MENTAL HEALTH NURSING

GNM-GNC-MENTAL HEALTH NURSING PAPER SOLUTION-YEAR-2016

Q-1 💖a. Write about principles of psychiatric nursing. 08 સાઈક્યાટ્રીક નર્સિંગના પ્રિન્સિપલ્સ (સિધ્ધાનો) વિશે લાખો.

Patient is Accepted Exactly as He is ( દર્દીને તે જેમ છે તેમ બરાબર સ્વીકારવામાં આવે છે )

• સ્વીકાર એટલે કોઈપણ જાત ના પૂર્વગ્રહ રહિત કે બિન નિર્ણયી  હોવું. સ્વીકૃતિ પ્રેમ અને સંભાળની લાગણી વ્યક્ત કરે છે. સ્વીકૃતિનો અર્થ સંપૂર્ણ અનુમતિ નથી, પરંતુ વ્યક્તિગત માનવ તરીકે તેને આદર આપવા માટે સકારાત્મક વર્તણૂકોનું સેટિંગ છે

A. Being Non-judgmental and Non-punitive (બિન -નિર્ણાયક અને બિન-શિક્ષાત્મક હોવું )

• દર્દીના વર્તનને સાચા કે ખોટા, સારા કે ખરાબ તરીકે નક્કી કરવામાં આવતું નથી. દર્દીને તેના અનિચ્છનીય વર્તન માટે સજા કરવામાં આવતી નથી. સજા જેવી કે  પ્રત્યક્ષ સાંકળ બાંધવી, રિસઇટ્રેન કરવું કે , અલગ રૂમમાં રાખવા   અને પરોક્ષ તેની હાજરીને અવગણવી અથવા જાણી જોઈને ધ્યાન ના આપવું  કે ટાળવું . એક નર્સ જે સ્વીકૃતિ દર્શાવે છે તે દર્દીને તેની અપેક્ષાઓથી વિપરીત વર્તન કરે ત્યારે પણ તેને નકારતી નથી.

B. Being Sincerely Interested in the Patient.(દર્દીમાં નિષ્ઠાપૂર્વક રસ ધરાવવો)

• અન્ય વ્યક્તિમાં નિષ્ઠાપૂર્વક રસ હોવાનો અર્થ એ છે કે અન્ય વ્યક્તિના હિતને ધ્યાનમાં લેવું
•  દર્દીના વર્તન ના પેટર્નનો અભ્યાસ કરવો
• શક્ય હોય ત્યાં સુધી તેને પોતાની પસંદગીઓ અને નિર્ણયો લેવાની મંજૂરી આપવી
• તેની પસંદ અને નાપસંદથી વાકેફ રહેવું.
• તેની સાથે પ્રમાણિક બનવું.
•  તે શું કહે છે તે સાંભળવા માટે સમય આપો .
• સંવેદનશીલ વિષયો અને મુદ્દાઓથી દૂર રહેવું.
• દર્દી વ્યક્ત કરી શકે તેવી લાગણીઓને ઓળખવી અને તેનું પ્રતિબિંબ પાડવું – જ્યારે દર્દી

C. Recognize and Reflecting on Feelings which Patient may Express (દર્દી વ્યક્ત કરી શકે તેવી લાગણીઓને ઓળખવી અને તેનું પ્રતિબિંબ પાડવું)

• જ્યારે દર્દી વાત કરે છે, ત્યારે તેમાં શું કન્ટેન્ટ છે તેની  નોંધ લેવી મહત્વપૂર્ણ નથી, પરંતુ વાતચીત પાછળની લાગણી શું હોય શકે છે, જેને ઓળખી અને પ્રતિબિંબિત કરવી જોઈએ.

D . Talking with Purpose (હેતુ સાથે વાત કરવી )

• દર્દી સાથે નર્સની વાતચીત તેની જરૂરિયાતો, ઈચ્છાઓ અને રુચિઓની આસપાસ ફરતી હોવી જોઈએ. જ્યારે સમસ્યાઓ સ્પષ્ટ ન હોય ત્યારે રિફલેક્શન , ખુલ્લા પ્રશ્નો(open ended question ), મુદ્દા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા, વાસ્તવિકતા રજૂ કરવા માટે આવા  જેવા પરોક્ષ અભિગમો વધુ અસરકારક છે.

E .Listening (સાંભળવું )

• સાંભળવું એ એક સક્રિય પ્રક્રિયા છે. દર્દી શું કહે છે તે સાંભળવા માટે નર્સે સમય અને શક્તિ (એનર્જી) લેવી જોઈએ. તેણીએ સહાનુભૂતિપૂર્વક સાંભળનાર હોવું જોઈએ અને વાસ્તવિક રસ દર્શાવવો જોઈએ.

F Permitting patient to express strongly held feeling (દર્દીને મજબૂત લાગણીઓ વ્યક્ત કરવાની પરવાનગી આપવી)

• સ્ટ્રોંગ ઇમોશન નો ભરવો એ ખુબજ વિસ્ફોટક હોય છે. દર્દીને અસ્વીકાર અથવા સજા વિના તેની તીવ્ર લાગણીઓ વ્યક્ત કરવાની મંજૂરી આપવી તે વધુ સારું છે.

2.Use Self understanding as therapeutic tools ( સ્વ-સમજણનો ઉપયોગ થેરાપ્યુટીક ના સાધન તરીકે કરવો

• મનોચિકિત્સકની નર્સ પાસે વાસ્તવિક સ્વ ખ્યાલ હોવો જોઈએ અને તે પોતાની લાગણીઓ અને પ્રતિભાવોને ઓળખવામાં સક્ષમ હોવી જોઈએ.

3.Consistency is used to contribute to patients security (પેશન્ટની સિક્યુરિટી માટે સતત ફાળો આપવો)

• એમનો અર્થ એવો થાય છે કે સ્ટાફ એ વોર્ડ રૂટિન દરમિયાન દરમિયાન  પેશન્ટની સેફટી માટેના પગલાંઓ લેવા જોઈએ

4. Reassurance should be given in a Subtle and Acceptable Manner-(સ્વીકાર્ય હોય તે રીતે આશ્વાસન આપવું)

• આશ્વસન દર્દીનો આત્મવિશ્વાસ નિર્માણ કરે છે . નર્સ આશ્વાસન આપવા માટે દર્દી ની પરિસ્થિતિને સમજાવવાની અને તેનેવિશ્લેષણ કરવાની જરૂર છે હોય છે . 

5.Patient’s Behaviour is Changed through Emotional Experience and not by Rational Interpretation Use Self understanding as therapeutic tools ( સ્વ-સમજણનો ઉપયોગ થેરાપ્યુટીક ના સાધન તરીકે કરવો )

• દર્દીઓને સલાહ આપવા થી કે તેને  તર્કસંગત બનાવવું એ  વર્તન બદલવામાં અસરકારક નથી. રોલ-પ્લે અને સામાજિક-નાટક વગેરે થી તેના બિહેવીયર માં બદલાવ લાવી શકાય 

6.Unnecessary Increase in Patient’s Anxiety should be Avoided (દર્દીની ચિંતામાં બિનજરૂરી વધારો ટાળવો જોઈએ)

પેશન્ટ માં બિનજરૂરી ચિંતા ના થાય તે માટે નીચે મુજબ ની બાબતો નું ધ્યાન રાખવું જોઈએ 

• નર્સ એ પોતાની ચિંતા ન બતાવવી.
• દર્દીની ખામીઓ તરફ ધ્યાન બતાવવું.
• દર્દીને વારંવાર નિષ્ફળતાઓનો સામનો કરવો.
• દર્દી પર એવી માંગણીઓ મૂકવી જે તે દેખીતી રીતે પૂરી કરી શકતો નથી.

Objective Observation of Patient to Understand his Behavior(તેના વર્તનને સમજવા માટે દર્દીનું ઓબ્જેકટિવ  નિરીક્ષણ)

• જેથી પેશન્ટ શું કહેવાય માંગે છે તેનું મૂલ્યાંકન કરી શકાય. નર્સ એ પોતાની ફિલિંગ,જજમેંટ અભિપ્રાયો ને મિક્સ કરવા ના જોઈએ. 

8. Maintain Realistic Nurse-Patient Relationship (વાસ્તવિક નર્સ-દર્દી સંબંધ જાળવો)

• વાસ્તવિક અથવા વ્યાવસાયિક સંબંધ વ્યક્તિની વ્યક્તિગત અને ભાવનાત્મક જરૂરિયાતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે દર્દી અને નર્સની જરૂરિયાતો પર નહીં.

9. Avoid Physical and Verbal Force as Much as Possible (શારિરિક કે માનસિક કોઇ પણ પ્રકાર નો ફોર્સ કરવો નહી)

• નર્સ એ કોઈપણ પ્રકારની પનિશમેન્ટ આપવી જોઈએ નહીં પેશન્ટ સાયકોલોજીકલ ટ્રોમા થી પિડાતો તો હોય છે આ ઉપરાંત નર્સ એ પેશન્ટના બિહેવિયર નો અભ્યાસ કરીને અનિશ્ચિત બિહેવિયર ને અટકાવી શકાય છે. નર્સ એ પ્રોસિજર જલ્દી કરી લેવા જોઈએ પોતાનો અણગમો છે તે પેશન્ટને દર્શાવવો ન જોઈએ જો પેશન્ટને રિસ્ટ્રેઈન કરવામાં આવે તો તેનું કારણ જણાવો.પેશન્ટ ના બિહેવિયર મા પોઝિટિવ ફેરફાર થાય ત્યારે બીજા સાથે હળી મળી શકે તેના માટે પરવાનગી આપવી.

10. Nursing Care is Centered on the Patient as a Person and not on the Control of Symptoms (નર્સિંગ કેર વ્યક્તિ ને ધ્યાન મા લઇને આપવી નહિ કે તેના સિમ્પટ્મ્સ)

• વ્યક્તિમાં જોવા મળતા બિહેવિયર પાછ્ળ કંઈક કારણ હોય છે જે નર્સ તેના આ બિહેવિયર ના સિમ્પટ્મ્સ ક્યા ક કારણે આવે છે તેની સમજણ હોવી જોઈએ પેશન્ટ ઘણી વખત એક જ પરિસ્થિતિમાં પેશન્ટ અલગ અલગ બિહેવિયર ના સીમટમ્સ બતાવે છે તેથી નર્સિંગ કેર પેશન્ટ ને ધ્યાન મા રાખીને કેર કરવી નહીં કે તેના સિમ્પટમ્સને ધ્યાનમાં રાખીને

11. All Explanations of Procedures and other Routines are Given According to the Patient’s Level of Understanding (પેશન્ટ ને તેની સમજ મુજબ રુટિન અને પ્રોસિઝર ની સમજ આપવી)

• સાયકીયાટ્રિક પેશન્ટ ની સમજ અને જરુરિયાત મુજબ રુટીન અને પ્રોસિઝર સમજાવવા જોઇએ જેથી તેની ચિંતા મહદ અંશે દુર થાય તેમજ દરેક વ્યક્તિ ને તેના પર કરવા મા આવતી પ્રોસિઝર જાણવા નો અધિકાર છે તે મેન્ટ્લ છે એટ્લે તેને આ સમજાવવૂ જરુરી નથી એવુ હોવુ જોઇએ નહી.

12. Many Procedures are Modified but Basic Principles Remain Unaltered-(ઘણા પ્રોસિઝર મોડિફાઈડ થશે પરંતુ આ બેઝિક પ્રિંન્સિપાલ એમજ રહ્શે)

• પેશન્ટ ની જરુરિયાત મુજબ ઘણાપ્રોસિઝર મોડિફાય થશે મેથડ ચેન્જ થશે પરંતુ આ બેઝિક પ્રિન્સિપાલ એમજ રહ્શે જેમા મુખ્યત્વે પેશન્ટ ની કેર કરવી જેમા તેની સેફ્ટી,સિક્યુરિટી,થેરાપ્યુટિક રિલેશનશીપ, પ્રોસિઝર વગેરે…..

💖b. List down psychiatric emergencies. 04 સાઇયાટ્રીક ઇમરજન્સીનુ લીસ્ટ બનાવી.

મેજર ઇમરજન્સી :
• સુસાઇડલ પેશન્ટ
• એજીટેડ અને વાયોલંટ પેશન્ટ

માઈનર ઇમર્જન્સી :
• ગ્રીફ રિએક્શન
• રેપ
• ડિઝાસ્ટર
• પેનીક એટેક

સાયકીયાટ્રિકમાં જોવા મળતી મેડિકલ ઇમરજન્સી :
• લાઈફ થ્રેટનિંગ કન્ડીશનને કારણે જોવા મળતું ડીલીરીયમ
• ન્યુરોલેપ્ટીક મેલીગનેન્ટ સિન્ડ્રોમ
• સેરેટોનીન સિન્ડ્રોમ
• સાયકીયાટ્રિક મેડિસિનનો ઓવરડોઝ થવો.
• નશાકારક પદાર્થો નો ઓવરડોઝ થવું અથવા તેનો વિથડ્રોલ થવો.

Q-2 Write Short notes on ANY THREE of the following :– 12 નીચેનામાંથી કોઇપણ ત્રણ પર ટુક નોંધ લખો.
a. Interview technique – ઇન્ટરવ્યુ ટેકનીક

ઇન્ટરવ્યૂ એક ફેસ ટુ ફેસ વાતચીત દરમિયાન સરખા પ્રોબ્લેમ નું નિરાકરણ લાવવા અથવા બંનેનું હેતુ એક સરખો હોય પ્રક્રિયા ને ઇન્ટરવ્યૂ કહે છે

ઇન્ટરવ્યૂ ટેકનિક
1.ઓબ્ઝર્વિંગ

એટલે નોનવરબલ કોમ્યુનિકેશન સાથે કરવું દર્દી વાત કરતા કરતા રડવા લાગે બોલે વારંવાર હાથ ધોવે પરસેવો લુછીયા કરે વાત કરતા કરતા વચ્ચે પાણી પીવે વારંવાર એક ને એક શબ્દ બોલે આંખો પટ પટ આવે હલનચલન કર્યા કરે વગેરે બધી બાબતોનો ઓબ્ઝર્વેશન કરી નોંધ કરવામાં

2.લિસનીંગ

પેશન્ટ જ્યારે કોઈ સાથે વાત કરી રહ્યો હોય ત્યારે નર્સ એ ગુડ અને એક્ટિવ લિસનર(Listner) બનવું જોઈએ તેની વાતોમાં પ્રત્યુતર આપવો જેવા કે હા, બરાબર, સરસ, એમ? વગેરે જવાબ આપવાથી પેશન્ટ ને એવુ લાગશે કે મારી વાત નર્સ ઘ્યાન આપી ને સાભળે છે

3.રિફ્લેક્ટિંગ

પેશન્ટની કોઈ વાત સાંભળીને ફરીથી તે વાત તેને પૂછવી તેથી પેશન્ટને લાગે કે નર્સ મારી વાત ધ્યાનથી સાંભળે છે

વેલી ડેટિંગ

વેલી ડેટિંગ સ્ટેશન કોઈ બાબતની જાણકારી હોય તો તે અથવા પેશન્ટ બતાવેલી વાત સાચી છે કે ખોટી તે કન્ફર્મ કરવું

ક્લેરીફાઈ

પેશન્ટ જે બાબત નર્સ ને કોઈ બાબતનું કન્ફ્યુઝન હોય તો તે બાબતના માટે પૂછવું કે તમે શું કહ્યું ?

4.ક્વેશ્ચશનિંગ

આ પેશન્ટ સાથે વાત કરવાની સીધી રીત છે સીધો પ્રશ્ન પૂછીને જાણી શકાય છે પ્રશ્નોના જવાબમાં ફક્ત હા કે ના માં મળતા હોવાથી મેળવવા માટે ઓપન એન્ડેડ પ્રશ્નો પૂછવા દાખલા તરીકે ઓપન એન્ડેડ ક્વેશ્ચન તમે આજે સવારે બ્રેકફાસ્ટમાં શું લીધું ક્લોઝ એન્ડેડ ક્વેશ્ચન તમે સવારે બ્રેકફાસ્ટ કર્યો?

5.કંફોર્મિંગ

આમાં દર્દીના બિહેવિયર ના સંદર્ભે પૂછવામાં આવે છે દાખલા તરીકે નર્સ કહે કે તમે ક્યારેક તમારો ચહેરો મારાથી બીજી દિશામાં ફેરવી લો છો શુ તમને ગુસ્સો આવે છે ?

6.સમરાઇઝિંગ

આમાં વાર્તાલાપ પછી નર્સ પેશન્ટને સમગ્ર વાર્તાલાપના મુખ્ય મુદ્દા વિશે જણાવે છે જેથી પેશન્ટ ફરીથી વિચાર કરીને તેમાં કંઈક ઉમેરો કરી શકે અથવા બાદ કરી શકે

💖b.Role of nurse in legal psychiatry – લીગલ સાઈક્યાટ્રિક નર્સનો રોલ

કેર પ્રોવાઇડર :

• નર્સ એ ક્વોલિટીયુક્ત કેર પ્રોવાઈડ કરવી.
• નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરતી વખતે પ્રાઇવસી મેન્ટેન કરવી.
• નર્સિંગ કેર ના સ્ટાન્ડર્ડ મેન્ટેન કરવા.
• તેણે નેગ્લીજન્સી અને માલ પ્રેક્ટિસ અવોઇડ કરવી.

સુપરવાઇઝર :

• નર્સ ની અંડરમાં આવતા એમ્પ્લોય બરાબર વર્ક કરે છે અને ક્વોલિટી કેર આપે છે કે નહીં તે સુપરવાઇઝ કરવું એ નર્સની રિસ્પોન્સીલિબર્ટી છે.
• એમ્પ્લોઇસના રાઈટ જળવાઈ રહે છે કે નહીં અને તેની બધી ઓબ્લિગેશન ફૂલફીલ થાય છે કે નહીં તે ઓબ્ઝર્વ કરવું.

એડવોકેટ :

• નર્સ એ પેશન્ટના બધા રાઈટ્સને પ્રોટેક્ટ કરવા અને તેના રાઈટસ માટે લડવું.
• પેશન્ટ સાથે નેગ્લીજન્સી અથવા માલ પ્રેક્ટિસ થતી હોય તો તેના માટે પેશન્ટને અવેર કરવું.

એજ્યુકેટર :

• નર્સ એ બધા રાઈટ્સ અને લીગલ ઇસ્યુ વિશે જાણતી હોવી જોઈએ.
• તેમને બીજા સ્ટાફને પણ તેમના રાઈટસ વિશે નોલેજ આપવું જોઈએ.

આ ઉપરાંત નર્સ એ કોન્ફિડન્સીયલ બનવું જોઈએ તેમજ ચોકસાઈ પૂર્વક રેકોર્ડ અને રિપોર્ટ મેન્ટેન કરવા જોઈએ.

c, Recreational Therapy-રીક્રીએશન થેરાપી

રીક્રિએશન એ એક એક્ટિવિટી થેરાપીનું ફોર્મ છે જેનો ઉપયોગ સાયકોથેરાપી તરીકે કરવામાં આવે છે. જેમાં પેશન્ટને અમુક એક્ટિવિટી કરાવવામાં આવે છે જેથી પેશન્ટનું માઈન્ડ ડાયવર્ટ થાય અને પ્રફુલિત રહે. જેમકે સોંગ સાંભળવા, પિક્ચર જોવું, ડાન્સ કરવો, ગેમ્સ રમવી.

Aim (હેતુ) :

• સોશિયલ ઇન્ટરેકશન ઇમ્પ્રુવ કરવું.
• વિથડ્રોલ ટેન્ડેન્સી ઘટાડવી.
• સોશિયલી એક્સેપ્ટેબલ બિહેવિયરમાં વધારો કરવો.
• સ્કિલ, એબિલિટી અને ટેલેન્ટ ડેવલપ કરવું.
• સેલ્ફ કોન્ફિડન્સ ઈમ્પ્રુવ કરવું. Types of recreational activity (ટાઈપ ઓફ રીક્રિએશનલ એક્ટિવિટી) :

Motor form (મોટર ફોર્મ) :

મોટર ફોર્મમાં ફંડામેન્ટલ અને એસેસરી ફોર્મનો સમાવેશ થાય છે. ફંડામેન્ટલ ફોર્મ માં ગેમ્સ નો સમાવેશ થાય છે જેમ કે હોકી, ફૂટબોલ. એસેસરીઝ ફોર્મમાં ડાન્સિંગ નો સમાવેશ થાય છે.

Sensory form (સેન્સરી ફોર્મ) :

સેન્સરી ફોર્મમાં વિઝ્યુઅલ અને ઓડિટરી સેન્સનો સમાવેશ થાય છે. જેમકે પિક્ચર જોવું, ગીતો સાંભળવા.

Intellectual form (ઇન્ટેલેક્યુઅલ ફોર્મ) :

ઇન્ટેલેક્યુઅલ ફોર્મમાં રીડીંગ અને ડિબેટીંગ(ચર્ચા) નો સમાવેશ થાય છે.

Use of recreational therapy (યુઝ ઓફ રીક્રિએશનલ થેરાપી) :

રીક્રિએશનલ થેરાપીનો નીચે મુજબ ઉપયોગ થાય છે :

• જીરિયાટીક ક્લાઈન્ટ
• મેન્ટલ ઇલનેસ
• એડિક્શન
• રિહેબિલીટેશન
• ડેવલોપમેન્ટલ ડિસેબિલિટીઝ
• પીડીયાટ્રીક ક્લાઈન્ટ Recreational activity for psychiatric disorder (રીક્રિએશનલ એક્ટિવિટી ફોર સાઇકીટ્રિક ડીસઓર્ડર) :

Anxiety disorder (એનઝાયટી ડિસઓર્ડર) :
એનઝાયટી ડિસઓર્ડરમાં એરોબિક એક્ટિવિટીનો ઉપયોગ થાય છે. જેમકે વોકિંગ, રનિંગ

Depressive disorder (ડિપ્રેશીવ ડિસઓર્ડર) :
ડિપ્રેશીવ ડિસઓર્ડરમાં નોન કોમ્પેટેટીવ સ્પોર્ટ એક્ટિવિટીનો ઉપયોગ થાય છે. જેમકે વોકિંગ, રનિંગ, જોગિંગ

Manic disorder (મેનિક ડીસઓર્ડર) :
મેનિક ડીસઓર્ડરમાં ઇન્ડીવિઝ્યુઅલ ગેમ એક્ટિવિટીનો ઉપયોગ થાય છે જેમકે બેડમિન્ટન

Paranoid schizophrenia (પેરાનોઇડ સ્ક્રીઝોફ્રેનીયા) :
પેરાનોઇડ સ્ક્રીઝોફ્રેનીયામાં કોન્સન્ટ્રેશનવાળી એક્ટિવિટીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જેમ કે ચેસ, પઝલ

Catatonic schizophrenia (કેટાટોનિક સ્ક્રીઝોફ્રેનીયા) :
કેટાટોનિક સ્ક્રીઝોફ્રેનીયામાં સોશિયલ એક્ટિવિટીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જેમકે ડાન્સિંગ, એથલેકટિસ

Dementia (ડિમેન્શિયા) :
ડિમેન્શિયા માં કોન્સન્ટ્રેશન વાળી એક્ટિવિટીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

Mental retardation (મેન્ટલ રિટાર્ડેસન) :
મેન્ટલ રિટાર્ડેસનમાં ક્લાઇન્ટ ના ફંકશન લેવલના આધારે એક્ટિવિટી પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે.

Role of nurse in recreational therapy (રોલ ઓફ નર્સ ઈન રીક્રિએશનલ થેરાપી)

• પેશન્ટને કોમ્યુનિકેશન કરવા અને તેની ફીલિંગ એક્સપ્રેસ કરવા માટે એન્કરેજ કરવું.
• નર્સ એ રીલેક્ષિંગ એક્ટિવિટી પ્રોવાઈડ કરવી જેમાં કોઈ પણ સ્ટ્રીક રુલ અને ગાઈડ લાઈન ન રાખવી.
• ક્લાઈન્ટને વારંવાર ઓબ્ઝર્વ કરવું અને તેના બિહેવિયરને નોટ કરવું.
• પેશન્ટને હાર્મફુલ એન્વાયરમેન્ટ પૂરું ન પાડવું.
• પેશન્ટ એન્જોય કરી શકે અને સેટીસફાય થાય તેવી એક્ટિવિટી પ્રોવાઇડ કરવી.
• પેશન્ટને કોઈ પણ જાતનો ફોર્સ ન કરવો.

💖d. Stages of elevated mood – એલીવેટેડ મુડ ના તબકકાઓ

મેનિક એપિસોડની સીવીયારીટી ના આધારે એલિવેટેડ મૂડને ચાર સ્ટેજમાં વહેચવામાં આવેલ છે.

i) Euphoria (યુફોરિયા) :

• માઇલ્ડ પ્રમાણમાં મૂડ એલીવેશન જોવા મળે છે.
• સાયકોલોજીકલ વેલ બીઇંગ અને હેપીનેસની સેન્સમાં વધારો થાય છે.
• આ સ્ટેજ મુખ્યત્વે હાઇપોમેનિયા ની કન્ડિશનમાં જોવા મળે છે.

ii) Elation (ઇલેશન) :

• મોડીરેટ પ્રમાણમાં મૂડ એલીવેશન જોવા મળે છે.
• સાયકો મોટર એક્ટિવિટીમાં વધારો થાય છે.
• આ સ્ટેજ મુખ્યત્વે મેનિયાની કન્ડિશનમાં જોવા મળે છે.

iii) Exaltation (એક્ઝેલટેશન) :

• એક્ઝેલટેશન એટલે અત્યાનંદ
• આ સ્ટેજમાં પ્રમાણમાં મુડ
  એલીવેશન જોવા મળે છે એટલે કે તીવ્ર ઉલ્લાસ જોવા મળે છે.
• ઇલેશનમાં વધારો જોવા મળે છે અને પેશન્ટમાં ગ્રેન્ડયોર ડીલ્યુશન જોવા મળે છે એટલે કે પેશન્ટ પોતાની જાતને ભવ્ય માને છે.
• એક્ઝેલટેશન મુખ્યત્વે સીવિયર મેનિયાની કન્ડિશનમાં જોવા મળે છે.

iv) Ecstasy (એક્સટેસી) :

• વેરી સીવીયર મૂડ એલીવેશન જોવા મળે છે એટલે કે આનંદની તીવ્ર લાગણી જોવા મળે છે.
• આ સ્ટેજમાં પેશન્ટ એ ભ્રમિત થયેલ જોવા મળે છે તેમજ મૂર્ખ અને ગાંડા જેવો બિહેવિયર કરતો જોવા મળે છે.
• એક્સટેસી મુખ્યત્વે ડીલીરીયસ અને સ્ટુપર મેનિયામાં જોવા મળે છે.

Q-3 A.Write meaning of ANY FOUR of the following:- 08 નીચેનામાંથી કોઇપણ ચાર ના અર્થ સમજાવો

💖a. O.C.D. ઓબ્સેસીવ કમ્યલસિવ ડીસઓર્ડર

OCD એટલે ઓબસેસીવ કમ્પલસિવ ડીસઓર્ડર . આ એક લોંગ લાસ્ટિંગ ડિસઓર્ડર છે જેમાં પેશન્ટને અનકન્ટ્રોલ અને રીપીટેડ થોટ જોવા મળે છે અને આ થોટ એક્શન સ્વરૂપે જોવા મળે છે એટલે કે તેના બિહેવિયરમાં જોવા મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે કોઈ વ્યકિત વસ્તુને ટચ કર્યા બાદ વારંવાર હાથ ધોવે છે કારણ કે તેને હાથમાં કીટાણુ છે એવા થોટ જોવા મળતા હોય છે.

💖b. Phobia – ફોબિયા

કોઈ ચોક્કસ ઓબ્જેક્ટ, વ્યક્તિ અથવા પરિસ્થિતિનો અતિશયોક્તિપૂર્ણ સામાન્ય રીતે સમજાવી ન શકાય એવો અને અતાર્કિક ડરને ફોબિયા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે જે સામાન્ય રીતે તેની ઉંમર ધરાવતા લોકોમાં જોવા મળતો નથી. ઉદાહરણ તરીકે ઊંચાઈનો ડર (એક્રોફોબિયા)

💖c. Autism – ઓટીઝમ

ઓટીઝમ એ ન્યુરો-ડેવલોપમેન્ટલ ડિસઓર્ડર છે જેમાં વ્યક્તિએ વાતચીત કરતો નથી અને બહારની દુનિયા થી દૂર થઈ જાય છે અને પોતાની દુનિયામાં મસ્તાન રહે છે અને પોતાની જ દુનિયામાં જીવે છે.

💖d. Milieu therapy – મીલુ થેરાપી

મિલીયુ થેરાપી એ સાઇકો થેરાપીનો એક ટાઈપ છે જેમાં પેશન્ટને સાયન્ટિફિક સ્ટ્રક્ચર યુક્ત એન્વાયરમેન્ટ પૂરું પાડવામાં આવે છે. જેથી પેસન્ટના બિહેવિયર માં ચેન્જીસ લાવી શકાય અને પેશન્ટની સાઇકોલોજીકલ હેલ્થ અને ફંક્શનને ઈમ્પ્રુવ કરી શકાય.

💖e Transvertist – ટ્રાન્સવેસ્ટિઝમ

ટ્રાન્સવેસ્ટિઝમ એ એક સાઇકો સેક્સ્યુઅલ ડિસઓર્ડર છે. જેમાં વ્યક્તિએ વિરુદ્ધ જાતિના કપડા પહેરે છે એટલે કે સ્ત્રીએ પુરુષના અને પુરુષ એ સ્ત્રીના કપડા પહેરે છે,

💖B. Write on historical period of psychiatric nursing 06 સાઈક્યાટ્રીક નર્સિંગના હિસ્ટોરિકલ પીરીયડ વિશે લખો.

• 1912- Indian Lunacy act was passed as law
• 1918- શાસક બ્રિટિશ સરકારે રાંચીમાં યુરોપિયન હોસ્પિટલનું નિર્માણ કર્યું.
• 1925- રાંચીમાં ઈન્ડિયન મેન્ટલ હોસ્પિટલનું નિર્માણ થયું.
• 1930 – સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગના સિદ્ધાંતો અને પ્રેક્ટિસ
• માનસિક દર્દીઓની સંભાળ રાખવાનો અનુભવ માંથી લેવામાં આવી હતી.
• 1937-મદ્રાસ સરકારે મેન્ટલ હોસ્પિટલ મદ્રાસ ખાતે 3 મહિનાના સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ કોર્સનું આયોજન કર્યું.
• 1950- માનસિક નર્સની ભૂમિકા વધુ નિશ્ચિત બની.
• 1954 – નૂર મંઝિલ માનસિક આરોગ્ય કેન્દ્ર, લખનૌએ 4-6 અઠવાડિયાના સમયગાળાના મનોચિકિત્સક નર્સિંગ ઓરિએન્ટેશન કોર્સ આપવાનું શરૂ કર્યું.
• 1956- સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગમાં એક વર્ષનો પોસ્ટ સર્ટિફિકેટ કોર્સ નિમ્હાન્સ બેંગ્લોરમાં શરૂ થયો.
• 1962- મૈસુર સરકારે પુરૂષો માટે માનસિક નર્સિંગનો 9 મહિનાનો કોર્સ શરૂ કર્યો.
• 1965– ભારતીય નર્સિંગ કાઉન્સિલે B.Sc નર્સિંગ અભ્યાસક્રમ માં ફરજિયાત અભ્યાસક્રમ તરીકે psychiatry નર્સિંગનો સમાવેશ કર્યો.
• 1967– ભારતના trained નર્સ એસોસિએશને એક અલગ સમિતિની રચના કરી. Psychiatric નર્સિંગની ધારણાને સુધારવા માટે.
• 1975– મનોચિકિત્સા નર્સિંગને વૈકલ્પિક વિષય તરીકે ઓફર કરવામાં આવી હતી, પી.જી. R.A.K. ખાતે કાર્યક્રમ
•  કોલેજ ઓફ નર્સિંગ, દિલ્હી બાદમાં P.G.I. ચંદીગઢ (1978), એસએનડીટી મુંબઈ (1980),
• CMC વેલ્લોર અને લુધિયાણા (1987), NIMHANS (1988).
• 1980– ડિપ્લોમા ઇન નર્સિંગ એજ્યુકેશનમાં માનસિક નર્સિંગનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.
• 1986– ઇન્ડિયન નર્સિંગ કાઉન્સિલમાં માનસિક નર્સિંગનો એક સામાન્ય નર્સિંગ curriculum તરીકે સમાવેશ થાય છે.
• 1987– The Indian mental health act was passed
• 1991– ઇન્ડિયન સોસાયટી ઓફ સાઇકિયાટ્રિક નર્સિસ (ISPN)ની રચના નિમ્હાન્સ(NIMHANS) બેંગ્લોરમાં કરવામાં આવી હતી.

✓ HISTORY OF PSYCHIATRIC NURSING AT INTERNATIONAL LEVEL

• 1873-લિન્ડા રિચાર્ડ્સ માનસિક હોસ્પિટલોમાં સારી નર્સિંગ સંભાળ વિકસાવે છે, અને રાજ્યની માનસિક હોસ્પિટલોમાં નર્સિંગ સેવાઓ અને શૈક્ષણિક કાર્યક્રમનું આયોજન કરે છે.
• 1882– વેવરલીની મેક્લીન હોસ્પિટલમાં માનસિક રીતે બીમારોની સંભાળ માટે નર્સોને તૈયાર કરનાર first school.
• 1913– જ્હોન હોપકિન્સ, સંપૂર્ણ વિકસિત psychiatric નર્સિંગ અભ્યાસક્રમ અમલમાં મૂકનાર નર્સિંગની first school.
• 1920– હેરિયેટ બેઇલીએ પ્રથમ માનસિક નર્સિંગ પાઠ્યપુસ્તક પ્રકાશિત કર્યું. “નર્સિંગ મેન્ટલ disease”
• 1935– ઇન્સ્યુલિન શોકની સારવાર શરૂ કરવામાં આવી.
• 1936– માનસિક રીતે બીમાર દર્દીઓની સારવાર માટે સાયકોસર્જરી શરૂ કરવામાં આવી હતી.
• 1938– ઈલેક્ટ્રોકોન્વલ્સિવ થેરાપીને psychiatric patients માટે સારવાર અભિગમ તરીકે રજૂ કરવામાં આવી હતી
• 1943– male નર્સ માટે psychiatric નર્સિંગ કોર્સ શરૂ કરવામાં આવ્યો.
• 1946-આરોગ્ય સર્વેક્ષણ સમિતિના અહેવાલમાં psychiatric નર્સિંગમાં પણ નર્સિંગ કર્મચારીઓને તૈયાર કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી હતી.
• 1952– નર્સ થિયરીસ્ટ્સમાંના એક હિડેગાર્ડ પેપ્લ્યુએ નર્સિંગમાં આંતરવ્યક્તિત્વ સંબંધો પર એક પુસ્તક પ્રકાશિત કર્યું અને માનસિક નર્સિંગ માટે પ્રથમ પદ્ધતિસરની સૈદ્ધાંતિક માળખું રજૂ કર્યું.
• 1953- મેક્સવેલ જોન્સે ‘થેરાપ્યુટિક કોમ્યુનિટી’ પર પુસ્તક લખ્યું.
• 1955 – તમામ શાળાઓમાં સામાન્ય નર્સિંગ અભ્યાસક્રમમાં psychiatric નર્સિંગ અનુભવનો સમાવેશ થતો હતો.
• 1956-માસ્ટર્સ પ્રોગ્રામને બે શૈક્ષણિક વર્ષ સુધી લંબાવવામાં આવ્યો.
• 1960– બોસ્ટનમાં મનોચિકિત્સક નર્સિંગમાં પ્રથમ ડોક્ટરલ પ્રોગ્રામ શરૂ થયો. સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગ ‘સાયકિયાટ્રિક મેન્ટલ હેલ્થ નર્સિંગ’માં બદલાઈ ગયું.
• 1963– મનોચિકિત્સા નર્સિંગ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સેવાઓનું જર્નલ પ્રકાશિત થયું.
• 1970-ફરીથી સાયકિયાટ્રિક મેન્ટલ હેલ્થ નર્સિંગને બદલીને ‘સાયકોસોશિયલ નર્સિંગ’
• 1972– અમેરિકન નર્સિંગ એસોસિએશને સાઇકિયાટ્રિક નર્સિંગ પ્રેક્ટિસના ધોરણો પ્રકાશિત કર્યા.
• જે 1982માં સુધારવામાં આવ્યું હતું.
• 1979– મેન્ટલ હેલ્થ નર્સિંગના મુદ્દાઓ પ્રકાશિત થયા.
• 1980-કોન્સેપ્ટ ઓફ decentralisation થી સંસ્થામાં ફેરફાર થયા.
• 1985-માનસિક માનસિક સ્વાસ્થ્ય અને ક્લિનિકલ નર્સિંગ પ્રેક્ટિસના ધોરણો પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા હતા. અમેરિકન નર્સ એસોસિએશન દ્વારા.
• 1990– સાયકિયાટ્રિક નર્સિંગની સર્વગ્રાહી બાયો-સાયકો-સામાજિક પ્રેક્ટિસમાં ન્યુરોસાયન્સનું એકીકરણ થયું.
• 1991-માનસિક રીતે બીમાર લોકોના પુનર્વસનમાં સમુદાયની સહભાગિતા એ મુખ્ય ચિંતાનો વિષય છે.

Q-4 💖a. Define Schizophrenia. સ્કીઝોફેનીઆ એટલ શું ? 02

1908 માં સાયકિયાટ્રીસ્ટ ઓઈગન બ્લૂલર એ સ્કીઝોફ્રેનીયા એવો શબ્દ આપ્યો છે જે ગ્રીક શબ્દ કીજો (skhizo) એટલે સ્પ્લીટ (Split -ભાગ ) અને ફ્રેન્ (phren) એટલે માઈન્ડ (Mind) માંથી લેવામાં આવ્યો છે આમ સ્કીઝોફ્રેનીયા એક સાઇકોટીક કન્ડિશન છે જેમાં

” થીંકીંગ, ઈમોશન્સ, મૂડમાં અને વૉલીશન (ઈચ્છા -શક્તિ ) માં ડિસ્ટર્બન્સ જોવા મળે છે જેનાથી સામાન્ય રીતે સોશિયલ વિદ્રોલ થાય તેને સ્કીઝોફ્રેનીયા કહે છે ” જે એક મહિના થી વધુ હોય

સ્કીઝોફ્રેનીયા એ ખુબજ સિરિયસ કન્ડિશન છે જેમાં વ્યક્તિ ના થિંકિંગ, રીયાલીટી થી વિમુખતા અને કાર્ય કરવા માં અગવડતા અનુભવે છે તેમજ તેના ઇમોશન ને વ્યક્ત કરી શકતો નથી

💖b. Write about nursing care of patient with schizophrenia. 08 સ્કીઝોફેનીઆના દર્દીને આપવામાં આવતી નર્સિંગ કર વિશે લખી.

સ્કીઝોફ્રેનિયાનું નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ વર્ણવો.

1.થેરાપ્યુટીક નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ

• સાઈકીયાટ્રિસ્ટ દ્વારા પ્રિસક્રાઇબ કરવા માં આવેલી દવાઓ આપવી
• મેડિસિન આપતા પહેલા હમેશા 5 રાઇટ યાદ રાખવા
• મેડિસિન આપ્યા પછી તેની સાઇડ ઇફેક્ટ કે પેશન્ટમાં આવતા કોઈ ચેન્જીસ જોવા અને તેને રેકોર્ડ કરવા
• જો પેશન્ટ ઈ સી ટી આપવાનું હોય તો તેના વિશે સમજાવવું તેમજ તેને તેની બીમારી વિષે બોલવા દેવું

સાયકો -સોસ્યલ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ

• પેશન્ટ ની નજીક બેસવું
• પેશન્ટ સાથે વિશ્વસનીય સબધો રાખી કમ્ફર્ટ વાતાવરણ માં વાત કરવી જેથી તેની ચિંતા દૂર થાય
• પેશન્ટ ને તેના પ્રોબ્લેમ વિષે બોલવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવું
• તેને બોલતી વખતે અથવા તેની વાત કરતાં હોય ત્યારે તેને ક્યારેય ક્રિટિસાઈઝ કરવું નહીં
• પેશન્ટ ને બોલવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવું
• પેશન્ટ સાથે સરળ ભાષા માં તેને સમજાય તેમ વાત કરવી
• પેશન્ટ ના ડિલ્યુશન વિષે વાત કરે ત્યારે શાંતિ થી સાંભળો અને તેના બિહેવીયર માં તે કઇ રીતે જોવા મળે તેને ઑબ્ઝર્વ કરો
• તેના ડિલ્યુશન ને ક્યારેય માન્યતા આપવી નહીં પરંતુ તેને સેફ વાતાવરણ પૂરું પાડવું
• પેશન્ટ ના હેલ્યુસીનેશન વિષે વાત કરવી નહીં આ સિવાય ની બધી વાતો કરવી
• પેશન્ટ ને ક્યારેય ઇગ્નોર કરવું નહીં તેની સાથે વાત કરતાં ક્યારેક થોડો પોઝ લેવો અને વાત દરમિયાન પીનપોઈંટિંગ ,કલેરિફાઇંગ , રિફલએક્ટિંગ , સમરાઈઝિંગ વગેરે ઇન્ટરવ્યૂ ટેકનિક નો ઉપયોગ કરવો
  • સેલ્ફ કોન્સૈપ્ટ માં વધારો કરવો પેશન્ટ ને તેના સેલ્ફ કોન્સૈપ્ટ માં વધારો કરવા તેને થોડા કામ સોંપવા જોઈએ જેમકે બધા ને ડે એક્ટિવિટી માટે બોલાવવા ,બધા એ જમી લીધું છે કે નહીં તે ચેક કરવા કહેવું ,સફાઇ માટે કહેવું વગેરે
  • એટેન્શન અને જજમેન્ટ ને ઇમ્પ્રુવ કરવું પેશન્ટ સાથે કેરમ ,ચેસ ,લુડો વગેરે ગેમ નર્સ એ રમવી જોઈએ . નાંનાં નાના પ્રોબ્લેમ તેને સોલ્વ કરવા કહેવું જોઈએ પેશન્ટ નું ધ્યાન જળવાઈ રહે તેવું કામ સોંપવું જોઈએ
  • ફેમિલી સપોર્ટ ને ઇમ્પ્રુવ કરવું પેશન્ટ સાથે હમેશા એક પેશન્ટ ના રિલેટિવ એ રહેવું જોઈએ જે તેના પ્રોબ્લેમ માં મદદ કરી શકે. પેશન્ટ ની ડેઈલિ એક્ટિવિટી જેમકે પર્સનલ હાયજીન,ડાયેટ વગેરે માટે મદદ રૂપ થઈ શકે

ફિઝિકલ નીડ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ

રક્ષણ આપવું :-

• પેશન્ટ ની પાસે કોઇ ધારદાર કે ઇન્જરી કરે તેવી કોઈ વસ્તુઓ જેવી કે છરી ,બ્લેડ,સળિયો ,કાચની વસ્તુઓ વગેરે બને ત્યાં સુધી ન રાખવા
• જો પેશન્ટ બીજા સાથે ઝઘડો કરતો હોય અને મારા મારી કરે તો તેને પનિશમેન્ટ જેમ કે તેને રમત માં ભાગ ન લેવા દેવો વગેરે કરી શકાય

પર્સનલ હાયજીન જાળવવા માં મદદ કરવી

• પેશન્ટ ને બ્રશ કરવા જવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવું
• પેશન્ટ ને તેના બોવેલ અને બ્લડર ને પૂરા ખાલી કરાવવા કારણ કે પેશન્ટ તેનો ભરવો કરી શકે છે

c) ઉંધ માં મદદ કરવી

• પેશન્ટ ને રાત્રે વહેલા સૂઈ જવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા. મેં લાઇટ ને સ્વિચ ઓફ કરવી. તેમજ બેડ સાઈડ પર ફ્લોર લાઇટ મુકવી.
• જો કોઇ પેશન્ટ બીજા પેશન્ટ ને ડિસ્ટર્બ કરતો હોય તો તને અલગ કરી દેવો જોઈએ
• પેશન્ટ ને એક ગ્લાસ ભરી ગરમ દૂધ પીવા માટે આપવું.
• દિવસ દરમિયાન પેશન્ટ ને પરતી એક્ટિવિટી કરાવવી.
• પેશન્ટ ને બપોરે ઊંઘ લેવાની મનાઇ કરવી.

d ) ન્યૂટ્રિશનલ નીડ

• આગલા દિવસે પેશન્ટના માટે જરૂરી બેલેન્સ ડાયટ પ્લાન કરવું જોઈએ
• પેશન્ટને રુચિ થાય તેવું અને તેના જ વાસણમાં ખાવાનું પીરસવું જોઈએ અને તેની જાતે જમવું જોઈએ
• જો પેશન્ટ જમવાની બાબતે શંકાશીલ હોય તો સૌપ્રથમ તેના રિલેટિવ ને ફૂડ ને ટેસ્ટ કરાવવું જોઈએ
• પેશન્ટને તેની જરૂરિયાત મુજબનું ફૂડ મળી રહેવું જોઈએ

4. રિક્રીએશનલ નીડ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ

• પેશન્ટને તેના શોખ વિશે પૂછવું જોઈએ જેથી તે મુજબની તેને મનગમતું રિક્રીએશનલ આપી શકાય
• પેશન્ટને કેરમ બોર્ડ કે લુડો જેવી ગેમ રમવા માટે આપવી જોઈએ
• એનર્જી નો ઉપયોગ થાય તે માટે બેડમિન્ટન જેવી ગેમ પણ રમવા માટે આપી શકાય
• શરૂઆતમાં પેશન્ટને કોઈ કોમ્પિટિશન વાળી ગેમ ન આપવી અથવા કરવી જોઈએ
• જો કોઈ કોમ્પિટિશન જીતે તો તેને શાબાશી આપવી જોઈએ

5. સ્પિરિચ્યુઅલ નીડ નર્સિંગ મેનેજમેન્ટ

• પેશન્ટને દરરોજ પ્રાર્થના કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા જોઈએ તેમજ તેના માટે અલગ વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ તેમજ આવતા દરેક તહેવારો સરસ રીતે ઉજવવા જોઈએ પરંતુ ક્યારેય કોઈને બીજા ધર્મ કે તહેવારો ઉજવવા માટે ફોર્સ કરી શકાય નહીં

Q-5 Write answer of the following. નીચેનાના જવાબો લખો.

💖a. Prevention of alchoholism. પ્રીવેન્શન ઓફ આલ્કોહોલિઝમ 04

લોકોને આલ્કોહોલ કન્ઝ્યુપ્શન થવાને કારણે થતા પ્રોબ્લેમ વિશે અવેર કરવા.

• આ માટે રોલ મોડલ અને ડ્રામા નો ઉપયોગ કરવો જેથી લોકો વધુ સારી રીતે સમજી શકે.
• જે લોકો આલ્કોહોલ કન્ઝ્યુપ્શન કરતા નથી તેવા લોકોને પણ સમજાવવું જોઈએ કે કોઈપણ સિચ્યુએશન અથવા મુશ્કેલી હોય તો આલ્કોહોલ નો ઉપયોગ કરવો નહીં. કારણ કે આલ્કોહોલ એ કોઈ પ્રોબ્લેમનું સોલ્યુશન નથી.
• લોકોને કોપીંગ સ્કીલ શીખવવી જોઈએ અને તેમાં વધારો કરવો જોઈએ.
• જે લોકોને આલ્કોહોલ એબ્યુસ ની ફેમીલી હિસ્ટ્રી હોય તેવા લોકોને આલ્કોહોલ ડીપેન્ડિંગ થવાના ચાન્સીસ વધારે જોવા મળે છે આવા લોકોને સમજાવવું જોઈએ કે તેમણે મેન્ટલી સ્ટ્રોંગ બનવું.
• જો હજુ આલ્કોહોલ કન્ઝ્યુપ્શન કરવાનું ચાલુ જ કર્યું હોય તો તેમને મેડિકલ અને સાયકયાટ્રિક ઇન્ટરવેશન પ્રોવાઇડ કરવા.
• ટીનેજ ધરાવતા બાળકોને આલ્કોહોલને પ્રોબ્લેમ વિશે અવેર કરવા જોઈએ. તેમને ખરાબ સંગતથી દૂર રહેવા કહેવું જોઈએ.
• નશામુક્તિ કેન્દ્ર ઉપર વધારે ફોકસ કરવું અને આવા કેન્દ્રની સંખ્યામાં વધારો કરવો.
• આલ્કોહોલ ના પ્રોડક્શન અને વેચાણ ઉપર કંટ્રોલ રાખવો જોઈએ.
• બાળકો અને ટીનેજરને આલ્કોહોલ ખરીદવા પર પ્રતિબંધ લગાવવું.
• આલ્કોહોલના વેચાણ માટે અમુક નિર્ધારિત દિવસો અને કલાકો જ રાખવા જોઈએ.
• આલ્કોહોલ પરનો ટેક્સ વધારવો જોઈએ જેથી લોકો આટલું મોંઘું ખરીદવાનું બંધ કરે.
• આલ્કોહોલના વેચાણ પર સ્ટ્રિક રુલ બનાવવા જોઈએ.
• આલ્કોહોલ કન્ઝ્યુપ્શન માટેના લો સ્ટ્રીકલી મેન્ટેન કરવા.
• આલ્કોહોલની અવરનેસ માટેનો મન્થ સેલિબ્રેટ કરવો જોઈએ.

b. Causes of Mental Retardation મેન્ટલ રીટાર્ડસન થવાના કારણો. 04

Causes of mental retardation

1) બાયોમેડિકલ ફેક્ટર

A) પ્રિનેટલ ફેક્ટર

• એમાઇનોએસિડ યુરિયા
• ગેલેક્ટોસેમીયા
• ઇનહેરિટેડ ડીજનરેટિવ ડીસઓર્ડર ઓફ સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ
• ક્રોમોઝોમલ ડિસઓર્ડર જેમ કે ડાઉન સિન્ડ્રોમ, ટર્નર સિન્ડ્રોમ.
• ડેવલોપમેન્ટ ડિફેક્ટ જેમ કે માઇક્રોસેફેલી, ક્રેનિયલ સ્ટેનોસિસ, ક્રીટીનીઝમ, પોરેંસેફેલી.

B) મેટરનલ ફેક્ટર

• ડ્રગ્સ યુઝ
• ઇન્ફેક્શન જેમ કે રુબેલા, ટોક્સોપ્લાઝમોસિસ,
  સાઇટોમેગાલી ઇન્ક્લુસન,
  હર્પીસ તથા સિન્જેલા.
• પ્લેસેન્ટલ ઇનસફિશિયનસી
• ટોક્ઝેમીયા ઓફ પ્રેગનેન્સી
• એન્ટીપાર્ટમ હેમરેજ
• એક્સપોઝર ટુ રેડીએશન ડ્યુરિંગ પ્રેગ્નન્સી

C) નેટલ ફેક્ટર્સ

• બર્થ ઇન્જરી
• પ્રિમેચ્યોરીટી
• લો બર્થ વેઇટ
• બર્થ ટ્રોમા
• બર્થ એસ્ફાક્સિયા
• પેરિનેટલ એસ્ફાક્સિયા
• પ્રોલોંગ તથા ડીફિકલ્ટ બર્થ
• પ્રિમેચ્યોરિટી
• ઇન્ટ્રા સેરેબ્રલ હેમરેજ
• પ્રિએકલેમ્સિયા

D) પોસ્ટનેટલ ફેક્ટર્સ

• ઇન્ફેક્શન ઇન સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ જેમ કે મેનીન્જાયટીસ, એનસેફેલાઇટિસ,
• હેડ ઇન્જરી
• સેરેબ્રો વાસ્ક્યુલર થ્રોમ્બોસિસ
• કર્નિક્ટેરસ
• હાઇપોગ્લાઇસેમિયા
• હાઇપોક્ઝીયા

2) સોશિયલ ફેકટર

• લો સોસિયોઇકોનોમિક કન્ડીશન
• સાયલોજીકલ ફેક્ટર
• એડવાન્સ એજ ઓફ મધર

💖c. Factors affecting on personality પર્સનાલીટી પર અસર કરતા પરિબળો વિશે લખો. 04

Education (એજ્યુકેશન) :

એજ્યુકેશન પર્સનાલિટીને અફેક્ટ કરે છે. એજ્યુકેશન એ પર્સનાલિટી ડેવલપમેન્ટ માટેનો મોસ્ટ પાવરફુલ વે છે. એજ્યુકેટેડ અને નોન એજ્યુકેટેડ લોકોની પર્સનાલિટીમાં ઘણો ફેરફાર જોવા મળે છે.

Family environment (ફેમિલી એન્વાયરમેન્ટ) :

બાળક તેના માતા પિતાને ફોલો કરે છે અને તે ફેમિલી માંથી શીખે છે . આથી ફેમિલી એન્વાયરમેન્ટ એ પર્સનાલિટીને અફેક્ટ કરે છે. જો ફેમિલી એન્વાયરમેન્ટ સારું હશે તો બાળક એક્સ્ટ્રોવર્ટેડ પર્સનાલિટી ધરાવતો હશે. જો ફેમિલી એન્વાયરમેન્ટ સારું નહીં હશે તો બાળક ઈન્ટ્રોવર્ટેડ પર્સનાલિટી ધરાવતું હશે.

School environment (સ્કૂલ એન્વાયરમેન્ટ) :

બાળક વધારે પડતો ટાઈમ સ્કૂલમાં સ્પેન્ડ કરે છે આમ સ્કૂલ એન્વાયરમેન્ટ એ પર્સનાલિટીને અફેક્ટ કરે છે.

Childhood memories (ચાઈલ્ડ હુલ્ડ મેમરીઝ) :

પર્સનની ચાઈલ્ડ હૂડ મેમરી એ પર્સનાલિટી ડેવલોપમેન્ટ માટે અગત્યનો ભાગ ભજવે છે. જો ચાઈલ્ડ હુડ મેમરી સારી હશે તો વ્યક્તિ સારી પર્સનાલિટી ધરાવતો હશે.

Environmental factors (એન્વાયરમેન્ટલ ફેક્ટર્સ) :

વ્યક્તિની આજુબાજુ નું એન્વાયરમેન્ટ કેવું છે એ પર્સનાલિટીના ડેવલોપમેન્ટમાં અસર કરે છે.

Culture (કલ્ચર) :

વ્યક્તિ કયા કલ્ચરને ફોલો કરે છે એ પણ પર્સનાલિટીને અફેક્ટ કરતુ અગત્યનું ફેક્ટર છે.

Biological factor (બાયોલોજીકલ ફેક્ટર) :

બાયોલોજીકલ ફેક્ટર જેવા કે ઝેન્ડર, હોર્મોન, બ્રેઇન સ્ટ્રકચર વગેરે પર્સનાલિટી ની અફેક્ટ કરે છે.

Media and technology (મીડિયા અને ટેકનોલોજી) :

હાલમાં મીડિયા અને ટેકનોલોજી એ ખુબ જ ટ્રેન્ડમાં છે. આથી પર્સન એ મીડિયા અને ટેકનોલોજી નો કેવો ઉપયોગ કરે છે તેના આધારે તેની પર્સનાલિટી જોવા મળે છે.

💖Q. 6 A. state whether following statements are True’ or ‘False” 05 નીચેના વિધાની સાચા છે કે ખોટાં તે લખો.

1, Psychiatric disorder can be cured with drugs only. ફક્ત ડગ થી સાઇયાટ્રીક ડીસઓર્ડર સારો થઈ શકે છે❌

2 Mind and body are literrelited મન અને સરીર એ એક બીજા સાથે સંકળાયેલ છે.-✅

3.ECT.cannot be given to patient with heart disease. હાર્ટ ડીસીઝ વાળી દર્દીને ઇ.સી.ટી. આપી શકતુ નથી.-✅

4 Absence of speech is known as mutism. એબસન્સ ઓફ સ્પીચ ને મ્યુટીઝમ કહેવાય છે.✅

5.Lithium can be used to treat alcoholic person. આલ્કોહોલીક વ્યક્તિની ટ્રીટમેન્ટ માટે લિથીયમ નો ઉપયોગ થાય છે,❌

💖B. Fill in the blanks:-ખાલી જગ્યા પુરા. 05

1.An intentional touch without consent of client is called_____.
ક્લાયન્ટ ની કન્સેન્ટ વગર ઈન્ટેરનેસનલ ટચ ને__ ____કહવામાં આવે છે.Battery (બેટરી)

2.Pathological impairement of memory is known as _ ______ મેમરીનું પેથોલોજીકલ ઇમ્પેરમેન્ટ ______તરીકે ઓળખાય છે.Amnesia (એમનેસિયા)

3.Communication is a ______ process. કોમ્યુનીકેશન તે _________’ પ્રોસેસ છે.Two way process (ટુ વે પ્રોસેસ)

4.ID is working on _________principle. ઇડ ______સિધ્ધાત પર કાર્ય કરે છે.Pleasure (પ્લેઝર)

5.Full form of MMPI is ________ એમ એમ પી.આઇ. નું પુરું નામ_________Minnesota multiphasic personality inventory (મિનેસોટા મલ્ટિફેસિક પર્સનાલિટી ઇન્વેન્ટરી)

💖c. Match the following:- નીચેના જોડા જોડીઃ- 05

A B

1.Haloperidol હેલોપેરીડૉલ 1.Antidepressant drug એન્ટી ડીપ્રેસન્ટ ડ્રગ

2.Imipramine ઇમીપ્રામીન 2. Learning disorder લર્નિંગ ડીસઓર્ડર

3.Dyslexia ડીસલેક્સીયા 3.Sedutive & anti convulsant સેડટીવ અને એન્ટી-કન્વલઝન

4.Phenobarbitone ફેનીબાર્બીટોન 4.Repetation of behaviour રીપીટેશન ઓફ બીવીયર

5.Echopraxia ઇકોપ્રેકસીયા 5.Antipsychotic Drug એન્ટીસાયકોટીક ડ્રગ

💥☺☺☺ALL THE BEST ☺☺☺💥💪

નોંધ :-MCQ ANSWER APP ની યુનિક પેટર્ન માં બંને ભાષા માં આગળ paper solution /click here ની નીચે આપેલા છે. ” અ ” પર ક્લિક કરવાથી ભાષા ચેન્જ થશે.

IF ANY QUERY OR QUESTION,REVIEW-KINDLY WATSAPP US No. – 84859 76407