Community Health Nursing
a) Philosophy, goals, objectives &
principles , concept and importance
of Community Health Nursing,
b) Qualities and functions of
Community Health Nurse
c) Steps of nursing process;
community identification,
population composition, health
and allied resources, community
assessment, planning & conducting
community nursing care services.

Community health nursing (કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ)

♦ કોમ્યુનિટી (Community)

કોમ્યુનિટી વ્યાખ્યા (Define Community) :

(1) A community can be described as a group of persons who socially interact because of shared goals and interests (McEwen & Nies, 2019).

કોમ્યુનિટીને વ્યક્તિઓના જૂથ તરીકે વર્ણવી શકાય છે જેઓ વહેંચાયેલા લક્ષ્યો અને રુચિઓને કારણે સામાજિક રીતે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે (McEwen & Nies, 2019).

(2)  All the people who live in a particular place, area, etc. when considered as a group.

ચોક્કસ સ્થાન, વિસ્તાર, વગેરેમાં રહેતા તમામ લોકો હોય ત્યારે એક જૂથ (Group) તરીકે ગણવામાં આવે .

(3)  A group of people with a common characteristic or interest living together within a larger society.

મોટા સમાજમાં એકસાથે રહેતા સામાન્ય લાક્ષણિકતા અથવા રસ ધરાવતા લોકોનું જૂથ

આમ, કોમ્યુનિટી એટલે કે સમાજ કે જેમાં ઘણાં બધા માણસોના ગ્રુપ ચોકકસ ભૌગોલિક વિસ્તારમાં રહેતા હોય પોતાની પાયાની જરૂરીયાત પુરી પાડતા હોય. આવા ગ્રુપમાં સ્ત્રી, પુરૂષ, યુવાન, બાળકો વગેરે હોય અને તેઓ અલગ અલગ વલણ ધરાવતા હોય જુદી જુદી માન્યતા અને ધર્મ હોય છે, આવા સમૂહને કોમ્યુનિટી કહે છે.

HEALTH – હેલ્થ (આરોગ્ય ) :

1948 માં W.H.O (વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન) એ હેલ્થ(Health) ની ડેફિનેશન આપેલ છે, જે નીચે પ્રમાણે છે.

” હેલ્થ એટલે એવી સ્થિતિ કે જેમાં વ્યક્તિ શારીરિક ,માનસિક, સામાજિક અને આધ્યાત્મિક( Physical, mental, social and spiritual) રીતે તંદુરસ્ત હોય અને તેને કોઈપણ જાત નો રોગ કે ખોડ-ખાંપણ ન હોય તેને હેલ્થ કહે છે “

As per WHO

“Health is a state or complete physical, mental, social and spiritual well being and not merely an absence of disease or infirmity.”

જોકે હેલ્થ એ સતત પરિવર્તનશીલ પ્રક્રિયા છે જેથી આ ગોલ (Goal) જાળવવો ઘણો મુશ્કેલ છે. મોટા ભાગના કલ્ચરમાં હેલ્થ એ કોમન છે. હકિકતમાં દરેક કોમ્યુનિટીને તેમના હેલ્થ માટેના Concept હોય છે, હેલ્થ એ દરેક વ્યકિતનો મુળભુત અને પાયાનો અધિકાર છે જેનો બંધારણ માં પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.

♦ Community Health (કોમ્યુનીટી હેલ્થ) :

Community health is defined as the group of individuals living in a society who aims to maintain, protect and improve the health of the people. ” સામુદાયિક સ્વાસ્થ્ય (કોમ્યુનીટી હેલ્થ) એટ્લે સમાજ મા રહેતા વ્યક્તિઓના ગ્રુપનુ સ્વાસ્થ્યને જાળવવા, રક્ષણ આપવા અને સુધારવાનો હેતુ “

કોમ્યુનીટી હેલ્થ મા પ્રિવેન્ટીવ, પ્રમોટીવ, ક્યુરેટીવ અને રીહેબીલીટેશન (Preventive, promotional, curative and rehabilitation) સર્વિસ આપવામાં આવે છે

💚 Define community health (વ્યાખ્યા આપો – કોમ્યુનીટી હેલ્થ ) :

“કોમ્યુનીટી હેલ્થ એ સમગ્ર વસ્તી અને તેના હેલ્થ માટે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે કે જ્યાં એક સમાન જોવા મળતી હેલ્થ ની ચિંતાઓ અને લાક્ષણિકતાઓ ધરાવતી વસ્તી હોય.

COMMUNITY HEALTH NURSING (કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ):

“કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ લોકોના હેલ્થ ને પ્રોત્સાહન (પ્રમોશન) અને સાચવવા (પ્રિઝર્વેશન) માટે લાગુ પાડવામાં આવેલ પબ્લિક હેલ્થ પ્રેક્ટીસ નાં નર્સિંગનું સંશ્લેષણ (Synthesis) છે. કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગનો અર્થ છે કોમ્યુનીટીમાં દર્દી અને સ્વસ્થ લોકો ને હેલ્થ સેવાઓ પ્રદાન કરવી.કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ કોમ્યુનીટી મા રહેલી વસ્તીનાં હેલ્થની સ્થિતિ અને કરવામાં આવેલા મૂલ્યાંકન (એસેસમેન્ટ) નાં માર્ગદર્શન દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. “

અથવા

“કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ એ નર્સિંગનું એક ક્ષેત્ર છે જેમાં પ્રાથમિક હેલ્થ સંભાળ (Primary health care) અને પબ્લિક હેલ્થ નર્સિંગ સાથેની નર્સિંગ પ્રેક્ટિસનું મિશ્રણ છે”

અથવા

નર્સિંગનું વિશેષ ક્ષેત્ર જે નર્સિંગની કુશળતાને જોડે છે, જાહેર હેલ્થ અને સામાજિક સહાય અને કાર્યોના કેટલાક તબક્કાઓ હેલ્થને પ્રોત્સાહન આપવા માટેના કુલ જાહેર હેલ્થ કાર્યક્રમના ભાગરૂપે,સામાજિક અને શારીરિક સ્થિતિમાં સ્થિતિમાં સુધારો પર્યાવરણ, માંદગી અને અપંગતાઓનું પુનર્વસન.

COMMUNITY HEALTH NURSING (કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ):

આ નર્સિંગ પ્રેકટીસનું એક વિશાળ ક્ષેત્ર છે અને તેનું’ human well being સાથે ખૂબ જ ગાઢ રીલેશન છે. આનો હેતુ એ છે કે નકકી કરેલ પબ્લીક હેલ્થ મેઝર્સનો ઉપયોગ કરી Community હેલ્થ જાળવી રાખવી. જેમાં જનરલ અને કોમ્પ્રીહેન્સીવ ટ્રીટમેન્ટ ચોકકસ વ્યકિત માટે કે ગ્રુપ ઓફ ડીસીઝ માટે આપવા માટેની કોઇ લીમીટેશન નથી, તે સતત આપવાની જ હોય અને તે continuous process છે.

આમાં સંપૂર્ણ Community ની સેવા આપવાની જવાબદારી નર્સીસની છે તેથી Community માં વ્યકિતગત કુટુંબ, સ્પેસીફીક ગ્રુપ જેવા કે ચીલ્ડ્રન, ઇન્ડસ્ટ્રીયલ વર્કર દરેકને હેલ્થ સર્વિસીઝ પુરી પાડવા તરફ નર્સિંગ નો વિકાસ થયેલ છે, જેમાં નર્સિંગ કે ફેમિલીમાં તેનાં ઘર, સ્કુલ કે કામના સ્થળ પર સેવા આપી શકાય. આ રીતે પોતાની જવાબદારી સમજીને કાર્ય કરવાનું હોય છે. દા.ત. પોલીયો ઇમ્યુનાઇજેશન પ્રોગ્રામને સંઘર્મ બનાવવા પોલીટીકલ મદદ લેવી અને મોટા પાયામાં હેલ્થ એજ્યુકેશન આપવું અને બાળકોને પોલીયો રસીકરણ કરવું.

નર્સિંગ પ્રોફેશન દ્રારા Commnity માં સેવાઓ પુરી પાડવામાં આવે છે તેને Community હેલ્થ નર્સિંગ કહે છે.1956 માં I.N.C. દ્રારા આ Subject’નર્સિંગમાં દાખલ કરી જનરલ નર્સિંગ સ્ટુડન્ટસને ટ્રેન કરી નર્સિંગ સર્વિસીઝ વિશે માહિતગાર કરવામાં આવે છે, Community માં લોકોની જરૂરી આરોગ્ય સેવાઓ પુરતા પ્રમાણમાં મળી રહે તે હેતુને ધ્યાનમાં રાખી નર્સિંગ સેવાનું પ્લાનિંગ કરવામાં આવે છે.

કોમ્યુનિટી હેલ્થને ચાર તબક્કામાં વહેંચવામાં આવી.

A. prevention of premature death ( પ્રીવેન્શન ઓફ પ્રીમેચ્યોર ડેથ )
B. Prevention of disease, illness and disability ( પ્રીવેન્શન ઓફ ડીસીઝ, ઇલનેસ એન્ડ ડીસએબીલીટી )
C. Promotion and maintenance of health ( પ્રમોશન એન્ડ મેઇન્ટેનન્શ ઓફ હેલ્થ )
D. Rehabilitation ( રિહેબીલીટેશન )
નર્સિંગમાં દાખલ કરી જનરલ નર્સિંગ સ્ટુડન્ટસને ટ્રેન કરી નર્સિંગ સર્વિસીઝ વિશે માહિતગાર કરવામાં આવે છે, Community માં લોકોની જ

Philosophy, goal ,objectives and principles (ફિલોસોફી,ગોલ,ઓબ્જેકટીવ પ્રિન્સિપલ):

Explain the philosophy of community health nursing (ફીલોસોફી ઓફ કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સીન્ગ) :

સામાન્ય રીતે Philosophy (ફિલોસોફી) ત્રણ ઘટકો સૂચવે છે:

1.Knowledge (નોલેજ):
કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ તાર્કિક વિચારસરણી અને વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓ પર આધારિત છે.

2.Code of ethics value (કોડ ઓફ એથીક્સ વેલ્યુ):

કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ કોડ ઓફ એથીક્સ વેલ્યુ પર આધારિત છે.

3.Existence (એક્ઝીસ્ટન્સ) :
કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ વ્યાવસાયિક પ્રેક્ટિસ વિશે તેની પોતાની માન્યતા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.

BASIC CONCEPTS (બેઝીક કોન્સેપ્ટ):

1.કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ માને છે કે હેલ્થ એ મૂળભૂત માનવ અધિકાર છે અને વૃદ્ધિ અને વિકાસનો અભિન્ન ભાગ છે.

2.તે સમગ્ર કોમ્યુનીટીને ટેકો આપે છે. આ નર્સિંગ તમામ મેન્ટલ, ફિઝિકલ, અને સ્પિરિચ્યુઅલ હેલ્થ ને સમાવે છે

3.સર્વગ્રાહી સંભાળ (Holistic care) અભિગમની જરૂરિયાતને ઓળખે છે

4.હેલ્થ પ્રમોશન અને પ્રાયમરી પ્રીવેન્શન કોમ્યુનીટી માં મુખ્ય પ્રવૃત્તિઓ છે.

5.કોમ્યુનીટી આધારિત પ્રયાસો અને કોમ્યુનીટી ની ભાગીદારી કરે છે.

6.સ્વીકાર્ય રીતભાતમાં હેલ્થ ને પ્રોત્સાહન આપતા વર્તનને સમર્થન આપે છે.

7.મલ્ટિડિસિપ્લિનરી ટીમ પ્રવૃત્તિઓ કરે છે.

8.વ્યક્તિ, કુટુંબ ,કોમ્યુનીટી અને રાષ્ટ્રનો સર્વાંગી વિકાસ અને સુખાકારી તરીકે કામ કરે છે.

9.કમ્યુનિટીના સાંસ્કૃતિક માન્યતાઓ અને પ્રથા માટે સંવેદનશીલતાનું ધ્યાન રાખે છે

10.સામાજિક અને આર્થિક સ્થિતિને ધ્યાનમાં લીધા વિના સર્વને સમાન હેલ્થ સેવાઓની સુલભતા કરે છે.

Goals of community health nursing ( કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ ના લક્ષ્યો ) :

Community health નર્સિંગના એકંદર લક્ષ્યો વ્યક્તિગત, પરિવારો અને કોમ્યુનિટી ને ઉચ્ચતમ હેલ્થ Status પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરવાનો છે.

1.Promotion of health ( પ્રમોશન ઓફ હેલ્થ )- કોમ્યુનિટી મેમ્બર્સના હેલ્થ અને સુખાકારીને વધારવા માટે પ્રોત્સાહન આપવું.
Example: Health education on nutrition and hygiene (પોષણ અને સ્વચ્છતાનું હેલ્થ એજ્યુકેશન ).

2.Health maintenance ( હેલ્થ મેઇન્ટેનન્સ )- હેલ્થ ને જાળવી રાખાવી પર્યાવરણ હેલ્ધી રાખીને લોકોના હેલ્થ પર અસરકારક પગલાં લેવાં.
Example: Sanitation drives (સ્વચ્છતા અભિયાન).

3.Prevention of illness ( પ્રિવેન્શન ઓફ ઇલનેસ )-  એપીડેમિક અથવા બીમારીના પ્રસરણને રોકવા માટે પગલાં લેવાં.
Example: Vaccination campaigns (ટીકાકરણ અભિયાન).

4. Restoration of health ( રિસ્ટોરેશન ઓફ હેલ્થ ) – બિમાર વ્યક્તિઓને સારવાર અને પુન:સ્થાપન સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવી.
Example: Providing home care for recovering patients (માટેની હોમ કેર સેવાઓ).

5.Treatment of minor ailments (ટ્રીટમેન્ટ ઓફ માઇનર અલાઇનમેન્ટ ) – દરેક વ્યક્તિને હેલ્થ સેવાઓ ઉપલબ્ધ અને પરવડી રહે તે માટે સુનિશ્ચિત કરવું.
Example: Mobile health clinics (મોબાઇલ હેલ્થ ક્લિનિક્સ).

6.Rehabilitation of the clients (રિહેબીલીટેશન ઓફ ધ ક્લાઇનટ્સ)- ફિઝિકલ અથવા મેન્ટલ  ડિસેબિલિટીને ઓછું કરવા અને કમ્યુનિટીમાં સ્વસ્થ જીવન જીવવામાં મદદ કરવી.
Example: Occupational therapy programs (વ્યવસાયિક થેરાપી કાર્યક્રમો).

Objectives of community health nursing (કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ ના હેતુઓ) :

• આયુષ્ય વધારવા માટે-વ્યક્તિ, પરિવાર અને કોમ્યુનીટીના હેલ્થ સ્તરને સુધારવું.
• IMR, MMR અને અન્ય બિમારીઓ ઘટાડવા માટે – માતૃ અને શિશુ માટેની કોમ્યુનીટી સેવાઓ આપવી.
• કુટુંબ આયોજન (Family Planning) અંગે માહિતગાર કરવું.
• વિકલાંગતાને રોકવા માટે, પુનર્વસન સર્વિસ પ્રદાન કરવી-પેશન્ટ ને સાજો કરી ફરી સામાન્ય જીવનશૈલી તરફ પરત લાવવા મદદ કરવી.
• અક્ષમતા અને દીર્ધકાળીન રોગોથી પીડિત લોકો માટે સહાય પ્રદાન કરવી.
• હેલ્થ કેર સર્વિસ પ્રદાન કરવી-પ્રાયમરી હેલ્થ સેન્ટર,કોમ્યુનીટી હેલ્થ સેન્ટર અને મેડિકલ સેવાઓ સુધી લોકોની પહોંચ સુનિશ્ચિત કરવી.
• કોમ્યુનીટી સેવામાં કમીયોને દૂર કરવા નીતિગત પગલાં લેવું.
• સંબંધ ને અસર કરતા કારણને શોધવા માટે
• હેલ્થ  કાર્યક્રમ અને આગળની યોજનાનું મૂલ્યાંકન કરવું.
• કોમ્યુનિટી  નિદાન કરવા માટે
• એનજીઓ (NGO) અને અન્ય સંસ્થાને મદદ કરવા માટે  કોમ્યુનીટી સ્વાસ્થ્યનું ક્ષેત્ર
• સગર્ભા માતાઓ અને બાળકો ના નબળા જૂથની જરૂરિયાત અને પ્રાથમિકતાઓનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે,
• રેફરલ સર્વિસ પ્રદાન કરવા
• નર્સિંગ વ્યવસાયના ધોરણને વધારવા માટે
• કોમ્યુનિટી ની સંપૂર્ણ સુખાકારી પ્રદાન કરવી અને તેમની કામગીરીના શ્રેષ્ઠ સ્તરની જાળવણી કરવી

Principles community health nursing (કોમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સિંગ ના પ્રિન્સિપલ):

• કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ એ કોમ્યુનિટી પર ફોકસ્ડ હોવાથી જ્યાં કોમ્યુનિટી માં નર્સિંગ કેર આપવાની છે તેની જાણકારી મેળવવી તેના માટે નકશો બનાવવો અને સારા કાર્યકારી સબોધઓ પ્રસ્થાપિત કરવા. 
• કોમ્યુનિટી અને વ્યક્તિગતની જરૂરિયાત મુજબની કેર આપવી. હેલ્થ પ્રોગ્રામ અને સંસાધનોથી હેલ્થ પ્રોબ્લેમ નું નિરાકરણ થવું જોઈએ.
• કોમ્યુનિટી હેલ્થ ટીમ માં ડોકટર, ફીમેલ હેલ્થ વર્કર, ફીમેલ હેલ્થ સુપરવાઇઝર, મલ્ટીપરપઝ વર્કર અને બીજા હેલ્થનાં કર્મચારીઓ સાથે કામ કરવુ, નર્સે હેલ્થ પ્રોગ્રામના પ્લાનિંગમાં, ઇવાલ્યુએશનમાં મદદ કરવી, લોકોના ઘેર જઇને સલાહ આપવી, સેનિટેશન પ્રોબ્લેમ, ન્યુટ્રીશનલ પ્રોબ્લેમ, માતા અને બાળકનું હેલ્થ જાળવવું અને હેલ્થ એજયુકેશન આપવું.
• હેલ્થ વર્કર ઓર્થોરાઇઝડ, હેલ્થ ઓથોરીટી દરેક હેલ્થ વર્કર માટે જવાબદાર હોય છે. દરેક હેલ્થ વર્કર સ્ટેટ, મ્યુનિસિપાલીટી, લોકલ કે પ્રાઇવેટ બોડી કે એજન્સી દ્રારા નિમણુક પામેલી હોય છે. નર્સ જે એરીયામાં કામ કરે છે. તે પબ્લીક હેલ્થ ઓથોરીટીનાં કોન્ટેકટમાં રહેવુ જોઇએ.
• પોતાના કાર્યનું પ્લાનિંગ અને ઓર્ગેનાઇઝેશન કરવું જોઇએ.આ બધું હેલ્થ પ્રોગ્રામમાં એકસુત્રતા અને સહકાર જળવાય તે માટે જરૂરી છે. કારણકે હેલ્થ ઓથોરીટી વ્યક્તિગત રીતે જવાબદાર ગણાય છે.
• હેલ્થ સર્વિસીઝ લોકોને તેમની ઉમર, જાતિ , ધર્મ, રાષ્ટ્રિયતા, સામાજિક, રાજકીય કે આર્થિક સ્તર પ્રમાણે મળવી જોઇએ. દરેકને સારી પર્સનલ હેલ્થ અને એન્વાયરમેન્ટ મળી રહે તેવુ વાતાવરણ હોવુ જોઇએ.
• હેલ્થ વર્કર પોલીટીકલ અને પક્ષપાતી વલણ ધરાવતા ન હોવા જોઇએ. પબ્લીક હેલ્થ વર્કરએ લોકોની રાષ્ટ્રીય, ધાર્મિક માન્યતામાં દખલગીરી ન કરવી જોઇએ પણ બીજી બધી માન્યતાઓ અને સામાજીક બાબતોની રીતભાત સમજાવવા તેણી શક્તિમાન હોવી જોઇએ.
• પબ્લીક હેલ્થ વર્કરે કયારેય કોઇ ગીફટ કે લાંચ રુશ્વત લેવી ન જોઇએ. પરંતુ કેટલીક હેલ્થ કેર માટે અમુક ચાર્જ સરકારે નક્કી કર્યા હોય તો તે પ્રામાણિકતા થી લેવા જોઈએ 
• પબ્લીક હેલ્થ વર્કમાં કામ કરવા માટે ફેમીલી અને કોમ્યુનીટી એક યુનીટ ગણાય છે. દરેક હેલ્થ સેવાઓ માટે ટીચીંગ મહત્વનો ભાગ છે.
• પ્લાનીંગ અને પ્રોગ્રેસ માટે સેવાઓનું સમયાંતરે કોમ્યુનિટી માં આપેલી નર્સિંગ સેવા નું મૂલ્યાંકન ખૂબ જ અગત્યની બાબત છે.
• કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ માટે કોમ્યુનિટી સાથે પ્રોફેશનલ રિલેશન અને શિસ્ત રાખવા જોઈએ. 
• પબ્લીક હેલ્થ નર્સિસ સર્વિસીઝ માટે માર્ગદર્શન અને સુપરવિઝન માટે વ્યવસ્થા હોવી જોઇએ.
• કોમ્યુનિટી માં કરેલા દરેક કામ નો વ્યવવસ્થિત રેકોર્ડ અને રિપોર્ટ રાખવો જોઈએ 
• સતત આપવામાં આવતી હેલ્થ સર્વિસીઝ આપવી અસરકારક ગણાય છે.
• આરોગ્ય સેવાઓ વ્યક્તિગત તેમજ સાનુકૂળતા પ્રમાણે મળવી જોઇએ.
• બીજા સભ્યો કે જેઓ વીલેજ પીપલ સાથે કામ કરે છે. તેઓ પણ હેલ્થ પ્રોગ્રામમાં મદદ કરી શકે
• સંપૂર્ણ સંતોષકારક કામગીરી માટે કાર્યસૂચી મળેલી હોવી જોઇએ.
• વ્યક્તિનો પ્રોફેશન પ્રત્યેનો ઇન્ટરેસ વિકસાવવો જોઇએ તેમજ જાળવી રાખવો જોઇએ.

Importance of community health nursing (ઇમ્પોર્ટન્સ ઓફ કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સીન્ગ):

Importance of Community Health Nursing (ઇમ્પોર્ટન્સ ઓફ કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સીન્ગ):

Community Health Nursing (કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ) એ હેલ્થ સિસ્ટમમાં એક મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે, જે વ્યક્તિઓ, પરિવારો અને કોમ્યુનિટી ના હેલ્થને સુધારવા અને જાળવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ નર્સિંગ સર્વિસીસ ખાસ કરીને Underserved Populations (અલ્પસેવિત વસ્તી) માટે હેલ્થ એજ્યુકેશન, પ્રિવેન્ટીવ કેર, અને હેલ્થ સર્વિસીસની સુલભતા પર ભાર મૂકે છે.

1. Focus on Preventive Care (પ્રિવેન્ટીવ કેર પર ધ્યાન):

• Prevention Over Cure (ટ્રીટમેન્ટ કરતા પ્રિવેન્ટીવ વધુ મહત્વની): કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ પ્રિવેન્ટીવ પગલાં, જેમ કે રસીકરણ, હેલ્થ સ્ક્રીનિંગ અને ડીસીઝની વહેલી તબક્કે ઓળખ પર ધ્યાન આપે છે, જેના દ્વારા ખર્ચાળ ટ્રીટમેન્ટની જરૂરિયાત ઓછી થાય છે.
• Health Education (હેલ્થ એજ્યુકેશન): નર્સિંગ કોમ્યુનિટી માં હેલ્થપ્રદ જીવનશૈલી, ડીસીઝ પ્રિવેન્શન અને સ્વસંભાળ માટે જાગૃતિ ફેલાવે છે.

2. Improved Accessibility to Healthcare (હેલ્થકેરની સુલભતામાં સુધારો):

• Reaching Remote Areas (દૂરના વિસ્તારો સુધી પહોંચ): કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ ગ્રામ્ય અને દૂરસ્ત વિસ્તારોમાં હેલ્થ સર્વિસીસ પ્રદાન કરે છે.
• Bridging Gaps (ગેપ પૂરો કરવો): નર્સ હેલ્થકેર પ્રોફેશનલ્સ અને કોમ્યુનિટી વચ્ચે સુમેળ સાધી, જરૂરી હેલ્થસર્વિસીસ પહોંચાડે છે.

3. Comprehensive and Holistic Care (સમગ્ર અને હોલિસ્ટિક કેર):

• Physical, Mental, and Social Health (ફિઝિકલ, મેન્ટલ અને સોશ્યલ હેલ્થ): કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સિંગ હેલ્થના તમામ પાસાઓનું મૂલ્યાંકન કરે છે.
• Family-Centered Care (ફેમિલી-સેન્ટર્ડ કેર): માતા અને શિશુ હેલ્થ અને પેશન્ટના પરિવાર સાથે પોઝિટિવ પરિવર્તન માટે વિશેષ ધ્યાન આપે છે.

4. Management of Communicable and Non-Communicable Diseases (સંક્રામક અને અસંક્રામક ડીસીઝ મેનેજમેન્ટ):

• Disease Control (ડીસીઝ કંટ્રોલ): કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સ રસીકરણ અભિયાન, હેલ્થ એજ્યુકેશન અને હાઈજીન પ્રોમોશન દ્વારા ડીસીઝ અટકાવે છે.
• Chronic Disease Support (ક્રોનિક ડીસીઝ માટે સપોર્ટ): ડાયાબિટીસ, હાઈપરટેન્શન જેવા ડીસીઝ માટે પેશન્ટને સંભાળ માટે માર્ગદર્શન આપે છે.

5. Emergency and Disaster Preparedness (એમરજન્સી અને ડિઝાસ્ટર માટે તૈયારીઓ):

• Disaster Response (ડિઝાસ્ટરનો પ્રતિકાર): નર્સિસ કુદરતી આફતો અને મહામારીઓ માટે શ્રેષ્ઠ પ્રતિસાદ આપે છે.
• Preparedness Training (તૈયારી શીખવવું): કોમ્યુનિટી ને Resilience-Building (સહનશક્તિ વધારવી) માટે તાલીમ આપે છે.

6. Empowering Communities (કોમ્યુનિટી ને શક્તિશાળી બનાવવું):

• Advocacy (વકલાત): underserved populations માટે હેલ્થ નીતિઓમાં સુધારા માટે નર્સ કામ કરે છે.
• Health Literacy (હેલ્થ જાગૃતિ): પેશન્ટ અને તેમના પરિવાર માટે હેલ્થ સંબંધી જ્ઞાન ફેલાવે છે જેથી તેઓ પોતાનું હેલ્થ સંભાળી શકે.

7. Cost-Effective Healthcare (ખર્ચકારક હેલ્થકેરમાં ઘટાડો):

• Reducing Healthcare Costs (હેલ્થકેર ખર્ચ ઘટાડવો): પ્રિવેન્ટીવ કેર અને વહેલી તબક્કે સારવાર થી હેલ્થકેર ખર્ચ ઘટે છે.
• Decreasing Hospital Admissions (હોસ્પિટલમાં દાખલ થવામાં ઘટાડો): કોમ્યુનિટી-આધારિત કેર હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાની સંભાવના ઘટાડે છે.

8. Supporting Vulnerable Populations (અલ્પસેવિત વસ્તી માટે સપોર્ટ):

• Targeted Care (ટારગેટેડ કેર): વૃદ્ધો, ઓછી આવક ધરાવતા લોકો, અને ઓછા સગવડવાળા વિસ્તાર માટે વિશેષ મદદ કરે છે.
• Equity in Healthcare (હેલ્થકેરમાં સમાનતા): નર્સ હેલ્થસર્વિસીસ સૌને સમાનપણે ઉપલબ્ધ કરે છે.

9. Promoting Environmental and Public Health (એન્વાયરમેન્ટલ અને પબ્લિક હેલ્થનું પ્રોમોશન):

• Environmental Health (એન્વાયરમેન્ટલ હેલ્થ): પાણીની શુદ્ધતા, નિકાલ વ્યવસ્થા અને શુચિત્તા માટે કામ કરે છે.
• Public Health Initiatives (પબ્લિક હેલ્થ અભિયાન): રસીકરણ (immunization) ,પોષણ (Nutrition) અને હાઈજીન માટે જનજાગૃતિ ચલાવે છે.

10. Enhancing Quality of Life (જીવનની ગુણવત્તા સુધારવી):

• Community Resilience (કોમ્યુનિટી ની પ્રતિસાદ ક્ષમતા): હેલ્થ માળખું મજબૂત કરીને લાંબા ગાળાનો હેલ્થ લાભ મેળવે છે.
• Improved Outcomes (ફળકારક પરિણામો): પેશન્ટ અને કોમ્યુનિટી માટે હેલ્થશીલ જીવનશૈલી અને જીવનકાળ સુધારવા કામ કરે છે.

Community Health Nursing હેલ્થ સિસ્ટમના મુખ્ય મજબૂત પાયા પર છે, જે હેલ્થ માટે જાગૃતિ, પ્રિવેન્ટીવ સર્વિસીસ અને સમાન હેલ્થ તકોને પ્રોત્સાહન આપે છે, ખાસ કરીને જે વસ્તી પાસે પૂરતી સુવિધાઓ નથી.

વિદ્યાર્થીને સમજાવો કે, સૌ પ્રથમ community ને મળવું જરૂરી છે.

Community ના આગેવાનો સાથે સંપર્ક સ્થાપિત કરો,

હાલના સંસ્થા આરોગ્યની સ્થિતિના base line survey માટે સ્થાનિક નેતાઓની સંમતિ મેળવો.

Community ની health problems અને આરોગ્યની જરૂરિયાતોને ઓળખવા માટે વિવિધ અભિગમોનો ઉપયોગ કરી શકાય છે જેમાં સમાવેશ થાય છે –

• બેઝ લાઇન સર્વે
• પીએચસી અને સબ-સેન્ટરના રેકોર્ડની ચકાસણી કરવી.
• Communityમાં સામાન્ય રોગો સંબંધિત ચોક્કસ પ્રશ્નોતરી કરવી.
• જન્મ, મૃત્યુ, અપંગતા, કામ કરવામાં નિષ્ફળતા અંગેની પ્રશ્નોતરી કરવી.વગેરે..

Set priorities among health problems (સેટ પ્રાયોરિટી અમોન્ગ હેલ્થ પ્રોબ્લેમ):

આરોગ્ય વચ્ચે પ્રાથમિકતાઓ નક્કી કરવા માટે ચાર માપદંડોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે

Problems (સમસ્યાઓ):-

A. સમસ્યા થાય છે કે જેની frequency કેટલી છે.(વ્યાપકતા)

B. વ્યક્તિઓ અને સમાજ માટે સમસ્યાની ગંભીરતા કેટલી છે.

c. સમસ્યાઓની urgency.

D. નાણાકીય સંસાધનોની મર્યાદા સાથે સમસ્યાઓને નિયંત્રિત કરવા માટે સંભવિતતા અથવા સંવેદનશીલતા કેટલી છે.

E. એક સ્કોરિંગ સિસ્ટમનો ઉપયોગ પ્રાધાન્યતાના રેન્કિંગ માટે થાય છે કે આ કેવી રીતે થઈ શકે તે કોષ્ટકમાં બતાવવામાં આવ્યું છે.

TABLE :

Criteria for fixing priorities:

1.Health problems: Dental Problems

• Prevalance: +++
• Serious-ness:+
• Urgency:++
• Feasibility:++
• Total score: 8

2.Health problems: Leprosy

• Prevalance:+
• Serious-ness:++
• Urgency:+++
• Feasibility:+
• Total score:7

3.Health problems: diarreal disease

• Prevalance:++
• Serious-ness:++++
• Urgency:++++
• Feasibility:++++
• Total score:14

Plan regarding min health problem solution (પ્લાન રિગારડિન્ગ મીન હેલ્થ પ્રોબ્લેમ સોલ્યુશન):

• કોઈ સમસ્યા અથવા જરૂરિયાત અસ્તિત્વમાં છે કે નહી તે ઓળખીને, કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સે નક્કી કરવું જોઈએ કે આરોગ્ય ટીમ દ્વારા શું પગલાં લેવા જોઈએ અને આરોગ્ય ટીમ યોગ્ય પગલાં લેવા સક્ષમ હશે કે કેમ.
• Planning માં ઉદ્દેશો નક્કી કરવા અને સમસ્યાના ઉકેલને વ્યાખ્યાયિત કેમ કરવાના છે તેવા પ્રશ્નોનો સમાવેશ થાય છે.

Intervention & implementation activities (ઇન્ટરવેન્શન એન્ડ ઇમ્પ્લીમેન્ટેશન એક્ટીવિટી):

• CHN માં માન્યતા પ્રાપ્ત જરૂરિયાતને પૂર્ણ કરવા માટે સૌથી વધુ અસરકારક તરીકે નક્કી કરાયેલી પ્રવૃત્તિઓ તેઓ હાથ ધરે છે.
• આ તબક્કામાં નર્સો દ્વારા કરવામાં આવતા તમામ કાર્યો, પ્રક્રિયાઓ અને પ્રથાઓ સમાવેશ થાય છે.

Evaluate the health problem solution (ઇવાલ્યુએટ ધ હેલ્થ પ્રોબ્લેમ સોલ્યુશન):

• Evaluation એ માપશે કે કેટલી હદે સમસ્યા હલ થઈ છે અથવા કેટલી જરૂરિયાત પૂરી થઈ છે.
• Evaluation “feedback” આપે છે જે પ્રોગ્રામમાં ફેરફાર તરફ દોરી શકે છે, કે જે પ્રોગ્રામને વધુ અસરકારક બનાવશે.

Qualities and functions of community health nurse (ક્વોલિટી એન્ડ ફંક્શન્સ ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ):

Explain the educational qualifications of CHN (એજ્યુકેશનલ ક્વોલિફીકેશન ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ):

• Diploma in general nursing and midwifery,and state nursing counseling માં nursing નું registration થયેલ હોવું જોઈએ.
• general nursing and diploma in public health નો course 9 month મા complete થયેલ હોવો જોઈએ.
• university course in nursing (Bsc.nursing/post basic Bsc.nursing) course કરેલ હોવો જોઈએ.

Explain communication skills of CHN (એક્સપ્લેઇન કોમ્યુનીકેશન સ્કીલ ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ ) :

CHN એ નીચેના માં expert હોવો જોઈએ.

• Good speaker (ગુડ સ્પીકર)
• Interviewer (ઇન્ટરવ્યુઅર)
• conversationalist (કન્વરઝનાલીસ્ટ)
• a good teacher (ગુડ ટીચર)

Observation skills of CHΝ (એક્સપ્લેઇન ઓબ્ઝર્વેશન સ્કીલ્સ ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ):

• શારીરિક (Physical), માનસિક (Mental) અને ભાવનાત્મક (Emotional) સ્થિતિઓનું અવલોકન કરવાની ક્ષમતા હોવી જોઈએ.
• રોગના ચિહ્નો અને લક્ષણોને ઓળખવાની ક્ષમતા હોવી જોઈએ
• વ્યક્તિ, કુટુંબ અને communityના આરોગ્ય સ્તરનું મૂલ્યાંકન કરવામાં સક્ષમ હોવી જોઈએ.

Explain ability to lead and take decision of CHN (એક્સપ્લેઇન એબીલીટી ટુ લીડ એન્ડ ટેક ડીસીઝન ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ):

• યોગ્ય અને તાત્કાલિક (Right and immediate) પરિસ્થિતિ અનુસાર નિર્ણય લેવા માટે able હોવા જોઈએ.
• સ્વતંત્ર નિર્ણયો લેવામાં able હોવા જોઈએ
• Health team ને lead કરવા able હોવા જોઈએ.

To explain other qualities of CHN (એક્સપ્લેઇન અધર ક્વાલિટીસ ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ):

• Available સંસાધનો અને community ની health problems નું જ્ઞાન હોવું જોઈએ.
• Human behaviour ની સમજ હોવી જોઈએ
• managerial (સંચાલકીય) ક્ષમતાઓ હોવી જોઈએ
• Physically અને mentally રીતે fit હોવી જોઈએ.

To explain managerial functions of CHN (એક્સપ્લેઇન મેનેજેરીયલ ફંક્શન્સ ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ):

CHN ના managerial functional માં નીચેની responsibilities નો સમાવેશ થાય છે:-

1.Assessment (અસેસમેન્ટ) :

Community ને લગતી information collect કરવી.

➤Finding health problems (ફાઇન્ડિન્ગ હેલ્થ પ્રોબ્લેમ્સ).

➤ Finding the limits and availability of resources (ફાઇન્ડિન્ગ ધ લિમીટ્સ એન્ડ અવેઇલિબીલિટી ઓફ રિસોર્સીસ).

➤ Deciding the nature and role of nursing services (ડિસાઇડીન્ગ ધ નેચર એન્ડ રોલ ઓફ નર્સિંગ સર્વિસીસ)

➤ Epidemiological survey (એપીડેમીયોલોજીકલ સર્વે).

2. Planning (પ્લાનિંગ):

• Individual, family અને communityને વ્યાપક nursing care પૂરી પાડવા માટેની યોજનાઓ તૈયાર કરવી, કાર્યનું distribution અને health teamની સંખ્યા વચ્ચે cooperative nursing care provide કરવામાં આવે છે.
• Work area માટેની planning services (દા.ત. શાળા, ઘર, ક્લિનિક) માટે કાર્યક્રમની યોજનાઓમાં સુધારો કરવો જોઈએ.

3. Supervision (સુપરવિઝન) :

• Male/female health workers ,TBAS વગેરે જેવા ગૌણ અધિકારીઓના કામ પર દેખરેખ રાખો.
• Other health workers ના કામનું નિરીક્ષણ કરવું દા.ત. health inspectors etc..
• પરિવારના સભ્યો દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી careનું નિરીક્ષણ કરવું.

4. CO-ordination & cooperation (કોઓર્ડીનેશન એન્ડ કોઓપરેશન):

• Health team ના સભ્યો વચ્ચે CO-ordination & cooperation સ્થાપિત કરવી.
• Health work માં communityના પ્રભાવશાળી લોકોનો સહકાર પ્રાપ્ત કરે છે.
• Government & non Government, organization and other authorities ઓ સાથે સંપર્ક જાળવી રાખવો.
• Participating in meeting (પાર્ટીસીપેટીન્ગ ઇન મીટીન્ગ).
• Health officer and health workers વચ્ચે સંપર્ક તરીકે કામ કરવું.

5. EVALUTION (ઇવાલ્યુએશન):

• monthly self assessment of the work (મન્થલી સેલ્ફ અસેસમેન્ટ ઓફ ધ વર્ક)
• higher officers / health authorities /agencies ને work na report મોકલવા.
• clinical services, immunization, motivating eligible couples & progress of family welfare program એ પોતાની પ્રગતિના આધારે workનું મૂલ્યાંકન કરવુ.

Explain nursing functions of CHN (એક્સપ્લેઇન નર્સિંગ ફંક્શન્સ ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ) :

• individuals, families and community ને comprehensive nursing services provide કરવી.
• assisting in the diagnosis & treatment of disease (આસિસ્ટીન્ગ ઇન ધ ડાયગ્નોસીસ એન્ડ ટ્રીટમેન્ટ ઓફ ડીસીઝ)
• Guiding the family in taking care of the patient (ગાઇડીન્ગ ધ ફેમેલી ઇન ટેકીન્ગ કેર ઓફ ધ પેશન્ટ)
• Regular home visit (રેગ્યુલર હોમ વિઝીટ)

Explain other educational function of CHN (એક્સપ્લેઇન અધર એજ્યુકેશનલ ફંક્શન ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ ) :

• individuals & group ને educate કરવા.
• school health education program માં participate કરવું.
• Assisting in training programmers of nursing & health workers.
• patient care વિશે practical training આપવી.
• improvement & development of environment વિશે education આપવું.
• Preparation & intelligent use of audio visual materials.
• research purposes માટે ના surveys, demographical fact collection & presentation વગેરે માં assist કરવું…

To explain other work of CHN ( એક્સપ્લેઇન અધર ફંક્શન ઓફ કમ્યુનીટી હેલ્થ નર્સ ) :

• referral services નો appropriate use કરવો.
• clinical ની સ્થાપના અને health centers ની કામગીરી માં મદદ કરવી.
• health workers ની duty માં assist કરવું.
• health records ને maintain કરવા & timely dispatch of reports ને સમયસર dispatch કરવા.
• Assisting in health statistics (આંકડાકીય) work.

Community identification (કોમ્યુનિટી આઇડેન્ટિફિકેશન):

Define community identification (ડિફાઇન કોમ્યુનિટી આઇડેન્ટિફિકેશન):

Community identification એ એક community માં તેની Health condition નું evaluation કરવા અને લોકોના healthને અસર કરતા પોસીબલ ફેક્ટર ને નક્કી કરવા માટે જાણવાની અને તેની શોધ કરવાની પ્રણાલીગત પ્રક્રિયા છે.

Explore the identified community (એક્સપ્લોર ધ આઇડેન્ટીફાઇડ કમ્યુનીટી) :

તે community માટે સંબંધિત medical અથવા nursing diagnosis કરવા કરતાં વધુ છે. તેનો અર્થ એ છે કે community માં લોકો જ્યાં રહે છે તે વિસ્તાર, વિસ્તારના અન્ય family, ખાસ કરીને communityના આગેવાનો, તેમની જીવનશૈલી અને તેમના સંસાધનો વિશે જાણવું. આ તમામ માહિતી આના દ્વારા મેળવી શકાય છે:-

• Community ના લોકો, નેતાઓ અને સંગઠિત જૂથ સાથે formal and informal meeting યોજવી જેમાં પંચાયતના સભ્યો, શાળાના શિક્ષકો, મહિલા મંડળો, યુવા ક્લબ/જૂથ યુવા સંશોધકો વગેરેનો સમાવેશ થઈ શકે.
• physical environment, biological environment and psychosocial environment ના observation માટે community ની visit કરવી.
• Informal conversation with people (પીપલ સાથે ઇન્ફોર્મલ કન્વર્ઝેશન કરવું.)
• Going through records ( રેકોર્ડ થ્રુ જવું ).
• Formal community/sample surveys (ફોર્મલ કમ્યુનીટી અથવા સેમ્પલ સર્વે દ્વારા).
• Community માં કામ કરતા health અને allied health personnel સાથે ચર્ચા કરવી.

Various dimensions (outcomes) are seen about the community, the three basic dimensions of which are as follows (વિવિધ dimensions (પરિણામો) એ community વિશે જોવા મળે છે જેના ત્રણ મૂળ પરિમાણ નીચે મુજબ છે)…

1.Place or space (પ્લેસ ઓર સ્પેસ)

2.People or person (પીપલ ઓર પર્સન)

3.Function (ફંક્શન)

1.Place or space (પ્લેસ ઓર સ્પેસ):

આમાં નીચેના components નો સમાવેશ થાય છે.

• Geographical area:
  Size, census, blocks, climate, name of area, location, etc.
• Geographical boundaries:
  આપણા દેશમાં geographical and administration of community ના વહીવટ પર મહત્વપૂર્ણ અસર પડે છે, તેથી ચૂંટણીની સ્થિતિ અને communityના સ્થાનિક વહીવટનો ઉલ્લેખ કરવો આવશ્યક છે.
• વાહનવ્યવહારનાં સાધનો, પગપાળા, બળદગાડું, બસ, હોડી, ટ્રેન, હવા વગેરે.
• Physical environment: જમીનના ઉપયોગની pattern, આવાસની સ્થિતિ etc.

2.People or person (પીપલ ઓર પર્સન):

• તેમાં communityની demography અને characteristics of the community (સામાજિક લાક્ષણિકતાઓ) નો સમાવેશ થાય છે.
• તે એક fact છે કે લોકો વિના, communityનો કોઈ અર્થ નથી.
• તેથી communityની ઓળખ માટે demography વિષયક setup યોગ્ય રીતે ઓળખવી જોઈએ.
• population composition ના hendling માં વધારે describe કરવામાં આવે છે.

3.Function (ફંક્શન):

તેમાં community ના main functionariesનો સમાવેશ થાય છે, જે આપણા દેશમાં urban અને rural community માં અલગ હોઈ શકે છે.

તે નીચેનાને પણ સૂચિત કરે છે….

• Maintenance of social control (સામાજિક નિયંત્રણની જાળવણી)
• Employment/unemployment/ partial / seasonal employment status of the community (એમ્પ્લોયમેન્ટ /અનએમ્પ્લોયમેન્ટ / પાર્સિયલ / સિઝનલ એમ્પ્લોયમેન્ટ સ્ટેટસ ઓફ ધ કમ્યુનીટી).
• Socialization of new members (નવા સભ્યોનું સામાજિકકરણ)
• Production, distribution system consumption of goods and services (માલ અને સેવાઓનું ઉત્પાદન, વિતરણ પ્રણાલીનો વપરાશ)
• Adaptation of ongoing and expected changes (ફેરફારોનું અનુકૂલન)
• Provisions of mutual aid, cooperation (પરસ્પર સહાય, સહકારની જોગવાઈઓ)
• Description of functions related to cast or religion etc. (જાતિ અથવા ધર્મ વગેરે સંબંધિત કાર્યોનું વર્ણન).

Explain community health nursing, process and community assessment (ડીફાઇન કોમ્યુનિટી હેલ્થ નર્સીન્ગ, પ્રોસેસ એન્ડ કોમ્યુનિટી અસેસમેન્ટ ) :

Introduction (ઇન્ટ્રોડક્શન):

• Community health nursing એ nursing અને public health practice નું synthesis છે જે વસ્તીના health ને પ્રોત્સાહન આપવા અને તેનું રક્ષણ કરવા માટે લાગુ પડે છે.
• Community health nursing process એ client ની health ની સ્થિતિ નક્કી કરવા, health problems ને અલગ પાડવા, યોજનાને અમલમાં મૂકવા માટેની process ને શરૂ કરવાની યોજના વિકસાવવા અને problem ના solution માં યોજનાની યોગ્યતાનું મૂલ્યાકન કરવાની પદ્ધતિસરની રીત છે. જે નીચે મુજબ છે…
• જેના 5 phase છે…

1.Community assessment (કોમ્યુનિટી અસેસમેન્ટ)

2.Community nursing diagnosis (કોમ્યુનિટી નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ)

3.Planning (પ્લાનિંગ)

4.Implementation (ઇમ્પ્લીમેનટેશન)

5.Evaluation (ઇવાલ્યુએશન)

1.Community assessment (કોમ્યુનિટી અસેસમેન્ટ):

Definition ( ડેફીનેશન ) :

Community assessment એ એક process છે જે local people ના healthની સ્થિતિ, main risk factor ની ઓળખ અને health ના cause નું વર્ણન કરે છે.

અથવા

Community assessment એ એક એવી process છે જે ચોક્કસ community માં healthને સમજવા માટે વ્યવસ્થિત રીતે quantitative and qualitative methods નો ઉપયોગ કરીને data collect કરે છે અને તે data નું analysis કરે છે.

Describe benefits of community assessment (ડિસ્ક્રાઇબ બેનીફીટ્સ ઓફ કોમ્યુનિટી અસેમેન્ટ):

Community assessment ના benefits:

1. Community માં લોકોની જરૂરિયાતો વિશે આપણી સમજણમાં વધારો કરવો.
2. જરૂરિયાતોને share કરવાની તક મેળવવી.
3. Increased Community engagement
4. Community ની strength અને weakness ની ઓળખ કરવી.
5. Communityના સભ્યોમાં જાગૃતિ વધારવી.
6. Data નો ઉપયોગ strategic planning અને priorities setting માં માહિતી આપવા માટે કરવો.

Tools of community assessment (ટુલ્સ ઓફ કોમ્યુનિટી અસેસમેન્ટ)

• Survey (સર્વે)
• Asset inventory (અસેટ ઇન્વેન્ટરી)
• Community mapping (કમ્યુનીટી મેપીન્ગ)
• Daily activity schedule (ડેઇલી એક્ટીવિટી સેડ્યુલ)
• Seasonal calendar (સિઝનલ કેલેન્ડર)
• Panel discussion (પેનલ ડીસ્કશન) etc…

Explain steps of community assessment (એક્સપ્લેન સ્ટેપ્સ ઓફ કોમ્યુનિટી એસેસમેન્ટ) :

Steps of community assessment (સ્ટેપ્સ ઓફ કોમ્યુનિટી એસેસમેન્ટ) :

1. Define the scope (ડિફાઇન સ્કોપ)
2. Collect data (કલેક્ટ ડેટા)
3. Determine major findings (ડિટરમાઇન મેજર ફાઇન્ડીન્ગ)
4. Set priorities (સેટ પ્રાયોરિટી)
5. Create action plan (ક્રિએટ એક્શન પ્લાન)

Components of community assessment ( કમ્પોનન્ટ ઓફ કોમ્યુનિટી એસેસમેન્ટ) :

• People (પીપલ)
• Health and social services (હેલ્થ એન્ડ સોશિયલ સર્વિસીસ)
• Economics (ઇકોનોમિક)
• Communication (કમ્યુનિકેશન)
• Physical environment (ફિઝિકલ એન્વાયરમેન્ટ)
• Safety and transport (સેફટી એન્ડ ટ્રાન્સપોર્ટ)
• Politics and government ( પોલિટિક્સ એન્ડ ગવર્મેન્ટ )
• Recreation (રીક્રીએશન)
• Education (એજ્યુકેશન)

To describe the method of data collection (ટુ ડીસ્ક્રાઇબ ધ મેથડ ઓફ ડેટા કલેક્શન):

Community health nursing assessment નું સાથે ચર્ચા કરવી.

Data collection and interpretation (માહિતી સંગ્રહ અને અર્થઘટન):

Community વિશે ઉપયોગી માહિતી મેળવવા માટે data Collection જરૂરી છે અને તેના health data ના સંગ્રહમાં community નો data અને તેના health data collection માં data generationનો સમાવેશ થાય છે જે વિગતો નીચેના માંથી માહિતીમાંથી એકત્રિત કરી શકાય છે:-

A. Geographical information (જીયોગ્રાફીકલ ઇન્ફોર્મેશન)
B. Demographical information (ડેમોગ્રાફીકલ ઇન્ફોર્મેશન)
C. Environmental information (એન્વાયરમેન્ટલ ઇન્ફોર્મેશન)

A. Geographical information (જીયોગ્રાફીકલ ઇન્ફોર્મેશન):

• Name of the locality or area (લોકાલિટી તથા એરિયા નુ નેમ),
• Physical structure, boundaries (ફિઝિકલ સ્ટ્રક્ચર, બાઉન્ડ્રીસ),
• Important roads, streets, buildings (ઇમ્પોર્ટન્ટ રોડ,સ્ટ્રીટ્સ,બિલ્ડીન્ગ્સ),
• Important landmarks (ઇમ્પોર્ટન્ટ લેન્ડમાર્ક્સ),
• Seasonal variation and months (સીઝનલ વેરીએશન એન્ડ મન્થ્સ).

• Getting preparing a map of the area, locating important institutions of public importance (વિસ્તારનો નકશો તૈયાર કરવો, જાહેર મહત્વની મહત્વપૂર્ણ સંસ્થાઓ શોધી કાઢવી).

B. Demographical information (ડેમોગ્રાફીકલ ઇન્ફોર્મેશન):

• Total population with reference to age, sex, caste, education, occupation and income (એજ, સેક્સ, કાસ્ટ, એજ્યુકેશન, ઓક્યુપેશન, અને ઇન્કમ ના સંદર્ભમાં કુલ વસ્તી) .
• Total families: Nuclear, joint, size of the family (ટોટલ ફેમેલીસ : ન્યુક્લિયર, જોઇન્ટ, સાઇઝ ઓફ ધ ફેમેલી)
• Vital health events: CBR, CDR, IMR, Morbidity rate etc (વાઇટલ હેલ્થ ઇવેન્ટ્સ : ક્રુડ બર્થ રેટ ( CBR , ક્રુડ ડેથ રેટ ( CDR ), ઇનફન્ટ મોર્બીડીટી રેટ ( IMR ) ).
• Specific vulnerable groups: infants, toddlers, expecting and lactating mothers and disease risk group (સ્પેસિફીક વલનરેબલ ગ્રુપ : ઇનફન્ટ, ટોડલર્સ, એક્સપેક્ટીન્ગ એન્ડ લેક્ટેટીન્ગ મધર્સ એન્ડ ડીસીઝ રિસ્ક ગ્રુપ)

C. Environmental information (એન્વાયરમેન્ટલ ઇન્ફોર્મેશન):

• Physical environment: Housing, water supply, sanitation (ફિઝીકલ એન્વાયરમેન્ટ : હાઉઝીન્ગ, વોટર સપ્લાય, સેનીટેશન).
• Social environment: social organization, school’s, temples etc (સોસિયલ એન્વાયરમેન્ટ : સોસિયલ ઓર્ગેનાઇઝેશન, સ્કુલ્સ, ટેમ્પલ્સ etc). community organization ( voluntary welfare organizations), leadership structure (કોમ્યુનિટી ઓર્ગેનાઇઝેશન : વોલન્ટરી વેલફેર ઓર્ગેનાઇઝેશન ,લીડરશિપ સ્ટ્રક્ચર ).
• Environmental communication:- Official and non-official channel, common meeting place, important communications events of communication (fairs, festivals) (એન્વાયરમેન્ટલ કોમ્યુનીકેશન : ઓફીસીયલ એન્ડ નોન ઓફીસીયલ ચેનલ, કોમન મીટીન્ગ પ્લેસ, ઇમ્પોર્ટન્ટ કોમ્યુનીકેશન ઇવેન્ટ્સ ઓફ કોમ્યુનિકેશન (ફેઇર , ફેસ્ટીવલ્સ).)
• Media of communication:-radio, TV, cinema, newspapers etc (મીડીયા ઓફ કોમ્યુનીકેશન : રેડીયો, ટી.વી. સિનેમા, ન્યુઝપેપર ).
• Environmental resources:- economic resources (occupation, family income), institutional resources, human resources (doctors, engineers, teacher), natural resources (land, water soil etc).(એન્વાયરમેન્ટલ રિસોર્સીસ : ઇકોનોમિક રિસોર્સીસ (ઓક્યુપેશન , ફેમેલી , ઇન્કમ), ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ રિસોર્સીસ, હ્યુમન રિસોર્સીસ (ડોક્ટર્સ, એન્જીનીયર્સ , ટીચર)નેચરલ રિસોર્સીસ (લેન્ડ , વોટર , સોઇલ) etc…)

2.Community nursing diagnosis (કોમ્યુનિટી નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ):

• કોમ્યુનિટી નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એ નર્સિંગ પ્રોસેસનું સેકન્ડ સ્ટેપ છે. જેમાં અસેસમેન્ટ થ્રુ કોમ્યુનિટી ના એકચ્યુલ અથવા પોટેન્શિયલ પ્રોબ્લેમને આઇડેન્ટીફાય કરવામાં આવે છે અને નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ બનાવાવમાં આવે છે. ત્યારબાદ તેને ધ્યાનમાં રાખીને કેર પ્રોવાઇડ કરવામાં આવે છે.

• નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એ નર્સિંગ પ્રોસેસનું સેકન્ડ સ્ટેપ છે. જેમાં નર્સ એ ક્રિટીકલ થીંકિંગનો ઉપયોગ કરીને કલેક્ટ કરેલ ડેટાને ઇન્ટરપ્રિટેડ કરે છે અને પ્રોબ્લેમ આઇડેન્ટીફાય કરવામાં આવે છે.
• ડાયગ્નોસિસ એ પ્રોબ્લેમ આઇડેન્ટીફાય કરવા માટેનું કલીનિકલ એક્ટ છે.
• નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એ ઇન્ડીવિઝ્યુલ, ફેમિલી અને કોમ્યુનીટીનું એક્ચ્યુલ તેમજ પોટેન્શિયલ હેલ્થ રિસ્પોન્સ માટેનું ક્લીનિકલ જજમેન્ટ છે.
• નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એ રિઝનીંગ પ્રોસેસ અથવા પ્રોબ્લેમ આઈડેન્ટિફાઈ કરવાનું કલીનિકલ એક્ટ છે.
• નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એ અસેસમેન્ટ તેમજ પ્લાનિંગ વચ્ચેની લિંક પ્રોવાઇડ કરે છે.
• નોર્થ અમેરિકન નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એસોસિએશન (NANDA) દ્વારા નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસનું એક લિસ્ટ આપવામાં આવ્યું છે અને બધી જગ્યા એ આ NANDA ના નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

Write purpose of nursing diagnosis (રાઇટ પર્પઝ ઓફ નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ)

• ક્લાયન્ટનું હેલ્થ સ્ટેટસ તેમજ એકચ્યુલ અને પોટેન્શિયલ પ્રોબ્લેમને આઈડેન્ટીફાય કરવા.
• નર્સિંગ પ્રાયોરિટીને આઇડેન્ટીફાય કરવા.
• કલેક્ટ કરેલ ડેટાને એનાલાઇઝ કરવા.
• પ્લાન નર્સિંગ ઇન્ટરવેન્શનને ડાયરેક્શન પ્રોવાઇડ કરવા.
• કલાઇન્ટનું નોર્મલ ફંકશન લેવલ આઈડેન્ટીફાઈ કરવા.

Write down statment of nursing diagnosis (રાઇટ ડાઉન સ્ટેટમેન્ટ ઓફ નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ)

Problem (પ્રોબ્લેમ) / Diagnostic label (ડાયગ્નોસ્ટિક લેબલ)

નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસમાં સૌપ્રથમ પેશન્ટના એકચ્યુલ અથવા પોટેન્શિયલ પ્રોબ્લેમ અથવા તો ડાયગ્નોસ્ટિક લેબલ લખવામાં આવે છે. આ પ્રોબ્લેમ એ અમુક વર્ડમાં લખવામાં આવે છે. આ નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એ NANDA (નોર્થ અમેરિકન નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ એસોસિયેશન) દ્વારા આપવામાં આવેલ લિસ્ટમાંથી લેવામાં આવે છે.ઉદાહરણ તરીકે : Knowledge deficit, Anxiety, Ineffective airway clearance, Fluid volume deficit

Etiology (ઇટીયોલોજી)

ઇટીયોલોજી એ નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસનું સેકન્ડ સ્ટેટમેન્ટ છે. જેમાં પ્રોબ્લેમ થવા માટેના એક અથવા એકથી વધારે કોસને આઇડેન્ટીફાય કરી લખવામાં આવે છે. ઇટીયોલોજી એ પ્રોબ્લેમને ટ્રીટ કરવા માટેની ડાયરેકશન આપે છે. બે પેશન્ટમાં એક પ્રોબ્લેમ જોવા મળી શકે છે પરંતુ બને પેશન્ટની ઇટીયોલોજી સરખી હોય તે જરૂરી નથી. આ પ્રોબ્લેમ તેમજ ઇટીયોલોજીને ‘related to’ વડે લખાય છે. ઉદાહરણ તરીકે Anxiety related to hospitalization, Anxiety related disease condition. જેમાં Anxiety એ પ્રોબ્લેમ અથવા ડાયગ્નોસ્ટિક લેબલ છે જે બને પેશન્ટમાં સેમ છે. તેમજ hospitilization અને disease condtion એ ઇટીયોલોજી છે જે બને પેશન્ટમાં અલગ અલગ છે.

Defining characteristic (ડીફાઇનિંગ કેરેકટેરીસ્ટીક)

ડીફાઇનિંગ કેરેકટેરીસ્ટીક એ પેશન્ટમાં રહેલ પ્રોબ્લેમ કેવી રીતે આઇડેન્ટીફાય કરવામાં આવે છે તે દર્શાવે છે.જે સબજેક્ટીવ અથવા ઓબજેક્ટીવ ડેટા હોય શકે છે. આ ડીફાઇનિંગ કેરેકટેરીસ્ટીકને ‘as evidance by’ અથવા ‘manifested’ તરીકે લખાય છે. ઉદાહરણ તરીકે Altered body temperature related to inflammatory condition as evidance by increasing body temperature, Acute pain related to surgical process manifestd by facial expression.

3.Planning (પ્લાનિંગ)

પ્લાનિંગ એ નર્સિંગ પ્રોસેસનું ત્રીજું સ્ટેપ છે. જેમાં કઈ કઈ એક્ટિવિટી કરવાની છે તેની આખી ફ્રેમવર્ક બનાવવામાં આવે છે. એટલે કે આ ફ્રેમવર્કમાં કઈ કઈ એક્ટિવિટી કરવાની છે, ક્યારે કરવાની છે, ક્યાં કરવાની છે, કેવી રીતે કરવાની છે, આ એક્ટિવિટી કોણ કરશે વગેરે પ્લાનિંગ કરવામાં આવે છે.

• પ્લાનિંગ એ ગોલને અચીવ કરવા માટેની એક પ્રકારની સિલેક્ટ અને કેરી આઉટ કરેલી એક્શન સિરીઝ છે.
• પ્લાનિંગ એ નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરવા માટેનો એક પ્લાન કરેલ કેરફ્રેમ છે.

Purpose of planning (પર્પઝ ઓફ પ્લાનિંગ)

• ક્લાયન્ટ કેર એક્ટિવિટીને ડાયરેક્શન આપવા માટે.
• અનસરટેનીટીને રિડયુસ કરવા
• કેરની કંટીન્યુટી એનહાન્સ કરવા.
• ઇમ્પલ્સિવ અને એરબીટરી ડિસિઝનને મીનીમાઇઝ કરવા

Write down elements of planning (રાઇટ ડાઉન પ્લાનિંગ ઓફ એલીમેન્ટ્સ)

1) Prioritizing nursing diagnosis
2) Determining goal and expected outcomes
3) Select nursing
interventions
4) Developing nursing care plan

1) Prioritizing nursing diagnosis (પ્રાયોરિટિંગ નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ)

પ્લાનિંગ કરતી વખતે સૌપ્રથમ નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસને પ્રાયોરિટી વાઇસ ગોઠવવા. એટલે કે જે નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસને ઈમિડીયેટ કેરની જરૂર હોય તેને ફર્સ્ટ પ્રાયોરિટી આપવી. આ પ્રાયોરિટી એ માસ્લો હેરારકી નીડ મુજબ સેટ કરવામાં આવે છે. ઇનઇફેક્ટિવ એરવે ક્લીઅરન્સને ફર્સ્ટ પ્રાયોરિટી આપવી. નોલેજ ડેફીસીટ જેવા નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસને લેસ પ્રાયોરિટી આપવી.

2) Determining goal and expected outcomes (ડિટરમાઇનિંગ ગોલ એન્ડ એક્સપેક્ટેડ આઉટકમ)

નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસની પ્રાયોરિટી સેટ કર્યા બાદ તે ડાયગ્નોસિસનો ગોલ ડિટરમાઇન્ડ કરવો અને એક્સપેક્ટેડ આઉટકમ નક્કી કરવા. જેથી આપણને ખબર પડે કે પ્રોવાઇડ કરવામાં આવતી નર્સિંગ કેર એ બરાબર વે માં જાય છે કે નહિ. જેમકે બ્રિથિંગ ડીફીકલ્ટી વાળા પેશન્ટમાં બ્રિથિંગ ડીફીકલ્ટી દૂર કરવી જેવો ગોલ નકકી કરવો.

3) Select nursing interventions (સિલેક્ટ નર્સિંગ ઇન્ટરવેન્શન)

ગોલ અને એક્સપેકટેડ આઉટકમ ડિટરમાઈન્ડ કર્યા બાદ નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસ મુજબ સ્પેસિફિક ઇન્ટરવેનશન સિલેક્ટ કરવા. જેથી કરીને નકકી કરેલ ગોલને અચીવ કરી શકાય. જેમ કે બ્રિથીંગ ડિફિકલટી વાળા પેશન્ટમાં ફાવલર પોઝીશન પ્રોવાઈડ કરવી, જરૂર જણાય તો ઓક્સિજન સ્પલીમેનટેશન પ્રોવાઈડ કરવો.

4) Developing nursing care plan (ડેવલોપિંગ નર્સિંગ કેર પ્લાન)

નર્સિંગ ડાયગ્નોસિસની પ્રાયોરિટી સેટ કર્યા બાદ, ગોલ અને એક્સપેક્ટેડ આઉટકમ નક્કી કર્યા બાદ, સ્પેસિફિક નર્સિંગ ઇન્ટરવેશન સિલેક્ટ કર્યા બાદ નર્સિંગ કેર પ્લાન ડેવલપ કરવો. જે નર્સિંગ કેર પ્રોવાઈડ કરવા માટેની એક ફ્રેમવર્ક પૂરી પાડે છે.

Goal and expected outcome (ગોલ એન્ડ એક્સપેક્સટેડ આઉટકમ)

• ગોલ એ નર્સિંગ ઇન્ટરવેશનના એક્સપેક્ટેડ આઉટકમ માટેનું એક પ્રકારનું સ્ટેટમેન્ટ છે.
• ગોલ એ સ્પેસિફિક, મેઝરેબલ, અચીવેબલ, રિલેવન્ટ અને ટાઈમ બાઉન્ડ ઓબ્જેક્ટિવ છે.
• જે ડાયરેકશન, મોટીવેશન અને ફોક્સ કરવામાં મદદ કરે છે.

Write down purpose of goal (રાઇટ ડાઉન પર્પઝ ઓફ ગોલ)

• નર્સિંગ ઇન્ટરવેશનની ઇફેક્ટિવનેસ ઇવાલ્યુએટ કરવા
• ક્લાયન્ટની પ્રોગ્રેસ ઇવાલ્યુએટ કરવા માટે
• નર્સિંગ ઇન્ટરવેશનમાં ચેન્જીસ ની જરૂર છે કે નહીં તે ઇવાલ્યુએટ કરવા માટે

Write down types of goal (રાઇટ ડાઉન ટાઈપ્સ ઓફ ગોલ)

ગોલના મુખ્યત્વે બે ટાઈપ પડે છે :

1) Short term goal
2) Long term goal

1) Short term goal (શોર્ટ ટર્મ ગોલ)

શોર્ટ ટર્મ ગોલ એ શોર્ટ ટાઈમ ડ્યુરેશન માટે ડીટરમાઈન કરેલ હોય છે. શોર્ટ ટર્મ ગોલ એ એક વિકની અંદર અચીવ કરવાનો હોય છે. શોર્ટ ટર્મ ગોલ એ મુખ્યત્વે ઇમીડીએટ નર્સિંગ કેર માટે સેટ કરેલો હોય છે. જેમ કે કોઈ પેશન્ટને બ્રિથિંગ પ્રોબ્લેમ છે તો આપડો શોર્ટ ટર્મ ગોલ એ પેશન્ટને બ્રિથિંગ ડિફીકલ્ટીમાંથી રીલીવ કરવું હશે.

2) Long term goal (લોંગ ટર્મ ગોલ)

લોંગ ટર્મ ગોલ એ લોંગ ડ્યુરેશન માટે ડીટરમાઇનકરેલ હોય છે. લોંગ ટર્મ ગોલ એ વીકથી લઇને મન્થ સુધી અચિવ કરવાનો હોય છે. લોંગ ટર્મ ગોલ એ ડિસ્ચાર્જ પછી પણ એપ્લાય કરવામાં આવે છે. જેમકે પેશન્ટ ડિસ્ચાર્જ થયા બાદ તેને કોઈપણ પ્રકારનું ઇન્ફેક્શન ન લાગે.

Expected outcome (એક્સપેક્ટેડ આઉટકમ)

• એક્સપેકટેડ આઉટકમ એ એક પ્રકારનું પ્રેડિકશન છે. જે કરવામાં આવેલી એક્શનનું રિસલ્ટ પ્રેડિકટ કરે છે.
• પેશન્ટને નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કર્યા બાદ તેની હેલ્થમાં કયા પ્રકારના ચેન્જીસ જોવા મળે છે તેનું જે પ્રેડિકશન કરવામાં આવે છે તેને એક્સપેક્ટેડ આઉટકમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

Write down principles for formulating the outcome (રાઇટ ડાઉન પ્રિન્સિપલસ ફોર ફોર્મ્યુલેટિંગ આઉટકમ)

• એક્સપેકટેડ આઉટકમ એ રિયાલીસ્ટિક હોવું જોઈએ.
• એક્સપેકટેડ આઉટકમ એ પેશન્ટ સેન્ટરેડ હોવું જોઈએ.
• એક્સપેકટેડ આઉટકમ એ પ્રોબ્લેમ ઓરિન્ટેડ હોવું જોઈએ.
• એક્સપેકટેડ આઉટકમ એ મેઝરેબલ અને ઓબ્સર્વેબલ હોવું જોઈએ.
• એક્સપેકટેડ આઉટકમ એ ક્લિયર અને કોનસીસ હોવું જોઈએ.
• એક્સપેકટેડ આઉટકમ એ ટાઈમ લિમિટેડ હોવું જોઇએ.

4.Implementation (ઇમ્પ્લીમેનટેશન):

• ઇમ્પ્લીમેનટેશન એ નર્સિંગ પ્રોસેસનું ચોથું સ્ટેપ છે.
• ઇમ્પ્લીમેનટેશનમાં પ્લાન કરેલી એક્ટીવિટીને એક્શનમાં ફેરવવામાં આવે છે.
• ઇમ્પ્લીમેનટેશનમાં પ્લાન કરેલી એક્ટિવિટી તેમજ પ્રોસિજર પફોર્મ કરવામાં આવે છે અને ડોક્યુમેન્ટેશન કરવામાં આવે છે.
• નર્સિંગ ઇન્ટરવેન્શન એ એક પ્રકારની એક્શન છે જે નર્સ દ્વારા પેશન્ટને કરંટ હેલ્થ સ્ટેટસમાંથી બહાર લાવવા માટે કરવામાં આવે છે તેમજ એક્સપેકટેડ આઉટકમ અચિવ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.

Write down purpose of implementation (રાઇટ ડાઉન પર્પઝ ઓફ ઇમ્પ્લીમેનટેશન)

• થેરાપ્યુટિક નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરવા માટે
• ટેકનિકલ નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરવા માટે
• પેશન્ટને ઓપ્ટીમમ લેવલની હેલ્થ અચિવ કરાવવા માટે

Write activities of implementation (રાઇટ એક્ટિવિટીસ ઓફ ઇમ્પ્લીમેનટેશન)

• Reassess the Community People (રિઅસેસ કોમ્યુનિટી પીપલ) :

કોમ્યુનિટી પીપલની કન્ડિશનમાં ગમે ત્યારે ચેન્જીસ થઈ શકે છે આથી પીપલની સાથે ઇન્ટરેક્શન થયા બાદ પણ પેશન્ટની કન્ડિશન રિઅસેસ કરવી.

• Set priority (સેટ પ્રાયોરિટી) :

કોમ્યુનિટી પીપલની કન્ડિશન ચેન્જ થવાને કારણે પ્રાયોરિટી પણ ચેન્જ થતી રહે છે. આથી રિઅસેસમેન્ટના આધારે પ્રાયોરિટી સેટ કરવી અને ત્યારબાદ નર્સિંગ ઇન્ટરવેશન ઇમ્પલિમેન્ટ કરવું.

• Organize resources (ઓર્ગેનાઇઝ રિસોર્સિસ) :

નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરવા માટે જરૂરી ઈક્વિપમેન્ટ, આર્ટીકલ, એન્વાયરમેન્ટ તેમજ હેલ્થ કેર પર્સનલ અરેન્જ કરવા.

• Perform nursing interventions (પર્ફોર્મ નર્સિંગ ઇન્ટરવેશન) :

પેશન્ટની પ્રાયોરિટી મુજબ પ્લાન કરેલા નર્સિંગ ઇન્ટરવેશનને ઈમ્પલિમેન્ટ એટલે કે પરફોર્મ કરવા.

• Documentation (ડોક્યુમેનટેશન) :

પ્લાન ઇમ્પ્લીમેન્ટ કર્યા બાદ વહેલી તકે પેશન્ટના હેલ્થ રેકોર્ડમાં બધું ડોક્યુમેન્ટ કરવું. ઇન્સ્ટીટ્યુશનની પોલિસી વાઇસ રેકોર્ડ કરવું.

Write nursing skill required during implementation (રાઇટ નર્સિંગ સ્કીલ રિકવાયરડ ડયુરિંગ ઇમ્પ્લીમેનટેશન)

નર્સિંગ કેર પ્લાન ની સક્સેસ ફૂલે ઇમ્પલીમેન્ટ કરવા માટે નર્સમાં નીચે મુજબની સ્કીલ હોવી જરૂરી છે :

• Cognitive skill (કોગ્નિટિવ સ્કીલ) :

પેશન્ટની નીડને આઇડેન્ટિફાઈ કરવા તેમજ નર્સિંગ નોલેજને એન્ટીસિપેટ કરવા માટે નર્સમાં કોગ્નિટિવ સ્કીલ હોવી જરૂરી છે. કોગ્નિટિવ સ્કીલ તરીકે પ્રોબ્લેમ સોલ્વિંગ ,ડિસિઝન મેકિંગ, ટીચિંગ જેવી સ્કીલ સમાવેશ થાય છે.

• Interpersonal skill (ઇન્ટરપર્સનલ સ્કીલ) :

નર્સમાં ઇન્ટરપર્સનલ તેમજ ઇન્ટ્રા પર્સનલ રિલેશનશિપ ડેવલપ કરવા માટેની સ્કીલ હોવી જરૂરી છે કારણ કે તેને ગોલ અચીવ કરવા માટે બીજા હેલ્થ કેર પર્સનલની પણ જરૂર પડે છે. આ ઉપરાંત તેનામાં સારી કોમ્યુનિકેશન સ્કિલ પણ હોવી જરૂરી છે.

• Technical skill (ટેકનિકલ સ્કીલ) :

પ્રોસિજર પર્ફોર્મ કરવા માટે તેમજ ઈક્વિપમેન્ટ અને મશીન યુઝ કરવા માટે નર્સમાં ટેકનીકલ સ્કીલ હોવી જરૂરી છે જેમ કે ઇન્જેક્શન એડમિનિસ્ટર કરવું, ડોઝ કેલ્ક્યુલેશન તેમજ વેન્ટિલેટર, ફોટોથેરાપી મશીન, ઇનફયુઝન પંપ વગેરે જેવા મશીનને હેન્ડલિંગ કરવું.

• Psychomotor skill (સાઇકોમોટર સ્કીલ) :

નર્સિંગ કેર પ્રોવાઇડ કરતી વખતે નર્સમાં કોગ્નિટિવ તેમજ મોટર એક્ટિવિટી વચ્ચે ઇન્ટીગ્રેશન હોવું જરૂરી છે. જેમ કે ઇન્ટ્રામસ્ક્યુલર ઇન્જેક્શન આપતી વખતે નર્સને એનાટોમી અને ફિઝિયોલોજી વિશે નોલેજ હોવું જરૂરી છે તેમજ ઇન્જેક્શન એડમિનિસ્ટર કરવા માટેની મોટર સ્કીલ પણ હોવી જરૂરી છે.

5.Evaluation (ઇવાલ્યુશન):

• ઇવાલ્યુશન એ નર્સિંગ પ્રોસેસનું લાસ્ટ એટલે કે પાંચમું સ્ટેપ છે.
• ઇવાલ્યુશન એ એક પ્રોસેસ છે જેમાં કોમ્યુનિટીની એક્સપેક્ટેડ આઉટકમ પ્રત્યેની પ્રોગ્રેસ અને નર્સિંગ કેરની ઇફેકટિવનેસ ડિટરમાઇન કરવામાં આવે છે.
• ઇવાલ્યુશન એ એક પ્રકારનું જજમેન્ટ છે જે નક્કી કરેલ Goal ને મેળવવા માટે નર્સિંગ કેર કેટલી ઇફેક્ટિવ હતી તે જજ કરે છે.
• આ સ્ટેપ એ વ્હોલ નર્સિંગ પ્રોસેસની ઇફેકટિવનેસ તેમજ સકસેસ ડિટરમાઇન કરે છે.
• ઇવાલ્યુશન એ આ પ્રોસેસને કંટીન્યુ કરવી, મોડીફાઇ કરવી તેમજ તેને રીપીટ કરવી તે ડિસિઝન લેવામાં પણ મદદ કરે છે.
• ઇવાલ્યુશન ફેઝનું ડોક્યુમેન્ટ કરતી વખતે નીચે આપેલ પોસીબલ કન્કલુઝનમાંથી કોઈપણ એક લખવામાં આવે છે.
• The goal was met (જ્યારે બંને ગોલ અચીવ થઈ હોય અને ડિઝાઇર આઉટકમ જોવા મળતું હોય ત્યારે આ સેન્ટેન્સ લખવામાં આવે છે.)
• The goal was partially met (જ્યારે શોર્ટ ટર્મ ગોલ અચીવ થયેલ હોય પરંતુ લોંગ ટર્મ ગોલ અચીવ ન હોય ત્યારે આ સેન્ટેન્સ લખવામાં આવે છે)

Write purpose of evaluation (રાઇટ પર્પઝ ઓફ ઇવાલ્યુશન)

• ઇફેક્ટિવનેસ ચેક કરવા
• ઇમપ્લીમેનટેશન મોનીટર કરવા
• નર્સિંગ કેરની ક્વોલીટી મોનિટર કરવા
• કેર પ્લાનમાં ઇમ્પ્રુવમેન્ટ લાવવા માટે
• કેર પ્લાનમાં થયેલ એરર આઈડેન્ટીફાય કરવા
• ક્લાઇન્ટ તેમજ હેલ્થ કેર ટીમ મેમ્બરનું કોલાબોરેશન અસેસ કરવા
• ડિસિઝન મેકિંગ ઇમ્પ્રુવ કરવા

Write activities during evaluation phase (રાઇટ એક્ટિવિટીસ ડયુરિંગ ઇવાલ્યુશન ફેસ)

• રિવ્યુ ઓફ પેશન્ટ ગોલ એન્ડ આઉટકમ ક્રાઈટેરિયા
• ડેટા કલેકશન
• ગોલ મેઝરમેન્ટ
• ડોક્યુમેન્ટેશન
• રિવિઝન એન્ડ મોડીફીકેશન ઓફ નર્સિંગ કેર પ્લાન

Nursing care plan (નર્સિંગ કેર પ્લાન) :

Nursing care plan એક structure છે કે જે problem, reason ને clear સમજાવે છે, અને patient ના disease ને લગતી proper treatment, action અને last માં evaluation કરતી process એ nursing care plan છે કે જેમાં quality care ને promote કરવામાં આવે છે અને દર્દીઓને સગવડતા મૂજબ સેવાઓ પ્રદાન કરે છે.individual care,continuity care,communication,evaluation….

characteristics of nursing care plan ( કેરેક્ટેરાઇસ્ટીક્સ ઓફ નર્સિંગ કેર પ્લાન ) :

• Nursing care plan એ qualified nurse એ લખેલ હોવો જોઇએ.
• Nursing care plan સૌથી અસરકારક હોવો જોઇએ કેમ કે તે દર્દી સાથે પ્રથમ સંપર્ક માં આવે છે અને નર્સો સાથે પછી સંપર્ક માં આવે છે, કેમ કે તે patient ને લગતી information પહેલા patient પાસે થી collect કરવાની હોય છે એટલે પહેલા patient ના સંપર્ક માં આવે એમ કહી શકાય છે.
• Nursing care plan એ patient ની all care માટે હોવો જોઈએ.
• Nursing care plan માં બધી જ patient ની information હોવી જોઈએ.

Component of nursing care plan (v) (કમ્પોનન્ટ્સ ઓફ નર્સિંગ કેર પ્લાન) :

Components of nursing care plan (PRONE):

1.problem (P : પ્રોબ્લેમ્સ)

2.Reason (R : રિઝન)

3.Objectives (O : ઓબ્જેક્ટીવ્સ )

4.Nursing intervention (N : નર્સિંગ ઇન્ટરવેનશન્સ)

5.Evaluation (E : ઇવાલ્યુએશન)

1.problem (P : પ્રોબ્લેમ્સ):

• Problem એ અસંતોષકારક સ્થિતિ (unsatisfactory) છે ,જેને future desire state (ઇચ્છિત ભાવિ સ્થિતિ) માં બદલવું મુશ્કેલ છે. તેને Nursing diagnosis ના phase માં ઓળખવામાં આવે છે.
• તે patient દ્વારા સામનો કરવામાં આવતી suitation છે જેમાં nurse મદદ કરી શકે છે, કે જે તેણીના professional function દ્વારા તે nurse ના performance ને દર્શાવે છે.

2.Reason (R : રિઝન):

Reason એ patient જ્યારે visit/ interview માટે આવે ત્યારે observation દરમિયાન patient માં પ્રવર્તતી બીમારી અથવા સ્થિતિના cause, event, sign and symptoms હોઈ શકે છે કે જેનાથી nurse ને તેનાં objectives and listing nursing interventions બનાવવા માટે આ REASON helpful થાય છે.

3.Objectives (O : ઓબ્જેક્ટીવ્સ ):

આ એક intended results/ outcome action program નું small statement છે કે જે action program નું intended results/ outcome છે જે nurse ને patient ની progress જાણવા માટે patient નું evaluation કરવા માટે helpful થાય છે…

જેના objectives નીચે મુજબ હોય શકે છે….

• -Related to the problem statement
• -client centered
• -clear and concise
• -observable and measurable
• -Time limited
• -Realistic

4.Nursing intervention (N : નર્સિંગ ઇન્ટરવેનશન્સ):

• Specific approaches છે કે જે client ને તેના objectives ને અનુરૂપ assist કરવામાં મદદરૂપ થાય છે.
• Nursing diagnostic statement માટે etiological component જરૂરી છે.
• Assessment દરમિયાન માહિતી મેળવવી.
• Nurse એ patient અને તેના family members સાથે interaction બનાવી રાખવું.

5.Evaluation (E : ઇવાલ્યુએશન):

Evaluation નો અર્થ છે મૂલ્યાંકન અથવા અંદાજ કાઢવા માટેનું મૂલ્યાંકન કરવું અથવા last phase તરીકે nursing process માં આપવામાં આવતી care ની અસર નું મૂલ્ય શોધવા માટે, એક process છે જે care આપવામાં આવી છે અને તે care ની અસર થઈ છે કે નહિ તે જાણવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે.

Explain functions of community nursing care (એક્સપ્લેઇન ફંક્શન્સ ઓફ કમ્યુનીટી નર્સિન્ગ કેર):

• Prepared nursing care plan ના review લેવા અને identified objectives નું assessment કરવું.
• Individual, family અને community ને comprehensive nursing care provide કરવી.
• Effective community health nursing care provide કરવા માટે working environment prepare કરવું.
• Health team અને other members દ્વારા આપવામાં આવતી care નું supervision કરવું.
• Provide કરવામાં આવતી care નું recording અને reporting કરવું.
• Community માં nursing care એ discrimination (ભેદભાવ) વગર અને તેનું proper distribution કરી ને care provide કરવી.Care provide કરતી વખતે high risk group ને priority આપવી.
• Community માં વધુ માં વધુ available resources નો ઉપયોગ કરવો.
• Care આપતી વખતે affordable અને acceptable technique નો ઉપયોગ કરવો.
• Health team members સાથે team leader તરીકે કામ કરવું.
• Community માં other health agency સાથે coordinate કરવું અને care provide કરવી.

Enlist the types of community nursing care services provided (પૂરી પાડવામાં આવતી કમ્યુનીટી નર્સિન્ગ કેર સર્વિસીસના પ્રકારોની યાદી બનાવો ) :

➤ According to need of community:

• -Care of pregnant women’s (કેર ઓફ પ્રેગ્નેન્ટ વુમન)
• -Postnatal care (પોસ્ટનેટલ કેર)
• -Neonatal care (નીયોનેટલ કેર)
• -Immunization (ઇમ્યુનાઈઝેશન)
• -Family planning services (ફેમિલી પ્લાનિંગ સર્વિસીસ)
• -Health education (હેલ્થ એજ્યુકેશન)
• -Prevention of communicable and noncommunicable diseases (પ્રિવેશન ઓફ કોમ્યુનિકેબલ એન્ડ નોનકોમ્યુનીકેબલ ડિસીઝ) .
• -Recording and reporting (રેકોર્ડિંગ એન્ડ રિપોર્ટિંગ).
• -treatment of minor ailments (ટ્રીટમેન્ટ ઓફ માઇનર અલાઇનમેન્ટ) .
• -bring community awareness of various govt. scheme (બ્રિન્ગ કોમ્યુનિટી અવેરનેસ ઓફ વેરિયસ ગવર્મેન્ટ સ્કીમ).
• e.g.-BSBY, MNDY, JSSY etc.
• -emergency services during accidents and trauma (ઇમરજન્સી સર્વિસસ ડ્યુરિન્ગ એકસીડન્ટ એન્ડ ટ્રોમા).

Nurse’s role (નર્સિંસ રોલ) :

• Nurse એ content expert, counsellor, health educator હોવી જોઈએ જેથી તે community health nursing care ને implement કરી શકે.
• Health problems ને type મુજબ selection કરવું જોઈએ.
• Problem ના solution માટે community ને participate કરવી.
• Social changes ની process ની characteristic જાણવી.

Explain methods of intervention (એક્સપ્લેઇન મેથડ ઓફ ઇન્ટરવેન્શન) :

Individual અથવા family health nursing process એક નર્સ દ્વારા અમલમાં મૂકી શકાય છે પરંતુ એકલી community health nurseને community health nursing process માં implementation પદ્ધતિ તરીકે ક્યારેય ગણવામાં આવતી નથી.

Small interacting groups ( સ્મોલ ઇન્ટરેક્ટીન્ગ ગ્રુપ્સ ) :
-formal group
-Informal group

Lay advisor ( લે એડવાઇઝર ):
આ opinion નેતાઓ તરીકે કાર્ય કરે છે. તેઓ communityમાં ઉચ્ચ સ્થાન ધરાવે છે. ગામના પંચ અથવા સરપંચ, ધાર્મિક વ્યક્તિઓ વોર્ડ સભ્યો વગેરે; આરોગ્ય સહાયક તરીકે કામ કરે છે.

Mass media ( માસ મીડિયા ) :
Tv, radio, video, newspaper, mobile, internet.

Health policies and public health law ( હેલ્થ પોલીસીસ એન્ડ પબ્લિક હેલ્થ લો ):
MTP PFA, PCPNDT, RTI

Evaluation of nursing care services given ( ઇવાલ્યુએશન ઓફ નર્સિંગ કેર સર્વિસીસ ગીવન ) :

• Evaluation એ અમુક organized activity અથવા programme ની અસરોનું મૂલ્યાંકન છે.
• Community health nursing process ના ઇવાલ્યુએશનમાં મુખ્યત્વે બે પાસાઓનો સમાવેશ થાય છે.
• -evaluation of the nurse’s performance (ઇવાલ્યુએશન ઓફ ધ નર્સીસ પરફોર્મન્સ).
• -evaluation of the behavioural changes in the community ( ઇવાલ્યુએશન ઓફ ધ બિહેવ્યરલ ચેન્જીસ ઇન ધ કમ્યુનીટી ).