૂરી છે 
• ફીડિંગ આપતી વખતે ગ્રેવીટીના સિદ્ધાંતને ધ્યાનમાં રાખી ફીડિંગ આપવું જોઈએ 
• ટ્યુબ ઇઝી ઇન્સર્ટ કરી શકાય તે માટે પેશન્ટને મોઢા દ્વારા પાણી આપવું જોઈએ

▶️Q.3 Write the Answver (Any Tyvo): જવાબ લખો (કોઇ પણ 2 ) 6×2=12

🔸 a. Define respiration and write about abnormal r.piration. રેસ્પીરેશનની વ્યાખ્યા આપી અને એબનોર્મલ રેસ્પીરેશ વિશે લખો.

રેસ્પીરેશનની વ્યાખ્યા:ડેસ્પિરેશન એ એક આપણા શરીરનું અગત્યનું મિકેનિઝમ છે જેમાં હ્યુમન બોડી બહારના વાતાવરણ માંથી હવા દ્વારા ઓક્સિજન લે છે અને કાર્બન ડાયોક્સાઇડ શરીરમાંથી બહાર કાઢે છે આ પ્રક્રિયાને રેસ્પિરેશન કહે છે.

એબનોર્મલ રેસ્પીરેશ

1. ટેકીપનીઆ :-:નોર્મલ રેસ્પીરેશન રેટ કરતાં વધુ રેસ્પીરેશન હોય છે ,સામાન્ય રીતે કરતાં 20 /મિનિટ કરતાં વધુ

2.બ્રેડીપ્નિઆ:-નોર્મલ રેસ્પીરેશન રેટ કરતાં ઓછા રેસ્પીરેશન હોય છે ,સામાન્ય રીતે કરતાં 10 /મિનિટ કરતાં ઓછા

3.એપનીઆ :-બ્રિધિંગ ની ગેર હાજરી ને એપનીઆ કહે છે.

4.ડીપ્સનીઆ :-શૉર્ટનેસ ઓફ બ્રિધિંગ જેનાથી બ્રિધિંગ માં ડિફિકલ્ટી આવે છે.

5. ઓર્થોપ્નિઆ :-સૂતા સૂતા શ્વાસ લેવા માં તકલીફ થવી .

6.ચીન સ્ટોક્સ રેસ્પીરેશન :-જેમાં બે રેસ્પીરેશન વચ્ચે લાંબો પોઝ જોવા મળે છે .

7. કુસુમાલ રેસ્પીરેશનરેપિડ અને ડીપ બ્રિધિંગ જોવા મળે છે

8. બીટોસ રેસ્પીરેશન જેમાં બ્રિધિંગ માં ઇરરેગ્યુલેટરી જોવા મળે છે .

🔸b. Define first Aid and write down principles of rst Aid. ફર્સ્ટ એઇડની વ્યાખ્યા આપી અને ફર્સ્ટ એઇડના સિધ્ધાતો લખો.

અકસ્માત આવી પડેલી બીમારી જે શારીરીક હોય જેવી કે સ્થભંગ, રક્તસાવ કે પછી દાઝી જવુ એ સમયે હાજર રહેલ વ્યક્તિ, ડોક્ટર આવે તે પહેલા આપી શકે એવી સારવાર એટલે પ્રાથમીક સારવાર એટલે પ્રાથમિક આપી શકે એવી સારવાર એટલે પ્રાથમિક સારવાર.

• એક્સિડન્ટના સ્થળે જલદી પહોંચવું જોઈએ
• 2 ) બિન જરૂરી સવાલો ન પુછવા
• 3 ) જે કાંઈ (Injury) ઇન્જરી કે બીમારી (illness) હોય તેનું કારણ બને એટલી જલદીથી જાણવું.
• 4) જેનાથી (Injury) ઇન્જરી થઈ હોય એવી વસ્તુ તાકીદે દૂર કરવી કે વ્યક્તિને તેથી દૂર કરવી જેમકે દાઝી (burns) ગઈ હોય એ વ્યક્તિને તેથી દૂર કરી પાણી રેડવું, ઈલેકિટ્રક શોક લાગ્યો હોય તો ઈલેકિટ્રસિટી થી લાકડીની મદદથી દૂર કરવો.
• 5 ) પેશન્ટ બેભાન જો કે અર્ધભાનમાં કે જીવીત છે કે મૃત્યુ પામ્યો છે.
• 6 ) કઈ ટ્રીટમેન્ટ  પહેલા કરવી તેની સુઝ : જેમકે પહેલા હાર્ટ ની ગતિ બંધ હોય તો ચાલુ કરવા પ્રયત્ન કરવો, રેસ્પીરેશન  નિયમિત કરવો કે પછી બ્લીડિંગ  થતો હોય તો તે બંધ કરવા પ્રયત્ન કરવો વગેરે.
• 7 ) મેડીકલ ટ્રીટમેન્ટ  મેળવવી
• 8 ) પેશન્ટની વિગતો જાણીને નોંધ કરવી
• 9 ) પેશન્ટને વધારેમાં વધારે રાહત રહે એમ રાખવો
• 11 ) હાજર વસ્તુમાંથી જરૂરી સાધનની સગવડ કરી લેવી, જેમ કે બ્લીડિંગ  થતો હોય તો પાટાપિંડીની રાહ ન જોતા રૂમાલનો ઉપયોગ કરવો.
• 12 ) પેશન્ટ ભાનમાં હોય તો એને શાંતવન આપવું.

🔸c. Define pulse and write ubout abnormal pulse. પલ્સ વ્યાખ્યા આપી અને એબનોર્મલ પલ્સ વિશે લખો

પલ્સ ની વ્યાખ્યા:-લેફ્ટ વેન્ટ્રીકલના કોન્ટ્રેક્શનના કારણે બ્લડમાં ઉત્પન્ન થતા વેવને પલ્સ કહે છે જે એક સર્ક્યુલેટરી સ્ટેટસ નું ઈન્ડીકેટર છે અને શરીરના ઘણા ભાગેથી આપણે તેને પાલપેટ કરી શકીએ છીએ

એબનોર્મલ પલ્સ

1. ટેકીકાર્ડિયા:-પલ્સના રેટ 100 કરતાં વધારે હોય તેને ટેકીકાર્ડિયા કહે છે

2. બ્રેડિટકાર્ડિયા:-એટલે કે પલ્સ 60 કરતા ઓછી હોવી

૩.એબ્સન્ટ પલ્સ: ભારે પ્રેશર હોવા છતાં કોઈ પલ્સેશન અનુભવાતા નથી.

4.વોટર હેમર પલ્સ: સંપૂર્ણ વોલ્યુમ પલ્સ જે એઓર્ટી રિગર્ગિટેશનને કારણે ઝડપથી કોલેપ્સ જાય છે.

5.બાઉન્ડિંગ પલ્સ: સ્ટ્રોંગ પલ્સેશન જે મધ્યમ દબાણ સાથે પણ અદૃશ્ય થતા નથી

6.થ્રેડી પલ્સ:પલ્સેશન સરળતાથી અનુભવાતું નથી અને સહેજ પ્રેસર પછી અદશ્ય થઈ જાય છે.

7.પેરડોકસીકલ પલ્સ: શ્વસન દરમિયાન પલ્સનું પ્રમાણ નબળું બને છે.

▶️Q.4 Write Short notes (Any Three) ટૂંક નોંધ લખો. (કોઇ પણ ત્રણ) 3×4=12

🔸a. Ethics in nursing – નર્સિંગના એથીકસ

1.ઓટોનોમી:-તેમાં પોતાનું સેલ્ફ ડિસિઝન લેવાના અધિકારોનો ઉલ્લેખ થાય છે એવા લોકો કે જે પોતાની રીતે ડિસિઝન લઈ શકતા હોય નર્સ એ ઓટોનોમીનો ગુણધર્મ અપનાવો જોઈએ તેમજ એવી વ્યક્તિઓ કે જે પોતાના માટે નિર્ણય લેવા સક્ષમ નથી તેના માટે ડિસિઝન લેનાર અથવા તેના માટે નિર્ણય લેવા માટે ની માટેની એબિલિટી હોવી જોઈએ

2.જસ્ટિસ:-આમાં બધા જ ક્લાઈન્ટને સરખી રીતે એટલે કે એક્વલી રીતે કરવાનો સમાવેશ થાય છે પછી તે ક્લાઈન્ટ કોઈપણ સોસાયટી અથવા ગ્રુપમાંથી આવતો હોય હેલ્થ કેર સિસ્ટમ એ બધા જ માટે પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે તેમાં તેની હેલ્થ એટલે કે મેડિકલ નીડના બેઝિસ પર ટ્રીટમેન્ટ અને કેર પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે તેમાં તેના સોશિયલ સ્ટેટસ કે રેસ અથવા તો જેન્ડરમાં ભેદભાવ કરવામાં આવતો નથી

૩.નોન-માલ એફિશિયન્સ:-તેનો અર્થ ખુદને કે બીજાને નુકસાન ના પહોંચાડવાનું થાય છે આથી પોતાના કારણે બીજાને કોઈ નુકસાન થવું જોઈએ નહીં નસે તેના નોલેજ અને સ્કીલનો ઇફેક્ટિવ કેર આપવા માટે ઉપયોગ કરવો જોઈએ જેથી નુકશાન થવાની શક્યતા ખૂબ જ ઓછી રહે

4. બેનિફિશન્સ:- તેનો અર્થ સારું થવા ને ને પ્રમોટ કરવું અને સારું કરવું એવો થાય છે તેને બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો સારા કરવા માટે એન્કારેજ કરવું દાખલા તરીકે ઈમ્યુનાઇઝેશન દરમિયાન થોડું ડિસ્કોમ્ફર્ટ થાય પણ તે સોસાયટી તેમજ વ્યક્તિગત માટે પ્રોટેક્ટિવ બેનિફિટ કરે છે

5.ફીડાલિટી:-એનો અર્થ થાય છે કે પ્રોમિસ એવી જ આપવી જેનું તમે પાલન કરી શકો. આપેલી પ્રોમિસને ફોલો કરવી જોઈએ

6.એકાઉન્ટિબિલિટી:- તે પોતાના દ્વારા આપવામાં આવતી કેર માટે જવાબદાર છે તેથી તેના દ્વારા થતી પ્રેક્ટિસ અને એક્શન માટે તેને નોલેજ હોવું જોઈએ

7.કોન્ફિડેન્સીયા લીટી:-પેશન્વિટ વિશેની ઇન્ફોર્મેશન તેમજ તેના પ્રોટેક્શન માટેની કોન્ફિડન્સિયાલીટી રાખવામાં આવે છે તેમજ પેશન્ટ ની પ્રાઇવેટ ઇન્ફોર્મેશન પોતાના પૂર્તિ જ મર્યાદિત રાખે છે

🔸b. First Aid in snake bites- સ્નકે બાઈટમાં પ્રાથમિક સારવાર

• પીડિતને આશ્વાસન આપો કે જેઓ ખૂબ જ બેચેન હોઈ શકે છે 
• દર્દીના આખા શરીરને આરામદાયક અને સલામત સ્થિતિમાં સુવડાવીને અને ખાસ કરીને, કરડેલા અંગને સ્પ્લિન્ટ અથવા સ્લિંગ વડે સ્થિર કરો.
• કોઈપણ હિલચાલ અથવા સ્નાયુબદ્ધ સંકોચન લોહીના પ્રવાહમાં અને લસિકામાં ઝેરના શોષણને વધારે છે. 
• જો જરૂરી સાધનો અને કૌશલ્યો ઉપલબ્ધ હોય, તો પ્રેશર ઈમોબિલાઈઝેશન અથવા પ્રેશર પેડનો વિચાર કરો
• જો સાપની પ્રજાતિ કોબ્રા અથવા ક્રેટ તરીકે ઓળખાય.  ડંખના ઘા સાથે કોઈપણ હસ્તક્ષેપ ટાળો કારણ કે આ ચેપ દાખલ કરી શકે છે, ઝેરનું શોષણ વધારી શકે છે અને સ્થાનિક બ્લીડીંગ વધારો કરી શકે છે.
• ચુસ્ત પટ્ટીઓ, પટ્ટીઓ અને લીગમેન્ટ છોડવું: આદર્શરીતે, જ્યાં સુધી દર્દી હોસ્પિટલમાં તબીબી સંભાળ હેઠળ ન હોય, પુનર્જીવનની સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ ન હોય ત્યાં સુધી આ છોડવું જોઈએ નહીં.
• ચુસ્ત ટોર્નિકેટની ભલામણ કરવામાં આવતી નથી! પરંપરાગત ટૂર્નિકેટની ભલામણ કરવામાં આવતી નથી. કારણ કે અસરકારક બનવા માટે, આને અંગના ઉપરના ભાગની આસપાસ એટલી ચુસ્ત રીતે લાગુ કરવાની જરૂર હતી કે પેરિફેરલ પલ્સ બંધ થઈ જાય.
• આ પદ્ધતિ અત્યંત પીડાદાયક અને ખૂબ જ ખતરનાક બની શકે છે જો ટૉર્નિકેટને ખૂબ લાંબો સમય (લગભગ 40 મિનિટથી વધુ) માટે છોડી દેવામાં આવે, કારણ કે અંગને ઇસ્કેમિયા દ્વારા નુકસાન થઈ શકે છે.ટૂર્નીક્વેટ્સને કારણે ઘણા ગેંગ્રેનસ અંગો થયા છે.

🔸c. Functions of Hospital- હોસ્પિટલ કાર્યો

ફંક્શન ઓફ હોસ્પિટલ

પેશન્ટ કેર:- પેશન્ટની કાળજી લેવી હોસ્પિટલમાં દાખલ થતા તમામ દર્દીની તમામ પ્રકારની કાળજી લેવાય એડમિશનથી માંડીને તેના ડીચાર્જ સુધી તેની નર્સિંગ કેર અને અન્ય જરૂરિયાત પૂરી પડાય છે અને આ ઉપરાંત ઈમરજન્સીમાં 24 કલાક સારવાર આપવામાં આવે છે

પ્રીવેન્શન ઓફ ડીસીઝ :- પ્રીવેન્શન ઇસ બેટર હોસ્પિટલ ના ડોક્ટર સાથે મળીને પેશન્ટના રોગનું prevention કરે છે રોગને થતો અટકાવવા માટે તેના માટે ઇમ્યુનાઈઝેશન અગાઉથી જ કરવામાં આવે છે આ ઉપરાંત હોસ્પિટલમાં રોગો થતા અટકાવવા જરૂરી સફાઈ અને અન્ય કામગીરી હોસ્પિટલ દ્વારા કરવામાં આવે છે

પ્રમોશન ઓફ હેલ્થ :- હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલ દર્દીઓને આરોગ્ય સુધારવા માટે તેઓને રોગ સંબંધી સલાહ સૂચનો પણ હોસ્પિટલ દ્વારા જ આપવામાં આવે છે દર્દી પોતાની હેલ્થ ઇમ્પ્રૂવ કરી શકે તે માટે તેના સગા સંબંધી હોય એને પણ હેલ્થ એજ્યુકેશન આપવામાં આવે છે અને હેલ્થ સાથે સંકળાયેલ હોસ્પિટલની કોઈપણ વ્યક્તિ આ પ્રકારનું આરોગ્ય શિક્ષણ આપી શકે છે

ઇન્વેસ્ટિગેશન :- નિદાન અને ટ્રીટમેન્ટ માં હાલના સમયમાં મેડિકલ સાયન્સમાં વિશાળ પ્રગતિ થયેલી છે દરેક દર્દીના નિદાન માટે નવા નવા ઇન્વેસ્ટિગેશન અને તે અંગેના સાધનો પણ શોધાયેલા છે જેથી રોગનું નિદાન ઝડપથી થઈ શકે છે હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલ દર્દીઓના તાત્કાલિક જરૂરી ઇન્વેસ્ટીગેશન કરીને તેનું નિદાન નક્કી કરવામાં આવે છે અને તે મુજબ તેના જરૂરી ટ્રીટમેન્ટ ચાલુ કરી દેવાય છે આ હોસ્પિટલ નું અગત્યનું કાર્ય છે

 રિહેબિલિટેશન:- રિહેબિલિટેશન અને ઓકયુકેશનલ થેરાપી હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલો દરેક વ્યક્તિ સાજો થઈને ફરીથી તેના સમાજમાં કે પછી વ્યવસાયમાં સ્થિર થવા માંગતો કોઈ છે આવા દર્દીઓને ચોક્કસ પ્રકારનું માર્ગદર્શન અપાય છે જેના માટે શરૂઆતથી જ તેના ટોટલ હિસ્ટ્રી મેળવીને છેલ્લા સ્ટેપ સુધી તેના અનુસંધાને માર્ગદર્શન આપવામાં આવે છે

મેડિકલ એજ્યુકેશન:- મેડિકલ એજ્યુકેશન હોસ્પિટલમાં ચાલતી તમામ પ્રવૃત્તિમાં ઘણા પ્રકારના એજ્યુકેશનનો સમાવેશ થાય છે અને તે ડોક્ટર નર્સિસ ફિઝીયોથેરાપીસ ફાર્માસિસ્ટ અને ટેકનિશિયન દ્વારા પૂરું પાડવામાં આવે છે આ ઉપરાંત જરૂરિયાત વાળી જગ્યાએ મેડિકલ એજ્યુકેશન અંગેનું પ્લાનિંગ કરવામાં આવે છે હોસ્પિટલ ની અંદર જ રહેલા સ્ટાફ માટે જરૂરિયાત પ્રમાણે ઇન સર્વિસ એજ્યુકેશનનું આયોજન કરીને દરેકને ટ્રેઇન કરવા માટે અને આ પ્રકારનું શિક્ષણ નવી નવી શોધખોળ તથા નવા નવા હેલ્થ પ્રોગ્રામ વગેરેના અનુસંધાને અપાય છે

મેડિકલ રિસર્ચ:- મેડિકલ રિસર્ચ હોસ્પિટલમાં જુદા જુદા પેશન્ટો દાખલ થતા હોય છે જેના અનુસંધાને તેના પ્રોબ્લેમ્સ જાણીને ઘણા પ્રકારનું રિસર્ચ કરી શકાય છે રિસર્ચનું આ કાર્ય મેડિકલ એજ્યુકેશન જેટલું જ અગત્યનું છે જોકે હોસ્પિટલની ઘણી બ્રાન્ચ ઘણા પ્રકારના રિસર્ચ થાય છે અને તેઓ દરેક વ્યક્તિએ જાણવા જોઈએ નવા સંશોધનો દ્વારા ઘણા પ્રકારની આવડતો જાણીને નવું શિક્ષણ મેળવી શકાય છે

 સોશિયલ સર્વિસીસ :- એટલે કે સામાજિક પ્રકારની સેવાઓ હોસ્પિટલ દ્વારા અને સિક્યુરિટી ધ્યાનમાં લેવાય છે આમાં ખાસ કરીને દર્દીઓને સોશિયલ અપાય છે આ માટે સોશિયલ વેલ્ફેર ડિપાર્ટમેન્ટ પણ હોય છે જ્યાં રહેલો સામાજિક કાર્યકર્તાઓ દરેકને યોગ્ય સલાહ આપે છે. હોસ્પિટલ દ્વારા સિક્યુરિટી ના અનુસંધાને ઘણા પ્રકારના સર્ટિફિકેટ પૂરું પડાય છે જેવા કે ફિઝિકલ ફિટનેસ ઉંમર અંગેના પ્રમાણપત્ર હેન્ડીકેપ સર્ટિફિકેટ દાખલાઓ વગેરેને પૂરું પાડવામાં આવે છે આ સાથે ઈજા થયેલા દર્દી ને સર્ટિફિકેટ તેમજ મૃત્યુ પામેલા દર્દીઓને 10 સર્ટીફીકેટ જન્મતા તેમજ બોડી માટેના પોસ્ટમોર્ટમના રિપોર્ટ પણ અપાય છે.

એડમિનિસ્ટ્રેશન ઓફ ઇન્સ્ટિટયૂટ:- હોસ્પિટલ એક વિશાળ સંસ્થા તેમાં રહેલ તમામ કર્મચારીઓનું સંચાલન હોસ્પિટલ ની વહીવટી કચેરી દ્વારા કરવામાં આવે છે. દરેક કર્મચારીના સર્વિસ અંગેના રેકોર્ડ રાખવાના હોય છે. રેકોર્ડ હોસ્પિટલ દ્વારા ઘણા પ્રકારના રેકોર્ડ રાખવામાં આવે છે જેમાં પેશન્ટના એડમિશનથી ડિસ્ચાર્જ સુધીના રેકોર્ડ જન્મ મરણની નોંધ ચેપી રોગની નોંધ આ ઉપરાંત અમુક પ્રકારની આંકડાકીય માહિતીનો નોંધવામાં આવે છે. આ બાબતના લેખિત રેકોર્ડ રેગ્યુલરલી જરૂરી જગ્યાએ મોકલવામાં આવે છે જેથી આ કામગીરી હોસ્પિટલ માટે ઘણી આવશ્યક છે.

🔸d.Right of patient, દર્દી ના હક્કો

માહિતીનો અધિકાર:- દર્દીને તેમની તબીબી સ્થિતિ અથવા બિમારી, પદ્ધતિ અને સારવારના વિકલ્પો વિશે અધિકૃત માહિતી મેળવવાનો અધિકાર છે.

રેકોર્ડ્સ અને રિપોર્ટ્સનો અધિકાર:- હોસ્પિટલ સત્તાવાળાઓની ફરજ છે કે તેઓ તમામ દર્દીઓ અથવા તેમના સંભાળ રાખનારાઓને તબીબી રેકોર્ડ અને અહેવાલો પ્રદાન કરે.

ઇમર્જંન્સિ  ની તબીબી સંભાળનો અધિકાર:- કોઈ પણ દર્દીને સરકારી કે ખાનગી હોસ્પિટલમાંથી ઈમરજન્સી મેડિકલ કેર મેળવવાથી દૂર કરી શકાય નહીં.

જાણકારી સંમતિનો અધિકાર:- તબીબી વ્યાવસાયિકે ઑપરેશન કરતાં પહેલાં, દર્દી અથવા તેમના સંભાળ રાખનાર, જીવનસાથી અથવા વાલી (સગીરના કિસ્સામાં) ની લેખિતમાં સંમતિ મેળવવી જોઈએ.

વિશ્વનિયતા, ગોપનીયતા અને ગૌરવનો અધિકાર:- તમામ તબીબી વ્યાવસાયિકોએ દર્દીની ખાનગી વિગતો અંગે ઉચ્ચતમ સ્તરની ગુપ્તતા જાળવવી પડશે.

બીજા અભિપ્રાયનો અધિકાર:- દર્દી તેની પસંદગીના કોઈપણ ડૉક્ટર માટે બીજા અભિપ્રાય માટે જવા માટે મુક્ત છે.

દરોમાં પારદર્શિતાનો અધિકાર:- તબીબી સંસ્થાઓ દ્વારા આપવામાં આવતી સેવાઓ, પરીક્ષણો અને સારવાર માટે દર્દીઓ પર લાદવામાં આવતા તમામ ખર્ચ લોકોને ઉપલબ્ધ કરાવવાના રહેશે.

બિન-ભેદભાવનો અધિકાર:- ડોકટરો અને તબીબી કર્મચારીઓ લિંગ, જાતિયતા, જાતિ, ધર્મ, જાતિ, જન્મ સ્થળ અથવા બીમારીઓના આધારે દર્દીઓને સારવાર આપવાનો ઇનકાર કરી શકતા નથી.

ધોરણો અનુસાર સલામતી અને ગુણવત્તા સંભાળનો અધિકાર:- સારવાર માટે સલામત અને સ્વચ્છ વાતાવરણ પૂરું પાડવું એ તબીબી સંસ્થાઓની ફરજ છે.

જો ઉપલબ્ધ હોય તો વૈકલ્પિક સારવાર વિકલ્પો પસંદ કરવાનો અધિકાર:- એકવાર દર્દી અથવા તેમના સંભાળ રાખનારને તેમના સારવારના વિકલ્પો વિશે જાણ કરવામાં આવે, તેઓ આગળનો અભ્યાસક્રમ પસંદ કરવા માટે સ્વતંત્ર છે. તેઓને તેમની મરજી વિના ચોક્કસ સારવાર અનુસરવા માટે ફરજ પાડી શકાય નહીં, પછી ભલે ડૉક્ટર તેને જરૂરી માનતા હોય.

દવાઓ અને પરીક્ષણો મેળવવા માટે સ્ત્રોત પસંદ કરવાનો અધિકાર:- જ્યારે દર્દીને દવાઓ અથવા પરીક્ષણો સૂચવવામાં આવે છે, ત્યારે તે નક્કી કરવાનું છે કે તેઓ તેને ક્યાંથી ખરીદવા માગે છે. સ્પર્ધાત્મક ભાવે વિવિધ સામાન અથવા સેવાઓની ઍક્સેસ મેળવવા માટે ગ્રાહક તરીકે તેમના અધિકારની ખાતરી આપવામાં આવે છે.

યોગ્ય રેફરલ અને ટ્રાન્સફરનો અધિકાર, જે વિકૃત વ્યાપારી પ્રભાવથી મુક્ત છે:- બધા દર્દીઓને સીમલેસ સેવા મેળવવાનો અધિકાર છે અને જ્યારે દર્દીને કોઈ અલગ ડૉક્ટર પાસે રીફર કરવામાં આવે છે અથવા દર્દીને કોઈ અલગ સુવિધામાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે ત્યારે સંભાળની ગુણવત્તા જાળવી રાખવામાં આવે છે.

ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સમાં સામેલ દર્દીઓ માટે સંરક્ષણનો અધિકાર:- ભારતમાં તમામ ક્લિનિકલ ટ્રાયલના સહભાગીઓને ટ્રાયલ-સંબંધિત ઈજા અથવા મૃત્યુના કિસ્સામાં વળતરનો દાવો કરવા, વ્યક્તિગત માહિતીની ગુપ્તતા વગેરે જેવા અધિકારો છે.

બાયોમેડિકલ અને આરોગ્ય સંશોધનમાં સામેલ સહભાગીઓના રક્ષણનો અધિકાર:- માનવ સહભાગીઓને સંડોવતા બાયોમેડિકલ અને આરોગ્ય સંશોધન માટેની રાષ્ટ્રીય નૈતિક માર્ગદર્શિકાઓ સહભાગીઓને અધિકારો આપવામાં આવે તેની ખાતરી કરવા માટે અનુસરવામાં આવે છે.

હોસ્પિટલમાંથી દર્દી અથવા મૃતકના શરીરને ડિસ્ચાર્જ લેવાનો અધિકાર:-સારવારના કોઈપણ તબક્કે, દર્દી હોસ્પિટલમાંથી રજા લેવા અથવા રજા લેવા માટે મુક્ત છે. તેમની મરજી વિના તેમને પકડી શકાતા નથી અથવા બળપૂર્વક હોસ્પિટલમાં રાખી શકાતા નથી. તેવી જ રીતે, મૃત દર્દીના સંભાળ રાખનારાઓને તેમના શરીરને હોસ્પિટલમાંથી પ્રાપ્ત કરવાનો અધિકાર છે.

દર્દીના શિક્ષણનો અધિકાર:-દર્દીઓને તેમની સ્થિતિ અને તંદુરસ્ત જીવનશૈલી સાથે સંબંધિત તથ્યો વિશે શિક્ષણ મેળવવાનો અધિકાર છે.

સાંભળવાનો અને નિવારણ મેળવવાનો અધિકાર:-જો કોઈ દર્દી અથવા તેમના સંભાળ રાખનારને આપવામાં આવતી સારવારની ગુણવત્તા અંગે ડૉક્ટર અથવા હોસ્પિટલના વહીવટીતંત્ર સામે ફરિયાદ હોય, તો તેમને તેનું નિવારણ મેળવવાનો અધિકાર છે

▶️Q.5 Write the meaning ans six અર્થ આપો ( કોઈ પણ છ ) 05

🔸a. Diffusion-ડીફ્યુઝન :–ફ્લુઇડ મા રહેલા મોલેક્યુલસ નું વધુ સંકેન્દ્વણવાળા વિસ્તારમાંથી ઓછા સંકેન્દ્વણવાળા વિસ્તાર તરફ ગતિ કરી જાય છે. આવી ગતિ કોઈ આયોજનયુક્ત હોતી નથી જેને ડીફ્યુઝન કહે છે.બોડી મા ઓક્સિજન અને ગ્લુકોજ આ રિતે ગતિ કરે છે.

🔸b. Dyspnea-ડીસ્પ્રનીઆ:–શોર્ટનેસ ઓફ બ્રિધ ને ડીસ્પ્નીઆ કહે છે.જેથી રેસ્પિરેશન મા પ્રોબ્લેમ આવે છે.

🔸c. Pyuria- પાયુરિયા :–યુરિન મા જોવા મળતા પસ (PUS) ને પાયુરીયા કહે છે.

🔸d. Stomatitis- સ્ટોમેટાઇટીસ:-મોઢા ના મ્યુક્સ મેમ્બ્રેન મા જોવા મળતા ઇન્ફ્લામેશન ને  સ્ટોમેટાઇટીસ કહે છે

સ્ટૉમેટાઇટિસના બે મુખ્ય સ્વરૂપો હર્પીસ સ્ટૉમેટાઇટિસ છે, જેને કોલ્ડ સોર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, અને ઍફથસ સ્ટૉમેટાઇટિસ, જેને કૅન્કર સોર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

સ્ટોમેટીટીસ એ મોઢાની અંદરનો દુખાવો અથવા બળતરા છે. ઘા ગાલ, પેઢા, હોઠની અંદર અથવા જીભ પર હોઈ શકે છે

🔸e. Dyspepsia-ડીસ્પેપ્સીઆ :–ડીસ્પેપ્સીઆ એટ્લે ફુડ નુ ઇન્ડાયજેશ (ખોરાક નૂ પાચન ના થવૂ) જે એપિસોડિક અથવા વારંવાર થતુ ડિસ્કમ્ફર્ટ અથવા અગવડતા જે ખાવાથી સંબંધિત પ્રોક્સિમલ ગેસ્ટ્રોઇન્ટેસ્ટાઇનલ ટ્રેક્ટ માંથી ઉદ્ભવે છે અને તે હાર્ટબર્ન, એસિડ રિફ્લક્સ, રિગર્જીટેશન, અપચો, પેટનું ફૂલવું, પ્રારંભિક સંતૃપ્તિ અથવા વજન ઘટાડવા સાથે સંકળાયેલ છે.

🔸f. Anaemia -એનીમીયા:-એનિમિયા એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં શરીરમાં પૂરતા પ્રમાણમાં રેડ બ્લડ સેલ હોતા નથી  અથવા પૂરતા પ્રમાણ મા હિમોગ્લોબીન હોતું નથી.રેડ બ્લડ સેલ શરીરના ટિસ્યુ ને ઓક્સિજન આપે  છે

🔸g. Tachycardia – ટેકીકાર્ડીયા:– નોર્મલ કરતા વધુ હાર્ટ્ રેટ હોય  છે જે સામાન્ય કરતા વધુ ઝડપી હોય છે, અથવા રેસ્ટ ના સમયે પ્રતિ મિનિટ 100 થી વધુ ધબકારા હોય છે જેને ટેકીકાર્ડીયા કહે છે.

▶️Q. 6 (A) Fill in the blanks: ખાલી જગ્યા પૂરો. 05

a. Boiling point of water is——-cenitrigrade. પાણીનું ઉત્કલન બિંદુ——-સેન્ટીગ્રેડ છે. (100°C)

b. 1 ounce =——–ml ૧ અંશ= ——-મી.લી. (30)

c. Odour of normal urine is—— સામાન્ય રીતે યુરિનની વાસ ——હોય છે. (એરોમેટિક)

d. TDS means——– ટીડીએસ એટલે——–ter die sumendum–દિવસ માં ત્રણ વખત

f. The normal PH value of urine is——– યુરિનની નોર્મલ PH વેલ્યુ ———હોય છે (4.5 to 7.8)

▶️(B) State whether following statements are True False. 05 – નીચેના વિધાનો ખરાં છે કે ખોટા તે લખો

a. Tepid sponge reduces the body temperature – ટેપીડ સ્પંજ શરીરનું તાપમાન ઓછું કરે છે. ✅

b. Excessive excretion of urine is called polyu . – વધારે પ્રમાણમાં પેશાબ થાય તેને પોલીયુરિયા કહે ✅

c. Manufacture of RBC it`s called Haemopoiesis – RBC નું ઉત્પાદન થવું તેને હીમોપોએસીસ કહે છે. ✅

d, Vitamin B12 and Folic acid are not necessai for development of RBC. – RBCના વિકાસ માટે વિટામીન B12 અને ફોલીક એસિડ જરૂરી નથી . ❌

e. Asepsis means free of pathogenic micro-org nism – એસેપ્સીસ એટલે ફી ઓફ પેથોજેનિક માઇક્રોઓર્ગેનિઝ✅

▶️(C) Match the following: નીચેના જોડકા જોડો . 05

“A” “B”

a. Tachycardia – ટેકીકાર્ડિયા a. Blood in sto l- બલ્ડ ઇન સ્ટૂલ

b.Side rails- સાઈડ રેઇલ્સ b. Sphygmom: nometer – સ્ફીગ્મોમેનોમીટર

c. Melena- મેલેના c. Restrains- રીસટ્રેઇન્સ

d. Anorexia- એનોરેક્ષિયા d. Presence of lood in sputum – સ્પૂટમમાં લોહી તી હાજરી

e. Blood pressure- બ્લડ પ્રેશર e. Heart rate m re tha 120/minute – હાર્ટ રેત ૧૨૦ ,મેનીત કરતા વધી જાય

f. Loos of app ite -ભૂખ ઓછી લાગવી

Answer :-

a-e

b-c

c-a

d-f

e-b

💥☺☺☺ALL THE BEST ☺☺☺💥💪

નોંધ :-MCQ ANSWER APP ની યુનિક પેટર્ન માં બંને ભાષા માં આગળ paper solution /click here ની નીચે આપેલા છે. ” અ ” પર ક્લિક કરવાથી ભાષા ચેન્જ થશે.

IF ANY QUERY OR QUESTION,REVIEW-KINDLY WATSAPP US No. – 84859 76407